Pengenalan Apabila dunia Eropah mula terdedah dengan aktiviti penjelajahan dan penerokaan serta kemudiannya diikuti dengan

penjajahan, maka Tanah Melayu turut menjadi tumpuan kuasakuasa barat kerena kedudukannya yang strategik dari segi ekonomi dan politik. Penjajahan Inggeris (1824 1957) telah meninggalkan satu kesan besar terhadap kedudukan politik, ekonmi dan sosial negera. Disamping itu pendudukan Jepun (141 -1945) dan Siam (negerinegeri utara) turut menjadi faktur penglibatan British dalam pentabiran Tanah Melayu.

2a.1. Faktor Campurtangan British 1. Campur tangan British di Tanah Melayu dipengaruhi oleh factor-faktor: (a) Dorongan ekonomi iaitu memonopoli (menguasai) hasil-hasil dagangan utama di negeri-negeri Melayu iaitu bijih timah terutamanya di Selangor dan Perak; (b) Perkembangan Revolusi Perusahan pada pertengahan kurun ke 19 di Eropah dan bermulanya aktiviti mengetin makanan memuncakkan lagi keinginan British untuk memenopoli perdagangan timah; (c) Dorongan politik iaitu adanya kuasa-kuasa lain di Eropah seperti Perancis, Itali, Jerman dan Rusia yang sedang bersaing untuk meluaskan jajajahan takluk masing-masing. Jadi, tanpa pengawalan British keatas pentadbiran tempatan, kuasa-kuasa ini boleh masuk dengan mudah melalui persahabatan dan hubungan ekonomi dengan raja-raja Melayu. Jsuteru campur tangan adalah jalan terbaik untuk mengelakkan fenomena tersebt terjadi.

2a.2. Reaksi Awal Masyarakat Tempatan 1. Penentangan Di Naning (1831 1832) ialah kerana Dol Said (Abdul said), iaitu Penghulu Naning tidak bersetuju dengan cadangan British untuk membayar cukai 1/10 daripada hasil ekonomi kepada Kerajaan British di Melaka yang telah mengambil alih dari pentadbiran Belanda pada 17 Mac 1824. 2. Perang Naning tercetus pada bulan Julai 1831, apabila British menghantar sepasukan tentera untuk menagkap Dol Said dan memaksa pengikutnya supaya menerima cadangan British. 3. Dalam serangan pertama, tentera British tewas. Seterusnya British melancarkan serangan kedua pada tahun 1832. Dol Said kemudiannya telah mendapat sokongan penduduk Rembau, Seri Menanti dan Sungai Ujong. 4. Akhirnya penentangan Dol Said dapat ditumpaskan oleh British dan belua menyerah diri pada bulan Februrai 1834. 5. Di Perak, setelah Perjanjian Pangkor dimeterai pada 20 Januari 1874, J.W.W.Birch telah dilantik sebagai Residen Perak. J.W.W.Birch tidak mendapat kerjasama daripada Sultan Abdullah dan pembesar-pembesar melayu yang lain kerena kebanyakkannya tidak suka dengan tingkah laku beliau. 6. Ketidakpuasanhati terhadap Sistem Residen dan sifat peribadi telah menyebabkan J.W.W Birch telah menyebabkan berlakunya komplot pembunuhan J.W.W Birch di Pasir Salak, Perak. 7. Penentangan di Pahang bermula apabila British mmeperkenalkan Sistem Residen di negeri itu dengan melantik J.P.Rodger sebagai Residennya. 8. Pemberontakan di pahang telah berlaku dibawah kepimpinan Dato Bahaman, Tok Gajah dan mat Kilau pada tahun 1891.

9. Antara sebab-sebab berlakunya pemberotakan di Pahang ialah kerana: Sultan dan pembesar negeri kehilangan kuasa; (b) Undang-undang Tanah menyekat kebebasan Sultan/Pembesar; (c) Undang-Undang dikendalikan oleh British; (d) British menggantikan penghulu-penghulu tempatan; (e) pembesar dan orang awam tidak berpuas hati. 10. Di Kelantan, pemberontak rakyatnya pada tahun 1909 terhadap Penasihat British yang bernama James Scott Mason dipimpin oleh seorang pedagang tempatan iaitu Haji Mat Hassan Munas atau yang terkenal dengan gelaran Tok Janggut. 11. Penentangan rakyat Kelantan kerana seorang pembesar tempatan di Pasir Putih yang bernama Engku Besar Jeram Tun Ahmad merasa tidak puasa hati dengan kehilangan kuasa. Selain itu, rakyat Kelantan tidak puas hati kerana pengenalan system tanah baru 1915 dimana rakyat terpaksa membayar sewa tanah yang tetap. British juga telah mengenakan cukai terhadap setiap hasil pertanian seperti padi dan kelapa. 12. British akhirnya berjaya menumpaskan pemberontakan Tok janggut yang mati terbunuh pada 24 Mei 1915. 13. Di Treangganu, Haji Abdul Rahman Limbong telah bangun menentang British. Pemberontakan Tani berlaku pada tahun 1928 iaitu dalam zaman pemerintahan Sultan Sulaiman badrul Alam Shah. Rakyat tidak puas hati hati kerana British mengenakan cukai kepala, memperkenalkan system pendidikan Barat dan memperkenalkan Pas kebenaran bagi sesiapa yang ingin membuka tanah baru untuk bercucuk tanam. 14. Orang-orang Melayu telah menyerang balai polis dan pejabat daerah di Kuala Berang pada 21 Mei 1928. British berjaya menumpasknnya dengan Haji Abdul rahman Limbong dibuang negeri di Mekah.

Kejatuhan Pulau Pinang ke tangan British pada tahun 1786 hanya melalui tipu daya Kapten Francis Light merupakan titik tolak kepada permulaan kolonialisme British di Tanah Melayu. Dalam membahaskan kesan kolonialisme terhadap struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan, penakrifan tentang kolonialisme harus dirungkaikan. Menurut Nadel dan Curtis, kolonialisme bermaksud imperialisme seperti dilihat daripada kaca mata penting penjajahan dan semua kolonialisme dimengertikan sebagai perkembangan imperialisme, tetapi bukan semua perkembangan imperialisme bererti kolonialisme. Secara amnya, kolonialisme bermaksud penindasan, penghinaan atau eksploitasi orang-orang peribumi. Oleh yang demikian, kolonialisme ialah bentuk penjajahan politik satu kuasa ke atas kuasa yang lainnya. Perbincangan seterusnya tertumpu kepada persoalan siapakah masyarakat tradisional tempatan? Golongan ini merupakan penduduk awal yang mendiami Tanah Melayu iaitu orang Melayu dan mengamalkan sistem politik bersifat feudal dan mengamalkan ekonomi sara diri. Masyarakat tradisional tempatan mempunyai kehidupan sosioekonomi yang tersendiri sebelum kedatangan kolonialisme British. Justeru, perbahasan ini akan membincangkan kedatangan kolonialisme British telah memberi kesan kepada struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan. Kesan kolonialisme sebenarnya telah mengubah politik, ekonomi dan sosial masyarakat tradisional tempatan iaitu penguasaan oleh pihak British. Kuasa pemerintahan Raja dan Pembesar adalah terhad Struktur politik masyarakat tradisional sebelum kedatangan British adalah berbentuk feudalisme. Sistem ini telah memberikan kuasa mutlak kepada raja atau sultan. Masyarakat

feudal sangat memerlukan perlindungan dan perhubungan peribadi yang saling bergantungan antara yang kuat dengan yang lemah, dan dalam masyarakat ini setiap orang terikat dengan sistem itu. Namun, kesan daripada kolonialisme British telah menyebabkan kuasa raja menjadi terbatas kepada penasihat agama dan adat istiadat orang Melayu. Hal ini dapat dibuktikan melalui Perjanjian Pangkor 1874 menyebabkan kehilangan kuasa oleh Raja Muda Abdullah dari Perak. Keadaan ini sekaligus memperlihatkan kehilangan kuasa raja dan pembesar serta perubahan struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan. Kesan yang jelas dapat dilihat dalam aspek penguasaan ekonomi oleh raja. Ketika dahulu raja adalah pemilik tanah dan penguasa ekonomi kerana memiliki tanah dan boleh mengurniakan tanah kepada sesiapa yang dikehendakinya terutamanya pembesar. Keadaan ini telah memberi faedah kepada sultan atau raja hasil daripada pungutan cukai. Hal ini dapat dibuktikan apabila Sultan Abdullah di Perak menyewakan hak memungut cukai di Muara Sungai Perak sebanyak $24,000 setahun dan Menteri Larut ketika zaman kemuncak pemerintahannya pada tahun 1870-1872 mendapat $180,000 setahun daripada lombonglombong di Larut. Kehadiran kolonialisme British telah menghakis kuasa pembesar dan sultan dalam pemilikan tanah dan penguasaan ekonomi masyarakat setempat. Hal ini rentetan daripada pengenalan dasar ekonomi yang berbentuk bebas atau lebih dikenali sebagai dasar laissez-faire. Keadaan ini telah menyebabkan kemasukan pelabur-pelabur asing untuk melabur dalam sektor ekonomi yang berkembang seperti perlombongan dan perladangan bagi tujuan eksport. Perkembangan ini telah mendorong pemodal mendesak British supaya campur tangan di negeri-negeri Melayu seperti Perak, Selangor dan Sungai Ujong sekitar tahun 1875. Fenomena ini menjadi tunjang kepada kehilangan kuasa pembesar dan raja dan jika terdapat kuasa, mereka hanya berkuasa memungut cukai untuk British dan mereka diberikan gaji atau elaun. Penjelasan ini jelas mengungkapkan kolonialisme British telah mengehadkan kekuasaan sultan dan pembesar dan mengubah struktur politik masyarakat tradisional tempatan kerana tampuk pemerintahan dikuasai oleh British.

Pengenalan sistem residen Struktur sosioekonomi telah berubah kesan daripada kolonialisme British. British telah memperkenalkan sistem residen yang memberi tamparan kepada penguasaan ekonomi masyarakat tradisional tempatan. Perubahan struktur sosioekonomi adalah berbeza mengikut negeri dan pemerintahan residen itu sendiri. Di Perak, Hugh Low telah berjaya mengekalkan sistem feudal masyarakat tradisional Melayu iaitu para pembesar menjalankan hasil kutipan cukai dalam bentuk tunai namun mereka diberi gaji atau elaun walaupun terikat dengan peraturan British. Tetapi berlainan pula dengan halnya di Pahang iaitu residennya J.P.Rodger telah menghapuskan sistem feudal masyarakat Melayu secara langsung dengan melantik beberapa pegawai Inggeris untuk mengutip cukai dan ini telah menlenyapkan kuasa Dato Bahaman untuk mengutip cukai. Walau apapun keadaannya, kehadiran kuasa residen yang diperkenalkan oleh British telah menyebabkan perubahan besar dalam struktur sosioekonomi masyarakat tradisional temapatan. Hal ini disebabkan kehilangan kuasa pembesar mengutip cukai dan mereka hanya menjadi pekerja bagi British yang dibayar gaji sekaligus melenyapkan sistem serah yang diamalkan sebelum kedatangan kolonialisme. Pengenalan sistem residen oleh kolonial memberikan kesan kepada struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan. Kehadiran residen bertujuan untuk mengkoreksi minda mereka mengikut kepakaran masing-masing dalam menjalankan dasar British. Setiap perkara pula perlu mendapat persetujuan gabenor Negeri-Negeri Selat (NNS) dan Pejabat Tanah Jajahan di London. Kita dapat menilai bahawa semua ini telah mengubah struktur sosioekonomi. Perubahan ini adalah disebabkan penguasaan residen menafikan kuasa raja atau sultan yang memerintah. Hal ini dibuktikan apabila J.W.W. Birch yang menjadi residen

bertindak sesuka hati memperkenalkan dasar-dasar British tanpa mempedulikan kuasa Sultan Abdullah yang memerintah Perak ketika itu. Keadaan ini telah menyebabkan kuasa sultan semakin luntur dan hanya sebagai boneka oleh British. Oleh itu, pengenalan sistem residen merupakan kesan kolonialisme yang mengubah struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan dari aspek kekuasaan sultan dan penguasaan ekonomi oleh British.

British memperkenalkan undang-undang tanah Kolonialisme British telah mengubah kaedah pemilikan tanah yang dipraktikan sebelum ini iaitu sistem hakmilik tanah secara adat tidak bersesuaian dengan sistem ekonomi bebas. British telah memperkenalkan beberapa undang-undang tanah untuk mengeksploitasi ekonomi secara maksimum. Antara undang-undang tanah yang digubal ialah dan dikuatkuasakan sebagai Peraturan 19 tahun 1830 menggariskan peruntukkan kuasa kepada Inggeris untuk mengutip cukai sepersepuluh daripada hasil pertanian. Pelaksanaan ini menunjukkan perubahan ataupun kesan daripada penjajahan British iaitu masyarakat tradisional tempatan harus membayar cukai kepada kerajaan British. Hal ini berbeza pada zaman feudal yang mengamalkan sistem serah. Di samping itu, British juga berhak terhadap tanah yang tidak diusahakan atau tanah hutan. Keadaan ini sekaligus mengubah lanskap kehidupan sosioekonomi masyarakat Melayu untuk mengubah corak ekonomi sara kepada ekonomi kapitalis acuan British. Di samping itu, kesan kolonialisme British adalah pemilikan tanah perlombongan yang dahulunya dikuasai oleh golongan pembesar Melayu kini jatuh ke tangan British. Pada tahun 1857, kawasan perlombongan dikuasai oleh pembesar seperti Raja Malik di Jeram, Raja Bot di Lukut, Raja Mahadi di Klang dan lain-lain kawasan. Kawasan perlombangan ini telah dikuasai oleh British dan mengubah struktur sosiekonomi masyarakat tradasional tempatan melalui undang-undang tanah. Hal ini dibuktikan apabila Pejabat Tanah British mengeluarkan undang-undang yang membahagikan tanah diseluruh negeri kepada empat jenis dan hak milik ke atasnya mesti dituntut oleh Pejabat Tanah dan salah satu daripadanya ialah tanah rezab untuk perlombongan. Pengenalan undang-undang tanah oleh Pejabat Tanah merupakan kesan daripada kolonialisme British yang telah mengubah struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan.

Pembentukan masyarakat majmuk Menurut J.S. Furnivall, masyarakat majmuk terdiri daripada pelbagai kaum yang tinggal berkelompok mengikut kaum dalam unit politik yang sama dan setiap kelompok mengamalkan agama, adat resam, bahasa, pemikiran, kerjaya dan cara hidup sendiri. Perhubungan mungkin wujud antara satu sama lain tetapi hanya di pasar atau kedai yang menjalankan urusan jual beli. Dasar imigran British menggalakkan imigran Cina dan India berhijrah dan mencuba nasib di Tanah Melayu peluang pekerjaan yang ditawarkan. Kemasukan golongan imigran yang semakin pesat telah memecahkan dominasi orang Melayu di Malaysia kerana sebelum kedatangan British masyarakat Melayu merupakan satu rumpun bangsa yang mengamalkan pertanian sara diri. Kesan imigrasi dapat dilihat di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) pada tahun 1898 yang menunjukkan perbezaan yang jelas dalam pertambahan penduduk. Masyarakat Peribumi meningkat sebanyak 34.9 peratus, Cina naik sebanyak 83.4 peratus dan India peningkatannya mencecah 188.8 peratus. Kesannya telah menyebabkan penguasaan golongan imigran Cina dan India terhadap Tanah Melayu yang dahulunya dimonopoli oleh orang Melayu. Terbuktilah bahawa kolonialisme British telah mengubah struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan yang telah membentuk masyarkat yang berbilang kaum di Tanah Melayu. Kedatangan imigran Cina, India dan

imigran dari Kepulauan Melayu ke Tanah Melayu telah membentuk satu masyarakat majmuk serta organisasi sosial dan budaya yang berbeza daripada sebelumnya kesan daripada kolonialisme British.

Perkembangan infrastruktur Umum mengetahui bahawa British mempunyai matlamat tersendiri di sebalik penjajahannya di Tanah Melayu iaitu mengaut seberapa banyak secara maksimum keuntungan daripada pengeksploitasian terhadap kekayaan hasil bahan mentah khususnya bijih timah di Tanah Melayu dan objektif ini sebenarnya dapat dicapai melalui kemajuan dalam infrastruktur iaitu dengan mewujudkan beberapa jaringan perhubungan bagi memudahkan proses penghantaran sumber secara berkesan serta efisien. Perkembangan infrastruktur ini telah memberi kesan terhadap sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan kerana dahulunya mereka menggunakan pengangkutan air untuk perhubungan. Hal ini dapat dibuktikan bandar Kuantan di Pahang didirikan berhampiran Sungai Kuantan, bandar Diraja Pekan terletak berhampiran Sungai Pahang, Kuala Kangsar berhampiran Sungai Perak, Kota Tinggi berhampiran Sungai Johor, bandar Kuching berhampiran Sungai Sarawak, Kinabatangan berhampiran Sungai Kinabatangan dan bandar-bandar yang lain. Perkembangan infrastruktur ini adalah kesan kolianilisme British yang memberi perubahan dalam lanskap sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan. Di samping itu, kemajuan dalam bidang komunikasi juga wujud dalam Tanah Melayu yang telah wujud talian telegraf antara Kuala Lumpur dengan Melaka pada tahun 1886. Penubuhan persekutuan 1895 telah memantapkan sistem perhubungan serta komunikasi setiap negeri di bawah British dengan terbinanya sambungan sistem perhubungan yang sedia ada di setiap negeri bagi meningkatkan keberkesanan eksploitasi terhadap sumber alam khususnya bijih timah dan ladang getah di negeri-negeri berkenaan kerana kos pengangkutan bijih timah akan dapat dikurangkan dan diangkut dalam kuantiti yang banyak dalam masa yang singkat untuk dieksport. Kepesatan perhubungan dapat dibuktikan dengan pendapat Amarjit Kaur yang mengemukakan bahawa sejarah pembinaan jalan kereta apa di Semenanjung terbahagi kepada tiga fasa iaitu peringkat pertamanya pembinaan jalan kereta api yang pendek-pendek pada tahun 1885 hingga 1896 dan akhirnya berkembang pesat. Akhirnya dengan kemajuan sistem perhubungan telah mengubah struktur sosiekonomi masyarakat tradisional tempatan kerana kewujudan sistem perhubungan tanpa sempadan. Selain itu, penyeragaman melalui Persekutuan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) pada 1895, Frank Swettenham berjaya juga membuka jaringan jalan kereta api merangkumi seluruh Tanah Melayu iaitu menghubungkan Taiping ke Sungai Larut terus ke Port Weld yang dibina pada tahun 1885, diikuti jalan kereta api Kuala Lumpur ke Sungai Kelang setahun kemudian dan dilanjutkan ke Kelang melalui jambatan Connought pada tahun 1890. Keadaan ini membolehkan para pemodal menerokai kawasan pertanian secara liberal atau bebas sekaligus mengubah corak kehidupan masyarakat tradisional tempatan. Lantaran dasar British yang inginkan penguasaan ekonomi akhirnya memberi kesan terhadap struktur sosioekonomi masyarakat tempatan. Di Sabah, pembinaan jalan kereta api bermula pada tahun 1900 apabila jalan kereta api pertama dibina menghubungkan Beaufort dengan Jesselton dan diteruskan pembinaannya sehingga Tenom pada tahun 1905 sepanjang 116 batu. Pembinaan ini secara tidak langsung telah membantu kegiatan pembukaaan ladang-ladang getah dan mengubah struktur masyarakat peribumi Sabah. Hal ini berbeza dengan negeri Sarawak yang tidak wujud jalan kereta api kerana keadaannya muka bumi yang berbukit bukau dan hanya wujud jaringan jalan raya yang dibangunkan oleh keluarga Brooke.

Pendidikan Sebelum kedatangan British, kanak-kanak Melayu hanya mendapat pendidikan di surau, sekolah pondok dan masjid. Sistem pendidikan Melayu yang paling tua dan berpengaruh adalah persekolahan pondok. Pondok yang pertama didirikan ialah pada tahun 1820 oleh Tuan Haji Abd. Samad bin Abdullah. Pendidikan masyarakat pada masa itu berfokuskan kepada aspek-aspek seperti membaca dan memahami Al-Quran, mempelajari bahasa Arab, hukum-hukum agama serta penguasaan menulis, mengira dan membaca. Namun, kehadiran kolonialisme British telah memperkenalkan sistem pendidikan vernakular. Penubuhan sekolah Melayu oleh British adalah untuk memberi kemahiran membaca, menulis dan mengira. Penubuhan sekolah ini telah bermula pada tahun 1821 apabila Penang Free School membuka cawangannya di gelugor dan diikuti dengan penubuhan Sekolah Melayu di Teluk Belanga (1855) dan di Kampung Gelam (1856). Walau bagaimanapun, kurikulum sekolah Melayu tidak berkembang lebih daripada setakat memberikan pendidikan dasar selama empat tahun, kecuali latihan perguruan sebagai peringkat tertinggi pendidikan Melayu. Pengenalan sistem latihan perguruan ini yang menjadi pemangkin perubahan dalam struktur masyarakat tradisional tempatan.

Sememangnya, kesan daripada kolonialisme British telah memberi perubahan ke atas struktur sosioekonomi masyarakat tradisional tempatan. Kedatangan British secara langsung atau tidak langsung telah melemahkan kekuasaan sultan dan pembesar. Dasar-dasar yang diperkenalkan oleh British seperti sistem residen dan undang-undang tanah memperlihatkan kerakusan British dalam mengeksploitasi ekonomi dan menguasai politik memberi kesan ke atas struktur masyarakat feudal. Di samping itu, perkembangan infrastruktur seperti kemudahan komunikasi dan pehubungan mengubah lanskap penduduk tradisional tempatan. Selain itu, kesan kolonialisme ialah pembentukan masyarakat majmuk akibat kegiatan perlombongan dan perladangan yang menghasilkan masyarakat berbilang kaum kerana wujud golongan imigran. Aspek pendidikan turut diambil berat oleh British dengan memperkenalkan sistem pendidikan vernakular menyebabkan masyarakat tradisional tempatan mengambil bahagian dalam tranformasi pendidikan yang dilaksanakan oleh British. Oleh yang demikian, jelaslah perbahasan yang diutarakan telah memperlihatkan kesan kolonialisme British ke atas struktur sosiekonomi masyarakat tradisional tempatan. Berlaku perubahan drastik selepas kedatangan British terhadap masyarakat Melayu di Tanah Melayu dan Pribumi Sabah dan Sarawak. Kesan yang jelas dapat dilihat dalam aspek politik, ekonomi dan sosial yang telah di ubah mengikut ramuan British demi kepentingan pihak kolonial tanpa memikirkan tentang nasib masyarakat tradisional tempatan.

Bibliografi Abu Talib Ahmad dan Cheah Boon Kheng, 1995, Isu-Isu Pensejarahan, Pulau Pinang, Universiti Sains Malaysia. Ahmad Nazri Abdullah, 1985, Melayu dan Tanah, Selangor, Media Intelek Sdn. Bhd. Amarjit Kaur, 1984, An Historical Study of Transport in Malaya, Kuala Lumpur, Persatuan Sejarah Malaysia. Azmah Abdul Manaf, 2001, Sejarah Sosial Masyarakat Malaysia, Kuala Lumpur, Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.

A. Aziz Deraman, 2003, Masyarakat dan Kebudayaan Malaysia: Satu Analisis Perkembangan Kebudayaan di Malaysia, Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka. Cheah Boon Kheng dan Abu Talib Ahmad, 1990, Kolonialisme di Malaysia dan NegaraNegara Lain, Kuala Lumpur, Penerbit Fajar Bakti. Emily Sadka, 1954, Journal of Sir Hugh Low, Perak, 1877, JMBRAS. Gullick J.M., 1975, Malaysia: Economic Expansion and National Unity, Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka. Gullick J.M., 1970, Sistem Politik Bumiputra Tanah Melayu Barat, Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka. Kassim Thukiman, 2002, Malaysia: Perspektif, Sejarah dan Politik, Johor, Universiti Teknologi Malaysia Skudai. Khoo Kay Kim (ed.), 1985, Sejarah Masyarakat Melayu Moden, Kuala Lumpur, Universiti Malaya.

Ekonomi Revolusi Perindustrian memerlukan banyak bahan mentah bagi menjana perkembangan industri perkilangan. Keperluan ini menyaksikan kuasa-kuasa Barat berlumba-lumba untuk mendapatkan kawasan tanah jajahan baru, terutamanya di Asia Tenggara yang sememangnya mempunyai bahan-bahan mentah yang diperlukan. Penjajahan ke atas imperialisme Barat dapat menjamin bekalan bahan mentah yang berterusan dan tetap bagi sektor perkilangan mereka dan menjamin tempat untuk memasarkan hasil-hasil perindustrian yang dikeluarkan

oleh mereka. Antara bahan-bahan mentah yang sangat dikehendaki oleh kuasa-kuasa Barat ialah bijih timah bagi menampung perkembangan perusahaan mengetin yang berkembang pesat di Eropah. Bahan mentah seperti getah diperlukan akibat perkembangan industri kereta, di samping menjadikan salutan dawai elektrik, dan penciptaan tayar getah. Kelapa sawit pula diperlukan kesan daripada penciptaan mesin penghancur buah dan minyak masak. Bahan-bahan ini banyak ditemui di kawasan Asia Tenggara terutama di Tanah Melayu. Britain yang mengalami revolusi perindustrian telah mengorak langkah untuk menguasai negara di Asia Tenggara atas dasar kekuatan maritim dan menjadi kuasa imperialis yang kuat. Menjelang tahun 1830-an, Britain terpaksa bersaing dengan negara-negara Eropah lain dalam usaha memasarkan barangan keluaran kilangnya, terutama apabila Amerika Syarikat mengenakan tarif ke atas barangan Britain yang memasuki negaranya. Pengenalan tarif ke atas barangan kilang Britain oleh Amerika Syarikat adalah bertujuan melindungi kepentingan industri perkilangan dalam negaranya. Keadaan ini memaksa Britain mencari pasaran baru untuk memasarkan barangan keluaran kilangnya ke Asia dan Afrika memandangkan barangan buatan Britain tidak lagi dapat dieksport ke Amerika Syarikat dan Eropah secara mudah seperti dulu. Penubuhan pengkalan Syarikat Hindia Timur Inggeris di Madras dan di Benggala di India semakin meluas bukan sahaja terhad kepada pantai barat benua kecil malah meliputi kawasan pantai timurnya. Sungguhpun begitu, kepentingan British di pantai timur India, khususnya di Madras sentiasa terdedah kepada serangan musuh terutama pada musim Angin Timur Laut antara bulan Oktober hingga bulan April setiap tahun. Lazimnya pada masa inilah, tentera laut British belayar ke Bombay bagi mengiringi kapal dagang British yang membawa dagangan dari Timur. Dalam keadaan inilah pihak musuh terutamanya Perancis mengambil kesempatan melancarkan serangan ke atas Madras. Hal ini menyebabkan Syarikat Hindia Timur Inggeris berusaha mendapatkan satu tempat di Teluk Benggala sepanjang musim Angin Timur Laut; (Fuziah Shaffie dan Ruslan Zainuddin.:Sejarah Malaysia:2000:164). Revolusi perindustrian juga telah berjaya mempercepatkan pelayaran dan menyediakan kemudahan pengangkutan dan perhubungan dengan pengenalan kapal berkuasa wap. Penciptaan kapal ini memudahkan penghantaran barangan ke pasaran kerana dapat membawa muatan yang banyak. Tambahan pula kapal berkuasa wap boleh bergerak lebih laju pada bilabila masa tanpa perlu bergantung pada tiupan angin. Pada penghujung abad ke-19, kapal berkuasa wap telah digunakan secara meluas dalam perdagangan antarabangsa. Kemajuan dalam sistem pengangkutan laut telah mempercepatkan penghantaran bahan mentah dari Asia Tenggara ke negara Eropah menyebabkan keperluan bahan mentah untuk kilang tidak akan terputus. Pembukaan Terusan Suez pada tahun 1869 berjaya memendekkan jarak perjalanan antara Barat dengan Timur kerana kapal-kapal dagang tidak perlu merentasi pantai Afrika. Fenomena ini mempercepatkan penghantaran barang dan dapat menjimatkan kos di samping menjadikan barang dagangan di jual dengan lebih murah. Perkembangan dan penciptaan alat komunikasi seperti telegraf membolehkan penguasaha Barat menghubungi ejen-ejen mereka di Timur dengan lebih cepat bagi mengetahui keadaan pasaran barangan mereka di Asia Tenggara di samping mendapatkan pesanan bahan-bahan mentah dari Asia Tenggara. Kesemua usaha-usaha yang dilakukan oleh imperialisme Barat di Asia Tenggara adalah untuk menjamin kepentingan ekonomi negara mereka tidak terjejas. Sosial Selaras dengan kemajuan yang dicapai oleh negara Barat, mereka beranggapan adalah menjadi tanggungjawab sosial mereka untuk mentamadunkan penduduk Asia Tenggara yang

dilihat masih mundur kerana bergantung kepada kegiatan berasaskan pertanian mereka. Orang Barat beranggapan kebudayaan dan tamadun mereka lebih tinggi (superior) daripada masyarakat Asia Tenggara berdasarkan pencapaian mereka dalam bidang sains dan teknologi. Mereka melaungkan konsep 'White Mens Burden' atau 'Beban Orang Putih' seperti yang dicanangkan oleh penyair Inggeris, Rudyard Kipling. Mengikut orang Perancis sebagai Mission Civilisatrice dan orang Amerika sebagai The Blessing of Anglo-Saxon Protection. Mereka menyatakan oleh kerana tamadun mereka sudah mengalami perubahan besar dalam ekonomi dan sosial adalah menjadi kewajipan dan tugas mereka mentamadunkan bangsa lain, khususnya mereka yang dijajah yang dianggap masih mundur. Rantau Asia Tenggara dilihat sebagai sebuah rantau yang sangat berpotensi untuk menyebarkan kebudayaan Barat kerana ketika itu masyarakat Asia Tenggara masih lagi mundur dan belum terdedah kepada kebudayaan Barat yang dianggap tinggi. Alasan begini dilaungkan oleh kuasa Barat apabila mereka cuba mempertahankan sebab-sebab dasar imperialisme dilakukan ke atas negaranegara Asia Tenggara. Keagungan tamadun Barat yang disebarkan ke negara Asia Tenggara juga melibatkan soal agama dimana mubaligh Kristian mengambil kesempatan menyebarkan agama Kristian di kalangan penduduk Asia Tenggara. Mubaligh Kristian menggunakan pelbagai cara untuk menarik minat masyarakat Asia Tenggara untuk menganut agama Kristian sama ada melalui aktiviti kebajikan atau pendidikan dengan menubuhkan sekolah yang ditakbir oleh mubaligh Kristian, seperti di Filipina dan Indo-China. Keinginan Kristian untuk menyebarkan agama Kristian dan tamadun Eropah juga pendorong kepada dasar imperialisme Asia Tenggara. Tambahan pula agama Kristian telah berpecah kepada beberapa mazhab seperti Katolik, Protestan, Anglican, Methodist dan Jesuit, menyebabkan mereka berlumba-lumba dan bersaing dalam penyebaran agama Kristian di Asia Tenggara. Masyarakat Eropah percaya mereka mestilah mengorbankan kesenangan dan kemewahan yang dimiliki supaya dapat mentamadunkan masyarakat Asia Tenggara. Politik Pembentukan negara bangsa di Eropah menyebabkan negara-negara tersebut berlumba-lumba untuk mendapatkan kawasan jajahan baru bagi menaikkan status negara mereka. Penguasaan dan pemilikan kawasan tanah jajahan yang luas dan banyak merupakan simbol kekuatan dan keagungan sesebuah negara. Keadaan ini mendorong kuasa Barat bersaing sesama sendiri bagi mendapatkan jajahan baru di Asia Tenggara. Persaingan antara kuasa-kuasa Barat adakalanya berlaku peperangan dan untuk mengelakkannya, pelbagai perjanjian telah dibuat antara mereka bagi menentukan kawasan pengaruh masing-masing. Misalnya, perjanjian Inggeris-Belanda merupakan perjanjian yang telah ditandatangani oleh pihak Inggeris dan Belanda untuk menentukan kawasan pengaruh mereka. Perkembangan idea nasinalisme di Eropah juga merupakan dorongan ke arah dasar imperialisme kerana prestij menjadi faktor utama berdasarkan keluasan tanah jajahan yang dikuasai dan simbol kekuatan dikalangan negara Eropah.

Kesan yang paling ketara akibat penguasaan Inggeris di Tanah Melayu ialah dari segi politik. Sebelum campurtangan Inggeris di Tanah Melayu, sultan berkuasa mutlak untuk memerintah dan menguruskan hal-hal pentadbiran negara dan para pembesar berkuasa untuk memungut cukai daripada rakyat. Tetapi setelah kedatangan Inggeris di Tanah Melayu, kuasa-kuasa raja dan sultan telah terjejas. Kuasa raja menjadi terhad dan raja hanya boleh menyentuh hal-hal mengenai adat istiadat melayu dan hal-hal keagamaan sahaja. Ini adalah ekoran daripada sistem corak pentadbiran baru yang telah diperkenalkan oleh pihak Inggeris iaitu Sistem Residen. Sistem Residen ini telah diperkenalkan

oleh Inggeris di Perak pada tahun 1874 berikutan dengan Perjanjian Pangkor. Sistem ini kemudiannya diperkenalkan pula di Selangor pada tahun 1875, di Pahang 1888 dan Negeri Sembilan 1889. Sistem Residen ini adalah satu bentuk pentadbiran Inggeris yang dinamakan sebagai sistem pemerintahan tidak langsung di negeri-negeri Melayu. Oleh yang demikian, Sultan terpaksa menerima seorang residen Inggeris yang dilantik bagi setiap negeri untuk menasihatinya dalam semua urusan pentabiran kecuali perkara-perkara yang berkaitan dengan adat istiadat dan hukum hakam agama Islam. Kuasa pentadbiran negeri sebenarnya terletak di tangan residen Inggeris tetapi mereka bertindak di atas nama sultan-sultan Melayu. Ini kerana, nasihat-nasihat yang diberikan oleh residen Inggeris hendaklah diterima oleh sultan-sultan Melayu contohnya sistem residen yang diperkenalkan di Selangor iaitu ia adalah disebabkan aleh kegiatan lanun dan rompakan yang sering berlaku disepanjang pantai negeri Selangor. Pada masa tersebut Sir Andrew Clarke iaitu Gabenor negeri2 selat telah mengambil kesempatan untuk campur tangan dalam hal pentadbiran di Selangor berikutan satu rompakan di Kuala Labu iaitu kira2 30 batu dari langat. Akibat peristiwa yang berlaku itu, Clarke teah pergi ke Selangor pada bulan Ogos 1874 dan mengadakan rundingan bersama Sultan Abdul Samad. Menerusi rundingan itu, Clarke telah meninggalkan seorang pegawainya iaitu Frank Swettenham bersama 20 orang sepoi untuk menjaga Sultan. Kebolehan yang dimiliki oleh Swettenham telah menarik perhatian Sultan dan menyuruh Clarke melantiknya menjadi penasihat Sultan serta Sultan turut menawarkan supaya negeri selangor diletakkan dibawah naungan British. Pada Disember 1874, Clarke telah memberi cadangan untuk melantik Swettenham sebagai Residen Selangor tetapi cadangan itu tidak dipersetujui dan kemudiannya Gabenor telah melantik J.G Dawidson sebagai Residen British pertama di Selangor. Kesan yang kedua ialah kesan terhadap ekonomi . Perluasan kuasa Inggeris telah menyebabkan berlakunya perubahan sistem ekonomi di Tanah Melayu. Sebelum campurtangan Inggeris, masyarakat Melayu mengamalkan sistem ekonomi sara diri dan apabila berlakunya perluasan kuasa Inggeris, sistem ekonomi komersil pula diperkenalkan. Sistem ekonomi komersial merujuk kepada lebihan hasil secara besar-besaran dan melibatkan banyak pihak yang memerlukan barang ekonomi yang berbeza antara satu sama lain. Sistem ekonomi ini bermula pada abad ke-19 dan 20 terutamanya selepas kemasukan Inggeris. Ini kerana Inggeris lebih menumpukan kegiatan ekonomi yang berorientasikan eksport. Ini telah mendorong pelabur2 asing ke Tanah Melayu dan membawa teknologi serta system pengurusan ekonomi. Penggunaan kapal korek dan pam kelikir telah digunakan bagi menggantikan teknik lama iaitu mendulang yang agak merugikan . Melalui teknologi baru yang dibawa oleh Inggeris menjadikan hasil pengeluaran bijih timah yang diperolehi lebih banyak dan cepat serta tidak perlu menggunakan tenaga buruh yang ramai. Pembinaan jalan raya yang merentasi daerah pedalaman telah mewujudkan kawasan baru serta mewujudkan pembukaan bandar2 baru. Perusahaan getah diperkenalkan bagi menggantikan kopi. Teknik penorehan getah yang menggunakan teknologi yang lebih moden dan canggih tlah membawa kepesatan kepada pengeluaran hasil getah. Perkembangan ekonomi diseimbangkan oleh kewujudan system pengangkutan darat. Perubahan sistem ekonomi di Tanah Melayu berlaku daripada 3 aspek iaitu politik, ekonomi dan sosial. Dari aspek politik, Sultan dan pembesar tidak mempunyai kuasa ke atas tanah jajahan dan juga adat Melayu. Ini kerana Inggeris telah menghapuskan beberapa amalan dalam adat Melayu. Contohnya seperti menghapuskan sistem kerah dan serah oleh para pembesar. Sistem hamba abdi juga dihapuskan dan rakyat boleh memiliki tanah bagi menjalankan serta meningkatkan hasil pertanian tanpa menyerahkan sebahagian hasil mereka kepada Sultan atau pembesar. Dalam sistem ekonomi komersil juga , Inggeris telah menghapuskan amalan pungutan cukai yang dilakukan oleh Sultan dan pembesar. Ianya terbukti apabila penyusunan sistem kutipan cukai dilakukan oleh JWW Birch di mana pembesar dilarang untuk memungut cukai dan segala sistem pungutan cukai perlu dipusatkan di bawah kelolaannya. Tindakan JWW Birch telah menyebabkan pembesar kehilangan kuasa dan pendapatan yang mereka perolehi daripada hasil cukai yang dipungut terjejas dan ini telah bercanggah dengan nilai2 tradisi dan adat istiadat Melayu. Pada pertengahan April 1874, Birch telah membuat lawatan ke Bidor dan Birch telah membakar rumah

Raja Ngah dan Tengku Panglima Besar yang merupakan sepupu Sultan Ismail kerana didapati telah mengutip cukai daripada pelombong di situ. Perubahan sosial yang dibuat oleh Inggeris ialah perubahan dalam sistem pendidikan. Sebelum kedatangan Inggeris ke Tanah Melayu, pendidikan di Tanah Melayu bersifat tidak formal iaitu hanya terhad kepada pengajian Al-Quran dan keagamaan. Namun selepas kedatangan Inggeris, terutamanya pada pertengahan abad ke-19 , sistem pendidikan di Tanah Melayu telah banyak berlaku perubahan dan ianya lebih bersifat perkauman @ vernakular kerana Inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dengan pendidikan guru dan ini membawa kepada perbezaan sukatan pelajaran antara kaum. Masyarakat Melayu tidak mendapat pendidikan akademik yang sempurna seperti mana kaum2 laindan mereka hanya mendapat ilmu kemahiran sahaja. Terdapat 4 jenis sekolah di Tanah Melayu iaitu sekolah Melayu, sekolah Cina, sekolah Tamil dan sekolah Inggeris. Di sekolah Melayu , terdapat 2 bentuk persekolahan iaitu sekolah berbentuk keagamaan dan sekular. Sekolah berbentuk keagamaan telah lama wujud sebelum kedatangan Inggeris. Sekolah ini mengajar tentang hal keagamaan dan mengaji. Sekolah ini juga kurang mendapat tumpuan daripada pihak Inggeris kerana pihak Inggeris mahu mengekalkan kestabilan dan memastikan kaum Melayu terus tinggal di kampung sebagai petani. Manakala sekolah Melayu yang bersifat sekular pula diperkenalkan oleh Inggeris melalui mubaligh Kristian. Sekolah ini kurang mendapat sambutan daripada orang Melayu kerana mereka takut terpengaruh dengan agama Kristian oleh mubaligh. Selain itu, perluasan Inggeris juga telah menyebabkan berlakunya kewujudan masyarakat majmuk @ masyarakat berbilang kaum . Terdapat 3 kaum utama di Tanah Melayu iaitu Bumiputera @ Melayu, Cina dan India. Kewujudan masyarakat majmuk dapat dibahagikan kepada aspek politik,ekonomi dan sosial. Dari aspek politik masyarakatmajmuk dikuasai oleh suatu kelompok minoriti yang mempunyai kebudayaan tersendiri. Kewujudan masyarakat majmuk ini adalah disebabkan oleh dasar terbuka inggeris terhadap kemasukan buruh asing bagi memenuhi kepentingan mereka. Dari aspek ekonomi,kewujudan masyarakat majmuk adalah babi memenuhi tenaga buruh yang diperlukan olrh pihak British dalam ekonomi perlombongan dan perladangan iaitu buruh Cina ditempatkan dikawasan perlombongan manakala buruh2 India pula bekerja di estet2 atau di ladang2.Dalai aspek sosial pula, kewujudan masyarakat majmuk adalah bagi meraih keuntungan ekonomi pihak Inggeris iaitu apabila semakin ramai buruh2 asing datang ke Tanah Melayu, pengeluaran ekonomi T. Melayu akan bertambah dan ini meningkatkan keuntungan para penjajah yang sememangnya ingin meraih keuntungan di T. Melayu. Masyarakat majmuk ini wujud akibat daripada kemasukan imigran pada pertengahan abad ke-19 dan telah melahirkan satu masyarakat majmuk, organisasi sosial dan budaya yang berbeza. Kewujudan masyarakat majmuk juga berlaku ketika perusahaan bijih timah di Tanah Melayu berkembang pesat dan telah menyebabkan Inggeris membawa masuk buruh-buruh Cina dan India bagi menambah tenaga buruh di lombong. Buruh India juga digunakan dalam perusahaan getah serta projek-projek pembangunan seperti jalanraya dan keretapi. Kewujudan masyarakat majmuk telah menyebabkan kehidupan masyarakat menjadi pelbagai. Hal ini berlaku kerana mereka hidup secara individualistik serta hidup dengan cara kehidupan yang berbeza-beza samada dari segi agama, kepercayaan, kebudayaan, adat, bahasa, kegiatan ekonomi dan petempatan. Ia juga berlaku akibat daripada dasar yang diperkenalkan oleh Inggeris iaitu dasar Pecah dan Perintah yang bermaksud pengasingan masyarakat yang terdapat di Tanah Melayu. Ini dapat dilihat daripada orang Melayu yang hidup di kawasan luar bandar seperti kampung dan desa. Mereka juga masih mengamalkan sistem ekonomi sara diri seperti nelayan, kegiatan pertanian secara kecil-kecilan dan pegawai-pegawai rendah. Manakala orang Cina tertumpu di kawasan bandar dan menjalankan kegiatan perdagangan dan perlombongan. Orang India pula tinggal di kawasan-kawasan estet dan ladang getah bagi menjalankan kegiatan perladangan.

Dasar yang telah dijalankan oleh pihak inggeris terhadap Tanah Melayu dapat dibahagikan kepada 3 iaitu dari segi politik, ekonomi dan sosial. Dasar politik di tanah melayu adalah mengenai dasar imigrasi , Jabatan Perlindungan Orang Asing dan Undang-undang buruh. Dasar imigrasi ialah berbentuk bebas iaitu tidak mempunyai sekatan terhadap kemasukan orang asing melalui sistem2 kemasukan seperti indenture , kangany , kontrak dan bebas. Pada tahun 1930, inggeris telah memperketatkan dasar imigrasi dengan bertindak menghantar pulang orang-orang imigran ke negara asal mereka. Undang2 imigrasi pada tahun 1930 juga telah menghalang kemasukan orang asing ke tanah melayu. Sebelum tahun 1930 orang inggeris telah mendapatkan tenaga buruh tanpa sekatan kerana pada masa tersebut tenaga buruh penting bagi pembangunan ekonomi perlombongan dan perladangan selain melaksanakan pembinaan prasarana baru seperti pembinaan jalan keretapi dan jalan raya. Jabatan perlindungan Orang Asing telah ditubuhkan bagi melindungi para buruh imigran daripada ditindas oleh para konsi gelap atau majikan. Kewujudan jabatan perlindungan orang asing ini bermakna buruh2 dilindungi pemerintah inggeris dan menunjukkan bahawa kerajaan inggeris menggalakan kemasukan buruh asing di tanah melayu. Pihak inggeris juga telah melaksanakan dasar ekonomi ditanah melayu iaitu dasar ekonomi komersial, kapitalisme dan bebas. Dasar ekonomi komersial telah membawa perubahan kepada sistem sara diri yang telah dijalankan secara tradisi oleh masyarakat melayu. Ia juga telah membawa kesan terhadap pembukaan tanah dan ladang serta meningkatkan pengeluaran perlombongan bijih timah. Dasar ekonomi yang dijalankan oleh pihak inggeris juga telah mewujudkan sistem ekonomi moden yang berasaskan tenaga buruh. Dasar sosial yang telah dijalankan oleh inggeris lebih tertumpu kepada dasar pendidikan pemerintahan inggeris. Dasar ini merupakan tunggak utama yang menyebabkan wujudnya masyarakat melayu. Dasar ini tidak membawa kepada perpaduan kaum bahkan dasar tersebut telah mewujudkan jurang antara kaum kerana inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dan pendidikan guru. Ini bermaksud sukatan pendidikan antara sekolah2 melayu.cina dan india adalah berbeza dan bagi masyarakat cina dan india , guru diambil dari negara asal.Pada masa tersebut orang2 melayu tidak mendapat kemahiran dan pendidikan yang tinggitetapi orang2 melayu hanya mendapat kemahiran bagi membuat kerja2sara diri sahaja. Dasar yang telah dijalankan oleh orang inggeris ini sebenarnya telah menggalakkan kemasukan orang asing di tanah melayu. Tujuan Inggeris menggalakkan kemasukan orang asing di tanah melayu adalah bagi menjaga kebajikan mereka dan bagi meraih keuntungan ekonomi di tanah melayu.

Kesan yang paling ketara akibat penguasaan Inggeris di Tanah Melayu ialah dari segi politik. Sebelum campurtangan Inggeris di Tanah Melayu, sultan berkuasa mutlak untuk memerintah dan menguruskan hal-hal pentadbiran negara dan para pembesar berkuasa untuk memungut cukai daripada rakyat. Tetapi setelah kedatangan Inggeris di Tanah Melayu, kuasa-kuasa raja dan sultan telah terjejas. Kuasa raja menjadi terhad dan raja hanya boleh menyentuh hal-hal mengenai adat istiadat melayu dan hal-hal keagamaan sahaja. Ini adalah ekoran daripada sistem corak pentadbiran baru yang telah diperkenalkan oleh pihak Inggeris iaitu Sistem Residen. Sistem Residen ini telah diperkenalkan oleh Inggeris di Perak pada tahun 1874 berikutan dengan Perjanjian Pangkor. Sistem ini kemudiannya diperkenalkan pula di Selangor pada tahun 1875, di Pahang 1888 dan Negeri Sembilan 1889. Sistem Residen ini adalah satu bentuk pentadbiran Inggeris yang dinamakan sebagai sistem pemerintahan tidak langsung di negeri-negeri Melayu. Oleh yang demikian, Sultan terpaksa menerima seorang residen Inggeris yang dilantik bagi setiap negeri untuk menasihatinya dalam semua urusan pentabiran kecuali perkara-perkara yang berkaitan dengan adat istiadat dan hukum hakam agama Islam. Kuasa pentadbiran negeri sebenarnya terletak di tangan residen Inggeris tetapi mereka bertindak di atas nama sultan-sultan Melayu. Ini kerana, nasihat-nasihat yang diberikan oleh residen Inggeris hendaklah diterima oleh sultan-sultan Melayu contohnya sistem residen yang diperkenalkan di Selangor iaitu ia adalah disebabkan aleh

kegiatan lanun dan rompakan yang sering berlaku disepanjang pantai negeri Selangor. Pada masa tersebut Sir Andrew Clarke iaitu Gabenor negeri2 selat telah mengambil kesempatan untuk campur tangan dalam hal pentadbiran di Selangor berikutan satu rompakan di Kuala Labu iaitu kira2 30 batu dari langat. Akibat peristiwa yang berlaku itu, Clarke teah pergi ke Selangor pada bulan Ogos 1874 dan mengadakan rundingan bersama Sultan Abdul Samad. Menerusi rundingan itu, Clarke telah meninggalkan seorang pegawainya iaitu Frank Swettenham bersama 20 orang sepoi untuk menjaga Sultan. Kebolehan yang dimiliki oleh Swettenham telah menarik perhatian Sultan dan menyuruh Clarke melantiknya menjadi penasihat Sultan serta Sultan turut menawarkan supaya negeri selangor diletakkan dibawah naungan British. Pada Disember 1874, Clarke telah memberi cadangan untuk melantik Swettenham sebagai Residen Selangor tetapi cadangan itu tidak dipersetujui dan kemudiannya Gabenor telah melantik J.G Dawidson sebagai Residen British pertama di Selangor. Kesan yang kedua ialah kesan terhadap ekonomi . Perluasan kuasa Inggeris telah menyebabkan berlakunya perubahan sistem ekonomi di Tanah Melayu. Sebelum campurtangan Inggeris, masyarakat Melayu mengamalkan sistem ekonomi sara diri dan apabila berlakunya perluasan kuasa Inggeris, sistem ekonomi komersil pula diperkenalkan. Sistem ekonomi komersial merujuk kepada lebihan hasil secara besar-besaran dan melibatkan banyak pihak yang memerlukan barang ekonomi yang berbeza antara satu sama lain. Sistem ekonomi ini bermula pada abad ke-19 dan 20 terutamanya selepas kemasukan Inggeris. Ini kerana Inggeris lebih menumpukan kegiatan ekonomi yang berorientasikan eksport. Ini telah mendorong pelabur2 asing ke Tanah Melayu dan membawa teknologi serta system pengurusan ekonomi. Penggunaan kapal korek dan pam kelikir telah digunakan bagi menggantikan teknik lama iaitu mendulang yang agak merugikan . Melalui teknologi baru yang dibawa oleh Inggeris menjadikan hasil pengeluaran bijih timah yang diperolehi lebih banyak dan cepat serta tidak perlu menggunakan tenaga buruh yang ramai. Pembinaan jalan raya yang merentasi daerah pedalaman telah mewujudkan kawasan baru serta mewujudkan pembukaan bandar2 baru. Perusahaan getah diperkenalkan bagi menggantikan kopi. Teknik penorehan getah yang menggunakan teknologi yang lebih moden dan canggih tlah membawa kepesatan kepada pengeluaran hasil getah. Perkembangan ekonomi diseimbangkan oleh kewujudan system pengangkutan darat. Perubahan sistem ekonomi di Tanah Melayu berlaku daripada 3 aspek iaitu politik, ekonomi dan sosial. Dari aspek politik, Sultan dan pembesar tidak mempunyai kuasa ke atas tanah jajahan dan juga adat Melayu. Ini kerana Inggeris telah menghapuskan beberapa amalan dalam adat Melayu. Contohnya seperti menghapuskan sistem kerah dan serah oleh para pembesar. Sistem hamba abdi juga dihapuskan dan rakyat boleh memiliki tanah bagi menjalankan serta meningkatkan hasil pertanian tanpa menyerahkan sebahagian hasil mereka kepada Sultan atau pembesar. Dalam sistem ekonomi komersil juga , Inggeris telah menghapuskan amalan pungutan cukai yang dilakukan oleh Sultan dan pembesar. Ianya terbukti apabila penyusunan sistem kutipan cukai dilakukan oleh JWW Birch di mana pembesar dilarang untuk memungut cukai dan segala sistem pungutan cukai perlu dipusatkan di bawah kelolaannya. Tindakan JWW Birch telah menyebabkan pembesar kehilangan kuasa dan pendapatan yang mereka perolehi daripada hasil cukai yang dipungut terjejas dan ini telah bercanggah dengan nilai2 tradisi dan adat istiadat Melayu. Pada pertengahan April 1874, Birch telah membuat lawatan ke Bidor dan Birch telah membakar rumah Raja Ngah dan Tengku Panglima Besar yang merupakan sepupu Sultan Ismail kerana didapati telah mengutip cukai daripada pelombong di situ. Perubahan sosial yang dibuat oleh Inggeris ialah perubahan dalam sistem pendidikan. Sebelum kedatangan Inggeris ke Tanah Melayu, pendidikan di Tanah Melayu bersifat tidak formal iaitu hanya terhad kepada pengajian Al-Quran dan keagamaan. Namun selepas kedatangan Inggeris, terutamanya pada pertengahan abad ke-19 , sistem pendidikan di Tanah Melayu telah banyak berlaku perubahan dan ianya lebih bersifat perkauman @ vernakular kerana Inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dengan pendidikan guru dan ini membawa kepada perbezaan sukatan pelajaran antara kaum. Masyarakat Melayu tidak mendapat pendidikan akademik yang sempurna seperti mana kaum2 laindan mereka hanya mendapat ilmu kemahiran sahaja.

Terdapat 4 jenis sekolah di Tanah Melayu iaitu sekolah Melayu, sekolah Cina, sekolah Tamil dan sekolah Inggeris. Di sekolah Melayu , terdapat 2 bentuk persekolahan iaitu sekolah berbentuk keagamaan dan sekular. Sekolah berbentuk keagamaan telah lama wujud sebelum kedatangan Inggeris. Sekolah ini mengajar tentang hal keagamaan dan mengaji. Sekolah ini juga kurang mendapat tumpuan daripada pihak Inggeris kerana pihak Inggeris mahu mengekalkan kestabilan dan memastikan kaum Melayu terus tinggal di kampung sebagai petani. Manakala sekolah Melayu yang bersifat sekular pula diperkenalkan oleh Inggeris melalui mubaligh Kristian. Sekolah ini kurang mendapat sambutan daripada orang Melayu kerana mereka takut terpengaruh dengan agama Kristian oleh mubaligh. Selain itu, perluasan Inggeris juga telah menyebabkan berlakunya kewujudan masyarakat majmuk @ masyarakat berbilang kaum . Terdapat 3 kaum utama di Tanah Melayu iaitu Bumiputera @ Melayu, Cina dan India. Kewujudan masyarakat majmuk dapat dibahagikan kepada aspek politik,ekonomi dan sosial. Dari aspek politik masyarakatmajmuk dikuasai oleh suatu kelompok minoriti yang mempunyai kebudayaan tersendiri. Kewujudan masyarakat majmuk ini adalah disebabkan oleh dasar terbuka inggeris terhadap kemasukan buruh asing bagi memenuhi kepentingan mereka. Dari aspek ekonomi,kewujudan masyarakat majmuk adalah babi memenuhi tenaga buruh yang diperlukan olrh pihak British dalam ekonomi perlombongan dan perladangan iaitu buruh Cina ditempatkan dikawasan perlombongan manakala buruh2 India pula bekerja di estet2 atau di ladang2.Dalai aspek sosial pula, kewujudan masyarakat majmuk adalah bagi meraih keuntungan ekonomi pihak Inggeris iaitu apabila semakin ramai buruh2 asing datang ke Tanah Melayu, pengeluaran ekonomi T. Melayu akan bertambah dan ini meningkatkan keuntungan para penjajah yang sememangnya ingin meraih keuntungan di T. Melayu. Masyarakat majmuk ini wujud akibat daripada kemasukan imigran pada pertengahan abad ke-19 dan telah melahirkan satu masyarakat majmuk, organisasi sosial dan budaya yang berbeza. Kewujudan masyarakat majmuk juga berlaku ketika perusahaan bijih timah di Tanah Melayu berkembang pesat dan telah menyebabkan Inggeris membawa masuk buruh-buruh Cina dan India bagi menambah tenaga buruh di lombong. Buruh India juga digunakan dalam perusahaan getah serta projek-projek pembangunan seperti jalanraya dan keretapi. Kewujudan masyarakat majmuk telah menyebabkan kehidupan masyarakat menjadi pelbagai. Hal ini berlaku kerana mereka hidup secara individualistik serta hidup dengan cara kehidupan yang berbeza-beza samada dari segi agama, kepercayaan, kebudayaan, adat, bahasa, kegiatan ekonomi dan petempatan. Ia juga berlaku akibat daripada dasar yang diperkenalkan oleh Inggeris iaitu dasar Pecah dan Perintah yang bermaksud pengasingan masyarakat yang terdapat di Tanah Melayu. Ini dapat dilihat daripada orang Melayu yang hidup di kawasan luar bandar seperti kampung dan desa. Mereka juga masih mengamalkan sistem ekonomi sara diri seperti nelayan, kegiatan pertanian secara kecil-kecilan dan pegawai-pegawai rendah. Manakala orang Cina tertumpu di kawasan bandar dan menjalankan kegiatan perdagangan dan perlombongan. Orang India pula tinggal di kawasan-kawasan estet dan ladang getah bagi menjalankan kegiatan perladangan. Dasar yang telah dijalankan oleh pihak inggeris terhadap Tanah Melayu dapat dibahagikan kepada 3 iaitu dari segi politik, ekonomi dan sosial. Dasar politik di tanah melayu adalah mengenai dasar imigrasi , Jabatan Perlindungan Orang Asing dan Undang-undang buruh. Dasar imigrasi ialah berbentuk bebas iaitu tidak mempunyai sekatan terhadap kemasukan orang asing melalui sistem2 kemasukan seperti indenture , kangany , kontrak dan bebas. Pada tahun 1930, inggeris telah memperketatkan dasar imigrasi dengan bertindak menghantar pulang orang-orang imigran ke negara asal mereka. Undang2 imigrasi pada tahun 1930 juga telah menghalang kemasukan orang asing ke tanah melayu. Sebelum tahun 1930 orang inggeris telah mendapatkan tenaga buruh tanpa sekatan kerana pada masa tersebut tenaga buruh penting bagi pembangunan ekonomi perlombongan dan perladangan selain melaksanakan pembinaan prasarana baru seperti pembinaan jalan keretapi dan jalan raya. Jabatan perlindungan Orang Asing telah ditubuhkan bagi melindungi para buruh imigran daripada ditindas oleh para konsi gelap atau majikan. Kewujudan jabatan

perlindungan orang asing ini bermakna buruh2 dilindungi pemerintah inggeris dan menunjukkan bahawa kerajaan inggeris menggalakan kemasukan buruh asing di tanah melayu. Pihak inggeris juga telah melaksanakan dasar ekonomi ditanah melayu iaitu dasar ekonomi komersial, kapitalisme dan bebas. Dasar ekonomi komersial telah membawa perubahan kepada sistem sara diri yang telah dijalankan secara tradisi oleh masyarakat melayu. Ia juga telah membawa kesan terhadap pembukaan tanah dan ladang serta meningkatkan pengeluaran perlombongan bijih timah. Dasar ekonomi yang dijalankan oleh pihak inggeris juga telah mewujudkan sistem ekonomi moden yang berasaskan tenaga buruh. Dasar sosial yang telah dijalankan oleh inggeris lebih tertumpu kepada dasar pendidikan pemerintahan inggeris. Dasar ini merupakan tunggak utama yang menyebabkan wujudnya masyarakat melayu. Dasar ini tidak membawa kepada perpaduan kaum bahkan dasar tersebut telah mewujudkan jurang antara kaum kerana inggeris tidak menyeragamkan sukatan pendidikan dan pendidikan guru. Ini bermaksud sukatan pendidikan antara sekolah2 melayu.cina dan india adalah berbeza dan bagi masyarakat cina dan india , guru diambil dari negara asal.Pada masa tersebut orang2 melayu tidak mendapat kemahiran dan pendidikan yang tinggitetapi orang2 melayu hanya mendapat kemahiran bagi membuat kerja2sara diri sahaja. Dasar yang telah dijalankan oleh orang inggeris ini sebenarnya telah menggalakkan kemasukan orang asing di tanah melayu. Tujuan Inggeris menggalakkan kemasukan orang asing di tanah melayu adalah bagi menjaga kebajikan mereka dan bagi meraih keuntungan ekonomi di tanah melayu.