1.

Istiazah

1. Maksud istiazah yang terpilih ialah :

Ertinya Aku berlindung dengan AlLah daripada syaitan yang direjam . 2. Sunat dibaca ketika hendak memulakan bacaan alQuran. 3. Harus dibaca sama ada di awal surah atau di pertengahannya termasuk surah al-Tawbah. 4. Harus dibaca dengan lafaz :

Terjemahan : Aku berlindung dengan AlLah yang Maha Mendengar lagi Maha Mengetahui daripada syaitan yang direjam .

Terjemahan : Aku berlindung dengan AlLah Yang Maha Besar lagi daripada syaitan yang direjam .

Terjemahan : Aku berlindung dengan AlLah daripada syaitan yang direjam , Sesungguh AlLah Dialah Yang Maha Mendengar lagi Maha Mengetahui .

Terjemahan : Aku berlindung dengan AlLah Yang Maha Gagah daripada syaitan yang sesat.

Terjemahan : Aku berlindung dengan AlLah Yang Maha Berkuasa daripada syaitan yang menyeleweng.

1. Dalil sunat membaca istiadhat : Terjemahan : Dan apabila kamu membaca al-Quran, maka mohonlah perlindungan daripada AlLah daripada syaitan yang direjam. (Surah al-Araf: )

2.0

Basmalah

1. Maksud basmalah ialah :

Ertinya Dengan nama AlLah yang Maha Pemurah lagi Maha Penyayang. 2. Sunat dibaca ketika memulakan bacaan di awal surah kecuali surah al-Tawbah. 3. Diharuskan di pertengahan surah termasuk surah alTawbah. 4. Wajib membacanya ketika hendak membaca surah alfatihah dalam sembahyang dan menyambung antara 2 surah kecuali surah al-Tawbah. 5. Merupakan pemisah di antara 2 surah . 6. Dalil yang terdapat dalam al-Quran dan al-Hadith : Firman AlLah s.w.t :

Terjemahan : Sesungguhnya surat itu dari Nabi Sulaiman, dan kandungannya (seperti berikut): `Dengan nama AlLah, Yang Maha Pemurah, lagi Maha Mengasihani. ( Surat al-Namly 27 : 30) Sabda RasululLah s.a.w :

Terjemahan : Setiap manusia yang mempunyai akal yang tidak mulai pekerjaannya dengan nama AlLah Yang Maha Pemurah Lagi Maha Penyayang , maka dia tidak akan mendapat ganjaran AlLah s.w.t.

3.0

NUN SAKINA

) DAN TANW N (

__ _

Nun Sakinah :

-
Tanwin :

1. Nun Sakinah ialah Nun Mati tidak berbaris yang asal pada kalimah , manakala Tanwin ialah bunyi [suara] Nun Sakinah yang ditambah pada kalimah ; 2. Bunyi nun sakinah dan tanwin sama ketika wasal tetapi tidak sama ketika waqaf ; 3. Nun sakinah ada pada tulisan, manakala nun sakinah tanwin tidak ada pada tulisan ; 4. Tanda nun sakinah ialah sukun ( _ ) di atas , manakala tanwin ialah berbaris dua seperti fathatain ( ) , dommatain ( ) , dan kasratain ( ) . 5. Asal tanwin ialah nun sakinah . Perhatian : (a) Erti wasal ialah sambung ; mengwasal /menyambung bacaan. (b) Erti waqaf ialah berhenti ; mewaqafkan / memberhentikan bacaan .

4.0

Hukum Nun Sakinah [ ]

] Dan Tanw n [

__ _

1. Hukum Nun Sakinah dan Tanwin terbahagi kepada 4 hukum [4 cara baca ] iaitu izhar, idgham, iqlab, dan ikhfa . Maka yang menentukan jenis hukum bacaan pada nun sakinah dan tanwin tersebut ialah 28 huruf hijaiyyah yang berada selepasnya.. 2. Dalam hukum bacaan nun sakinah dan tanwin, bacaan izhar dikenali dengan nama izhar halqiy, idgham terbahagi kepada dua nama iaitu idgham maal ghunnah dan bila ghunnah , ikhfa dengan nama ikhfa haqiqy, dan iqlab dengan nama yang sama iaitu iqlab . 3. Izhar bererti nyata [ bunyi jelas dan berasingan ] , idgham bererti gabung [ bunyi hilang dan bertasydid ] , ikhfa bererti tersembunyi [ bunyi kurang jelas ] , dan 3

iqlab bererti tukar [ daripada satu bunyi kepada bunyi yang lain ] . 4. Ia terbahagi kepada Hukum Izhar Nun Sakinah dan Tanwin 1. Izhar nun sakinah dan tanwin bermaksud menyatakan bunyi Nun Sakinah atau Tanwin dengan jelas tanpa dengung [ yang sempurna ] bersama mengekalkan suara dengung dalam rongga hidung dengan kadar yang sedikit [ sifat dengung merupakan sifat asal bagi maupun sekalipun keduanya berbaris] kerana bertemu salah satu huruf huruf halqum yang enam . 2. Huruf-huruf halqum[ia juga huruf Izdhar Halqi] tersebut ialah :

dan yang terhimpun dalam rangkai kata :

3. Ia dikenali dengan nama Izdhar Halqiy [halqum] kerana sempena kepada izhar Nun Sakinah dan Tanwin bertemu huruf-huruf halqum [halqiy ] yang enam . 4. Sebab diidzharkan kerana kedudukan makhraj huruf [tempat keluar huruf] dan sifat Nun Sakinah dan Tanwin dengan huruf-huruf Idzhar adalah adalah jauh . 5. Contoh :

Hukum Idgham Nun Sakinah Dan Tanwin 1. Idgham Nun Sakinah dan Tanwin bermaksud menghilangkan bunyi nun sakinah dan tanwin sama ada sepenuhnya atau sebahagian setelah digabungkan [disambung] bunyinya dengan salah satu daripada huruf-huruf Idgham yang enam iaitu

sama ada bertasydid atau tidak ;

2. Ia terbahagi kepada 3 hukum [3 cara bacaan] iaitu : Idgham Kamil [sempurna] Bila [tanpa] Ghunnah 4

[dengung] , Idgham Kamil Maal [bersama] Ghunnah , dan Idgham Naqis [ tak sempurna ] Maal Ghunnah ;

I.

Idgham Kamil Bila Ghunnah bermaksud menghilangkan bunyi nun sakinah dan tanwin sepenuhnya [tanpa sedikitpun bunyi nun sakinah dan tanwin kerana sempurna idgham] beserta tasydid tanpa dengung setelah digabungkan [disambung] bunyinya dengan salah satu huruf

.
Contoh :

+ +

II. Idgham Kamil Maal Ghunah bermaksud menghilangkan bunyi nun sakinah dan tanwin sepenuhnya [tanpa sedikitpun bunyi nun sakinah dan tanwin kerana sempurna idgham] beserta tasdid dan dengung sempurna 2 harakat setelah digabungkan [disambung] bunyinya dengan salah satu huruf

Contoh :

+ +

III. Idgham Naqis Maal Ghunnah bermaksud hanya menghilangkan bunyi nun sakinah dan tanwin tetapi masih mengekalkan suara dengung pada Nun Sakinah dan Tanwin [ menyebabkan kesan nun sakinah dan tanwin masih ada kerana idgham tak sempurna ] beserta sedikit tasydid dan dengung 2 harakat setelah digabungkan [disambung] bunyinya dengan salah satu huruf .Contoh : 5

+ +
3. Walaubagaimanapun , Idgham Nun Sakinah dan Tanwin hanya dikenali dengan 2 nama iaitu Idgham Bila Ghunnah bagi Idgham Kamil Bila Ghunnah , dan Idgham Maal Ghunnah bagi Idgham Kamil dan Naqis Maal Ghunnah . Hukum Izdhar Nun Sakinah Tidak Pada Tanwin 1. Idzhar Nun Sakinah tidak pada Tanwin hanya berlaku dan dalam satu ketika Nun Sakinah bertemu kalimah . 2. Mengikut kaedah Hukum Nun Sakinah , sepatutnya ia dibaca dengan Idgham bukan Izdhar iaitu Izdhar Naqis Maal Ghunnah , tetapi oleh kerana ia berlaku dalam satu kaliamah dan kerana riwayat datang seperti itu , maka ia dikecualikan dan dibaca dengan Izdhar . 3. Ia dikenali dengan Izdhar Mutlak [semata-mata izdhar] kerana bacaan Izdhar hanya semata-mata berlaku pada Nun Sakinah tidak pada Tanwin . 4. Ia hanya datang dalam 4 bentuk kalimah sahaja , iaitu :

Hukum Iqlab Nun Sakinah dan Tanwin 1. Iqlab Nun Sakinah dan Tanwin bermaksud menukar bunyi Nun Sakinah dan Tanwin kepada IkhfaMim Sakinah kerana bertemu huruf sahaja . 2. Ikhfa Mim Sakinah bermaksud menyebut Mim Sakinah dengan tidak jelas bunyinya dengan kedudukan bibir yang terbuka sedikt beserta dengung 2 harakat kerana bertemu . Manakala jenis dengungnya nipis kerana bukan jenis huruf tebal . 3. Ia dikenali dengan Iqlab kerana berlaku pertukaran bunyi daripada bunyi Nun Sakinah dan Tanwin kepada bunyi Ikhfa Mim Sakinah . Contoh :

Hukum Ikhfa Nun Sakinah dan Tanwin 1. Ikhfa Nun Sakinah dan Tanwin bermaksud menyebut Nun Sakinah dan Tanwin dengan tidak jelas bunyinya dengan kedudukan lidah yang tidak menyentuh lelangit atas beserta dengung 2 harakat kerana bertemu salah satu daripada huruf Ihkfa yang lima belas iaitu : Manakala jenis dengungnya bergantung kepada jenis huruf selepas Nun Sakinah dan Tanwin . Kiranya selepas Nun Sakinah dan Tanwin huruf Istila [huruf - ] , maka dengungnya tebal seperti tebal , dan kiranya bukan Istila , maka dengungnya nipis . 2. Ikhfa Nun Sakinah dan Tanwin dikenali dengan nama Ikhfa Hakiki kerana diikhfakan Nun Sakinah dan Tanwin dengan cara semulajadi [hakiki] tanpa perlu ditukar bunyi seperti Iqlab . Contoh : -

HUKUM MIM SAKINAH 1. Hukum Mim Sakinah terbahagi kepada 3 hukum [3 cara baca] iaitu Idzhar , Idgham , dan Ikhfa . Maka yang menentukan jenis hukum bacaan pada Mim Sakinah tersebut ialah 28 huruf hijaiyyah yang berada selepasnya.. 2. Izdhar Mim Sakinah dikenali dengan nama Idzhar Syafawi , Idgham dengan nama Idgham Mithlain Soghir , dan Ikhfa dengan nama Ikhfa Syafawi .

Hukum Idzhar Mim Sakinah 1. Izdhar Mim Sakinah bermaksud menyatakan bunyi Mim Sakinah dengan jelas tanpa dengung [yang sempurna] bersama mengekalkan suara dengung dalam rongga hidung dengan kadar yang sedikit kerana bertemu salah satu huruf huruf selain daripada huruf dan , terutama ketika bertemu huruf dan kerana dibimbangi terjadi Idgham Maal Ghunnah atau Ikhfa disebabkan tempat keluar huruf , dan . dari tempat yang sama iaitu bibir . 2. Huruf-huruf tersebut ialah . - - - - - -

3. Ia dikenali dengan nama Izhar Syafawi kerana Izhar bermaksud menyatakan bunyi , dan Syafawi [2 bibir] bermaksud huruf mim . Jadilah ia menyatakan bunyi huruf Mim Sakinah . Contoh :

Hukum Idgham Mim Sakinah

1. Idgham Mim Sakinah hanya mempunyai satu jenis bacaan sahaja iaitu juga Idgham Kamil Maal Ghunnah .

2. Idgham Kamil Maal Ghunnah [Mim Sakinah] bermaksud menghilangkan bunyi Mim Sakinah setelah digabungkan [disambung] bunyinya dengan huruf yang berada selepasnya beserta tasydid dan dengung 2 harakat. Hanya sahaja yang menyebabkan Mim Sakinah diidghamkan . 3. Ia dikenali dengan nama Idgham Mithlain Soghir kerana Idgham bermaksud bacaan Idgham , Mithlain bermaksud dua huruf serupa iaitu huruf bertemu [Mim Sakinah bertemu Mim berbaris ] , dan Soghir bermaksud kecil iaitu huruf pertama mati dan huruf kedua berbaris [kerana Idgham Kabir iaitu Idgham Besar kedua-dua huruf yang bertemu adalah berbaris seperti iaitu bertemu , kedua-duanya berbaris , dibaca , namun dalam bacaan kita tiada Idgham Kabir ]. Contoh :

Hukum Ikhfa Mim Sakinah 1. Ikhfa Mim Sakinah bermaksud menyebut Mim Sakinah dengan tidak jelas bunyinya dengan kedudukan bibir yang terbuka sedikt beserta dengung 2 harakat kerana bertemu sahaja. Manakala jenis dengungnya nipis bukan jenis huruf tebal . kerana 2. Ia dikenali dengan nama Ikhfa Syafawi kerana Ikhfa merupakan hukum bacaan , manakala Syafawi bermaksud huruf . Contoh :

HUKUM NUN DAN MIM BERTASYDID SEMULAJADI 1. Nun dan Mim bertasydid merupakan Idgham yang terjadi secara semulajadil[asal] yang datang dalam bentuk satu kalimah yang tidak boleh dipisahkan. 2. Tidak sepertimana Idgham dalam hukum Nun Sakinah , Tanwin dan Mim Sakinah kerana terjadinya secara mendatang iaitu daripada 2 kalimah dan boleh dipisahkan . 3. Bertanda seperti ( ) di atas atau dikenali dengan sabdu. Walaupun begitu ia tetap berlaku disebabkan oleh pertemuan 2 huruf sebagaimana Idgham yang lain dengan kaedah yang sama yang juga bertasydid .

4. Nun dan Mim bertasydid mempunyai adar dengungnya 2 harakat sama seperti Idgham Maal Ghunnah yang lain . 5. Ada yang berpendapat , martabat dengung yang paling atas ialah Nun dan Mim bertasydid , diikuti oleh Idgham mendatang dan Ikhfa. 6. Ia dikenali dengan nama Wajibul Ghunnah kerana bacaannya mesti dengung . Contoh :

GHUNNAH 1. Ghunnah menurut bahasa ialah suara yang berdengung dalam rongga hidung . Menurut istilah ialah suara lunak yang terdapat dalam rongga hidung tersusun hanya daripada jasad nun , tanwin dan mim sahaja. Sama ada dalam bentuk Idgham , Ikhfa , maupun Idzhar . 2. Bahagian rongga hidung tersebut adalah bahagian atas hidung dan pangkal di sebelah dalam. 3. Kadar dengung mestilah tidak kurang atau lebih daripada 2 harakat.

PENGENALAN MAD : Cerita asal berkaitan hukum bacaan mad dan qasar ini telah dinakalkan daripada Ibn Masud r.a [Aba Abd Rahman ]dengan lafaz yang bermaksud : Adalah Ibn Masud telah membacakan(mengajar) untuk seorang lelaki ketika mana lelaki itu membaca sepotong ayat : tanpa mad pada bacaan tersebut. Lalu Ibn Masud telah bertanya kepada lelaki tersebut adakah ini yang diajar oleh RasululLah s.a.w kepada kamu ?. Bagaimana yang telah diajarkan kepada kamu Ya! Aba Abd alRahman ?. Kemudiannya beliau telah membaca ayat yang sama dengan memanjangkan bacaan pada hukum mad.

10

[Riwayat al-Tibrani dan Ibn Mardawih dengan ulasan al-Suyuti di dalam kitabnya al-Dar al-Manthur dan Ibn al-Jazari di dalam kitabnya al-Nasyr].

PENGERTIAN MAD : i. Mad menurut bahasa ialah menambahkan . Ini harta

berdalilkan firman AlLah s.w.t : dengan maksud : AlLah menambahkan bagi kamu benda dan anak pinak . ii.

Menurut istilah pula ialah memanjangkan suara pada ketika atau huruf atau

salah satu huruf mad bertemu huruf hamzah seperti berbaris Sukun sama ada Sukun Asli seperti Sukun yang mendatang seperti .

iii. Maksud bacaan Mad di sini ialah kadar bacaan yang melebihi 2 harakat dan tidak melebihi 6 harakat .

1.2

PENGERTIAN QASAR :

i. Menurut bahasa ialah memenjara. Ini berdalilkan firman AlLah s.w.t : dengan maksud : Bidadari itu dikurung(dipenjara) di dalam sebuah rumah. ii. Menurut istilah ialah mengekalkan bacaan huruf mad dengan kadar yang tidak melebihi 2 harakat. iii. Pada hakikatnya bacaan 2 harakat juga termasuk di dalam erti kata mad dan setiap 1 harakat termasuk di dalam erti kata Qasar. Walaubagaimanapun pengertian mengikut istilah Mad dalam Ilmu Tajwid telah menetapkan bahawa Mad itu ialah bacaan yang melebihi 2 harakat dan Qasar itu pula ialah bacaan yang tidak melebihi 2 harakat. BAHAGIAN-BAHAGIAN MAD : Hukum bacaan Mad terbahagi kepada 2 bahagian , iaitu : 11

Mad Asli Mad Farie MAD ASLI : i. Mad asli ialah asal bagi permulaan bacaan panjang yang dibaca dengan kadar tetap Qasar 2 harakat dan tidak atau Sukun mempunyai sebarang sebab seperti ada Hamzah selepasnya untuk bacaannya lebih daripada 2 harakat bahkan memadai dengan salah satu hurufnya yang tiga iaitu , , dan . ii. Kalimah yang terdapat huruf Mad Asli tetapi tidak dibaca dengan suara panjang akan merubah makna seperti dibaca dengan tanpa Mad. Hukumnya adalah haram. iii. Ia dinamakan Tabiie kerana mempunyai sifat yang selamat daripada di tambah maupun dikurang. iv. Kadar bacaannya ialah satu alif iaitu 2 harakat . Ada yang berpendapat ia bersamaan 2 gerak jari . Bacaannya tetap 2 harakat sama ada dalam keadaan Wasal waupun Waqaf , berada di tengah maupun di akhir kalimah . Contoh : Sebelum alif berbaris fathah -baris di atas Sebelum wau berbaris dommah baris di hadapan Sebelum ya berbaris kasrah baris di bawah

vi. Kadang-kadang huruf dan menjadi huruf lin jika sebelum keduanya itu berbaris fathah seperti dan . vii. Termasuk dalam kumpulan bacaan mad asli ialah Mad Iwad , Mad Tamkin , Mad Silah Qasirah , dan Mad Asli Harfi yang terdapat di awal suruh . KUMPULAN BACAAN MAD ASLI 2 HARAKAT : i. Mad Iwad ialah bacaan Qasar 2 harakat kerana pertukaran daripada bacaan asal Tanwin dua baris di atas kepada bacaan Mad Asli disebabkan waqaf seperti kepada

.
12

ii.

Mad Tamkin ialah bacaan Qasar 2 harakat pada huruf Mad kerana untuk membezakan antara pertemuan dua huruf iaitu pertama Mad , dan kedua berbaris seperti membezakan antara pertemuan dua huruf iaitu atau untuk pertama

Mad , dan kedua berbaris seperti supaya tidak berlaku idgham atau gugur salah satu huruf tersebut. Mad Tamkin juga berlaku bagi membeza bunyi dua huruf yang pertama bertasydid , dan kedua huruf Mad berbaris sukun seperti dan .

iii.

Mad Silah Qasirah / Sughra \ ialah bacaan Mad Asli 2 harakat kerana bersambung huruf Mad Asli ketika wasal dan hilang Mad ketika waqaf berserta tiada huruf hamzah selepasnya seperti dan

/ &s! .

iv. Mad Asli Harfi ialah bacaan Mad Asli 2 harakat dalam bentuk huruf yang dibaca satu persatu yang hanya berlaku di awal surah sahaja yang terbentuk dalam rangkaikata seperti :

m !2 -
4

-!9# -

Tambahan : 13

1. Ada huruf Mad bertanda bulat bujur di atas hanya di baca 2 harakat ketika waqaf , tidak ketika wasal . ketika Wasal kembali 1 harakat seperti

$39

69# - 9# - $t9# $ $ O $ 6n=y - #t#us% -

2. Dibaca tanpa Mad [Qasar 2 harakat] kerana bertembung 2 Sukun iaitu huruf Mad bertemu Hamzah Wasal $#. Ketika Waqaf kembali kepada 2 harakat , seperti

3 y $ n 9# <) - f9# # - #)9# # t $ u u u u $ x y =tG39$# 3. Dibaca dengan Mad Silah Qasirah 2 harakat hanya dalam surah al-Furqan [ayat 69] sahaja , tidak disurah lain . seperti

$$y

14