75848f90a4799eecde8d13f196ff056a

KEEPING THE LIGHTS ON
A N D A L I H AT
www.tnb.com.my
Tenaga Nasional Berhad No. 129, Jalan Bangsar, 59200 Kuala Lumpur Tel: 603 2180 4582 Faks: 603 2180 4589 e-mel: cosec@tnb.com.my
Laporan Tahunan 2012 Tenaga Nasional Berhad

200866-W
laporan tahunan 2012
KAMI LIHAT...
KOMITMEN KAMI KEPADA NEGARA

Apa yang anda lihat hanyalah sebahagian kecil daripada gambaran keseluruhan. Peranan kami adalah untuk menyediakan bekalan elektrik dengan kos berpatutan, berdayaharap, cekap dan menyeluruh kepada jutaan rakyat Malaysia. Bermula dengan membekalkan tenaga kepada pusat pentadbiran negara hinggalah kepada menerangi kediaman dan memperkasakan semua sektor ekonomi, kami membantu meningkatkan kualiti kehidupan di negara kita dan telah sekian lama memacu kemajuan negara. Sesungguhnya peranan TNB menjangkau lebih daripada sekadar menerangi kediaman dan jalan raya. Kami komited dalam memastikan supaya setiap warga Malaysia dapat menikmati manfaat tenaga elektrik setiap hari dan sepanjang tahun. Sebab itulah kami terus berusaha memenuhi mandat kami iaitu Keeping the Lights On.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
UNTUK MENJADI DI ANTARA BADAN KORPORAT YANG TERUNGGUL DI DUNIA DALAM BISNES TENAGA DAN YANG BERKAITAN KAMI BERILTIZAM UNTUK MENCAPAI KECEMERLANGAN DALAM PRODUK DAN PERKHIDMATAN
DI DALAM
apa
VISI
4 7 9 10 11 14 15 16 22 33 34 35 36
Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22 Lampiran I Penyata Mengiringi Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22 Kalendar Kewangan Perhubungan Pelabur Prestasi Saham Fakta Sepintas Lalu Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Sorotan Utama Sorotan Kewangan Penting Sorotan Lima Tahun Kewangan Kumpulan Rumusan Lima Tahun Pertumbuhan Kumpulan
MISI
Rangka Kerja Korporat
Ulasan Operasi
135 Perniagaan Teras 136 Penjanaan 142 Penghantaran 146 Pembahagian 153 Perniagaan Bukan Teras 154 Bisnes Baru & Projek Utama 160 Kewangan Kumpulan 163 Perancangan 168 Perkhidmatan & Hal Ehwal Korporat 175 Perolehan Perkhidmatan Lain 179 Sabah Electricity Sdn. Bhd. 184 Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU) 186 Pengurusan Produktiviti dan Kualiti (PQM) 188 Grid Nasional
1 2 3 4
40 42 44 46 47 51 54 56 62
Mengenai Kami Maklumat Korporat Struktur Korporat Kumpulan Struktur Organisasi Anugerah & Pengiktirafan Anugerah Utama Terdahulu Sorotan Media Kalendar Peristiwa Peristiwa Penting Sepanjang 60 Tahun
Ulasan Prestasi
72 73 74 75 76 77 78 Ringkasan Penyata Kedudukan Kewangan Prestasi Kewangan Kumpulan Suku Tahun Penyata Nilai Tambah Pembahagian Nilai Tambah Hasil Teras TK2012 Statistik Operasi Ulasan Kewangan Kumpulan
Inisiatif Penting
192 Ke Arah Inovasi Lebih Cemerlang 196 Pembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan Bisnes 200 Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 202 Komitmen Terhadap Alam Sekitar 206 Tanggungjawab Sosial Korporat
Kepimpinan
82 84 90 91 92 94 Ahli-ahli Lembaga Pengarah Profil Lembaga Pengarah Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan JTK Jawatankuasa Pembekalan Tenaga JPT Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan JEK Profil Pengurusan
6 7
Penyata Kewangan
217 Penyata Kewangan
Kebertanggungjawaban
102 Penyata Tadbir Urus Korporat 116 Penyata Kawalan Dalaman 120 Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah 123 Penyata Fungsi Audit Dalaman 125 Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah 129 Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)
Maklumat Lain
368 Analisis Pegangan-pegangan Saham 371 Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan 372 Direktori Kumpulan Borang Proksi
Lapora n T a h u n a n 2 0 1 2
TENAGA NASIONAL BERHAD
(200866-W)
Notis Mesyuarat Agung Tahunan keDENGAN INI DIMAKLUMKAN BAHAWA Mesyuarat Agung Tahunan ke Dua Puluh Dua (MAT ke-22) Tenaga Nasional Berhad (TNB) akan diadakan pada hari Selasa, 18 Disember 2012, pada jam 10.00 pagi di Dewan Serbaguna, Kompleks Sukan TNB, Jalan Pantai Baru, 59200 Kuala Lumpur bagi tujuan melaksanakan urusanurusan seperti berikut:
SEBAGAI URUSAN BIASA: 1. Untuk menerima Penyata Kewangan Yang Telah Diaudit bersama-sama dengan Laporan Pengarah dan Laporan Juruaudit mengenainya bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. Resolusi Biasa 1 Untuk meluluskan pengisytiharan dividen (single-tier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. Resolusi Biasa 2 Untuk meluluskan pembayaran elaun Pengarah berjumlah RM1,140,000.00 bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. Resolusi Biasa 3 Untuk memilih semula Pengarahpengarah berikut yang bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat: (i) Dato Fuad bin Jaafar Resolusi Biasa 4
22
5. 6.
(ii)
Dato Abd Manaf bin Hashim Resolusi Biasa 5
8.
(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Resolusi Biasa 6 Untuk melantik semula Pengarahpengarah berikut yang bersara menurut Seksyen 129(6) kepada Akta Syarikat, 1965 (Akta) untuk terus memegang jawatan sebagai Pengarah sehingga berakhirnya Mesyuarat Agung Tahunan (MAT) yang akan datang: (i) (ii) Tan Sri Leo Moggie Resolusi Biasa 7 Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Resolusi Biasa 8 9.
Cadangan penawaran dan pemberian opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd. BAHAWA Lembaga Pengarah adalah dan dengan ini diberi kuasa untuk pada bila-bila masa dan dari semasa ke semasa, menawar dan memberi kepada Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd, Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, opsyen menurut ESOS II untuk melanggan sehingga 1,200,000 Saham TNB tertakluk sentiasa kepada termaterma, syarat-syarat dan/atau apa-apa pelarasan yang mungkin dibuat di bawah peruntukan Undang-Undang Kecil ESOS II yang telah diluluskan pada MAL Syarikat yang telah diadakan pada 29 Mei 2003. Resolusi Biasa 11 Cadangan untuk memperbaharui kuasa bagi pembelian saham sendiri oleh Syarikat. BAHAWA tertakluk kepada peruntukan Akta, Tatacara dan Tataurus Syarikat, Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad (MMLR) dan semua undang-undang yang terpakai, garis panduan-garis panduan dan peraturan-peraturan berkaitan yang berkuatkuasa pada masa ini atau dipinda dari semasa ke semasa, serta kelulusan semua pihak berkuasa yang berkaitan, dengan ini Syarikat diberi kuasa untuk membeli sejumlah saham biasa bernilai RM1.00 sesaham di dalam modal terbitan dan modal saham berbayar Syarikat melalui Bursa Malaysia Securities Berhad (BMSB) menurut terma-terma dan syarat-syarat di mana menurut pertimbangan Pengarah-pengarah Syarikat (Lembaga Pengarah) adalah wajar dan perlu untuk kepentingan Syarikat, dengan syarat bahawa: (a) bilangan agregat saham yang dibeli menurut resolusi ini tidak melebihi 10% daripada jumlah modal terbitan dan modal saham berbayar Syarikat (Cadangan Pembelian Balik Saham);
Lap oran T a h u n a n 2 0 1 2
Untuk melantik semula Tetuan PricewaterhouseCoopers, yang bersetuju untuk dilantik sebagai Juruaudit Syarikat dan berkhidmat sehingga berakhirnya MAT yang akan datang dan memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menetapkan ganjaran mereka. Resolusi Biasa 9
2.
SEBAGAI URUSAN KHAS: Untuk mempertimbangkan dan jika difikirkan sesuai, meluluskan Resolusi-resolusi seperti berikut: 7. Kuasa khusus bagi Pengarah-pengarah menerbitkan saham menurut Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II). BAHAWA menurut ESOS II seperti yang diluluskan pada Mesyuarat Agung Luar Biasa (MAL) Syarikat yang telah diadakan pada 29 Mei 2003, kelulusan adalah dan dengan ini diberi kepada Pengarah-pengarah untuk menerbitkan saham biasa Syarikat pada bila-bila masa selaras dengan terma-terma dan syarat-syarat Skim tersebut. Resolusi Biasa 10
3.
4.
Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22
(b)
jumlah maksimum dana yang akan digunakan bagi tujuan Cadangan Pembelian Balik Saham hendaklah tidak melebihi agregat untung tertahan dan/atau akaun premium saham yang telah diperuntukkan oleh Syarikat pada masa pembelian bagi Cadangan Pembelian Balik Saham tersebut; kuasa yang diberi di bawah resolusi ini akan bermula dengan serta-merta berikutan daripada kelulusan resolusi ini dan akan terus berkuatkuasa sehingga: (i) berakhirnya MAT Syarikat yang akan datang di mana kuasa itu akan luput melainkan ianya diperbaharui, sama ada tanpa syarat atau tertakluk kepada syaratsyarat, melalui resolusi biasa yang diluluskan oleh pemegang-pemegang saham Syarikat pada mesyuarat agung; tamat tempoh yang ditetapkan oleh undangundang bagi mengadakan MAT yang akan datang;
(c)
DAN BAHAWA Lembaga Pengarah adalah dengan ini diberi kuasa untuk mengambil tindakan tertentu bagi menyempurnakan Cadangan Pembelian Balik Saham dengan berkuasa penuh untuk meluluskan apa-apa syarat, pengubahsuaian, perubahan dan/atau pindaan yang mungkin dikenakan oleh pihak berkuasa berkaitan dan/atau mengambil tindakan atau melakukan perkara-perkara yang menurut pertimbangan Lembaga Pengarah difikirkan wajar dan perlu untuk kepentingan terbaik Syarikat. Resolusi Biasa 12 10. Cadangan Pindaan-pindaan kepada Tataurus Syarikat. BAHAWA tertakluk kepada kelulusan mana-mana pihak berkaitan, jika diperlukan, Tataurus Syarikat diubah, dipinda, ditambah dan/atau dimansuhkan, mengikut mana-mana yang berkenaan, di dalam bentuk dan cara sebagaimana yang dinyatakan di dalam Lampiran I kepada Laporan Tahunan 2012 (Cadangan Pindaan). DAN BAHAWA Lembaga Pengarah adalah dengan ini diberi kuasa untuk melakukan semua tindakan, langkah-langkah dan apa-apa yang difikirkan perlu dan/atau wajar bagi menyempurnakan Cadangan Pindaan dengan berkuasa penuh untuk meluluskan apa-apa syarat, pengubahsuaian dan/atau pindaan yang mungkin diperlukan oleh manamana pihak bagi menyempurnakan Cadangan Pindaan. Resolusi Khas 1 11. Untuk melaksanakan mana-mana urusan lain Syarikat yang mana notis mengenainya telah diberi seperti yang termaktub di dalam Akta. SELANJUTNYA DENGAN INI DIMAKLUMKAN BAHAWA bagi tujuan menentukan Ahli yang layak untuk menghadiri MAT ke-22, Syarikat akan meminta Bursa Malaysia Depository Sdn. Bhd. (Bursa Depository) untuk
mengeluarkan Rekod Pendeposit Mesyuarat Agung (ROD) setakat 11 Disember 2012 menurut Artikel 87(B)(1) kepada Tataurus Syarikat dan Seksyen 34(1) Akta Industri Sekuriti (Depositori Pusat) 1991 (SICDA). Hanya pendeposit yang mana namanya tercatat di dalam ROD setakat 11 Disember 2012 adalah layak untuk menghadiri mesyuarat tersebut atau melantik proksi-proksi bagi menghadiri dan/atau mengundi bagi pihaknya.
NOTIS KELAYAKAN DAN PEMBAYARAN DIVIDEN AKHIR DENGAN INI JUGA DIMAKLUMKAN BAHAWA tertakluk kepada kelulusan Ahliahli di MAT ke-22 yang akan diadakan pada 18 Disember 2012, dividen (singletier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012 akan dibayar pada 28 Disember 2012 kepada Pendepositpendeposit yang mana namanya tercatat di dalam ROD setakat 19 Disember 2012. SELANJUTNYA DIMAKLUMKAN BAHAWA seseorang Pendeposit adalah layak untuk menerima dividen hanya bagi: (a) saham-saham yang dipindahkan ke dalam akaun sekuriti Pendeposit sebelum jam 4.00 petang pada 19 Disember 2012 bagi pindahan biasa; dan saham-saham yang dibeli di BMSB atas dasar kelayakan menurut peraturan-peraturan BMSB.
(ii)
(iii) kuasa itu dimansuh atau diubah melalui resolusi biasa yang diluluskan oleh pemegang-pemegang saham Syarikat pada mesyuarat agung, yang mana terdahulu. DAN BAHAWA Lembaga Pengarah adalah dengan ini diberi kuasa untuk menentukan menurut budibicara mereka, sama ada saham biasa yang dibeli oleh Syarikat akan disimpan sebagai saham perbendaharaan atau membatalkannya atau kedua-dua sekali dan/atau untuk menjual semula saham-saham tersebut melalui BMSB dan/atau mengagihkannya sebagai dividen-dividen saham.
(b)
DENGAN PERINTAH LEMBAGA PENGARAH
Norazni binti Mohd Isa

(LS 0009635) Setiausaha Syarikat Kuala Lumpur 21 November 2012
(200866-W)

NOTANOTA PENERANGAN UNTUK URUSANURUSAN KHAS (i) Resolusi Biasa 10: Kuasa bagi Pengarah-pengarah untuk menerbitkan saham menurut ESOS II. Resolusi Biasa yang dicadangkan, jika diluluskan, adalah bagi memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menerbit saham-saham Syarikat selaras dengan terma-terma dan syarat-syarat ESOS II, yang telah diluluskan pada MAL Syarikat yang telah diadakan pada 29 Mei 2003. (ii) Resolusi Biasa 11: Cadangan Penawaran dan Pemberian Opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd. Resolusi Biasa yang dicadangkan, jika diluluskan, adalah bagi memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah, untuk menawarkan dan memberikan kepada Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd, opsyen menurut ESOS II untuk melanggan sehingga 1,200,000 Saham TNB tertakluk kepada peruntukan UndangUndang Kecil ESOS II, yang telah diluluskan pada MAL Syarikat yang telah diadakan pada 29 Mei 2003. (iii) Resolusi Biasa 12: Cadangan Untuk Memperbaharui Kuasa Bagi Pembelian Saham Sendiri. Resolusi Biasa yang dicadangkan, jika diluluskan, adalah bagi memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk membeli saham-saham Syarikat sehingga 10% daripada modal terbitan dan modal berbayar Syarikat dengan menggunakan dana yang diperuntukkan daripada agregat untung tertahan dan/atau akaun premium saham Syarikat. Pemberian kuasa ini akan terus berkuatkuasa sehingga berakhirnya MAT Syarikat yang akan datang melainkan ia dibatalkan atau diubah pada mesyuarat agung. Maklumat terperinci mengenai cadangan untuk memperbaharui kuasa bagi pembelian saham sendiri terdapat di dalam Penyata kepada Pemegang-pemegang Saham berhubung Cadangan Untuk Memperbaharui Kuasa Bagi Pembelian Saham-saham sendiri oleh Syarikat yang bertarikh 21 November 2012 yang diedarkan bersama-sama Laporan Tahunan 2012. (iv) R e s o l u s i K h a s 1 : C a d a n g a n Pindaan Kepada Tataurus Syarikat. Butiran terperinci mengenai Cadangan Pindaan adalah seperti yang dinyatakan di dalam Lampiran I k e p a d a L a p o r a n Tahunan 2012. dimeterai atau ditandatangani oleh seorang pegawai atau peguam cara yang dilantik di bawah surat kuasa wakil. (iii) Seorang Ahli adalah layak untuk melantik tidak lebih daripada dua (2) proksi untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini. Jika seorang Ahli melantik dua (2) orang proksi, pelantikan tersebut tidak sah melainkan peratus pegangan saham yang diwakili oleh setiap proksi ditetapkan. (iv) Sebuah perbadanan yang menjadi Ahli Syarikat, boleh melalui resolusi Pengarah-pengarahnya atau badan pengawasan yang lain, memberi kuasa kepada seseorang yang difikirkan sesuai untuk bertindak sebagai wakilnya dalam Mesyuarat ini menurut Artikel 107(6) kepada Tataurus Syarikat. (v) Hanya Ahli yang berdaftar di dalam ROD setakat 11 Disember 2012 adalah layak menghadiri MAT atau melantik proksi bagi menghadiri dan mengundi bagi pihaknya.
NOTANOTA: Pendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksi Pendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksi yang akan menghadiri Mesyuarat adalah dari jam 7.00 pagi pada hari Mesyuarat diadakan. Ahli-ahli/Proksi-proksi perlu mengemukakan dokumen pengenalan diri untuk pendaftaran. Proksi (i) Mana-mana Ahli yang layak untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini adalah layak untuk melantik proksi untuk menghadiri dan mengundi bagi pihaknya. Proksi tidak semestinya seorang Ahli Syarikat dan peruntukan di bawah Seksyen 149(1)(b) kepada Akta tidak terpakai kepada Syarikat. Instrumen pelantikan proksi perlu dibuat secara bertulis dan ditandatangani oleh orang yang melantik atau peguam yang dilantik di bawah surat kuasa wakil. Di mana instrumen pelantikan proksi dilaksanakan oleh sesebuah perbadanan, surat ini hendaklah
(vi) I n s t r u m e n p e l a n t i k a n p r o k s i hendaklah diterima oleh Symphony Share Registrars Sdn. Bhd., Aras 6, Symphony House, Pusat Dagangan Dana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia tidak kurang daripada empat puluh lapan (48) jam sebelum waktu yang ditetapkan untuk Mesyuarat. Maklumat Tambahan ke atas Resolusiresolusi Biasa 4 hingga 8 Maklumat Tambahan mengenai Butirbutir Pengarah-pengarah yang akan bersara seperti yang disyaratkan di bawah Lampiran 8A kepada MMLR diterangkan secara terperinci di dalam Laporan Tahunan.
(ii)
Lampiran I
CADANGAN PINDAANPINDAAN KEPADA TATAURUS SYARIKAT Artikel Article 1(2) Peruntukan Sedia Ada Interpretation (New Provision) Cadangan Pindaan-pindaan Interpretation Exempt Authorised Nominee refers to an authorised nominee which is exempted from compliance with the provisions of subsection 25A(1) of Central Depositories Act. Interpretation Omnibus Account means Securities Account in which ordinary shares are held in the Company for multiple beneficial owners in one securities account. Interpretation Share Issuance Scheme means a scheme involving a new issuance of shares to the employees. Interpretation Share Grant Scheme means a scheme involving the grant of a listed issuers existing shares to the employees. Interpretation Employee Share Scheme means collectively a Share Issuance Scheme and a Share Grant Scheme. Interpretation option includes options under a share scheme for employees employee share scheme, convertible securities, warrants and any other types of options in respect of the issued or unissued securities of the Company. Rasional To define the word Exempt Authorised Nominee in view of the new provision introduced in paragraph 7.21(2) of the amended MMLR dated 22 September 2011. To d ef i ne t he w or d Om nibus Account in view of the new provision introduced in paragraph 7.21(1) of the amended MMLR dated 22 September 2011. To define the word Share Issuance Scheme in view of the new provision introduced in paragraph 1.01 of the amended MMLR dated 22 September 2011. To define the word Share Grant Scheme in view of the new provision introduced in paragraph 1.01 of the amended MMLR dated 22 September 2011. To define the word Employee Share Scheme in view of the new provision introduced in paragraph 1.01 of the amended MMLR dated 22 September 2011. To define the word option in view of the new provision introduced in paragraph 1.01 of the amended MMLR dated 22 September 2011.
Article 1(2)
Interpretation (New Provision)
Article 1(2)
Article 1(2)
Article 1(2)
Article 1(2)
Interpretation option includes options under a share scheme for employees, convertible securities, warrants and any other types of options in respect of the issued or unissued securities of the Company. Every issue of shares or options to employee and/or Director shall require the approval of shareholders in general meeting. No Director shall participate in a share scheme for employees unless shareholders in general meeting have approved of the specific allotment to be made to such Director.
Article 9(1)
Every issue of shares or options to employee and/or Director shall require the approval of shareholders in general meeting. No Director shall participate in a share scheme for employees Share Issuance Scheme unless shareholders in general meeting have approved of the specific allotment to be made to such Director.
In view of the amended provision introduced in paragraph 7.03 of the amended MMLR dated 22 September 2011.
(200866-W)
Lampiran I
Artikel Article 105(4) Peruntukan Sedia Ada A proxy may but need not be a member of the Company and need not be an advocate, an approved Company auditor or a person approved by the registrar of companies. The provisions of Section 149(1)(b) of the Act shall not apply to the Company. A corporation sole or a statutory corporation may appoint any person being Entitled Person (whether a member of the Company or not) as its proxies. Where a member of the Company is an Authorised Nominee as defined under the Central Depositories Act, it may appoint at least one proxy (but not more than two proxies) in respect of each securities account it holds with ordinary shares of the company standing to the credit of the said securities account. (New provision) Cadangan Pindaan-pindaan Subject to Article 106, a member shall be entitled to appoint not more than two (2) persons as his proxy to attend and vote instead of the member at any general meeting of the Company. There shall be no restriction as to the qualification of the proxy. Thus, the provisions of Section 149(1)(b) of the Act shall not apply to the Company. A corporation sole or a statutory corporation may appoint any person being Entitled Person (whether a member of the Company or not) as its proxies. (1) Where a Member of the Company is an Authorised Nominee as defined under the Central Depositories Act, it may appoint at least one proxy (but not more than two proxies) in respect of each securities account it holds with ordinary shares of the company standing to the credit of the said securities account. Rasional In view of the new provision introduced in paragraph 7.21A(1) of the amended MMLR dated 22 September 2011 as well as to enhance administrative efficiency at any general meeting of the Company.
Article 107(4)
Enhancement to the Articles of Association of the Company.
Article 107(A)
Renumbering of the Article in view of the new amended provision introduced in paragraph 7.21(1) of the amended MMLR dated 22 September 2011.
Article 107(A)
(2)
Where a Member of the Company is an Exempt Authorised Nominee who holds ordinary shares in Omnibus Account, there is no limit to the number of proxies which the Exempt Authorised Nominee may appoint in respect of each omnibus account it holds. Where an Authorised Nominee appoints two (2) proxies, or where an Exempt Authorised Nominee appoints two (2) or more proxies, the proportion of shareholdings to be represented by each proxy must be specified in the instrument appointing the proxies.
In view of the new amended provision introduced in paragraph 7.21(1) of the amended MMLR dated 22 September 2011.
(3)
Penyata Mengiringi

(Menurut Perenggan 8.27(2) kepada Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad)
Pengarah-pengarah yang bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat dan menawarkan diri untuk pemilihan semula adalah seperti berikut: (i) (ii) Dato Fuad bin Jaafar Dato Abd Manaf bin Hashim
(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
Pengarah-pengarah yang bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada Akta Syarikat, 1965 dan menawarkan diri untuk pelantikan semula adalah seperti berikut: (i) (ii) Tan Sri Leo Moggie Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob
Profil Pengarah-pengarah di atas boleh didapati di bahagian Profil Lembaga Pengarah di muka surat 84 hingga 89 di dalam Laporan Tahunan ini. Kepentingan mereka di dalam sekuriti Syarikat dinyatakan di bahagian Laporan Pengarah di muka surat 221 kepada Penyata Kewangan yang telah diaudit di dalam Laporan Tahunan ini.
(200866-W)
10
Kalendar Kewangan
2012
KEPUTUSAN SUKU TAHUN
17 Januari 2012 Pengumuman keputusan suku tahun pertama berakhir 30 November 2011 yang disatukan yang belum diaudit Tarikh Tarikh Tarikh Tarikh 12 April 2012 Pengumuman keputusan suku tahun kedua berakhir 29 Februari 2012 yang disatukan yang belum diaudit 19 Julai 2012 Pengumuman keputusan suku tahun ketiga berakhir 31 Mei 2012 yang disatukan yang belum diaudit 31 Oktober 2012 Pengumuman keputusan suku tahun keempat berakhir 31 Ogos 2012 yang disatukan yang telah diaudit 21
DIVIDEN
Pengumuman 26 April 2012 Notis 27 April 2012 Kelayakan 16 Mei 2012 Pembayaran 25 Mei 2012
Dividen Interim sebanyak 5.09 sen sesaham biasa yang terdiri daripada dividen kasar sebanyak 0.38 sen sesaham biasa ditolak 25% cukai pendapatan dan dividen single tier sebanyak 4.71 sen sesaham biasa bagi Tahun Kewangan yang akan berakhir 31 Ogos 2012
MESYUARAT AGUNG TAHUNAN

November 2012 Notis Mesyuarat Agung Tahunan Ke-22 Penerbitan Laporan Tahunan 2012 Penyata kepada Pemegang-pemegang Saham mengenai Cadangan untuk Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian Balik Saham
18 Disember 2012 Mesyuarat Agung Tahunan Ke-22
2011
KEPUTUSAN SUKU TAHUN
28 Oktober 2011 Pengumuman keputusan suku tahun keempat berakhir 31 Ogos 2011 yang disatukan yang telah diaudit
MESYUARAT AGUNG TAHUNAN

17 November 2011 Notis Mesyuarat Agung Tahunan Ke-21 Penerbitan Laporan Tahunan 2011 Penyata kepada Pemegang-pemegang Saham mengenai Cadangan untuk Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian Balik Saham
15 Disember 2011 Mesyuarat Agung Tahunan Ke-21
11
Perhubungan Pelabur
2012 adalah tahun yang penuh bermakna bagi Perhubungan Pelabur syarikat di mana minat pihak berkepentingan syarikat mula meningkat sejajar dengan kebimbangan di kalangan komuniti pelabur global dan tempatan terhadap kemampanan bekalan tenaga. Apabila isu-isu utama ini menjadi tajuk utama perbincangan, Unit Perhubungan Pelabur senantiasa berada dalam radar komuniti kewangan untuk memberi maklumat terkini mengenai isu pengawalseliaan dan perubahan-perubahan yang berlaku dalam industri.
Unit Perhubungan Pelabur memacu dan memudahkan usaha-usaha komunikasi kewangan antara pelabur institusi yang sedia ada serta bakal pelabur, para penganalisa kewangan serta pemegang saham. Fungsi Perhubungan Pelabur telah ditempatkan di Jabatan Perhubungan Pelabur dan Pelaporan Pengurusan di bawah Bahagian Kewangan Kumpulan syarikat. Pelaporan Pengurusan berfungsi sebagai pelengkap dan menyumbang kepada kredibiliti peranan Perhubungan Pelabur demi memastikan Unit Perhubungan Pelabur benar-benar memahami dan menghargai urusan operasi syarikat serta menyalurkan maklumat tepat serta mengikuti masa kepada pihak berkepentingan. Komunikasi yang baik beserta kemahiran ihsaniah menjadi pelengkap dalam membantu pegawai Perhubungan Pelabur berinteraksi serta memberi maklumat yang lebih jelas mengenai operasi bisnes syarikat dan isu-isu yang berkaitan industri tenaga tempatan. Acara Utama pada Tahun Kewangan 2012 Pengumuman Keputusan Suku Keempat Tahun Kewangan 2011 Suku Pertama Tahun Kewangan 2012 Suku Kedua Tahun Kewangan 2012 Suku Ketiga Tahun Kewangan 2012 Acara Lain Sesi Taklimat oleh SEDA mengenai Pelaksanaan Sistem Tarif Galakan (FiT) Lawatan Tapak ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchong Lawatan Tapak ke Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson Sesi Dialog bersama Ketua Pegawai Eksekutif dan Ketua Pegawai Operasi TNB Tarikh 28 Oktober 2011 17 Januari 2012 12 April 2012 19 Julai 2012 Tarikh 8 Disember 2011 20 Disember 2011 26 April 2012 22 Mei 2012 INTERAKSI DI ANTARA SYARIKAT DAN PASARAN TNB mengekalkan hubungan kukuh dengan komuniti pelaburan melalui penglibatan yang proaktif dan berterusan. Aktivitiaktiviti Perhubungan Pelabur sepanjang tahun kewangan 2012 telah dilaksanakan dengan diketuai oleh pengurusan atasan iaitu Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan Ketua Pegawai Kewangan dengan dibantu oleh pegawai-pegawai Perhubungan Pelabur. Satu siri mesyuarat dan pelbagai acara telah diadakan bertujuan memberi akses yang lebih baik kepada komuniti pelaburan untuk mendekati pihak pengurusan atasan bagi memahami perkembangan terbaru syarikat dan juga isu-isu semasa dalam industri.
DATA STATISTIK BAGI AKTIVITI PEMBABITAN SEPANJANG TAHUN KEWANGAN 2012 Acara Pengumuman Keputusan Kewangan bagi Setiap Suku Tahunan dan Taklimat - penganalisa. Sesi Taklimat dan Dialog Mesyuarat Individu dan Berkumpulan di PersidanganPersidangan dan Lawatan Tapak Mesyuarat di Pejabat dan Mesyuarat Luar Statistik (bilangan peserta/mesyuarat) 307 penganalisa kewangan dan media (termasuk tele persidangan) 55 penganalisa kewangan dan pengurus dana 92 penganalisa kewangan, pengurus dana dan pelabur 57 mesyuarat termasuk penganalisa kewangan, pengurus dana dan pelabur
(200866-W)
12
Perhubungan Pelabur
ROADSHOWS DAN PERSIDANGAN PERHUBUNGAN PELABUR Komitmen TNB terhadap Perhubungan Pelabur tidak terbatas dengan hanya penglibatan di peringkat tempatan, malah turut melangkaui sempadan Malaysia. Roadshows dan persidangan yang dihadiri sepanjang tahun 2012 adalah seperti berikut: Tarikh Sept 2011 Mei 2012 Jun 2012 Aktiviti 18th CLSA Investors Forum Hong Kong Invest Malaysia 2012 Kuala Lumpur 9th Nomura Asia Equity Forum Singapura LIPUTAN PENGANALISA Aktiviti Perhubungan Pelabur yang konsisten ditambah pula oleh minat pelabur yang kukuh dapat dilihat dengan adanya liputan yang baik oleh 22 orang penganalisa penyelidikan ekuiti pada TK2012. Bil. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Institusi Penganalisa Kewangan Affin Investment Bank Alliance Research AM Research CIMB Citi Research CLSA Credit Suisse Deutsche Bank ECM Libra Investment Research Hong Leong Investment Bank Hwang DBSVickers Bil. 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Institusi Penganalisa Kewangan JP Morgan KAF Kenanga Research Macquarie Maybank MIDF Research Nomura OSK Research RHB Research TA Securities UBS Securities
Pada tahun ini, TNB menerima dua anugerah yang memberi pengiktirafan kepada usaha perhubungan pelaburnya; iaitu Certificate of Excellence dari IR Magazine South East Asia dan Best Senior Management IR Support dari Alpha South East Asia.
JALINAN PERHUBUNGAN BERSAMA MASYARAKAT KEWANGAN Sebarang pertanyaan mengenai syarikat boleh dimajukan kepada Unit Perhubungan Pelabur melalui emel tenaga_ird@tnb.com. my. Di samping itu, portal Perhubungan Pelabur (http://www.tnb.com.my/investorsmedia.html) di laman sesawang syarikat berfungsi sebagai landasan komunikasi utama bagi Unit Perhubungan Pelabur bagi memastikan maklumat korporat serta data kewangan terkini mudah diperolehi oleh pihak-pihak berkepentingan syarikat. Portal ini mengandungi beberapa segmen termasuk Berita dan Sari Isi Utama (Pengumuman kepada Bursa Malaysia, Pertukaran dalam Pemegangan Saham, Klip Berita dan Bahan Persidangan), Maklumat Kewangan (Keputusan Suku Tahunan, Statistik Kewangan Kumpulan, Penunjuk Prestasi Utama, Penarafan Kredit dan 30 Pemegang Saham Teratas), Maklumat Saham (Penunjuk Harga, Jumlah Urusniaga Saham dan Carta Saham), Permintaan Jualan Elektrik dan Pemegang Saham Luar Negara, Laporan Tahunan, Permohonan untuk Mesyuarat dan Permohonan bagi Maklumat Perhubungan Pelabur. JUMLAH PEMEGANG SAHAM TNB mempunyai jumlah pemegang saham yang besar di mana pada 31 Ogos 2012 terdapat seramai 36,962 badan korporat, agensi kerajaan, pemegang saham institusi dan individu. Khazanah Nasional Berhad terus kekal sebagai pemegang saham terbesar dengan memiliki 35.4% saham syarikat. Badan-badan korporat dan agensi kerajaan lain memegang sebanyak 45.7% saham dan orang/syarikat awam tempatan memiliki 6.3% saham. Pemegangan asing saham TNB semakin meningkat dan mencecah 12.64% pada Ogos 2012 jika dibandingkan dengan 10.72% setahun yang lalu. Pemegang Saham Luar Negara Pada Tahun Kewangan 2012
% 14.0 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0
10.53 10.55 10.61 10.78 11.22 11.34 11.40 11.37 11.66 12.38 12.64 11.94
Sep 11
Okt 11
Nov 11
Dis 11
Jan 12
Feb 12
Mac 12
Apr 12
Mei 12
Jun 12
Jul 12
Ogo 12
13
Perhubungan Pelabur
KOMITMEN TERHADAP PEMEGANG SAHAM Komitmen TNB kepada para pemegang sahamnya dapat dilihat menerusi Polisi Dividen Kumpulan yang menjurus kepada pemberian dividen yang stabil dan mampan, dan pada masa yang sama mengekalkan struktur modal yang efisien demi memastikan dana yang mencukupi untuk pertumbuhan masa depan. Menurut polisi ini, TNB komited untuk mengagihkan di antara 40%-60% daripada aliran tunai bebas tahunan syarikat (selepas mengambil kira faedah dan perbelanjaan modal) kepada para pemegang sahamnya dalam bentuk dividen. Pada tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, pihak Lembaga Pengarah TNB telah mengumumkan:
dividen interim berjumlah 5.09 sen sesaham ditolak cukai pendapatan sebanyak 25% (dividen kasar sebanyak 0.38 sen dan dividen single-tier sebanyak 4.71 sen); yang berjumlah RM273 juta yang telah dibayar pada bulan Mei 2012; dan dividen akhir single-tier yang dicadangkan sebanyak 15.00 sen sesaham.
PENARAFAN KREDIT TNB OLEH AGENSI PENARAFAN LUAR Butiran lengkap penarafan kredit syarikat dan juga sekuriti hutangnya adalah seperti berikut: Agensi Prospek Penarafan Kredit MARC Stabil Klasifikasi Penarafan AAA Penerbit AAAID Issue Penerangan mengenai Penarafan MARC telah mengesahkan penarafan AAA bagi TNB sebagai penerbit dan penarafan hutang Islam pada AAAID bagi baki terbitan seperti berikut: i) RM1.0 bilion Al-Bai Bithaman Ajil notes issuance facility dan ii) RM2.0 bilion bon Al-Bai Bithaman Ajil. RAM telah mengesahkan penarafan Jangka-Panjang AAA bagi Dolar Amerika 500 juta setara Medium-Term Notes Programme Murabahah (2005/2025) (MMTN). Penarafan ini mempamerkan pendapat Standard & Poors terhadap peranan penting serta hubungan kukuh antara TNB dengan kerajaan Malaysia. S&Ps berpendapat bahawa bisnes dan profil risiko kewangan adalah Memuaskan dan Penting. Selaku Penerbit Berkaitan Kerajaan (GRI), penarafan Baa1 menunjukkan kekuatan kredit syarikat di antara 8-10, yang setaraf dengan rangka penarafan global Moodys. Ia juga mencerminkan sokongan padu daripada Kerajaan Malaysia di bawah pendekatan Joint Default Analysis (JDA).
RAM
Stabil
AAA
S&Ps
Negatif
BBB+
MOODYS
Stabil
Baa1
PROFIL KEMATANGAN HUTANG

RM bilion 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0
TK2012
TK2013
TK2014
TK2015
TK2016
TK2017
TK2018
TK2019
TK2020
TK2021
TK2022
TK2023
TK2024
TK2025
TK2026
TK2027
TK2028
TK2029
TK2030
RM
Dolar Amerika
YEN
TK2031
(200866-W)
14
Prestasi Saham
Syarikat telah disenaraikan di Papan Utama Bursa Malaysia. Pada TK2012, saham TNB telah mencatatkan jumlah perolehan sebanyak RM6,337 juta dengan 1,018 juta saham diniagakan berbanding jumlah perolehan sebanyak RM11,429 juta dengan 1,770 juta saham diniagakan pada tahun kewangan 2011. PERGERAKAN HARGA SAHAM TNB & JUMLAH BULANAN YANG DINIAGAKAN
(RM) 8.0 7.5 7.0 6.5 6.0 5.5 5.0 4.5
Sept 11 Okt 11 Nov 11 Dis 11 Jan 12 Feb 12 Mac 12 Apr 12 Mei 12 Jun 12 Jul 12 Ogo 12 Jumlah Diniagakan (000) Harga Saham (RM) Tertinggi Harga Saham (RM) Terendah
(000) 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0
Sept 11 Jumlah Diniagakan (000) Harga Saham (RM) Tertinggi Harga Saham (RM) Terendah 83,248 5.30 4.99
Okt 11 83,229 5.98 5.00
Nov 11 46,978 5.92 5.34
Dis 11 73,632 5.90 5.44
Jan 12 74,028 6.23 5.95
Feb 12 58,542 6.38 5.99
Mac 12 123,634 6.71 6.19
Apr 12 97,046 6.61 6.37
Mei 12 91,209 6.67 6.17
Jun 12 107,491 6.76 6.39
Jul 12 81,455 6.83 6.53
Ogo 12 97,803 6.99 6.79
PRESTASI HARGA SAHAM TNB & INDEKS KOMPOSIT BURSA SAHAM KUALA LUMPUR 2 SEPT 2011 30 OGOS 2012
(RM) 7.5 (BSKL) 1,700
7.0
1,600
6.5
1,500
6.0
1,400
5.5
1,300
5.0
1,200
4.5
1,100
BSKL
Harga Saham (RM)
Ogo 12
Jun 12
Mac 12
Nov 11
Sep 11
Feb 12
Mei 12
Apr 12
Dis 11
Okt 11
Jan 12
Jul 12
15
Fakta Sepintas Lalu

Jumlah warga kerja melebihi BILANGAN WARGA KERJA
33,500
Hampir
orang di seluruh Kumpulan
ANGKA ASET
RM88
Dianggarkan
bilion dalam aset
JUMLAH PELANGGAN
SAIDI
8.3 63.32 9,041 7,130 1,911
juta pelanggan di Semenanjung Malaysia, Sabah dan Labuan minit pengurangan ketara dalam System Average Interruption Duration Index (SAIDI) setiap pelanggan setahun
Jumlah kapasiti terpasang adalah KAPASITI TERPASANG terdiri daripada MW loji haba dan MW MW loji hidro
PERTUMBUHAN HASIL
11.2%
(Semenanjung pada 10.8%, SESB pada 18.7%)
(200866-W)
16 6
Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

Para Pemegang Saham Sekalian
TAHUN KEWANGAN 2012 MERUPAKAN SATU LAGI TEMPOH YANG MENCABAR BAGI TENAGA NASIONAL BERHAD (TNB).
Tan Sri Leo Moggie
Pengerusi
Annua l R e port 2 0 1 2
17
Sumber tenaga di seluruh dunia semakin susut. Keadaan ini yang diikuti dengan ketidakstabilan geo-politik bukan sahaja telah mengakibatkan kenaikan, bahkan pergolakan harga bahan api pada tahun ini. Di Malaysia, permintaan untuk tenaga elektrik terus melambung pada kadar 4.3% di Semenanjung dan 4.8% di Sabah, selaras dengan perkembangan ekonomi dan dengan demikian, mengukuhkan keperluan untuk melabur dalam infrastruktur utama yang baharu. Ini ditambah pula dengan isu alam sekitar.
Walau bagaimanapun, perkara paling mendesak yang perlu diurus oleh TNB ialah masalah kekurangan bekalan gas yang berpanjangan. Kira-kira 60% kapasiti penjanaan di Semenanjung Malaysia bergantung kepada gas dan dengan demikian, kekurangan tersebut memberi kesan besar kepada syarikat di mana ia memerlukan kita menggunakan bahan api alternatif yang lebih mahal seperti medium fuel oil dan sulingan. Cabaran yang dihadapi ini menyukarkan kita menyempurnakan tanggungjawab teras kita untuk Keeping the Lights On. Namun, melalui penggemblingan sumber dan kerjasama secara berpasukan yang telah kita amalkan selama lebih 60 tahun, ia membolehkan TNB mencapai keputusan kewangan dan prestasi operasi yang sangat memberangsangkan. Dalam menyampaikan perkhidmatan yang cekap kepada para pengguna sambil memastikan kewangan yang berhemat, kita terus berusaha untuk mencipta inovasi dan mencari teknologi yang lebih baik untuk mempertingkatkan tahap kecekapan operasi syarikat. Langkah ini telah membantu syarikat menurunkan kos serta memperkukuh asas. Namun, kita mungkin tidak dapat menghasilkan keputusan memberangsangkan yang dicapai pada tahun kewangan ini tanpa sokongan Kerajaan yang banyak membantu dalam mengurangkan impak kenaikan kos bahan api.
Kerajaan telah memperkenalkan pakej pampasan yang berkuatkuasa mulai bulan Januari 2012, di mana melaluinya kos tambahan yang perlu ditanggung oleh TNB dikongsi bersama oleh tiga pihak, iaitu Kerajaan, Petronas dan TNB. Sejak skim pampasan ini dilaksanakan, kita telah menerima sejumlah RM3,154.5 juta yang telah banyak membantu dalam meringankan beban kewangan dan membolehkan syarikat mencatatkan margin keuntungan kita semula mulai suku kedua Tahun Kewangan (TK)2012. Mekanisme pampasan kos ini, walau bagaimanapun, hanyalah merupakan penahan jurang sehingga langkah mampan dapat dilaksanakan bagi merintis kepada pembentukan sebuah industri yang lebih terbuka, berdaya saing dan cekap. Saya berasa gembira untuk memaklumkan bahawa banyak kerja asas sudah dilakukan untuk mencapai matlamat tersebut. Kerajaan dan pihak pengawalselia telah memberi petunjuk bahawa beberapa dasar dan rangka kerja baharu akan diwujudkan tidak lama lagi untuk mengatasi isu kos bahan api yang akan memanfaatkan semua pihak yang terlibat.
(200866-W)
18

PRESTASI KEWANGAN Kumpulan mencatatkan keuntungan mantap sebanyak RM4,197.6 juta pada tahun ini, iaitu peningkatan sebanyak tiga kali ganda berbanding RM965.4 juta yang dicapai pada TK2011. Sementara itu, jumlah hasil kita meningkat sebanyak 11.2% berbanding peningkatan perbelanjaan operasi sebanyak 2.1%. Ini menghasilkan margin EBITDA yang lebih tinggi sebanyak 25.1% berbanding 23.3% pada TK2011. Peningkatan margin EBITDA ini sebahagiannya disumbangkan oleh penambahbaikan kecil sebanyak 1.5% volum purata harian gas, daripada 946mmscfd pada TK2011 kepada 960mmscfd pada TK2012. Lembaga Pengarah amat gembira terhadap pencapaian prestasi TNB yang cemerlang ini. Justeru, saya berasa amat sukacita untuk mengumumkan bahawa selepas tidak dapat mengisytiharkan dividen akhir bagi TK2011, kami mengesyorkan pembayaran dividen satu peringkat akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa bagi tahun kewangan ini untuk diluluskan oleh para pemegang saham di Mesyuarat Agung Tahunan akan datang. Saya yakin para pemegang saham kita akan menyambut baik cadangan ini dan akan meluluskannya di Mesyuarat Agung Tahunan akan datang. Walaupun kita baru menempuh kurang daripada separuh perjalanan ke arah pelaksanaan Pelan Strategik tersebut, namun kita sudah pun mencapai beberapa keputusan yang sangat menggalakkan. Pelbagai aspek penting prestasi kita dari s e g i penjanaan, p enghant ar an dan pembahagian tenaga elektrik sudah mencapai atau hampir mencapai piawaian bertaraf dunia. Pada tahun 2011, Platts menaraf TNB sebagai syarikat utiliti elektrik ke-24 terbaik di dunia dan ketiga terbaik di Asia. Penarafan daripada sebuah organisasi ternama sedemikian nyata menggambarkan kecemerlangan prestasi pengurusan kewangan dan operasi kita. Kini, kita sedang memasuki Pelan Strategik fasa kedua yang dikenali sebagai Gemilang 2015 Growth, Global, Green yang dilancarkan pada 4 Januari 2011. Fasa ini memfokus kepada usaha untuk mempertingkatkan lagi operasi kita dalam bidang tradisi syarikat, iaitu menjana, menghantar dan membahagi tenaga elektrik sambil pada masa yang sama meneroka usaha niaga berkaitan tenaga baharu, baik di dalam mahupun di luar negara. Sambil berusaha gigih untuk mencapai kecemerlangan perniagaan, kita juga akan memastikan supaya operasi kita mencapai tahap mesra alam sebaik mungkin. Bagi mempertingkatkan lagi perniagaan teras kita, syarikat telah melancarkan beberapa inisiatif untuk menambahbaik tahap kecekapan kos dan keberkesanan operasi. Ini meliputi pembentukan pelan dan program pengurusan kewangan dan aset yang menyeluruh. Saya berasa sukacita untuk memaklumkan bahawa inisiatif yang dilaksanakan sedang membuahkan hasil. Pencapaian utama pada tahun ini adalah pengurangan selanjutnya dalam Kehilangan Penghantaran dan Pembahagian kepada 8.25%, mengatasi sasaran kita, iaitu kurang 9%. Dari segi pengembangan perniagaan, kita percaya bahawa TNB harus memanfaatkan kepakarannya untuk membangunkan sumber hasil baharu dalam industri tenaga tempatan dan juga di luar negara. Bagi menyokong pelan pertumbuhan ini, kita sedang mengusahakan rangka kerja pembangunan dan dasar perniagaan yang berkesan bagi meletakkan syarikat di landasan yang sesuai ke arah mencapai hasil bukan utama bernilai RM5 bilion menjelang tahun 2015.
SAMBIL KEKAL HIJAU Bentuk perniagaan yang dikendali menyebabkan TNB sangat prihatin terhadap impaknya kepada alam sekitar. Tenaga yang dijana di seluruh dunia masih berasaskan hidrokarbon di mana semakin banyak tenaga dikeluarkan, semakin banyak jugalah CO2 dilepaskan ke atmosfera. Di Malaysia, tidak kurang 90% daripada campuran tenaga untuk penjanaan tenaga diwujudkan daripada bahan api fosil. Pada tahun 2011, kita telah melancarkan Dasar Tenaga Hijau yang menyebut bahawa TNB komited untuk menyokong agenda hijau negara dan meminimumkan impak perniagaan kita kepada alam sekitar dengan mengamalkan operasi yang mampan dan cekap melalui penggunaan teknologi dan pelaburan sewajarnya. Inisiatif hijau kita dihimpun di bawah strategi Green Renewable Energy and Energy Efficient Roundtable atau GREENER TNB, di mana menerusinya kita telah melancarkan beberapa program untuk menggalakkan operasi lebih hijau bukan hanya di TNB, malah secara umumnya, dalam sektor tenaga di negara kita. Kita menyokong seruan Kerajaan supaya menambah sumbangan tenaga boleh baharu (RE) dalam campuran bahan api tenaga kepada 5.5% menjelang tahun 2015, dengan melabur dalam beberapa projek RE yang memanfaatkan potensi hidro dan biomass negara. TNB sedang membangunkan dua loji hidroelektrik baharu, iaitu di Terengganu dan Pahang, dan sebuah loji biomass di Pahang secara
KEEPING THE LIGHTS ON Seperti yang dimaklumkan di atas, langkah menerangi negara sambil memastikan kemampanan operasi TNB semakin mencabar. Walau bagaimanapun, misi kita ini dipandu oleh Pelan Transformasi Strategik 20 tahun yang kita lancarkan pada tahun 2005. Pelan ini, yang dibahagikan kepada empat fasa di mana setiap fasa merangkumi tempoh lima tahun, telah mengukuhkan asas kita dan meletakkan syarikat di kedudukan yang lebih teguh, ke arah merealisasi wawasan jangka panjang kita untuk menjadi sebuah syarikat terkemuka di dunia.
19
usahasama dengan Felda Global Venture (FGV). Kita juga sedang bekerjasama dengan Sime Darby untuk mengkaji potensi enapcemar loji minyak sawit untuk digunakan di loji biogas. Dalam industri pula, kita telah mempromosi RE di kalangan pengeluar kecil dengan mengendalikan beberapa kajian untuk memudahkan sambungan tenaga keluaran masing-masing ke grid. TNB juga merupakan pe nt a d b i r F e e d - i n - Ta ri f f (Fi T) y a n g dilaksanakan oleh Kerajaan baru-baru ini. Kita percaya bahawa tindakan syarikat menjuarai tenaga hijau hanya boleh membuahkan hasil sebenar jika rakyat Malaysia menerima falsafah di sebaliknya. Justeru, kita berusaha dengan bersungguhsungguh untuk meningkatkan kesedaran tentang alam sekitar di kalangan orang ramai, melalui pelbagai promosi dan insentif secara kerjasama dengan beberapa agensi kerajaan. Di TNB sendiri, warga kerja kita mengitar semula dan mengurangkan sisa, sementara warga kerja di Bahagian Penghantaran terlibat secara aktif dalam gerakan menanam pokok. Idea di sebalik menanam pokok muda ini adalah untuk menggantikan sebarang pokok yang ditebang semasa menjalankan kerja pembangunan infrastruktur Penghantaran di seluruh negara. Pokok muda ditanam di bawah program yang dikenali sebagai Tree For A Tree di tempat-tempat
ibadat, rumah anak yatim dan taman. Bagi menggalakkan budaya berkesedaran alam sekitar di kalangan lebih 33,500 tenaga kerja kita, syarikat telah menjalankan beberapa program kesedaran dan latihan serta menghantar pekeliling dan maklumat ke intranet syarikat. Portal kita meliputi Forum HIJAU, yang memberi peluang kepada warga kerja untuk berbincang mengenai pelbagai topik berkaitan alam sekitar.
PELANGGAN DIDAHULUKAN TNB sentiasa menghargai para pelanggannya. Keutamaan yang kita letakkan terhadap pelanggan digambarkan pada tema fasa pertama Pelan Strategik 20 tahun kita, iaitu Kecemerlangan Perkhidmatan 10-10 (SE10-10). Pelbagai pelan tindakan telah dilaksanakan untuk mengenalpasti keperluan dan harapan pelanggan dan bukan sekadar memenuhi, malah mengatasinya supaya kita dapat memuaskan hati pengguna akhir kita. Sejajar dengan keperluan fasa kedua Pelan Strategik ini, kita sedang menambahbaik semua inisiatif yang sudah dijalankan bagi mempertingkatkan kemesraan pengalaman pelanggan ketika berurusan dengan syarikat kita. Pada tahun yang ditinjau, kita telah menjenama semula Pusat Khidmat Pelanggan dengan mentransformasinya menjadi pusat
tumpuan bagi pelanggan mengemukakan pertanyaan. Sesuai dengan perkembangan semasa, syarikat juga telah mempertingkatkan lagi perkhidmatan dan kemudahan elektronik kita. Hasil daripada inisiatif tersebut, pada Tahun Kewangan 2012, TNB mencapai 7.2 mata daripada 10 mata dalam Kaji Selidik Kepuasan Pelanggan yang dijalankan oleh sebuah syarikat penyelidikan pasaran antarabangsa. Kita gembira terhadap prestasi ini yang mencatatkan satu peningkatan, berbanding pencapaian sebelumnya sebanyak 7.0 mata.
PEMBANGUNAN WARGA KERJA Hakikatnya, kejayaan TNB bergantung kepada warga kerjanya. Walaupun kita telah mengatur Pelan Strategik 20 tahun, namun ia tidak akan membuahkan hasil sekiranya sumber manusia kita tidak mampu mencapai matlamat mercutanda yang telah disusun sepanjang perjalanan ini. Kita mempunyai tenaga manusia yang besar bilangannya melebihi 33,500 orang dan kini sedang berusaha untuk memastikan supaya kita mempunyai kekuatan yang sama teguh dari segi kualiti atau tahap profesionalisme, di kalangan warga kerja besar yang kita miliki ini.
(200866-W)
20
Sesuai dengan pelan syarikat untuk mengembangkan perniagaan di Malaysia dan luar negara, kita perlu menyediakan warga kerja kita dengan peluang pembangunan profesional yang sesuai supaya mereka boleh bersaing di peringkat dunia. Sejak kebelakangan ini, banyak tumpuan diberikan terhadap latihan di tempat kerja, baik di dalam mahupun di luar negara, bagi melengkapkan warga kerja kita dengan pendedahan yang bernilai secara terus. Kita turut memberi lebih banyak tumpuan terhadap sesi coaching and mentoring dalaman yang khusus, sebagai tambahan kepada sesi latihan biasa yang diadakan dalam kelas. Bagi menyuntik semangat di kalangan warga kerja, kita memberi ganjaran kepada mereka dalam bentuk pengiktirafan dan anugerah yang sewajarnya. Pada masa
yang sama, beberapa orang kakitangan kita juga telah menerima pengiktirafan daripada pelbagai institusi luar. Sebagai contoh, pada tahun kewangan semasa, salah seorang eksekutif kita telah dinobat sebagai Pengurus Terbaik oleh Malaysian Institute of Management. Sementara itu, pasukan Innovative and Creative Circle (ICC) kita kerap memenangi anugerah daripada Perbadanan Produktiviti Malaysia.
sambungan ke grid nasional tidak boleh dilakukan, kita memasang sumber elektrik alternatif seperti solar dan turbin angin. Kita turut memperkasakan penduduk yang terpinggir dan kurang bernasib baik melalui pelbagai program hubungan kemasyarakatan seperti Baiti Jannati. Menerusi program ini, kita menaik taraf kediaman ibu bapa tunggal, penduduk miskin tegar, warga emas dan keluarga yang kurang bernasib baik serta memastikan isi rumah tersebut menerima semua keperluan asas seperti air, elektrik dan sanitasi yang sewajarnya. Kita turut menyokong keperluan pendidikan anakanak mereka, di mana wajar. Sehingga kini, kita telah mengubahsuai sebanyak 107 kediaman dan memperuntuk sejumlah RM1.75 juta bagi memenuhi keperluan keluarga penerima manfaat.
TANGGUNGJAWAB SOSIAL KORPORAT Walaupun negara telah maju, namun masih terdapat sebahagian kecil masyarakat di kawasan pedalaman yang tidak mendapat bekalan elektrik. Kita mempunyai misi untuk berkhidmat kepada kumpulan masyarakat ini dan menerangi kehidupan mereka melalui bekalan elektrik. Di kawasan di mana
21

Kita juga bertekad untuk membantu memperkembangkan keupayaan modal insan negara melalui sokongan berterusan yang kita berikan kepada Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) dan inisiatif pendidikan yang lain. Sementara itu, Yayasan Tenaga Nasional (YTN) mengeluarkan biasiswa dan pinjaman boleh tukar kepada golongan muda warga Malaysia yang cemerlang, dengan membuka peluang kepada mereka untuk meneruskan impian belajar di universiti tempatan dan luar negara yang terbaik. Sehingga kini, lebih 8,000 belia telah mendapat manfaat daripada program bantuan kewangan tersebut. Pada Tahun Kewangan 2012, YTN telah membelanjakan sejumlah RM42.9 juta untuk menaja 1,868 orang pelajar, sumbangan tahunan terbesar pernah dibuat oleh TNB ke arah mempertingkatkan tenaga kerja profesional syarikat, dan negara kita. Kita percaya bahawa setiap individu mempunyai potensi terpendam, dan jika kita boleh membantu menghidupkan potensi ini, maka kita mampu menyumbang kepada matlamat pengukuhan negara. Falsafah ini turut diamalkan dalam bidang perniagaan dan sukan, melalui Program Pembangunan Vendor dan penajaan sukan yang kita jayakan. Saya ingin menekankan bahawa TNB tidak mempunyai niat untuk menaikkan permintaan tenaga bagi meningkatkan jualan kita. Matlamat kita sebaliknya adalah untuk menggalakkan kecekapan tenaga dan pengurusan permintaan tenaga supaya dapat mewujudkan persekitaran tenaga yang mampan. Sehubungan itu, kita berasa sukacita terhadap perkembangan dasar yang diumumkan baru-baru ini. Kerajaan berazam untuk melaksanakan skim perintis Peraturan Berasaskan Insentif (IBR) menjelang tahun 2013 atau 2014. Kami menyambut baik IBR yang akan menjadi ukur rujuk prestasi kita berbanding amalan terbaik, kerana ia saling melengkapi perjalanan kita ke arah mencapai kecemerlangan perkhidmatan dan operasi syarikat. Di samping itu, selain IBR, Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air dan Suruhanjaya Tenaga telah mencadangkan mekanisme Imbalance Cost Pass-Through (ICPT) untuk menetapkan tarif elektrik, di mana Fuel Cost Pass Through (FCPT) akan menjadi komponen utama. Kita percaya sepenuhnya bahawa FCPT sangat penting bukan sahaja kepada kemampanan TNB malah kepada Industri Bekalan Elektrik Malaysia. Justeru, saya menyambut baik pengenalan IBR dan semakan tarif yang akan menggambarkan lebih tepat lagi kos bahan api yang memacu bekalan tenaga negara kita. Kecemerlangan Industri Perdana Menteri (AKIPM) pada tahun 2007, pengiktirafan perindustrian paling tinggi di negara ini yang pernah diterima oleh sesebuah badan korporat. Pencapaian TNB ini mencerminkan keupayaan luar biasa Dato Sri Che Khalib sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif. Pada masa yang sama, saya ingin mengalualukan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif kita yang baru, Datuk Wira Ir. Azman Mohd, seorang veteran dalam syarikat yang seluruh tempoh kerjayanya adalah bersama TNB. Saya bersependapat dengan Lembaga Pengarah bahawa Datuk Wira Ir. Azman akan terus membina asas keteguhan yang telah diatur oleh para pemimpin sebelum beliau, untuk menerajui syarikat memasuki masa depan yang lebih cemerlang. Seperti yang dinyatakan terdahulu dalam perutusan ini, TNB tidak mungkin dapat mencatatkan keputusan yang dicapai pada tahun ini tanpa campur tangan positif oleh Kerajaan. Justeru, saya ingin mengambil kesempatan di sini untuk merakamkan penghargaan kepada Kerajaan Malaysia dan badan-badan kawalselia terutamanya Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air serta Suruhanjaya Tenaga atas kerjasama mereka. Dengan sokongan berterusan ini, saya yakin TNB akan mampu mencipta langkah yang lebih cemerlang sebagai warga korporat yang berjaya dan bertanggungjawab.
MENUJU KE HADAPAN Dalam menghadapi senario semasa di mana kita berhadapan dengan masalah sumber yang semakin susut dan kos bahan api yang semakin melabung, wujud keperluan segera untuk menilai semula keseluruhan rantaian nilai bekalan tenaga. Di TNB, kita sedang meneroka beberapa alternatif untuk melindungi bekalan masa depan. Selain daripada inisiatif RE yang disebut sebelum ini, kita juga sedang meninjau lebih banyak teknologi arang batu yang bersih, gas asli cecair (LNG), mengimport tenaga elektrik berasaskan hidro dari Sarawak dan membeli tenaga elektrik dari beberapa negara jiran.
PENGHARGAAN Saya gembira terhadap prestasi TNB pada tahun yang ditinjau, yang dicapai hasil ketekunan seluruh keluarga TNB. Justeru, saya dengan ikhlas ingin menyampaikan ucapan terima kasih kepada seluruh 33,500 orang kakitangan kita. Saya juga ingin merakamkan ucapan penghargaan khas kepada Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh. Di bawah kepimpinan beliau sepanjang lapan tahun, TNB telah menerima pelbagai pengiktirafan, termasuk Anugerah
Tan Sri Leo Moggie

Pengerusi
(200866-W)
22
Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif

Para Pemegang Saham Sekalian
NEGARA-NEGARA MAJU MASIH LAGI MERASAI BAHANG KEMELUT KRISIS KEWANGAN TAHUN 2008.
Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif
23
Ekonomi AS masih belum bangkit daripada defisit kerajaan yang besar, manakala beberapa buah negara yang menganggotai Eurozone, lumpuh akibat hutang negara yang merencatkan pertumbuhan domestik dan perdagangan antarabangsa. Di samping kegagalan fiskal, harga minyak dan bahan api lain mengalami keadaan turun naik berikutan keadaan politik yang tidak stabil di Timur Tengah dan gangguan terhadap permintaan global.
Malaysia terlepas daripada krisis global ini disebabkan terutamanya oleh kedudukan ekonomi yang teguh disokong oleh permintaan dalam negara yang kukuh, dasar makroekonomi yang pragmatik dan usaha kerajaan untuk mewujudkan rangsangan selanjutnya melalui Program Transformasi Ekonomi (ETP). Pertumbuhan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) bagi tahun 2011 berada pada 5.1% dan walaupun dijangka akan merosot kepada 4.0-5.0% pada 2012, pakar ekonomi masih berpendapat bahawa ia sihat memandangkan keadaan luaran yang berpanjangan. Keadaan ekonomi domestik kekal memberangsangkan, seperti yang digambarkan dalam peningkatan permintaan terhadap tenaga elektrik. Dalam Tahun Kewangan (TK) 2012, permintaan tenaga elektrik meningkat sebanyak 4.3% di Semenanjung Malaysia dan 4.8% di Sabah. Berhadapan dengan persekitaran industri tenaga yang mencabar, keadaan ini memberi kesan kepada kita. Yang paling mencabar adalah bekalan gas hanya meningkat sedikit sahaja. Sementara sektor tenaga bergantung kepada bekalan sebanyak 1,250 juta standard kaki padu sehari (mmscfd) gas untuk memastikan semua loji janakuasa gas beroperasi. Pada 2012, bekalan purata gas untuk sektor tenaga hanya 960mmscfd, mencatatkan peningkatan 1.5% daripada 946mmscfd pada tahun lepas. Ini mendorong pergantungan kepada bahan api yang lebih mahal seperti arang batu, minyak bahan api sederhana (MFO) dan bahan api sulingan, menerbitkan kos tambahan sebanyak lebih RM2.2 bilion dalam tempoh 12 bulan yang ditinjau.
1 Laporan BNM 2012 (f)
(200866-W)
24

Walau bagaimanapun, kita bertuah kerana Kerajaan telah membantu dengan memperkenalkan mekanisme perkongsian kos pada Disember 2011 di mana kos tambahan bahan api untuk memastikan perkhidmatan kita sentiasa berterusan menyambut seruan Keeping the Lights On dikongsi sama rata oleh Kerajaan, Petronas dan kita. Dengan bantuan kewangan penting ini, kita berjaya memperbaiki kedudukan kewangan kita dan menghasilkan prestasi yang membanggakan pada tahun ini.
PRESTASI KEWANGAN Keuntungan bersih Kumpulan melonjak dengan ketara sebanyak 334.8% daripada RM965.4 juta pada TK2011 kepada RM4,197.6 juta. Keputusan ini dicapai hasil peningkatan sebanyak 11.2% dalam jumlah hasil iaitu daripada RM32,241.2 juta pada TK2011 kepada RM35,848.4 juta pada tahun kewangan ini. Hasil didorong oleh peningkatan 10.5% atau RM3,275.6 juta dalam jualan elektrik Kumpulan hasil pertambahan permintaan serta kenaikan 7.1% tarif pada 1 Jun 2011. Pada masa yang sama, langkah kawalan kos menyeluruh juga menyumbang kepada peningkatan kecil operasi sebanyak 2.1%, daripada RM30,956.4 juta pada TK2011 kepada RM31,592.1 juta pada TK2012. Justeru, Margin Pendapatan Sebelum Faedah, Cukai, Susutnilai dan Pelunasan (EBITDA) kita meningkat kepada 25.1% daripada 23.3% pada tahun kewangan lepas (selepas penyataan semula Pampasan Kos Bahan Api kepada tahun kewangan masingmasing). Walau bagaimanapun, jika TNB diberi pampasan sepenuhnya bagi kos bahan api tambahan yang ditanggung akibat penggunaan bahan api minyak pertengahan dan bahan api sulingan yang lebih tinggi, EBITDA kita adalah berjumlah 27.2%. Peningkatan kecil dalam bekalan gas pada tahun ini juga menyumbang kepada margin EBITDA yang lebih baik. Bagi memenuhi permintaan tenaga elektrik, kita perlu menambah penjanaan daripada loji janakuasa arang batu, menyebabkan kenaikan 10.1% dalam penggunaan arang batu daripada 18.9 juta tan metrik pada
TK2011 kepada 20.8 juta tan metrik pada TK2012. Walau bagaimanapun, kesan ini telah diimbangi oleh kenaikan penggunaan arang batu, seperti yang dapat dilihat dalam kos arang batu purata lebih rendah yang ditanggung pada TK2012 berharga USD103.6 setiap tan metrik berbanding USD106.9 setiap tan metrik pada TK2011. Saya dengan sukacitanya ingin menyatakan bahawa pada tahun yang dikaji, kita telah berjaya mencapai ketiga-tiga Petunjuk Prestasi Utama, iaitu pulangan atas aset (ROA) sebanyak 4.6%, mengatasi sasaran kita 2-3%; kos seunit syarikat (CPU) pada 31.6sen/kWh, berbanding sasaran antara 32.7-33.7sen/kWh, dan hasil daripada perniagaan bukan teras sebanyak RM2.3 bilion, sementara sasaran adalah antara RM1.8-1.9 bilion. Perlu diakui bahawa ROA dan CPU syarikat memaparkan kesan pampasan kos bahan api yang diterima daripada Kerajaan dan Petronas.
MAKLUMAT PENTING OPERASI Walaupun prestasi kewangan kita nyata dirangsang oleh mekasime perkongsian kos, namun kecekapan operasi serta usaha bersungguh-sungguh penjimatan kos di
25

Bagi tempoh yang sama, kita juga telah menetapkan sasaran penciptaan nilai lebih kurang RM7 bilion. Ini merangkumi inisiatif strategik meliputi pengurangan yang berlanjutan dalam kerugian Penghantaran dan Pembahagian, peluasan geografi, pelarasan tarif, tahap kecekapan dan p r o dukt i vi t i y ang lebih ting g i dan pengurusan kewangan. Kita sangat teruja dengan potensi peluang perniagaan baharu, sama ada di dalam mahu pun di luar negara. Sebagai syarikat utiliti peneraju di Malaysia yang memiliki lebih 60 tahun pengalaman, kita berada pada kedudukan yang unik untuk menggunakan segala pengetahuan dan kepakaran kolektif organisasi ini untuk mengembangkan lagi perniagaan kita dan mewujudkan aliran pendapatan baharu yang teguh. Jenama TNB sudah terkenal di peringkat antarabangsa dan produk serta perkhidmatan yang kita tawarkan mempunyai permintaan yang sangat luas, khususnya di negara-negara sedang membangun di Asia dan Timur Tengah. Kita mengorak langkah ke arah mencapai matlamat ini. Beberapa anak syarikat kita terutamanya TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (REMACO), TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. (TNEC), Tenaga Switchgear Sdn. Bhd. (TSG), Malaysia Transformer Manufacturing Sdn. Bhd. (MTM), Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. (TCI) telah berjaya menembusi pasaran utama kita. Malah anak syarikat pendidikan kita TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. (ILSAS) dan Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. (UNITEN) berjaya memasarkan program latihan dan pembangunan mereka ke luar negara. Seiring dengan REMACO dan TNEC, TNB Energy Services Sdn. Bhd. (TNBES) menampilkan prestasi yang membanggakan pada tahun ini, iaitu ketiga-tiga anak syarikat ini telah menyumbangkan RM732.9 juta terhadap hasil bukan dikawal selia (nonregulated revenue). Hasil usaha bersepadu semua anak syarikat, kita berjaya mencatatkan RM2.3 bilion daripada aliran pendapatan perniagaan bukan dikawal selia ini. Bagi memanfaatkan sepenuhnya potensi besar perniagaan baharu, di dalam dan di luar negeri, baru-baru ini kita telah
seluruh syarikat juga perlu diberi perhatian. Ketiga-tiga bahagian teras, iaitu Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian, terus berusaha untuk mencapai standard bertaraf dunia dalam pelbagai aspek penting perniagaan masing-masing, dan kini semakin hampir untuk mencapai matlamat tersebut. Bahagian Penjanaan mencatatkan faktor ketersediaan setara (EAF) lebih daripada 90% pada 60% stesen janakuasa, sambil mengurangkan faktor henti tugas tidak terancang setara EUOF) kepada 3.5% daripada 7.1% pada 2011. Bahagian Penghantaran terus memperbaiki indeksindeksnya, seperti sistem minit, kelewatan bulanan dan kerugian penghantaran. Sistem minitnya secara konsisten kurang daripada 1.03 minit berbanding empat tahun lepas (TK2010 0.9min, TK2009, TK2011 dan TK2012 1.0min). Di Bahagian Pembahagian pula, Sistem Indeks Tempoh Purata (SAIDI) menampilkan penurunan selanjutnya kepada 62.3 minit setiap pelanggan setahun, yang semakin hampir dengan sasaran kita iaitu kurang daripada 50 minit setiap pelanggan setahun menjelang 2015. Apa yang paling membanggakan ialah kejayaan kita mencapai sasaran kerugian Penghantaran dan Pembahagian kurang daripada 9% dengan margin yang besar, iaitu mencatat kerugian pada kadar 8.2%. Kejayaan operasi kita adalah disebabkan terutamanya oleh penggunaan berterusan teknologi yang lebih maju dan berkesan serta peningkatan kecekapan dan tahap profesionalisme warga kerja kita. Aspek ini merupakan salah satu daripada empat bidang fokus utama Gemilang 2015, fasa kedua Pelan Strategik 20 Tahun kita.
GEMILANG 2015 GROWTH, GLOBAL, GREEN Gemilang 2015 merangkumi empat pelan ti n d a kan b er sep adu y ang di r angka untuk membolehkan TNB berada di atas landasan yang tepat bagi mencapai objektif muktamadnya menjadi syarikat pembekal tenaga terulung di dunia. Empat tindakan tersebut adalah: Kewangan, mengoptimumkan kos dan memanfaatkan peluang perniagaan yang wujud atau ada Teknologi, untuk mempertingkatkan kecemerlangan operasi menggunakan pelbagai teknologi terkini Dari segi keupayaan, untuk mempertingkatkan produktiviti dan profesionalisme warga kerja kita Dari segi luaran, untuk memuaskan pelanggan kita dan menjadikan TNB sebagai peneraju tenaga hijau
Mengoptimumkan kos & memanfaatkan peluang perniagaan. Ke arah mengoptimumkan kos, semua bahagian di dalam Kumpulan diharap akan memantau secara terperinci perbelanjaan mereka dan memastikan penggunaan sumber kewangan dengan bijak. Selain itu, kita juga memberi perhatian utama untuk mencegah kerugian tidak sewajarnya seperti kecurian dan penipuan, sambil mengurus dengan berhemat kemungkinan punca yang boleh mengakibatkan kerugian dan pembaziran dana syarikat. Kita mengawasi prestasi pengoptimuman kos kita dengan sasaran untuk mencapai ROA sebanyak 6-7% menjelang akhir tempoh Gemilang 2015, iaitu pada tahun kewangan 2015.
(200866-W)
26
27
menubuhkan Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama. Ia berperanan untuk menyelaras dan menguruskan semua pembangunan perniagaan supaya kita dapat mencapai matlamat Gemilang 2015 dengan menghasilkan pendapatan berjumlah RM5 bilion daripada perniagaan bukan dikawal selia menjelang tahun 2015. Mempertingkatkan kecemerlangan operasi melalui teknologi terkini. Untuk memodenkan operasi bagi memastikan kecekapan maksimum, kita merangka program Peningkatan Piawaian Proses (PSI), yang mana proses perniagaan utama akan dikaji dan ditambah baik dari semasa ke semasa. Ini diguna pakai dalam seluruh rantaian nilai perniagaan kita, daripada penjanaan kepada pembahagian elektrik serta penghantaran kepada perhubungan pelanggan. Dalam bidang Penjanaan contohnya, kita sedang melaksanakan teknologi tenaga arang batu yang sangat penting di sebuah loji baharu yang sedang dibangunkan di Manjung, Perak. Ia akan menaikkan tahap kecekapan kepada 40%, berbanding dengan janakuasa kecekapan purata loji arang batu konvensional 37%. Dari segi Penghantaran, kita sedang menguji Grid Pintar di tiga tapak untuk mengukur keberkesanannya membantu pengguna akhir meminimumkan kos mereka melalui pengurusan permintaan. Dengan melaraskan pola penggunaan tenaga mereka, para pengguna boleh mengelakkan waktu puncak sambil mengekalkan pemintaan beban maksimum pada tahap terurus sambil menikmati tarif yang lebih rendah. Projek perintis ini merupakan komponen penting kepada lebih banyak usaha umum di TNB untuk meninggikan tahap kecekapan tenaga di negara ini.
Teknologi terkini juga diguna pakai untuk memberi kepuasan kepada para pelanggan yang berurusan dengan kita. Sehingga kini, kita telah memperkenalkan beberapa kemudahan online seperti e-Perkhidmatan, e-Permohonan dan e-Pengebilan yang terbukti sangat disukai. Usaha untuk mencapai kecekapan yang lebih baik ini akan berterusan dan akan mendorong kita menginovasi bagi memperbaiki tahap perkhidmatan pelanggan dan kualiti penyampaian kita. Menambah produktiviti dan profesionalisme warga kerja. Walaupun kita melabur dalam teknologi, kita sedar bahawa terdapat keperluan mendesak untuk memastikan warga kerja kita memiliki kemahiran dan pengetahuan yang diperlukan untuk menghasilkan manfaat maksimum daripada proses dan sistem tercanggih. Pembangunan modal insan sentiasa menjadi tumpuan utama di TNB, dan usaha ini dipergiatkan sejak kebelakangan ini selari dengan tekanan mengoptimumkan produktiviti, prestasi dan tahap profesionalisme kita. Dalam misi kita untuk berkembang ke peringkat global, kita perlu memastikan bahawa warga kerja kita adalah yang terbaik dalam industri. Secara peribadi, saya memberi perhatian terhadap prestasi warga kerja dan pada bulan Julai tahun ini, kita telah m e m p e r k e n a l k a n Vibrant Workforce, Productivity Revolution untuk memberi nafas baharu kepada warga kita, memberi kepercayaan dan mendorong mereka untuk bekerjasama mencapai matlamat syarikat. Pelbagai bengkel telah diadakan di seluruh organisasi bagi menyebarluaskan prinsip baharu ini, supaya setiap orang menyedari tentang perkara tersebut serta memahami kepentingannya.
Terdapat empat aspek utama dalam Vibrant Workforce, Productivity Revolution iaitu Membina Kepercayaan & Perhubungan, Membina Keupayaan, Membina Pencapaian dan Membina Pertumbuhan. Izinkan saya menerangkan perkara ini satu persatu. Kepercayaan merupakan nadi kejayaan kepada apa jua perniagaan dan merupakan aspek penting untuk mewujudkan hubungan baik di kalangan warga kerja dan juga pihak luar, antara syarikat dan pihak-pihak berkepentingan. Kita sedang berusaha untuk mengukuhkan tahap kepercayaan ini, justeru memantapkan kualiti hubungan dalaman dan luaran kita bagi mewujudkan persekitaran lebih kondusif untuk kita bergerak ke hadapan dan memanfaatkan peluang-peluang yang sedia ada dan akan datang. Kita percaya bahawa penglibatan yang lebih aktif dengan pihak-pihak berkepentingan ini, akan membolehkan kita menyediakan persekitaran yang lebih terbuka dan telus, yang sebaliknya akan mengukuhkan lagi kepercayaan antara kedua-duanya. Bagi pihak media pula, sebagai contoh, kita telah menubuhkan Pusat Tindak Balas Kecemasan Media CEO (CEO MERC) yang mana semua persoalan akan disalurkan dan dijawab dengan sewajarnya dan segera. Membina keupayaan sangat mudah difahami; seperti yang dijelaskan di atas, keupayaan sumber manusia kita penting kepada kejayaan dan kemampanan jangka panjang kita. Kami sentiasa melakukan pelaburan yang besar untuk warga kerja kita sendiri; kini sasaran kita adalah untuk melihat hasil pelaburannya. Kita berhasrat untuk mewujudkan kumpulan bakat bagi mengisi jawatan sebagai pemimpin bukan sahaja di dalam syarikat malah dalam anak-anak syarikat kita. Kami bercita-cita agar Kumpulan mempunyai reputasi memiliki warga kerja paling berpengalaman dan berpengetahuan dalam industri.
(200866-W)
28

Dengan Membina Pencapaian, kita berusaha untuk mempertingkatkan produktiviti semua warga kerja kita, di semua peringkat. Kita juga ingin melihat modal insan kita mempunyai semangat kekitaan dalam peranan mereka dan berbangga menjalankan tanggungjawab mereka dengan cara yang paling produktif. Akhir sekali, Membina Pertumbuhan berkaitan dengan aspirasi kita untuk memperluaskan peluang perniagaan baharu, di dalam dan di luar negeri. Menceriakan Pelanggan Kita. Dalam laporan tahunan yang lepas, kita telah memperkenalkan Piagam Pelanggan untuk menangani keperluan prestasi standard seperti Tahap Perkhidmatan Minima (MSL) dan Jaminan Tahap Perkhidmatan (GSL). Tahun ini, kita mengatasi amalan biasa untuk menceriakan para pelanggan kita, seperti penjenamaan semula Pusat Khidmat Pelanggan. Seperti yang dinyatakan di atas, kita juga telah memperluaskan perkhidmatan online yang amat dihargai oleh para pelanggan kita yang berpengetahuan tentang teknologi. Saya sukacita memaklumkan bahawa usaha kita untuk mempertingkatkan pengalaman pelanggan kita telah menerima penghargaan yang dapat dilihat melalui peningkatan skor Kaji Selidik Kepuasan Pelanggan kepada 7.2 per 10.0 daripada 7.0 berbanding tahun kewangan sebelum ini. Mengukuhkan Kedudukan TNB sebagai peneraju tenaga hijau. Salah satu komponen utama Gemilang 2015 adalah untuk menerajui tenaga hijau di negara ini. Sebenarnya, ia bukanlah suatu perkara baru. Sejak sekian lama, TNB telah menyokong usaha Kerajaan untuk mempromosikan penggunaan tenaga boleh baharu (RE) dalam tenaga campuran, dengan matlamat untuk mencapai 5.5% sumbangan daripada RE menjelang tahun 2015. Walau bagaimanapun, sejak kebelakangan ini tumpuan terhadap penggunaan RE menjadi lebih mendesak memandangkan peningkatan dan turun naik harga bahan api fosil dan isu perubahan cuaca yang sangat tidak menentu. Dalam usaha untuk menjadi peneraju RE, kita juga memastikan kesemua projek baharu dibangunkan dengan konsep hijau iaitu dengan menggunakan teknologi yang paling maju dan mesra alam. Dalam tempoh lima tahun akan datang, permintaan tenaga elektrik di Malaysia dijangka akan berkembang pada kadar 3.5%4.6% setahun. Seiring dengan Model Ekonomi Baharu dan Program Transformasi Ekonomi, puncak permintaan dijangka akan mencapai 20,699MW menjelang 2020, daripada 15,826MW pada TK2012. Bagi memenuhi permintaan ini, kita telah melaburkan sebanyak RM9.7 bilion dalam kapasiti baharu untuk tempoh lima tahun akan datang. Lojiloji baharu sedang dibangunkan termasuk dua projek hidroelektrik di Hulu Terengganu, Terengganu; dan Ulu Jelai, Pahang; sebuah loji janakuasa biomas di Jengka Pahang (bekerjasama dengan Kumpulan Felda); dan loji janakuasa arang batu di Manjung, Perak. Walaupun loji arang batu ini bukan merupakan projek RE, namun dandang utamanya akan mengekalkan pelepasan CO2 pada tahap minimum. Kesemua projek ini akan melonjakkan kapasiti semasa negara sebanyak 1,632MW. Di bawah Program Bekalan Elektrik Luar Bandar, yang dilaksanakan oleh Kerajaan, kita sedang memaju dan mengendalikan sistem solar hibrid dengan kapasiti 4MW. Di samping itu, TNB turut terlibat dalam beberapa projek penerokaan mini-hidro, hibrid solar dan biogas, sambil menggalakkan penglibatan lebih cergas daripada sektor swasta dalam mempergiatkan aktiviti sistem RE dalam negara ini.
memastikan bahawa loji tersebut mematuhi sepenuhnya spesifikasi yang kita tetapkan, contohnya bagi loji berkapasiti lebih 2MW hendaklah dilengkapi dengan sistem Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA). Untuk menggalakkan lebih ramai pemaju RE menyambungkan talian kepada grid nasional, kita berperanan sebagai perunding dan pengurus projek. Kita seterusnya memastikan daya maju seluruh sistem RE dengan memainkan peranan sebagai pentadbir Tabung RE yang digunakan untuk Feed-in-Tariff (FiT). Berikutan pelaksanaan FiT pada bulan Disember 2011, semua pelanggan TNB dikehendaki menyokong Tabung RE dengan membayar tambahan 1% daripada bil elektrik mereka. Pada Julai 2012, kita telah mengumpul sebanyak RM171 juta untuk Tabung RE, yang merupakan 93.1% daripada jumlah levi FiT. Pada Ogos 2012, kita telah menandatangani 448 Perjanjian Pembelian Tenaga Boleh Baharu (REPPA) dengan pemaju RE di Semenanjung Malaysia, dengan jumlah kapasiti 270MW.
PENERAJU TENAGA BOLEH BAHARU RE Selain komited untuk membeli RE daripada p e m a ju kec il, ki t a juga m em b ant u menghubungkan loji RE kepada grid nasional, di samping memastikan sistem tersebut stabil sepenuhnya. Kita membantu pemaju RE untuk menjalankan Kajian Sistem Tenaga dan Pemeriksaan Pengesahan Sambungan bagi menilai kesan loji RE mereka ke atas sistem grid. Kita seterusnya
29
ISU BAHAN API Kekurangan gas pada tahun kewangan lepas masih tidak diselesaikan pada tahun kewangan semasa. Seperti yang dinyatakan sebelum ini, Melaka ReGasification Terminal (RGT) sepatutnya siap pada bulan September 2012. Walau bagaimanapun, tarikh ini kemudiannya ditunda kepada awal tahun 2013. Dua kesan utama kekurangan gas: 1) jaminan kecukupan bekalan terjejas; dan 2) kos bekalan meningkat. Bahan api merupakan bahan bakar yang semakin sukar diperolehi, menyebabkan kosnya sentiasa meningkat. Oleh itu, ia menjadi satu cabaran untuk mendapatkan bahan api bagi menggantikan kekurangan gas pada setiap masa untuk memenuhi keperluan pengguna kita. Walaupun sehingga kini kita tidak mempunyai sebarang masalah dengan arang batu, selain daripada h ar ga p a sa r a nn y a y a n g b e rte ru s a n meningkat, ketersediaan MFO yang mana agak banyak digunakan, adalah tidak terjamin. Oleh kerana MFO turut digunakan oleh sektor pengangkutan, maka terdapat persaingan dalam penggunaannya.
Ketidakstabilan bekalan bahan api akan pulih sedikit apabila terminal Melaka mula beroperasi. Walau bagaimanapun, kita masih akan berhadapan dengan masalah kenaikan kos bahan api, kerana harga LNG yang diimport menggambarkan harga antarabangsa, yang jauh lebih tinggi daripada harga gas yang kita bayar mengikut harga gas subsidi bagi sektor tenaga. Kesan kenaikan tersebut ke atas TNB sangat besar. Bagi setiap kenaikan RM3/mmbtu dalam harga gas menyebabkan tambahan RM1.23 bilion setahun dalam kos bahan api kita. TNB membayar tambahan RM1.2 bilion setahun daripada ketidakpadanan dalam harga pasaran dan harga tarif arang batu, kerana tarif tersebut ditetapkan pada harga penanda aras arang batu sebanyak USD85 setiap tan di mana harga pasaran purata pernah mencecah sekitar USD105 setiap tan. Penyelesaian paling praktikal bagi kemelut ini adalah dengan memindahkan kos pasaran bahan api kepada pengguna akhir, seperti mekanisme Fuel Cost Pass Through (FCPT), yang berjaya dilaksanakan di beberapa negara rantau ini seperti Singapura, Filipina,
(200866-W)
30

syarikat utiliti terbaik di Asia, dan kita berhasrat untuk mempertingkatkan kedudukan kita di peringkat dunia bukan sahaja sebagai syarikat pembekal elektrik tetapi lebih kepada sebagai sebuah konglomerat tenaga. Sememangnya, kita telah menguasai hampir seluruh pasaran tempatan di Semenanjung Malaysia, justeru kini sudah sampai masanya untuk berkembang ke peringkat antarabangsa. Sehingga kini, syarikat telah memberi tumpuan secara eksklusif terhadap bisnes teras iaitu penjanaan, penghantaran dan pembahagian. Ketika kita terus memberi keutamaan Keeping the Lights On, buat masa ini kita mempunyai kawalan yang sangat terhad ke atas kos yang ditanggung dan keuntungan yang dijana. Untuk memberi gambaran yang lebih jelas, pulangan purata atas kos industri secara umumnya 4%, berkurangan kepada 2% dalam tempoh beberapa tahun kebelakangan, walaupun tahap kecekapan operasi yang tinggi. Dengan IBR, kita menjanjikan pulangan yang bersesuaian dengan kecekapan kita, yang akan menambah dengan ketara kedudukan kewangan kita. Semua sistem bagi kecekapan operasi kini telah tersedia, justeru kita yakin akan memperoleh pulangan yang lebih tinggi tanpa memerlukan usaha tambahan. Satu-satunya bidang di mana kita boleh menyalurkan lebih banyak pemikiran dan sumber bagi meningkat hasil dan pulangan kita adalah perniagaan bukan teras. Kita percaya ini merupakan peluang luas bagi TNB. Walaupun kita telah menetapkan sasaran untuk mencatat RM5.5 bilion bagi tahun 2015, saya percaya kita boleh mencapai lebih daripada itu, dan kita sedang menyediakan semua kerja asas yang diperlukan, seperti penubuhan Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama. Kita juga sangat optimistik untuk mengurangkan kos kita dengan perubahan yang dibawa oleh sistem pembidaan terbuka bagi penjanaan kapasiti. Sehubungan itu, ini bererti semua projek untuk menjana kapasiti baharu di negara ini akan dinilai melalui
Jepun, Hong Kong, Eropah dan Amerika Syarikat. Kita telah membincangkan kemungkinan melaksanakan FCPT dengan Kerajaan dan penguatkuasa peraturan untuk tempoh beberapa tahun, dan Kerajaan secara teorinya telah meluluskan mekanisme tersebut. Satu langkah penting dalam hala tuju yang berlaku pada bulan Jun 2011 apabila tarif elektrik di Semenanjung Malaysia telah dinaikkan bagi menggambarkan kenaikan harga gas asli dalam sektor tenaga, dan peningkatan kos bekalan. Kita juga berbesar hati dengan hasrat Kerajaan untuk memperkenalkan Peraturan Berasaskan Insentif (IBR), seperti yang dicadangkan oleh Suruhanjaya Tenaga (ST), kerana ia meliputi pelaksanaan FCPT. Di bawah mekanisme yang dicadangkan itu, anggaran kos gas dan arang batu kepada industri akan berasaskan kepada dan ia menggambarkan, perubahan harga pasaran bahan api, kuantiti bahan api yang diperlukan, penjanaan campuran dan kadar tukaran asing. Kita sedang bekerjasama dengan Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air dan ST untuk menyelesaikan formula FCPT dan mekanisme untuk pelaksanaannya.
MASA HADAPAN TERDEKAT Senario perniagaan bagi utiliti elektrik dijangka akan terus mencabar bagi tahun kewangan 2013 dan seterusnya. Kerajaan mencadangkan IBR dijalankan secara perintis untuk tempoh setahun, jika berjaya, ia akan dilaksanakan secara berterusan selepas itu. Namun, tempoh penguatkuasaan interim akan bermula hanya pada 2014 menyebabkan sebarang isu berkaitan dengan bekalan bahan api dan kos akan terus menjadi sebahagian daripada kerja harian pada tahun akan datang. Kita sering mengadakan perbincangan berterusan dengan Kerajaan, ST dan pelbagai pihak berkuasa lain berhubung mekanisme seperti perkongsian kos bahan api bagi memastikan termanya berpadanan dan tidak meletakkan tekanan ke atas struktur kos modal kita. Dengan mekanisme perkongsian kos semasa, kita mampu mempertingkatkan keuntungan bersih kita daripada RM2.2 bilion pada akhir tahun kewangan 2011 kepada RM2.9 bilion pada tahun kewangan ini. Kita ingin mengukuhkan lagi asas kita untuk lebih menggambarkan dengan tepat kecekapan operasi kita, yang kini telah begitu hampir mencapai standard dunia. TNB kini merupakan antara tiga
31
tender terbuka dan projek tersebut akan diberi kepada pembida yang paling kompetitif. Ini meliputi semua loji baharu dan pelanjutan lesen bagi loji sedia ada. Implikasinya terhadap TNB ialah ia akan membuka peluang untuk mendapatkan terma yang lebih baik apabila kita membincangkan Perjanjian Pembelian Tenaga (PPA) dengan Pengeluar Tenaga Bebas (IPP) yang mana kita dikehendaki membeli elektrik. Pada 9 Oktober 2012, Suruhanjaya Tenaga (ST) mengumumkan keputusan bagi dua Trek Pembidaan Kompetitif. Trek 1 adalah pelaksanaan bidaan antarabangsa kompetitif untuk mendapat lebih kurang 1,000MW-1,400MW daripada sebuah loji turbin gas kitar gabungan baharu. Kita kini sedang menyelesaikan PPA dengan semua pembida yang berjaya. Kita telah pun mengurangkan obligasi pembayaran kapasiti kepada pemenang Trek 2 iaitu Genting Sanyen Power dan Segari Energy Venture, bukan sahaja sepanjang tempoh lanjutan malah
dalam tempoh baki PPA. Lebih banyak PPA akan tamat tempoh pada tahun 2015/2016, dan kita jangka untuk mengadakan rundingan terma yang menarik seperti ini apabila ia diperbaharui.
tetap mampu mencapai kemajuan walaupun dalam kesukaran sekiranya kita bersatu. Terdapat beberapa petunjuk perubahan peraturan yang positif, dan untuk itu saya ingin mengucapkan terima kasih kepada Kerajaan, Suruhanjaya Tenaga dan semua peraturan baru. Dengan sokongan berterusan ini, saya mempunyai keyakinan yang tidak berbelah bahagi bahawa TNB akan bangkit daripada ketidakpastian persekitaran semasa kepada satu kedudukan yang lebih teguh dan stabil. Saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak berkepentingan, rakan perniagaan dan ahli media atas keyakinan anda terhadap kita. Seperti yang saya nyatakan, TNB amat menghargai perhubungan kita dan bersungguh-sungguh untuk mengukuhkan lagi hubungan tersebut dengan keterbukaan dan penglibatan yang lebih mendalam.
PENGHARGAAN Sepanjang kerjaya saya bersama TNB, saya sangat bertuah kerana telah dipilih untuk mengisi kekosongan jawatan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan. Saya ingin mengambil peluang ini untuk mengucapkan terima kasih kepada Lembaga Pengarah dan rakan saya dalam pengurusan di atas keyakinan mereka. Saya juga ingin menyampaikan setinggi-tinggi tahniah atas kejayaan Lembaga Pengarah membimbing syarikat dalam mengharungi tempoh yang sukar ini. Di samping itu, ucapan terima kasih juga ingin saya sampaikan kepada semua pengurusan dan warga kerja TNB yang telah membuktikan sekali lagi, bahawa kita akan
(200866-W)
32

Akhir kata, saya memikul amanah yang besar. Walaupun saya amat menghargai tanggungjawab ini, saya percaya kejayaan sebuah organisasi seperti TNB tidak sepenuhnya bergantung kepada seorang individu semata-mata. Ia merupakan gabungan kerjasama dan sumbangan setiap ahlinya. Kita telah berusaha dengan gigih untuk membina sebuah syarikat yang berwibawa. Kini, marilah kita bersama-sama menggandakan usaha untuk menyuburkan organisasi yang hebat ini.

33
Sorotan Utama
Pertumbuhan Permintaan Unit (Semenanjung)
Margin EBITDA*
4.3%
3.1% dalam TK2011
25.1%
23.3% dalam TK2011
Pertumbuhan Hasil
Pulangan Ke Atas Aset*
Semenanjung 10.8% dan SESB 18.7%
11.2% 2.1%
4.6%
4.1% dalam TK2011
Peningkatan Perbelanjaan Operasi
Perbelanjaan Modal
19.1% dalam TK2011
RM7.3
RM5.6 bilion dalam TK2011
bilion
Keuntungan Bersih Diatribut Kepada Pemilik Syarikat
Purata Kos Arang Batu
RM4.2
RM0.96 bilion dalam TK2011
bilion
USD103.6/mt
Dolar AS106.9/tan metrik dalam TK2011
* Selepas penyelarasan bagi Kompensasi Kos Tenaga: TK2012 : RM1.47 bilion TK2011 : RM1.63 bilion TK2010 : RM0.05 bilion
(200866-W)
34
Sorotan Kewangan Penting

KUMPULAN 2011 (dinyatakan semula) KEUNTUNGAN (RM Juta) Hasil Keuntungan operasi Keuntungan sebelum cukai dan zakat Keuntungan bersih diatribut kepada pemilik syarikat DATA PENTING PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN (RM Juta) Hartanah, loji dan kelengkapan Jumlah aset Jumlah pinjaman Jumlah tanggungan Modal saham Pemegang ekuiti MAKLUMAT SAHAM Sesaham (sen) Pendapatan asas Pendapatan dicairkan Dividen: Kasar Single-tier Interim Akhir (cadangan) Aset bersih diatribut kepada pemilik syarikat NISBAH KEWANGAN Pulangan ke atas aset (%)* Margin EBITDA (%)* Nisbah hutang-ekuiti (selepas ditolak tunai) 4.1 23.3 0.47 4.6 25.1 0.40 586.4 4.50 0.38 4.71 15.00 656.9 17.71 17.67 76.82 76.63 61,872.8 79,064.3 (19,054.1) (46,834.9) 5,456.6 31,997.4 64,779.7 88,469.1 (23,071.8) (52,070.8) 5,501.6 36,137.3 60,494.4 79,343.4 (12,174.2) (50,017.3) 5,456.6 29,326.1 61,281.6 81,848.3 (11,494.9) (49,410.5) 5,501.6 32,437.8 32,241.2 1,816.8 1,156.7 965.4 35,848.4 6,396.9 5,537.2 4,197.6 30,157.1 2,130.7 615.1 578.3 33,341.0 5,864.6 4,429.7 3,118.1 2012 SYARIKAT 2011 (dinyatakan semula) 2012
* Selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing
35
Sorotan Lima Tahun Kewangan Kumpulan

KUMPULAN Tahun Berakhir 31 Ogos 2008 2009 2010 2011 (dinyatakan (dinyatakan semula) semula) 2012
KEPUTUSAN OPERASI (RM Juta) Hasil Keuntungan operasi Keuntungan sebelum cukai dan zakat Keuntungan bersih diatribut kepada pemilik syarikat DATA PENTING PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN (RM Juta) Hartanah, loji dan kelengkapan Jumlah aset Jumlah pinjaman Jumlah tanggungan Modal saham Pemegang ekuiti MAKLUMAT SAHAM Sesaham (sen): Pendapatan asas Pendapatan dicairkan Dividen: Kasar Single-tier Interim Akhir (cadangan) Aset bersih sesaham diatribut kepada pemilik syarikat Harga saham pada 31 Ogos (RM) NISBAH KEWANGAN Pulangan Ke Atas Aset (%)* Pulangan ke atas ekuiti (%)* Penggearan (%) Margin EBITDA (%)* Kos purata dana wajaran berkesan (%) Perlindungan pembayaran hutang (%)* Campuran matawang (RM: Asing) Nisbah hutang-ekuiti (selepas ditolak tunai) 4.6 12.5 46.9 29.9 5.5 6.8 53:47 0.68 3.9 10.5 45.2 25.3 5.3 6.5 51:49 0.60 4.7 11.4 41.3 26.8 5.3 7.6 54:46 0.43 4.1 10.1 37.2 23.3 5.1 8.5 56:44 0.47 4.6 11.2 38.8 25.1 4.9 10.9 65:35 0.40 58,333.4 69,841.9 22,740.4 44,080.0 4,334.5 25,657.2 59,080.6 73,165.2 22,616.0 45,752.0 4,337.0 27,373.0 58,913.3 78,662.4 21,095.6 46,709.5 4,352.7 31,761.7 61,872.8 79,064.3 19,054.1 46,834.9 5,456.6 31,997.4 64,779.7 88,469.1 23,071.8 52,070.8 5,501.6 36,137.3 24,755.3 3,851.0 3,025.2 2,594.0 28,801.3 3,714.6 1,558.8 930.5 30,317.4 4,180.0 4,019.4 3,200.8 32,241.2 1,816.8 1,156.7 965.4 35,848.4 6,396.9 5,537.2 4,197.6
59.87 59.84 20.00
21.47 21.44 17.77
58.92 58.71 26.00
17.71 17.67 4.50
76.82 76.63 0.38 4.71 15.00 656.9 6.84
591.9 7.90
631.2 8.02
729.7 8.86
586.4 5.25
* TK2011 dan TK2012 selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing
(200866-W)
36
Rumusan Lima Tahun Pertumbuhan Kumpulan

Hasil (RM Juta) Keuntungan Diagihkan Kepada Pemilik Syarikat (RM Juta) Pemegang Ekuiti (RM Juta)
35,848
36,137
32,241
30,317
28,801
24,755
31,997
31,762
27,373
Tahun
12
(Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula)
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
Jumlah Aset (RM Juta)
Jumlah Pinjaman (RM Juta)
Pulangan ke Atas Aset* (%)
88,469
23,072
79,064
78,662
73,165
69,842
19,054
21,096
22,616
22,740
4.6
4.1
4.7
3.9
Tahun
12
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
Penggearan (%)
Perlindungan Pembayaran Hutang* (%)
Pendapatan Asas Sesaham (Sen)
38.8
10.9
76.8
37.2
41.3
45.2
46.9
17.7
58.9
21.5
Tahun
12
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
08
Tahun
12
11
10
09
*TK2011 dan TK2012 selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing.
59.9
8.5
7.6
6.5
6.8
4.6
25,657
4,198
3,201
2,594
965
931
08
08
08
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
KEMAMPUAN KAMI MENERANGI KEDIAMAN

Kehidupan akan pasti berbeza tanpa tenaga elektrik. Tenaga elektrik adalah satu kemudahan yang membolehkan kita menikmati taraf kehidupan yang lebih selesa. Daripada membaca buku di sudut yang cerah diterangi cahaya hinggalah menonton tayangan video, daripada mengecaj telefon mudah alih hinggalah kepada penyediaan makanan menggunakan ketuhar gelombang mikro, semuanya menggunakan tenaga elektrik. Peranan TNB adalah untuk memastikan supaya semua kediaman menikmati bekalan elektrik yang berterusan dan tanpa gangguan agar keluarga anda dapat menjalani gaya hidup yang selamat, sihat dan selesa.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
40
Mengenai
Kami
Tenaga Nasional Berhad (TNB) merupakan syarikat utiliti elektrik terbesar di Malaysia dan antara yang terkemuka di Asia. Disenaraikan di Papan Utama Bursa di Malaysia dengan jumlah aset berjumlah hampir RM87 bilion, TNB mempunyai lebih 8.3 juta pelanggan di Semenanjung Malaysia, Sabah dan Labuan. TNB berusaha memenuhi mandat yang diberi iaitu Keeping the Lights On di Malaysia sejak mula ia ditubuhkan pada tahun 1949 sebagai Lembaga Letrik Pusat, memperkasa pembangunan negara menerusi penyediaan tenaga elektrik yang boleh berdayaharap dan cekap.
41
Mengenai Kami
Bisnes teras TNB adalah penjanaan, penghantaran dan pembahagian tenaga elektrik. Di Semenanjung Malaysia, TNB membekalkan isi rumah dan industri dengan tenaga elektrik yang dijana dari enam skim stesen haba dan tiga janakuasa hidro utama. TNB turut mengurus dan mengendalikan Grid Nasional yang menghubungkan stesenstesen janaelektrik TNB dengan Pengeluar Tenaga Bebas (IPP) dengan rangkaian pembahagian. Grid ini juga disambungkan dengan sistem penghantaran Thailand di utara dan sistem penghantaran Singapura di Selatan. Di Malaysia Timur, TNB memiliki 80% ekuiti dalam Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB) yang menguruskan Grid Sabah. Selain daripada perniagaan terasnya, TNB juga telah mempelbagaikan perniagaannya ke dalam pembuatan alatubah, perkakas suis dan kabel bervoltan tinggi; penyediaan perkhidmatan perundingan profesional dan senibina; perkhidmatan dan kerja-kerja
kejuruteraan awam dan elektrik; serta perkhidmatan membaik pulih dan penyenggaraan. Syarikat juga terlibat dalam bidang penyelidikan dan pembangunan; serta pembangunan dan perkhidmatan pengurusan hartanah. Dengan memanfaatkan peluang-peluang yang terbuka di luar negara, TNB turut menerokai pasaran-pasaran baharu dengan memfokus kepada rantau Asia-Pasifik, Timur Tengah dan Utara Afrika. Pada tahun 2005, Syarikat telah melancarkan Pelan Strategik 20 Tahun yang bermatlamat untuk mentransformasi TNB menjadi sebuah syarikat bertaraf dunia menjelang tahun 2025. Untuk menyokong wawasan ini, TNB telah membuat pelaburan besar dalam pembangunan profesional secara berterusan bagi warga kerjanya melalui program-program tersusun. Penekanan yang diperbaharui turut diberikan kepada kemampanan, baik dari sudut organisasi mahupun alam sekitar di Malaysia. Pelan
Strategik tersebut meliputi penumpuan yang lebih tinggi terhadap inisiatif-inisiatif hijau seperti pembangunan sumber bahan api yang boleh diperbaharui dan pengurusan permintaan lebih berkesan menerusi kecekapan tenaga, dan pada masa yang sama, menyahut agenda pengurangan karbon Kerajaan. Sebagai sebuah syarikat berkaitan Kerajaan yang terkemuka, TNB turut memberi penekanan tinggi terhadap tanggungjawab sosial. Melalui yayasannya iaitu Yayasan Tenaga Nasional (YTN) yang ditubuhkan pada tahun 1993, Syarikat melaksanakan pelbagai program CSR yang memberi faedah kepada golongan kurang bernasib baik. Antara kejayaan yang dicapai dalam pelaksanaan program kemasyarakatannya adalah dalam bidang pelajaran melalui pemberian biasiswa dan bidang kesihatan yang bermanfaat kepada semua.
Lap ora n T a h u n a n 2 0 1 2
(200866-W)
42
Maklumat Korporat
AHLI-AHLI LEMBAGA PENGARAH
Tan Sri Leo Moggie

(Pengerusi) (Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)

(Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif) (Pengarah Eksekutif Bukan Bebas) (Penukaran jawatan berkuatkuasa pada 1 Julai 2012) PENGARAH BUKAN EKSEKUTIF KANAN BEBAS Dato Zainal Abidin bin Putih Emel: cosec@tnb.com.my
Datuk Nozirah binti Bahari

(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)
Dato Mohammad Zainal bin Shaari

(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)
SETIAUSAHASETIAUSAHA SYARIKAT Norazni binti Mohd Isa (LS 0009635) Nor Zakiah binti Abd Ghani (LS 0008795) (Meletakkan jawatan berkuatkuasa pada 31 Mei 2012)
Dato Zainal Abidin bin Putih

(Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy

(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)
PENDAFTAR SAHAM Symphony Share Registrars Sdn. Bhd. (378993-D) Aras 6, Symphony House Pusat Dagangan Dana 1 Jalan PJU 1A/46 47301 Petaling Jaya Selangor Darul Ehsan Malaysia Telefon Faksimili : 603-7841 8000 : 603-7841 8151
Dato Fuad bin Jaafar

Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob

Dato Abd Manaf bin Hashim

Datuk Chung Hon Cheong

Suria binti Ab Rahman

(Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari) (Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)
Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh

(Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa pada 30 Jun 2012)
43
Maklumat Korporat
Rangka Kerja Korporat BANKBANK UTAMA Malayan Banking Berhad Aras 1, Menara A Dataran Maybank No. 1, Jalan Maarof 59000 Kuala Lumpur Malaysia CIMB Bank Berhad No. 21 & 23, Lorong Ara Kiri 1 Lucky Garden, Bangsar 59100 Kuala Lumpur Malaysia Bank Islam Malaysia Berhad Cawangan KL Sentral Tingkat Bawah, No. CS/3B/G Blok 3B, Plaza Sentral KL Sentral 50474 Kuala Lumpur Malaysia PEJABAT BERDAFTAR DAN IBU PEJABAT Tenaga Nasional Berhad (200866-W) Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2 Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad No. 129, Jalan Bangsar 59200 Kuala Lumpur Malaysia Telefon Faksimili Laman web TNB Careline : : : : 603-2296 5566 603-2283 3686 www.tnb.com.my 15454 PENYENARAIAN BURSA SAHAM Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad, Malaysia (Disenaraikan sejak 28 Mei 1992) PENARAFAN Moodys Standard & Poors Rating Agency Malaysia Baa1 BBB+ AAA One Stop Engagement Centre: 1-300-88-5454 Sistem Maklumat Penggerak Etika: wbis.tnb.com.my Talian Bebas Tol: 1-800-888-862 Malaysian Rating Corporation Berhad Penarafan Hutang Korporat AAA Penarafan Hutang Syariah AAAID AMERICAN DEPOSITORY RECEIPTS PROGRAMME ADR ADR Tahap 1 PERHUBUNGAN PELABUR Jabatan Perhubungan Pelabur Tingkat 4 Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad No. 129, Jalan Bangsar 59200 Kuala Lumpur Malaysia Telefon Faksimili Emel : 603-2296 6077 : 603-2284 0095 : tenaga_ird@tnb.com.my JURUAUDIT LUAR Tetuan PricewaterhouseCoopers (AF: 1146) Aras 10, 1 Sentral Jalan Travers KL Sentral Peti Surat 10192 50706 Kuala Lumpur Malaysia Telefon Faksimili : 603-2173 1188 : 603-2173 1288
(200866-W)
44
SYARIKAT-SYARIKAT DI DALAM KUMPULAN
Struktur Korporat Kumpulan

TNB VENTURES SDN. BHD.
MALAYSIA TRANSFORMER MANUFACTURING SDN. BHD.
(100%)
TNB ENERGY SERVICES SDN. BHD.
TNB RESEARCH SDN. BHD.
(100%)
Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. (76%) Northern Utility Resources Sdn. Bhd. Dorman (20%) (Penerima dan Pengurus Dilantik)
(100%)
Jana Landll Sdn. Bhd. (20%)
(100%)
TNBR QATS Sdn. Bhd. (100%)
SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTU
FIBRECOMM NETWORK (M) SDN. BHD. (49%) TEKNOLOGI TENAGA PERLIS CONSORTIUM SDN. BHD. (20%) FTJ BIO POWER SDN. BHD. (40%) GB3 SDN. BHD. (20%) INTEGRAX BERHAD (22.12%) JIMAH ENERGY VENTURES HOLDINGS SDN. BHD. (20%)
Dorman
POWER AND ENERGY INTERNATIONAL (MAURITIUS) LTD.
TNB POWER DAHARKI LTD.
PERUSAHAAN OTOMOBIL ELEKTRIK (MALAYSIA) SDN. BHD. (20%)
(100%)
Independent Power International Ltd. (100%) Malaysian Shoaiba Consortium Sdn. Bhd. (20%) Saudi-Malaysia Water & Electricity Company Limited (50%)
(100%)
TNB Liberty Power Limited (100%)
SYARIKAT-SYARIKAT PELABURAN
LABUAN REINSURANCE (L) LTD. (10%) FEDERAL POWER SDN. BHD. (8.91%)
Dorman
BAKUN HYDRO-ELECTRIC CORPORATION SDN. BHD. (DALAM PROSES PEMBUBARAN) (6.67%)
ENTITI DIKAWAL BERSAMA

Dorman
SEATRAC SDN. BHD. (50%)
YAYASAN AMANAH
YAYASAN TENAGA NASIONAL RETIREMENT BENEFIT TRUST FUND YAYASAN CANSELOR UNIVERSITI TENAGA NASIONAL
45
Struktur Korporat Kumpulan

TNB INTEGRATED LEARNING SOLUTION SDN. BHD.
TNB JANAMANJUNG SDN. BHD.
TNB FUEL SERVICES SDN. BHD.
TNB QUANTUM SOLUTIONS SDN. BHD.
(100%)
(100%)
(100%)
(100%)
ORION MISSION SDN. BHD.
TNB REPAIR AND MAINTENANCE SDN. BHD.
TNB ENGINEERING CORPORATION SDN. BHD.
UNIVERSITI TENAGA NASIONAL SDN. BHD.
(100%)
Lahad Datu Holdings Sdn. Bhd. (100%) Lahad Datu Energy Sdn. Bhd. Dorman (100%)
(100%)
TNB Remaco Pakistan (Private) Limited (100%) Trichy Energy Limited Dorman (100%) Trichy Power Limited Dorman (100%) TNB Operations & Maintenance International Ltd. (100%)
(100%)
TNEC Construction Sdn. Bhd. (100%) Airport Cooling Energy Supply Sdn. Bhd. (77%) Bangsar Energy Systems Sdn. Bhd. (100%) Selesa Energy Systems Sdn. Bhd. (70%) TNEC Operations and Maintenance Sdn. Bhd. (100%) Tomest Energy Sdn. Bhd. (51%)Management Abraj Cooling LLC (49%)
(100%)
UNITEN R&D Sdn. Bhd. (100%)
Eastern Sabah Power Consortium Sdn. Bhd. (100%)
Oasis Parade Sdn. Bhd. (100%) Saudi Malaysia Operation and Maintenance Services
Co. Ltd. (30%) Alimtiaz Operation & Maintenance Company Ltd. (10%)
TNB CAPITAL (L) LTD.
SABAH ELECTRICITY SDN. BHD.
KAPAR ENERGY VENTURES SDN. BHD.
TENAGA SWITCHGEAR SDN. BHD.
(100%)
(83%)
(60%)
(60%)
Syarikat-syarikat Dorman: TNB RISK MANAGEMENT SDN. BHD. (100%) TNB LOGISTICS SDN. BHD. (100%) TNB GENERATION SDN. BHD. (100%) TNB HIDRO SDN. BHD. (100%) TNB TRANSMISSION NETWORK SDN. BHD. (100%) TNB DISTRIBUTION SDN. BHD. (100%) TNB WORKSHOP SERVICES SDN. BHD. (100%) TNB METERING SERVICES SDN. BHD. (100%) TNB PRAI SDN. BHD. (100%) TNB-IT SDN. BHD. (100%) TNB INTERNATIONAL SDN. BHD. (100%) TNB COAL INTERNATIONAL LIMITED (100%) TNB PROPERTIES SDN. BHD. (100%) TNP Sdn. Construction Bhd. (100%) KM Sdn.Metro-TNB Properties Bhd. (40%) Indera-TNB Properties Sdn. Bhd. (40%)
Dynamic Acres Sdn. Bhd. (100%)

SEPANG POWER SDN. BHD. (70%) TNB ENGINEERS SDN. BHD. (100%)
(200866-W)
46
Struktur Organisasi
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASAJAWATANKUASA LEMBAGA PENGARAH SETIAUSAHA SYARIKAT KETUA AUDIT DALAMAN
PRESIDEN/ KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
KETUA PENGURUSAN STRATEGIK & PRESTASI
BISNES TERAS
BISNES BUKAN TERAS
Naib Presiden (Bahagian Penjanaan) Naib Presiden (Bahagian Penghantaran) Naib Presiden (Bahagian Pembahagian)
Naib Presiden (Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama) Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden (Bahagian Kewangan Kumpulan) Naib Presiden (Bahagian Perancangan) Naib Presiden (Bahagian Sumber Manusia) Ketua Pegawai Maklumat (Bahagian Teknologi Maklumat & Komunikasi) Ketua Pegawai Perolehan (Bahagian Perolehan) Ketua Pegawai Korporat (Bahagian Perkhidmatan & Hal Ehwal Korporat)
47
Anugerah & Pengiktirafan

Rangka Kerja Korporat ANUGERAH PERSONALITI CEMERLANG & PENYEDIA LATIHAN INDUSTRI TENAGA Pengerusi TNB, Tan Sri Leo Moggie telah dianugerahkan dengan Anugerah Personaliti Cemerlang manakala TNB Integrated Learning Solution Sdn Bhd ILSAS telah memenangi Anugerah Industri Tenaga: Penyedia Latihan oleh Suruhanjaya Tenaga pada 11 Oktober 2011. EMAS BAGI PELAKSANAAN CRM & EMAS BAGI INOVASI TEKNOLOGI Pusat pengurusan panggilan TNB, TNB CareLine, telah meraih Anugerah Emas bagi Pelaksanaan CRM dalam kategori Pusat Panggilan dan Anugerah Emas bagi Inovasi Teknologi di majlis Anugerah Persatuan Pusat Panggilan Malaysia (CCAM) 2011 yang diadakan pada 14 Oktober 2011. TNB CareLine telah disenarai pendek dalam tiga kategori berikut:

Video Terbaik bagi Pusat Panggilan Panggilan Masuk Dalaman Terbaik Bawah 100 tempat duduk OSEC 1300-88-5454 Panggilan Masuk Dalaman Terbaik Melebihi 100 tempat duduk CMC 1-5454
ANUGERAH KECEMERLANGAN ICC NASIONAL APIC 2011 Kumpulan Horseshoescrab WIT-ICC Janamanjung TNB telah diisytiharkan sebagai Juara Anugerah Kecemerlangan ICC Nasional 2011 dalam Kategori Sektor Perkhidmatan di Persidangan & Ekspo Produktiviti & Inovasi Tahunan (APIC 2011) yang diadakan pada 19-20 Oktober 2011. Dua kumpulan WIT-ICC lain daripada Syarikat yang muncul sebagai 10 pasukan terbaik adalah Pasukan ICC Meet 7 RMR daripada Unit Pemeteran dan Pasukan ICC 5 Trans Star Team daripada Penyenggaraan Aset Kedah/Perlis, kedua-duanya daripada Bahagian Pembahagian. Selain itu, TNB Kulaijaya pula telah memenangi Anugerah Kecemerlangan QE (5S) Keseluruhan 2011 serta Anugerah Kecemerlangan QE (5S). Sembilan pasukan TNB yang lain turut diberi penghormatan dengan anugerah Emas.
ASIA GEOSPATIAL FORUM 2011 EXCELLENCE AWARD TNB telah memenangi Asia Geospatial Forum 2011 Excellence Award pada bulan Oktober 2001 yang mengiktiraf penggunaan teknologi dan kaedah berkesan dalam pengumpulan data oleh Pasukan Projek Sistem Maklumat Geospatial Korporat. PENGURUS RISIKO TERBAIK TAHUN 2010 TNB telah dinamakan sebagai Pengurus Risiko Terbaik Tahun 2010 oleh Persatuan Pengurusan Risiko dan Insurans Malaysia sempena persidangan tahunan persatuan tersebut pada 18 Oktober 2011.
(200866-W)
48

Rangka Kerja Korporat PEMENANG ANUGERAH KORPORAT 2011 PERINGKAT 4, KATEGORI 1 TNB telah diisytiharkan sebagai pemenang Anugerah Korporat 2011 Peringkat 4, Kategori 1 oleh Institut Juruaudit Dalaman Malaysia. Anugerah yang disampaikan pada 31 Oktober 2011 tersebut memberi pengiktirafan kepada komitmen Syarikat terhadap Program Pembangunan Profesional Berterusan dalam Audit. PENYENARAIAN DALAM PLATTS TOP 250 GLOBAL ENERGY COMPANIES TNB telah diletakkan di tempat ke-90 secara keseluruhan dalam Platts Top 250 Global Energy Companies Ranking 2011, dan di tempat ke-20 di Asia sambil mengekalkan kedudukan ke-3 di kalangan syarikat utiliti elektrik di Asia, serta ke-24 di kalangan syarikat utiliti elektrik global. Anugerah Platts adalah berasaskan prestasi dan pengurusan kewangan syarikat. Anugerah tersebut telah disampaikan pada 2 November 2011. PENGURUSAN TERTINGGI TERIMA THE BRANDLAUREATE Mantan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh telah dianugerahkan dengan The BrandLaureate Transformational Corporate Leader Brand ICON Leadership Award 2011, manakala Pengarah TNB, Tan Sri Dato Sri Siti Norma Yaakob telah diberi pengiktirafan The BrandLaureate Most Eminent Brand ICON Leadership Award 2011 pada 9 November 2011. SIJIL MERIT NACRA TNB telah menerima Sijil Merit dalam Anugerah Laporan Korporat Tahunan Nasional (NACRA) 2011 pada 15 November 2011. KONVENSYEN WIT ICC INDONESIA 2011 Dua pasukan daripada TNB telah bertanding dalam Konvensyen Kualiti Mutu Indonesia 2011 dalam Kategori QCC Forum Gugus Mutu. Pasukan WIT ICC Brassing daripada Bahagian Penghantaran, Kluang, Johor dan Pasukan WIT ICC Volts daripada Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka, Terengganu telah berjaya merangkul Anugerah Emas. Konvensyen tersebut diadakan mulai 29 November hingga 2 Disember 2011. SIJIL KECEMERLANGAN DALAM PERHUBUNGAN PELABUR TNB telah diberi pengiktirafan dengan Sijil Kecemerlangan Perhubungan Pelabur di Pasaran Singapura bagi Syarikat Malaysia sempena IR Magazine South East Asia Awards 2011 yang diadakan pada 6 Disember 2011. ANUGERAH TERBAIK NAfMA 2011 TNB telah memenangi Anugerah Kecemerlangan yang merupakan pencapaian tertinggi dalam Anugerah Nasional bagi Perakaunan Pengurusan (NAfMA) 2011 dalam kategori syarikat senarai awam. NAfMA mengiktiraf syarikat-syarikat yang mengamalkan
49

sistem pengurusan perakaunan yang paling unggul. Majlis penyampaian anugerah tersebut telah diadakan pada 6 Disember 2011. PENGURUS TERBAIK KATEGORI PERKHIDMATAN Azrina Abdul Samat, Pengurus Kanan (Dasar Mikro, Kawal Selia & Penentuan Harga) daripada Bahagian Perancangan telah dinamakan sebagai Pengurus Terbaik Kategori Perkhidmatan oleh Institut Pengurusan Malaysia pada 6 Disember 2011. Zulbahari Mohd Ali, Pengurus Kanan (Perancangan dan Pembangunan Entrepreneur) daripada Bahagian Perolehan pula telah berjaya melangkah ke peringkat akhir. IITU MENGIKTIRAF PENGURUSAN TERTINGGI UNITEN Dato Seri Prof. Mashkuri Yaacob, Naib Canselor UNITEN dan Prof. Ir. Dr. Kamal Nasharuddin Mustapha, Timbalan Naib Canselor (Hal Ehwal Pelajar, Alumni dan Pengurusan) telah menerima anugerah Profesor Kehormat bagi Universiti Antarabangsa untuk Teknologi Maklumat daripada International University of Information Technology (IITU), Kazakhstan. Anugerah tersebut telah disampaikan di Kampus Almaty, Kazakhstan, pada 23 hingga 25 Januari 2012. Anugerah berkenaan memberi pengiktirafan kepada komitmen UNITEN terhadap usaha sama antara kedua-dua institusi pengajian tinggi tersebut dalam bidang akademik serta hal ehwal pelajar. KECEMERLANGAN DALAM INDEKS TADBIR URUS KORPORAT MALAYSIA 2011 TNB telah meraih anugerah Kecemerlangan dalam Indeks Tadbir Urus Korporat Malaysia 2011 pada 7 Disember 2011. HALL OF FAME BAGI PENCAPAIAN DI MALAYSIA DAN ANUGERAH PENCAPAIAN KHAS Mantan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh telah diberi penghormatan dengan penyenaraian dalam Hall of Fame bagi Pencapaian di Malaysia dan Anugerah Pencapaian Khas Individu di Persidangan & Anugerah Pencapaian Malaysia yang diadakan pada 23 Februari 2012. ANUGERAH KECEMERLANGAN FROST & SULLIVAN MALAYSIA 2012 TNB REMACO telah dipilih sebagai Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa Terbaik dalam kategori Tenaga dalam Anugerah Kecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia 2012 yang diadakan pada 12 April 2012. Faktor-faktor yang diambil kira adalah kutipan hasil, kemampuan, pemasaran dan sumbangan keseluruhan TNB REMACO kepada industri. ANUGERAH PENCAPAIAN SEPANJANG HAYAT Mantan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh telah dianugerahkan dengan Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat dalam majlis Asian Utility Industry Awards 2012 yang diadakan di Singapura pada 17 April 2012. Rangka Kerja Korporat
(200866-W)
50

Rangka Kerja Korporat PENGIKTIRAFAN DARIPADA RAM HOLDINGS BERHAD TNB menerima Anugerah Kecemerlangan RAM Anugerah Blue Print 2011 bagi Urus Niaga Projek Pembiayaan Mercu Tanda Baharu pada 26 April 2012 bagi pengumpulan dana melalui bon/sukuk yang telah memecahkan rekod. Manjung Island Energy Berhad (MIEB) telah menerbitkan sehingga RM5 bilion sekuriti Islam manakala TNBJ menerima penarafan AAA bagi pembiayaan sukuk bagi loji janakuasa bebas Greenfield miliknya di Malaysia. Urusniaga tersebut telah menerima Asia Pacific Bond Deal Award bagi 2011 daripada Project Finance International dan telah dinamakan Urusniaga Ijarah Terbaik 2012 oleh Islamic Finance News. BESTBRANDS BRANDLAUREATE 20112012 TNB telah dianugerahkan Best Brands BrandLaureate 2011-2012 pada 5 Mei 2012 bagi jenama terbaik dalam kategori Penjanaan Korporat Utiliti Tenaga. PENGIKTIRAFAN DARIPADA IEM MALAYSIA TNB menerima anugerah daripada Institut Jurutera Malaysia (IEM) pada 21 April 2012 untuk Organisasi Sokongan Terbaik bagi Pengambilan Ahli Graduan untuk Institut 2011 dan Organisasi Paling Aktif bagi Pengambilan Ahli untuk Institut 2011. Anugerah tersebut menggambarkan sumbangan para jurutera TNB kepada aktiviti kejuruteraan di Malaysia. ANUGERAH TIGA BINTANG DI KONVENSYEN QE Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) telah menerima Anugerah Tiga Bintang bagi inisiatif Alam Sekitar Berkualiti (QE) dalam Konvensyen Alam Sekitar ekitar Berkualiti (5S) Peringkat Zon Utara 2012 anjuran Perbadanan Produktiviti uktiviti Malaysia di Pulau Pinang pada da 18 dan 19 Julai 2012. Anugerah Tiga Bintang tersebut adalah penganugerahan tertinggi yang diberikan untuk projek dan n pencapaia pencapaian QE. PENGIKTIRAFAN PENARAFAN JENAMA 2012 DARIPADA BRAND FINANCE PLC TNB telah disenaraikan dalam 10 Jenama Malaysia Terbaik 2012 oleh Brand Finance PLC pada 10 September 2012. TNB berjaya mengekalkan kedudukan ke-8 dengan peningkatan penarafan daripada A kepada AA-. PENGURUSAN KANAN TERBAIK IR SUPPORT TNB telah dianugerahkan dengan Pengurusan Kanan Terbaik dalam IR Support 2012 di kalangan syarikat terbaik Asia Tenggara pada 11 September 2012.
51
Anugerah Utama Terdahulu

Rangka Kerja Korporat Most Admired ASEAN Enterprise in Employment Category 2010 TNB telah memenangi Most Admired ASEAN Enterprise dalam Kategori Pekerjaan bagi amalan Pengurusan Sumber Manusianya. Majlis penyampaian ASEAN Business Award telah diadakan pada 27 Oktober 2010 di National Convention Centre di Hanoi, Vietnam, sempena Mesyuarat Ketua-ketua Kerajaan ASEAN. Brand Leadership Award Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh adalah di antara penerima Brand Leadership Award yang berprestij di World Brand Congress 2010 yang diadakan di Mumbai, India, pada 23 November 2010. IQC International Quality Crown Award Kategori Emas Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) telah menerima IQC International Quality Crown Award bagi Kategori Emas dalam satu majlis yang diadakan di London, England, pada 29 November 2010. Anugerah tersebut telah diberikan oleh Business Initiative Directions (BID) bagi mengiktiraf organisasi dan syarikat dari seluruh dunia yang berjaya mengukuhkan kedudukan dan reputasi dalam amalan dan penggalakan pengurusan kerja berkualiti. Anugerah Kecemerlangan Perniagaan Beretika 2010/2011 TNB menerima Pengiktirafan Tertinggi bagi Syarikat-syarikat Besar pada majlis Anugerah Kecemerlangan Perniagaan Beretika 2010/2011 yang diadakan pada 9 Disember 2010. Kedudukan ke-550 dalam Forbes Global 2000 Tahun 2011 TNB telah melonjak daripada kedudukan 159 ke kedudukan 550 di kalangan syarikat terbesar dunia dalam senarai Forbes Global 2000. Pembekal Elektrik ke-72 Terbesar Dunia TNB telah dinamakan sebagai syarikat ke-72 terbesar dunia dalam perniagaan bekalan elektrik dan ke-45 dari segi keuntungan perniagaan menurut The Plimsoll Top 100 Global Analysis Electricity Suppliers. Best Energy Sector Global Leadership Awards 2011 TNB memenangi Best Energy Sector Award pada majlis Global Leadership Awards 2011 anjuran The Leaders International pada 22 Julai 2011 di Pusat Konvensyen Kuala Lumpur (KLCC). Asias Best Employer Brand Award 2011 TNB telah merangkul Asias Best Employer Brand Award ke-2 dalam satu majlis di Suntec, Singapura yang dianjurkan secara bersama oleh Employer Branding Institute, World HRD Congress dan Stars Group. TNB adalah antara 78 syarikat dari 19 negara Asia yang diiktiraf atas pelaksanaan amalan sumber manusia berkesan dan amalan penjenamaan majikan yang baik. ACCA 2009/2010 (Association Of Chartered Certified Accountants) Approved Employer Pembangunan Profesional Syarikat ke-4 Terbaik di Malaysia Malaysia 1000
(200866-W)
52

Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat Persatuan Pusat Panggilan Malaysia: Pengerusi TNB, Tan Sri Leo Moggie Kecemerlangan Indeks Tadbir Urus Korporat Malaysia (MCG) 2009 Anugerah Perdana Menteri Bagi Kecemerlangan Industri 2009: UNITEN Jenama Utiliti Tenaga Terbaik The BrandLaureate Awards 2009-2010 Best CEO Asia Asia Power & Electricity Award 2010: Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh Asias Best Employer Brand & Human Resource Leadership Award Asias Best Employer Brand Awards Kecemerlangan Indeks Tadbir Urus Korporat Malaysia (MCG) 2009 Anugerah Utama MSOSH 2009: Stesen Janakuasa Putrajaya
Kecemerlangan Dalaman Tanggungjawab Sosial Korporat The BrandLaureate Awards 2008 Johan Keseluruhan ITEX 2008: UNITEN Tempat ke-575 Dalam Forbes Global 2000 Ranking Ke-3 Dalam 50 Jenama Paling Berharga Malaysia South East Asia Growth Strategy Leadership Award For Distribution Transformer Market: Malaysia Transformer Manufacturing Sdn. Bhd. (MTM) Anak Syarikat TNB Anugerah Kakitangan Cemerlang bagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif Perhimpunan Hari Pekerja Kebangsaan 2009 Pameran Rekaan, Inovasi dan Teknologi 2009 (ITEX 2009) UNITEN Menggondol 3 Pingat Emas Anugerah Emas Bagi Reka Bentuk Gerai Pameran Terbaik
Kemenangan Berganda UNITEN di PERODUA Eco-Challenge 2009 100th On Platts Top 250 Global Energy Company 2008 List Tiga Terbaik dalam Most Admired ASEAN Companies Kategori Pekerjaan ASEAN Business Awards (ABA) 2008 Asiamoney Awards 2006 Hubungan Pelabur Terbaik, Malaysia Tadbir Urus Korporat Kedua Terbaik Syarikat Hubungan Pelabur Asia Ketiga Terbaik Pensijilan MS ISO 9001 oleh SIRIM QAS International Sdn. Bhd. Anugerah Korporat 2008 Peringkat 2, Kategori 1 oleh Institut Juruaudit Dalaman Malaysia (IIIA Malaysia) Ketua Pegawai Eksekutif Terbaik Malaysia 2008: Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh Perak Anugerah HR Malaysia 20082009
53

Rangka Kerja Korporat Perhimpunan Hari Pekerja 2008 Peringkat Kebangsaan Anugerah Pekerja Berdaya Saing (Industri Besar) Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang, Kumpulan Eksekutif Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang Kumpulan Bukan Eksekutif Anugerah Amalan Terbaik 2007 (Syarikat Senarai Awam) NAfMA 2007 Peringkat Akhir bagi Platts 2007 Global Energy Awards bagi Syarikat Tenaga Terbaik, Tempat ke-32 di kalangan Syarikat Tenaga Terbaik di Asia dan ke-42 di kalangan 250 Syarikat Terbaik Global Pemenang Anugerah Korporat 2007 Peringkat 2, Kategori 1 Institut Juruaudit Dalaman Malaysia (IIA Malaysia) Anugerah Perniagaan Terbaik 2007 Kategori Syarikat Cemerlang Anugerah Harapan Majikan Prihatin Sambutan Hari Pekerja Kebangsaan 2006 Anugerah Pertunjukan Terbaik Ekspo & Forum Komunikasi & Multimedia ASEAN (ACM) ICT Malaysia ke-5, 2006 Juara Kaunter Perkhidmatan Terbaik Kedai Tenaga Kangar, Perlis Malam Anugerah Kualiti Menteri Tenaga, Air & Komunikasi 2006 Syarikat Paling Meningkat Di Malaysia Kajian Deutsche Bank (Dilaporkan dalam The Star, 10 Mac 2006) Makmal Cemerlang Institut Kajian Makmal (IIS): Makmal Minyak Alatubah, Penyelidikan TNB (Tahun Ketiga Berturut-turut) Anugerah Emas bagi Pusat Panggilan Baharu Terbaik Dalam GLC: TNB CareLine 15454 Anugerah Menteri Sumber Manusia Bagi Kategori Majikan Bersaiz Besar (Perkhidmatan): Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB) Penyedia Latihan Terbaik Anugerah Menteri Sumber Manusia 2007: TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. ILSAS Pememang Tempat ke-2 Keseluruhan Perniagaan Malaysia Chartered Institute of Management Accountants (CIMA) Anugerah Tabir Urus Korporat Usaha Niaga 2009 Syarikat ke-4 Terbaik Di Malaysia Malaysia 1000 Syarikat Utiliti Tenaga Ke-4 Paling Cemerlang di Asia Platts Top 250 Global Energy Companies Rankings 2009 Hubungan Pelabur Terbaik Dalam Pasaran Singapura bagi Syarikat Malaysia Anugerah Kepimpinan Perniagaan Sektor Tenaga Anugerah Kepimpinan Perniagaan Malaysia 2010: Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh Anugerah Kecemerlangan Industri Perdana Menteri (AKIPM) 2007
(200866-W)
54
55
(200866-W)
56
Kalendar Peristiwa
2 DISEMBER 2011 S&P Bersejarah TNB menandatangani Perjanjian Jual Beli Tenaga (S&P) yang bersejarah dengan Tanjung Bin di Pusat Konvensyen Antarabangsa Putrajaya. Ini merupakan S&P pertama ditandatangani hasil proses pembidaan Suruhanjaya Tenaga, yang memastikan kadar komersial terbaik. 6 DISEMBER 2011 TNB Memenangi Anugerah NAfMA Terbaik TNB menerima Merit Emas, atau pengiktirafan paling berprestij, di Anugerah Kebangsaan bagi Perakaunan Pengurusan (NAfMA) 2011, sebagai pengiktirafan kepada kecemerlangan amalan perakaunannya. 7 DISEMBER 2011 Kepujian untuk Tadbir Urus Korporat TNB diberi anugerah Kepujian oleh Indeks Tadbir Urus Malaysia (MCG) 2011 dalam satu majlis yang berlangsung di Pusat Konvensyen Sime Darby, Kuala Lumpur. 7 JANUARI 2012 Pelancaran Projek Baiti Jannati TNB melancarkan secara rasmi Projek Baiti Jannati peringkat nasional bagi tahun kewangan di Kampung Rencong, Muar, Johor. Di bawah projek ini TNB akan memperbaiki rumah usang milik penduduk yang kurang bernasib baik. 17 JANUARI 2012 Keputusan Kewangan Suku 1 TNB mengumumkan keputusan kewangan suku pertamanya bagi tahun kewangan 2012 di ibu pejabatnya di Kuala Lumpur. 19 JANUARI 2012 Perhimpunan Tahunan Warga Kerja Semua warga kerja TNB di Lembah Klang menghadiri Perhimpunan Tahunan 2012 di ibu pejabat, Kuala Lumpur untuk mendengar Perutusan Tahun Baharu Pengerusi dan mengambil bahagian dalam forum khas dengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif. Anugerah Kecemerlangan TNB dan hadiah penghargaan kepada Kumpulan WIT/ ICC turut disampaikan, manakala beberapa inisiatif baharu telah dilancarkan. Warga kerja di luar Lembah Klang dapat menyaksikan acara tersebut secara langsung melalui persidangan video. 19 JANUARI 2012 Malam untuk Vendor, Pembekal & Kontraktor TNB telah mengadakan Malam Anugerah untuk Vendor/Pembekal/Kontraktor 2011 di Pusat Konvensyen Sime Darby Kuala Lumpur untuk mengiktiraf rakan perniagaannya. 20 JANUARI 2012 Forum Pengurusan Risiko TNB Pengurusan Risiko Seluruh Syarikat (EWRM) Bahagian Kewangan Kumpulan telah menganjurkan Forum Pengurusan Risiko TNB Pertama untuk tahun kewangan ini di ibu pejabat. Dua kertas kerja dibentangkan: Tenaga Boleh Diperbaharui di Malaysia dan Tenaga Boleh Diperbaharui TNB. 31 JANUARI 2012 Perhimpunan Muhibah Tahun Baru Cina TNB mengadakan perhimpunan Muhibah Tahun Baru Cina di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabat syarikat, Kuala Lumpur.
57
Kalendar Peristiwa
5 FEBRUARI 2012 Maulidur Rasul TNB menyertai Perhimpunan dan Perarakan Maulidur Rasul 1432H/2012M peringkat Kebangsaan di Masjid Putra, Putrajaya. 16 FEBRUARI 2012 TNB CareLine Dilancarkan Syarikat melancarkan Pusat Pengurusan Panggilannya, TNB Careline 15454, di Wisma Annex MPE TNB, Petaling Jaya, yang turut dihadiri oleh Dato Sri Peter Chin Fah Kui, Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. 18 FEBRUARI 2012 Jom La Futsal TNB menganjurkan Pertandingan Jom La Futsal 2012 di Kompleks Sukan, ibu pejabat syarikat, Kuala Lumpur. 20 FEBRUARI 2012 Dialog dengan Suruhanjaya Tenaga TNB melangsungkan sesi dialog dengan Suruhanjaya Tenaga di Stesen Janakuasa Sultan Mahmud di Kenyir, Terengganu. 21 FEBRUARI 2012 TOMS & MFFA Simulator Dilancarkan Syarikat melancarkan Sistem Pengurusan Gangguan Bekalan TNB (TOMS) dan Simulator Automasi Tenaga Medan Bimbit (MFFA) di Bangunan Simulator ILSAS. Perjanjian tersebut telah ditandatangani mengenai Pembangunan Bersama Modul Latihan antara ILSAS dan Pembahagian TNB. 25 FEBRUARI 2012 Taklimat Penduduk TNB mengadakan sesi taklimat untuk penduduk yang terlibat dalam Opsyen D Cadangan Pelarasan Talian ke PMU Mahkota Cheras di Sekolah Sri Suriadi Taman Perkasa, Hulu Langat. 1 MAC 2012 Hari Produktiviti ICT TNB mengadakan Hari Produktiviti ICT di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.
(200866-W)
58
Kalendar Peristiwa
3 MAC 2012 AGM PELITAWANIS Mesyuarat Agung Tahunan Delegasi PELITAWANIS TNB ke-34 telah berlangsung di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 13 MAC 2012 Kempen Earth Hour Syarikat melancarkan Kempen Kesedaran TNB-WWF Malaysia Earth Hour 2012 Dewan Serbaguna Kompleks Sukan di ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 1718 MAC 2012 Mengiktiraf Kesetiaan TNB menyampaikan Anugerah Perkhidmatan Lama di majlis yang diadakan Dewan Serbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 22 MAC 2012 Identiti Korporat bagi ILSAS Mantan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB Dato Sri Che Khalib
Mohamad Noh melancarkan identiti korporat baharu untuk ILSAS, bahagian latihan Kumpulan, di kampus UNITEN, Bangi. Di majlis tersebut Sijil Program Pendidikan TNB disampaikan kepada 1,069 warga kerja. 24 MAC 2012 Hari Terbuka UNITEN UNITEN melangsungkan Hari Terbuka 2012 di kampusnya di Putrajaya. 28 MAC 2012 Lawatan DiRaja Yang Mulia Tengku Mahkota Pahang melawat tapak projek Elektrik Hidro Ulu Jelai di Mukim Ulu Telom, Cameron Highlands. 1013 APRIL 2012 Pemeriksaan Kanser Bergerak MAKNA melancarkan Program Pemeriksaan Bergerak Kanser Payudara di ibu pejabat TNB di Kuala Lumpur.
59
Kalendar Peristiwa
12 APRIL 2012 Keputusan Suku 2 TNB mengumumkan keputusan kewangan belum diaudit bagi suku kedua tahun kewangan 2012 di ibu pejabatnya. 12 APRIL 2012 Anugerah Kecemerlangan Frost & Sullivan TNB REMACO menerima Anugerah Kecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia 2012 dalam Kategori Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa. 2028 APRIL 2012 Promosi Pelaburan TNB menyertai Minggu Unit Saham Amanah Malaysia, anjuran Permodalan Nasional Berhad, di Kompleks Sukan Kota Kinabalu, Sabah. 23 APRIL 2012 SL1M-IBE TNB melancarkan dengan rasmi program Skim Latihan 1Malaysia-IBE (SL1M IBE) ketiga di ILSAS. 24 APRIL 2012 Keselamatan, Kesihatan & Alam Sekitar TNB mengadakan Simposium Kebangsaan Ke-6 mengenai Keselamatan & Kesihatan Pekerja dan Alam Sekitar di UNITEN. 24 APRIL 2012 Kempen Perjalanan SAFE UNITEN, PERKESO, Kementerian Sumber Manusia dan TNB bersama-sama menganjurkan Kempen Perjalanan SAFE di UNITEN, Bangi. Objektif kempen ini adalah untuk menggalakkan kakitangan mengambil langkah berhati-hati apabila memandu ke tempat kerja mereka. 26 APRIL 2012 Seni untuk Si Kecil TNB melancarkan Kidz Art Class di Galeri Seni Lukis syarikat di Wisma TNB, Petaling Jaya. 27 APRIL 2012 Mengiktiraf Pesara TNB menyampaikan Anugerah Persaraan tahunannya (Jasamu DiKenang) dalam satu majlis yang dianjurkan di ibu pejabat di Kuala Lumpur. 29 APRIL 2012 Tunggangan Amal 400 peserta mengambil bahagian dalam Tunggangan Fellowship Janamanjung 2012 yang dilepaskan dari Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah Power di Manjung, Perak. Para penunggang berhenti di lokasi tertentu untuk membolehkan mereka melakukan pelbagai kerja amal. 30 APRIL 2012 Pelencongan Sungai TNB meraikan penyiapan projek pelencongan sungai di tapak Elektrik Hidro Hulu Terengganu, Terengganu. 3 MEI 2012 Bertemu PM Warga kerja TNB mengambil kesempatan bertemu dengan PM dalam Sesi Warga Kerja GLC dengan Perdana Menteri Datuk Seri Najib Tun Razak mengenai Mendorong Transformasi Nasional di Pusat Konvensyen Antarabangsa Putrajaya.
(200866-W)
60
Kalendar Peristiwa
9 MEI 2012 AGM Badan Kebajikan Persatuan Kebajikan Pekerja Islam (PKPI) TNB mengadakan Mesyuarat Agung Tahunan ke-44. 12 MEI 2012 Kesatuan Sekerja Pekerja TNM mengambil bahagian dalam Perhimpunan Perpaduan Hari Pekerja 2012 di Malaysia Agro Exposition Park Serdang, Selangor. 15 MEI 2012 Selamat Berpisah CFO Majlis perpisahan diadakan di ibu pejabat TNB untuk mantan Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden (Kewangan Kumpulan) Mohd Rafique Merican Mohd Wahiduddin Merican, yang digantikan oleh Fazlur Rahman bin Zainuddin. 16 MEI 2012 Kempen Keselamatan, Kesihatan & Alam Sekitar TNB melancarkan Kempen Keselamatan & Kesihatan Pekerja dan Alam Sekitar 2012 di ILSAS, bersempena dengan Hari Terbuka pusat latihan tersebut. 19 MEI 2012 Pelancaran Pejabat TNB Langkawi Mantan Perdana Menteri Tun Dr. Mahathir Mohamad membuka dengan rasmi bangunan baharu TNB Langkawi. 1720 MEI 2012 Karnival Sukan TNB menganjurkan Karnival Sukan 2012 di gelanggang di sekitar ibu pejabatnya serta di kampus UNITEN dan ILSAS. 24 MEI 2012 Perjanjian Jangka Panjang dengan IKRAM TNB menandatangani Perjanjian Servis Jangka Panjang dalam Perkhidmatan Kejuruteraan dan Kapasiti Bangunan dengan Kumpulan IKRAM Sdn. Bhd. 78 JUN 2012 Musabaqah Membaca Al-Quran TNB telah menganjurkan Musabaqah Membaca dan Menghafaz Al-Quran Peringkat Kebangsaan 1433H/2012 di ILSAS. 13 JUN 2012 GRIP Pusat Ahli TNB Kawasan Tengah mengambil bahagian dalam Program Informasi Perhubungan Kerajaan (GRIP) dengan Jabatan Kerajaan di Putrajaya. 13 JUN 2012 Mengiktiraf bekas wargakerja Majlis tahunan JasaMu Di Kenang TNB yang diadakan untuk memberi penghargaan kepada pesara dan mantan warga kerja atas sumbangan bermakna mereka kepada kejayaan syarikat. 18 JUN 2012 GRIP Timur Program Informasi Perhubungan Kerajaan Kawasan Timur (GRIP) telah dilangsungkan di Kota Bharu, Kelantan. 22 JUN 2012 MESYUARAT AGUNG PAKATAN TNB Mesyuarat Agung Tahunan Pakatan Persatuan Kebajikan Islam Malaysia (PAKATAN) TNB yang ke-11 telah diadakan di UNITEN. 23 JUN 2012 Latihan Polis Bantuan TNB menamatkan Kursus Latihan Asas Polis Tambahannya di Pusat latihan Polis di Air Hitam, Negeri Sembilan.
61
Kalendar Peristiwa
26 JUN 2012 Ekspo Tenaga 2012 Ekspo Tenaga 2012 berlangsung di Pusat Konvensyen Kuala Lumpur. Ia merupakan ekspo industri elektrik dan tenaga di rantau ini. Ekspo tersebut mempamerkan pelbagai teknologi termaju yang terkini dalam penjanaan, pembahagian & penghantaran tenaga. 27 JUN 2012 Persidangan HR TNB Persidangan Sumber Manusia Ke-3 TNB untuk tahun kewangan ini dirasmikan oleh Dato Sri Zainal Rahim Seman, Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Manusia. 27 JUN 2012 Lawatan Delegasi Indonesia Sebuah delegasi Indonesia yang diketuai oleh Encik Budi Susanto daripada Kementerian Perindustrian, mengadakan lawatan ke Pusat Beban Nasional dan Penghantaran TNB di Bangunan NLDC di Bangsar, Kuala Lumpur. 29 JUN 2012 Selamat Berpisah CEO Majlis perpisahan diadakan untuk ma nta n Pr esiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh di ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 1 JULAI 2012 TNB secara rasmi melantik Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd sebagai CEO baharu menggantikan Dato Sri Che Khalid Mohamad Noh. 10 JULAI 2012 Bertemu dengan CEO BAHARU Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd mengadakan pertemuan pertama beliau sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dengan warga kerja di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan di ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 13 JULAI 2012 Majlis Doa Selamat Dengan Kepimpinan Baharu Majlis bacaan Yasin dan doa selamat diadakan sempena dengan pelantikan CEO baharu di Masjid Balai Islam ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur. 19 JULAI 2012 Keputusan Kewangan Suku 3 TNB mengumumkan keputusan kewangan suku ketiga bagi tahun kewangan 2012 di ibu pejabat syarikat, Kuala Lumpur. 30 JULAI 2012 Majlis Berbuka Puasa TNB mengadakan majlis berbuka puasa peringkat Korporat bagi tahun 2012 bersempena dengan pada 10 Ramadhan 1433H di Balai Islam ibu pejabat syarikat. 8 OGOS 2012 Sumbangan Hari Raya TNB menyampaikan buah tangan kepada kakitangannya yang bertugas pada cuti umum Hari Raya di ibu pejabat Kuala Lumpur. 31 OGOS 2012 Sambutan Merdeka TNB mengambil bahagian dalam sambutan Hari Merdeka peringkat Kebangsaan di Stadium Nasional, Bukit Jalil.
(200866-W)
62 62
Peristiwa Penting Sepanjang Tahun

dari 1949 hingga 1964
1 September 1949 Lembaga Lektrik Pusat Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan dan menjadi pihak berkuasa yang mengawal pemasangan elektrik di negara ini. W D Godsall merupakan Pengerusi pertamanya (1949-1952), sementara Frank P Egerton pula merupakan Pengurus Besar pertamanya (1949-1953). 1953 Frank P Egerton digantikan oleh J Sharples sebagai Pengurus Besar Lembaga Lektrik Pusat (1953-1964). 1957 Lembaga Lektrik Pusat (CEB) mengambilalih pemasangan Huttenbachs di Seberang Perai, Pulau Pinang. Pada bulan Mac 1964, Lembaga mengambilalih seluruh pemasangan Huttenbachs yang selebihnya di Semenanjung. 1959 Permulaan kerja pembinaan loji janakuasa elektrik hidro Cameron Highlands, satu mercu tanda teknologi elektrik hidro yang mencatat sejarah di negara dan rantau ini.
60
1960 Dato Kurnia Jasa Haji Osman Taib menjadi warga Tanah Melayu pertama menyandang jawatan sebagai Pengerusi Lembaga Lektrik Pusat (1960-1970). 1963 Pusat Kawalan Grid ditubuhkan pada tahun 1963 di Stesen Janakuasa Connaught Bridge. Tanggungjawab utamanya adalah untuk menyelaras penjanaan dan kawalan rangkaian grid 66kV hingga 132kV. 1964 Raja Tan Sri Zainal Raja Sulaiman yang menggantikan J Sharples merupakan warga Malaysia pertama menjadi Pengurus Besar CEB (1964-1974). 1964 Maimunah Suleiman menyertai LLN sebagai jurutera wanita yang pertama. Beliau juga merupakan jurutera wanita pertama di negara ini. Beliau seterusnya merupakan wanita pertama dilantik sebagai Pengurus Besar Syarikat.
63 63
Peristiwa Penting Sepanjang 60 Tahun

22 Jun 1965 CEB diberi nama baharu Lembaga Letrik Negara (LLN) Tanah Melayu. 1966 LLN memulatugas sistem komputer pertama di negara ini - kerangka utama IBM 1440 dengan memori 8000KB dirancang untuk menjadi asas nadi utama Ibu Pejabat Syarikat yang baharu di Jalan Bangsar, Kuala Lumpur. 26 Mac 1966 Perdana Menteri pertama, Tuanku Abdul Rahman Putra Al-Haj membuka Ibu Pejabat LLN secara rasmi. 1968 Langkah menjadikan LLN sebuah organisasi milik Malaysia selesai di mana lebih 80 pegawai dagang yang memegang jawatan penting telah digantikan dengan warga Malaysia yang berkelayakan dalam tempoh satu dekad. 1974 Tan Sri Dato Abu Zarim Haji Omar menjadi Pengurus Besar LLN (19741984).
1976 Lembaga di bawah kepimpinan Tan Sri Dato Abu Zarim Haji Omar menubuhkan sebuah institut latihan yang dikenali sebagai Institut Latihan Sultan Ahmad Shah (ILSAS) pada tahun 1976. Sambungan Grid Pertama dibuat dari Pantai Barat ke Pantai Timur untuk menyediakan bekalan elektrik ke Kuantan dan Pekan. LLN mengambilalih pemasangan Majlis Bandaraya Pulau Pinang pada kos sebanyak kira-kira $22 juta. Pada tahun yang sama, Kerajaan Pusat mengambilalih kawalan syarikat Perak River Hydroelectric Power (PRHEP) dan anak syarikatnya, Kinta Electrical Distribution Company. Sistem PRHEP disatukan dengan sistem LLN pada tahun 1978. 2 Jun 1979 Pusat Muatan Kuasa Nasional (NLDC) dibuka secara rasmi oleh Perdana Menteri, Tun Hussein Onn. Ia dibangunkan pada tahun 1978. 1980 Pembinaan empangan Kenyir setinggi 150 meter yang merupakan skim elektrik hidro terbesar di semenanjung ketika itu dimulakan. Semasa pembinaannya, Syarikat terlibat dalam Operasi Jumbo untuk memindahkan sekumpulan gajah liar yang terperangkap di pulau buatan apabila air tasik semakin tinggi. Empangan tersebut siap pada bulan Disember 1985.
(200866-W)
64


1981 Sambungan grid pertama (132kV) ke Hadyai, Thailand, dari Bukit Keteri, Kedah. Julai 1982 LLN, di bawah naungan ASEAN, menandatangani perjanjian dua hala dengan Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT) dan Public Utilities Board (PUB) Singapura, untuk membuka laluan kepada sambungan bersistematik dan bersepadu antara sistem LLN dan dua jirannya. 1984 Tan Sri Mohd Jalaluddin Zainuddin menggantikan Tan Sri Dato Abu Zarim Haji Omar sebagai Timbalan Pengerusi dan Pengurus Besar LLN (1984-1989). November 1984 Stesen Janaelektrik Paka, salah sebuah daripada loji kitar gabungan pertama di dunia, mula menerima gas asli daripada Petronas. 1985 Sambungan kabel dasar laut pertama (230kV) ke Singapura. 1989 Datuk Haji Ibak Abu Hussein menggantikan Tan Sri Jalaluddin Zainuddin sebagai Timbalan Pengerusi/Pengurus Besar (1989-1990). 1 September 1990 LLN telah diperbadankan dan menukar namanya kepada Tenaga Nasional Berhad (TNB). Tan Sri Ani Arope telah dilantik sebagai Pengerusi (1990-1992). 28 Mei 1992 Saham TNB membuat penampilan pertama dengan cemerlang di BSKL pada harga RM8.00, premium RM3.50 mengatasi harga terbitan RM4.50. 1 September 1992 Tan Sri Ani Arope dilantik sebagai Pengerusi Eksekutif TNB (1992-1996). 29 September 1992 Gangguan bekalan elektrik seluruh negara di Semenanjung Malaysia. Ia mendorong program pengembangan loji secara fast track melalui pemasangan turbin gas tambahan di loji-loji sedia ada. 1993 TNB Research (TNBR) ditubuhkan sebagai sebuah jabatan dalam TNB, dan bertukar menjadi sebuah anak syarikat. Pada tahun 1997, TNBR telah diluluskan sebagai syarikat berstatus R&D oleh MIDA. 19 Januari 1993 Menteri Tenaga, Telekomunikasi dan Pos, Dato Seri Samy Vellu mengumumkan pembentukan Pasukan Pengurusan Krisis yang diketuai oleh Pengerusi Eksekutif Tan Sri Ani Arope untuk menyelesaikan krisis tenaga. 31 Mac 1993 TNB menandatangani Perjanjian Pembelian Tenaga Elektrik (PPA) selama 21 tahun dengan Penjana Tenaga Bebas (IPP), Yeoh Tiong Lay Corporation Bhd., (YTL). Ini merupakan PPA pertama yang ditandatangani oleh TNB dengan IPP. 6 Julai 1993 Yayasan Tenaga Nasional dilancarkan di ILSAS. 1994 Penubuhan Institut Kejuruteraan Teknologi Tenaga Nasional (IKATAN). 1995 Monopoli TNB dalam penjanaan tenaga berakhir dengan penubuhan lima buah IPP yang membekalkan 30.99% bekalan tenaga kepada Grid Nasional. Kelima-limanya ialah YTL Power Generation Sdn. Bhd., Segari Energy Ventures Sdn. Bhd., Port Dickson Power Bhd., Powertek Bhd. dan Genting Sanyen Power Sdn. Bhd. 1 September 1995 Tenaga Nasional Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (REMACO) telah diperbadankan untuk menyediakan perkhidmatan penyenggaraan berkos efektif kepada loji janakuasa TNB. November 1995 Sistem hibrid janakuasa turbin angin yang pertama dibina dan dipasang di Pulau Layang-Layang, Sabah, oleh TNB Research Sdn. Bhd. 1996 TNB menjadi syarikat bukan Amerika dan pertama di Asia untuk menerbitkan bon Yankee Century di New York. Satu transaksi bon berjumlah USD150 juta dengan kadar faedah 7.5% setahun telah diterbitkan dan mendapat sambutan yang baik daripada para pelabur.
65


Mac 1996 Stesen Janaelektrik Putrajaya (sebelumnya dikenali sebagai Stesen Janaelektrik Serdang) menjadi loji tenaga pertama di Malaysia menerima pensijilan MS ISO 9000. Sehubungan itu, semua stesen janakuasa lain diakreditasi dengan piawaian tersebut. 3 Ogos 1996 Gangguan bekalan elektrik di seluruh negara antara dua hingga 20 jam. Ia mendorong kepada pelaksanaan program pengasingan dan pemantapan Grid Nasional dengan rangkaian 500kV yang berfungsi sebagai tulang belakang kepada grid pembahagian. 1 September 1996 Datuk Dr Ahmad Tajuddin Ali telah dilantik sebagai Pengerusi Eksekutif TNB (1996-2000). 19 Disember 1996 Menteri Pendidikan Dato Seri Najib Tun Abdul Razak menyerahkan Surat Tawaran kepada Pengerusi Eksekutif TNB bagi penubuhan Universiti Tenaga Nasional (UNITEN). 1 September 1997 Penubuhan dua buah anak syarikat milik penuh TNB Generation Sdn. Bhd. dan TNB Engineers Sdn. Bhd. 26 August 1998 Melalui anak syarikat milik penuhnya iaitu Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB), TNB telah memeterai perjanjian penswastaan dengan Kerajaan Malaysia dan Sabah Electricity Board (SEB) untuk mengambil alih operasi perniagaan elektrik SEB di negeri tersebut dan Wilayah Persekutuan Labuan. 1998 Tenaga Nasional Ventures Sdn. Bhd., TNB Metering Services Sdn. Bhd, TNB Workshop Services Sdn. Bhd. dan TNB Fuel Services Sdn. Bhd. memulakan operasi. 1 September 1999 TNB menyambut ulang tahun ke-50. Dua buah anak syarikat telah dikeluarkan pada 1 September 1999. Bahagian Penghantaran dan Pembahagian, TNB telah diasingkan sebagai sebahagian daripada usaha penstrukturan semula kumpulan untuk memberi tumpuan kepada aktiviti teras dan perkhidmatan sokongan. Februari 2000 Visi, Misi dan Nilai-nilai Bersama baharu diperkenalkan. September 2000 Datuk Dr Jamaluddin Jarjis dilantik sebagai Pengerusi TNB (20002002). November 2000 Dato Fuad Jaafar dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB (2000-2001). 10 September 2001 Permulaan operasi Liberty Power Limited (LPL) di Pakistan, yang melibatkan penjanaan dan penjualan elektrik kepada Water and Power Development Authority (WAPDA) Pakistan. LPL mengendalikan sebuah loji janakuasa gas asli kitar gabungan 235MW. November 2001 Dato Pian Sukro dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB (2001-2004). Ogos 2002 TNB mengisytiharkan bahawa ia berhasrat untuk menjadi syarikat korporat terbaik di Malaysia menjelang tarikh akhir yang ditetapkannya pada bulan Ogos 2007. Syarikat menyasar untuk mencapai matlamat ini dengan memfokus terhadap Strategi T7 untuk transformasi dan penyemaian budaya berorientasikan sasaran dengan disokong oleh nilai-nilai terasnya iaitu Integriti, Mengutamakan Pelanggan, Kecemerlangan Bisnes dan Prihatin. 18 Oktober 2002 Perdana Menteri Dato Seri Dr Mahathir Mohamad merasmikan Stesen Janaeletrik Liberty Power Limited di Pakistan 1 Disember 2002 Datuk Dr Awang Adek Hussein telah dilantik sebagai Pengerusi TNB (1 Disember 2002 31 Mac 2004). April 2004 Program Tenaga Boleh Baharu Kecil Jana Landfill (SREP) yang dibangunkan oleh TNB-ES memulakan operasi komersialnya. Ia diasaskan kepada Perjanjian Pembelian Kuasa Tenaga Boleh Baharu (RE) (REPPA) yang ditandatangani pada bulan Oktober 2001.
(200866-W)
66

12 April 2004 Tan Sri Leo Moggie dilantik sebagai Pengerusi TNB. 1 Julai 2004 Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB. Julai 2004 Stesen Janaeletrik Kapar telah dijual kepada Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. (KEV). TNB mengekalkan 60 peratus sahamnya dalam KEV. 16 April 2005 Tun Dato Seri Utama (Dr) Haji Abdul Rahman Haji Abbas, Yang Di-Pertua Negeri Pulau Pinang, dilantik sebagai Canselor UNITEN. Jun 2005 Konsortium Saudi-Malaysia (yang mana TNB menjadi ahli) telah dipilih un t uk me mb i na , m e m i l i k i d a n mengendali (Shuaibah Independent Water and Power Project (IWWP) yang dibangunkan oleh Shuaibah Water and Electricity Company. 13 Jun 2005 Loji kitar padu 750MW di bawah Fasa 1 Projek Pemulihan Stesen Janaeletrik Tuanku Jaafar di Port Dickson, Negeri Sembilan, memulakan operasi. 26 September 2005 TNB menandatangani perjanjian dengan Kerajaan Negeri Selangor untuk Projek Pemulihan Kelip-kelip Kampung Kuantan di Kuala Selangor. 1 Februari 2006 Seluruh korporat TNB mencapai pensijilan MS ISO 9000.
24 Mei 2006 TNB mengumumkan pelaksanaan pengimbangan semula tarif yang pertama dalam tempoh sembilan tahun sejak 1997. 13 Jun 2006 Perkhidmatan TNB Careline 1-5454 telah dilancarkan oleh Menteri Tenaga, Air dan Komunikasi Datuk Seri Lim Keng Yaik. 2006 TNB melancarkan Pelan Strategik 20 Tahun, dengan Fasa 5 tahun pertamanya berkisar kepada usaha untuk mencapai Kecemerlangan Perkhidmatan. 30 April 2007 Pembukaan rasmi loji arang batu Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah sama di Manjung dengan kapasiti 3x700MW oleh DYMM Sultan Perak. 26 November 2007 Grid Sabah dilancarkan oleh Tun Datuk Seri Panglima Haji Ahmadshah bin Abdullah, Yang Di Pertua Negeri Sabah. Projek Grid Timur-Barat di Sabah ini telah disiapkan pada 28 Julai 2007 susulan talian 275kV substesen Kolopis ke substesen Segaluid dimula tugas. Dengan pengoperasian talian litar kembar sepanjang 246km, Grid Sabah di seluruh negeri telah dibina, menghubungkan Grid Pantai Barat dengan Grid Pantai Timur. 2007 Malaysia Transformer Manufacturing Sdn. Bhd. (MTM) menjadi anak syarikat milik penuh TNB berikutan kejayaan pengambilalihan 27% ekuitinya oleh TNB daripada ABB.
27 Mei 2008 TNB menerima Anugerah Kecemerlangan Industri Perdana Menteri yang berprestij untuk tahun 2007. Ia juga memenangi Anugerah Kecemerlangan Pengurusan Kualiti (Kategori 4). 21 Januari 2009 TNB bersama Sarawak Energy Berhad (SEB), mengumumkan cadangannya untuk mengambil alih projek Bakun. Di bawah perjanjian tersebut, TNB dan SEB akan memajakkan empangan tersebut daripada Sarawak Hidro Sdn. Bhd. Setelah siap, sebuah badan tujuan khas (SPV) akan ditubuhkan untuk memasang kabel-kabelnya. Ketiga-tiga pihak akan memegang saham dalam SPV tersebut di mana Sarawak Hidro memegang bahagian terbesar. Januari 2009 Maybank dan TNB menempa satu pencapaian penting dalam pembayaran elektronik di Malaysia dengan pelancaran perkhidmatan Bil on-line yang inovatif. Pelanggan kini boleh melihat dan membayar bil mereka melalui Maybank2u.com. April 2009 TNB disenaraikan sebagai syarikat ke 575 terbesar di dunia oleh Forbes Global 2000. Jun 2009 Projek Pemulihan Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar fasa kedua (PD2) yang telah siap, dirasmikan oleh Dato Sri Peter Chin Fah Kui Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. 1 September 2009 TNB menyambut ulang tahunnya yang ke-60.
67

23 Oktober 2009 TNB menandatangani perjanjian dengan Perusahaan Listrik Negara Indonesia (PLN) berkaitan Saling Bersambungan Sumatera-Semenanjung Malaysia yang membentuk Grid Tenaga ASEAN. Projek ini dijangka akan siap pada tahun 2015. 31 Oktober 2009 TNB menerima lawatan rasmi pertama oleh Perdana Menteri Dato Sri Mohd Najib bin Tun Haji Abdul Razak sempena ulang tahun ke-60. Perdana Menteri melancarkan Buku Cenderahati Ulang Tahun Ke-60 LLN/TNB. 12 Februari 2010 Pasukan hoki TNB menjuarai Liga Hoki Malaysia. Pemain pasukan Baljit Singh Charun telah dipilih sebagai Pemain Terbaik, S. Kumar sebagai Penjaga Gol Terbaik dan Mohd Amin Rahim sebagai Penjaring Gol Terbaik. Pasukan TNB turut memenangi Anugerah Fair Play Team. 19 April 2010 Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh telah melancarkan Program Customer First sebagai sebahagian daripada inisiatif Syarikat untuk meningkatkan lagi kualiti perkhidmatannya. 7 Mei 2010 TNB menandatangani Memorandum Persefahaman dengan Provincial Electricity Authority (PEA) Thailand bagi Sistem Bekalan Elektrik 33kV daripada Pencawang Pembahagi Utama (PPU) di Pengkalan Hulu, Perak, ke Betong, Thailand. Ini akan memastikan bekalan elektrik yang stabil kepada Daerah Betong dan Yala di Thailand.
10 Jun 2010 Kolokium Tenaga Nuklear TNB 2010 telah diadakan sebagai sebahagian daripada inisiatif untuk menggalakkan teknologi hijau. Kolokium tersebut berperanan untuk menyemai kesedaran dan mendedahkan warga kerja TNB kepada keperluan terhadap tenaga nuklear di negara ini. 28 Jun 2010 TNB menganjurkan Bengkel Bersama TNB-KEPCO mengenai Kajian Awal Kebolehlaksanaan Nuklear. Semasa bengkel tersebut, satu perjanjian tentang Khidmat Nasihat Pemilihan Tapak dan Penilaian bagi Loji Tenaga Nuklear di Semenanjung Malaysia ditandatangani antara TNB Research Sdn. Bhd. dan Korea Power Engineering Company Inc (KOPEC). 30 Jun 2010 Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air menganjurkan ceramah Pembangunan Tenaga Nuklear untuk Ahli Parlimen Kuala Lumpur untuk menjelaskan isu dan kebimbangan yang timbul tentang tenaga nuklear bagi menjana tenaga elektrik di Malaysia. 2 Disember 2010 Dato Sri Peter Chin Fah Kui, Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air melancarkan kabel dasar laut di Pulau Ketam. 8 Disember 2010 Dato Sri Peter Chin Fah Kui, Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air melancarkan Piagam Pelanggan TNB. 1 Mac 2011 Majlis Pecah Tanah Projek Elektrik Hidro Ulu Jelai di Mukim Ulu Telom, Cameron Highlands diserikan dengan kehadiran DYMM Sultan Pahang.
31 Mei 2011 Bangunan Berlian, Ibu pejabat Suruhanjaya Tenaga baharu yang canggih berkonsep hijau di Putrajaya telah dibuka dengan rasmi bersempena ulang tahun ke-10 Suruhanjaya Tenaga. 24-26 Jun 2011 Hari Tebuka GLC 2011 yang diadakan buat pertama kali di Pusat Konvensyen Kuala Lumpur, telah dirasmikan oleh Perdana Menteri, Dato Sri Mohd Najib bin Tun Haji Abdul Razak. 7 Julai 2011 Program SAVE (Sustainability Achieved Via Energy Efficiency) tajaan kerajaan telah dilancarkan di Putrajaya. Program tersebut menawarkan rebet sebanyak RM200 bagi pembelian barang-barang elektrik yang menjimatkan tenaga seperti peti sejuk, penyaman udara dan penyejuk beku. 26 Julai 2011 Pelancaran Skim Latihan 1Malaysia (SL1M), program pekerjaan dan kemasyarakatan untuk graduan oleh Datuk Awang Adek Hussin, Timbalan Menteri Kewangan II, di Auditorium Abu Zarim, TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. di Bangi. 26 Julai 2011 TNB mengadakan Majlis Ikrar Integriti dengan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) di Dewan Serbaguna, Kompleks Sukan di Jalan Pantai Baru. 6 Disember 2011 TNB menerima Pingat Emas, di National Award for Management Accounting (NAfMA) 2011 yang berprestij, sebagai pengiktirafan di atas kecemerlangan amalan perakaunannya.
(200866-W)
68

16 Februari 2012 Syarikat telah melancarkan Pusat Pengurusan Panggilan (CMC), TNB Care Line di Wisma Annex MPE TNB, Petaling Jaya, dengan dihadiri oleh Dato Sri Peter Chin Fah Kui, Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. 12 April 2012 TNB REMACO menerima Anugerah Kecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia 2012 dalam Kategori Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa. 30 April 2012 TNB meraikan penyiapan projek pelencongan sungai di tapak Elektrik Hidro Ulu Terengganu, Terengganu. 1 Julai 2012 TNB dengan rasminya melantik Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif baharu bagi menggantikan Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh. 10 Julai 2012 Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd mengadakan pertemuan pertamanya sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif baharu dengan warga kerja di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan TNB di ibu pejabat, Kuala Lumpur.
semasa
2012
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMACU NEGARA KE HADAPAN

Kami komited dalam menyediakan bekalan tenaga yang mencukupi, selamat dan berdaya harap secara berterusan kepada negara. Bagi merealisasikan komitmen ini, kami sentiasa mencetuskan inovasi mampan termasuk sistem penghantaran dan pembahagian yang berdaya harap yang mampu memenuhi permintaan tenaga elektrik yang semakin meningkat pada tahap tertinggi.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
72
Ringkasan Penyata Kedudukan Kewangan

JUMLAH ASET
Ulasan Prestasi
(RM Juta)
5.7% 9.8% 0.1% 5.8%
0.1% 5.0% 7.6% 3.3%
7.9%
(Dinyatakan semula)
2011
3.2%
2012
73.2%
Deposit, baki bank dan tunai Instrumen kewangan derivatif Lain-lain aset
78.3%
Hartanah, loji dan kelengkapan Inventori Penghutang dan lain-lain belum diterima
JUMLAH TANGGUNGAN & PEMEGANG EKUITI

(RM Juta)
7.0% 29.5% 24.1%
6.5%
0.4%
28.1%
0.0%
26.1%
0.3% 5.5% 6.9%
(Dinyatakan semula)
2011
2012
0.3% 3.9% 5.3% 5.1% 3.7% 6.2% 4.1% 3.6% 9.4% 5.1%
4.7% 4.3%
9.9%
Pemiutang dan lain-lain belum dibayar Cukai semasa Jumlah pinjaman Deposit pelanggan Faedah pekerja Cukai tertunda
Pendapatan tertunda Lain-lain tanggungan semasa dan bukan semasa Modal saham Premium saham Kepentingan minoriti Keuntungan tertahan dan rizab
73
Prestasi Kewangan Kumpulan Suku Tahun

Ulasan Prestasi 2012 35,848.4 6,396.9 5,537.2 4,197.6 76.9 2011 32,241.2 1,816.8 1,156.7 965.4 17.71
Dalam RM Juta
Suku Pertama 2012
Suku Kedua 2012
Suku Ketiga 2012
Suku Keempat 2012
2012
Hasil Keuntungan Operasi Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat Keuntungan Diatribut Kepada Pemilik Syarikat Pendapatan Asas Sesaham (sen)
8,694.4 458.5 (84.4) (127.4)
8,628.2 3,020.5 3,426.8 2,698.0
9,191.0 1,625.3 909.3 619.1
9,334.8 1,292.6 1,285.5 1,007.9
(2.33)
49.44
11.34
18.44
Dalam RM Juta
Suku Pertama 2011
Suku Kedua 2011
Suku Ketiga 2011
Suku Keempat 2011
(dinyatakan semula)
2011
Hasil Keuntungan Operasi Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat Keuntungan Diatribut Kepada Pemilik Syarikat Pendapatan Asas Sesaham (sen)
7,731.2 1,414.9 1,159.1 838.3
7,371.3 604.0 743.7 644.9
7,984.2 (146.9) (248.9) (179.2)
9,154.5 (55.2) (497.2) (338.6)
15.40
11.66
(3.29)
(6.21)
(200866-W)
74
Penyata Nilai Tambah

Nilai tambah merupakan satu ukuran kekayaan yang dijana oleh Kumpulan TNB. Penyata
Ulasan Prestasi
Nilai Tambah menunjukkan jumlah kekayaan yang terhasil dan pengagihannya kepada pihak-pihak yang berkepentingan, termasuk Kerajaan, dan selebihnya disimpan untuk tujuan pelaburan semula dan peluasan bisnes Kumpulan pada masa hadapan.
2011 (dinyatakan semula) RM Juta NILAI TAMBAH Hasil Perbelanjaan operasi kecuali kos anggota kerja, susut nilai dan pelunasan Lain-lain pedapatan operasi Pendapatan kewangan Kos kewangan Keuntungan/(kerugian) tukaran wang asing Bahagian hasil dari syarikat bersekutu Nilai tambah untuk diagihkan 32,241.2 (24,075.0) 532.0 319.1 (878.5) (194.1) 92.8 8,037.5
2012
RM Juta
35,848.4 (24,467.9) 2,140.6 188.7 (823.0) (252.2) 27.0 12,661.6
PEMBAHAGIAN NILAI TAMBAH RM Juta) Untuk Anggota Kerja: Kos anggota kerja Untuk Kerajaan: Cukai dan zakat Untuk Penyumbang Modal: Dividen Kepentingan bukan kawalan Kepada Kumpulan untuk dilabur semula: Susut nilai dan pelunasan Keuntungan tertahan Jumlah yang diagihkan 4,061.9 126.8 8,037.5 4,268.1 3,924.8 12,661.6 838 (0.9) 273.0 8.6 192.2 1,331.0 2,819.5 2,856.1
75
Pembahagian Nilai Tambah

Ulasan Prestasi
35.1% Untuk Anggota Kerja: Kos anggota kerja 52.1% (Dinyatakan semula)
2011
Untuk Kerajaan: Cukai dan zakat Untuk Penyumbang Modal: Dividen dan kepentingan bukan kawalan Kepada Kumpulan untuk dilabur semula: Susut nilai, perlunasan dan keuntungan tertahan 2.4% 10.4%
22.6%
Untuk Anggota Kerja: Kos anggota kerja Untuk Kerajaan: Cukai dan zakat Untuk Penyumbang Modal: Dividen dan kepentingan bukan kawalan Kepada KumpulanUntuk dilabur semula: Susut nilai, pelunasan dan keuntungan tertahan
64.7%
2012
2.2%
10.5%
* Tidak termasuk cadangan dividen akhir
(200866-W)
76
Hasil Teras TK2012

Jumlah TK2012
Ulasan Prestasi
35,848.4
1.9% 3.6% 4.0%
TK2011 (dinyatakan semula) berjumlah 32,241.2
2012
90.5%
Semenanjung Malaysia SESB
LPL Lain-lain
* Lain-lain termasuk EGAT, Pendapatan Terakru, Produk & Perkhidmatan dan Pendapatan Tertunda
77
Statistik Operasi
JUALAN ELEKTRIK (RMJuta): (KUMPULAN/RMJuta)
1.9% 0.0% 0.8% 0.1% 0.4% 17.6% Industri Komersil 38.5% Perlombongan Lampu Awam Eksport Lain-lain (TNB LPL)
2012
Domestik Pertanian
*tidak termasuk hasil terakru 40.7%
JUALAN ELEKTRIK (GWj): (KUMPULAN/GWj)
1.4% 0.0% 1.2% 0.1% 0.3%
Industri Komersil Domestik Pertanian
Perlombongan Lampu Awam Eksport Lain-lain (TNB LPL)
20.8% 42.1%
2012
34.0%
0.4% 0.7% 0.0% 0.0%
JUMLAH PENGGUNA MENGIKUT KLASIFIKASI: (KUMPULAN/NOC)
16.9% Industri Komersil Pertanian Perlombongan Lampu Awam
2012
Domestik
82.0%
Ulasan Prestasi
(200866-W)
78
Ulasan Kewangan Kumpulan

HASIL Bagi tahun kewangan (TK) berakhir 31 Ogos 2012, hasil Kumpulan telah meningkat sebanyak 11.2% kepada RM35,848.4 juta daripada RM32,241.2 juta pada TK2011. Peningkatan ini disebabkan oleh pertumbuhan dalam jualan unit elektrik di Semenanjung Malaysia sebanyak 4.3%, yang disumbangkan oleh pertumbuhan dalam sektor komersil sebanyak 5.1%. Satu lagi penyumbang adalah kenaikan tarif masing-masing sebanyak 7.12% dan 14.7% bagi Semenanjung Malaysia dan SESB yang berkuatkuasa pada 1 Jun 2011 dan 15 Julai 2011. PERBELANJAAN OPERASI Perbelanjaan operasi Kumpulan telah meningkat sebanyak 2.1% bagi TK2012. Walau bagaimanapun, selepas penyelarasan pampasan kos bahan api yang diterima pada TK2012 kepada tahun-tahun kewangan yang berkenaan, perbelanjaan operasi bagi TK2011 adalah RM29,326.2 juta berbanding RM31,592.1 juta bagi TK2012, menunjukkan peningkatan perbelanjaan operasi yang telah diselaraskan sebanyak 7.7% berbanding TK2011. Kos Bahan Api dan Penjana Bebas Penyumbang utama kenaikan perbelanjaan oper a si a d a l a h ko s ba h a n a pi d a n penjana bebas sebanyak RM1,717.3 juta. Perbelanjaan bahan api bagi TK2012 meningkat berikutan kenaikan harga gas sebanyak 28% pada Jun 2011, serta peningkatan penggunaan arang batu sebanyak 10.1% daripada 18.9 juta tan metrik pada TK2011 kepada 20.8 juta tan metrik pada TK2012. Walau bagaimanapun, penurunan trend global bagi harga arang batu daripada kos purata arang batu sebanyak Dolar Amerika 106.9 setiap tan metrik pada TK2011 kepada Dolar Amerika 103.6 setiap tan metrik pada TK2012 telah mengurangkan impak terhadap kenaikan kos bahan api. Perbelanjaan Am Kenaikan perbelanjaan operasi lain pada TK2012 berkait dengan peruntukan perbelanjaan am yang dibuat pada tahun tersebut termasuk peruntukan bagi kes tuntutan undang-undang yang dibuat secara bersama oleh Irham Niaga Sdn. Bhd. dan Irham Niaga Logistics Sdn. Bhd. berjumlah RM160.5 juta. TNB tidak berpuas hati dengan keputusan tersebut dan telah memfail Notis Rayuan kepada Mahkamah Rayuan pada 24 September 2012. Ulasan Prestasi Susut Nilai dan Pelunasan Susut nilai dan pelunasan bagi TK2012 adalah RM4,268.1 juta, iaitu peningkatan sebanyak 5.1% daripada TK2011, selari dengan peningkatan dalam program-program perbelanjaan modal. PENDAPATAN OPERASI Pendapatan operasi Kumpulan telah meningkat daripada RM532.0 juta pada TK2011 kepada RM2,140.6 juta pada TK2012. Penyumbang utama kepada peningkatan ini adalah pampasan kos bahan api yang diterima pada TK2012 berjumlah RM1.68 bilion, bagi kos bahan api yang ditanggung pada tahun-tahun sebelumnya. CUKAI Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektif yang lebih rendah sebanyak 24.0% berbanding kadar cukai berkanun sebanyak 25.0%. Ini adalah setelah mengambilkira pendapatan yang tidak dikenakan cukai yang sebahagiannya telah dikurangkan oleh perbelanjaan yang tidak boleh ditolak. Pada tahun sebelumnya, Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektif sebanyak 16.6%, selepas dinyatakan semula. Kadar cukai efektif tahun sebelum ini adalah rendah, terutamanya disebabkan oleh keuntungan di atas penebusan Syer Terutama Boleh Tebus bagi TNB Janamanjung Sdn. Bhd. yang tidak dikenakan cukai. JUMLAH ASET Sehingga 31 Ogos 2012, jumlah aset adalah RM88,469.1 juta, menunjukkan peningkatan sebanyak 11.9% daripada RM79,064.3 juta pada tahun kewangan sebelum ini. Hartanah, Loji dan Kelengkapan Hartanah, loji dan kelengkapan bagi Kumpulan termasuk aset bukan semasa yang dipegang untuk jualan pada TK2012 adalah sebanyak RM64,779.7 juta iaitu peningkatan sebanyak 4.7% berbanding TK2011, selaras dengan perbelanjaan modal yang lebih tinggi pada TK2012. Penghutang Perdagangan dan Lain-lain Penghutang Penghutang perdagangan dan lain-lain penghutang direkodkan pada RM6,988.7 juta menunjukkan peningkatan sebanyak 16.1% berbanding TK2011 dan ini termasuk pampasan kos bahan api yang belum diterima. Deposit, Tunai dan Baki Bank Deposit, tunai dan baki bank telah meningkat daripada RM3,954.2 juta pada TK2011 kepada RM8,626.3 juta pada TK2012 disebabkan oleh hasil daripada terbitan sukuk bagi TNB Janamanjung Sdn. Bhd. berjumlah RM4,850.0 juta dan pampasan kos bahan api yang diterima berjumlah RM2.4 bilion. JUMLAH LIABILITI Sehingga 31 Ogos 2012, jumlah liabiliti adalah RM52,070.8 juta, menunjukkan peningkatan sebanyak 11.2% berbanding dengan RM46,834.9 juta pada TK2011. Pinjaman Peningkatan dalam jumlah liabiliti adalah disebabkan oleh peningkatan dalam peminjaman iaitu daripada RM19,054.1 juta pada TK2011 kepada RM23,071.8 juta pada TK2012. Ini adalah disebabkan oleh terbitan sukuk baru berjumlah RM4,850.0 juta oleh TNB Janamanjung Sdn. Bhd. pada November 2011, diselaraskan oleh pembayaran balik pinjaman dalam Ringgit dan mata wang asing berjumlah RM1,275.1 juta. Sehingga 31 Ogos 2012, kos dana purata wajaran bagi Kumpulan adalah 4.9% berbanding 5.1% pada TK2011. JUMLAH EKUITI Jumlah ekuiti telah meningkat daripada RM32,229.4 juta pada TK2011 kepada RM36,398.3 juta pada TK2012, terutamanya disumbangkan oleh kenaikan keuntungan bagi TK2012. Pendapatan Sesaham Pendapatan asas sesaham telah meningkat daripada 17.71 sen sesaham pada TK2011 kepada 76.82 sen sesaham pada TK2012. Selaras dengan ini, pulangan ke atas pemegang saham juga turut meningkat kepada 11.2% pada TK2012 daripada 10.1% pada TK2011. Dividen Bagi TK2012, dividen interim kasar sebanyak 0.38 sen sesaham dan dividen interim singletier sebanyak 4.71 sen sesaham biasa berjumlah RM273 juta telah dibayar pada 25 Mei 2012. Lembaga Pengarah juga telah mencadangkan dividen akhir single-tier sebanyak 15.0 sen sesaham bagi tempoh berakhir 31 Ogos 2012.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
RIBUAN PEKERJAAN DALAM SEMUA SEKTOR

Peluang pekerjaan semakin meningkat di Malaysia, hasil daripada ekonomi negara yang pesat membangun. Semua sektor, daripada perkilangan dan telekomunikasi hinggalah kepada minyak & gas dan perbankan, semuanya bergantung kepada tenaga elektrik untuk terus berkembang. Pada masa yang sama, negara turut bergantung kepada tenaga elektrik untuk membangunkan modal insan kita. Justeru, TNB kekal sebagai penghubung utama dalam pembekalan tenaga negara melalui grid nasional.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
Atas (dari kiri ke kanan) :
Ahli-ahli Lembaga Pengarah

(200866-W)
Tan Sri Leo Moggie Pengerusi Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Pengarah Eksekutif Bukan Bebas Dato Zainal Abidin bin Putih Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas
Bawah (dari kiri ke kanan):
Datuk Nozirah binti Bahari Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Dato Mohammad Zainal bin Shaari Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Pengarah Bukan Eksekutif Bebas
Dato Abd Manaf bin Hashim Pengarah Bukan Eksekutif Bebas Dato Fuad bin Jaafar Pengarah Bukan Eksekutif Bebas Datuk Chung Hon Cheong Pengarah Bukan Eksekutif Bebas
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Pengarah Bukan Eksekutif Bebas Suria binti Ab Rahman (Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari) Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Norazni binti Mohd Isa Setiausaha Syarikat
(200866-W)
84 84
Profil Lembaga Pengarah

Tan Sri Leo Moggie
Kepimpinan (Berusia 71 tahun warganegara Malaysia) Pengerusi Bukan Eksekutif Bukan Bebas Sarjana Sastera dalam jurusan Sejarah dari University of Otago, New Zealand Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari Pennsylvania State University, Amerika Syarikat

(Berusia 55 tahun warganegara Malaysia) Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Pengarah Eksekutif Bukan Bebas Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari Universiti Malaya Sarjana Muda Kejuruteraan (Kejuruteraan Elektrik) dari University of Liverpool, United Kingdom
D i l a nt i k seb agai A hli L em b aga Pengarah pada 12 April 2004 Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Pengerusi Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah
Dilant i k seb agai A hli Lembag a Pengarah pada 15 April 2010 Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Sebelum pelantikan beliau sebagai Pengerusi Tenaga Nasional Berhad, Tan Sri Leo Moggie telah berkhidmat dengan Kerajaan Malaysia selama lebih daripada 38 tahun. Beliau telah menyandang beberapa jawatan Menteri Kanan di peringkat Persekutuan dan Negeri bermula dari tahun 1976 sehingga tahun 2004 yang merangkumi jawatan sebagai Menteri Tenaga, Komunikasi dan Multimedia (1998-2004), Menteri Kerja Raya (1989-1995), Menteri Tenaga, Telekom dan Pos (1978-1989 dan 1995-1998), Menteri Kerajaan Tempatan (1977-1978) dan Menteri Perkhidmatan Kebajikan (1976-1977) di dalam Kerajaan Negeri Sarawak. Beliau turut dilantik sebagai Ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak dari tahun 1974 hingga tahun 1978 dan Ahli Parlimen dari tahun 1974 sehingga tahun 2004. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Digi.Com Berhad, ACE Jerneh Insurance Berhad, syarikat-syarikat di dalam Kumpulan TNB dan beberapa syarikat persendirian lain. Datuk Wira Ir. Azman telah dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Tenaga Nasional Berhad pada 1 Julai 2012. Beliau telah berkhidmat dengan Syarikat dalam pelbagai jawatan di Bahagian Pembahagian sejak tahun 1979 termasuklah sebagai Penolong Jurutera Daerah, Pengurus Daerah, Pengurus Kawasan, Penolong Pengurus Besar, Pengurus Besar dan Pengurus Besar Kanan. Beliau turut menyandang jawatan sebagai Naib Presiden, Pembahagian bermula dari 14 November 2008 sehingga 14 April 2010. Sebelum menjawat jawatan terkini, beliau adalah merupakan Pengarah Eksekutif/ Ketua Pegawai Operasi TNB. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Syarikat-syarikat di dalam Kumpulan TNB.
Kiri : Tan Sri Leo Moggie Kanan : Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
85 85

(Berusia 66 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Kanan Bebas Bukan Eksekutif Ahli Institut Akauntan Bertauliah dari England dan Wales
Datuk Nozirah binti Bahari

Kepimpinan (Berusia 57 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Ijazah Sarjana Muda Sains Sosial (Kepujian) (Urban Studies) dari Universiti Sains Malaysia Diploma Pentadbiran Awam, Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
D i lant i k seb agai A hli L em b aga Pengarah pada 1 Mei 2003 Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang diadakan sepanjang Tahun Kewangan Pengerusi Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah
D i lant i k seb agai Ahli Lemba g a Pengarah pada 28 Jun 2011 Menghadiri 12 daripada 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Pengerusi Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Dato Zainal Abidin merupakan bekas Pengerusi Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia (MASB), Mentakab Rubber Company Berhad dan Pengurusan Danaharta Nasional Berhad. Beliau juga adalah bekas Presiden Institut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia (MICPA), bekas ahli Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia dan bekas penasihat kepada Tetuan Ernst & Young Malaysia. Dato Zainal Abidin mempunyai pengalaman yang luas di dalam bidang perakaunan awam dan turut menjadi Rakan Kongsi, Pengarah Eksekutif, Rakan Kongsi Urusan Negara dan Pengerusi di dalam firma Hanafiah Raslan & Mohamad yang telah bergabung dengan Ernst & Young pada tahun 2002. Beliau kini merupakan Pengerusi Mobile Money International Sdn. Bhd. serta menganggotai Lembaga Pemegang Amanah Yayasan Institut Jantung Negara. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: CIMB Group Holdings Berhad, Petron Malaysia Refining & Marketing Berhad (dahulunya dikenali sebagai ESSO Malaysia Berhad), Dutch Lady Milk Industries Berhad, Land & General Berhad, CIMB Investment Bank Berhad, CIMB Bank Berhad, Southeast Asia Special Asset Management Berhad dan beberapa buah syarikat persendirian lain.
Kiri : Dato Zainal Abidin bin Putih Kanan : Datuk Nozirah binti Bahari
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Datuk Nozirah merupakan Timbalan Ketua Setiausaha (Pengurusan) di Kementerian Kewangan. Beliau telah berkhidmat lebih daripada 30 tahun di dalam Perkhidmatan Awam Malaysia bermula sebagai Penolong Setiausaha, Bahagian Kewangan di Kementerian Kewangan sebelum dilantik ke jawatan sekarang. Antara jawatan lain yang telah disandang termasuklah Timbalan Setiausaha, Bahagian Perolehan dan Bekalan (2002-2004), Timbalan Setiausaha Pengurusan Pinjaman, Bahagian Pasaran Kewangan dan Aktuari (2005-2007), Setiausaha Pengurusan Pinjaman, Bahagian Pasaran Kewangan dan Aktuari (2007-2011) serta Pengarah Bahagian Pengurusan Belanjawan (21 Mac-20 Mei 2011) di Kementerian Kewangan. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Proton Holdings Berhad dan Bank Simpanan Nasional Berhad.
(200866-W)
86 86

Dato Mohammad Zainal bin Shaari
Kepimpinan (Berusia 49 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Fellow Institut Akauntan Bertauliah, England dan Wales Fellow Persatuan Akauntan Bertauliah (ACCA) United Kingdom Ahli Institut Akauntan Malaysia (MIA) Ahli Institut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia (MICPA)
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy

(Berusia 62 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bebas Bukan Eksekutif Sarjana Muda Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik dari University of Northumbria, England
D i l a nt ik seb agai A hli L em b aga Pengarah pada 1 Mac 1995 Menghadiri 13 daripada 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah
D i l a nt i k se b a g a i Ah l i L e m b a g a Pengarah pada 31 Mac 2007 Menghadiri 12 daripada 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Ahli Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah, Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Tan Sri Dato Hari Narayanan merupakan seorang Jurutera Profesional Berdaftar dengan Lembaga Jurutera Malaysia. Beliau berpengalaman luas di dalam bidang kejuruteraan elektrik dan elektronik serta pernah menyandang jawatan-jawatan utama di InchCape Berhad dan Tamco Cutler-Hammer Sdn. Bhd. Beliau juga merupakan bekas Pengerusi Noblemax Resources Sdn. Bhd dan Timbalan Pengerusi Emrail Sdn. Bhd. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: SP Setia Berhad, Puncak Niaga Holdings Berhad, IEV Holdings Ltd. dan beberapa buah syarikat persendirian lain.
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Dato Mohammad Zainal merupakan Pengarah Eksekutif/Ketua Pegawai Operasi Khazanah Nasional Berhad. Beliau telah menyandang pelbagai jawatan di dalam sektor swasta termasuk firma perakaunan awam di United Kingdom dari tahun 1984 sehingga tahun 1990 dan kemudiannya berkhidmat dengan PricewaterhouseCoopers sehingga tahun 2002. Beliau pernah berkhidmat dengan BinaFikir Sdn. Bhd. sebelum menyertai Khazanah Nasional Berhad pada Oktober 2004.
Kiri
: Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Kanan : Dato Mohammad Zainal bin Shaari
87 87

Dato Fuad bin Jaafar
(Berusia 69 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bebas Bukan Eksekutif Diploma dalam jurusan Teknologi dari Brighton College of Technology (kini Brighton University), United Kingdom
Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob

Kepimpinan (Berusia 72 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bukan Eksekutif Bebas Barrister-at-Law, Grays Inn, London Sijil Public International Law dalam PostFinals Course, Council of Legal Education, London
Di lant i k seb agai A hli L em b aga Pengarah pada 15 Mac 2007 Menghadiri 13 daripada 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Ahli Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah, Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah
D i lant i k seb agai Ahli Lemba g a Pengarah pada 12 September 2008 Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Pengerusi Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah serta Ahli Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Dato Fuad memulakan kerjayanya dengan Tenaga Nasional Berhad pada tahun 1966. Beliau telah berkhidmat selama 35 tahun dengan menyandang pelbagai jawatan penting termasuklah sebagai Penolong Jurutera Pembahagian, Pengurus Kanan Daerah, Jurutera Pembinaan, Penolong Jurutera Kanan Pembinaan, Jurutera Kanan Pembinaan, Timbalan Ketua Jurutera/ Penolong Pengurus Besar dan Timbalan Pengurus Besar. Dato Fuad juga turut dilantik sebagai Pengurus Besar Bahagian Penghantaran pada Januari 1994 dan kemudiannya sebagai Pengurus Besar Kanan Pembekalan Tenaga. Beliau merupakan Ketua Pegawai Operasi dan Pengarah Eksekutif TNB bermula dari 4 September 1997 dan kemudiannya dilantik sebagai Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif pada 16 Oktober 2000, jawatan yang telah disandang sehingga November 2001. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Sarawak Hidro Sdn. Bhd. dan syarikatsyarikat di dalam Kumpulan TNB.
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Tan Sri Dato Seri Siti Norma pernah menyandang pelbagai jawatan kanan di dalam Perkhidmatan Perundangan Malaysia termasuklah sebagai Penolong Pendaftar Kanan Mahkamah Tinggi, Presiden Mahkamah Seksyen, Peguam Kanan Persekutuan di Jabatan Peguam Negara, Timbalan Pemegang Amanah, Malaysia dan Ketua Pendaftar Mahkamah Persekutuan Malaysia. Tan Sri Dato Seri Siti Norma telah dilantik sebagai Hakim Mahkamah Tinggi Malaya dari tahun 1983 sehingga tahun 1994 dan seterusnya beliau dilantik sebagai Hakim Mahkamah Rayuan, Malaysia dari tahun 1994 sehingga tahun 2000. Beliau turut dilantik sebagai Hakim Mahkamah Persekutuan Malaysia pada 1 Januari 2001 dan kemudiannya dilantik menjadi Ketua Hakim Malaya, jawatan yang disandang dari 8 Februari 2005 sehingga persaraan beliau pada 5 Januari 2007. Tan Sri Dato Seri Siti Norma kini merupakan Pengerusi Suruhanjaya Persaingan Malaysia. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: KAF Investment Bank Berhad, RAM Holdings Berhad, RAM Rating Services Berhad dan RAM Rating (Lanka) Limited.
Kiri : Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Kanan : Dato Fuad bin Jaafar
(200866-W)
88

Dato Abd Manaf bin Hashim
Kepimpinan (Berusia 56 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bebas Bukan Eksekutif OND (Engineering), Cambridgeshire College of Arts and Technology, HND, Thames Valley University (Slough Campus)
Dilant i k seb agai A hli Lembag a Pengarah pada 1 Februari 2010 Menghadiri semua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah, Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Dato Abd Manaf merupakan ahli Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri Perak sejak tahun 2009 dan merupakan Pengerusi di beberapa buah syarikat persendirian yang terlibat di dalam sektor pembinaan, telekomunikasi dan sektor solar hibrid semenjak tahun 1993. Sebelum itu, beliau pernah menyandang pelbagai jawatan di dalam Shapadu Decloedt Dredging Sdn. Bhd. (1990-1992), Industrial Boilers and Allied Equipment (IBAE) (19841986), Hakasa Sdn. Bhd. (1983-1984) dan Asie Sdn. Bhd. (1982-1983). Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Integrax Berhad dan beberapa buah syarikat persendirian.
Kiri : Dato Abd Manaf bin Hashim Tengah : Datuk Chung Hon Cheong Kanan : Suria binti Ab Rahman
89

Datuk Chung Hon Cheong
(Berusia 51 tahun warganegara Malaysia) Pengarah Bebas Bukan Eksekutif Advanced Computer Programming, CDS Computer Data Services
Suria binti Ab Rahman

Kepimpinan Nota: Selain daripada yang dinyatakan, tiada Pengarah mempunyai sebarang: 1. Hubungan kekeluargaan dengan mana-mana Pengarah lain dan/atau Pemegang-pemegang Saham Utama Tenaga Nasional Berhad; 2. Percanggahan kepentingan dengan Tenaga Nasional Berhad; 3. Disabitkan dengan sebarang kesalahan dalam tempoh 10 tahun yang lalu.
(Berusia 39 tahun warganegara Malaysia) (Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari) Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari Judge Business School dari University of Cambridge Sarjana Muda Sains Ekonomi (Perakaunan dan Kewangan) dari London School of Economics Associate Institut Akauntan Bertauliah, England dan Wales (ICAEW) Associate Institut Juruaudit Dalaman, United Kingdom dan Ireland Ahli Institut Akauntan Malaysia
D i l a nt i k se b a g a i Ah l i L e m b a g a Pengarah pada 1 Oktober 2010 Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat Lembaga Pengarah yang telah diadakan sepanjang Tahun Kewangan Ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah, Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Datuk Chung Hon Cheong merupakan Ketua Pegawai Eksekutif/Pengarah Eksekutif, Rexit Berhad. Beliau mempunyai pengalaman profesional melebihi 30 tahun di dalam industri Teknologi Maklumat (IT) di mana beliau telah memulakan kerjayanya seawal tahun 1980-an. Pada tahun 2001, beliau telah dilantik sebagai Pengarah Urusan E-Resource.com Sdn. Bhd, sebuah syarikat yang menjalankan penyelidikan dan pembangunan aplikasi RFID. Selepas dari itu, pada tahun 2003, beliau telah menyertai Rexit Solution Sdn. Bhd. dan kemudiannya dilantik sebagai Pengarah Urusan Rexit Venture Sdn. Bhd. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah yang terkini: Rexit Berhad, Rexit (Labuan) Berhad dan beberapa buah syarikat persendirian.
Dilantik ke Lembaga Pengarah pada 30 November 2009
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran: Suria merupakan Pengarah, Pengurusan Modal Insan Strategik Khazanah Nasional Berhad. Sebelum itu, beliau telah berkhidmat sebagai Pengarah di Pejabat Pengarah Urusan dari Jun 2009 sehingga Jun 2012. Beliau turut menyandang pelbagai jawatan utama dalam Khazanah Nasional Berhad termasuk sebagai Ketua Unit Pengurusan Risiko dari Februari 2006 hingga Mei 2009 dan Naib Presiden, Unit Pengurusan Risiko dari April 2005 hingga Januari 2006. Sebelum menyertai Khazanah Nasional Berhad, beliau telah berkhidmat dengan KPMG di pejabatnya di London selama sembilan setengah tahun dari pertengahan tahun 1996 sehingga tahun 2005.
(200866-W)
90
Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan JTK

Kepimpinan Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan (JTK) diamanahkan dengan tanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi Kumpulan adalah sejajar dengan visi dan misi serta memastikan ia dilaksanakan menurut dasar dan strategi Kumpulan. JTK juga bertanggungjawab untuk memantau keseluruhan prestasi Kumpulan dan Jawatankuasa Pengurusan yang lain, pelantikan ahliahli Jawatankuasa Pengurusan dan kenaikan pangkat eksekutifeksekutif di dalam Kumpulan. JTK telah mengadakan lapan (8) mesyuarat di dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
Komposisi: 1.

2.
Fazlur Rahman bin Zainuddin

Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden, Kewangan Kumpulan
3.
Dato Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin

Naib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama
4.
Zainudin bin Ibrahim

Naib Presiden, Penjanaan
5.
Datuk Rozimi bin Remeli

Naib Presiden, Penghantaran
6.
Datuk Ir. Baharin bin Din

Naib Presiden, Pembahagian
91
Jawatankuasa Pembekalan Tenaga JPT

Jawatankuasa Pembekalan Tenaga (JPT) adalah forum pengurusan tertinggi yang mempunyai kuasa untuk mengesahkan dan meluluskan semua perancangan dan cadangan pembangunan sistem pembekalan tenaga bagi TNB di Semenanjung Malaysia sebelum dikemukakan kepada Lembaga Pengarah. JPT juga membuat keputusan mengenai isu-isu operasi utama yang boleh menjejaskan bisnes teras Syarikat serta perkara-perkara yang berkaitan dengan penyegeraan projek-projek pembangunan utama penjanaan, penghantaran dan pembahagian di Semenanjung Malaysia. JPT telah mengadakan tiga (3) mesyuarat di dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. Kepimpinan Komposisi: 1.

2.

3.

4.

5.

6.
Datin Roslina binti Zainal

Naib Presiden, Perancangan
(200866-W)
92
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan JEK

1
Kepimpinan
2
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan (JEK), diketuai oleh Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, memikul tanggungjawab bagi pengurusan harian bisnes dan operasi, perancangan strategik, pengurusan sumber dan penilaian risiko Syarikat. JEK memantau dan menguruskan isu-isu untuk memastikan bahawa tanggungjawab Syarikat telah dilaksanakan dan memenuhi jangkaan pemegang-pemegang saham dan pihakpihak berkepentingan yang lain. JEK juga membincangkan mengenai pencapaian Petunjuk Prestasi Utama (KPI) Bahagian-bahagian dan cabaran-cabaran yang dihadapi dalam mencapai KPl tersebut. KPI kemudiannya akan dikaji dan disusun semula dengan sasaran yang ditetapkan bagi tahun tersebut.
JEK secara umumnya bermesyuarat pada setiap bulan dan apabila adanya keperluan. JEK telah mengadakan 14 mesyuarat di dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
Komposisi: 1.

2.

3.

Naib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama 4.

5.

Naib Presiden, Penghantaran 6.

93
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan JEK

7 8
Kepimpinan
10
11
12
7.
Dato Muhammad Razif bin Abdul Rahman

Naib Presiden, Sumber Manusia
8.

9.
Kamaruddin bin Mahmood

Ketua Pegawai Maklumat
10. Ir. Nor Azmi bin Ramli Ketua Pegawai Perolehan 12. Norazni binti Mohd Isa Setiausaha Syarikat
11. Dato Roslan bin Ab Rahman Ketua Pegawai Korporat
(200866-W)
94
Profil Pengurusan
1
Kepimpinan
Komposisi: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

95
Profil Pengurusan
7 8
Kepimpinan
10
11
12
7.

8.

9.

10. Ir. Nor Azmi bin Ramli Ketua Pegawai Perolehan 12. Norazni binti Mohd Isa Setiausaha Syarikat
11. Dato Roslan bin Ab Rahman Ketua Pegawai Korporat
(200866-W)
96
Profil Pengurusan
1

Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd, berusia 55 tahun, telah memegang pelbagai jawatan penting dalam TNB sejak menyertai organisasi tersebut 31 tahun lalu. Beliau memulakan kerjaya sebagai Jurutera Elektrik (Daerah) dan kemudian meningkat ke pelbagai jawatan dengan tanggungjawab yang lebih besar, seperti menyandang jawatan Pengurus Daerah, Pengurus Besar Negeri dan Pengurus Besar (Pengurusan Strategik & Pembangunan Organisasi) sebelum dilantik sebagai Pengurus Besar Kanan (Operasi Wilayah 2) pada tahun 2006. Pada 14 November 2008, beliau telah dilantik sebagai Naib Presiden (Pembahagian) manakala pada 15 April 2010, Datuk Wira Ir. Azman telah dilantik pula sebagai Ketua Pegawai Operasi/ Pengarah Eksekutif TNB. Beliau mengambil alih kepimpinan syarikat sebagai Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif pada 1 Julai 2012. Datuk Wira Ir. Azman memperoleh Diploma Kejuruteraan dari England Newark Technical College, UK, pada tahun 1976, Ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan dalam Kejuruteraan Elektrik dari University of Liverpool, UK, pada tahun 1979 dan Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari Universiti Malaya pada tahun 1996.
akhirnya memegang jawatan Naib Presiden, Pembangunan Perniagaan. Fazlur juga pernah berkhidmat dengan Shell Malaysia selama 10 tahun dari 1995 dengan menggalas pelbagai tanggungjawab dalam pengurusan kewangan dan korporat. Lebih awal daripada itu, beliau telah menimba pengalaman dalam amalan perakaunan awam yang meliputi perkhidmatan sebagai perunding cukai selama hampir tiga tahun di Pricewaterhouse Kuala Lumpur. Fazlur turut menganggotai Lembaga Pengarah pelbagai anak syarikat TNB. Beliau merupakan seorang akauntan profesional dari segi kelulusan, Fellow Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), UK dan ahli Institut Akauntan Malaysia (MIA).
3
Kepimpinan
Dato Nazri berkelulusan ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal dari Kings College, University of London.



Fazlur Rahman bin Zainuddin, berusia 43 tahun, dilantik sebagai Ketua Pegawai Kewangan dan Naib Presiden, Kewangan Kumpulan TNB pada 1 Julai 2012. Sebelum itu, beliau merupakan Ketua Pegawai Kewangan dengan Kumpulan Naza. Sebelum menyertai Kumpulan Naza pada tahun 2010, Fazlur telah berkhidmat dengan Telekom Malaysia Berhad (TM) selama lima tahun mulai 2005, di mana sepanjang tempoh tersebut beliau pernah menyandang pelbagai jawatan hingga
Dato Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin, berusia 55 tahun, menyertai Lembaga Lektrik Negara (LLN) pada 1 September 1979 setelah menamatkan pengajian beliau di UK sebagai seorang pemegang biasiswa LLN. Beliau berkhidmat di beberapa stesen janakuasa dalam bidang Operasi dan Penyelenggaraan dan turut terlibat dalam pembinaan beberapa loji janakuasa, di mana penglibatan beliau paling utama adalah dalam pembinaan Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah di Perak. Kemudian, Dato Nazri mengetuai sebuah pasukan daripada TNB, Khazanah Nasional dan Malakoff yang telah menjalin kerjasama dengan sebuah firma swasta Arab Saudi untuk membina projek Air dan Pembekal Tenaga Bebas (IWPP) pertama di Arab Saudi iaitu Shuaibah Power and Water Facility. Beliau bertugas di Jeddah selama tiga tahun untuk menyiapkan projek berkenaan. Pada tahun 2008, Dato Nazri dilantik sebagai Naib Presiden Penjanaan dan telah memegang jawatan tersebut hingga ke pelantikan beliau sebagai Naib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama pada bulan September 2012.
Tuan Haji Zainudin Ibrahim, berusia 56 tahun, memulakan kerjaya yang telah menjangkau tempoh 32 tahun dengan TNB sebagai Jurutera Mekanikal di Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar pada tahun 1980. Pada tahun 1984 beliau memulakan tugas sebagai Jurutera Giliran Kerja di Stesen Janaelektrik Sultan Ismail, Paka selama 2 tahun. Beliau kemudian ditugaskan kembali ke Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar di mana beliau meneruskan perkhidmatan selama 20 tahun dengan menyandang pelbagai jawatan dalam Jabatan Senggaraan & Kejuruteraan di mana jawatan tertinggi yang beliau sandang adalah sebagai Pengurus Kanan. Dari tahun 2007 sehingga April 2012, beliau telah menyandang jawatan Pengurus Besar di Stesen Janaelektrik Putrajaya, dan kemudian di Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar. Beliau seterusnya bertugas selama 6 bulan sebagai Pengurus Besar Kanan (Operasi) Bahagian Penjanaan. Pada 3 September 2012, Tuan Haji Zainudin telah dilantik sebagai Naib Presiden, Penjanaan. Tuan Haji Zainudin memperolehi ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal dari University of Sheffield, UK, pada tahun 1980 dan ijazah Sarjana Pengurusan Kejuruteraan dari Universiti Tenaga Nasional pada tahun 2005.

Datuk Rozimi bin Remeli, berusia 55 tahun, telah berkhidmat selama lebih 33 tahun di TNB. Beliau telah memulakan perkhidmatannya sebagai Eksekutif Teknik di Bahagian Pembahagian, Butterworth, Pulau Pinang. Sekembalinya daripada menyambung
97
Profil Pengurusan
pelajaran diperingkat ijazah, Datuk Rozimi kemudiannya telah ditempatkan di Jabatan Senggaraan Penghantaran Wilayah Utara. Beliau pernah memegang beberapa jawatan termasuklah Timbalan Ketua Jurutera, Prestasi Sistem, Pengurus Wilayah Tengah, Senggaraan Penghantaran, Pengurus Besar, Senggaraan Penghantaran dan Pengurus Besar Kanan, Pembangunan Aset Penghantaran sebelum dilantik ke jawatan sebagai Naib Presiden (Penghantaran) pada 9 Januari 2010. Datuk Rozimi adalah lulusan Diploma Kejuruteraan Elektrik (Kuasa) dari Universiti Teknologi Malaysia, ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan dari Northorp University, Amerika Syarikat (AS) dan ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan (MBA) dari Universiti Sains Malaysia. Di samping itu, beliau kini juga merupakan Profesor Adjung di Jabatan Kejuruteraan Awam, Universiti Tenaga Nasional (UNITEN). Beliau turut menyandang jawatan Pengerusi bagi National Mirror Committee bagi IEC/TC 115 yang dianggotai oleh Malaysia. telah dilantik sebagai Pengarah Urusan Sabah Electricity dan memegang jawatan tersebut selama empat tahun sebelum ditugaskan sebagai Pengurus Besar Kanan, Perkhidmatan Pengguna & Perjangkaan, Bahagian Pembahagian pada 1 Disember 2011. Beliau seterusnya dinaikkan pangkat ke jawatan Naib Presiden, Pembahagian pada 1 Januari 2012. Datuk Ir. Baharin memperoleh ijazah Sarjana Muda Sains Kejuruteraan Elektrik dari Syracuse University, New York, AS dan ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari UNITEN dan Bond University, Australia, di bawah sebuah program bersama MBA UNITEN/BOND.
8

Naib Presiden, Perancangan Kepimpinan


Datuk Ir. Baharin bin Din, berusia 49 tahun, telah berkhidmat selama hampir keseluruhan tempoh 27 tahun dalam kerjaya beliau menyandang pelbagai jawatan di TNB, melainkan perkhidmatan beliau selama dua tahun dengan Kementerian Tenaga, Telekomunikasi & Pos Malaysia, pada awalnya sebagai Timbalan Pengarah, kemudian sebagai Pengarah di Jabatan Jemaah Pemeriksa Elektrik di Sabah dan Pahang. Di TNB, beliau telah memegang beberapa jawatan pengurusan dalam Jabatan Kejuruteraan yang bertanggungjawab ke atas pembangunan Pembahagian; beliau pernah terlibat dalam Pembangunan Bisnes, Penyelenggaraan Rangkaian, Perkhidmatan Meter, Perkhidmatan Pembinaan, Perkhidmatan Rangkaian serta Perkhidmatan Kejuruteraan dan Logistik. Pada bulan Mac 2007, Datuk Ir. Baharin
Dato Muhammad Razif bin Abdul Rahman, berusia 50 tahun, telah menyumbang keseluruhan kerjayanya selama 28 tahun dengan LLN/TNB. Sepanjang jangka masa tersebut, beliau telah berkhidmat dalam pelbagai kapasiti iaitu sebagai Jurutera Perlindungan Penghantaran, Jurutera Elektrik di Stesen Janakuasa, Pengurus Pembangunan Bisnes di TNB Workshop Services Sdn. Bhd., Pengurus Operasi di Perusahaan Otomobil Elektrik Malaysia dan Ketua Latihan dengan TNB Transmission Network Sdn. Bhd. Pada tahun 2002, beliau telah bertukar daripada bahagian operasi ke Bahagian Sumber Manusia Kumpulan di mana beliau berkhidmat sebagai Ketua Latihan & Pembangunan dan kemudian sebagai Ketua Perancangan Sumber Manusia dan Perjawatan sebelum dinaikkan pangkat sebagai Naib Presiden, Sumber Manusia pada bulan Disember 2008. Dato Muhammad Razif memperolehi ijazah Kejuruteraan Elektrik dari University of Liverpool pada tahun 1984.
Datin Roslina binti Zainal, berusia 50 tahun, telah berkhidmat dengan TNB selama 27 tahun, bermula sebagai jurutera elektrik di Johor Bahru apabila beliau menyertai Lembaga Letrik Negara (nama lama bagi TNB) pada 1 Julai 1985. Beliau kemudian telah dinaikkan pangkat ke jawatan Jurutera Kanan, Perancangan Tenaga di Jabatan Perancangan dan Pembangunan di ibu pejabat TNB pada tahun 1988, sebelum dipinjamkan sebagai Penolong Pengarah, Tenaga di Unit Perancangan Ekonomi, Pejabat Perdana Menteri dari tahun 1991 hingga 1993. Sekembalinya beliau ke TNB, Datin Roslina telah dilantik sebagai Pengurus, Penguatkuasaan & Strategi Bisnes di Bahagian Perancangan Korporat dan kemudian sebagai Pengurus Kanan, Pengurusan Strategik dan Bisnes. Pada tahun 2005, beliau telah dilantik pula sebagai Pengurus Besar, Perolehan Tenaga, manakala pada 1 April 2009, beliau mengambil alih jawatan pada masa ini iaitu sebagai Naib Presiden, Perancangan. Datin Roslina juga merupakan ahli Jawatankuasa Perancangan, Program Pembangunan Nuklear Negara; ahli Lembaga Jurutera Malaysia; penasihat Institut Dasar Tenaga dan Penyelidikan, UNITEN; dan Pengarah TNB Fuel Services Sdn. Bhd. Beliau menerima ijazah Kejuruteraan Elektrik dari University of Lakehead, Canada dan ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari University of New England, Australia.
(200866-W)
98
Profil Pengurusan
9

Kamaruddin bin Mahmood, berusia 52 tahun, memiliki lebih 27 tahun pengalaman dalam industri Teknologi Maklumat & Komunikasi (ICT), di mana tujuh tahun terakhir merangkumi tempoh perkhidmatan beliau dengan TNB. Beliau menyertai TNB pada bulan Mei 2005 sebagai Pengurus Besar Jabatan IT dalam Bahagian ICT. Sejak itu, beliau telah memperoleh pelbagai kepakaran dalam Bahagian ICT di mana beliau telah berkhidmat selama tujuh bulan sebagai Pengurus Besar, Jabatan Pembangunan Infrastruktur & Operasi ICT, setahun setengah sebagai Pengurus Besar, Jabatan IT & Solusi Bisnes dan dua tahun lagi sebagai Pengurus Besar Kanan di jabatan yang sama, sebelum dinaikkan pangkat ke jawatan beliau pada masa ini iaitu sebagai Ketua Pegawai Maklumat (CIO) pada bulan Mac 2012. Sebagai CIO, Kamaruddin bertanggungjawab memastikan pencapaian visi, misi, strategi dan matlamat syarikat melalui penggunaan ICT secara berkesan. Sebelum menyertai TNB, beliau pernah berkhidmat dalam pelbagai jawatan penting ICT di syarikat-syarikat besar yang terlibat dalam komoditi dan minyak dan gas. Kamaruddin menerima ijazah Sarjana Muda Sains dari Murdoch University, Australia dan telah menghadiri sebuah Program Pengurusan di Cambridge University, UK.
Ir. Nor Azmi adalah seorang Jurutera Kompeten bertauliah 66KV, Jurutera Stim Gred 2 dan Jurutera Pembakaran Dalaman Gred 2. Beliau juga merupakan ahli Institut Jurutera Malaysia, Institut Jurutera Bertauliah Malaysia dan Institut Pembelian dan Bekalan Bertauliah. Ir. Nor Azmi menamatkan pengajian pada tahun 1981 dengan ijazah Sarjana Muda Sains Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik dari University of Brighton, UK. Beliau turut memegang ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari Ohio University, AS dan ijazah Sarjana Sains Pengurusan Logistik dan Rantaian Bekalan dari Universiti Bolton, UK.
12
Norazni binti Mohd Isa

Setiausaha Syarikat
Kepimpinan
11
Dato Roslan bin Ab Rahman

Ketua Pegawai Korporat
10
Ir. Nor Azmi bin Ramli

Ketua Pegawai Perolehan
Ir. Nor Azmi bin Ramli, berusia 54 tahun, telah berkhidmat di TNB selama 31 tahun dengan memegang pelbagai jawatan dalam bidang operasi & penyelenggaraan dan p e ngur usa n y a n g m e ra n g k u m i Bahagian Pembahagian, Penjanaan dan Perolehan. Tempoh sembilan tahun terakhir perkhidmatan beliau dengan TNB adalah di Bahagian Perolehan. Sebelum menyandang jawatan semasa iaitu sebagai Ketua Pegawai Perolehan TNB, beliau merupakan ketua Perolehan bagi Bahagian Penjanaan.
Dato Roslan bin Ab Rahman, berusia 55 tahun, memulakan kerjaya yang telah mencapai tempoh lebih 30 tahun di TNB pada 1980, apabila beliau menyertai syarikat sebagai Jurutera Elektrik di Batu Pahat, Johor. Selepas itu, beliau menyandang pelbagai jawatan dengan tanggungjawab yang lebih besar bermula dengan Pengurus Daerah di Temerloh, Pahang kepada Pengurus Kanan di ibu pejabat Pembahagian dan Pengurus Daerah Kanan di Klang dan seterusnya di Kuantan. Pada tahun 1999, beliau dilantik sebagai Ketua Kualiti Korporat di ibu pejabat TNB; dua tahun kemudian beliau dinaikkan kepada jawatan Pengurus Besar TNB Putrajaya/ Cyberjaya, sebelum dilantik sebagai Pengurus Besar (Perkhidmatan Pelanggan dan Pemasaran), Bahagian Pembahagian. Dato Roslan menjadi Pengurus Besar Kanan, (Operasi Wilayah 2) selama tiga tahun sebelum dinaikkan ke jawatan Ketua Pegawai Korporat pada 1 September 2012. Dato Roslan berkelulusan ijazah Sarjana Muda Sains Kejuruteraan Elektrik dari University of Southampton, UK.
Norazni binti Mohd Isa, berusia 49 tahun, telah berkhidmat selama lebih 22 tahun di TNB dengan memiliki pengalaman yang luas dalam pengurusan tender dan kontrak. Beliau pernah menyandang pelbagai jawatan dalam Jabatan Shared Purchasing, Bahagian Perolehan. Jawatan-jawatan terdahulu di TNB sebelum memegang jawatan terkini adalah termasuk Eksekutif Undang-undang di Jabatan Perkhidmatan Undang-undang, Pejabat Setiausaha Syarikat, Pengurus Unit Pelesenan dan Pematuhan di Jabatan Komunikasi Korporat dan Ketua Pengurusan Tender dan Kontrak, Bahagian Perolehan. Norazni dilantik sebagai Timbalan Setiausaha Syarikat pada 1 April 2011 dan menyandang jawatan Setiausaha Syarikat Bersama pada 1 Julai 2011 dan kemudiannya dilantik ke jawatan sekarang iaitu sebagai Setiausaha Syarikat pada 31 Mei 2012. Norazni memperolehi Diploma dan Diploma Lanjutan Undang-undang dari Institut Teknologi MARA (kini Universiti Teknologi MARA) dan ijazah Sarjana Undang-undang dari Universiti Malaya.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MENTRANSFORMASI EKONOMI KE PERINGKAT PERTUMBUHAN SETERUSNYA

TNB merupakan perantara kepada pembangunan industri negara yang mengagumkan, di mana rangkaian kami yang meluas dan berdaya harap berperanan sebagai salah satu penyumbang utama dalam menarik pelaburan asing ke Malaysia. Sebagai pengeluar tenaga paling terkemuka, kami memainkan peranan utama dalam mengekalkan bekalan tenaga bertaraf dunia agar jentera ekonomi Negara terus menjana pertumbuhan pesat.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
102
Penyata Tadbir Urus Korporat

Tadbir Urus Korporat adalah teras di dalam memastikan pewujudan, perlindungan dan penambahbaikan nilai-nilai pemegang saham. Lembaga Pengarah mengekalkan dan memerlukan supaya Pengurusan TNB untuk memelihara tahap etika korporat yang tertinggi.
Lembaga Pengarah TNB (Lembaga Pengarah) prihatin di dalam memastikan bahawa Kumpulan diuruskan dengan sewajarnya bagi melindungi dan menambah baik kepentingan pemegang saham, dan bahawasanya Syarikat, Pengarah-pengarahnya, pegawaipegawai dan para pekerja beroperasi di dalam persekitaran yang berlandaskan tadbir urus korporat. Lembaga Pengarah telah mengguna pakai rangka kerja tadbir urus korporat yang terdiri daripada prinsip-prinsip dan dasar-dasar yang selaras dengan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia (Semakan 2007) (Kod) dan Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad (MMLR). Rangka kerja ini bertujuan untuk menggalakkan pengurusan bertanggungjawab dan membantu Lembaga Pengarah di dalam melaksanakan tanggungjawab tadbir urus korporat bagi pihak pemegang saham Syarikat.
Kenyataan tersebut menggariskan amalan utama tadbir urus korporat Syarikat dan polisi-polisi yang telah ditetapkan di sepanjang Tahun Kewangan dan pada tarikh penyata ini, melalui perbincangan seperti berikut: i. ii. iii. iv. v. vi vii. Peranan dan Tanggungjawab yang jelas; Pemantapan Komposisi; Memperkasakan Kebebasan; Memupuk Komitmen; Mengutamakan Integriti dalam Pelaporan Kewangan; Mengiktiraf dan Mengurus Risiko; Memastikan Pendedahan yang Berkualiti Tinggi dan Menepati Masa; viii. Pengukuhan Hubungan Antara Syarikat dan Pemegang Saham. Di dalam pelaksanaannya, Lembaga Pengarah menyokong lapan (8) prinsip dan 26 saranan yang ditetapkan di dalam Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia 2012 bagi mencapai kecemerlangan tadbir urus korporat melalui pengukuhan disiplin diri dan pasaran serta menggalakkan pematuhan dan budaya tadbir urus korporat. Lembaga Pengarah akan mengkaji amalan tadbir urus korporat sedia ada di seluruh Syarikat dan akan mengambil tindakan yang sewajarnya dalam menerapkan prinsip serta saranan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia 2012 dalam rangka kerja yang sedia ada.
RANGKA KERJA TADBIR URUS KORPORAT
LEMBAGA PENGARAH
KEBERTANGGUNGJAWABAN PERWAKILAN
AUDIT DAN TADBIR KEWANGAN Audit Dalaman Audit Luaran Kawalan Kewangan
JAWATANKUASA AUDIT LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA TENDER LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA PENAMAAN DAN GANJARAN LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA KEWANGAN DAN PELABURAN LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA TATATERTIB LEMBAGA PENGARAH
PRESIDEN/ KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Jawatankuasa Eksekutif Kumpulan
Jawatankuasa Pengurusan Tender Kumpulan
Jawatankuasa Eksekutif Perolehan Komoditi
Jawatankuasa Pemandu Keselamatan dan Kesihatan Pekerja
Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan
Jawatankuasa Pembekalan Tenaga
Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan
Tadbir Urus Tertinggi Teknologi Maklumat dan Komunikasi
103

Kebertanggungjawaban PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB YANG JELAS Tanggungjawab Utama Lembaga Pengarah Lembaga Pengarah bertanggungjawab terutamanya dalam menetapkan dan mengkaji hala tuju Kumpulan yang serta memantau pelaksanaan strategi tersebut oleh Pengurusan termasuk:

Meluluskan hala tuju strategik Kumpulan; Menggalakkan keputusan dibuat dengan beretika dan bertanggungjawab; Memantau pematuhan terhadap perundangan dan peraturan yang berkaitan, piawaian perakaunan yang diguna pakai dan polisi-polisi korporat yang penting; Memantau dan mengkaji perjalanan bisnes Kumpulan termasuk kawalan dan sistem akauntabilitinya; Meluluskan belanjawan operasi dan modal tahunan serta memantau prestasi kewangan Kumpulan; Membuat pelantikan serta menentukan tempoh, ganjaran serta terma-terma lain bagi pelantikan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan juga Pengurusan Kanan; Menilai dan memantau prestasi Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan Pengurusan Kanan melalui Petunjuk Utama Prestasi (KPI) mereka; Membangun dan mengkaji pelan penggantian bagi Pengurusan Kanan; Memantau dan mengkaji semula Sistem Pengurusan Risiko Kumpulan serta kawalan dan pematuhan dalaman.
Lembaga Pengarah TNB yang diketuai oleh Tan Sri Leo Moggie, mempunyai pengetahuan yang luas, berpengalaman dan mempunyai reputasi yang tiada tandingan di dalam industri. Beliau memainkan peranan penting dalam memimpin dan membimbing Lembaga Pengarah dengan fokus terhadap tadbir urus dan pematuhan. Beliau mengekalkan komunikasi secara berterusan dengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan memberikan bimbingan serta panduan yang sewajarnya. Tan Sri Leo Moggie juga bertindak sebagai penghubung antara Pengurusan dan Lembaga Pengarah, dan berperanan sebagai tumpuan utama komunikasi antara Lembaga Pengarah dan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif. Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd dan pasukan Pengurusan beliau adalah bertanggungjawab untuk membangunkan objektif strategik bisnes serta urusan harian Syarikat selaras dengan kuasa, budi bicara dan bidang kuasa yang diberikan oleh Lembaga Pengarah. Ahli-ahli Lembaga Pengarah Lembaga Pengarah boleh melantik Pengarah yang baru sama ada untuk mengisi kekosongan biasa atau penambahan kepada Ahli Lembaga Pengarah sedia ada, dengan syarat jumlah keseluruhan Pengarah tidak melebihi 12 orang seperti yang termaktub dalam Tataurus Syarikat. Menteri Kewangan Diperbadankan (MKD), iaitu Pemegang Saham Khas, mempunyai hak untuk melantik sehingga enam (6) orang Pengarah. Pada masa kini Lembaga Pengarah mempunyai sepuluh (10) orang ahli, enam (6) daripadanya adalah Pengarah Bukan Eksekutif Bebas. Pengarah-pengarah ini adalah bebas daripada pengurusan dan sebarang bisnes atau hubungan lain atau keadaan yang boleh menghalang pelaksanaan objektif, serta membataskan kebebasan di dalam pertimbangan. Lembaga Pengarah berpendapat bahawa adalah wajar ianya diwakili secara signifikan oleh Ahli yang mampu serta dapat membuat keputusan bagi kepentingan pemegang saham, bebas daripada kepentingan atau pengaruh yang bercanggah dengan tanggungjawab dan juga bebas daripada pengurusan. Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mempunyai pelbagai pengalaman dan kemahiran yang bersesuaian bagi memenuhi objektifnya. Ahli Lembaga Pengarah sedia ada mempunyai kepakaran dan pengalaman dalam bidang perkhidmatan awam, pentadbiran, kewangan, kejuruteraan, undang-undang, perakaunan dan bisnes. Profil ringkas setiap Pengarah turut dibentangkan di muka surat 84 hingga 89 kepada Laporan Tahunan ini.
Tataurus Syarikat membolehkan Lembaga Pengarah untuk memberi kuasa kepada Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan. Peranan dan tanggungjawab yang diberikan kepada Jawatankuasa Lembaga Pengarah turut terkandung di dalam Terma Rujukan (TOR) bagi setiap Jawatankuasa yang ditubuhkan. Dasar Rangka Kerja Pemberian Kuasa tersebut menggariskan prinsipprinsip untuk mentadbir proses membuat keputusan di dalam Syarikat, termasuk peningkatan kuasa yang sepatutnya dan pelaporan kepada Lembaga Pengarah. Lembaga Pengarah juga telah memberikan kuasa kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, dan melalui Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif kepada Pengurusan Kanan yang lain, tanggungjawab bagi urusan harian Syarikat. Pemberian kuasa ini mengimbangi di antara pengawasan yang efektif dengan pemberian kuasa dan akauntabiliti kepada Pengurusan. Peranan yang berbeza dan berasingan antara Pengerusi dan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, melalui pembahagian tanggungjawab yang jelas, memastikan keseimbangan bidang kuasa, dan dengan ini tiada seorang individu pun mempunyai kuasa mutlak untuk membuat keputusan.
(200866-W)
104

Kebertanggungjawaban Pemilihan Semula Pengarah Tataurus Syarikat menyatakan bahawa satu pertiga daripada Lembaga Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan mengikut giliran pada setiap Mesyuarat Tahunan Agung (MAT) di mana semua Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan sekurangkurangnya sekali bagi setiap tiga (3) tahun dan layak menawarkan diri mereka untuk pemilihan semula. Seksyen 129(2) dan 129(6) Akta Syarikat, 1965 menyatakan bahawa Pengarah yang berusia 70 tahun atau lebih dikehendaki bersara pada setiap MAT dan boleh menawarkan dirinya untuk dilantik semula bagi memegang jawatan sehingga MAT Syarikat yang akan datang. Lembaga Pengarah mengemukakan cadangan kepada pemegang saham berhubung pemilihan semula mana-mana Pengarah semasa MAT. Maklumat mengenai setiap Pengarah yang menawarkan diri untuk pemilihan semula pada MAT Ke-22 terkandung dalam Penyata Mengiringi Notis MAT Ke-22. Jawatankuasa Lembaga Pengarah Lima (5) Jawatankuasa Lembaga Pengarah membantu Lembaga Pengarah dalam fungsi pengawasan. Fungsi Jawatankuasa ditadbir oleh TOR yang jelas, yang dikaji semula secara berkala bagi memastikan bahawa ianya adalah relevan dan terkini. Lima (5) Jawatankuasa Lembaga Pengarah adalah seperti berikut: i. ii. iii. iv. v. Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah (BNRC) Tanggungjawab

Antara terma-terma yang penting bagi lima (5) Jawatankuasa Lembaga Pengarah yang telah ditubuhkan adalah seperti berikut: Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (BAC) Tanggungjawab
Fungsi utama BAC adalah untuk memantau integriti penyata kewangan di dalam mematuhi undang-undang serta piawaian perakaunan yang berkaitan dan menilai keberkesanan pengurusan risiko Kumpulan serta rangka kerja kawalan dalaman. Perincian TOR bagi BAC adalah pada muka surat 125-128 dalam Laporan Tahunan ini.
Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah (BTC) Tanggungjawab
Untuk mewujudkan rangka kerja Polisi dan Prosedur Perolehan TNB. Untuk memberi nasihat kepada Lembaga Pengarah mengenai maklumat dan pelaksanaan rangka kerja Polisi dan Prosedur Perolehan TNB. Untuk membantu Lembaga Pengarah dalam mengawal selia pematuhan oleh Pengurusan Kanan dan Pengarah Eksekutif terhadap Polisi dan Prosedur Perolehan TNB. Untuk memastikan TNB mematuhi undang-undang, peraturanperaturan, kaedah-kaedah serta garis panduan yang berkaitan bagi mencapai amalan terbaik dalam perolehan peralatan, bahan, kerja dan perkhidmatan.
Setiap Jawatankuasa perlu mengemukakan laporan perbincanganperbincangan serta cadangan-cadangan yang telah dibuat kepada Lembaga Pengarah. Setiap perbincangan dan cadangan yang dibuat perlu diminitkan dan diluluskan oleh setiap Jawatankuasa serta disahkan oleh Pengerusi Jawatankuasa tersebut pada Mesyuarat Lembaga Pengarah yang berikutnya.
Untuk mengenal pasti dan mencadangkan calon-calon baru yang akan dilantik sebagai Lembaga Pengarah, Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Kumpulan Syarikat TNB. Untuk membantu Lembaga Pengarah di dalam mengkaji keperluan dari segi kepelbagaian kemahiran, pengalaman dan lain-lain kualiti, termasuk kecekapan teras yang perlu dimiliki oleh Pengarah Bukan Eksekutif sebelum dilantik sebagai Ahli Lembaga Pengarah. Untuk melaksanakan proses yang digubal oleh Lembaga Pengarah bagi menilai keberkesanan Lembaga Pengarah secara keseluruhan, Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan sumbangan setiap Ahli Lembaga Pengarah. Untuk menentukan dan mencadangkan kepada Lembaga Pengarah berhubung pakej ganjaran Pengarah Bukan Eksekutif.
105

Kebertanggungjawaban Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah (FIC) Tanggungjawab Untuk mewujudkan satu polisi rangka kerja bagi membantu Jawatankuasa untuk memberikan cadangan kepada Lembaga Pengarah berhubung pengurusan aktiviti-aktiviti kewangan dan pelaburan Kumpulan serta menilai cadangan-cadangan korporat. Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah (BDC) Tanggungjawab
Agenda Mesyuarat Lembaga Pengarah akan disediakan selepas perbincangan dibuat bersama dengan Pengerusi melalui Mesyuarat Pra-Lembaga Pengarah, di mana seterusnya agenda dan kertas Lembaga Pengarah diedarkan kepada Ahli-ahli Lembaga Pengarah sekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum Mesyuarat Lembaga Pengarah. Ini adalah bagi membolehkan para Pengarah mengkaji, menimbang dan jika perlu, untuk mendapatkan maklumat lanjut berhubung perkara-perkara yang akan dibincangkan pada mesyuarat tersebut Kertas Lembaga Pengarah yang komprehensif disediakan dengan merangkumi objektif, latar belakang, isu-isu, implikasi, risiko dan maklumat lain yang berkaitan bagi membolehkan Lembaga Pengarah untuk membuat keputusan bermaklumat dan efektif. Mesyuarat Lembaga Pengarah juga telah diadakan di pelbagai unit operasi perniagaan atau tapak projek baru bagi membolehkan Lembaga Pengarah menilai kemajuan projek dan isu-isu penting yang lain. Lembaga Pengarah telah melawat dua (2) projek utama TNB yang sedang dilaksanakan iaitu Projek Loji Jana Kuasa Arang Batu 1x1000MW Manjung dan Projek Hidroelektrik Hulu Terengganu di sepanjang Tahun Kewangan. Keputusan Lembaga Pengarah dibuat dengan sebulat suara atau melalui konsensus di mana keputusan-keputusan serta kesimpulan tersebut akan direkodkan sebagai minit mesyuarat. Minit mesyuarat akan diedarkan kepada semua Ahli Lembaga Pengarah untuk penelitian dan pengesahan. Para Pengarah boleh meminta penjelasan atau memberikan komen pada minit mesyuarat tersebut sebelum pengesahan minit dibuat. Bilangan Mesyuarat Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah yang diadakan sepanjang Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012 dan bilangan mesyuarat yang dihadiri oleh setiap Ahli Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarah adalah seperti di bawah.
Untuk menguruskan isu-isu tatatertib dan tindakan berkenaan salah laku anggota kerja kecuali untuk mendengar rayuan eksekutif di dalam gred M15 dan ke atas atau yang setaraf bagi kes-kes berkaitan tatatertib di mana kuasa adalah terletak pada Lembaga Pengarah. Untuk mewujudkan prosedur tatatertib yang baru atau meminda prosedur sedia ada sekiranya perlu, tertakluk kepada kelulusan Lembaga Pengarah.
Mesyuarat Lembaga Pengarah Mesyuarat Lembaga Pengarah dijadualkan secara bulanan di samping mesyuarat tambahan yang diadakan apabila terdapatnya isu-isu strategik utama atau perkara-perkara yang kritikal dan memerlukan pertimbangan segera selain daripada mesyuarat-mesyuarat yang telah dijadualkan. Sepanjang Tahun Kewangan ini, sebanyak 14 mesyuarat Lembaga Pengarah telah diadakan dan semua Ahli Lembaga Pengarah mematuhi keperluan MMLR untuk menghadiri sekurang-kurangnya 50% daripada Mesyuarat Lembaga Pengarah. Mesyuarat Lembaga Pengarah dan mesyuarat Jawatankuasa Lembaga Pengarah dijadualkan lebih awal di mana tarikh-tarikh mesyuarat bagi tahun berikutnya dibuat dalam bulan Oktober tahun sebelumnya bagi memberi masa kepada para Pengarah untuk membuat perancangan. Mesyuarat Pra-Lembaga Pengarah akan diadakan sebelum manamana Mesyuarat Lembaga Pengarah di mana ia digunakan sebagai platform oleh Pengurusan untuk memberi taklimat kepada Pengerusi mengenai kertas-kertas yang akan dibincangkan. Pengurusan Kanan dan penasihat akan turut dijemput untuk menghadiri Mesyuarat Lembaga Pengarah bagi memberi nasihat dan maklumat tambahan atau penjelasan terhadap perkara-perkara yang akan dibentangkan kepada Lembaga Pengarah sekiranya perlu supaya Lembaga Pengarah dapat membuat keputusan yang tepat. Apabila mana-mana Pengarah tidak dapat untuk menghadiri mesyuarat, pandangan beliau akan terlebih dahulu dan dimaklumkan di dalam mesyuarat bagi diperolehi membolehkan perbincangan dibuat secara menyeluruh. Ianya bagi membolehkan setiap Pengarah memberi sumbangan terhadap keputusan utama yang akan dibuat Lembaga Pengarah.
(200866-W)
106

Kebertanggungjawaban Butir-butir Kehadiran Ahli Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarah bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012: Lembaga Pengarah Nama Pengarah Tan Sri Leo Moggie 1 Kehadiran % BAC Kehadiran % BTC Kehadiran % BNRC Kehadiran 6 % 100 FIC Kehadiran 5 (Pengerusi) % 100 BDC Kehadiran %
14 100 (Pengerusi) 14 100
Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd 2 Datuk Nozirah binti Bahari 3
12
86
12 (Pengerusi) 8
92
Dato Mohammad Zainal bin Shaari Dato Zainal Abidin bin Putih
12
86
62
100
100
14 100
14 (Pengerusi) 12
100
100
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Dato Fuad bin Jaafar Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob 4 Dato Abd Manaf bin Hashim Datuk Chung Hon Cheong 5 Suria binti Ab Rahman (Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari) Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh 6 Bilangan Mesyuarat yang diadakan di dalam TK2012
13
93
86
88
13
93
12
92
7 8 (Pengerusi)
88 100
5 100
1 1 (Pengerusi) 1 80 Tidak Berkaitan
100 100
14 100
14 100 14 100 1 100
14 12
100 86
13 5
100
100
100
11 100
14
14
13
* Tiada mesyuarat diadakan sejak tarikh pelantikan. Nota:1 Menamatkan perkhidmatan sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 2012 2 Penukaran jawatan kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 2012 3 Menamatkan perkhidmatan sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 2012 4 Dilantik sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 2012 5 Dilantik sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 2012 6 Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 30 Jun 2012
107

Kebertanggungjawaban Kod Etika Ahli Lembaga Pengarah Lembaga Pengarah mematuhi piawaian kod etika yang tinggi berdasarkan Kod Etika Pengarah Syarikat yang ditubuhkan oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia secara berterusan. Di samping itu, setiap Pengarah dibekalkan dengan Buku Panduan Pengarah, yang menyediakan rujukan berhubung tanggungjawab profesional serta terma-terma dan syarat-syarat perkhidmatan mereka. Buku Panduan Pengarah tersebut akan dikemas kini apabila perlu bagi menggambarkan sebarang perubahan di dalam peraturan-peraturan dan prosedur-prosedur yang mengawal perlakuan Pengarah-pengarah. Perlindungan Ganti Rugi bagi Pengarah dan Pegawai-pegawai Ahli Lembaga Pengarah dan Pegawai-pegawai diberi perlindungan ganti rugi di bawah Insurans Liabiliti bagi Pengarah-pengarah dan Pegawai-pegawai terhadap apa-apa liabiliti yang ditanggung oleh mereka dalam menjalankan tugas sebagai Pengarah dan Pegawai Syarikat. Pengarah-pengarah dan Pegawai-pegawai tidak akan diberi perlindungan ganti rugi sekiranya terbukti bahawa terdapat kecuaian, penipuan, pelanggaran kewajipan atau pecah amanah terhadap mereka. Pemberian Maklumat dan Akses kepada Nasihat Semua Pengarah mempunyai akses yang tidak terbatas terhadap rekod syarikat serta maklumat dan turut menerima laporan kewangan dan operasi secara terperinci daripada Pengurusan. Pengerusi dan Pengarah Bukan Eksekutif yang lain sering berbincang dengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Ketua Pegawai Kewangan dan Pengurusan Kanan yang lain serta boleh mendapatkan maklumat tambahan daripada mana-mana anggota kerja di dalam Kumpulan. Lembaga Pengarah secara koletif dan secara individu mempunyai hak untuk mendapatkan nasihat profesional luaran dan bebas atas perbelanjaan Syarikat bagi membantu Lembaga Pengarah menjalankan tanggungjawab mereka. Sesi Board Breakout (BBO) adalah satu saluran bagi Lembaga Pengarah dan Pengurusan untuk berbincang dan bertukar pandangan serta pendapat dalam merumuskan pelan strategik dan hala tuju Kumpulan. Melalui sesi ini, pihak Pengurusan akan mengetengahkan, isu-isu dan cabaran-cabaran yang dihadapi oleh Syarikat kepada Lembaga Pengarah. BBO telah diadakan pada 9 Februari 2012 di dalam Tahun Kewangan ini. PENGUKUHAN KOMPOSISI Lembaga Pengarah berusaha untuk menyeimbangkan kepelbagaian kemahiran, pengalaman dan perspektif di kalangan Ahli-ahli Lembaga Pengarah. BNRC bertanggungjawab untuk mengkaji dan memberi cadangan kepada Lembaga Pengarah mengenai komposisi Lembaga Pengarah dan membantu dalam pemilihan dan pelantikan Pengarah yang berkaliber tinggi dan mampu untuk memenuhi keperluan masa kini dan masa depan Syarikat. BNRC yang diketuai oleh Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob, seorang Pengarah Bukan Eksekutif Bebas dan majoriti Ahli Jawatankuasa juga adalah terdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif Bebas. BNRC menyemak saiz dan komposisi Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah secara tahunan, dengan mengambil kira keperluan kepelbagaian kemahiran, kecekapan dan pengalaman yang relevan kepada bisnes TNB. Bagi Tahun Kewangan ini, Lembaga Pengarah berpuas hati dengan bilangan sedia ada dan komposisi ahli-ahlinya dan berpendapat bahawa dengan kepelbagaian kemahiran, pengetahuan, pengalaman dan kekuatan, Lembaga Pengarah dapat melaksanakan tugas-tugas dengan cara yang berkesan dan berwibawa. Setiausaha Syarikat Setiausaha Syarikat yang dilantik oleh Lembaga Pengarah menghadiri mesyuarat Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah serta bertanggungjawab untuk memberi nasihat berhubung pematuhan dan isu-isu tadbir urus korporat. Setiausaha Syarikat turut bertanggungjawab terhadap operasi kesetiausahaan syarikat, termasuk serah simpan dengan badan-badan berkanun mengikut peraturan yang berkaitan, menguruskan mesyuarat Lembaga Pengarah dan mesyuarat Jawatankuasa Lembaga Pengarah (termasuk penyediaan minit, perkara-perkara berbangkit dan laporan Pengerusi), menguruskan pembayaran dividen dan Skim Opsyen Saham Pekerja (ESOS), pentadbiran Anak-anak Syarikat dan mengawasi hubungan dengan Pendaftar Saham Syarikat.
(200866-W)
108

Kebertanggungjawaban Penilaian Prestasi Lembaga Pengarah BNRC juga bertanggungjawab untuk menilai prestasi tahunan Lembaga Pengarah secara keseluruhan dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah. Ini digunakan sebagai ukuran untuk mengiktiraf kekuatan Lembaga Pengarah disamping mengenal pasti jurang atau bidang yang memerlukan penambahbaikan oleh Lembaga Pengarah serta Jawatankuasa Lembaga Pengarah. Lembaga Pengarah menilai prestasi keseluruhannya mengikut kriteria-kriteria yang telah ditetapkan yang meliputi bidang utama seperti berikut:

Rangka Kerja Ganjaran Pengarah Lembaga Pengarah dengan bantuan BNRC mengkaji dasar imbuhan keseluruhan Pengarah Bukan Eksekutif, Pengarah Eksekutif dan Pengurusan Kanan bagi menarik dan mengekalkan eksekutif dan Pengarah-pengarah yang boleh mewujudkan nilai yang mampan dan pulangan bagi ahli dan pihak berkepentingan yang lain Syarikat. Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mengesyorkan imbuhan para Pengarah Bukan Eksekutif kepada para pemegang saham untuk kelulusan pada MAT. Pengarah Bukan Eksekutif dibayar yuran bulanan tetap, elaun mesyuarat dan manfaat dalam bentuk pembayaran balik bil elektrik dan peralatan bisnes. Polisi ganjaran Pengarah adalah untuk menyediakan pakej yang mampu untuk menarik dan mengekalkan Pengarah-pengarah yang berkaliber, sekali gus memperoleh kemahiran kepimpinan dan pengalaman yang diperlukan. Polisi ini juga akan memastikan bahawa pakej ganjaran adalah setimpal dengan tanggungjawab Pengarah-pengarah bagi memastikan pengurusan dan operasi Syarikat yang berkesan. Pakej ganjaran bagi Pengarah Eksekutif distruktur dengan cara di mana ganjaran dihubungkan dengan prestasi korporat dan individu. Pakej tersebut terdiri daripada gaji, elaun-elaun, bonus dan lain-lain manfaat lazim seperti yang diberikan oleh syarikatsyarikat yang setanding. Sebahagian besar daripada pakej ganjaran Pengarah Eksekutif telah dibuat secara pemboleh ubah, yang akan ditentukan oleh prestasi sepanjang tahun berdasarkan KPI individu di dalam kad skor yang sejajar dengan objektif korporat yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah. Pengarah Eksekutif adalah terkecuali daripada perbincangan dan pengundian yang akan dibuat terhadap ganjaran mereka di mesyuarat Lembaga Pengarah. BNRC mengkaji prestasi Pengarah Eksekutif pada setiap tahun dan mengemukakan cadangan kepada Lembaga Pengarah mengenai sebarang pelarasan di dalam pakej ganjaran dan/atau imbuhan untuk mencerminkan sumbangan Pengarah Eksekutif terhadap pencapaian Syarikat bagi tahun tersebut.
Struktur Lembaga Pengarah Operasi dan Interaksi Lembaga Pengarah Peranan dan Tanggungjawab Lembaga Pengarah Pemahaman terhadap Peranan Jawatankuasa Kepelbagaian Kemahiran dan Pengetahuan Komitmen Ahli-ahli Perbincangan yang mendalam
Penemuan-penemuan daripada penilaian yang dibuat dijadikan sebagai satu laporan dan dibincangkan oleh BNRC dan seterusnya oleh Lembaga Pengarah. Proses Penilaian Prestasi Lembaga Pengarah pada tahun 2011 melaporkan bahawa Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah telah beroperasi secara berkesan dalam melaksanakan tugas dan tanggungjawab mereka. Secara keseluruhannya, Lembaga Pengarah berpendapat bahawa Pengarah-pengarah telah memenuhi tanggungjawab mereka sebagai ahli Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga Pengarah.
109

Kebertanggungjawaban Butir-butir komprehensif pakej ganjaran bagi setiap Pengarah Syarikat yang dikategorikan mengikut komponen yang sesuai bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012:
Elaun Pengarah Elaun Mesyuarat (i) Bonus (ii) Bayaran Boleh Ubah (iii) Ex-Gratia (iv) Pembayaran penamatan (RM) (i) Elaun Kereta (ii) Elaun pengurusan (iii) Elaun Khas (RM) Manfaat Lain
2.117 mm Nama Pengarah
(i) Gaji (ii)Sumbangan Kepada KWSP (RM)
Syarikat (RM)
Anak-anak Syarikat (RM)
Syarikat (RM)
Utiliti (RM)
Lain-Lain (RM)
Jumlah (RM)
Pengarah Eksekutif Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd (i) (ii) 706,450.00 117,897.00 (i) 50,000.00 (i) (ii) 132,060.00 (ii) (iii) 50,000.00 (iii) 232,060.00 85,000.00 8,000.00 93,000.00 98,000.00 6,000.00 906.00 28,338.04
824,347.00 Dato Sri Che Khalib (i) bin Mohamad Noh (ii) (Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa pada 30 Jun 2012) 1,000,000.00 1,012,308.00
906.00
28,338.04 285,792.10
1,178,651.04
(i) (i) (ii) 460,000.00 (ii) (iii) (iii) (iv) 4,201,680.00
2,012,308.00 Pengarah Bukan Eksekutif Tan Sri Leo Moggie Datuk Nozirah binti Bahari Dato Mohammad Zainal bin Shaari Dato Zainal Abidin bin Putih Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Dato Fuad bin Jaafar Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Dato Abd Manaf bin Hashim Datuk Chung Hon Cheong Suria binti Ab Rahman (Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari Jumlah
4,661,680.00
104,000.00
285,792.10
7,063,780.10
180,000.00 120,000.00 *120,000.00 120,000.00 120,000.00
300,000.00 18,000.00
46,500.00 37,500.00 *39,500.00 51,500.00 42,000.00
37,300.00 850.00
4,253.86 27,774.65 21,556.75 4,509.00
14,570.60 20,000.00 10,000.00 10,000.00 10,000.00
582,624.46 177,500.00 197,274.65 203,056.75 195,359.00
120,000.00 120,000.00 120,000.00 120,000.00
36,000.00
41,000.00 38,000.00 51,000.00 40,500.00 *8,000.00
6,800.00
7,946.60 1,829.45 1,272.20 22,670.20
12,925.58 10,000.00 19,472.40 9,972.00
6,000.00
230,672.18 169,829.45 191,744.60 193,142.20 8,000.00
2,836,655.00
1,140,000.00
354,000.00
395,500.00
44,950.00
4,893,740.00
197,000.00
92,718.71
431,070.72
6,000.00
10,391,634.43
* Termasuk bayaran sebanyak RM120,000.00 dan RM47,500.00 yang telah dibayar kepada Khazanah Nasional Berhad bagi Elaun Pengarah dan Elaun Mesyuarat yang disediakan untuk Dato Mohammad Zainal bin Shaari dan Puan Suria binti Ab Rahman.
(200866-W)
110

Kebertanggungjawaban MEMPERKASAKAN KEBEBASAN Lembaga Pengarah berpendapat bahawa ia harus mempunyai perwakilan Pengarah yang signifikan yang mampu dan bersedia membuat keputusan bagi kepentingan terbaik pemegang saham dan bebas daripada kepentingan serta pengaruh yang bercanggah dengan kewajipan dan juga bebas dari Pengurusan. Pengarah-pengarah Bebas adalah mereka yang mempunyai keupayaan untuk melaksanakan tugas tanpa batas oleh mana-mana bisnes atau hubungan lain dan bersedia menyatakan pendapat kepada Lembaga Pengarah dan bebas daripada kebimbangan mengenai kedudukan mereka atau kedudukan mana-mana pihak ketiga. Pada masa ini, Lembaga Pengarah TNB terdiri daripada enam (6) Pengarah Bukan Eksekutif Bebas. Para Pengarah Bebas ini memenuhi kriteria Bebas seperti yang ditetapkan di Perenggan 1.01 kepada MMLR. Pengarah Bukan Eksekutif Bebas adalah mereka yang berkaliber tinggi dan berintegriti, yang secara kolektif memberikan kemahiran dan kecekapan mereka untuk memastikan keberkesanan Lembaga Pengarah. Antara kriteria utama bagi rangka bebas yang diguna pakai oleh TNB adalah kebebasan daripada pihak Pengurusan dan ketiadaan sebarang hubungan bisnes yang material yang boleh mengganggu pertimbangan dan keupayaan Pengarah Bebas di dalam memberikan sumbangan yang kukuh serta berharga kepada perbincangan Lembaga Pengarah atau yang boleh mengganggu keupayaan Pengarah tersebut untuk bertindak demi kepentingan terbaik TNB. Lembaga Pengarah akan secara berterusan menilai kebebasan setiap Pengarah selaras dengan terma-terma Buku Panduan Lembaga Pengarah, kepentingan yang telah didedahkan dan faktor-faktor lain yang ditentukan oleh Lembaga Pengarah yang mana bersesuaian untuk diambil kira. Dato Zainal Abidin bin Putih, telah dilantik sebagai Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas pada tahun 2010, bertindak sebagai pengantara kepada pemegang saham dan pihak berkepentingan bagi menyampaikan apa-apa kebimbangan atau pertanyaan mengenai hal ehwal Syarikat, sebagai alternatif kepada saluran komunikasi formal dengan para pemegang saham. Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas juga boleh dihubungi di alamat email berikut: cosec@tnb.com.my Percanggahan Kepentingan Melangkaui isu kebebasan, setiap Pengarah mempunyai tanggungjawab berterusan untuk menentukan sama ada dia berpotensi atau mempunyai sebarang percanggahan kepentingan yang wujud berhubung dengan apa-apa perkara kepada Lembaga Pengarah. Situasi sedemikian mungkin wujud daripada usaha sama luaran, kepentingan, atau hubungan peribadi. Syarikat menerima pakai amalan di mana setiap Pengarah adalah dikehendaki untuk mengisytiharkan sama ada dia mempunyai apaapa kepentingan dalam apa-apa transaksi. Jika demikian, Pengarah tersebut mengecualikan dirinya daripada menyertai perbincangan dan keputusan Lembaga Pengarah berhubung sebarang cadangan.
MEMUPUK KOMITMEN Komitmen oleh Lembaga Pengarah Buku Panduan Lembaga Pengarah menetapkan bahawa sebaik sahaja beliau dilantik sebagai Pengarah, hendaklah memperuntukan masa yang mencukupi bagi menjalankan tugasnya serta mengisytiharkan kepada Lembaga Pengarah butiran kesemua bisnes penting lain dan sebarang kepentingan yang signifikan, sebagai petunjuk masa yang diperuntukkan bagi komitmen tersebut. Pengarah tersebut hendaklah memaklumkan kepada Lembaga Pengarah mengenai sebarang perubahan terhadap komitmen tersebut. Selaras dengan MMLR, semua Pengarah TNB mematuhi keperluan keahlian yang disandang di dalam syarikat-syarikat lain. Program Pembangunan Berterusan untuk Pengarah Satu program induksi disediakan kepada para Pengarah yang baru dilantik, yang direka khusus bagi membantu membiasakan mereka dengan isu-isu yang berkaitan dengan bisnes semasa yang dibentangkan pada mesyuarat Lembaga Pengarah. Pengarah yang baru dilantik diberikan satu (1) pek maklumat komprehensif yang mengandungi Buku Panduan Lembaga Pengarah, Tatacara dan Tataurus Syarikat, Akta yang relevan kepada bisnes Syarikat, Laporan Tahunan terkini, Polisi dan Prosedur Perolehan TNB, Kod Tatacara Perolehan dan Kod Etika bagi memudahkan para Pengarah di dalam melaksanakan tugas mereka. Ahli Lembaga Pengarah yang baru diberi peluang untuk menimba pengalaman secara amali berhubung operasi Syarikat dan untuk bertemu dan membincangkan semua aspek operasi Syarikat dengan Pengurusan Kanan. Sebagai sebahagian daripada program induksi, Setiausaha Syarikat akan menyediakan akses kepada maklumat dalam bidang-bidang seperti operasi, kewangan, perbendaharaan dan pengurusan risiko seperti yang diperlukan untuk membantu ahli Lembaga Pengarah baru. Semua Pengarah Syarikat telah berjaya menamatkan Program Akreditasi Mandatori (MAP) seperti yang ditetapkan oleh MMLR. Ahli-ahli Lembaga Pengarah adalah digalakkan untuk meningkatkan pengetahuan mereka dengan mengambil bahagian dalam bengkel yang diadakan sepanjang tahun, melawat tapak projek yang berkaitan dan menyertai program luaran yang berkaitan.
111

Kebertanggungjawaban Lembaga Pengarah telah menghadiri program latihan seperti McCloskey South Africa Coal Exports Conference 2012, Building High Performance Directors (BHPD), The Malaysian Corporate Governance Code 2012 The Implication and Challenges to Public Listed Companies, Financial Institutions Directors Education Program dan MINDA Luncheon Talk on Board Composition Diversity: Strategies, Lessons and Looking Foward. Setiausaha Syarikat membantu di dalam penganjuran programprogram dalaman dan luaran, sesi latihan, taklimat, bengkel dan seminar bagi para Pengarah. Program Pembangunan Tahunan Lembaga Pengarah (BDP) dianjurkan secara dalaman sebagai sebahagian daripada Program Pembangunan Berterusan TNB bagi Lembaga Pengarah. Sepanjang Tahun Kewangan ini, BDP 2012 yang bertajuk Electricity Industry Reform, Market and Strategy Discussions on Maintaining the Vertically Integrated Utility oleh Dr. Fereidoon P. Sioshansi, Presiden Menlo Energy Economics, Amerika Syarikat, telah diadakan. Lembaga Pengarah juga mengambil bahagian di dalam Lawatan Teknikal Tahunan Lembaga Pengarah, sama ada di dalam atau di luar negara, bertujuan meningkatkan pemahaman dan pengetahuan Lembaga Pengarah di dalam aspek teknikal dan operasi sektor tenaga serta memastikan mereka sentiasa diperlengkapkan dengan teknologi terkini. MENGENAL PASTI DAN MENGURUS RISIKO Kawalan Dalaman Ia adalah penting untuk menekankan bahawa tanggungjawab utama bagi memastikan sistem kawalan dalaman yang kukuh dan mengkaji keberkesanan sistem tersebut adalah terletak kepada Lembaga Pengarah. Sistem kawalan dalaman Syarikat direka untuk mengurus, bukannya menghapus, risiko kegagalan untuk mencapai objektif korporat Syarikat serta untuk melindungi pelaburan pemegang saham dan aset Syarikat. Sistem kawalan dalaman dan rangka kerja Syarikat dinyatakan secara terperinci di dalam Penyata Kawalan Dalaman di muka surat 116 hingga 119 di dalam Laporan Tahunan.
MEMASTIKAN PENDEDAHAN BERKUALITI TINGGI DAN TEPAT PADA MASA Amalan TNB adalah untuk menyalurkan semua maklumat sensitif harga kepada Bursa Malaysia Securities Berhad (Bursa Malaysia) tepat pada masanya seperti yang dikehendaki oleh MMLR dan kepada pasaran dan masyarakat amnya melalui siaran media TNB, laman web TNB dan lain-lain saluran yang bersesuaian. Melalui Polisi Pendedahan Korporat TNB, TNB menunjukkan komitmen untuk mencapai amalan terbaik dari segi pendedahan dengan bertindak selaras dengan semangat, niat dan tujuan keperluan pengawalseliaan yang berkenaan serta dengan melihat bukan pada asas tetapi hakiki. Polisi Pendedahan Korporat mencerminkan obligasi berkaitan yang ditetapkan oleh MMLR. Bagi tujuan pendedahan, maklumat sensitif harga adalah maklumat di mana seseorang yang munasabah merasakan akan memberi kesan material ke atas harga atau nilai sekuriti TNB. Setiausaha Syarikat adalah bertanggungjawab untuk mengkaji pendedahan yang dicadangkan dan membuat keputusan berhubung dengan maklumat yang boleh atau harus didedahkan kepada pasaran. Setiap bahagian di TNB dikehendaki memaklumkan kepada Setiausaha Syarikat mengenai mana-mana maklumat sensitif harga yang berpotensi mengenai TNB secepat mungkin sebelum ia diketahui umum. Perdagangan Dalaman Pengarah dan Pengurusan Kanan TNB adalah dilarang untuk berdagang dalam sekuriti atau sebarang jenis maklumat sensitif harga dan pengetahuan yang belum diumumkan selaras dengan MMLR dan peruntukan-peruntukan yang relevan dalam Akta Pasaran Modal dan Perkhidmatan 2007. Notis tempoh tertutup untuk berdagang dalam sekuriti TNB diedarkan terlebih dahulu kepada Pengarah dan Pengurusan Kanan yang disifatkan sebagai mempunyai maklumat sensitif harga dan pengetahuan apabila berkaitan.
MENGUTAMAKAN INTEGRITI DALAM PELAPORAN KEWANGAN Pelaporan Kewangan Lembaga Pengarah mensasarkan penyediaan penilaian prestasi kewangan Syarikat yang jelas, seimbang dan komprehensif beserta prospek melalui Penyata Kewangan yang telah diaudit dan laporan kewangan suku tahunan serta melalui pendedahan material yang dibuat selaras dengan MMLR. Lembaga Pengarah dibantu oleh BAC untuk menyelia integriti pelaporan kewangan Syarikat dan sebagai sebahagian daripada peranan-peranan ini, proses pelaporan kewangan operasi. Proses ini bertujuan memberikan jaminan bahawa penyata kewangan dan nota berkaitan adalah lengkap selaras dengan keperluan undang-undang berkaitan dan piawaian perakaunan serta memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan kewangan Syarikat. Bagi tahun ini, satu (1) sesi di antara BAC dan juruaudit luaran tanpa kehadiran Pengurusan telah diadakan sebagai sebahagian daripada medium pertukaran pandangan dan pendapat di antara kedua-dua pihak berhubung pelaporan kewangan.
(200866-W)
112

Kebertanggungjawaban MENGUKUHKAN HUBUNGAN ANTARA SYARIKAT DAN PEMEGANG SAHAM Lembaga Pengarah TNB komited untuk memberikan pemegang saham, pelabur dan pihak berkepentingan yang lain akses yang komprehensif dan setara serta tepat pada masanya berhubung maklumat mengenai aktiviti-aktiviti Kumpulan bagi membolehkan mereka membuat keputusan pelaburan berdasarkan maklumat. TNB menggunakan pelbagai pendekatan komunikasi seperti komunikasi langsung dan penerbitan semua maklumat yang berkaitan dalam Kumpulan di laman web www.tnb.com.my. TNB turut menggunakan laman web korporatnya sebagai satu cara penyebaran maklumat kepada para pemegang saham dan komuniti pelaburan yang lebih luas. Satu (1) seksyen dari laman web direka khusus bagi pelabur TNB di mana siaran media, pembentangan pelabur dan penyata kewangan suku tahunan dan tahunan disediakan untuk ulasan. Pengumuman, pembentangan dan laporan yang dipaparkan di laman web ini disiarkan serta-merta setelah ia disalurkan ke pasaran. Para pemegang saham adalah digalakkan untuk menghadiri MAT dan menggunakan peluang tersebut untuk mengajukan soalan serta membuat undian ke atas perkara-perkara penting yang memberi kesan kepada Kumpulan, termasuk pemilihan Pengarahpengarah, menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit dan undian mengenai laporan ganjaran. Juruaudit luaran turut menghadiri MAT dan bersedia untuk menjawab sebarang soalan yang diajukan. TNB terus menggalakkan para pemegang saham untuk mengakses Laporan Tahunan melalui laman web sebagai menunjukkan komitmen Kumpulan kepada alam sekitar serta untuk mencapai kecekapan kos yang lebih besar. Walau bagaimanapun, pemegang saham masih diberikan Laporan Tahunan dalam format CD-ROM bersama-sama dengan versi ringkas Penyata Kewangan, Notis MAT dan Borang Proksi. Hubungan Antara Syarikat dan Pelabur TNB terus berusaha ke arah piawaian tertinggi bagi pendedahan dan ketelusan korporat dengan menyebarkan maklumat yang tepat dan relevan kepada pasaran secepat mungkin untuk membantu para pelabur membuat keputusan berdasarkan maklumat, menyediakan akses tetap kepada Pengurusan Syarikat melalui mesyuarat secara individu (mesyuarat dalaman), persidangan, telepersidangan dan taklimat serta memenuhi permintaan pelabur yang semakin meningkat bagi ketelusan dan tadbir urus serta mengimbanginya dengan sensitiviti komersial operasi bisnes TNB. Apa yang utama, perkembangan terhadap penumpuan Piawaian Laporan Kewangan Antarabangsa (IFRS) telah disampaikan bagi mengukuhkan ketelusan, memastikan bahawa semua pihak berkepentingan dimaklumkan pada setiap masa. Pasukan Perhubungan Pelabur (IR) telah terus melibatkan diri dengan pelabur buy-side dan penganalisis sell-side dengan memberikan mereka maklumat terkini Syarikat. Ini adalah penting kerana pegawai IR boleh mendapat tarikan dalaman dan akses yang selamat untuk aliran maklumat penting dan memahami jangkaan pihak berkepentingan. Pengurus dana di seluruh dunia akan berhadapan dengan peningkatan cabaran bagi mendapatkan penilaian yang optimum. Oleh itu, penglibatan Syarikat dengan pengurus dana adalah penting kerana mereka akan berkongsi pandangan mengenai faktor-faktor yang mempengaruhi keputusan untuk melabur. Memandangkan keadaan semasa yang tidak menentu, keperluan maklumat oleh pelabur telah berkembang dan mereka meminta untuk mengadakan pertemuan dengan lebih kerap. Selama bertahun-tahun, IR TNB telah mengukuhkan usahanya untuk meningkatkan akses dan kewujudan pengurusan Syarikat kepada kumpulan penganalisis dan pelabur. Pelbagai platform komunikasi yang ditawarkan kepada golongan kewangan oleh pasukan IR, bagi memastikan penglibatan yang kerap dengan institusi komuniti pelaburan.
Pengumuman Keputusan Kewangan Tahunan dan Suku Tahunan TNB mengadakan taklimat penganalisis dan media di ibu pejabatnya berikutan pengumuman keputusan kewangan tahunan dan suku tahunan dan setelah memaklumkan kepada Bursa Malaysia. Syarikat juga menjadi tuan rumah telepersidangan semasa taklimat diadakan bertujuan memberi peluang kepada pihak yang tidak dapat hadir untuk turut serta, juga bagi membolehkan komuniti pelaburan di hab kewangan utama di seluruh dunia menyertainya.
Pembentangan Taklimat Penganalisis Bagi pengumuman kewangan suku tahunan, TNB membentangkan penyata kewangan terperinci dan lain-lain maklumat kewangan serta teknikal penting Syarikat dalam bentuk slaid pembentangan, yang membantu para penganalisis dan pelabur untuk lebih memahami keputusan dan prestasi kewangan Syarikat. Slaid ini disiarkan dengan segera di laman web Syarikat di bawah portal IR berikutan pengumuman keputusan kewangan kepada Bursa Malaysia. Pada masa yang sama, salinan slaid pembentangan akan di e-mel kepada semua penganalisis dan pelabur yang terdapat pada senarai edaran IR.
113

Mesyuarat Secara Individu & Berkumpulan di Persidangan Penyertaan yang kerap di persidangan tempatan dan luar negara membolehkan TNB untuk mendekati pengurus dana tempatan dan asing dan berbincang mengenai perkembangan-perkembangan dalam Kumpulan serta cabaran baru yang dihadapi.
Prosedur Penggerak Etika Prosedur Penggerak Etika merupakan satu mekanisme di mana pekerja-pekerja TNB, kontraktor dan orang awam digalakkan untuk melaporkan isu-isu yang serius yang berkaitan dengan salah laku yang menyalahi undang-undang, tidak beretika atau tidak wajar secara sulit, tanpa perlu takut akan reaksi buruk yang mungkin timbul. Satu pasukan penyiasatan bebas akan menyiasat semua kebimbangan yang dilaporkan dengan sewajarnya dan akan, di mana berkenaan, memberi maklum balas mengenai hasil siasatan tersebut. Aduan boleh disalurkan melalui laman web di http://wbis.tnb.com. my atau dengan menghubungi talian bebas tol di 1-800-888-862.
Lawatan Tapak Permintaan pelabur telah meningkat dan meminta lebih banyak lawatan tapak diadakan. Oleh itu, sebagai sebahagian daripada usaha berterusan kami untuk memastikan komuniti kewangan mendapat maklumat yang telus dan terkini Syarikat, pada sepanjang tahun ini, IR telah menganjurkan dua (2) lawatan tapak. Lawatan pertama adalah lawatan Malaysian Industrial Development Finance (MIDF) ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchong untuk memberikan pemahaman yang lebih baik mengenai penjanaan elektrik melalui loji tenaga yang boleh diperbaharui. Lawatan kedua adalah ke Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar, Port Dickson untuk melihat operasi teknikal harian loji kuasa pembakaran gas dan bahan api alternatif, distillate.
KENYATAAN TANGGUNGJAWAB BAGI TAHUN KEWANGAN (Menurut perenggan 15.26(a) kepada MMLR) Lembaga Pengarah adalah bertanggungjawab sepenuhnya untuk memastikan Penyata Kewangan yang telah diaudit disediakan selaras dengan Akta Syarikat, 1965 dan piawaian perakaunan berkaitan yang diluluskan oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia supaya ia memberikan gambaran yang benar dan saksama mengenai hal ehwal Kumpulan dan keuntungan atau kerugian serta aliran tunai pada akhir tempoh perakaunan. Di dalam penyediaan Penyata Kewangan yang telah diaudit, Pengarah-pengarah berpuas hati bahawa piawaian perakaunan yang diluluskan di Malaysia telah dipatuhi dan pertimbangan dan anggaran yang munasabah dan berhemat telah dibuat. Penyata Kewangan yang telah diaudit juga disediakan atas dasar usaha berterusan memandangkan Lembaga Pengarah mempunyai jangkaan yang munasabah, setelah membuat penelitian, bahawa Kumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untuk meneruskan operasi sedia ada untuk masa hadapan.
Mesyuarat Dalam dan Luaran Dengan asas pegangan saham institusi domestik dan asing yang kukuh, pertemuan dengan Pengurusan Tertinggi amatlah penting bagi menyampaikan mesej serta pandangan syarikat yang lebih meyakinkan. Pasukan Pengurusan dan IR kerap menjadi tuan rumah kepada pengurus dana tempatan dan antarabangsa serta pelabur yang meminta untuk mengadakan mesyuarat. Semasa mesyuarat ini, pengurus dana dan pelabur akan diberikan maklumat terkini mengenai operasi bisnes Syarikat dan perkembangan terbaharu.
Sesi Taklimat dan Dialog Sebagai sebahagian daripada program tahunan IR dan bagi memberikan pemahaman yang lebih baik kepada penganalisis penyelidikan dan pengurus dana berkenaan Feed-in Tariff (FiT), satu sesi taklimat mengenai gambaran, mekanisme dan prospek FiT telah diadakan. Acara ini dianjurkan dengan kerjasama Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA), di mana Ketua Pegawai Operasinya telah membentangkan kepada peserta mengenai wawasan FiT. Satu acara berasingan telah turut diadakan bagi membolehkan penganalisis dan pengurus dana mengenali Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif yang baru. Semasa dialog ini, peserta dapat mengajukan pertanyaan dan menyuarakan pandangan mereka kepada pihak Pengurusan dan menerima maklum balas dengan serta-merta.
(200866-W)
114

Kebertanggungjawaban KENYATAAN PEMATUHAN TAMBAHAN 1. Penggunaan Keuntungan Hasil yang Diperoleh daripada Sebarang Cadangan Korporat TNB Janamanjung Sdn. Bhd., anak syarikat milik penuh TNB, mengumpul dana melalui Sukuk untuk membayar Kontrak Kejuruteraan, Perolehan dan Pembinaan (EPC). Setakat 31 Ogos 2012, Sukuk telah mengumpul sebanyak RM4.850 juta, di mana sebanyak RM2,040.82 juta telah dibayar kepada kontraktor EPC. 2. Pembelian Balik Saham bagi Tahun Kewangan Syarikat tidak membuat sebarang cadangan untuk pembelian balik saham sepanjang Tahun Kewangan. 3. Opsyen, Waran atau Sekuriti Boleh Tukar yang telah dilaksanakan Sepanjang Tahun Kewangan ini, 44,896,592 saham biasa baru bernilai RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikat menurut Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada hargaharga pelaksanaan RM4.45, RM5.06, RM5.08,RM5.36, RM5.45, RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74, RM5.86, RM5.93, RM6.09, RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham. Saham-saham biasa baru yang diterbitkan semasa Tahun Kewangan berada sama rata dalam semua aspek dengan saham biasa sedia ada Syarikat. Syarikat telah diberikan pengecualian oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012 daripada perlu mendedahkan dalam Penyata Kewangan yang telah diaudit nama-nama individu yang telah diberi opsyen sepanjang Tahun Kewangan dan butiran mengenai pegangan mereka menurut seksyen 169(11) Akta Syarikat, 1965 kecuali bagi maklumat mengenai pekerja-pekerja yang telah diberikan opsyen mewakili 756,000 saham biasa atau lebih. Senarai pekerja yang telah diberikan opsyen mewakili 756,000 saham biasa atau lebih menurut ESOS II dinyatakan di muka surat 219 di dalam Laporan Tahunan ini. 6. 5. Pengenaan Sekatan dan/atau Penalti Syarikat ataupun mana-mana Anak-anak syarikat, Pengarah atau pihak Pengurusan tidak dikenakan dengan apa-apa sekatan dan/atau penalti oleh badan-badan kawal selia yang berkaitan dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. Yuran Bukan Audit Yuran bukan audit Kumpulan yang dibayar kepada juruaudit luaran, Tetuan PricewaterhouseCoopers, bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012 adalah berjumlah RM639,147.00 dan PKR1,432,910.00. 7. Perbezaan dalam Keputusan Kumpulan tidak mengeluarkan sebarang ramalan keuntungan bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012. 8. Jaminan Keuntungan Kumpulan tidak mengeluarkan sebarang jaminan keuntungan bagi Tahun Kewangan. 4. American Depository Receipts (ADR) Pada bulan Januari 1994, TNB telah melancarkan ADR Tahap 1 di New York, Amerika Syarikat. Setiap satu ADR mempunyai nilai yang bersamaan dengan empat (4) saham TNB. Bank yang dilantik khusus untuk program ADR ini adalah Malayan Banking Berhad. Bank of New York di Amerika Syarikat adalah bank depositori dan ADR boleh didagangkan di kaunter. Setakat 31 Ogos 2012, sejumlah 5,013,848 saham biasa adalah dipegang melalui ADR, yang mewakili kurang daripada 5% daripada modal terbitan dan modal berbayar iaitu sebanyak 5,501,553,731 saham TNB.
115

Kebertanggungjawaban 9. Kontrak-Kontrak Material Kecuali seperti yang dinyatakan di bawah, Kumpulan dan/ atau Anak-anak Syarikatnya tidak melaksanakan sebarang kontrak material yang melibatkan kepentingan para Pengarah atau pemegang saham utama yang masih wujud pada 31 Ogos 2012: Pemberi pinjaman Lembaga Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) Peminjam Tenaga Nasional Berhad 10. Urusniaga dengan Pihak Berkaitan Kumpulan telah mewujudkan prosedur yang bersesuaian untuk memastikan ia mematuhi MMLR berhubung dengan urusniaga dengan pihak berkaitan. Semua urusniaga dengan pihak berkaitan diulangkaji oleh Juruaudit Dalaman Kumpulan (GIA), seterusnya Laporan Group-Wide dikemukakan kepada Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah pada setiap suku tahun bagi tujuan pemantauan. Kumpulan tidak perlu mendapatkan sebarang mandat daripada pemegang sahamnya berhubung urus niaga berulang dengan pihak berkaitan sepanjang Tahun Kewangan.
KWSP adalah salah satu pemegang Hubungan Pemberi Pinjaman/ saham utama TNB (anggaran sebanyak 13.88% setakat 22 Ogos 2012) Peminjam Tujuan Pinjaman Jumlah Perincian Kemudahan Pembiayaan semula Agregat sebanyak RM2,800 juta Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan I RM700.0 juta II RM700.0 juta III RM700.0 juta IV RM350.0 juta V RM350.0 juta I 5.45% II 5.50% III 5.60% IV 5.65% V 5.70%
PENYATA PEMATUHAN KE ATAS KEPERLUAN BURSA MALAYSIA BERHUBUNG DENGAN APLIKASI PRINSIPPRINSIP SERTA PENGGUNAAN AMALAN TERBAIK YANG DITETAPKAN DI DALAM KOD TADBIR URUS KORPORAT MALAYSIA (Menurut perenggan 15.25 kepada MMLR) Lembaga Pengarah dengan sukacita melaporkan kepada para pemegang saham bahawa Kumpulan telah mematuhi dan akan terus komited untuk mencapai piawaian yang tertinggi mungkin melalui penggunaan berterusan prinsip-prinsip dan amalan terbaik Kod dan semua undang-undang lain yang berkaitan. Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah selaras dengan resolusi yang bertarikh 31 Oktober 2012.
Kadar Faedah
Terma Pembayaran
Faedah Pembayaran 30 Jun dan 31 Disember Setiap Tahun Kalendar Pembayaran Balik Utama Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan Kemudahan I 31 Disember 2019 II 31 Disember 2020 III 31 Disember 2021 IV 31 Disember 2024 V 31 Disember 2025

Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas
(200866-W)
116
Penyata Kawalan Dalaman

Kebertanggungjawaban TANGGUNGJAWAB LEMBAGA PENGARAH Lembaga Pengarah adalah bertanggungjawab terhadap sistem kawalan dalaman Tenaga Nasional Berhad (Kumpulan). Sistem ini direka untuk melindungi pelaburan pemegang saham, kepentingan pelanggan, badan kawalselia, pekerja dan aset Kumpulan. Sistem kawalan dalaman meliputi pengurusan risiko, kewangan, operasi, sistem pengurusan maklumat dan pematuhan undangundang, peraturan, polisi dan prosedur. Sistem ini direka untuk mengurus dan bukannya menghapuskan risiko yang mungkin menghalang pencapaian objektif perniagaan Kumpulan. Oleh itu, sistem kawalan dalaman ini hanya memberi jaminan yang munasabah tetapi tidak mutlak terhadap salah nyata, kerugian atau penipuan. Lembaga Pengarah telah menubuhkan satu rangka kerja untuk mengenalpasti, menilai dan mengurus risiko penting yang dihadapi oleh Kumpulan kecuali untuk syarikat-syarikat bersekutu dan usahasama yang tidak berada di bawah kawalan Kumpulan. Rangka kerja dan proses pengurusan risiko diulangkaji secara kerap oleh Lembaga Pengarah, selaras dengan Penyata Kawalan Dalaman: Panduan Untuk Pengarah Syarikat Awam Tersenarai (Statement on Internal Control: Guidance for Directors of Public Listed Companies). Lembaga Pengarah dibantu oleh pihak Pengurusan untuk memastikan bahawa kawalan dalaman dan amalan pengurusan risiko dilaksanakan dalam Kumpulan. Jabatan EWRM bersama-sama dengan Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK) memberi jaminan mengenai kecukupan dan keberkesanan sistem EWRM dalam mengurangkan dan menguruskan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Dalam tahun di bawah kajian, Jabatan EWRM telah melaksanakan inisiatif-inisiatif berikut untuk meningkat perlaksanaan EWRM di dalam Kumpulan:
Menjalankan 2 forum pengurusan risiko dan 29 sesi kesedaran dan kajian mengenai risiko di bahagian, jabatan dan anak-anak syarikat TNB. Mengendalikan 6 sesi dua hari latihan risiko pengurusan sebagai sebahagian daripada Program Latihan Eksekutif Baru. Menjalankan 11 Ulangkaji Pengurusan Risiko & Pematuhan untuk menilai kecukupan Sistem Maklumat Risiko TNB (TRIS) dan keberkesanan kawalan pengurangan yang dikenalpasti. Melaksanakan TRIS Helpdesk untuk pengurusan pertanyaan dan maklumbalas yang lebih baik.
STRUKTUR KAWALAN Lembaga Pengarah telah mewujudkan beberapa struktur kawalan dan komited untuk menilai, meningkatkan dan mengekalkan struktur ini bagi memastikan keberkesanan kawalan strategik dan operasi ke atas operasi perniagaan Kumpulan. Berikut adalah kawalan-kawalan struktur utama yang diwujudkan untuk membantu Lembaga Pengarah mengekalkan persekitaran kawalan yang baik: Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan
PENGURUSAN RISIKO Lembaga Pengarah meluluskan penubuhan fungsi Enterprise Wide Risk Management (EWRM) pada tahun 2003. Satu rangka kerja EWRM diwujudkan untuk memberi panduan mengenai proses pengurusan risiko dan menggabungkan penilaian, pelaporan, rawatan, pemantauan dan kajian risiko strategik dan operasi di dalam Kumpulan. Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) mengkaji keberkesanan fungsi EWRM dan berbincang mengenai laporan risiko yang dikeluarkan dan aktiviti pengurusan risiko yang dijalankan sepanjang tahun. JALP dibantu oleh Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan, Jawatankuasa Kerja Pengurusan Risiko, Ketua Pegawai Risiko, Bahagian Perancangan, Jabatan EWRM dan kakitangan operasi untuk menerapkan budaya pengurusan risiko di dalam Kumpulan.
Untuk menggalakkan tadbir urus korporat, ketelusan dan kebertanggungjawaban, Lembaga Pengarah telah menubuhkan Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan untuk membantu dalam mencapai visi, misi, strategi dan objektif yang ditetapkan untuk Kumpulan. Jawatankuasa ini menyelia bahagian yang diberikan kepada mereka di bawah Terma Rujukan mereka. Jawatankuasa ini memainkan peranan penting dalam mengarah, memantau dan memastikan bahawa rancangan dan operasi adalah selaras dengan rancangan pelan perniagaan jangka panjang dan jangka pendek Kumpulan yang diluluskan dan dasar Kumpulan. Jawatankuasa tersebut adalah seperti berikut:
117

Jawatankuasa Lembaga Pengarah

Jawatankuasa Pengurusan

Jawatankuasa Jawatankuasa Jawatankuasa Jawatankuasa Jawatankuasa
Audit Tender Tatatertib Pencalonan & Imbuhan Kewangan & Pelaburan
Jawatankuasa Majlis Eksekutif Kumpulan Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan Jawatankuasa Bekalan Tenaga Jawatankuasa Pengurusan Tender Kumpulan Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan Jawatankuasa Eksekutif Perolehan Bahan Api Majlis Tadbir Teknologi Maklumat & Komunikasi Majlis Peraturan Berasaskan Insentif (IBR)
Struktur Organisasi Lembaga Pengarah telah melaksanakan satu struktur bahagian untuk Kumpulan. Bidang kuasa, tanggungjawab dan akauntabiliti yang jelas telah ditubuhkan untuk menyokong Kumpulan dalam mencapai visi, misi, strategi dan objektif operasi. Struktur bahagian ini meningkatkan keupayaan setiap bahagian untuk memberi tumpuan kepada fungsi teras yang telah ditetapkan atau fungsi sokongan dalam Kumpulan. Lembaga Pengarah juga mengkaji dan memperbaiki keberkesanan struktur organisasi dan kawalan Kumpulan untuk meningkatkan keupayaan Kumpulan bagi mencapai objektif strategik dan operasi dan menguruskan cabaran di dalam persekitaran operasi. Pada September 2012, Lembaga Pengarah telah meluluskan pengstrukturan semula organisasi untuk meningkatkan keberkesanan bagi mencapai objektif jangka pendek dan jangka panjang. Perubahan adalah seperti berikut:
Sistem utama yang digunakan oleh Kumpulan adalah seperti berikut:

Enterprise Resource Management System (ERMS) eCustomer Information & Billing System (eCIBS) Enterprise Human Resources Management System (EHRMS) Supervisory Control and Data Acquisition System (SCADA) Remote Meter System (RMR) Employee Self Service (ESS) TNB Outage Management Systems (TOMS) Corporate Geospatial Information System (CGIS)
Bagi Corporate Geospatial Information System (CGIS), 4 modul telah dilaksanakan dalam tahun kewangan menjadikan jumlah modul yang telah beroperasi sehingga kini kepada 20. Projek ini menjangkau 10 tahun dengan 50 modul pada akhir tempoh projek. TNB telah melaksanakan Sistem Pengurusan Rantaian Pembekal (Suppy Chain Management System) sepanjang tahun kewangan ini dan di dalam peringkat akhir perlaksanaan bagi modul-modul berikut:
Jawatan Ketua Pegawai Operasi (COO) telah dimansuhkan apabila Ketua Pegawai Operasi dilantik sebagai Ketua Pengawai Eksekutif (CEO). Satu bahagian baru iaitu Perniagaan Baru dan Projek Utama telah ditubuhkan. Jabatan Pembangunan Perniagaan, Jabatan Pembangunan Aset Penjanaan, Jabatan Pegurusan Pelaburan dan TNB Repair & Maintenance Sdn Bhd (REMACO) diletakkan di bawah Bahagian ini. Satu jabatan baru, Pengurusan Strategik & Prestasi telah ditubuhkan. Bahagian Perkhidmatan Korporat dan Hal Ehwal Korporat telah digabungkan dan menjadi Bahagian Hal Ehwal Korporat & Perkhidmatan.
Pengurusan Perhubungan Pembekal (Supply Relationship Management) Kontrak Pengurusan Kitaran Hayat (Contract Lifecycle Management) Pengurusan Prestasi Perbelanjaan (Spend Performance Management)
Dasar dan Prosedur Kumpulan Lembaga Pengarah telah meluluskan dasar dan prosedur untuk mentadbir fungsi kewangan dan operasi, dan etika bagi Kumpulan. Dasar-dasar ini memastikan bahawa etika, prinsip dan mekanisme kawalan dalaman digunakan di dalam operasi. Ini membolehkan Kumpulan untuk bertindak balas dengan cepat kepada risiko yang berubah-ubah dan segera melaporkan sebarang kegagalan kawalan yang ketara. Dasar dan prosedur juga dikaji semula secara kerap/ berkala untuk memastikan kesesuaian dan keberkesanannya. Antara lain, dasar-dasar dan prosedur yang dilaksanakan adalah
Sistem Pengurusan Maklumat Lembaga Pengarah mengiktiraf kepentingan memanfaatkan teknologi maklumat dan komunikasi untuk menggalakkan operasi perniagaan yang berkesan dan cekap, menepati waktu dan komunikasi yang tepat dengan pihak-pihak berkepentingan, dan meningkatkan prestasi Kumpulan dalam jangka panjang.
(200866-W)
118

Kebertanggungjawaban seperti berikut:

KAJIAN & PEMANTAUAN Sesi Breakout Lembaga Pengarah Dengan Pihak Pengurusan Lembaga Pengarah berinteraksi secara aktif dengan pihak pengurusan semasa sesi Breakout untuk membincang dan mengkaji pelan, strategi, prestasi dan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Pada tahun ini, satu sesi breakout Lembaga Pengarah dan 2 Sesi Breakout bagi Anak-anak Syarikat telah diadakan. Sesi Breakout Lembaga Pengarah menyediakan mekanisme pemantauan dan kajian untuk meningkatkan keberkesanan Lembaga Pengarah dan membolehkan pihak pengurusan mendapatkan mandat untuk menangani risiko yang dihadapi di dalam persekitaran dalaman dan luaran. Sesi Breakout bagi Anak-anak Syarikat adalah untuk meningkatkan interaksi di antara TNB dan anak-anak syarikat, dan untuk membantu dalam menyelaraskan dasar-dasar dan amalan anak-anak syarikat supaya sejajar dengan dasar-dasar dan prosedur TNB. Belanjawan & Perancangan Perniagaan Lembaga Pengarah telah meluluskan pelaksanaan Pelan Strategik 20 Tahun bermula dari tahun 2005 sehingga tahun 2025. Pelan Strategik 20 Tahun telah dibahagikan kepada 4 fasa untuk membawa Kumpulan ke arah visi menjadi sebuah perbadanan terkemuka dalam tenaga dan perniagaan yang berkaitan. Setiap fasa terdiri daripada Pelan Strategik 5 Tahun. Fasa kedua Pelan Strategik 5 Tahun TNB bermula dari 2011 hingga 2015 (Gemilang 2015) menjurus ke arah Pengembangan Geografi. Ia memberi panduan kepada pihak pengurusan dalam menyediakan Pelan Operasi Tahunan, Petunjuk Prestasi Utama (KPI) dan belanjawan. Strategi yang dikenal pasti di dalam Pelan Strategik 20 Tahun, Pelan Strategik 5 Tahun dan Pelan Operasi Tahunan serta KPI dikaji semula, diluluskan dan dipantau oleh Lembaga Pengarah. Laporan kemajuan Pelan Strategik 5 Tahun dibentangkan dan dibincangkan semasa Sesi Breakout Lembaga Pengarah dan Pihak Pengurusan. Sistem Perancangan dan Pembangunan Jangka Panjang Lembaga Pengarah terlibat dalam mengkaji dan meluluskan Sistem Perancangan dan Pembangunan Jangka Panjang. Bahagian Perancangan menjalankan sistem perancangan dan pembangunan infrastruktur bekalan elektrik terutamanya pembangunan kapasiti penjanaan dan pembangunan infrastruktur penghantaran bagi memenuhi beban permintaan jangka panjang. Ramalan bebanan jangka panjang mengambil kira perubahan dalam ekonomi dan dipantau dengan teliti untuk bertindakbalas kepada keadaan permintaan bebanan. Untuk perancangan dan pembangunan kapasiti penjanaan, Bahagian Perancangan bekerjasama rapat dengan Suruhanjaya Tenaga untuk membentangkan ramalan bebanan dan rancangan pembangunan penjanaan. Rancangan-rancangan ini disahkan oleh Jawatankuasa Perancangan, Pembangunan dan Pelaksanaan Tariff atau JPPPET yang dipengerusikan oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA). Lembaga Pengarah mengikuti perkembangan pembangunan penjanaan. Rancangan pengembangan penjanaan digubal untuk Semenanjung Malaysia dengan mengambilkira keselamatan tenaga jangka panjang melalui kepelbagaian sumber bahan api, jenis loji penjanaan dan senario tenaga global.
Garis Panduan Kawalan Dalaman Polisi & Prosedur Kewangan Kumpulan Polisi Perbendaharaan Polisi Keselamatan & Kesihatan Polisi Alam Sekitar Polisi Pelaburan Polisi Perolehan & Prosedur (PP&P) Polisi Anti Penipuan Polisi & Prosedur Tatatertib Polisi Maklumat, Komunikasi & Kod Amalan Polisi & garis panduan bagi Enterprise Wide Risk Management Had Kuasa Kod Etika Kod Etika Perolehan Prosedur Whistle Blowing
Pada tahun ini, Bahagian Perolehan Kumpulan telah menlaksanakan beberapa langkah inisiatif untuk memperbaiki kawalan dalaman di dalam proses perolehan seperti berikut:

PP&P modul latihan bagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif Program Roadshow Penyebaran PP&P Semakan pekeliling berkaitan Prosedur Perolehan & Proses, Tender dan Kontrak Pelaksanaan Kajian Pematuhan Perolehan Penilaian Tahunan Mandatori Vendor Kajian Profil Risiko Perolehan
Pengurusan Bakat dan Pembangunan Lembaga Pengarah mengakui pentingnya mempunyai pemimpin yang mempunyai pengetahuan di dalam bidang teknikal dan pengurusan untuk mengemudi syarikat ke hadapan. Satu struktur rangka kerja pengurusan bakat telah ditubuhkan di peringkat syarikat dan bahagian untuk mengenalpasti dan membangunkan tenaga kerja untuk mencapai objektif strategik Kumpulan. Program pembangunan telah direka untuk menyediakan pekerja yang berbakat kepada jawatan-jawatan yang mempunyai tanggungjawab yang lebih besar dan mendedahkan mereka kepada cabaran ini. Dalam tahun kewangan 2012, selain latihan bilik darjah dan tugasan projek, pekerja berbakat juga diberi pengalaman pembelajaran melalui program lampiran kerja (Job Attachment) dan peminjaman (Secondment). Jabatan Jaminan Pendapatan Pada 7 Ogos 2009, Jabatan Jaminan Pendapatan (Revenue Assurance Department - RAD) telah ditubuhkan berikutan kelulusan Lembaga Pengarah. Peranannya adalah untuk membendung pengusikan pemasangan meter (Meter Installation Tampering - MIT) dan menyekat kebocoran hasil daripada kesilapan bil, pemeteran dan pentadbiran. RAD juga bertanggungjawab untuk meningkatkan mekanisme kawalan dalaman MIT dan memastikan pematuhan kepada proses.
119

Kebertanggungjawaban Pelan pengembangan penghantaran pula disediakan oleh Bahagian Perancangan berdasarkan kepada Kod Grid Malaysia, Piawaian Kebolehpercayaan Sistem Penghantaran dan Syarat Lesen TNB. Pelan penghantaran disahkan dan diluluskan oleh Jawatankuasa Bekalan Tenaga di peringkat pengurusan sebelum kelulusan akhir oleh Lembaga Pengarah. Aktiviti-aktiviti di atas dijalankan mengikut keperluan baru yang ditetapkan dalam Peraturan-Peraturan Bekalan Pemegang Lesen 1990 (Pindaan 2002) berkuatkuasa mulai 1 September 2011. Kajian Kewangan dan Operasi Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) menyemak prestasi kewangan suku tahunan Kumpulan bersama-sama dengan Pihak Pengurusan, dan seterusnya melaporkan kepada Lembaga Pengarah. Kajian suku tahunan membolehkan JALP membincang dan menilai keputusan kewangan Kumpulan dan prestasi operasi Kumpulan. Akaun pengurusan bulanan, yang bertindak sebagai alat pemantauan juga diedarkan kepada Lembaga Pengarah dan Pihak Pengurusan Utama untuk makluman mengenai keputusan kewangan utama, petunjuk prestasi operasi dan perbezaan belanjawan bagi membolehkan mereka memantau dan menyumbang ke arah meningkatkan prestasi. JALP juga mengkaji pelaksanaan Rangka Kerja Malaysia Financial Report Standard (MFRS) yang dilaksanakan oleh Bahagian Kewangan Kumpulan. Jabatan Pematuhan Bahagian/Unit Lembaga Pengarah telah meluluskan penubuhan jabatan, unit dan pasukan petugas pematuhan di Jabatan/Bahagian EWRM, Penjanaan, Penghantaran, Pembahagian, Kewangan Kumpulan, Sumber Manusia Kumpulan dan ICT. Sepanjang tahun kewangan, satu pasukan petugas pematuhan telah ditubuhkan di Bahagian Sumber Manusia. Jabatan, unit dan pasukan petugas pematuhan bertanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi dijalankan adalah mengikut polisi dan prosedur yang telah diluluskan, dan meningkatkan kesedaran kawalan. Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK) JADK telah ditubuhkan oleh Lembaga Pengarah untuk memberi jaminan bebas mengenai kecukupan pengurusan risiko, kawalan dalaman dan sistem tadbir urus. Aktiviti-aktiviti JADK adalah berpandu kepada Piagam Audit Dalaman yang telah diluluskan oleh JALP. JADK melaksanakan kajian semula proses perniagaan untuk menilai kecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman, pematuhan terhadap peraturan serta dasar dan prosedur Kumpulan, dan mengenegahkan risiko penting/ketara dan kelemahan kawalan yang menjejaskan Kumpulan. JADK juga melaksanakan semakan strategik/perkhidmatan perundingan di mana relevan untuk membantu entiti meningkatkan prestasi operasi mereka. Penilaian bagi kerja-kerja tidak dirancang, penyiasatan atau pengulangkajian juga dijalankan apabila diminta oleh Lembaga Pengarah, JALP dan Pihak Pengurusan. Mesyuarat BAC diadakan secara berkala untuk membincangkan penemuan audit, maklumbalas pihak pengurusan, tindakan pembetulan, dan untuk memantau tindakan yang diambil oleh pihak pengurusan di bahagian yang mempunyai kelemahan kawalan dalaman yang ketara. Audit susulan dijalankan untuk mengkaji kecukupan dan keberkesanan tindakan pembetulan yang telah diambil oleh pihak pengurusan terhadap semua perkara penting yang telah dibangkitkan. Petunjuk Prestasi Utama (KPI) telah diperuntukkan kepada setiap Ketua Bahagian untuk menyiapkan tindakan pembetulan yang diambil oleh pihak pengurusan. Pencapaian KPI Tindakan Pembetulan oleh setiap Bahagian dibincangkan semasa mesyuarat JALP. JADK mempunyai status bebas dalam Kumpulan dan melapor kepada Lembaga Pengarah menerusi JALP. Pelan audit tahunan, belanjawan, kecekapan dan sumber bagi JADK diluluskan oleh JALP. Ini adalah untuk memastikan kecukupan liputan bagi kawasan yang mempunyai risiko yang penting dan tinggi dan juga keperluan sumber yang mencukupi. JALP juga meluluskan penyumberluaran (Outsourcing) dan penyumberan bersama (Cosourcing) tugasan audit dalaman untuk memudahkan pemindahan pengetahuan daripada perunding luar di mana kemahiran teknikal tidak dapat diperolehi secara dalaman.
KESIMPULAN Bagi tahun kewangan yang dikaji, beberapa kelemahan dalam kawalan dalaman telah dikesan. Walau bagaimanapun, selepas siasatan yang teliti dan berdasarkan maklumat dan jaminan yang disediakan, Lembaga Pengarah berpuas hati bahawa semua tindakan yang perlu dan penambahbaikan dalam sistem kawalan dalaman telah diambil untuk menangani kelemahan yang dikesan. Namun, bagi kawasan yang memerlukan perhatian, langkahlangkah penambahbaikan telah dan sedang diambil untuk memastikan kecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman dan untuk melindungi pelaburan pemegang saham dan aset Kumpulan. Kenyataan ini dibuat selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah bertarikh 31 Oktober 2012.
(200866-W)
120
Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah

1. Dato Zainal Abidin bin Putih

Pengerusi Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas
2. Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy

Pengarah Bebas Bukan Eksekutif
3. Dato Abd Manaf bin Hashim

4. Datuk Chung Hon Cheong

Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) diwujudkan pada 9 Disember 1990 oleh Lembaga Pengarah bagi membantu Lembaga Pengarah melaksanakan tanggungjawab yang ditetapkan. JALP ditadbir mengikut Terma Rujukan seperti yang digariskan di muka surat 125 hingga 128 dalam Laporan Tahunan ini.
KEAHLIAN DAN MESYUARAT Ahli-ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah dan butiran mesyuarat yang dihadiri semasa tahun kewangan adalah seperti berikut: Bil. Nama 1. 2. Dato Zainal Abidin bin Putih Pengerusi Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Ahli Dato Abd Manaf bin Hashim Ahli Datuk Chung Hon Cheong Ahli Status Pengarah Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Pengarah Bukan Eksekutif Bebas Ya (Kanan Bebas) Ya Bil. Mesyuarat Dihadiri 14/14 12/14
3. 4.
Pengarah Bukan Eksekutif Pengarah Bukan Eksekutif
Ya Ya
14/14 12/14
121

Walaupun Terma Rujukan JALP memerlukan jawatankuasa berjumpa/ bermesyuarat enam (6) kali setahun, jawatankuasa telah bermesyuarat sebanyak empat belas (14) kali dalam tahun kewangan ini. Setiausaha Syarikat yang juga merupakan setiausaha kepada JALP dan Ketua Audit Dalaman turut hadir pada mesyuarat-mesyuarat tersebut. Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan pegawai-pegawai syarikat juga dijemput menghadiri mesyuarat bagi membincangkan mengenai perkara-perkara yang di bawah bidang kuasa mereka. Selepas setiap mesyuarat, Pengerusi JALP akan mengemukakan satu laporan mengenai perkara-perkara yang dibincangkan kepada Lembaga Pengarah untuk makluman dan perhatian mereka. Kertas tindakan akan dikeluarkan oleh Setiausaha Syarikat berkenaan dengan keputusan yang telah dibuat dan juga tindakan yang diperlukan. Kertas tindakan tersebut akan diedarkan kepada pihak pengurusan untuk tindakan selanjutnya.
Mengkaji dan meluluskan pelantikan perunding luar untuk melaksanakan audit bersama di dalam bidang teknikal. Mengkaji Terma Rujukan, senarai perunding, tempoh masa dan bajet untuk yuran perundingan untuk Pengurusan & Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNB. Menilai prestasi JADK. Mengkaji Petunjuk Utama Prestasi (KPI) yang dicapai oleh Ketua-Ketua Bahagian dalam menyiapkan tindakan pembetulan.
Audit Luar
RINGKASAN AKTIVITI JAWATANKUASA AUDIT LEMBAGA PENGARAH Ringkasan aktiviti-aktiviti yang telah dijalankan oleh JALP dalam tahun kewangan adalah seperti berikut: Pengurusan Risiko

Mengkaji dan meluluskan Pelan Audit dan skop bagi audit tahunan Juruaudit Luar. Membincang dan melaporkan keputusan audit tahunan kepada Lembaga Pengarah. Menilai prestasi Juruaudit Luaran dan mengesyorkan pelantikan dan ganjaran mereka kepada Lembaga Pengarah. Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran tanpa kehadiran pihak pengurusan untuk membincangkan sebarang isu yang ingin dibentangkan.
Mengkaji Laporan Risiko Strategik TNB, Laporan Penilaian Risiko Dwi-Tahunan dan aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan oleh Jabatan Pengurusan Risiko Perusahaan untuk mempromosi dan meningkatkan kesedaran dan proses pengurusan risiko.
Audit Dalaman
Laporan Kewangan
Mengkaji dan meluluskan Struktur Organisasi, Belanjawan dan Pelan Audit Tahunan Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK) untuk memastikan kecukupan sumber, kompetensi/kecekapan dan liputan entiti yang diaudit dengan risiko yang signifikan dan tinggi. Mengkaji laporan audit dalaman yang dikeluarkan oleh JADK dan pihak luar ke atas keberkesanan dan kecukupan tadbir urus, pengurusan risiko, operasi dan pematuhan proses. Mengkaji kecukupan dan keberkesanan tindakan-tindakan pembetulan yang diambil oleh pengurusan berkaitan semua isu-isu ketara yang dibangkitkan. Mengkaji Laporan Kajian Jaminan Kualiti terhadap fungsi audit dalaman yang dijalankan oleh juruperunding luar.
Mengkaji Penyata Kewangan Suku Tahun dan Tahunan Syarikat dan Kumpulan termasuk pengumuman dan disyorkan kepada Lembaga Pengarah untuk kelulusan.
Urusniaga Pihak Berkepentingan
Menilai sistem bagi mengenalpasti, memantau dan melaporkan urusniaga pihak yang berkepentingan untuk TNB dan anakanak syarikatnya.
Laporan Tahunan
Mengkaji dan mengesyorkan untuk kelulusan Lembaga Pengarah, Penyata Tadbir Urus Korporat, Penyata Kawalan Dalaman, Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah, Penyata Fungsi Audit Dalaman, Laporan Urusniaga Pihak Yang Berkepentingan dan Urusniaga Pihak Yang Berkepentingan Yang Berulang, dan Laporan Tanggungjawab Sosial Korporat.
Membincang hasil siasatan tidak dirancang (ad-hoc) yang dijalankan dan mengesahkan bahawa tindakan wajar akan diambil untuk memperbetulkan kelemahan.
(200866-W)
122

Kebertanggungjawaban Lain-lain
Mengkaji dan meluluskan peruntukan opsyen yang dibenarkan di bawah Skim Opsyen Saham Pekerja (ESOS) sepanjang tahun kewangan adalah mengikut peruntukan-peruntukan yang dinyatakan di bawah Skim Syarikat. Mengkaji perlaksanaan inisiatif Rangka Kerja Piawaian Laporan Kewangan Malaysia (MFRS) di TNB. Menjalankan 2 sesi Subsidiary Board Breakout Session dengan pengurusan atasan dan Lembaga Pengarah Anak-anak Syarikat untuk membincangkan perkara-perkara yang berkaitan dengan Anak-anak Syarikat dan menyelaraskan dasar dan prosedur Anak-anak Syarikat agar sejajari dengan dasar dan prosedur TNB. Mengkaji penyesuaian dasar dan prosedur untuk anak-anak syarikat TNB. Melawat Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar untuk meningkatkan kesedaran mengenai operasi dan memberi maklumbalas kepada pihak Pengurusan mengenai bidang yang memerlukan penambahbaikan.
Sepanjang tahun kewangan, sejumlah 202 laporan meliputi 337 tugasan telah dikeluarkan. Bidang-bidang liputan termasuklah penjanaan, penghantaran, pembahagian, perolehan, kejuruteraan, projek, kewangan, tadbir urus korporat, sumber manusia, logistik, komunikasi dan teknologi maklumat, pelaburan dalam anak syarikat dan pengurusan risiko. Laporan audit dalaman yang dikeluarkan kepada pengurusan termasuk nasihat dan cadangan adalah mengenai amalan terbaik (di mana yang sesuai) yang menambah nilai kepada Kumpulan. Pengurusan dikehendaki untuk memberikan maklumbalas kepada tindakan pembetulan dan pencegahan serta tarikh akhir untuk melengkapkan tindakan. Laporan tersebut kemudian dibentangkan kepada JALP untuk dibincangkan. Pihak pengurusan turut hadir semasa perbincangan laporan tersebut untuk memastikan mereka melaksanakan tindakan pencegahan dan pembetulan atas kelemahan yang dilaporkan.

Pengerusi Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah Tenaga Nasional Berhad (Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)
AUDIT DALAMAN KUMPULAN JALP dibantu oleh JADK dalam melaksanakan tugas dan tanggungjawab mereka. JADK adalah bebas dari operasi dan tanggungjawab utama mereka adalah untuk memberi jaminan yang munasabah kepada JALP bahawa sistem/operasi syarikat berfungsi dengan berkesan dalam Kumpulan melalui kajian-kajian kawalan dalaman yang kerap dan sistematik. Peranan JADK termasuk penilaian dan sumbangan kepada peningkatan tadbir urus, pengurusan strategi, pengurusan risiko, kawalan kewangan dan operasi, pematuhan prosedur-prosedur yang ditetapkan, undang-undang dan peraturan-peraturan, dan kebolehpercayaan dan integriti maklumat. JADK menggunakan pendekatan berasaskan risiko untuk menentukan keutamaan aktiviti audit dalaman selaras dengan strategi Kumpulan.
123
Penyata Fungsi Audit Dalaman

Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK) menjalankan fungsi audit dalaman di Tenaga Nasional Berhad. JADK telah ditubuhkan untuk menyokong Lembaga Pengarah, melalui Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) untuk melaksanakan tanggungjawabnya dalam mengekalkan sistem kawalan dalaman yang berkesan bagi melindungi kepentingan pemegang saham, pelabur dan aset Kumpulan. JADK melapor kepada Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah berkenaan fungsinya dan pentadbiran kepada Ketua Pegawai Eksekutif. Bidang kuasa, skop dan tanggungjawab JADK adalah berdasarkan kepada Piagam Audit Dalaman.
JADK distrukturkan kepada Unit Teras dan Bukan Teras. Bidangbidang liputan audit termasuklah fungsi tadbir urus, pengurusan risiko dan semakan kawalan dalam bidang penjanaan, penghantaran, pembahagian, perolehan, projek, kejuruteraan, perakaunan & kewangan, sumber manusia, komunikasi & teknologi maklumat dan pelaburan dalam subsidiari. Sepanjang tahun kewangan ini, JADK telah mengeluarkan sebanyak 202 laporan hasil pelaksanaan 140 tugasan audit dirancang, 8 tugasan tidak dirancang (ad hoc) dan 189 audit susulan terhadap tindakan pembetulan. Satu (1) tugasan audit dirancang dijalankan bersama perunding luar, selebihnya dilaksanakan sendiri oleh JADK. JADK mempunyai 122 juruaudit yang mempunyai pelbagai latarbelakang seperti kejuruteraan, kewangan, perniagaan, perakaunan, komunikasi dan teknologi maklumat dan juruukur. Sepanjang tahun kewangan, 39 anggota kerja telah melapor diri manakala 13 anggota kerja telah meninggalkan jabatan. JALP dimaklumkan mengenai kenaikan pangkat dan pergerakkan anggota kerja JADK. Dalam tahun kewangan 2011/2012, JADK telah membelanjakan sebanyak RM15.8 juta, di mana 70% adalah untuk kos perbelanjaan anggota kerja, 25% untuk kos operasi lain dan 5% untuk yuran perunding luar. Kebertanggungjawaban SUMBER
MISI/OBJEKTIF Misi JADK adalah memberi jaminan secara bebas dan objektif mengenai kawalan dalaman Kumpulan, melalui saluran berikut:
Menyedia dan melaksanakan strategik pelan audit tahunan berasaskan risiko yang meliputi entiti-entiti yang boleh diaudit di dalam organisasi. Menyemak kecukupan dan keberkesanan proses tadbir urus, pengurusan risiko, pengurusan strategik dan kawalan yang ditubuhkan oleh Kumpulan untuk menguruskan risiko dan operasi. Melapor kelemahan kawalan dalaman dan mencadangkan tindakan pencegahan/pembetulan bagi meningkatkan operasi, memastikan ketepatan laporan, melindungi aset dan menggalakkan penggunaan sumber secara ekonomi. Memantau pelaksanaan tindakan pembetulan untuk memastikan kecukupan dan keupayaan entiti yang diaudit dalam mengukuhkan kawalan dalaman operasi mereka.
KOMITMEN KE ARAH KECEKAPAN Jumlah kos latihan bagi tahun kewangan 2011/2012 ialah RM235,546.00. Anggota kerja JADK telah dihantar menghadiri latihan di dalam bidang kemahiran pengauditan, kemahiran teknikal, kepintaran perniagaan dan pembangunan peribadi. Pada masa yang sama, anggota kerja digalakkan untuk mengambil peperiksaan Audit Dalaman Bertauliah untuk menjadi Juruaudit Dalaman Bertauliah (Certified Internal Auditor). Mereka disediakan dengan insentif seperti elaun dan pembayaran balik yuran pendaftaran keahlian dan peperiksaan sekiranya lulus peperiksaan CIA. Pada tahun ini, dua (2) anggota kerja telah selesai dalam peperiksaan menjadikan jumlah Juruaudit Dalaman Bertauliah di JADK seramai 7 orang. Di samping itu, seramai 23 anggota kerja sedang mengikuti program CIA tersebut. JADK telah berjaya memenangi anugerah 2012 Korporat Tempat ke-3, Kategori 2 di atas komitmen yang tinggi untuk Program Juruaudit Dalaman Bertauliah bagi tempoh Januari 2011 hingga Disember 2011 daripada Institute Internal Auditors Malaysia. Ini adalah tahun ke-5 berturut-turut JADK telah memenangi anugerah. Anugerah yang dimenangi untuk 5 tahun terawal adalah untuk komitmen yang tinggi dalam pembangunan profesional yang berterusan, sementara anugerah yang terbaru dimenangi untuk komitmen yang tinggi untuk Program Juruaudit Dalaman Bertauliah.
(200866-W)
124
Penyata Fungsi Audit Dalaman

Kebertanggungjawaban INISIATIF/PENAMBAHBAIKAN JADK telah melaksanakan inisiatif/penambahbaikan berikut sepanjang tahun kewangan: i. Menyediakan latihan untuk anggota kerja dari Kumpulan untuk membolehkan mereka lebih memahami sistem, proses dan kawalan dan meningkatkan sistem operasi dan kawalan proses. Memberikan khidmat nasihat mengenai penubuhan unit pematuhan di dalam Anak-anak syarikat. JADK komited untuk menyediakan jaminan objektif dan bebas serta perkhidmatan tambah nilai kepada pelanggan selaras dengan Rangka Kerja Amalan Antarabangsa Profesional Pengauditan Dalaman (International Professional Practices Framework).
ii.

iii. Mengkoordinasi Pengurusan & Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNB dan membantu dalam penyediaan terma rujukan Pengurusan & Kejuruteraan Audit 2012 untuk TNB, Sabah Electricity Sdn Bhd, Kapar Enery Ventures dan TNB Janamanjung Sdn Bhd. Melaksanakan Control Objectives for Information and Related Technology (COBIT) oleh Unit Audit ICT untuk audit teknologi maklumat. Memulakan latihan formal mengenai tadbir urus, pengurusan risiko & pematuhan dan audit dalaman untuk anggota kerja TNB dengan kerjasama Institute Internal Auditors Malaysia dan ILSAS. Melaksanakan giliran kerja (job rotation) bagi membolehkan anggota kerja JADK diberi pendedahan dan kemahiran yang lebih luas. Keutamaan diberikan kepada Eksekutif Kanan dan mereka yang telah memohon untuk penggiliran/perpindahan ke unit lain. Menubuhkan pangkalan data ke atas keputusan kajian kepuasan pelanggan untuk membolehkan keputusan dianalisa untuk meningkatkan perkhidmatan JADK. Pengerusi Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah Tenaga Nasional Berhad (Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)
iv.
v.
vi.
vii.
viii. Menyemak Program Penambahbaikan Kualiti Jaminan (QAIP) hasil daripada kajian jaminan kualiti fungsi audit dalaman oleh pihak luar. ix. Memperkenalkan sistem pemberat risiko (risk weighting system) untuk mengenalpasti keutamaan bidang yang perlu diaudit bagi Unit Audit Teras. Menyediakan laporan setengah tahun perlaksanaan pelan audit tahunan untuk membolehkan pemantauan dilakukan oleh JALP. Menggunakan Sistem IDEA untuk pengauditan berterusan oleh Unit Audit Pembahagian.
x.
xi.
125
Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah

1. PENUBUHAN 1.1 Selaras dengan Artikel 146 Tataurusan Syarikat Tenaga Nasional Berhad (TNB), Lembaga Pengarah TNB telah menubuhkan sebuah Jawatankuasa Lembaga Pengarah yang dikenali sebagai Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) melalui Minit No. 39/90 pada 9 Oktober 1990. 1.2 Fungsi dan kuasa JALP meliputi TNB dan semua subsidiari, syarikat usahasama dan syarikat bersekutunya di mana tanggungjawab pengurusan dipikul oleh TNB atau subsidiari-subsidiari TNB (secara kolektif dirujuk sebagai Kumpulan). 2. KOMPOSISI JAWATANKUASA 2.1 Ahli-ahli JALP hendaklah dilantik oleh Lembaga Pengarah TNB dan hendaklah terdiri tidak kurang daripada tiga (3) orang ahli. Semua ahli Jawatankuasa Audit hendaklah terdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif, dengan majoriti daripada mereka hendaklah bebas selaras dengan definisi Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia. 2.2 Jika keahlian JALP kurang daripada tiga (3) orang, Lembaga Pengarah hendaklah dalam masa tiga (3) bulan, melantik ahli-ahli baru bagi memenuhi keperluan ahli minimum seramai tiga (3) orang. 2.3 Sekurang-kurangnya seorang (1) ahli Jawatankuasa hendaklah memenuhi kriteria yang ditetapkan oleh Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia, iaitu: i. ii. Adalah ahli Institut Akauntan Malaysia; atau Jika beliau bukan ahli Institut Akauntan Malaysia, beliau hendaklah mempunyai sekurang-kurangnya tiga (3) tahun pengalaman bekerja, dan: a. Hendaklah telah lulus peperiksaan seperti yang dinyatakan dalam Bahagian 1 Jadual Pertama Akta Akauntan 1967; atau Hendaklah merupakan ahli salah sebuah persatuan akauntan yang dinyatakan dalam Bahagian II Jadual Pertama Akta Akauntan 1967. 3. PENGERUSI JAWATANKUASA 3.1 Berikut adalah tugas dan tanggungjawab utama Pengerusi Jawatankuasa: 3.1.1 Mengemudi Jawatankuasa bagi mencapai matlamatnya. 3.1.2 Memberi kepimpinan kepada Jawatankuasa dan memastikan aliran maklumat yang sesuai kepada Jawatankuasa, mengkaji kecukupan dan ketepatan masa penyedian dokumentasi. 3.1.3 M e m b e r i m a s a y a n g m e n c u k u p i u n t u k perbincangan semasa mesyuarat Jawatankuasa. Menyusun dan membentangkan agenda untuk mesyuarat Jawatankuasa berdasarkan input daripada ahli-ahli dan memastikan supaya semua isu yang berkaitan dimasukkan ke dalam agenda mesyuarat. Selain itu, Pengerusi hendaklah menggalakkan penilaian yang objektif dan bebas. 3.1.4 Memastikan supaya kata putus dapat dicapai dalam setiap resolusi Jawatankuasa dan jika perlu, memutuskan supaya undian dilakukan dan keputusan akan dibuat berdasarkan majoriti mudah. Percanggahan pendapat perlu direkod. 3.1.5 Mengurus proses dan fungsi Jawatankuasa dan memastikan supaya Jawatankuasa menjalankan tanggungjawabnya. 3.1.6 Memastikan supaya semua ahli mengambil bahagian dalam perbincangan bagi membolehkan keputusan yang berkesan dibuat. 3.1.7 Pengerusi JALP hendaklah bersedia untuk menjawab soalan-soalan berkenaan fungsi Jawatankuasa semasa Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat. 4. AHLIAHLI JAWATANKUASA 4.1 Setiap ahli Jawatankuasa hendaklah: 4.1.1 Memberi pendapat bebas terhadap penemuan fakta, analisa dan proses membuat keputusan Jawatankuasa berdasarkan kepada pengalaman dan pengetahuan mereka. 4.1.2 Mempertimbangkan pandangan ahli-ahli Jawatankuasa lain, serta membuat keputusan dan syor demi kepentingan Kumpulan. 4.1.3 Sentiasa mengikuti perkembangan terkini garispanduan Urus Tadbir Korporat untuk digunapakai oleh Jawatankuasa dan Lembaga Pengarah. 4.1.4 Secara berterusan berusaha mendapatkan amalan terbaik bagi proses-proses yang digunakan oleh Jawatankuasa, dan membincangan amalan-amalan ini dengan seluruh Jawatankuasa sebelum digunapakai.
b.
2.4 Lembaga Pengarah hendaklah memilih Pengerusi daripada Jawatankuasa di mana beliau hendaklah merupakan Pengarah Bebas seperti yang ditetapkan dalam Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia. 2.5 Tempoh dan prestasi Jawatankuasa hendaklah dikaji oleh Lembaga Pengarah untuk memastikan Jawatankuasa telah menjalankan tugas mengikut terma rujukan mereka. 2.6 Pengarah gantian tidak boleh dilantik menganggotai JALP.
(200866-W)
126

Kebertanggungjawaban 5. OBJEKTIF JAWATANKUASA Objektif-objektif Jawatankuasa ini adalah: 5.1 M e m a s t i k a n k e t e l u s a n , k e w i b a w a a n d a n kebertanggungjawaban dalam aktiviti Kumpulan untuk melindungi hak dan kepentingan pemegang-pemegang saham. 5.2 Membantu Lembaga Pengarah dalam memenuhi tanggungjawab kewangan yang berkaitan dengan perakaunan korporat dan amalan laporan. 5.3 Mempertingkatkan kecekapan Kumpulan, kualiti perakaunan dan fungsi audit serta menguatkan keyakinan orang ramai terhadap laporan keputusan kewangan Kumpulan. 5.4 Mengekalkan komunikasi secara langsung di antara Lembaga Pengarah dan Juruaudit Luar dan Dalaman, melalui mesyuarat yang dijadualkan secara kerap. 5.5 Memastikan kebebasan fungsi audit luar dan dalaman. 5.6 Mewujudkan suasana berdisiplin dan terkawal untuk mengurangkan peluang penyelewengan. 7. FUNGSI JAWATANKUASA Fungsi dan tanggungjawab adalah seperti berikut: 7.1 Laporan Kewangan Korporat 7.1.1 Menyemak dan mengesyorkan penerimaan atau sebaliknya berhubung dasar, prinsip dan amalan perakaunan. 7.1.2 Menyemak keputusan Suku Tahunan dan Penyata Kewangan Tahunan Syarikat dan Kumpulan sebelum diserahkan kepada Lembaga Pengarah. Semakan tersebut hendaklah memfokus terutamanya kepada: i. ii. iii. iv. v. vi. 6. KUASA JAWATANKUASA Jawatankuasa diberikuasa oleh Lembaga Pengarah untuk: 6.1 Menyiasat sebarang aktiviti mengikut terma rujukannya atau seperti yang diarahkan oleh Lembaga Pengarah. 6.2 Menentu dan mendapatkan sumber-sumber yang perlu untuk menjalankan tugas-tugasnya, termasuk meluluskan bajet bagi fungsi audit luar dan dalaman. 6.3 Mempunyai akses penuh dan tidak terhad kepada semua pekerja, hartanah, dan kerja Kumpulan, semua buku, akaun, rekod dan maklumat lain Kumpulan dalam apa jua bentuk. 6.4 Mempunyai saluran komunikasi langsung dengan Juruaudit Luar dan individu-individu yang menjalankan fungsi Audit Dalaman atau aktiviti untuk Kumpulan. 6.5 Memberi arah panduan kepada fungsi Audit Dalaman Kumpulan. 6.6 Meluluskan pelantikan Ketua Audit Dalaman. 6.7 Mendapatkan penasihat bebas dan memastikan kehadiran pihak-pihak luar dengan pengalaman dan kepakaran yang berkaitan jika perlu. 6.8 Menyemak kecukupan struktur dan terma rujukan Jawatankuasa-Jawatankuasa Lembaga Pengarah termasuk JALP. sebarang perubahan dalam perlaksanaan dasar perakaunan sedia ada. bidang keputusan utama, peristiwa penting dan luar biasa. pelarasan penting hasil daripada pengauditan. andaian-andaian bagi penentuan perniagaan berterusan. pematuhan dengan piawaian perakaunan. pematuhan dengan keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia serta keperluan undang-undang dan badan berkanun.
7.1.3 Menyemak dengan Pengurusan dan Juruaudit Luar keputusan audit, termasuk sebarang kesukaran yang ditemui. 7.1.4 Menyemak semula dan mengesahkan bahawa peruntukan Skim Opsyen selaras dengan Skim Opsyen Saham Kakitangan (ESOS) mengikut keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia dengan memberi satu (1) penyata di dalam Laporan Tahunan. 7.2 Pengurusan Risiko Perusahaan 7.2.1 Menyemak kecukupan dan menyediakan jaminan bebas kepada Lembaga Pengarah berhubung keberkesanan fungsi pengurusan risiko dalam Kumpulan TNB. 7.2.2 Memastikan supaya prinsip dan keperluan pengurusan risiko diterimapakai dengan konsisten di seluruh Kumpulan TNB. 7.2.3 Membincangkan isu-isu risiko yang dibentangkan oleh Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan dalam laporan JALP.
127

Kebertanggungjawaban 7.3 Kawalan Dalaman 7.3.1 Menilai kualiti dan keberkesanan sistem kawalan dalaman dan kecekapan operasi Kumpulan. 7.3.2 Menyemak penemuan kawalan dalaman dalam Kumpulan oleh Juruaudit Dalaman dan Luar. 7.3.3 Menyemak dan meluluskan Penyata Kawalan Dalaman bagi Laporan Tahunan seperti yang diperlukan mengikut Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia. 7.4 Audit Dalaman 7.4.1 Meluluskan Piagam Audit Korporat bagi fungsi Audit Dalaman Kumpulan. 7.4.2 Memastikan supaya fungsi Audit Dalaman mempunyai kedudukan yang sewajarnya dalam Kumpulan dan mempunyai kuasa, sumber dan kompetensi yang perlu untuk menjalankan tugas mereka. Ini termasuk kajian terhadap struktur organisasi, sumber, bajet dan kelayakan anggota kerja Audit Dalaman. 7.4.3 M e n y e m a k l a p o r a n A u d i t D a l a m a n d a n maklumbalas Pengurusan serta tindakan yang diambil berkaitan dengannya. Jika Pengurusan tidak mengambil tindakan dalam tempoh masa yang mencukupi, JALP akan melaporkan perkara tersebut kepada Lembaga Pengarah. 7.4.4 Menyemak kecukupan pelan Audit Dalaman dan skop audit serta memastikan supaya fungsi Audit Dalaman dijalankan tanpa halangan. 7.4.5 Menilai prestasi Ketua Audit Dalaman. 7.4.6 Dimaklumkan berhubung dengan perletakan jawatan dan pemindahan anggota kerja kanan Audit Dalaman dan memberi peluang kepada anggota kerja yang meletak jawatan/berpindah untuk memberi pandangan mereka. 7.4.7 Mengarah sebarang penyiasatan khas dijalankan oleh Audit Dalaman. 7.4.8 Mengkaji dan meluluskan Penyata Fungsi Audit Dalaman seperti yang dinyatakan di bawah keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia. 7.5 Audit Luaran 7.5.1 Mencalonkan Juruaudit Luar beserta fungsi-fungsi mereka yang lain seperti yang dipersetujui oleh Lembaga Pengarah dan mengesyorkan untuk kelulusan Lembaga Pengarah yuran Juruaudit Luar serta mempertimbangkan sebarang persoalan berhubung dengan perletakan jawatan atau pemecatan. 7.5.2 Menyemak laporan Audit Luaran, maklumbalas pengurusan dan tindakan yang diambil berkaitan dengannya. Jika pengurusan tidak mengambil tindakan dalam tempoh masa yang mencukupi, JALP akan melaporkan perkara tersebut kepada Lembaga Pengarah. 7.5.3 Menyemak rancangan dan skop kerja Audit Luaran. 7.5.4 Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran dan Juruaudit Dalaman atau kedua-duanya sekurangkurangnya dua (2) kali setahun untuk membincangkan masalah-masalah, pandangan dan sebarang perkara yang mungkin ingin dibincangkan oleh juruaudit, tanpa kehadiran Pengurusan, Pengarah-pengarah Eksekutif atau para Pengarah bukan bebas di mana perlu. 7.6 Urus Tadbir Korporat 7.6.1 Menyemak keberkesanan sistem pemantauan terhadap pematuhan dengan undang-undang dan peraturan serta keputusan penyiasatan pengurusan dan tindakan susulan (termasuk tindakan tatatertib) terhadap sebarang kejadian ketidakpatuhan. 7.6.2 Menyemak penemuan daripada sebarang pemeriksaan oleh badan penguatkuasa. 7.6.3 Menyemak sebarang urusniaga dengan pihak berkaitan dan situasi konflik kepentingan yang mungkin timbul dalam Kumpulan termasuk sebarang urusniaga, prosedur atau tatacara yang menimbulkan persoalan berhubung ketelusan. 7.6.4 Menyemak dan meluluskan Penyata Urus Tadbir Korporat untuk dinyatakan di dalam Laporan Tahunan mengikut Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia. 7.6.5 Menyemak program perhubungan pelaburan dan dasar komunikasi pemegang saham Syarikat. 7.6.6 Memeriksa kejadian dan hal-hal yang mungkin menjejaskan prinsip-prinsip urus tadbir korporat dan melaporkannya kepada Lembaga Pengarah. 7.6.7 Membangun dan mengkaji secara kerap Kod Urus Tadbir Korporat dan Etika Perniagaan TNB. 7.6.8 Jika JALP berpendapat bahawa perkara yang dilaporkan olehnya kepada Lembaga Pengarah tidak diselesaikan secara memuaskan sehingga menyebabkan pelanggaran Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia, JALP hendaklah dengan segera melaporkan perkara sedemikian kepada Bursa Malaysia.
(200866-W)
128

Kebertanggungjawaban 8. MESYUARAT JAWATANKUASA 8.1 Jawatankuasa hendaklah mengadakan mesyuarat apabila diperlukan dan sekurang-kurangnya enam (6) kali dalam tempoh setahun kewangan TNB. Bilangan mesyuarat Jawatankuasa yang diadakan dalam tempoh setahun dan butir-butir kehadiran bagi setiap ahli berkaitan dengan mesyuarat yang diadakan hendaklah dinyatakan dalam Laporan Tahunan. Pengerusi Jawatankuasa atau Setiausaha hendaklah, pada bila-bila masa, memanggil mesyuarat Jawatankuasa di dalam tempoh yang berpatutan jika diminta oleh manamana ahli, Ketua Audit Dalaman atau Juruaudit Luar. Notis mesyuarat Jawatankuasa tidak perlu diberi kepada mana-mana ahli yang tiada di Malaysia pada masa itu. Sebarang urusan tidak boleh dikendalikan pada manamana mesyuarat Jawatankuasa melainkan kuarom seramai tiga (3) orang ahli di penuhi. Pengerusi Jawatankuasa hendaklah mempengerusikan mesyuarat Jawatankuasa dan jika beliau tidak hadir, ahli-ahli yang hadir hendaklah memilih salah seorang dari kalangan mereka untuk menjadi Pengerusi bagi mesyuarat tersebut. Atas sebab-sebab tertentu yang munasabah, selain daripada mengadakan mesyuarat formal, Jawatankuasa boleh menangani hal-hal dengan mengedar laporan dan resolusi. Para pegawai Kumpulan atau anggota kerja lain boleh dijemput untuk menghadiri mesyuarat jika Jawatankuasa berpendapat kehadiran mereka adalah perlu. Semua syor Jawatankuasa hendaklah dikemukakan kepada Lembaga Pengarah untuk kelulusan. Seseorang ahli Jawatankuasa hendaklah mengecualikan diri daripada mesyuarat semasa perbincangan atau pertimbangan berhubung sebarang perkara yang menimbulkan situasi konflik kepentingan sama ada benar atau anggapan bagi ahli tersebut. Jika keadaan ini menyebabkan bilangan Pengarah sebagai ahli tidak mencukupi, Jawatankuasa mempunyai hak untuk melantik seorang Pengarah atau Pengarah-pengarah lain, yang memenuhi kriteria keahlian. Jawatankuasa, melalui Pengerusinya, hendaklah membuat laporan kepada Lembaga Pengarah selepas setiap mesyuarat. Jawatankuasa hendaklah mewujudkan prosedur mesyuaratnya sendiri, tertakluk kepada peruntukan terma rujukan serta Tatacara dan Tataurus TNB. 11.2 9. SETIAUSAHA JAWATANKUASA 9.1 9.2 Setiausaha Jawatankuasa hendaklah merupakan Setiausaha Syarikat. Setiausaha hendaklah menggariskan satu (1) agenda bagi setiap mesyuarat dengan merujuk kepada Pengerusi Jawatankuasa. Agenda tersebut hendaklah diedarkan beserta dengan Kertas-Kertas yang berkaitan kepada semua ahli Jawatankuasa dan Ketua Audit Dalaman sekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum setiap mesyuarat. Setiausaha hendaklah menyediakan dengan segera minit mesyuarat bertulis dan mengedarkannya kepada setiap ahli. Minit mesyuarat Jawatankuasa tersebut hendaklah disah dan ditandatangani oleh Pengerusi mesyuarat pada mesyuarat yang berikutnya. Minit bagi setiap mesyuarat hendaklah dimasukkan ke dalam buku minit yang berada di bawah penjagaan Setiausaha Syarikat dan disimpan di Pejabat berdaftar syarikat. Minit tersebut hendaklah tersedia untuk diperiksa oleh ahli-ahli Lembaga Pengarah, Juruaudit Luar, Juruaudit Dalaman dan individu-individu lain yang dianggap wajar oleh Setiausaha Syarikat.
8.2
8.3
9.3
8.4
9.4
8.5
8.6
10. PENGUMUMAN 10.1 Jawatankuasa perlulah membantu Lembaga Pengarah dalam membuat pengumuman berkenaan aktivitiaktiviti Jawatankuasa dalam laporan JALP untuk diterbitkan dalam Laporan Tahunan. Ahli Lembaga Pengarah dikehendaki oleh Pihak Lembaga Pengarah untuk mengumumkan kepentingan mereka bagi menggelakkan sebarang konflik tentang kepentingan peribadi dan juga kepentingan syarikat. Sekiranya terdapat sebarang konflik sama ada benar atau anggapan, pengumuman kepentingan ini perlulah dimajukan kepada Pengerusi dan sesalinan kepada Setiausaha Syarikat.
8.7
10.2
8.8 8.9
11. SEMAKAN SEMULA TERMA RUJUKAN 11.1 Sebarang semakan semula atau pindaan kepada Terma Rujukan, sebagaimana yang dicadangkan oleh Jawatankuasa atau mana-mana pihak ketiga, hendaklah dibentangkan kepada Lembaga Pengarah untuk kelulusan. Selepas diluluskan oleh Lembaga Pengarah, semakan semula atau pindaan tersebut hendaklah dijadikan sebahagian daripada Terma Rujukan dan Terma Rujukan ini hendaklah dianggap telah disemak semula atau dipinda.
8.10
8.11
129
Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)

Pengurusan risiko perusahaan (Enterprise Wide Risk Management EWRM) merupakan rangka kerja yang mantap bertujuan untuk meningkatkan nilai pemegang-pemegang saham dalam menunaikan fungsi bisnes teras TNB, iaitu menyediakan bekalan elektrik yang berdaya harap dengan harga yang berpatutan. Sejak tahun 2003, rangka kerja tersebut telah digunapakai untuk mengutamakan risikorisiko strategik dan operasi di seluruh Kumpulan TNB di samping membolehkan pembangunan pelan pematuhan dalaman dan pengulangkajian. Rangka kerja EWRM merupakan satu kitaran pengurusan risiko yang lengkap, iaitu merangkumi proses penilaian, pelaporan, penambahbaikan, pemantauan dan pengulangkajian risikorisiko bisnes dalam Kumpulan.
STRUKTUR PELAPORAN EWRM
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA AUDIT LEMBAGA
JAWATANKUASA PENGURUSAN RISIKO KUMPULAN
AUDIT DALAMAN KUMPULAN
JAWATANKUASA KERJA PENGURUSAN RISIKO KUMPULAN
JABATAN EWRM
BISNES TERAS
PENGURUSAN PERUSAHAAN
PERKHIDMATAN KORPORAT
(200866-W)
130
Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)

AKTIVITIAKTIVITI EWRM 29 sesi kesedaran dan pengulangkajian risiko Pemantauan dan Pelaporan Risiko Analisis dan pelaporan penilaian risiko setiap setengah tahun kepada jawatankuasa-jawatankuasa risiko (rujuk struktur pelaporan EWRM) Penyaluran keputusan jawatankuasa-jawatankuasa risiko kepada pihak berkenaan untuk tindakan selanjutnya Dua forum pengurusan risiko yang membincangkan: (1) Risiko dan peluang-peluang dalam pembangunan tenaga boleh diperbaharui di Malaysia dari perspektif Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA) dan TNB Amalan-amalan terbaik dalam pengurusan risiko dan insurans projek
(2)
Risiko Komunikasi
Tiga sesi latihan pengurusan risiko dilaksanakan oleh anak syarikat latihan TNB iaitu TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. (ILSAS) Enam sesi latihan pengurusan risiko selama dua hari dalam Program Latihan Eksekutif Pelatih (PEP) TNB Enam risalah Risk Bulletin dihantarkan kepada semua pengguna emel TNB Maklumat risiko disalurkan secara tetap melalui laman web dalaman Bahagian Kewangan Kumpulan
Sistem Maklumat Risiko TNB (TRIS) Pengulangkajian Pematuhan Pengurusan Risiko
227 permintaan kepada TRIS Helpdesk diterima dan diselesaikan 11 sesi pengulangkajian pematuhan pengurusan risiko. Pemerhatian: kebanyakkan bahagian/jabatan/anak syarikat telah memenuhi keperluan-keperluan yang tertera dalam Polisi dan Prosedur-prosedur EWRM Latihan amal CERP tanpa pengumuman
Pelan Tindakbalas Kecemasan Korporat (CERP)
Enam sesi latihan CERP dijalankan di Semenanjung Malaysia Pelaksanaan aktiviti-aktiviti yang telah dirancang untuk memenuhi keperluan pensijilan ISO/IEC 27001:2005 Information Security Management System (ISMS) sebagai perlindungan terhadap ancaman siber atau keselamatan maklumat
EWRM membolehkan pihak pengurusan menangani sebarang ketidaktentuan serta risiko dan peluang secara berkesan dalam usaha meningkatkan keupayaan syarikat membina nilai. EWRM membantu TNB memastikan tenaga elektrik sentiasa dibekalkan dan pada masa yang sama, mengelakkan kesulitan dan kejutan yang tidak diingini.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMPERKASA MASYARAKAT BERASASKAN PENGETAHUAN

Pengetahuan telah diperakui sebagai salah satu faktor dalam mengekalkan pertumbuhan sosial dan ekonomi. Untuk menyokong usaha kerajaan mentransformasi negara menjadi sebuah masyarakat berasaskan pengetahuan, kami berazam untuk memainkan peranan memperkasakan rakyat Malaysia dalam era maklumat dan pengetahuan, melalui bekalan elektrik yang berterusan serta berdayaharap ke seluruh pelusuk negara.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
Ulasan Operasi
135
PERNIAGAAN TERAS
Perniagaan teras TNB adalah penjanaan, penghantaran dan pembahagian elektrik. Didorong oleh peranan utamanya untuk Keeping the Lights On, syarikat tersebut telah muncul sebagai peneraju pembekal utiliti di rantau ini.
Bahagian Penjanaan bertanggungjawab menjana tenaga elektrik di enam buah stesen janakuasa haba dan tiga skim janakuasa hidro elektrik di Semenanjung Malaysia. Berserta dua syarikat Penjana Bebas (IPP) yang disokong olehnya, iaitu Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah milik penuh dan Stesen Janakuasa Sultan Salahuddin Abdul Aziz milik majoritinya, loji-loji tersebut merangkumi 36.6% daripada bahagian pasaran penjanaan di semenanjung. Bahagian Penjanaan turut memiliki TNB Liberty Power Limited di Pakistan. Bahagian Penghantaran mengalirkan tenaga elektrik dari penjana tenaga kepada para pengedar dan pelanggan industri bersaiz besar. Perniagaan utamanya termasuk mengendali grid dan menyenggara litar talian penghantaran dan pilon sejauh ribuan kilometer di semenanjung. Bahagian tersebut komited dalam menyediakan bekalan elektrik yang selamat, terjamin dan berdayaharap pada kos yang optimum. Bahagian Pembahagian pula bertanggungjawab ke atas penyediaan rangkaian yang berdayaharap dan teguh. Ia merancang, mereka bentuk, membina, mengendali dan menyenggara sistem bekalan elektrik negara bagi menyediakan tenaga elektrik yang mencukupi kepada semua segmen pelanggan, pada tahap kecekapan tertinggi. Bahagian tersebut turut menyediakan perkhidmatan barisan depan TNB, mengendalikan Pusat Khidmat Pelanggan, mengutip hasil dan mengendalikan Pusat Pengurusan Panggilan.
Ulasan Operasi Teras Perniagaan
(200866-W)
136
Ulasan Operasi
PENJANAAN
Zainudin bin Ibrahim Naib Presiden
Pengalaman
Melebihi
60
tahun
MATLAMAT BAHAGIAN Bahagian Penjanaan TNB mengendali dan menyelenggara enam stesen-stesen Janakuasa haba dan tiga rangkaian utama stesen-stesen Janakuasa hidro di Semenanjung Malaysia. Enam stesen-stesen Janakuasa haba tersebut terdiri daripada loji gas konvensional dan minyak serta loji gas turbin kitar terbuka dan kitar padu. Bahagian Penjanaan juga turut memberi sokongan pengendalian dan penyelenggaraan kepada tiga Pengeluar Tenaga Bebas (IPP), dengan dua daripadanya adalah milik penuh TNB iaitu Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung yang beroperasi menggunakan arang batu dan TNB Liberty Power Limited, Pakistan yang beroperasi menggunakan bahan bakar gas di samping Stesen Janakuasa Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah, Kapar dengan TNB merupakan pemegang ekuiti majoriti. Berbekalkan pengalaman melebihi 60 tahun, Bahagian Penjanaan juga memainkan peranan utama dalam menyediakan tenaga pakar teknikal untuk menyokong usahaniaga TNB di luar negara.
137
Ulasan Operasi Penjanaan

Graf 1: Jumlah Keupayaan Kapasiti Terpasang Penjanaan bagi TK2012
KEV, 11.1% GLGR, 1.5% PG, 3.4% LAIN-LAIN, 47.3%
PJ, 2.9% MNJG, 9.5%
RINGKASAN OPERASI Permintaan maksimum sistem tenaga elektrik Semenanjung Malaysia telah meningkat 2.3% kepada 15,826MW seperti yang dicatatkan pada bulan Jun 2012, daripada 15,476MW yang dicatatkan pada bulan Mei 2011. Bahagian Penjanaan TNB mempunyai jumlah keupayaan kapasiti terpasang sebanyak 9,041MW, merangkumi 7,130MW kapasiti daripada loji-loji haba dan 1,911MW daripada loji-loji hidro1. Graf 1 menunjukkan jumlah keupayaan kapasiti terpasang penjanaan untuk tahun kewangan 2012 di Semenanjung Malaysia. Disebabkan beberapa henti tugas terancang di sepanjang tahun kewangan yang diulangkaji, bahagian pasaran penjanaan TNB telah menurun sebanyak 1.4 peratus mata tahun ke tahun kepada 36.6%. Antara henti tugas terancang yang dilaksanakan adalah rombak rawat Unit 2 di Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung, rombak rawat Blok 3 di Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka, dan rombak rawat GT3B di Stesen Janakuasa Sultan Iskandar, Pasir Gudang. Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah dan Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson terus menjadi penyumbang utama tenaga dan masing-masing menghasilkan 36.1% dan 24.4% daripada keseluruhan tenaga yang dijana oleh TNB. Graf 2 menunjukkan bahagian pasaran penjanaan keseluruhan untuk tahun kewangan yang diulangkaji manakala Graf 3 membandingkan pasaran bulanan penjanaan untuk tahun kewangan 2011 dan 2012.
1 Berdasarkan kepada Generation Security Standard (Jun
PD, 6.5% TNB, 41.6% PAKA, 5.2% CB, 3.8% HYD, 8.8%
Graf 2: Bahagian Pasaran Penjanaan berdasarkan jualan bagi TK2012

KEV, 11.1% PG, 1.7% GLGR, 2.0% LAIN-LAIN, 52.3% TNB, 36.6% PD, 8.9% MNJG, 13.2%
PJ, 0.4%
CB, 1.5% PAKA, 3.2% HYD, 5.7%
Graf 3: Perbandingan Bahagian Pasaran Bulanan antara TK2011 dan TK2012

50.0
46.1% 39.8%
40.0
35.8%
30.0
34.7%
34.8%
36.6%
33.2% 32.4%
20.0
Nov
Feb
Apr
Jan
Sep
Mei
Dis
Okt
Mac
Jun
Jul
2011) daripada Jabatan Perolehan Tenaga, TNB
TK11
TK12
Ogo
(200866-W)
138
Ulasan Operasi Teras Perniagaan Graf 4: Pecahan Penjanaan TNB Mengikut Jenis-jenis Bahan Api bagi TK2012
HIDRO 15.5%
DIESEL 3.3%
0.6% MINYAK (MFO) GAS 44.5%
ARANG BATU 36.1%
Penjanaan menggunakan bahan api gas telah menyumbang sebanyak 44.5% daripada keseluruhan jumlah jualan unit tenaga oleh TNB untuk tahun kewangan ini, diikuti penjanaan menggunakan bahan api arang batu sebanyak 36.1%, penjanaan hidro sebanyak 15.5%, penjanaan bahan api diesel sebanyak 3.3% dan bahan api minyak (MFO) sebanyak 0.6%. Pecahan bahan api penjanaan TNB bagi tempoh ulangkaji telah berubah disebabkan oleh pembekalan gas Petronas yang bertambah baik berbanding tahun kewangan terdahulu. Graf 4 menunjukkan pecahan penjanaan oleh TNB mengikut jenis-jenis bahan api untuk tahun kewangan 2012.
Graf 5: Faktor Kebolehsedian Setara Loji bagi TK2012 (%)
ULASAN PRESTASI TEKNIKAL Faktor Kebolehsediaan Setara Loji (EAF)
100.00 96.5 95.00 90.00 85.00 83.2 80.00 75.00 70.00 80.8 92.2 87.9 88.5 83.4 88.3 87.8 94.4
EAF Bahagian Penjanaan TNB adalah 88.7%, iaitu peningkatan ketara sebanyak 2.2 peratus mata berbanding tahun kewangan terdahulu. Prestasi keseluruhan stesen-stesen adalah baik, dengan 60% stesen-stesen Janakuasa TNB mencapai EAF melebihi 90%. Antara pelbagai jenis loji penjanaan, loji turbin gas kitar terbuka mencapai EAF sebanyak 96.6%, loji hidro sebanyak 91.8%, loji kitar padu sebanyak 87.6%, loji haba arang batu konvensional sebanyak 83.0% dan loji haba minyak/gas konvensional sebanyak 80.8%. Seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 5, EAF terendah iaitu 80.8% telah direkodkan pada bulan September 2011 apabila beberapa henti tugas utama terancang
Mac
Mei
Ogo
Nov
Sep
Feb
Apr
Jun
Okt
Dis
Jan
Jul
139

Graf 6: Faktor Kebolehsediaan Setara Loji Mengikut Stesen (%)
100
97.3 95.0 92.0 84.2 81.1 89.7 95.9 87.7 94.9 93.6 88.3 93.5 93.0 92.7 90.3 89.9 90.1 91.4
60 40 20 0
dilaksanakan. Antaranya termasuklah rombak rawat Unit 2 di Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung, Unit 3 di Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Pergau dan Unit 3 di Stesen Janakuasa Sultan Mahmud, Kenyir. Peningkatan ketara EAF berbanding tahun kewangan terdahulu adalah disebabkan oleh Faktor Henti Tugas Tidak Terancang (EUOF) yang lebih rendah iaitu 3.5%. Graf 6 menunjukkan EAF stesen-stesen TNB untuk TK2011 dan TK2012. Graf 7 menunjukkan unjuran EAF sejak tahun kewangan 2008. EAF untuk tahun kewangan 2012 telah mencapai sasaran 88.4% iaitu melebihi sebanyak 0.3 peratus mata.
CB
PAKA
PD
PG
GLGR
PJ
MNJG SGPK KNYR CAM TK11
74.6 83.0
80
TNB
TK12
Graf 7: Faktor Kebolehsediaan Setara Loji untuk TK2008-2012 (%)

91.0
90.0
90.0 89.0 88.0 87.0 86.0
90.5
89.4
Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara (EUOF) Keseluruhan dayaharap stesen sepanjang tahun kewangan 2012 adalah baik kecuali henti tugas tidak terancang yang tinggi di Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka dan Stesen Janakuasa Gelugor. EUOF Bahagian Penjanaan untuk TK2012 adalah 3.5%, peningkatan sebanyak 50% berbanding tahun kewangan terdahulu. Graf 8 menunjukkan unjuran EUOF dari tahun kewangan 2008 hingga 2012. EUOF untuk kebanyakan stesen TNB adalah baik dengan 70% daripadanya merekodkan EUOF kurang daripada 4%. Stesen Janakuasa Sultan Mahmud, Kenyir mencatatkan EUOF kurang daripada 0.5%. Stesen Janakuasa Sultan Ismail di Paka dan Stesen Janakuasa Gelugor merekodkan EUOF yang tinggi iaitu masing-masing sebanyak 9.9% dan 5.0%.
85.0 84.0
TK08
TK09
TK10
TK11
86.8
TK12
Graf 8: Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara (%) dari TK2008-2012
8.0
7.1
7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0

3.3
2.9
TK08
TK09
TK10
2.7
TK11
TK12
3.5
88.7
86.8
88.7
(200866-W)
140

Graf 9: Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara Mengikut Stesen (%)
18.0 16.0 14.0
9.9 12.5 17.1
Graf 10: Analisa Henti Tugas Tidak Terancang
TURBIN GAS 20.1%
DANDANG 12.5%
12.0 10.0 8.0
HIDRO 0.9%
7.1
LAIN-LAIN 0.3% BAKI LOJI 32.7%
4.9
6.0
1.6 2.0 2.4
4.7
5.0
3.2
1.8
4.0 2.0 0
3.1
3.5
TURBIN STIM 25.6%
0.4
0.6
0.7
1.2
0.1
CB
PAKA
PD
PG
GLGR
PJ
MNJG SGPK KNYR CAM TK11
0.1
1.5
1.5
TNB
TK12
PENJANA 7.9%
Graf 11: Penjanaan Unit Tenaga Mengikut Stesen (GWh)

14,110
16,000 14,000 12,000

7,979 9,522 12,334
10,000 8,000 6,000

1,737 5,183 3,402
EUOF untuk tahun kewangan ini telah melebihi sasaran 3.3% iaitu sebanyak 0.2 peratus mata, disebabkan henti tugas tidak terancang GT3B yang berpanjangan di Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka dan kegagalan mekanikal ST1C di Stesen Janakuasa Gelugor. Graf 9 menunjukkan EUOF berdasarkan stesen untuk tahun kewangan 2012. Analisa penyumbang utama henti tugas tidak terancang ditunjukkan di dalam Graf 10. Penjanaan Unit Tenaga (NUG) Jumlah keseluruhan penjanaan unit tenaga meningkat sebanyak 3.1% berbanding tahun kewangan yang lepas kepada 39,041GWh. Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung merupakan penyumbang terbesar penjanaan unit tenaga sebanyak 14,110GWh, diikuti dengan Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson (9,522GWh) dan Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka (3,402GWh).
39,041
2,983
2,2113
2,141
0 CB PAKA PD PG GLGR PJ MNJG SGPK KNYR TK11 CAM TK12
Graf 12: Penjanaan Unit Tenaga (GWh), TK2008-2012

42,000
41,146
41,000 40,000
39,368
39,000 38,000 37,000 36,000 35,000 34,000 33,000

37,770
284
389
775
791
2,000
1,621
1,826
2,219
2,225
2,388
4,000
2,879
Graf 11 membandingkan penjanaan unit tenaga stesen-stesen penjanaan TNB bagi tahun kewangan 2011 dan 2012. Unjuran tahunan penjanaan unit tenaga dari tahun kewangan 2008 hingga 2012 ditunjukkan di dalam Graf 12.
TK08
TK09
TK10
TK11
37,859
TK12
141

Graf 13: Kecekapan Haba Mengikut Stesen (%) Kecekapan Haba Kecekapan haba keseluruhan Bahagian Penjanaan untuk tahun kewangan ini adalah 39.0%. Graf 13 menunjukkan perbandingan kecekapan haba stesenstesen penjanaan TNB bagi tahun kewangan 2011 dan 2012. Ini menunjukkan peningkatan sebanyak 0.26% berbanding 38.9% yang dicapai pada tahun kewangan terdahulu. Secara keseluruhannya, kecekapan haba telah meningkat 1.1 peratus mata dari tahun kewangan 2008 sehingga 2012 seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 14. Pelepasan Karbon Jumlah pelepasan CO2 untuk tahun kewangan ini adalah sebanyak 0.55 tan metrik per MWj, iaitu peningkatan sebanyak 1.9% daripada jumlah pembebasan tahun kewangan terdahulu iaitu sebanyak 0.54 tan metrik per MWj. Penjanaan unit tenaga arang batu yang tinggi di sepanjang tahun ini telah menyebabkan kepada peningkatan ini. Graf 15 menunjukkan jumlah pelepasan CO2 kesemua stesen-stesen TNB untuk tahun kewangan 2012. MFO dan arang batu merupakan menyumbang terbesar kepada pelepasan CO2 iaitu masing-masing sebanyak 0.94 tan metrik per MWj dan 0.87 tan metrik per MWj, diikuti bahan api diesel sebanyak 0.64 tan metrik per MWj dan gas asli sebanyak 0.48 tan metrik per MWj. Inisiatif-inisiatif berterusan untuk mengurangkan pelepasan CO2 sedang dilaksanakan. Ini termasuklah inisiatif-inisiatif seperti mempertingkatkan penjejak parameter prestasi bagi turbinturbin gas dan mempiawaikan tatacara pencucian kompresor untuk loji kitar padu.
41.0 40.0
39.4
60.0 50.0
40.5
39.8
40.0
38.7 37.4 37.5 37.3
37.1
38.0
30.0 20.0 10.0 0
CB
PAKA
PD
PG
GLGR
26.4
PJ
26.6
MNJG TK11
35.3
35.4
TK12
Graf 14: Kecekapan Haba (%), dari TK2008-2012
39.1
39.0 38.0 37.0 36.0 35.0

37.9
TK08
TK09
TK10
TK11
38.9
TK12
Graf 15: Jumlah Pelepasan CO2 oleh kesemua stesen (tan metrik CO2/MWj)
0.87
1.0 0.9 0.8

0.54 0.56
0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2

0.54 0.44
0.79
39.0
38.9
TNB
0.51
0.01
0.01
0.1 0.0
CBPS PAKA
TJPS
PGPS GLGR MNJG PJPS
SGPK KNYR CHPS
0.01
TNB
0.55
39.0
48.2
48.4
(200866-W)
142
Ulasan Operasi
PENGHANTARAN
Datuk Rozimi bin Remeli Naib Presiden
Tahun kewangan ini sekali lagi merupakan tahun yang amat bermakna bagi Bahagian Pengha Penghantaran. Bisnes seperti biasa bagi Bahagian tidak lagi hanya melakukan perkara yang sa dengan cara yang sama, tetapi lebih kepada mengekalkan prestasi bertaraf sama dunia. Berusaha Untuk Kemampanan adalah kata rangsangan baru Bahagian ini di dalam m memulakan 20 Pelan Tindakan Utama seperti yang digariskan didalam Gemila Gemilang 2015 bagi mencapai objektif Pelan Strategik 20 Tahun TNB.
1.03
tidak melebihi
Sistem Minit
dalam tempoh empat tahun yang lalu
143
Ulasan Operasi Penghantaran

Kecemerlangan Operasi
Prestasi cemerlang dalam Sistem Minit Penghantaran yang mengukur prestasi Grid Nasional tidak melebihi 1.03 minit dalam tempoh empat tahun yang lalu. Pengurangan jumlah pelantikan yang melibatkan penghantaran kepada 276 pada TK2011/12 berbanding 305 pada TK2010/11. Rekod baru kehilangan kuasa sistem penghantaran pada tahap 1.67%, termasuk kehilangan beban alatubah pembahagian. Pengurangan Indeks Kelewatan Bulanan (MDI) yang mengukur perlaksanaan projek penghantaran daripada 5.03 bulan pada TK2007/08 ke 1.4 bulan pada TK2011/12.
PENGHANTARAN SECARA RINGKAS Bahagian Penghantaran merancang, mengendali dan membangunkan rangkaian penghantaran TNB pada paras voltan 132kV, 275kV dan 500kV yang menghubungkan bekalan secara pukal dari penjanaan kepada pembahagian termasuk sambungan secara terus kepada pelanggan industri besar. Di antara aktiviti bisnes utamanya adalah mengendalikan operasi grid secara 24/7 dengan memantau aliran elektrik sepanjang sistem, memantau semua komponen rangkaian dan menggantikan alatan yang tidak berfungsi secara optimum dan seterusnya membangunkan rangkaian untuk memenuhi permintaan yang kian meningkat. Bahagian ini terus mengharungi cabaran untuk menyelenggara menara dan talian penghantaran yang beribu-ribu kilometer di Semenanjung Malaysia. Bahagian ini tetap komited dalam menyediakan bekalan elektrik yang selamat, terjamin dan berdaya harap pada kos yang optimum. Perkara yang paling utama dalam mengendalikan operasi bisnes sehariannya, ialah Bahagian ini perlu memastikan ia memberi perkhidmatan berkualiti, mengamalkan tadbir urus korporat yang baik, prihatin terhadap alam sekitar dan memenuhi tanggungjawab sosial korporatnya. Bahagian ini beriltizam menjadi peneraju entiti penghantaran dan pengendali sistem grid yang terunggul di ASEAN dan juga antara yang terbaik di dunia.
Sistem Minit (min)

7 6 5 4 3 2 1 0 TK10/11 TK07/08 TK08/09 TK09/10 TK11/12 6.56
Indeks Kelewatan Bulanan (Bulan)

7 6 5 4 3 2 1 0 TK07/08 TK08/09 TK09/10 TK10/11 TK11/12
3.37
5.03
2.57
1.96
1.02
1.01
Jumlah Pelantikan Melibatkan Penghantaran

500 450 429 400 350 300 250 200 150 100 464
0.85
392
1.03
333
307
305
PENCAPAIAN BAHAGIAN PENGHANTARAN Bahagian Penghantaran telah mencapai beberapa kejayaan yang memberansangkan sepanjang tahun ini dari segi prestasi operasi dan korporat seperti berikut:
50 0
TK06
TK07
TK08
TK09
TK10
TK11
TK12
276
1.40
(200866-W)
144
Mengekalkan Zero Major Disturbance selama tujuh (7) tahun berturut-turut. Mengekalkan pelantikan sifar yang mengakibatkan kehilangan beban pada tahap 500kV dan 275kV selama empat (4) tahun berturut-turut. Rekod Tertinggi Permintaan Maksimum ialah 15,826MW (dicatat pada 20 Jun 2012) Peningkatan keupayaan sistem dengan penambahan 2,160 MVA keupayaan alatubah, 149.0 km-litar rangkaian talian penghantaran dan 45.8 km-litar kabel bawah tanah melalui 54 projek penghantaran yang berjaya disiapkan. Buat pertama kali kesemua 25 unit bisnes Bahagian Penghantaran mendapat Pensijilan Occupational Health Safety Assessment Series (OHSAS). Pencapaian 16 anugerah emas daripada Malaysian Society for Occupational Safety & Health (MSOSH) untuk tahun kedua berturut-turut dengan tiga (3) Unit Bisnes iaitu Pembangunan Aset (Timur), Senggaraan Aset (Kelantan) dan Senggaraan Aset (Pahang) menerima anugerah tertinggi, Merit Emas. Kesemua 25 Unit Bisnes mengekalkan Pensijilan 5S 5 bintang dengan Senggaraan Aset (Pahang) diiktiraf dengan Anugerah Terbaik 5S di peringkat korporat. Lulus Audit Pengawasan SIRIM dengan tiada sebarang Non-Conformance Report (NCR) untuk dua (2) tahun berturut-turut.
MENGGERAKKAN KECEMERLANGAN OPERASI MELALUI GEMILANG 2015 Bahagian Penghantaran telah memberi fokus yang tidak berbelah bahagi sejak tujuh tahun lalu bagi mencapai kecemerlangan operasi. Dengan menurunnya sistem minit dan kehilangan kuasa sistem penghantaran, memulatugas projek menepati masa, serta mengekalkan Zero Major Disturbance, Bahagian ini telah meletakkan TNB sebagai syarikat utiliti pembekalan elektrik yang terbaik di rantau ini. Dalam usaha mengemudi TNB ke tahap yang lebih tinggi, Bahagian Penghantaran sedang melaksanakan semua inisiatif yang telah digariskan untuk bahagian di bawah Gemilang 2015, fasa kedua Pelan Strategik 20 tahun TNB. Ianya menggerakkan TNB terhadap visi untuk menjadi peneraju global menjelang 2025. Bahagian Penghantaran telah diamanahkan dengan 20 Pelan Tindakan Utama di bawah perancangan lima tahun Gemilang 2015 yang mana 75% daripadanya telah berjaya disiapkan. Ini termasuk empat strategi tunggak iaitu: 1. Mempertingkat daya harap bekalan melalui inisiatif Pelan Tindakan Pelantikan Sifar (ZTAP) dan Senggaraan Pepasangan Kritikal (CRIM)
kepada pembaikan dan penggantian peralatan yang telah lama dan bermasalah yang telah dikenalpasti pada pepasangan kritikal, misalnya; penggantian alatubah pembumian, penangkap kilat, penukaran palang kayu kepada palang komposit dan penala reactor bagi banka kapasitor bawah had, penyulingan semula minyak alatubah, pemasangan antitheft lock nut, dan penggantian geganti statik dan elektromekanikal. 2. Mempertingkatkan bekalan berdayaharap melalui pembangunan dan pelaksanaan SmartGrid perintis Wide Area Intelligent System (WAIS) untuk mengekalkan zero major disturbance
3 daripada 6 aktiviti utama telah siap dan beroperasi sepenuhnya: i. Real Time Application Platform: Unit pemprosesan pintar yang mampu mengumpul data dan membuat keputusan dan tindakan kawalan automatik secara real time. Advance Overload Protection Scheme: Sistem perlindungan tahap kedua untuk meminimakan risiko pelantikan berturutan. Under Voltage Load Shedding Scheme: Under Voltage Load Shedding Scheme pintar yang menggunakan informasi rangkaian luas.
ii.
Inisiatif ini adalah untuk mengurangkan risiko strategik berpunca dari kegagalan memastikan bekalan yang berdayaharap dan berkualiti bagi mengekalkan sistem minit yang rendah. Aktiviti tertumpu
iii.
145

3. Mengurangkan kehilangan kuasa sistem penghantaran dengan memperkenalkan low loss conductor:
PROSPEK Bahagian Penghantaran akan terus melaksanakan inisiatif yang dikenalpasti di bawah Gemilang 2015. Ianya telah ditetapkan sejajar dengan matlamat Bahagian ini untuk menjadi entiti penghantaran dan penggendali sistem Grid yang terunggul di ASEAN dan antara yang terbaik di dunia. Bahagian ini komited di dalam menguruskan aset-asetnya dan memenuhi kehendak pihak berkepentingan, mengoptimumkan prestasi, risiko dan kos sepanjang kitaran hayat aset-aset berkenaan bagi memastikan bekalan elektrik adalah selamat, terjamin dan berdaya harap. Bahagian ini sedang berusaha mendapatkan pensijilan PAS55 dengan menyelaraskan amalan dan proses pengurusan aset mengikut British Standards Institutions (BSI) Publicly Available Specification. Ini memastikan Pelan Pengurusan Aset adalah sejajar dengan amalan terbaik pengurusan aset yang membolehkan Bahagian Penghantaran mematuhi syarat semua badan berkanun, pihak berkuasa dan keperluan undangundang yang berkaitan dengan bisnes dan operasi, mengekalkan sistem informasi yang tepat dan terkini, mengintegrasikan pengurusan risiko sebagai sebahagian daripada sistem pengurusan aset dan menambahbaik sistem sedia ada secara berterusan. Sebagai tulang belakang rangkaian bekalan elektrik kepada lebih 8 juta pengguna elektrik di Semenanjung Malaysia, Bahagian ini fokus kepada penggunaan teknologi berimpak tinggi bagi mengekalkan tahap produktiviti yang tinggi. Bahagian ini akan menubuhkan pasukan senggaraan pencawang hidup yang kedua dalam tahun kewangan yang akan datang bagi mengekalkan tahap kecekapan dan daya harap bekalan elektrik. Ini akan membolehkan kerja senggaraan dijalankan di pencawang kritikal dan pusat beban utama tanpa gangguan elektrik kepada pengguna.
6 projek telah dikenalpasti dan satu sedang dalam perlaksanaan: 60km litar 275kV talian atas Ulu Jelai-Tapah.
4.
Penggunaan teknologi yang inovatif dan terbukti melalui International Electrotechnical Commission Standard IEC 61850 based Substation Protection Automation and Control System (SPACS):
Dalam tahun kewangan 2011/12, Bahagian telah menyiapkan fasa 1 dan 2 Transmission Operation Monitoring & Analysing System (TOMAS), satu sistem informasi yang berpusat meliputi pengurusan proses kerja dan pemantauan dashboard. Setelah dua tahun beroperasi, TOMAS akan dipertingkatkan dan disepadukan dengan Corporate Geospatial Information System (CGIS). Bahagian ini komited untuk melengkapkan dan menyerahkan semua projek pada masa yang ditetapkan kerana sebarang kelewatan pada pembangunan projek penghantaran yang kritikal akan menyebabkan risiko kepada keselamatan dan daya harap Grid Nasional. Pada masa ini terdapat beberapa bantahan terhadap projek utama penghantaran. Bahagian ini sedang berusaha mengatasinya dengan mendapatkan sokongan dan kerjasama daripada pihakpihak yang berkepentingan agar memberi manfaat kepada semua yang terlibat. Bahagian Penghantaran akan terus komited dalam memastikan kecemerlangan pada produk dan perkhidmatannya ke arah menjadi entiti penghantaran dan pengendali sistem Grid yang terunggul di ASEAN dan di antara yang terbaik di dunia.
Aktiviti-aktiviti yang berjaya dimulatugas adalah seperti berikut: i. Real Time Digital Simulator (RTDS) with IEC 61850 Interface and Digital Teleprotection Simulator sebagai fasiliti untuk membuat ujian SPACS IEC 61850 based Substation Intelligent Management System (61850 SIMS) sebagai salah satu komponen SPACS Penganugerahan IEC 61850 SPACS pilot project di pencawang penghantaran PMU Kajang Estate 132/33kV GIS
ii.
iii.
Di dalam usaha meningkatkan kapasiti pengetahuan, pakar SPACS telah mengadakan beberapa siri kursus untuk jurutera perlindungan dari Bahagian Penghantaran dan Pembahagian menggunakan lab IEC 61850 System Verification & Simulation (IEC 61850 SVC Lab) di TNBR.
(200866-W)
146 146 4
Ulasan Operasi
PEMBAHAGIAN
Datuk Ir. Baharin bin Din Naib Presiden
Bahagian Pembahagian telah menunjukkan prestasi cemerlang untuk tahun di bawah tinjauan, pencapaian yang melebihi skor purata untuk kebanyakan tanda-tanda prestasi utama. Ini boleh dikaitkan dengan perlaksanaan yang efektif dan pemantauan rapi inisiatif-inisiatif Gemilang 2015 oleh pelbagai unit dalam Bahagian.
RINGKASAN OPERASI Sebagai Bahagian di dalam TNB yang berurusan terus dengan pelanggan, peranan utama Bahagian Pembahagian ialah memastikan sistem rangkaian pembahagian yang berdaya harap dan mantap. Bahagian Pembahagian merancang, mereka bentuk, membina, mengendali dan menyelenggara sistem bekalan elektrik negara pada tahap voltan 33kV, 22kV, 11kV, 6.6kV dan 400/230V dalam usaha menyediakan elektrik yang mencukupi kepada semua segmen pelanggan, secekap yang mungkin. Di samping itu, Bahagian ini juga telah diamanahkan dengan operasi peruncitan. Dalam hal ini, ia memasar dan menjual elektrik, menyambung bekalan baru, menyedia perkhidmatan kaunter di Pusat Khidmat Pelanggan (PKP) TNB, memungut hasil, mengendali Pusat Pengurusan Panggilan (TNB Careline 15454 dan One Stop Engagement Centre (OSEC) 1-300-88-5454), mengendali pertanyaan dan aduan pelanggan, dan memelihara hubungan kukuh dengan pelanggan dan kerajaan. Untuk berkhidmat kepada pelanggan secara optimum, Bahagian Pembahagian mempunyai rangkaian Pejabat di 13 Negeri dan 45 Kawasan, meliputi lokasi-lokasi strategik di seluruh negara.
147
Ulasan Operasi Pembahagian
+4.3%
Bagi tempoh di bawah kajian, sejumlah 227,239 pelanggan baru telah mendapat bekalan elektrik. Ini secara efektifnya meningkatkan pelanggan asas TNB kepada 7.88 juta. Sementara itu, jualan elektrik (dalam unit) meningkat 4.3% kepada 96,257.2 GWh. Tahun ini menyaksikan satu perubahan dalam kepimpinan di mana Naib Presiden, Hj Hussin Othman bersara berkuatkuasa 1 Januari 2012. Beliau telah digantikan oleh Datuk Ir. Baharin bin Din, yang telah berkhidmat dengan TNB sebagai jurutera di peringkat awal kerjayanya sebelum dilantik sebagai Pengarah Urusan SESB dari 2007 sehingga 2011. Semenjak menjawat jawatan sekarang, Datuk Ir. Baharin Din telah memperkenalkan beberapa inisiatif untuk mengukuhkan lagi rangkaian sistem Pembahagian serta meningkatkan perkhidmatan pelanggan. Bahagian ini telah melaksanakan Roadmap 10 tahun, yang diusahakan di bawah rangka kerja McKenzie 7S, yang akan membawa Bahagian Pembahagian menjangkau objektif Gemilang 2015. Antara objektif1.
jualan elektrik (dalam unit)
objektif Roadmap 10 tahun Bahagian Pembahagian adalah: Mengoptimum dan menumpukan sumber yang terhad di bahagian perniagaan yang utama dan memberi kesan dalam usaha untuk mencapai piawaian bertaraf dunia seperti yang digariskan anggota kerja di bawah Pelan Strategik 20 Tahun TNB. Melibatkan semua anggota kerja Bahagian Pembahagian dalam usaha untuk mencapai piawaian bertaraf dunia.
2.
Satu lagi inisiatif yang diperkenalkan oleh Datuk Ir. Baharin ialah konsep D.O.I.T iaitu Disiplin, Objektif, Integriti dan Kerja Berpasukan. Bahagian Pembahagian menerima pakai D.O.I.T sebagai titik rali yang mantap dan berpengaruh untuk anggota kerjanya yang melebihi 16,000 orang. D.O.I.T juga mengukuhkan Nilai-Nilai Bersama TNB iaitu Mengutamakan Pelanggan, Integriti, Kecemerlangan Bisnes dan Prihatin.
(200866-W)
148
Pensijilan semula semua 119 stesen di bawah Bahagian oleh Perbadanan Produktiviti Malaysia (MPC) bagi Sistem Pengurusan Kualiti Alam Sekitar (WIT-5S). TNB Kulaijaya sebagai Juara Keseluruhan 2011 bagi Anugerah Kementerian Perdagangan dan Industri; dan Juara dalam Kategori Sektor Swasta. Sumbangan dalam kemenangan TNB bagi Anugerah Terbaik di peringkat Anugerah Kebangsaan Pengurusan Perakaunan 2011 (NAfMA).
D.O.I.T dan Roadmap 10 tahun ini dijangka akan menyediakan kedua-dua kelengkapan soft dan hard untuk mencapai matlamat baru TNB seperti yang diumumkan oleh Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif baru, Dato Wira Ir Azman Mohd. Matlamat baru TNB ialah memberi tumpuan kepada penyediaan tenaga kerja yang lebih bertenaga dan mencapai satu revolusi produktiviti. D.O.I.T dan Roadmap 10-tahun Bahagian Pembahagian juga melengkapkan Empat Teras seperti yang digariskan oleh Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif (Pembangunan Kepercayaan dan Perhubungan, Pembangunan Kapasiti, Pembangunan Prestasi dan Pembangunan Pertumbuhan) yang direka ke arah profesionalisme yang tinggi.
Anugerah Emas untuk Inovasi Teknologi Terbaik dalam Pusat Perhubungan seperti yang diiktiraf oleh Contact Centre Associations Malaysia (CCAM) pada Oktober 2011. Anugerah Emas untuk Pelaksanaan CRM Terbaik dalam Pusat Perhubungan seperti yang diiktiraf oleh Contact Centre Associations Malaysia (CCAM) pada Oktober 2011. Skor tertinggi pernah dicapai sebanyak 7.2 dalam Kajiselidik Indeks Kepuasan Pelanggan (CSI). Peningkatan daya harap rangkaian dengan pengurangan ketara SAIDI sebanyak 62.32 minit/pelanggan/tahun daripada 78.9 minit/pelanggan pada Tahun Kewangan sebelumnya. Pe n u r unan seb any ak 2,621 kes gangguan bekalan elektrik voltan sederhana, daripada 13,428 kes pada Tahun Kewangan sebelumnya. Merekodkan penurunan sebanyak 0.21% dalam Kehilangan Tenaga Pembahagian iaitu daripada 6.79% dalam Tahun Kewangan sebelumnya kepada 6.58%, yang menjurus kepada keuntungan kewangan melebihi RM63 juta. Kutipan sebanyak RM51.87 juta dan RM0.746 juta (dalam pembayaran jenis) untuk caj terkurang yang dikesan daripada kes usikan meter.
Penambahbaikan Prestasi Bisnes Bagi Tahun Kewangan yang dinilai, dua projek utama telah dilaksanakan oleh Bahagian Pembahagian untuk membantu menambahbaik prestasi bisnes pada peringkat operasi. 1. Sistem Pengurusan Kawalan untuk Pengurus Kawasan dan Cawangan Sebagai sebahagian daripada usaha berterusan untuk menambahbaik prestasi bisnes, Bahagian Pembahagian memperkenalkan Unit Review Meeting (URM) dan Supervisory Review Meeting (SRM) di semua stesen pada tahun 2011 untuk menyediakan satu cara yang lebih sistematik untuk memantau aktiviti operasi, terutamanya di peringkat kawasan dan cawangan. 2. Manual Operasi Pengurus Kawasan Satu set garis panduan yang tersusun yang dibukukan telah dibangunkan bagi Pengurus Kawasan, untuk mereka mengutamakan peranan dan tanggungjawab, di samping membantu dalam menguruskan aktiviti harian. Garis panduan yang terkandung di dalam Manual Operasi Pengurus Kawasan ini adalah berdasarkan kepada amalan terbaik yang relevan. Di samping tugas-tugas operasi, garis panduan ini juga meliputi bidang berkaitan seperti perhubungan industri dan perhubungan awam. Manual ini turut dibangunkan dalam bentuk fail meja untuk rujukan cepat.
SOROTAN PENCAPAIAN Pencapaian utama Bahagian Pembahagian untuk Tahun Kewangan 2011/2012 termasuk:
Pelancaran TNB Careline oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air pada 16 Februari 2012. Pengenalan lima saluran baru komunikasi utama kepada pelanggan pada 16 Februari 2012, iaitu: Telefon/faks: 1300-88-5454 Telefon/SMS: 1-5454 Emel: tnbcareline@tnb.com.my Webchat: (www.tnb.com.my) Facebook: www.facebook.com.my/ tnbcareline
149

PENAMBAHBAIKAN OPERASI Kaji Selidik Indeks Kepuasan Pelanggan (CSI) CSI mengukur tahap kepuasan satu sampel kelompok pelanggan TNB. Bagi Tahun Kewangan ini, kaji selidik ini melibatkan 8,578 pelanggan domestik, komersil dan industri di Semenanjung Malaysia. Keputusan CSI Kajian CSI adalah berdasarkan penilaian yang diberikan kepada 35 rangkaian perkhidmatan di bawah 11 kategori, iaitu P e nya mb unga n Be k a l a n / N a i k T a ra f , Gangguan Bekalan, Henti tugas, Kualiti Bekalan, Pusat Khidmat Pelanggan, Keselamatan & Khidmat Nasihat, Careline, Pemulihan Bekalan, Bacaan Meter/ Pengebilan, Pengendalian Aduan dan Pengurusan Pertanyaan. Skor CSI peringkat kebangsaan untuk lima tahun yang lalu adalah seperti berikut: Carta 1: Skor CSI Kebangsaan selama lima tahun
Skor CSI 7.1
People 1st Programme For Distribution (P1PD) Sebagai sebahagian daripada usaha untuk memberi pelanggan pengalaman yang positif pada setiap masa, program People 1st Programme For Distribution (P1PD) dilaksanakan. Di bawah P1PD, semua anggota kerja barisan hadapan Bahagian Pembahagian di Pusat Khidmat Pelanggan (PKP) diberi latihan dan motivasi yang relevan bagi memenuhi pelbagai keperluan pelanggan dengan cekap dan profesional. Bahagian Pembahagian juga membuat rombakan PKP. Antara inisiatif yang diambil ialah pakaian seragam baru bagi anggota kerja yang bertugas di kaunter perkhidmatan, lebih banyak transaksi secara online seperti bayaran bil dan menggunakan media elektronik untuk mempromosikan produk dan perkhidmatan TNB. Memperkukuhkan misi TNB sebagai Penggerak Kemajuan Negara, Bahagian Pembahagian turut menyumbang kepada Program Transformasi Kerajaan dengan menyertai Pusat Transformasi Bandar (UTC). UTC merupakan pusat sehenti di mana penduduk bandar serta perniagaan kecil dan sederhana dapat menjalankan urus niaga dengan syarikat-syarikat utiliti dan badan-badan kerajaan, di bawah satu bumbung. PKP @ UTC Melaka merupakan perintis operasi baru ini, yang akan diperluaskan ke semua negeri di seluruh Negara secara berperingkat.
TNB Careline TNB Careline merupakan pusat utama penglibatan pelanggan syarikat dan terdiri daripada dua unit utama, iaitu Pusat Pengurusan Panggilan (CMC) dan One Stop Engagement Centre (OSEC). Peranan utama CMC ialah untuk menguruskan laporan dan aduan pelanggan berkaitan gangguan bekalan elektrik, termasuk kerosakan lampu jalan. OSEC, sebaliknya, menguruskan pertanyaan dan aduan mengenai bil dan akaun pelanggan. TNB Careline telah dilancarkan secara rasmi oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air, Datuk Seri Peter Chin Fah Kui, pada 16 Februari 2012. Ini penting kepada strategi jangka panjang Syarikat dalam membangunkan perkhidmatan pelanggan secara online. Ini akan menjadi platform utama bagi pusat khidmat virtual TNB di mana pelanggan boleh memohon bekalan elektrik, menjalankan Bacaan Meter Sendiri (SMR) dan menutup akaun mereka secara online. e-Services Melalui portal web TNB https://e-services. tnb.com.my, pelanggan boleh menyemak penggunaan elektrik bulanan, memantau butiran bil serta membayar bil mereka secara online. Pada masa yang sama, pemilik premis boleh memantau maklumat dan pembayaran bil penyewa mereka. Ke arah menambah baik pengurusan pembayaran bagi pelanggan agensi kerajaan dan swasta yang mempunyai akaun yang banyak dan penggunaan yang tinggi, kemudahan e-Bayaran Pukal disediakan melalui eServices ini.
7.2
7.0 6.9 6.9
04/05
05/06
07/08
09/10
11/12
Skor ini menunjukkan peningkatan persepsi orang awam terhadap perkhidmatan pelanggan TNB.
(200866-W)
150

Carta 2: Pelanggan berdaftar dengan eServices pelanggan kuasa biasa (OPC) dalam tempoh 10 tahun akan datang. Di samping itu, Bahagian Pembahagian akan memasang meter pintar sebagai projek perintis untuk 1,000 pengguna pada Tahun Kewangan akan datang. Program Penggantian Meter Lama Bahagian Pembahagian memulakan satu program yang sistematik untuk menggantikan meter elektrik yang berusia lebih daripada 15 tahun. Sehingga Julai 2012, sejumlah 1,145,941 meter telah digantikan. 09/10 07/08 21,346 08/09 38,999 10/11 09/10 60,345 11/12 10/11 80,150 11/12 100,522 Pengurusan Aset PAS 55 Setakat Ogos 2011, Bahagian Pembahagian mengendalikan rangkaian aset bernilai R M 17.87 b ilio n. U nt uk memas tika n pengurusan aset yang berkesan dan cekap, Bahagian ini telah menubuhkan Sistem Pengurusan Aset (AMS) dan menyediakan satu Strategi Pengurusan Aset lima tahun yang disokong oleh Pelan Pengurusan Aset tahunan. Ini adalah selaras dengan keperluan BSi PAS 55:2008 Sistem Pengurusan Aset dan piawaian ISO 55000 mengenai pengurusan aset yang akan diperkenalkan tidak lama lagi.
100,522 80,150 60,345 38,999 21,346
07/08 TK
08/09
Jumlah Pelanggan Berdaftar Bacaan Meter Sendiri (SMR)
Bacaan Meter Jarak Jauh Projek Bacaan Meter Jarak Jauh (RMR) telah berjaya dilaksanakan untuk 4,500 pelanggan voltan tinggi dan sederhana (HVMV) dan 60,000 pelanggan kuasa besar voltan rendah (LV LPC) sepanjang Tahun Kewangan ini. Teknologi ini, yang meningkatkan kecekapan operasi, akan dilaksanakan untuk 1,000,000 Carta 3: Program Penggantian Meter TK11/12
205,424
200,000 0
Jan-Mei 11
69,115
Jun 11
100,590
Jul 11
150,628
400,000
Ogo 11
205,424
Sep 11
Okt 11
205,424
Nov 11
229,141
Bacaan Meter Sendiri (SMR) merupakan satu inisiatif baru yang diperkenalkan untuk menangani aduan berkaitan bil elektrik. Melalui SMR, pelanggan kategori domestik diberi pilihan membaca meter mereka sendiri selama tiga bulan berturut-turut dan kemudiannya meter akan dibaca oleh kakitangan TNB pada bulan keempat untuk proses pengesahan. Pelanggan akan dimaklumkan melalui SMS atau emel pada tarikh bacaan meter. Mereka dikehendaki mengemukakan bacaan meter mereka melalui SMS ke 15454 atau melalui platform eServices di laman web TNB dalam tempoh tiga hari mereka menerima pemberitahuan ini daripada TNB. SMR membolehkan bacaan tepat penggunaan elektrik di mana pelanggan juga berpeluang untuk mendapat manfaat dari pengurusan penggunaan elektrik bulanan mereka.
1,200,000
716,629
1,000,000 800,000
315,157 576,676
600,000
Dis 11
Jan 12
441,076
Feb 12
Mac 12
Apr 12
843,593
Mei 12
974,676
Jun 12
1,084,217
1,400,000
Jumlah Penggantian
Jul 12
1,145,941
151

Objektif Pelan Bisnes dan Strategi Pengurusan Aset adalah:
untuk mencapai skor Indeks Kepuasan Pelanggan sebanyak 7.5 untuk mencapai SAIDI 50 minit dan untuk mengurangkan kerugian kepada 5%
SCADA TNB telah menyiapkan pemasangan sistem Kawalan Penyeliaan dan Perolehan Data (SCADA) di 94% daripada keseluruhan pencawang utamanya. Semua pencawang pembahagian utama disasarkan akan dilengkapi dengan SCADA menjelang 2015. Pencawang sokongan di kawasan-kawasan utama juga dilengkapi dengan kemudahan SCADA. Sejumlah 1,131 pencawang VCB dan 343 pencawang RMU sudah dilengkapi dengan fungsi penuh SCADA. Dengan pemasangan SCADA, lebih banyak pencawang dan pencawang voltan sederhana boleh dipantau dan dikawal dari jarak jauh. Ini membolehkan anggota kerja di pusat kawalan untuk memulihkan bekalan elektrik dengan cepat sekiranya berlaku gangguan bekalan tidak berjadual, sekaligus mengurangkan tempoh gangguan seperti yang direkod oleh SAIDI. Jadual di bawah menunjukkan pengurangan ketara dalam SAIDI sejak dua Tahun Kewangan yang lepas.
Objektif-objektif ini melengkapkan misi Gemilang TNB 2015 iaitu komited untuk mencapai kecemerlangan dalam produk dan perkhidmatan kami. Pelan Pengurusan Aset dikaitkan dengan objektif bisnes dan sasaran Bahagian di peringkat kebangsaan serta negeri bagi satu Tahun Kewangan. Ia memberikan gambaran inisiatif dan aktiviti utama TNB yang dirancang untuk Tahun Kewangan semasa yang penting dalam memenuhi objektif bisnes Syarikat. Pelan Pengurusan Aset juga mengesahkan bisnes teras TNB sebagai business as usual dan meringkaskan perbelanjaan yang dirancang Syarikat untuk memastikan pengurusan aset dan keupayaan risikonya selaras dengan kemunculan amalan terbaik antarabangsa.
Kawasan Perindustrian Bagi kawasan-kawasan industri seperti yang diwartakan oleh Lembaga Kemajuan Perindustrian Malaysia (MIDA), bekalan elektrik adalah kritikal, maka automasi disasarkan untuk mencapai pemulihan bekalan dalam tempoh kurang daripada satu minit. Segmentasi SAIDI membolehkan TNB menguruskan kawasan sasaran dan rangkaian masing-masing dengan lebih berkesan dan cekap. Dalam masa yang sama, dapat melaksanakan langkah-langkah yang relevan untuk meningkatkan tempoh pemulihan bekalan dengan konfigurasi rangkaian yang lebih baik dan berdaya harap serta pakej automasi rangkaian. Pusat Kawalan Pembahagian Serantau Pusat Kawalan Serantau (RCC) di TNB memainkan peranan penting dalam memastikan daya harap, kualiti dan keselamatan sistem bekalan elektrik. RCC Pembahagian terletak di dua lokasi:
PENAMBAHBAIKAN DAYA HARAP BEKALAN ELEKTRIK Segmentasi SAIDI Dalam usaha untuk mengoptimumkan sumber dan memberi tumpuan kepada bidang-bidang yang relevan supaya dapat memenuhi permintaan pelanggan, Bahagian Pembahagian melaksanakan segmentasi sasaran SAIDI mengikut kategori berikut: Kawasan Bandar Bagi kawasan-kawasan di bawah pentadbiran Dewan Bandaraya atau Majlis Perbandaran, automasi dimaksimumkan untuk mencapai sasaran pemulihan bekalan dalam tempoh kurang daripada 15 minit.
Seberang Jaya, di mana terletaknya Bilik-bilik Kawalan bahagian Utara dan Timur (NERCC)
Voltan 33 kV 22 kV 11 kV Kualiti Kuasa
TK2009/10 58.52 88.16 80.85
TK2010/11 47.03 62.74 72.06
% Pengurangan 20% 29% 11%
Bagi Tahun Kewangan yang dinilai, TNB berjaya mengadakan lima seminar untuk pelanggan kuasa besar dari pelbagai industri termasuk sektor semikonduktor dan tekstil. Antara topik yang dibentangkan ialah piawaian Kualiti Kuasa (PQ), kajian kes PQ, pemantauan PQ dan pengurangan PQ. Satu buku panduan baru kualiti kuasa, bertajuk A Guidebook for Managing Power System Harmonics, juga telah dilancarkan yang sejajar dengan prosedur permohonan bekalan dan keperluan teknikal dalam Kod Pembahagian baru.
Kawasan Luar Bandar Bagi kawasan-kawasan selain daripada kawasan-kawasan di atas, tempoh pemulihan bekalan disasarkan kurang daripada empat jam.
Bangsar, di mana terletaknya Bilik-bilik Kawalan bahagian Metro dan Selatan (MSRCC)
(200866-W)
152
Ulasan Operasi Teras Perniagaan Skim Perlindungan Arc Flash Satu skim Perlindungan Arc Flash telah dimasukkan ke perkakas suis yang digunakan di kawasan kritikal untuk memberi perlindungan tambahan kepada peralatan dan menghadkan potensi tahap kerosakan semasa lebihan flash. Pencawang Masuk Utama (PMU) dan Pencawang Pembahagian Utama (PPU) yang dipasang dengan sistem ini kurang mengalami kerosakan akibat lebihan flash berbanding pencawang tanpa sistem ini. Gangguan bekalan juga berjaya dikurangkan dengan ketara. Sehingga kini, 59 pencawang telah dipasang dengan skim ini dan TNB mensasarkan pemasangan untuk 50 pencawang setiap tahun. TEKNOLOGI BARU TNB memanfaatkan teknologi baru untuk mencapai sasaran prestasinya. Antara teknologi yang diperkenalkan pada tahun ini ialah: a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. m. n. Penebat penutup H/tiang 11kV 5 MVA Mini PPU 33/11kV Pre-moulded transition joint SF6 Pole Top LBS Sistem pemantauan bateri online SSU bergerak Mobile compact substation Pemutus Litar RMU PPU mini Pengesan ultrasonik berarah Magnetic probe for advanced TEV Perakam PQ mudah alih SF6 load break switch SCADA-ready line fault : : : : : : : : : : : : : : Mengurangkan kerosakan pada tiang S/S terpasang Mengurangkan SAIDI dan kerugian Mengurangkan kerosakan disebabkan pada joint Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltan sederhana Mengelakkan kerosakan sistem perlindungan Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawang voltan sederhana Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawang voltan sederhana Mengurangkan bilangan pelanggan yang terjejas oleh gangguan bekalan Pencawang utama kawasan luar bandar Alat diagnostik Alat diagnostik Alat diagnostik Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltan sederhana Mengurangkan pemulihan talian atas voltan sederhana RE akan digunakan untuk membangunkan projek dan inisiatif RE, dan ianya akan diuruskan oleh Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA) di bawah Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. Di samping itu, bermula 1 Disember 2011, bil elektrik akan menyatakan jumlah subsidi yang dibayar oleh Kerajaan. Ini adalah untuk mewujudkan kesedaran orang awam mengenai peningkatan kos menjana elektrik dan beban yang ditanggung oleh Kerajaan untuk mengekalkan tarif yang berdaya saing di negara ini. TNB juga masih meneruskan pemberian diskaun kepada pelanggan-pelanggan tertentu, seperti sekolah-sekolah dan institusi pengajian tinggi milik kerajaan, rumah-rumah ibadat dan rumah-rumah kebajikan, sebanyak 10% ke atas bil elektrik mereka. Ini berjumlah RM78.84 juta (12 bulan sebenar belum diaudit) pada tahun yang dinilai. Pemberian diskaun 10% ini juga turut ditawarkan kepada institusi-institusi pengajian yang ditaja sebahagiannya oleh Kerajaan bagi menyokong sistem pendidikan di Malaysia. Tarif Elektrik Pada akhir tahun 2011, Kerajaan telah memperkenalkan mekanisme Tarif Galakan (FiT) dengan tujuan mempromosi pembangunan Tenaga Boleh Baharu (RE) di Malaysia. Sumbangan FiT sebanyak 1% telah dikenakan ke atas semua pelanggan TNB, kecuali pelanggan domestik dengan penggunaan elektrik bulanan 300kWh dan ke bawah, berkuatkuasa mulai 1 Disember 2011. Dana
153
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras
PERNIAGAAN BUKAN TERAS

Bahagian Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian TNB disokong oleh bahagian-bahagian lain dalam Kumpulan yang memanfaatkan pengetahuan dan kepakaran masing-masing untuk memastikan agar TNB beroperasi sebagai sebuah usahaniaga dinamik dan terurus yang mampu memenuhi janjinya untuk Keeping the Lights On. Bahagian-bahagian sokongan tersebut, antaranya terdiri daripada Bisnes Baru & Projek Utama, Kewangan Kumpulan, Perancangan, Hal Ehwal Korporat, Perkhidmatan dan Perolehan Korporat.
Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama adalah sebuah bahagian baharu yang dibentuk pada tahun 2012 untuk menerajui pertumbuhan perniagaan bukan utama (non-regulated) TNB di dalam dan di luar negara. Bahagian tersebut akan mengawal selia dan menyatukan semua peranan dan perkhidmatan pembangunan perniagaan di bawah satu bumbung untuk memanfaatkan pengetahuan dan kemampuan Kumpulan yang meluas dalam menyediakan rangkaian perkhidmatan berkaitan tenaga. Bahagian Kewangan Kumpulan bertanggungjawab melaksanakan strategi keseluruhan pengurusan kewangan TNB. Ia turut menggalas fungsi kewangan konvensional dalam laporan kewangan dan pengurusan, percukaian, bajet, kewangan Korporat dan operasi perbendaharaan. Di samping itu, bahagian tersebut turut menjalankan aspek perancangan kewangan,
pembangunan perniagaan, pengurusan risiko seluruh usahaniaga dan perhubungan pelaburan dalam perniagaan Kumpulan. Bahagian Perancangan terdiri daripada jabatan-jabatan yang bertanggungjawab ke atas perancangan strategik, perancangan dan pembangunan bersistem, serta aktiviti perolehan tenaga. Jabatan-jabatan tersebut bekerjasama untuk merumus dan melaksanakan strategi jangka panjang TNB, memastikan bekalan nasional yang boleh berdayaharap serta menguruskan aktiviti perolehan tenaga, termasuk perjanjian pembelian tenaga (PPA). Bahagian Hal Ehwal Korporat & Komunikasi memastikan supaya Kumpulan berkomunikasi secara berkesan dengan pelanggan dalaman dan luarannya bagi mengekalkan hubungan rapat dengan pelbagai pihak berkepentingan TNB dan membina jenama TNB. Bahagian
tersebut turut mengawal selia yayasan Kumpulan, Yayasan Tenaga Nasional (YTN), di mana melaluinya TNB menyokong keperluan pelajaran dan kebajikan para pelajar yang layak dan menyediakan bantuan kepada mereka yang tidak berkemampuan. Di samping itu, Hal Ehwal dan Komunikasi Korporat turut menyelaras aktiviti Pengurusan Perhubungan dan Kawal Selia. Bahagian Perkhidmatan Korporat dipertanggungjawabkan untuk mengurus dan memastikan keselamatan semua hartanah dan aset TNB di samping menyediakan perkhidmatan logistik, pengurusan projek dan sokongan perundingan. Bahagian Perolehan menyokong bahagianbahagian lain dengan merumus dasar-dasar perolehan berkesan dan melaksanakan inisiatif rantaian bekalan strategik yang mempertingkatkan aktiviti perolehan.
(200866-W)
154
Ulasan Operasi
BISNES BARU & PROJEK UTAMA

Dato Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin Naib Presiden
BAHAGIAN BISNES BARU & PROJEK UTAMA Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama telah ditubuh untuk melaksanakan strategi baharu yang disasar untuk mengembangkan perniagaan TNB di peringkat global sambil melancarkan bahagian dan proses perniagaan untuk pengembangan ke luar negeri. Sebelum ini, fungsi tersebut dipikul oleh Jabatan Pengurusan Pelaburan dan Bahagian Pembangunan Perniagaan Kewangan Kewangan, dan Bahagian Pembangunan Aset Penjanaan Kumpulan. Penggabungan ketiga-tiga bahagian jabatan tersebut ke dalam satu organisasi akan memastikan: Penyelarasan yang lebih berkesan dalam menentukan strategi untuk projek-projek baharu, termasuk pembidaan bagi projek-projek penjanaan baharu. Aliran data dan maklumat yang lebih cekap dan berkesan, serta perkongsian pengalaman daripada projek yang telah lalu. Mengoptimumkan kepakaran dalam bahagian untuk mencipta kelebihan daya saingan bagi TNB. Contohnya, kepakaran dalam pembangunan penjanaan tempatan boleh digunakan untuk usahaniaga penjanaan di luar negeri sementara kepakaran dalam pembangunan perniagaan di luar negeri boleh membantu pembidaan pelbagai projek baharu di dalam negeri.
Fungsi utama Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama termasuk memantau portfolio pelaburan anak-anak syarikat TNB, melaksanakan pembangunan projek penjanaan, pembidaan bagi kapasiti penjanaan tenaga baharu dan membangunkan perniagaan baharu di dalam dan luar negeri.
155
Ulasan Operasi Bisnes Baru & Projek Utama

Anak Syarikat Perniagaan Penyedia Sistem Penyejukan Kawasan dengan Penyimpanan Tenaga Termal. Projek/Pencapaian Menyiapkan 95% daripada loji Penyejukan Kawasan di KLIA2 PV02, untuk membekalkan tenaga penyejukan kepada Bangunan Terminal Utama di Malaysia Airports Holdings Berhad dan Kompleks Bersepadu. Di Abu Dhabi, pengujian dan pentauliahan loji 8,000RT dan 30,000RT masing-masing telah diselesaikan pada Mei 2012 dan disasar untuk disiapkan pada Oktober 2012. Perunding kepada Unit Perkongsian Swasta Awam bagi stesen hibrid solarnya dan sistem bekalan kepada kawasan pedalaman Sarawak. Membangunkan stesen hibrid untuk RPS Kemar di Grik. Prospek Penggabungan, pengambilalihan dan pengembangan projek Sistem Penyejukan Kawasan. Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras
TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. Mengkhusus dalam Pemilikan Pembangunan Projek, Tenaga, Pemerolehan dan Pembinaan dan Operasi dan Penyenggaraan Menyeluruh. Penyedia penyelesaian tenaga hijau dan perkhidmatan untuk pembangunan, operasi dan penyenggaraan projek tenaga boleh diperbaharui. Terlibat dalam audit kualiti tenaga dan kecekapan tenaga. Mengilang alat suis melalui usahasama dan kerjasama dengan rakan perniagaan. Menawarkan kontrak turnkey servis stesen janakuasa penghantaran dan pembaharuan, kejuruteraan stesen janakuasa dan reka bentuk dan penyenggaraan dan pembaikan khusus bagi peralatan bervoltan tinggi, sederhana dan rendah.
Projek pengurusan tenaga untuk bangunan Kerajaan.
Kajian sistem tenaga untuk pemaju RE masa hadapan.
TNB Energy Services Sdn. Bhd.
Peluang di rantau ASEAN dan Timur Tengah.
Kontrak untuk membekalkan Berjaya membekal stesen sistem pemutus litar gas ke janakuasa yang ditauliah dan menyediakan penyenggaraan dan Pakistan, Vietnam dan Indonesia. pemulihan alat suis. Ditauliahkan Sijil ISO 9001:2008, ISO 14001 dan OHSAS 18001:2007 dan produknya diakredit oleh makmal ujian antarabangsa dengan Sijil Ujian mengikut Jenis. Menyediakan reka bentuk kejuruteraan dan penyelesaian kepada Perusahaan Listrik Negara Indonesia.
Tenaga Switchgear Sdn. Bhd.
MEMBANGUN PELUANG PERNIAGAAN BAHARU Dalam usaha untuk mengembangkan perniagaannya di peringkat global, TNB memfokus terhadap langkah mempertingkatkan asas pendapatannya di dalam negeri dan di pasaran sedang berkembang yang dijangka akan menampilkan pertumbuhan berterusan dan dinamik. Walaupun Arab Spring menjadi tulang belakang kepada usaha TNB di Timur Tengah dan Afrika Utara sepanjang tahun yang ditinjau, namun TNB terus meninjau pelbagai projek tenaga berpotensi di rantau ini. Di Asia Tenggara, TNB sedang menerokai peluang di Indonesia, Vietnam dan Bangladesh. Syarikat juga mula meninjau kemungkinan menerokai perniagaan hiliran bagi mengukuhkan lagi jaminan bekalan bahan api.
(200866-W)
156

Walaupun prospek TNB dicabar oleh ketidaktentuan global dan pasaran yang semakin kompetitif, namun kini peluang lebih luas tersedia berbanding sebelum ini dalam pasaran tenaga di seluruh rantau ini. Oleh itu, TNB telah merangka beberapa strategi untuk memperoleh kelebihan daya saingan, termasuk mewujudkan maklumat pasaran yang berkesan dan program perkongsian. TNB bersedia untuk menjalin kerjasama dengan syarikat-syarikat terkemuka dalam industri untuk meluaskan peluang perniagaannya dan mempertingkatkan prospek pelaburan jangka panjangnya. Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras
PENGURUSAN PELABURAN Jabatan Pengurusan Pelaburan dalam Kewangan Kumpulan menyelia pelaburan dalam dan luar negeri TNB dengan matlamat membawa nilai positif kepada seluruh TNB. Ini dapat dicapai dengan mengawasi secara terperinci aspek kewangan dan operasi pelaburan TNB dalam anak-anak syarikat utama dan syarikat-syarikat bersekutunya. Jabatan ini menetapkan hala tuju setiap anak syarikat dan memantau prestasinya secara berterusan ke arah mencapai matlamat jangka panjang TNB bagi meningkatkan lagi hasil bukan terasnya.
PROJEKPROJEK UTAMA Projek Dalam Pelaksanaan Projek Elektrik Hidro Hulu Terengganu (250MW) Pembinaan Projek Elektrik Hidro Hulu Terengganu yang meliputi empat pakej kerja Kerja Awam Permulaan, Kerja Awam Utama dan Yang Berkaitan, Kerja Elektrik dan Mekanikal dan Kawasan Suis Bervoltan Tinggi. Kerja Awam Permulaan diberikan kepada AZRB dan telah bermula pada Januari 2010. Apabila disiapkan pada Mei 2011, tapak projek tersebut diserahkan kepada kontraktor Kerja Awam Utama, Loh & Loh Sinohydro JV, yang mana kontrak telah diberikan pada September 2010
dengan tempoh pembinaan selama 56 bulan. Kontrak Kerja Elektrikal & Mekanikal pula diberikan pada Oktober 2010 kepada konsortium Alstom Hydro Malaysia & Alstom Power India Ltd, dengan tempoh pembinaan selama 55 bulan. Kerjakerja Kawasan Suis Bervoltan Tinggi akan dilaksanakan oleh Bahagian Penghantaran. HTJV, sebuah konsortium yang terdiri daripada SNC Lavalin Inc, SNC Lavalin Power (Malaysia) Sdn. Bhd., KTA Tenaga dan G&P Associates, adalah perunding kejuruteraan bagi projek ini. Operasi komersial unit pertama disasar akan bermula pada 16 September 2015, disusuli oleh unit kedua pada 17 Disember 2015. Di samping itu, Jawatankuasa Bekalan Tenaga (ruj: JPT Bil. 4/2011 bertarikh 12 Ogos 2011) telah melulusan cadangan pelaksanaan pembinaan Loji Tenaga Hidro kecil (2x7.5MW, 53 GWh/a) di saluran Terowong Pemindahan Tembat. Ini akan dilakukan melalui tender berasingan daripada kontrak utama. Operasi komersial disasar bermula pada tahun 2016.
Projek Elektrik Hidro Ulu Jelai (372MW) Kerja Awam Permulaan bagi Projek Elektrik Hidro Ulu Jelai telah diberi kepada sebuah konsortium pada Ogos 2010, dengan tempoh pembinaan selama 12 bulan. Kerja telah bermula pada Oktober 2010. Kontrak untuk Jerja Awam Utama dan Kerja Elektrikal & Mekanikal pula diberi kepada konsortium yang sama pada Disember 2010 dan kerja telah dimulakan pada Mac 2011. SMEC International Pty Ltd telah memeterai perjanjian usahasama dengan SMEC (Malaysia) Sdn. Bhd. sebagai perunding kejuruteraan bagi projek ini. Unit pertama disasar akan memulakan operasi komersial pada Disember 2015, diikuti oleh unit kedua pada Mac 2016. Projek Loji Janakuasa Arang Batu Manjung (1,000MW) Pada 23 Ogos 2010, Kerajaan telah memberi TNB kontrak untuk membina sebuah Loji Janakuasa Arang Batu 1,000MW (Projek) berdasarkan kepada konsep bina, milik dan kendali. Bagi tujuan pembiayaan strategik,
157

Sebuah syarikat projek, Eastern Sabah Power Consortium Sdn. Bhd., telah ditubuhkan oleh TNB pada Oktober 2011 untuk melaksanakan projek tersebut. Berikutan itu, pada Ogos 2012, Perjanjian Langganan dan Pemegang Saham telah ditandatangani antara Orion Mission Sdn. Bhd. (yang mewakili TNB), Petronas Power Sdn. Bhd. (mewakili Petronas) dan Warisan Harta Sabah Sdn. Bhd. (mewakili Kerajaan Negeri Sabah) untuk melanggan saham dalam syarikat projek tersebut. Kerja-kerja permulaan sedang dijalankan dengan Kajian Sistem Tenaga manakala Penyiasatan Geoteknikal telah diselesaikan pada Julai 2012 dan Laporan Penilaian Kesan Alam Sekitar masih menunggu kelulusan daripada Jabatan Alam Sekitar. Rundingan bagi Perjanjian Pembelian Tenaga dengan SESB, Perjanjian Bekalan Gas dengan Petronas dan Perjanjian Pajakan Tanah dengan POIC Sabah Sdn. Bhd. Sedang dalam perbincangan. Kontrak EPC ini akan diberi pada pertengahan 2013 sementara unit pertamanya dijangka akan memulakan tugas menjelang akhir tahun 2015. Projek Tenaga Biomass Jengka (10MW) FTJ Bio Power Sdn. Bhd. (FTJ), sebuah syarikat usahasama (JV) antara TNB dan Felda Palm Industries Sdn. Bhd. (FPI), sedang membangunkan sebuah loji tenaga 10MW biomas di Jengka, Pahang, dengan pembiayaan diperoleh daripada Kuwait Finance House (Malaysia) Berhad. Projek ini telah dibangunkan di bawah Program Tenaga Boleh Diperbaharui (SREP) yang dilancarkan oleh Kerajaan untuk menggalakkan penggunaan tenaga diperbaharui sejajar dengan Dasar Bahan Api Kelima dan untuk mengurangkan pelepasan gas rumah hijau. Loji ini terletak di Jengka 9, Mukim Chenor di Maran, akan menggunakan tandan buah kosong (EFB) sebagai bahan api utamanya. Perjanjian Bekalan Bahan Api (FSA) antara FPI dan FTJ telah ditandatangani untuk bekalan EFB daripada kilang-kilang kelapa sawit berdekatan. Perjanjian Operasi & Penyenggaraan (OMA) yang sahlaku selama enam tahun akan ditandatangani antara TNB REMACO dan FTJ. Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras
TNB mengenalpasti TNB Janamanjung Sdn. Bhd. (TNBJ) sebagai pemilik dan pemaju projek ini, yang akan mengendalikan loji janakuasa baharu ini sebagai penjana tenaga bebas (IPP). Sehubungan itu, TNBJ pula memberikan kontrak kejuruteraan, pemerolehan dan pembinaan (EPO) kepada konsortium ALSTOM-CMC pada 31 Mac 2011, yang juga merupakan tarikh permulaan kontrak berkenaan. Projek ini terletak berdekatan dengan Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah di Manjung, Perak. Loji tenaga baharu ini akan menggunakan teknologi dandang supercritical terkini, yang lebih cekap berbanding dandang bakaran arang batu biasa. Oleh itu, loji baharu ini dijangka akan beroperasi pada tahap kecekapan 39.8%, lebih cekap berbanding 35% yang dicapai oleh Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah sekarang. Ini bererti bahawa dandang ini akan membakar jumlah arang batu yang lebih rendah, untuk memastikan pelepasan NOX, SOX, CO2 dan partikel yang lebih rendah. Laporan Penilaian Kesan Alam Semula Jadi Terperinci telah diluluskan oleh Jabatan Alam Sekitar pada 22 Februari 2011, diikuti oleh kebenaran perancangannya oleh Majlis Perbandaran Manjung (Perintah Pembangunan) pada 24 Mac 2011. TNBJ juga berjaya mencapai tarikh penutup kewangannya pada 15 November 2011.
Semua dokumen projek berkaitan dengan loji baharu ini seperti Perjanjian Jual Beli Tenaga, Bekalan Arang Batu dan Perjanjian Pengangkutan, dan dua Perjanjian Perkongsian Kemudahan telah berjaya ditandatangani pada 15 November 2011. TNBJ juga memperoleh Lesen IPP daripada Suruhanjaya Tenaga Malaysia pada 30 Januari 2012 untuk tempoh selama 25 tahun bermula pada 31 Mac 2015 sehingga dan termasuk 31 Mac 2040. Bagi pengendalian arang batu dari jeti hingga ke loji baharu ini, TNBJ dan Lekir Bulk Terminal Sdn. Bhd. (LBT) telah menandatangani Perjanjian Penggunaan Terminal Jeti No. 2 pada 27 Julai 2012 yang juga diluluskan oleh pemegang saham Integrax Berhad (syarikat induk LBT) pada 24 Ogos 2012. Keseluruhan kontrak EPC ini bergerak mendahului jadual dan loji ini dijadual akan memulakan operasi komersial pada 31 Mac 2015. Projek IPP Kitar Gabungan Lahad Datu (300MW) Kerajaan Persekutuan, melalui Unit Perkongsian Awam Swasta (UKAS), memberikan projek kepada sebuah konsortium TNB TNB (50%), Petronas (30%) dan Kerajaan Negeri Sabah (20%) pada 25 Julai 2011. Loji tenaga ini akan menggunakan bahan api gas asli daripada loji LNG Petronas yang dicadangkan di kawasan yang sama.
(200866-W)
158

Kerja pembinaan bagi loji tenaga tersebut telah pun bermula pada Mei 2011 dan dijangka siap pada Disember 2011. FTJ telah memperoleh kelulusan Feed-in (FiA) daripada Lembaga Pembangunan Tenaga Mampan (SEDA) pada Mac 2012 di bawah dasar Tarif Feed-in (FiT) yang membenarkan FTJ untuk menjual tenaga kepada TNB pada RM0.30/ kWh pada tahun pertama operasinya. FTJ juga telah memohon supaya projek tersebut didaftar di bawah Mekanisme Pembangunan Bersih (CDM) sejajar dengan Protokol Kyoto. Ini akan membolehkan FTJ mengambil bahagian dalam perdagangan kredit karbon berasaskan kepada Pengurangan Pelepasan Diiktiraf (CER). Projek ini dijangka akan menyumbang kita-kira 35,000 tan dalam pengurangan pelepasan CO2 setahun. MOU Kajian Daya Laksana Projek Biogas Potensi di Ladang Sime Darby Kajian daya laksana teknikal dan kewangan bagi potensi loji tenaga menggunakan sisa kilang kelapa sawit di lading Sime Darby telah disiapkan pada November 2011. Pada Februari 2012, Mitsui & Co Ltd memutuskan untuk tidak melabur dalam usahasama ini dan menarik diri daripada MOU tersebut.Pada Julai 2012, TNB dan Sime Darby bersetuju untuk meneruskan pembangunan loji tenaga biogas ini di kilang kelapa sawit terpilih. Sebuah syarikat usahasama untuk pembangunan dan pelaksanaan loji tenaga tersebut akan diperbadankan pada suku pertama tahun kewangan 2013.
Program Pembangunan Geothermal Program pembangunan geothermal ini telah diberhentikan kerana syarat awal TNB untuk memperoleh hak eksklusif dan memajukan potensi yang dikenal pasti ditolak. Projek-projek Baharu Projek Kitar Gabungan Satu Gandar (Single Shaft) Jambatan Connaught (350MW) Projek ini akan menggunakan sebuah turbin gas M701F3 MHI, yang dipasang dengan janakuasa dan sebuah turbin wap dalam susunan satu gandar. Stesen janakuasa Jambatan Connaught dipilih sebagai tapak yang paling sesuai kerana infrastruktur yang sedia ada dan lokasi yang strategik ke pusat beban. Kajian Kesan Alam Sekitar sedang dijalankan dan dijangka akan siap dalam bulan November 2012. Tender EPCC telah disiarkan dan akan diputuskan pada April 2013. Loji ini dijangka akan memulakan operasi komersialnya pada bulan Ogos 2015. Kapasiti Penjanaan Tambahan Chenderoh Unit 5 Projek ini akan menambah unit penjanaan kelima kepada empat unit sedia ada di skim Elektrik Hidro Chenderoh. Ia akan memanfaatkan tenaga yang terbazir daripada limpahan air di Empangan Chenderoh, khususnya semasa musim
tengkujuh. Dianggarkan sebanyak 22.5GWh output tenaga boleh dijana setiap tahun. Kontrak untuk perkhidmatan kejuruteraan dijangka akan diberi menjelang akhir tahun 2012, sementara operasi komersial dijangka akan bermula pada akhir 2018. Projek Elektrik Hidro Tekai (155.8MW) Projek yang dicadangkan ini terletak di Sungai Tekai di daerah Jerantut, Pahang. Projek ini akan meliputi dua buah empangan iaitu Empangan Tekai Hulu dan Empangan Tekai Hilir, yang mana kedua-duanya boleh menjadi rumah tenaga (powerhouse) permukaan atau stesen janakuasa. Stesen janakuasa permukaaan di Tekai Hulu akan mempunyai kapasiti terpasang unit penjanaan puncak 150MW sementara Hilir Tekai akan mempunyai kapasiti terpasang unit penjanaan beban asas 5.8MW. Skim yang dicadangkan ini akan mempunyai kapasiti terpasang berjumlah 155.8MW dan output tenaga purata sebanyak 274GWh. Pada bulan Julai 2012, Kerajaan telah memberi projek ini kepada TNB dengan Tarikh Operasi Komersial (COD) bermula pada tahun 2020 dengan tarif yang berpatutan. Projek ini akan menggantikan keperluan kepada tenaga yang bersamaan dengan loji turbin gas kitar terbuka (OCGT). Loji ini bermatlamat untuk menyediakan skim elektrik hidro puncak yang berdaya maju direka bentuk menurut piawaian antarabangsa.
159

Projek Masa Depan Projek yang dicadangkan di Telom (132MW), Sungai Pelus (34MW), Talong Sengoh (200GWh setahun), Lebir (274MW) dan Nenggiri (416MW) kini berada dalam pelbagai peringkat perbincangan/tindakan antara pengurusan TNB dan pihak berkuasa negeri. TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (TNB REMACO), sebuah unit di bawah Bisnes Baru & Projek Utama yang menyediakan perkhidmatan membaiki, menyenggara dan menguji serta menyediakan komponenkomponen baik pulih. Sepanjang tahun ini, ia telah mempelbagaikan aktivitinya ke dalam projek pembangunan dan penyenggaraan operasi, baik di dalam mahupun di luar negara. Tumpuan utama TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (TNB REMACO) adalah dalam loji janakuasa TNB dalam bidang perkhidmatan penyenggaraan dan pembaikan, baik pulih komponen dan ujian berjadual. Dengan rekod cemerlang selama 30 tahun dalam membaiki dan menyenggara loji janakuasa, TNB REMACO merupakan pakar utama dalam bidang berkenaan di Malaysia. Walau bagamanapun, dari setahun ke setahun, syarikat tersebut telah meluaskan perkhidmatannya kepada syarikat selain TNB dan mempelbagaikan perniagaannya ke dalam bidang-bidang lain seperti pembangunan projek serta operasi dan penyenggaraan (O&M). TNB REMACO telah dianugerahkan dengan Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa Terbaik Tahun 2012 oleh Frost & Sullivan Malaysia Excellence Awards. Pada tahun kewangan ini, TNB REMACO telah mengutip jumlah hasil tertinggi pernah direkodkan iaitu sebanyak RM543 juta; meningkat RM188 juta berbanding tahun lepas. Antara kontrak-kontrak utama yang diperoleh pada tahun ini adalah Penempatan Semula Set Penjanaan Turbin Gas Bingkai 6 2X32MW dan Baki Loji dari Teluk Ewa ke Kemasukan Utama Tawau, Sabah; dan penyediaan Perkhidmatan
Pengurusan dan Perundingan Projek (PMC) bagi Pembinaan Loji Kitaran Bakaran Gas Gabungan 300MW oleh Eastern Sabah Power Consortium (ESPC) di Lahad Datu, Sabah. Syarikat tersebut turut menjalankan kerja-kerja membaik pulih di Pupuk Kaltim, Indonesia dan Pulau Seraya, Singapura; dan telah menyiapkan projek kedua di Yaman bagi Public Electricity Corporation (PEC). Projek tersebut adalah untuk melaksanakan Pemeriksaan Kecil 16,000EOH ke atas Turbin Gas Siemens 3Xv94.2 di Marib Power Station. TNB REMACO telah menandatangani beberapa Memorandum Persefahaman (MoU), Perjanjian Usaha Sama (JV) dan Perjanjian Tanpa Pendedahan (NDA) dengan rakan-rakan kongsi Malaysia dan antarabangsa bagi usaha sama luar negara. Antaranya termasuk:
JV dengan Kharafi National, Kuwait bagi Shuaibah North, Az-Zour dan Sibayya untuk kontrak-kontrak O&M NDA bagi Perkhidmatan Pemulihan dan Jangka Panjang dengan DHA, Pakistan Perjanjian Agensi dengan Sawary, Arab Saudi MoU with Mashor, Brunei NDA dengan Crescent Power dan WIKA, Indonesia NDA dengan Dyna Synergy dan AYD, Myanmar
TNB REMACO kini sedang menerokai peluang-peluang untuk memeterai kontrak O&M dalam pasaran sasarannya, termasuk:
loji turbin gas kitaran gabungan di Dairut 2X750MW, Egypt loji kitaran gabungan 94MW dan penyulingan air laut di DHA, Pakistan loji 2X600MW di Duyen Hai, Vietnam 2XBingkai 5 Murphy Oil, Bintulu, Sarawak
Di samping itu, TNB REMACO juga sedang menerokai kerja jaminan kerosakan di Yaman; pelbagai projek menyenggara dan membaiki lain di peringkat antarabangsa, antaranya termasuk baik pulih turbin gas dan baki projek loji janakuasa di Vietnam; serta baik pulih turbin wap di Myanmar.
(200866-W)
160
Ulasan Operasi
KEWANGAN KUMPULAN
Fazlur Rahman bin Zainuddin Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden
Bahagian Kewangan Kumpulan sentiasa menyokong fungsi utama TNB dalam Keeping the Lights On dengan memastikan kelanjutan kesihatan kewangan syarikat, meneroka sumber pendapatan yang baru serta memastikan keputusan pelaburan dan pengurusan kewangan yang sebaiknya. Dalam usaha mengukuhkan pengurusan kewangan TNB, Bahagian Kewangan Kumpulan tidak hanya menguruskan fungsi-fungsi konvensional, malah juga fungsi-fungsi lain yang berkaitan, seperti yang digambarkan di bawah:
PERANCANGAN KEWANGAN PERBENDAHARAAN
KEWANGAN KORPORAT
PENGURUSAN RISIKO
BAHAGIAN KEWANGAN KUMPULAN
PERHUBUNGAN PELABURAN
PERCUKAIAN BAJET
PELAPORAN KEWANGAN DAN PENGURUSAN
Di samping itu, unit-unit di Bahagian Kewangan Kumpulan juga memainkan peranan penting dalam:

Memastikan kos TNB berada di tahap yang terkawal Membantu unit bisnes yang lain dalam membuat keputusan termaklum dalam aspek kewangan dan komersil
161 161 6
Ulasan Operasi Kewangan Kumpulan

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras PENCAPAIANPENCAPAIAN UTAMA Di sepanjang tahun kewangan 2012, Bahagian Kewangan Kumpulan terus memainkan peranan penting dalam pengurusan fungsi kewangan Kumpulan TNB. Antara pencapaian-pencapaian utama adalah seperti yang berikut:
MENGOPTIMUM KOS PEMBANGUNAN STESEN JANAKUASA ARANG BATU BERKEUPAYAAN 1,100MW MILIK TNB JANAMANJUNG Dalam usaha mengoptimumkan kos pembangunan stesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW, Unit Perbendaharaan telah berkolaborasi dengan TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam melaksanakan pembelian mata wang Dolar Amerika Syarikat dan matawang Euro melalui transaksi spot apabila matawang Ringgit mengukuh berbanding matawang berkenaan. Pembelian ini ditempatkan dalam akaun-akaun matawang asing dan berfungsi sebagai lindung nilai semulajadi. Dana tersebut akan dilaburkan dalam deposit matawang Dolar Amerika Syarikat dan matawang Euro sehingga tarikh pembayaran projek.
Membantu TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam terbitan Sekuriti Islam berjumlah RM4.85 bilion bagi pembangunan stesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW Melaksanakan inisiatif strategik demi mengoptimakan kos pembangunan stesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW milik TNB Janamanjung Sdn Bhd Menyokong pelaksanaan program SAVE oleh Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air Melaksana pengurusan cukai yang hemat sebagai sebahagian daripada inisiatif pengoptimuman kos Membuat penyediaan bagi pelaksanaan Regulasi Berteraskan Insentif
MEMBANTU TNB JANAMANJUNG DALAM TERBITAN SEKURITI ISLAM Dalam tahun ini, Unit Kewangan Korporat telah membantu TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam terbitan Sekuriti Islam berjumlah RM4.85 bilion di dalam mata wang Ringgit selama 20 tahun bagi membiayai kos pembangunan stesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW di Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah Manjung, Perak. Sekuriti Islam tersebut yang berdasarkan struktur Ijarah, telah diberi penarafan AAA jangka panjang oleh RAM Ratings. Semasa tempoh book-building, Sekuriti Islam tersebut telah mencatatkan 4.76 kali lebihan langganan dan membawa kupon di antara 3.80% dan 4.90%. Terbitan Sekuriti Islam ini telah memenangi beberapa penghargaan iaitu Asia-Pasifik Bond Deal of the Year oleh Projek Kewangan Antarabangsa (PFI) dan The Ijarah Deal of the Year sempena Islamic Finance News Annual Awards. MENYOKONG PROGRAM SAVE Unit Perbendaharaan telah diberi kepercayaan untuk melaksanakan pembayaran bagi program Sustainability Achieved via Energy Efficiency (SAVE), satu inisiatif oleh Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. Program ini berhasrat untuk mengalakkan orang ramai menggunakan barangan elektrik yang menjimatkan tenaga melalui pemberian rebet untuk pembelian penghawa dingin dan peti sejuk. Sebagai menyokong program ini, lebih 6,000 transaksi pembayaran telah dilaksanakan dalam tahun kewangan 2012.
(200866-W)
162
Ulasan Operasi Kewangan Kumpulan

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras MELAKSANA PENGURUSAN CUKAI YANG HEMAT Unit Percukaian telah memudahkan TNB dan anak-anak syarikat TNB, di dalam mahupun di luar negara dalam melaksanakan pelbagai inisiatif perancangan cukai yang strategik termasuk usaha berterusan dalam mendapatkan insentif fiskal dan pengecualian cukai daripada kerajaan di samping melaksanakan usaha-usaha pematuhan kepada kehendak perkembangan undangundang cukai yang terkini. Pencapaianpencapaian utama bagi tahun ini adalah:
Mendapatkan kelulusan insentif dan pengecualian cukai yang membawa kepada penjimatan sebanyak RM2.1 bilion bagi stesen janakuasa berkeupayaan 1,100MW TNB Janamanjung Sdn Bhd Mendapatkan pengecualian cukai sebanyak RM267 juta yang sekaligus mengurangkan struktur kos modal TNB PROSPEK DAN JALAN KE HADAPAN Tahun kewangan 2012 pada awalnya adalah mencabar bagi kedudukan kewangan TNB kerana kenaikan kos bahan api akibat kekurangan bekalan gas terutamanya dalam suku tahun yang pertama. Walau bagaimanapun, pemberian pampasan oleh Petronas dan kerajaan telah membantu mengurangkan beban ini. Di arena global, kelembapan ekonomi di Amerika Syarikat dan China dan krisis hutang yang berpanjangan di Eropah telah menyebabkan susut nilai matawang Ringgit berbanding matawang Dolar Amerika Syarikat. Perkara ini juga menjejaskan kos operasi TNB. Meninjau kehadapan, perkara-perkara yang menjadi fokus utama dalam sektor tenaga elektrik adalah bidaan terbuka bagi stesenstesen janakuasa baru, pelaksanaan Regulasi Berteraskan Insentif, pelaksanaan mekanisma penyaluran kos bahan api yang efektif dan pembaharuan perjanjian-perjanjian pembelian tenaga dengan penjana-penjana tenaga bebas. Walaupun dengan keadaan pasaran yang tidak menentu, Bahagian Kewangan Kumpulan akan terus menyokong kemampuan dan aspirasi pertumbuhan Kumpulan bagi melindungi kelangsungan kewangan TNB, khususnya berkaitan dengan likuiditi. Bahagian ini akan terus berusaha bagi merealisasikan inisiatifinisiatif pengurusan kos yang efisyen dan efektif, dengan tumpuan khusus kepada penambahan nilai dalam tahun kewangan 2013 bagi memastikan kewangan yang mapan. Dalam langkah Kumpulan ke arah peluasan global, Bahagian ini akan terus memainkan peranan utama dalam usaha-usaha untuk mencapai objektif strategik TNB.
MEMBUAT PENYEDIAAN BAGI REGULASI BERTERASKAN INSENTIF Penyediaan bagi Regulasi Berteraskan Insentif yang telah diperkenalkan oleh Suruhanjaya Tenaga masih diteruskan dan Bahagian Kewangan Kumpulan melalui Unit Perancangan Kewangan dan Perakaunan Bahagian merupakan sebahagian daripada Kumpulan Kerja yang telah diberikan kepercayaan bagi memastikan TNB mematuhi rangka kerja yang telah digariskan di dalam Panduan Pelaksanaan Regulasi. Di antara tugasan utamanya adalah pembangunan Model Keperluan Hasil yang lebih kukuh dan komprehensif, Kos Modal Purata Berwajaran Regulasi, Model Kos Servis dan pembangunan Rangka Kerja Perakaunan Regulasi sebagai melengkap dan menyokong inisiatif Regulasi Berteraskan Insentif.
163
Ulasan Operasi
PERANCANGAN
Datin Roslina binti Zainal Naib Presiden
PENCAPAIAN-PENCAPAIAN UTAMA

Pampasan kewangan akibat kekurangan bekalan gas asli Pembidaan kompetitif untuk loji janakuasa baharu Pelaksanaan Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive Based Regulation, IBR) Kemajuan pelaksanaan Pelan Strategik 5 Tahun TNB GEMILANG 2015
Bahagian Perancangan telah diberikan mandat untuk mencapai tiga matlamat utama seperti berikut:
Memastikan bekalan tenaga yang mencukupi, berdaya harap dan kompetitif bagi memenuhi keperluan permintaan tenaga elektrik negara Memastikan semua aktiviti yang berkaitan dengan perolehan tenaga termasuklah perundingan dan pengurusan Perjanjian Pembelian Kuasa (PPA) dengan penjana bebas dan perdagangan tenaga elektrik merentasi sempadan ditadbir secara efektif, profesional dan mematuhi syarat-syarat yang terkandung di dalam PPA Memastikan formulasi dan pelaksanaan pelan strategik jangka panjang TNB adalah selaras dengan visi, misi dan objektif strategik
(200866-W)
164
Ulasan Operasi Perancangan

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras PENGURUSAN ISUISU STRATEGIK UTAMA Kesan Kekurangan Bekalan Gas, Tindakan dan Pampasan Industri tenaga mula mengalami gangguan bekalan gas pada awal tahun 2010 dan menjadi bertambah buruk pada bulan Disember 2010 disebabkan kebakaran yang berlaku di pelantar Bekok C Petronas. Bagi memastikan bekalan elektrik yang berterusan (keep the lights on), T N B t e r p a k s a menggunakan bahan api alternatif (minyak dan diesel) yang kosnya adalah lima hingga enam kali lebih tinggi berbanding gas. TNB juga terpaksa membeli tenaga yang lebih mahal dari negara-negara jiran bagi memastikan kelangsungan bekalan. Berikutan keputusan Kerajaan untuk melaksanakan mekanisma perkongsian kos disebabkan oleh kekurangan bekalan gas, TNB dibayar pampasan dua pertiga daripada kos tambahan bahan api yang ditanggungnya. Setakat ini, TNB telah menerima sebanyak RM2,046 juta pada Januari 2012 sebagai pampasan untuk tempoh Januari 2010 Oktober 2011 dan sebanyak RM356 juta bagi tempoh November 2011 Mac 2012. TNB juga dijangka menerima sebanyak RM751 juta sebagai pampasan untuk perbezaan kos bagi baki tempoh tahun kewangan 2012.
Pembidaan Kompetitif untuk Memenuhi Keperluan Kapasiti Penjanaan pada Masa Hadapan Memandangkan permintaan bekalan elektrik kian meningkat dan tamatnya tempoh operasi penjana sedia ada (termasuk penjana kuasa bebas generasi pertama), terdapat keperluan untuk menjamin dan menambah kapasiti penjanaan baru. Ini dilakukan melalui proses pembidaan kompetitif antarabangsa yang dipantau oleh Suruhanjaya Tenaga (ST). Setakat ini, ST telah menjemput pembidapembida untuk menyertai dua trek pembidaan kompetitif. Trek 1 mensasarkan loji janakuasa kitaran padu (combined cycle) di Prai yang berkapasiti antara 1,000MW hingga 1,400MW manakala Trek 2 mensasarkan perlanjutan tempoh operasi penjana sedia ada bagi jumlah kapasiti sebanyak 2,500MW. Pelaksanaan Trek 1 dan 2 adalah untuk memenuhi keperluan kapasiti bagi tahun 2016 dan 2017. Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive Based Regulation, IBR) Pihak ST telah memperkenalkan rangka kerja kawalselia tarif yang baru yang dikenali sebagai Kawalselia Berdasarkan Insentif (IBR). Objektif rangka kerja ini adalah untuk meningkatkan kecekapan utiliti elektrik seterusnya menambahbaik ketelusan dalam menentukan tarif pelanggan. Ciri-ciri utama IBR adalah seperti berikut:
a. b.
Pemisahan perakaunan entiti-entiti bisnes TNB Pelepasan Ketidakseimbang Kos (Imbalanced cost pass through), termasuk mekanisma pelepasan kos bahan api Mekanisma insentif bagi penunjuk prestasi Penentuan pulangan yang berpatutan kepada TNB Keputusan dan proses penentuan tarif (tempoh pengawalseliaan) Perundingan dengan pihak berkepentingan dan pelanggan berkaitan semakan tarif Laporan dan kawalselia akaun
c. d. e. f.
g.
Bahagian Perancangan yang mengetuai pasukan silang bahagian (cross-divisional team) telah mengadakan beberapa siri mesyuarat dan perbincangan bersama ST bagi memastikan keberkesanan pelaksanaan IBR kelak. Majlis IBR (IBR Council) yang diketuai oleh CEO dan dianggotai ahli-ahli Jawatankuasa Eksekutif Kumpulan TNB telah ditubuhkan pada Jun 2011 bagi mengurus, menyelaras dan menyelia pelaksanaan IBR. Selain itu, segala maklumat dan data yang dihantar ke ST akan dipantau oleh Majlis IBR dan pasukan petugas IBR TNB (TNB IBR Council and taskforce).
165

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras Pihak ST telah mengeluarkan garis panduan pelaksaan pengawalseliaan IBR (IBR Regulatory Implementation Guidelines (RIGs)) dan pelan pelaksanaan bagi tempoh percubaan IBR bermula September 2013 hingga Ogos 2014. Seterusnya, tempoh pertama pengawalseliaan penuh IBR akan bermula dari September 2014 hingga Ogos 2017. Mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api (FCPT) Berkala Di bawah mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api (FCPT), Kerajaan telah secara prinsipnya meluluskan semakan harga gas asli, arang batu serta pelarasan tarif elektrik setiap enam bulan bermula 2009. Semenjak itu, setiap semakan tarif elektrik yang telah dilakukan turut mengambil kira semakan harga gas dan arang batu. FCPT adalah penting untuk TNB kerana ia mengambil kira perubahan harga pasaran bagi arang batu serta peningkatan kos bahan api yang tidak dapat dielakkan dengan pengenalan LNG dalam campuran penjanaan. Bahagian Perancangan yang mengetuai pasukan tarif silang bahagian telah ditugaskan untuk terlibat bersama-sama agensi-agensi Kerajaan yang berkaitan dalam pelaksanaan semakan semula tarif, termasuklah pelaksanaan FCPT. Di dalam RIG 8 rangka kerja IBR, pihak ST telah mencadangkan pelaksanaan mekanisma yang dikenali sebagai Pelepasan Ketidakseimbangan Kos (Imbalanced Cost Pass Through (ICPT)) di mana FCPT akan membentuk komponen utama dalam mekanisma tersebut. TNB telah bekerjasama dengan ST bagi membangunkan dan menghalusi formula ICPT/FCPT agar lebih telus di samping menyalurkan data berkaitan bahan api yang diperlukan. Setakat ini, prinsip dan pengiraan ICPT/FCPT telah dipersetujui oleh ST dan bakal dibentangkan kepada Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air bagi mendapatkan kelulusan. Inisiatif-inisiatif TNB dalam Menyokong Opsyen Tenaga Bersih Lestari Bersama-sama dengan ikrar Keeping the Lights On, TNB sentiasa memperluaskan amalan dan strategi bisnes yang menyokong pembangunan lestari merentasi nilai rangkaian organisasi. Pembangunan ini boleh dibahagikan kepada dua kategori utama yang mencerminkan asas industri pembekalan elektrik iaitu pihak pembekalan dan permintaan. Pihak pembekalan merangkumi penjanaan, penghantaran dan pembahagian rangkaian elektrik, manakala sektor permintaan meliputi penggunapengguna elektrik. Pihak Pembekalan:

Pelan dan Projek Grid Pintar: Projek perintis rangkaian yang mempunyai kehilangan rangkaian yang rendah dan berdaya harap yang lebih tinggi telah dikenalpasti di kawasan komersial Bukit Bintang, kawasan industri Bayan Lepas dan Medini (Wilayah Iskandar Johor). Kerajaan telah bersetuju untuk menyediakan pembiayaan melalui Akaun Amanah Industri Bekalan Elektrik (AAIBE) untuk inisiatif-inisiatif Grid Pintar. Penyelidikan, Latihan dan Pembinaan Kapasiti: Pusat penyelidikan dan latihan TNB, iaitu Centre for Renewable Energy, Institute of Energy Policy and Research (IEPRe) dan ILSAS telah menjalankan pelbagai kajian berkaitan jejak karbon (carbon foorprint) serta menyediakan latihan untuk pengurus-pengurus tenaga. Di samping itu, pusat ini turut membangunkan peralatan/proses-proses cekap tenaga (EE) dengan memanfaatkan kepakaran dan penyelidikan dalaman TNB.
Sokongan berterusan untuk Teknologi Penjanaan Berkarbon Rendah (Low-Carbon Generation Technologies): Ini termasuk pembangunan loji janakuasa Bio-jisim berkapasiti 10MW di Jengka Pahang, loji hidro mini, hibrid solar dan projek bio-gas di samping penambahbaikan kecekapan loji janakuasa TNB dengan mengguna teknologi terkini. TNB turut mengukuhkan komitmennya untuk membangunkan Tenaga Hijau melalui penglibatan dalam Program Tenaga Yang Boleh Diperbaharui Kecil (Small Renewable Energy Programme (SREP) serta rangka kerja Feed-in-Tariff (FiT).
Pihak Permintaan:
Pengurusan Sektor Permintaan (Demand Side Management, DSM) dan Inisiatif Kecekapan Tenaga (Energy Efficiency, EE): Ini termasuk analisis DSM merangkumi skim tarif/insentif, kajian serta projek perintis respon permintaan (Demand Response). Ia juga meliputi komunikasi berterusan dan program kesedaran melalui media dalaman dan luaran tentang amalanamalan kecekapan tenaga di bangunanbangunan TNB serta pengurangan penggunaan kertas di pejabat.
(200866-W)
166

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras PROSES PEMANTAUAN GEMILANG 2015 KPI Pengurusan (dari Balanced Score card Bahagian) 28 Inisiatif-inisiatif Utama (dari Pelan Operasi Tahunan)
PERINGKAT KORPORAT
Dipantau oleh Jabatan Perancangan Strategik (Setiap Suku Tahun) PLATFORM PEMANTAUAN Pelan Kerja Terperinci bagi Inisiatif-inisiatif Utama yang Kritikal
Dipantau melalui Mesyuarat Perancang Strategik (Setiap Suku Tahun)
PERINGKAT BAHAGIAN
KPI Bahagian, Inisiatif-inisiatif Utama dan Pelan Kerja Terperinci bagi semua Inisiatif-inisiatif Utama Dipantau oleh SMOD Bahagian (Bulanan)
Semua perkembangan ini diselaraskan melalui Green Renewable Energy and Energy Efficiency Roundtable yang juga dikenali sebagai GREENER TNB. Matlamat utama GREENER TNB adalah untuk menyelaras semua inisiatif hijau yang dilaksanakan oleh entiti-entiti bisnes dan anak-anak syarikat TNB. Ia juga untuk menetapkan peranan badan-badan tersebut dalam Polisi Tenaga Hijau TNB yang luas rangkumannya. Portal GREENER telah diwujudkan untuk menyebar luas peranan GREENER serta sebagai platform untuk menimbul kesedaran terhadap tenaga hijau kepada warga kerja. Inisiatif Penambahbaikan Industri Bekalan Elektrik Malaysia (MESI) Memandangkan negara sedang menghadapi cabaran dalam memastikan bekalan elektrik yang berterusan dan berpatutan, Kerajaan telah melancarkan beberapa inisiatif untuk meningkatkan kecekapan dan ketelusan industri tenaga, dan memastikan kadar tarif pengguna yang kompetitif. TNB menyokong penuh usaha penambahbaikan MESI melalui beberapa inisiatif, bengkel dan penglibatan bersama Kerajaan. Ini termasuklah Makmal Penambahbaikan MESI (MESI Reform Lab), Polisi Tenaga Negara yang Baharu (New National Energy Policy), Pelan Pengurangan Subsidi (Subsidy Reduction Plan), Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive Based Regulation, IBR) dan KETTHA/MyPower MESI Reform. TNB juga menyokong programprogram yang berkaitan khususnya Model Ekonomi Baru (New Economic Model, NEM), Pelan Transformasi Ekonomi (Economic
Transformation Plan, ETP) dan Pelan T r a n s f o r m a s i K e r a j a a n (Government Transformation Plan, GTP).
JAMINAN BEKALAN BAHAN API Bekalan Gas Asli dan Gas Asli Cecair (Liquified Natural Gas, LNG) Pada tahun 2011, bekalan gas purata kepada sektor tenaga yang berjumlah hanya 924 mmscfd adalah di bawah keperluan sektor tenaga iaitu 1250 mmscfd. Oleh yang demikian, TNB tidak berupaya untuk menggunakan kesemua loji-loji janakuasa yang menggunakan gas sebagai bahan api untuk memenuhi keperluan pengguna. Oleh itu, bahan api alternatif seperti arang batu, medium fuel oil (MFO) dan diesel telah diguna dan bekalan elektrik juga telah diimport dari negara jiran dengan harga enam kali ganda kos gas untuk memastikan bekalan yang berterusan walau apa jua kosnya (to keep the lights on at all costs). Namun, masalah bekalan gas dijangka pulih dengan pengoperasian Loji Pengegasan Semula LNG (Re-Gasification Terminal, RGT) di Melaka pada penghujung 2012. Ini membolehkan TNB menggunakan Gas Asli Cecair (LNG) yang diimport bagi mengatasi masalah kekurangan bekalan gas di sektor tenaga. Kajian Jangka Panjang Campuran Bahan Api untuk Penjanaan Elektrik Unit Perancangan Penjanaan, Bahagian Perancangan bekerjasama dengan
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air, Suruhanjaya Tenaga, MyPower, dan Unit Perancang Ekonomi di Pejabat Perdana Menteri untuk merangka kajian jangka panjang campuran bahan api untuk penjanaan elektrik di Semenanjung Malaysia. Kajian tersebut adalah penting untuk negara yang berdepan dengan pelbagai cabaran untuk membekalkan tenaga elektrik berterusan. Masalah seperti pengurangan gas yang berterusan, tekanan akibat peningkatan harga gas dan kebergantungan kepada gas asli cecair yang mahal dan diimport pada masa hadapan telah memaksa negara menyemak semula kajian campuran bahan api sedia ada. Untuk memastikan bekalan elektrik sentiasa selamat, berdaya harap dan mapan, kajian campuran bahan api yang seimbang harus mengambil kira kesediaan sumber domestik and risiko berkaitan sumber import dan keadaan negara asal. Kajian tersebut juga merangkap sebagai panduan strategik untuk pelan perolehan bahan api dan pelan peluasan sistem penjanaan pada masa akan datang. Pelaksanaan, Pemantauan Dan Perkembangan Pelan 5 Tahun GEMILANG 2015 Pemantauan Pelan Tindakan Utama untuk setiap Inisiatif Utama di bawah GEMILANG 2015 adalah penting untuk memastikan TNB mencapai sasaran dalam meluaskan bisnes dan perkhidmatan di peringkat global menjelang 2015. Pelan Tindakan Utama setiap Bahagian dan KPI tahunan dipantau untuk memastikan ianya selari dengan aktiviti pelan bisnes dan rancangan KPI tahunan. Ia
167

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras juga untuk meningkatkan kecekapan dalam melaksanakan pelan tindakan dan aktiviti. Di peringkat korporat, status Pelan Tindakan Utama GEMILANG 2015 dan KPI tahunan TNB dilaporkan kepada Pengurusan Tertinggi pada setiap suku tahun. PENGURUSAN KUALITI DAN INISIATIF LAINLAIN Bahagian Perancangan berusaha memperbaiki proses perancangan dan operasi melalui inisiatif kualiti seperti Kawalan Operasi Perancangan melalui Penambahbaikan Proses selaras dengan ISO 9001:2008. Setakat ini, sebanyak 29 proses dan 30 arahan kerja telah diadakan untuk Bahagian Perancangan. Proses tersebut telah dan akan terus dipantau dan d i ta m b ahb aik m elalui p r o ses audit dan inisiatif lain. Audit terbaru telah menyaksikan perubahan jenis audit iaitu dari procedural ke process, dan Bahagian Perancangan telah bersedia untuk menerima perkembangan tersebut. Budaya Process Standardisation and Improvement (PSI) telah diterapkan dengan sepenuhnya oleh Bahagian dan pengurusan telah menunjukkan komitmen yang kuat untuk memperbaiki pelaksanaan proses tersebut. Dalam masa yang sama, Bahagian Perancangan sedang mengukuhkan semangat kerjasama melalui program Ganbatte, yang juga membantu melahirkan budaya positif di kalangan warga kerja. PROSPEK Bahagian Perancangan telah menghadapi banyak cabaran di dalam tahun kewangan ini, terutamanya masalah kekurangan gas yang telah memberi kesan yang besar dan mendalam kepada syarikat. Namun, masalah ini telah diselesaikan melalui skim pampasan oleh Kerajaan. Dengan keadaan ekonomi global yang tidak menentu terutamanya di Eropah, tahun-tahun mendatang dijangka akan jadi lebih mencabar. TNB menghadapi cabaran tambahan seperti sumber tenaga asli yang semakin berkurangan, harga LNG yang tidak menentu, pelaksanaan Kawalselia Berdasarkan Insentif (IBR) dan masalah alam sekitar yang semakin meruncing. Berdasarkan senario-senario tersebut, peranan Bahagian Perancangan akan menjadi lebih kritikal dalam mengenalpasti dan menggunakan peluang yang mendatang supaya TNB akan dapat merealisasikan Pelan Strategik 20-tahun.
PERANCANGAN DAN PEMBANGUNAN SISTEM JANGKA PANJANG Opsyen Penjanaan Baru Jangka Panjang Unit Perancangan Penjanaan, Bahagian Perancangan telah bekerjasama dengan Suruhanjaya Tenaga dalam meneliti dan mengkaji pelan peluasan sistem penjanaan jangka panjang. Hasil kajian tersebut telah dibentangkan kepada Jawatankuasa Perancangan dan Pelaksanaan Tarif dan Bekalan Elektrik (JPPPET) yang dipengerusikan oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air. Kajian tersebut mengambil kira kesemua stesen janaelektrik hidro yang besar dan berpotensi (lebih 30MW) sebagai opsyen untuk mempelbagai campuran bahan api negara. Selain itu, ia turut mengambil kira stesen janaelektrik thermal berkecekapan tinggi seperti loji janakuasa arang batu berkecekapan 40% dan loji janakuasa gas berkecekapan 50%60%, import tenaga dari Sarawak & Sumatera dan pembangunan loji janakuasa nuklear bagi jangka masa panjang. Pelan Pembangunan Penghataran Proses perancangan untuk sistem penghantaran dijalankan setiap tahun untuk memastikan bekalan kuasa di Semenanjung Malaysia mencukupi dan selamat, sesuai dengan perkembangan keperluan elektrik dan pada masa yang sama mematuhi syarat-syarat Kod Grid Malaysia (Malaysian Grid Code). Proses perancangan juga mengambil kira analisis mengenai keselamatan dan kecukupan sistem tersebut melalui kajian simulasi yang komprehensif. Ia turut mengenalpasti lokasi yang sesuai untuk loji janakuasa akan datang dan memastikan keperluan penggantian kuasa yang mencukupi.
(200866-W)
168
Ulasan Operasi
PERKHIDMATAN & HAL EHWAL KORPORAT

Dato Roslan bin Ab Rahman R Ketua Pegawai Korporat P
PEJABAT KETUA PEGAWAI KORPORAT Bahagian Perkhidmatan dan Hal Ehwal Korporat adalah sebuah bahagian baharu yang menggabungkan fungsi yang dahulunya digalas oleh Bahagian Hal Ehwal Korporat dan Bahagian Perkhidmatan Korporat, meliputi hal-hal penguatkuasaan dan pengurusan pemegang berkepentingan. Salah satu bidang tumpuan utama bahagian ini adalah penglibatan dan pendidikan pemegang berkepentingan. Dalam era perubahan pantas seperti masa kini, TNB perlu memastikan supaya kepentingan dan daya maju perniagaannya dilindungi. Antara cabaran yang dijangka bakal dihadapi oleh dalam jangka masa terdekat adalah Kawal Selia Berdasarkan Insentif (IBR) di mana pihak penguatkuasa akan memperkenalkan insentif dan denda industri berdasarkan ukurujuk antarabangsa. Rangkaian akses gas terbuka juga bakal menampilkan cabaran kerana ia merangkumi penggarisan pelbagai peraturan dan kod seperti Akta Gas, Kod Rangkaian Gas dan Kod RGT. Justeru, Ketua Pegawai Korporat akan bertanggungjawab untuk mengurus perkara-perkara tersebut dan pelbagai cabaran lain, dan pada masa yang sama, turut memastikan agar tanggungjawab sosial korporat (CSR) berperanan sebagai suatu kaedah strategik untuk mempertingkatkan imej TNB.
169
Ulasan Operasi Perkhidmatan & Hal Ehwal Korporat

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras HAL EHWAL KORPORAT & KOMUNIKASI TNB telah sekali lagi memenangi Anugerah BrandLaureate Kategori Jenama Terbaik Kuasa Utiliti 2011/2012. Sebagai Bahagian yang bertanggungjawab menguruskan jenama dan imej TNB, Hal Ehwal Korporat berbangga dengan pengiktirafan daripada pihak luar terhadap kekuatan dan identiti syarikat. Hanya melalui inisiatif komunikasi strategik Bahagian inilah reputasi TNB sentiasa dapat diperkukuhkan. Satu lagi bukti bahawa reputasi TNB kian mendapat pengiktirafan dalam pasaran ialah apabila Syarikat diletakkan pada kedudukan Ke-8 dalam 100 Most Valued Brands di Malaysia melalui kajian selidik yang dijalankan oleh Brand Finance Consultancy Pte. Ltd (Singapura). Dalam tahun kewangan 2012, Bahagian Hal Ehwal Korporat meneruskan sokongan komunikasi dan penjenamaan Kumpulan, dengan memfokuskan inisiatif kecekapan tenaga. Ini telah dijayakan melalui pengiklanan bercetak serta usaha-usaha promosi. TNB telah mengeluarkan iklan dalam akhbar New Straits Times (NST) yang memberi tip-tip penjimatan tenaga dengan mengunakan kartun Dato Lat. Syarikat juga mengedarkan mentol kecekapan tenaga pada acara-acara komuniti. omuniti. Bahagian ini juga telah menjalankan Kempen Kesedaran Kecekapan Tenaga sebagai usaha bersama dengan WWF Earth Hour 2012 untuk selama lima hari mulai 13 Mac 2012 di Kaunter Pusat Khidmat Pelanggan yang terpilih, TNB telah mengedarkan pelekat kereta untuk mempromosikan Tenaga Boleh Diperbaharui. TNB mengkukuhkan imej sebagai peneraju tenaga hijau semasa Earthweek 2012, apabila Syarikat menganjurkan beberapa aktiviti pendidikan untuk meningkatkan tahap kesedaran orang ramai terhadap kecekapan tenaga. Di samping itu, Bahagian Hal Ehwal Korporat juga terus bekerjasama dengan FOMCA dalam program kesedaran kecekapan tenaga. Hal Ehwal Korporat juga memulakan kempen kesedaran orang ramai mengenai cabaran yang dihadapi oleh TNB dalam semangat Keeping the Lights On dengan konteks bahan api yang semakin berkurangan dan kos yang semakin meningkat. Satu program khas 18 episod telah disiarkan melalui Buletin Utama TV3 untuk menekankan isu-isu tersebut kepada 2.3 juta penonton dalam format yang mudah difahami. Untuk meningkatkan hubungan TNB dengan media, pelbagai komunikasi media dan bengkel pengurusan krisis termasuk lawatan ke pihak media telah dianjurkan untuk Pengurusan Kanan Syarikat. Taklimat media juga distrukturkan untuk menggalakkan penglibatan TNB dalam teknologi hijau, kecekapan tenaga dan tarif.
Adelina Iskandar Naib Presiden
(200866-W)
170

Hal Ehwal Korporat juga memberi tumpuan kepada TNBs Government Relations Internal Programme (GRIP), yang bertindak sebagai platform untuk membincangkan pelbagai isu dan perkara di peringkat daerah. Sementara itu, Pengurusan Perhubungan Kawalselia (PPK) terus menambahbaik operasinya dengan membangunkan Pangkalan Data Pematuhan Peraturan dengan bantuan Perkhidmatan UndangUndang dan Jabatan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT). PPK bertindak sebagai sebuah pusat depositori bagi kesemua isu pematuhan kawal selia TNB. Selain menguruskan pihak berkepentingan luar TNB, Hal Ehwal Korporat juga aktif dalam mengendalikan aktiviti-aktiviti sosial bagi pekerja Syarikat, antaranya termasuk Jom La Futsal dan Jom La Smash. Di samping itu, warga kerja juga boleh mengikuti perkembangan terkini korporat menerusi pelancaran SMS blasts, paparan berita kilat, Bersama CEO dan juga NewsTube. Aktiviti-aktiviti sosial juga diperluaskan kepada kanak-kanak sekolah Tadika TNB. Kidz Art Class dianjurkan di galeri Syarikat bagi menggalakkan penggunaan seni.
Hal Ehwal Korporat terus menyediakan perkhidmatan komunikasi dan penjenamaan untuk menyokong Kumpulan TNB dalam menegakkan imejnya di kalangan semua pihak berkepentingan.
PROSPEK Melangkah ke hadapan, Hal Ehwal Korporat telah menyemak dan mengatur strategi inisiatif komunikasi dan rangkaiannya sejajar dengan GEMILANG 2015, untuk memberi perkhidmatan yang lebih baik kepada pihak berkepentingan luar dan dalam TNB. Satu Polisi komunikasi yang kompresif telah disediakan untuk memastikan konsistensi dalam pengurusan penyampaian maklumat. Hal Ehwal Korporat juga sedang dalam proses mengkaji semula dan mengemaskinikan buku panduan Identiti Korporat untuk memenuhi keperluan persekitaran sekarang.
171

Md. Jailani Abas Pengurus Besar Kanan

PERKHIDMATAN KORPORAT Sebagai rakan kongsi perniagaan kepada bahagian teras dan subsidiari TNB, Bahagian Perkhidmatan Korporat (CSD) komited untuk memastikan TNB memenuhi objektifnya ko dengan menyediakan perkhidmatan sokongan serta operasi sehari-hari yang cekap dan perkhidmat berkesan. CSD menyokong Kumpulan dalam bidang keselamatan dan risikan, perolehan Kumpu tanah dan izinlalu, pengurusan projek, pengurusan aset dan arkib, kerja-kerja yang berkaitan proj seni bina, penyelenggaraan bangunan, pengurusan kenderaan dan angkutan, pelepasan bangu kastam, set penjana mudah alih ( (genset) dan perkhidmatan pengurusan perkhidmatan CSD telefon dan mel di ibu pejabat. CS menjalankan tugas meluas ini melalui jabatan-jabatan Perkhidmatan Risikan, Perkhidmatan Harta, Perkhidmatan teras iaitu Keselamatan dan Perk Logistik, Pengurusan Tanah & Izinlalu dan Jabatan Perkhidmatan Sokongan sendiri. Izinla
(200866-W)
172

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras PENCAPAIAN Pencapaian CSD sepanjang tahun di bawah tinjauan yang dinyatakan seperti berikut mengikut jabatan teras masing-masing.
Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu (LWMD) Dalam usaha untuk mengurangkan bantahan daripada pemilik tanah dan mengurangkan kos perolehan tanah dan pembinaan, satu pelan jangka panjang sedang dilaksanakan untuk tanah rizab dan tanah diwartakan yang diperlukan oleh TNB, terutama untuk koridor talian penghantaran. Dengan memanfaatkan teknologi baru melalui kerjasama dengan UNITEN, TNB merancang Koridor Talian Penghantaran 20 Tahun dengan menggunakan Inovasi Geomatik yang melibatkan metodologi kerja ukur baru dengan penggunaan perisian GIS. Projek ini sedang dilaksanakan dengan kerjasama Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia (JPBD), Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM) dan pasukan Sistem Penyebaran Maklumat Geospatial Korporat (CGIS). Pada masa yang sama, perolehan tanah bagi izinlalu akan dilakukan melalui Akta Pengambilan Tanah 1960 dan Akta Bekalan Elektrik 1990. Sehingga kini, Johor, Perak dan Negeri Sembilan telah bersetuju dengan penggunaan Akta Pengambilan Tanah 1960, yang akan mempercepatkan proses perolehan tanah dan mengurangkan kos berkaitan.
Jabatan ini juga telah mendapat kelulusan daripada Polis DiRaja Malaysia (PDRM) untuk kuasa penyiasatan di bawah Kanun Tatacara Jenayah (CPC). Susulan itu, Unit Penyiasatan Jenayah telah ditubuhkan dengan cawangan di setiap negeri untuk menyiasat kesalahan-kesalahan di bawah Kanun Keseksaan berkaitan aset TNB.
Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD) PSD terus mengembangkan ruang kerja TNB melalui pembelian dan penyewaan bangunan dan ruang pejabat, serta melalui pengubahsuaian. Yang boleh dibanggakan ialah perolehan sebuah Bangunan pejabat 11-tingkat untuk dijadikan pejabat Pengurus Besar (Selangor) dan Pengurus Kawasan (Subang Jaya) Bahagian Pembahagian. PSD juga mencapai pembentukan nilai daripada aset terbiar dan pengurusan aset berjumlah RM51.52 juta.
MATLAMAT/OBJEKTIF BAHAGIAN CSD terus berusaha untuk menyediakan perkhidmatan yang berkesanan kos kepada pelanggan dalaman dan luaran, melalui pelaksanaan projek dan operasi selaras dengan visi, misi dan strategi TNB. Di samping menyokong Pelan Strategik TNB, tumpuan utama CSD adalah untuk memastikan perkhidmatan keselamatan dan pengurusan harta dan logistik yang berkualiti untuk pihak berkepentingan dan pemegang saham dan menanam keyakinan di kalangan mereka tentang keupayaan memperoleh tanah yang diperlukan untuk projek-projek.
Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD) LSD kini beroperasi sebagai pusat sehenti bagi perkhidmatan set penjana, menguruskan set penjana milik TNB dan vendor swasta. Untuk meningkatkan kecekapan Pengurusan Set Penjana, beberapa pusat set penjana telah ditubuhkan di Lembah Klang (Kelana Jaya), Wilayah Utara (Chain Ferry) dan Wilayah Timur (Gong Badak, Temerloh dan Muadzam Shah). LSD, bersamasama dengan ICT, telah membangunkan Sistem Pengurusan Set Penjana Bersepadu (IGMS) untuk menguruskan permintaan dan bayaran untuk perkhidmatan set penjana. Sepanjang tahun ini, LSD telah mencapai RM39.8 juta dalam penciptaan nilai dari operasi seharian pengurusan angkutan dan pengecualian cukai, pengurusan kenderaan dan perkhidmatan set penaja mudah alih.
RINGKASAN OPERASI Jabatan Perkhidmatan Keselamatan & Risikan (SSID) terdiri daripada empat unit, iaitu Operasi, Perancangan & Pengurusan Krisis, Siasatan Jenayah dan Perkhidmatan Sokongan, yang menyediakan perlindungan keselamatan kepada ribuan pepasangan TNB di seluruh negara. SSID juga menyiasat kes-kes berkaitan jenayah yang melibatkan aset TNB dan membantu pasukan Projek untuk kemasukan ke tapak dan kes kecurian kuasa elektrik. Dalam tahun kewangan 2011/2012, SSID menyediakan keselamatan untuk pepasangan strategik dan kritikal TNB seperti stesen janaelektrik, pencawang 500kV dan 275kV, gudang wilayah dan pusat kawalan. Ia turut menyediakan kakitangan keselamatan swasta untuk pepasangan seperti pencawang 132kV, PPUs, PEs, Kedai Tenaga, dan pejabat-pejabat
Jabatan Perkhidmatan Keselamatan & Risikan (SSID) SSID berjaya melaksanakan Sistem Pengurusan Keselamatan Bersepadu (ISMS) di Zon Utara (Perak, Pulau Pinang & Kedah/Perlis), Zon Tengah (Kuala Lumpur, Selangor & Putrajaya) dan Zon Selatan (Johor, Melaka & Negeri Sembilan). Untuk menyokong ISMS, pasukan ronda dan respons telah ditubuhkan di zon-zon kritikal.
173

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras negeri dan daerah. Selain itu, jabatan menyediakan pengawasan, penguatkuasaan dan sokongan operasi terhadap pencegahan kecurian dengan penggunaan teknologi yang bersesuaian serta operasi risikan, jesteru melindungi aset TNB. Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu (LWMD) terdiri daripada lima unit, iaitu Unit Perkhidmatan Penghantaran, Unit Perkhidmatan Pembahagian, Unit Perkhidmatan Penjanaan, Unit Perkhidmatan Geomatik & Teknikal, Unit Perkhidmatan Perancangan & Sokongan. Antara fungsi teras jabatan adalah untuk memperoleh tanah dan izinlalu seperti yang diperlukan untuk projek-projek Pembahagian, Penghantaran dan Penjanaan. Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD) terdiri daripada lima unit yang menyediakan perkhidmatan sokongan harta kepada bisnes teras TNB. Ia menjalankan perancangan dan pembangunan harta, pengurusan projek dan penyelenggaraan hartanah dengan objektif meningkatkan nilai aset TNB. Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD) terdiri daripada tiga unit armada, Set Penjana Bergerak dan Pengurusan Angkutan dan m e m ai nkan p er anan seb agai p usat bersepadu sehenti yang menyelaras dan menyediakan perkhidmatan logistik yang kos efektif dan tepat pada masanya untuk TNB. Ia bertanggungjawab untuk melantik bengkel panel, mendapatkan kenderaan baru dan melupuskan yang lama, menyediakan set penjana sebagai sokongan untuk menyemak ketersediaan sistem, dan menyediakan perkhidmatan angkut. LWMD memperoleh tapak dan izinlalu untuk projek-projek utama, termasuk projek Kg. Pandan-Ampang Timur 275kV, S.J Janamanjung 500kV, VALE bekalan pukal Bijih Besi 275kV Manjung, Ulu Jelai Hydro Projek 275kV, Air Tawar Bukit Merah 275kV, Baharu Steel 275kV, Eastern Steel 275kV dan Simen Hongkew 132kV. Ia juga melaksanakan pelan jangka panjang kepada koridor rizab dan diwartakan bagi talian penghantaran. LSD menguruskan Perkhidmatan Set Penjana Berpusat melalui Sistem Pengurusan Set Penjana Bersepadu (IGMS) yang telah dibangunkan bersama dengan ICT. Pusat Kawalan Set Penjana berpusat telah ditubuhkan di Kelana Jaya bagi menampung semua permintaan bagi perkhidmatan set penjana daripada Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian. PSD memperoleh dua bangunan pejabat berbilang tingkat di Kuala Lumpur dan Subang Jaya dengan jumlah keluasan lantai bersih sebanyak 520,000 kaki persegi yang akan membebaskan TNB daripada menyewa ruang pejabat di pelbagai lokasi di Kuala Lumpur, Petaling Jaya dan Shah Alam.
PROJEKPROJEK UTAMA SSID melaksanakan Sistem Pengurusan Keselamatan Bersepadu (ISMS) yang terdiri daripada modul-modul penghalang, pengesanan dan tindak balas di Wilayah Utara, Tengah, Selatan dan Timur. Dengan menggabung penyelesaian keselamatan yang berbeza ke dalam satu sistem kawalan, ISMS memainkan peranan penting dalam menjaga aset TNB daripada ancaman dan penceroboh.
(200866-W)
174

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras PENAMBAHBAIKAN OPERASI Untuk memastikan penambahbaikan yang berterusan dalam operasi harian, CSD telah memulakan pelbagai program meliputi pengurusan sumber manusia, pengurusan risiko, pemantauan KPI, penglibatan dengan pelanggan, pengurusan kualiti, pengurusan pematuhan dan, pengurusan vendor. CSD juga menyelia perhubungan TNG dengan rangkaian pelanggan dan pihak pengawal selia seperti kerajaan negeri, pejabat tanah, PUSPAKOM, Kastam, PDRM, Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan pihak berkuasa tempatan untuk memupuk hubungan yang lebih baik dengan mereka. Pada masa yang sama, kajian semula proses utama yang telah dilakukan untuk menambahbaik operasi. CABARAN DAN PROSPEK CAD menghadapai pelbagai cabaran dalam usahanya untuk mempertahankan piawaian perkhidmatan tertinggi. Tugas melindungi ribuan pepasangan TNB di seluruh negara memerlukan teknologi, ditambah di samping usaha sumber manusia. Sehubungan ini, SSID menerimapakai dan mematuhi undang-undang yang perlu manakala terus mengemaskini teknologi keselamatan. Ia juga bekerjasama rapat dengan agensi-agensi penguatkuasa untuk menjalankan fungsi dengan berkesan. Sementara itu LWMD, menghadapi dua cabaran iaitu nilai pasaran yang terus meningkat bagi tanah yang perlu diperolehnya serta bantahan orang ramai terhadap projek-projek TNB, terutamanya di kawasan bandar. Ini memerlukan kajian semula yang berterusan terhadap usaha perolehan tanah. Satu lagi cabaran ialah pengurusan aset yang terkurang penggunaan (aset bukan teras) kepunyaan TNB dengan tujuan menyemarak nilainya dengan risiko yang minimum kepada Kumpulan dari segi pendedahan kewangan. Untuk mencapai ini, PSD merancang untuk menjalankan kajian terhadap bidang-bidang tanah tertentu yang sedia ada. LSD juga menghadapi cabaran melaksanakan Sistem Pengurusan Set Penjana Bersepadu di seluruh negara. Dalam usaha untuk mengatasi cabarancabaran ini, CSD mengekalkan hubungan yang rapat dengan kesemua pelanggan dan pihak berkepentingan, dan beryakinan akan terus menyokong kecemerlangan perniagaan TNB pada tahun-tahun akan datang.
PETUNJUK PRESTASI UTAMA KPI C SD m e n g u k u r k u a l i ti produk dan perkhidmatannya dengan menggunakan maklum balas daripada pelanggan, penandaarasan, pengauditan dan melalui aplikasi KPI. KPI dikenal pasti melalui proses Perancangan Perniagaan untuk mengukur prestasi bahagian dalam bidang kewangan, perkhidmatan pelanggan, proses dalaman dan pembelajaran & pertumbuhan. KPI utama CSD adalah pengurusan OPEX, penciptaan nilai, pengurusan aset, keselamatan, armada, set penaja mudah alih (ISMS, IFMS, IGMS), izinlalu dan perolehan tanah. CSD berusaha untuk memenuhi kehendak pelanggan dengan menyampaikan perkhidmatan yang cemerlang.
175
Ulasan Operasi
PEROLEHAN
Ir. Nor Azmi bin Ramli Ketua Pegawai Perolehan
Dalam usaha untuk merealisasikan Gemilang 2015 Growth, Global, Green, Bahagian Perolehan terus giat berusaha menunaikan peranan strategiknya dalam menguruskan fungsi perolehan TNB ke arah pengurusan rantaian bekalan yang cekap dan berkesan.
(200866-W)
176
Ulasan Operasi Perolehan

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras RINGKASAN OPERASI Bahagian Perolehan meneruskan usahausahanya untuk mengoptimakan kos-kos perolehan, menanda aras dan mencontohi amalan-amalan terbaik perolehan, membangunkan asas pembekal yang stabil dan berdayasaing untuk Syarikat, melaksanakan inisiatif-inisiatif pengurusan rantaian bekalan dan meningkatkan kepakaran dan keupayaan perolehan TNB. Pada TK2012, Bahagian Perolehan telah memfokuskan aktiviti-aktiviti terasnya kepada lapan (8) inisiatif utama yang terkandung dalam Pelan Strategik 5-Tahun dalam usaha untuk meningkatkan kecekapan dan keberkesanan perolehan seperti berikut:

Meningkatkan nilai kepada pelanggan dalaman dan luaran Membangunkan Polisi dan Strategi Perolehan Hijau Melaksanakan amalan terbaik perolehan Melaksanakan aktiviti-aktiviti menanda aras Pengurusan Rantaian Bekalan Antarabangsa Meningkatkan kepakaran dan keupayaan perolehan TNB Melaksanakan Sistem Pengurusan Rantaian Bekalan ICT
SOROTAN PENCAPAIAN
Pencapaian penghasilan nilai perolehan yang kukuh pada TK2012 berjumlah RM117.56 juta Menganjurkan Taklimat Komuniti Perolehan 2012 ke seluruh negara untuk menyebarkan Pindaan Dasar dan Perolehan TNB dan Pindaan Dasar dan Perolehan anak-anak syarikat Pelaksanaan Sistem Pengurusan Rantaian Bekalan untuk meningkatkan keupayaan teknologi sistem ICT perolehan Misi Bisnes Khas ke Saudi Arabia yang berjaya menghasilkan potensi jualan sebanyak RM1 bilion untuk anak-anak syarikat dan vendor TNB
Meningkatkan penciptaan nilai perolehan Meneroka dan mempromosi bisnes baru untuk vendor Program Pembangunan Vendor Bumiputra (PPVB)
Kejayaan inisiatif-inisiatif utama ini sebahagian besarnya bergantung kepada keupayaan dan prestasi operasi lima jabatan dalam Bahagian Perolehan iaitu Sourcing Controller, Best Practice and Policies, Shared Purchasing, Strategic Supplier Management, dan Human Resources Management & Administration Services.
Pencapaian Penghasilan Nilai Perolehan Bahagian Perolehan terus menghasilkan nilai perolehan yang ketara berjumlah RM166.6 juta pada TK2012 di mana sebahagian besarnya adalah melalui pembidaan elektronik, pengecualian cukai dan rundingan harga. Faktor-faktor lain yang turut menyumbang kepada pencapaian ini adalah Pembelian Pukal dan Penyumberan Kategori.
Pencapaian Penghasilan Nilai Perolehan

1,200
904 1078
793
(RMJuta)
800
464 483
600
267 281 297
400
149 96
200 0
7 37
1Q
2Q
3Q
4Q
1Q
151
2Q
166
3Q
173
4Q
1Q
2Q
3Q
423
4Q
1Q
2Q
519
3Q
4Q
794
1Q
804
2Q
842
1,000
3Q
4Q
961
1Q
973
2Q
1001
3Q
1016
4Q
TK2007
TK2008
TK2009
TK2010
TK2011
TK2012
177

Ulasan Operasi Perniagaan Bukan Teras Pindaan & Penyebaran Polisi dan Prosedur Perolehan TNB (PPP) Setelah Pindaan Polisi & Prosedur Perolehan TNB (PPP) dilancarkan pada TK2011, Bahagian Perolehan meneruskan penyebaran PPP baru tersebut ke seluruh Semenanjung Malaysia yang merangkumi 14 sesi dengan melibatkan 1,000 pekerja TNB pada TK2012. Lanjutan dari pindaan tersebut, Bahagian ini telah mempertingkatkan modul-modul latihan bersama ILSAS (bagi memastikan pengemaskinian berterusan) sementara bimbingan oleh pakar-pakar subjek dijalankan untuk memastikan latihan untuk PPP TNB dilaksanakan dengan berkesan. Dalam usaha untuk memastikan anak-anak syarikat menjalankan perolehan yang berkesan mengikut kesesuaian bisnes masing-masing, Bahagian Perolehan turut memulakan pembangunan PPP untuk berlainan anak-anak syarikat, seperti yang diarahkan oleh Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah. Sehingga kini, Bahagian ini telah berjaya menyiapkan deraf PPP untuk Tenaga Nasional Engineering Corporation (TNEC) dan Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB). Sementara PPP disebarkan dan sesi latihan dijalankan, keberkesanan pelaksanaannya dinilai melalui Pemantauan Pematuhan Perolehan yang dijalankan merentasi Bahagian-bahagian utama. Projek Pengurusan Rantaian Bekalan TNB Sebagai salah satu usaha untuk pemantapan masa hadapan, Bahagian Perolehan telah merancangkan penglibatan Supply Chain Management (SCM) system yang menyeluruh dalam pelan bisnes 5-tahun untuk 20102015. Sistem ini adalah bertujuan untuk meningkatkan keupayaan teknologi TNB untuk melaksanakan amalan terbaik dalam proses-proses perolehan, penganalisaan dan penyeragaman proses-proses kerja bagi mewujudkan potensi nilai dan mengekalkan kecekapan, ketelusan, dan keselarasan. Sistem SCM ini merangkumi modul-modul seperti E-tender, E-Contract Management, Supplier-Buyer Service Portal, Spend analytics, dan Supplier Relationship Management. Sistem ini melibatkan proses-proses perolehan dari hujung ke hujung dan amalan-amalan terbaik yang dapat mengurangkan kos-kos perolehan dengan mengukuhkan usahasama dengan pembekal TNB, dan menguruskan prosesproses perolehan. Sistem ini membuktikan penerimaan TNB ke atas komuniti pembekal sebagai rakan kongsi strategik. Sistem ini dijangkakan siap secara berperingkat-peringkat dan akan beroperasi sepenuhnya sekitar awal tahun 2013. Penyampaian Anugerah Kepada Pembekal Dan Kontraktor Cemerlang Bahagian Perolehan telah menganjurkan Malam Anugerah Vendor/ Pembekal/ Kontraktor Cemerlang TNB 2012 pada 19 Januari 2012 di Pusat Konvensyen Sime Darby, Kuala Lumpur. 12 kategori anugerah telah diwujudkan dengan 38 pencalonan diterima dari pelbagai Bahagian. Anugerah-anugerah telah disampaikan oleh Senator Datuk Awang Adek Hussein, Timbalan Menteri Kewangan Malaysia. Acara ini merupakan satu landasan untuk memberi penghargaan kepada para pembekal dan kontraktor yang cemerlang untuk produk dan servis yang dibekalkan daripada tahun 2010 hingga 2011. Ia juga dianjurkan untuk mempertingkatkan perhubungan dan usahasama di antara TNB dengan pembekal dan kontraktornya.
(200866-W)
178

Mesyuarat Kumpulan Program Pembangunan Vendor (VDP) GLC TNB telah dilantik oleh Jawatankuasa Putrajaya bagi Pencapaian Tinggi GLC (PCG) untuk mempengerusikan mesyuarat kumpulan VDP GLC. Mesyuarat pertama yang juga merupakan bengkel telah diadakan pada 11 Julai 2012 di Hotel Grand Dorsett Subang dan dihadiri oleh 26 wakil dari 14 GLC. Pembentukan Kumpulan ini merupakan satu usaha untuk memastikan lebih banyak GLC berkomited kepada penghasilan kekayaan nasional dengan melaksanakan program pembangunan vendor yang tersusun di syarikat masing-masing. Dalam mesyuarat tersebut, ahli-ahli berpeluang berbincang serta mengongsi pengalaman tentang program pembangunan vendor. Latihan Strategic Sourcing Methodology Oleh A.t Kearney Inc. Pada Februari dan Mac 2012, Bahagian Perolehan telah melantik A.T. Kearney Inc., yang merupakan antara pengamal perolehan strategik utama dunia, untuk melatih seramai 30 orang warga kerja perolehan TNB untuk 7-Step Strategic Sourcing Methodology untuk membolehkan TNB memulakan inisiatif Category Management dan Strategic Sourcing. Latihan ini telah dijalankan selama 6 minggu di ILSAS, di mana para peserta diberi pengalaman secara langsung untuk melaksanakan usaha strategic sourcing yang tepat yang merangkumi Spend Analysis, Category Management, Market Analysis dan Supplier Relationship Management. Sesi latihan itu telah memberi pengetahuan yang mendalam tentang perbelanjaan perolehan TNB untuk peralatan seperti transformer, switchgear, produk IT, peralatan keselamatan kendiri, dan Generation spares, dan bagaimana untuk menghasilkan inisiatif strategic sourcing yang paling bersesuaian dengan maklumat yang dikumpul.
Misi Bisnes Khas Ke Arab Saudi Susulan kepada jemputan Saudi Electricity Company (SEC), satu misi bisnes khas ke Arab Saudi telah dianjurkan dari 25 hingga 30 Mei 2012 dengan sokongan dari Perbadanan Pembangunan Perdagangan Luar Malaysia (MATRADE). Para peserta misi ini terdiri daripada warga kerja daripada 11 syarikat termasuk anak-anak syarikat dan pembekal TNB. Objektif misi ini adalah untuk mempromosikan produk dan servis yang berkaitan dengan sektor penjanaan kuasa dan servis yang berkaitan dengan SEC dan bisnes komuniti Saudi yang bersandarkan kepada TNB dan jenama Malaysia. e Permintaan terhadap tenaga elektrik yang meningkat sebanyak 8% setahun di Arab Saudi dilihat sebagai satu potensi pasaran yang besar untuk peluang bisnes, sekali gus menjadikan misi ini satu inisiatif penting ke arah peluasan bisnes antarabangsa dan serantau TNB. CABARAN DAN PROSPEK Salaras dengan Gemilang 2015 Growth, Global, Green, cabaran-cabaran utama untuk Bahagian ini adalah masih berkaitan dengan peranan strategiknya untuk memenuhi jangkaan pihak berkepentingan yang semakin meningkat dan mempertingkatkan prestasi operasinya. Pada TK2012, Bahagian Perolehan terus berusaha untuk mengadakan peluang pembangunan profesional yang berterusan untuk warga kerjanya sepanjang tahun melalui beberapa siri program latihan kumpulan kemahiran Perolehan dalam usaha untuk menghasilkan tenaga kerja yang berdaya-harap dan berwibawa. Peningkatan kepakaran dan keupayaan
perolehan TNB melalui program latihan dan pembangunan kemahiran ini adalah selaras dengan subjek-subjek mandatori yang diwajibkan untuk pensijilan Chartered Institute of Purchasing and Supply (CIPS), dan ianya adalah amat penting bagi memastikan persediaan tenaga kerja perolehan di arena antarabangsa. Pada masa ini, Bahagian Perolehan sedang mempertingkatkan usahanya ke arah melaksanakan Category Management dan Strategic Sourcing sebagai metodologi untuk memastikan TNB memperolehi lebih banyak penghasilan nilai dari pengurusan rantaian bekalan yang cekap dan berkesan. Bahagian ini juga telah memulakan inisiatif penanda-arasan dengan China Light and Power (CLP), syarikat utiliti terbaik di rantau Asia-Pasifik dalam bidang perolehan, untuk mempelajari dan mengadaptasi amalanamalan terbaik Perolehan dalam usaha untuk memperbaiki prestasi TNB dan mengurangkan kos-kos perolehan yang tidak diperlukan. Penjadualan semula pelaksanaan Sistem Pengurusan Rantaian Bekalan kepada TK2013 telah memberikan satu cabaran yang besar kepada Bahagian ini dalam merealisasikan satu penambahbaikan menyeluruh ke atas proses-proses perolehan melalui landasan ICT. Walau bagaimanapun, kejayaan projek ini dijangka akan dapat menambahbaik amalan-amalan perolehan TNB dan menghasilkan satu integrasi sistem yang menggunapakai amalan-amalan terbaik perolehan selain dari mempertingkatkan kecekapan, ketelusan dan keselarasan proses-proses dalam komuniti perolehan.
179
Ulasan Operasi
SESB terus memainkan peranan penting bagi memenuhi permintaan bekalan elektrik yang semakin meningkat di Sabah. Dengan bantuan Kerajaan, SESB menetapkan sasaran untuk membolehkan lebih ramai rakyat di negeri ini menikmati bekalan elektrik sebagai sebahagian daripada sumbangan kepada pembangunan sosial dan ekonomi Sabah. Permintaan untuk bekalan elektrik di Sabah dijangka meningkat kira-kira 7% setahun sehingga 2013, dan akan terus meningkat dengan ketara pada tahun-tahun berikutnya, sehingga dijangka mencapai kira-kira 1,476 MW menjelang 2019. Liputan bekalan elektrik di seluruh Sabah sehingga bulan Disember 2011 adalah 81.5%. SESB mensasarkan untuk mencapai 95% bekalan elektrik pada akhir tahun 2012 supaya lebih ramai rakyat di Sabah menikmati bekalan elektrik. Ini adalah sebahagian daripada sumbangan SESB kepada pembangunan sosio-ekonomi Negeri Sabah. TK2011 (Dinyatakan) 1,100.2 4,239 1,226.6 547.5
KEWANGAN Pada TK2012 jualan elektrik di Sabah meningkat sebanyak 17%, RM1.29 bilion berbanding RM1.10 bilion yang dicatatkan pada tahun kewangan yang lalu. Jumlah unit yang dijual untuk TK2012 ialah 4,428 GWj berbanding dengan 4,239 GWj pada TK2011. Jumlah perbelanjaan operasi yang diaudit bagi TK2012 berjumlah RM1,367 juta berbanding RM1,227 juta bagi TK2011 (Dinyatakan semula). SESB menerima subsidi diesel dan bahan api yang agak besar daripada Kerajaan Malaysia dan jumlah yang dinyatakan itu adalah selepas ditolak jumlah subsidi. Jumlah kerugian operasi adalah pada RM50.20 juta. Jumlah kos kewangan dan kerugian tukaran asing bagi TK2012 berjumlah RM181.34 juta berbanding RM124.07 juta pada TK2011. Kos Per Unit (CPU) SESB pada 31 Ogos 2012 adalah 34.97 sen/kWj.
No. 1 2 3 4
Butiran Jualan Unit Terjual Kos Operasi Tuntutan Subsidi Minyak
Penyebut RMjuta GWh RMjuta RMjuta
TK2012 1,291.7 4,428 1,367.2 543.4
Jualan dalam RM & Unit

RMJuta 1,300
4,030 4,239 3,738 3,221 3,385 4,428
Gwh 5,000
1,140
4,000
980
3,000
820
1,029 1,100 1,292 807 854 954
2,000
660
1,000
500
2007
2008 RMJuta
2009
2010 Unit (Gwh)
2011
2012
Ulasan Operasi Perkhidmatan Lain
Sabah Electricity Sdn. Bhd.
(200866-W)
180
Ulasan Operasi Sabah Electricity Sdn. Bhd.

KEJURUTERAAN Ulasan Operasi Perkhidmatan Lain Bahagian Kejuruteraan telah dibentuk pada bulan Jun 2011 untuk merekabentuk projek-projek pembangunan utama di samping mempertingkatkan lagi jaminan kualiti dalam pelaksanaan projek serta perolehan bahan-bahan. Bahagian ini juga bertanggungjawab ke atas ujian-ujian penerimaan kilang dan tapak, audit pematuhan spesifikasi (SCA) serta pemeriksaan dan ujian pra-mulatugas (PIAT) bagi semua projek `turnkey, penjana tenaga bebas (IPP), program tenaga boleh dibaharui kecil (SREP) dan projek-projek bekalan elektrik luar Bandar (BELB). Antara projek utama yang dilaksanakan pada tahun di bawah tinjauan ialah:
Penghantaran Untuk meningkatkan lagi perkhidmatan, SESB telah membentuk Skuad Talian Hidup pada bulan Mac 2012 di bawah bidang kuasa Bahagian Penghantaran untuk melatih anggota kerja berkelayakan dalam menjalankan tugas-tugas penyelenggaraan talian hidup tanpa menutup bekalan elektrik. Sejumlah 17 orang anggota kerja teknikal telah dihantar untuk latihan talian hidup. Akhirnya lapan orang telah diberi sijil kompetens daripada Institut Latihan Industri Elektrik (EITI) diketuai oleh Stenold Pauli. Bahagian ini juga telah menggunakan perkhidmatan helikopter Sabah Air Aviation Sdn. Bhd. bagi menjalankan tinjauan ke atas talian penghantaran SESB untuk memeriksa keadaan talian dan menara bagi mempastikan ia tidak dipengaruhi oleh faktor-faktor seperti hakisan. Kerja-kerja tinjauan ini juga memberi tumpuan terhadap izinlalu bagi memastikan laluan berkenaan sentiasa bebas daripada gangguan seperti pokok-pokok. Pembahagian Pada Februari 2011, Pengurusan SESB telah meluluskan pelaksanaan Skim Bantuan Pendawaian Luar Bandar (ARWS) dengan tabung pusingan sejumlah RM5 juta. Skim tersebut bertujuan untuk membantu penduduk luar Bandar yang tidak berkemampuan untuk membayar kontraktor
Talian LILO 132kV Kolopis-Kota Belud bagi pembinaan Pencawang Masuk Utama (PMU) di Tuaran Talian LILO 132kV Beaufort-Penampang bagi Pencawang Masuk Utama Lansat di Papar Pembinaan Pencawang Pembahagian Utama 1-Sulaman
pendawaian di bawah proses permohonan elektrik yang biasa. Dengan adanya ARWS, pemohon akan membayar kos sejumlah RM510 untuk pendawaian dalaman kepada SESB dengan bayaran ansuran bulanan RM14.20 untuk enam bulan pertama diikuti dengan RM14.16 sebulan untuk jangka masa 30 bulan seterusnya. Sebagai tambahan pemohon perlu juga membayar wang cagaran sejumlah RM40 dan RM10 duti setem apabila menandatangani perjanjian dengan SESB. Program tersebut telah dilancarkan pada bulan April 2011 dengan kerjasama Persatuan Elektrik Sabah (PES). Kontraktor yang dipilih dalam program tersebut hendaklah berdaftar dengan SESB, PES dan Suruhanjaya Tenaga (ST). Sehingga 31 Ogos 2012, dianggarkan sejumlah 16,080 buah rumah telah dikenalpasti untuk bantuan di bawah program tersebut dan sebanyak 2,944 permohonan telah diterima daripada pelanggan yang mana 2,128 (72.28%) telah siap. Sementara itu, program berkenaan telah dilanjutkan sehingga bulan Mac 2013. SESB juga telah meneruskan Program Penggantian Meter Lama di kalangan pengguna domestik, komersil dan perdagangan di seluruh negeri. Pada tahun 2012, sebanyak 56,052 meter lama telah diganti.
Inisiatif lain yang dijalankan termasuk:
Kajian prestasi kilat ke atas talian penghantaran 275/132kV Pemasangan pengawal atur voltan 22-11kV di Kota Belud Projek menunjuk ajar pengauditan tenaga ke atas bangunan komersil
OPERASI Penjanaan Jumlah keupayaan terpasang di Sabah berada pada tahap 1,324MW, iaitu 527.8MW adalah daripada SESB termasuk 80MW daripada set penjana sengkuap. 796.2MW selebihnya datang daripada penjana tenaga bebas (IPP).
181

SISTEM OPERASI Permintaan maksimum dalam Grid Sabah pada Tahun Kewangan 2011/12 adalah sebanyak 828.4MW, iaitu penurunan sebanyak 0.21% daripada permintaan maksimum 830.1MW yang tercatat pada Tahun Kewangan 2010/11.
Permintaan Maksimum Grid Sabah TK2007/2008 2011/2012
840 820 800 780 760 740 720
704 772.8 830.1 828.35
Sistem Grid Sabah telah merekodkan Penjanaan sejumlah 5205.83GWh, ini merupakan peningkat sebanyak 4.87% daripada jumlah janaan 4,964.28GWh pada TK2010/2011 sebelum ini.
Penjanaan Tenaga Elektrik Grid Sabah
5,300 5,100 Penjanaan Tenaga Elektrik (GWh)

4,964.28
5,205.83
Permintaan (MW)
4,900 4,700 4,500

4,380.34
4,821.40
700 680 660 640

646.9
4,300
4,132.51
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
4,100
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
Arahaliran Indeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran dalam tempoh lima tahun yang lalu adalah seperti ditunjukkan dalam rajah di bawah:
Sistem Grid Sabah
Indeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran
300 250
Sistem Minit
200 150 100
154.38
263.91
31.58
31.58
20.21
50 0
TK07/08
11.89
TK08/09
TK09/10 Tahun kewangan
20.21
40.13
TK10/11
40.13
TK11/12
Jumlah Sistem Minit (Termasuk Insiden Major GTD)
Jumlah Sistem Minit (Tidak Termasuk Insiden Major GTD)
Tahun Kewangan Jumlah Sistem Minit (Termasuk Insiden Major GTD) Jumlah Sistem Minit (Tidak Termasuk Insiden Major GTD)
2007/2008 154.38
2008/2009 31.58
2009/2010 20.21
2010/2011 40.13
2011/2012 263.91
11.89
31.58
20.21
40.13
67.12
67.12
(200866-W)
182

SESB Saidi CY2006-2012
4,500
4,030.00
SAIDI Tahunan Garisan (SAIDI) 2,867.23
bisness dan Pelan Operasi Tahunan bagi 5-Tahun berdasarkan objektif strategik SESB. Inisiatif/aktiviti tambahan yang akan diperkenalkan untuk mengukuhkan lagi aktiviti operasi dan mempercepatkan serta melancarkan pelaksanaan aktiviti. Memastikan aktiviti harian dan inisiatif sejajar dengan objektif Tindakan Transformasi Strategik Roadmap 2026 (STAR 2026) TK2007TK2026. Si st em Pengur usan Kes ela ma tan Maklumat (ISMS) dilancarkan pada 16 Mei 2012 untuk memajukan SESB kearah memperolehi pensijilan MS ISO 27001:2007 menjelang Disember 2012.
4,000 3,500 3,000 2,500

1,986.58
2,000 1,500 1,000 500 0
1,855.80
687.38 494.64 442.58
663.87
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 (Setakat 31 Ogos)
Tahun Kalendar SAIDI (minit/pengguna/ setahun)
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 (Setakat 31 Ogos) 442.58 (Tahunan 663.87)
4,030.00
1,986.58
1,855.80
2,867.23
687.38
494.64
PROJEKPROJEK UTAMA Bahagian Projek Utama di SESB telah ditubuhkan pada Mei 2007 bertujuan untuk menguruskan pelaksanaan projek-projek Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian untuk SESB. Bahagian ini komited untuk memberi perkhidmatan pengurusan projek yang cemerlang bagi memenuhi keperluan pelanggan dan memastikan projek-projek menyiapkan projek mengikut masa yang ditetapkan serta mengikut belanjawan yang telah diluluskan di samping menjaga kualiti yang tinggi. Sepanjang tahun kewangan 2012, Bahagian Projek Utama telah terlibat dalam pelaksanaan 28 projek bernilai RM3,779.3 juta. Tujuh projek telah disiapkan manakala 21 projek lagi masih dalam peringkat pelaksanaan.
PEMBANGUNAN ORGANISASI Petunjuk Prestasi Utama (KPI) SESB bagi tahun kewangan 2012 adalah berdasarkan kepada empat tema strategik iaitu Meningkatkan Kemapanan Kewangan, Kepuasan Pelanggan, Meningkatkan Prestasi Sistem dan Meningkatkan Produktiviti. Terdapat sembilan objektif strategik dalam tema-tema strategik di bawah rangka kerja Kad Skor Seimbang seperti berikut: 1. Meningkatkan Kemapanan Kewangan Meningkatkan Kemapanan Bisnes Mengurangkan Ketirisan/Kebocoran Hasil
4.
Kepuasan Pelanggan Meningkatkan Kepuasan Pelanggan Meningkatkan Kepuasan Pemegang Saham
Pelan Bisnes 5-Tahun (TK20112015) dan Pelan Operasi Tahunan (TK2012) Pengurusan SESB telah menjalankan kajian Pelan Bisnes 5-Tahun bagi TK20112015 dan Pelan Tahunan Operasi bagi tahun kewangan 2012 pada 11-13 Mei 2012. Para peserta dalam sesi tersebut terdiri daripada Jawatankuasa Pengurusan SESB, eksekutif terpilih dan ahli-ahli kesatuan tempatan. Prestasi SESB dianalisis mengikut Pelan Operasi dan KPI bagi tahun kewangan 2011, dan Pelan Baru Operasi serta KPI ditetapkan bagi TK2012. Hasil daripada kajian semula itu, tindakan berikut telah diambil:
2.
Menambahbaik Prestasi Sistem Meningkatkan Keselamatan & Kebolehpercayaan bekalan Meningkatkan Pembangunan Sistem Bekalan Meningkatkan Proses Penambahbaikan Bekalan Menambahbaik Produktiviti Membangunkan Tenaga Kerja Berkompetan Meningkatkan Produktiviti Organisasi
PERKHIDMATAN KORPORAT Bahagian Perkhidmatan Korporat memainkan peranan penting untuk memberi khidmat sokongan bagi memastikan SESB memenuhi objektifnya. Pencapaian utama bagi bahagian ini pada tahun 2012 termasuk seperti berikut:
3.
Mengenalpasti jurang antara bisnes dan sasaran operasi untuk pencapaian sebenar untuk tujuan mengambil langkah-langkah pembetulan supaya sasaran boleh dicapai. Setiap bahagian di SESB masing-masing perlu memperkembangkan Pelan
183
1.
Meningkatkan hubungan dengan pihak berkepentingan:
Pelaksanaan Pelan Komunikasi Tarif berjaya mengurangkan dengan ketara bantahan daripada pihak berkepentingan dan orang ramai. Taklimat yang tepat pada masanya telah diadakan untuk membincang bekalan tenaga dan inisiatif baru bersama dengan Ketua Menteri, Kabinet, Pemimpin Negeri dan lain-lain pemegang saham yang berkepentingan. Pengurusan program bersama pemimpin masyarakat di Tawau, Sandakan, Labuan, Papar, Kota Belud, Ranau, Semporna, Kuala Penyu, Tenom, Beaufort, Penampang, Kota Kinabalu dan Beluran. Peningkatan laman sesawang korporat SESB.
Perjanjian Pembelian Tenaga, yang menyebabkan perlunya diadakan perjanjian tambahan kepada Perjanjian Pembelian Tenaga; ii. Gantirugi dalam bentuk Liquidated Ascertained Damages berjumlah RM13.5 juta disebabkan IPP gagal mencapai tarikh operasi komersil yang dijadualkan menurut perjanjian pembelian tenaga dan perjanjian tambahan; RM76,296.64 pungutan kerugian akibat perihal mengusik meter dan; RM30,122.20 pungutan sewa tertunggak oleh penyewa.
dan penyambungan haram bekalan elektrik.
Untuk terus meningkatkan Tadbir Urus Integriti SESB, satu memorandum persefahaman telah ditandatangani dengan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM), sebuah jawatankuasa etika ditubuhkan dan sesi integriti kakitangan telah dianjurkan dengan SPRM.
6.
Promosi Amalan Cekap Tenaga
iii.
iv.
Bagi meningkatkan kesedaran Cekap Tenaga (EE), poster-poster dan hadiah korporat yang berkaitan telah diedarkan kepada pihak berkepentingan, pelanggan dan pihak media. Ceramah cekap tenaga dan pameran produk cekap tenaga telah diadakan di Tawau, Sandakan, Labuan, Kota Kinabalu, Papar, Kota Belud, Ranau, Semporna, Kuala Penyu, Tenom, Beaufort, Penampang dan Beluran melibatkan agensi-agensi kerajaan, pelajar dan orang awam. Untuk memenuhi tanggungjawab sosial korporat, SESB telah mendermakan peralatan-peralatan elektrik yang cekap tenaga kepada badan-badan kebajikan seperti rumah anak yatim di Tawau dan Tambunan serta Hospis & Pusat Dialisis di Sandakan. Pengauditan tenaga telah dilakukan di Wisma SESB pada Julai 2011. Orang awam, termasuk murid-murid sekolah digalakkan mendaftar dalam Rakan EE.
2.
Menambahbaik hubungan media menerusi peningkatan program media seperti yang ditunjukkan dengan peningkatan laporan positif media daripada 75% ke 85% Menambahbaik pungutan hasil bukan tarif:
Memenangi dua kes jenayah ke atas tindakan yang diambil oleh Jabatan Kesihatan dan Keselamatan Pekerjaan bagi ketidakpatuhan pemantauan bunyi.
4.
Penambahbaikan Pengurusan Kos
3.
Nasihat guaman serta tindakan yang berkesan untuk membantu jabatan yang relevan dalam SESB bagi mendapatkan: i. Pampasan berjumlah RM10 juta bagi kerugian yang dialami oleh SESB akibat kelewatan pihak IPP menyiapkan projek mengikut terma dan syarat yang termaktub dalam
Kos penyelenggaraan armada dan penggunaan minyak bahan api telah dikurangkan sebanyak 22% disebabkan oleh penggantian daripada 38 kenderaan lama dengan yang baru.
5.
Penambahbaikan Pengurusan Integriti dan Keselamatan
Dengan penguatkuasaan dasar keselamatan, 16 orang termasuk empat orang anggota kerja telah ditangkap kerana pelbagai kesalahan termasuk kecurian kabel
(200866-W)
184
Ulasan Operasi
Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU)

Jabatan Perkhidmatan UndangUndang (JPU) menyediakan perkhidmatan undang-undang dalaman yang berkualiti kepada TNB dan anak-anak syarikatnya untuk menyokong pewujudan nilai dalam Bisnes Teras, Bisnes Bukan Teras dan Perkhidmatan Pengurusan Kumpulan.
RINGKASAN JABATAN Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang terdiri daripada tiga Unit yang berbeza dan satu Seksyen seperti berikut: Unit Khidmat Nasihat Korporat Unit ini bertanggungjawab memberi khidmat nasihat undang-undang mengenai semua perkara berkaitan dengan bisnes TNB dan anak syarikatnya termasuk menyediakan pendapat undang-undang, mendraf, menyemak dan terlibat dalam rundingan kontrak seperti kontrak pembinaan, dokumen projek untuk projek bidaan dalam negara, isuisu berkaitan pemegang saham, pembiayaan secara konvensional dan/atau Islam, isu-isu komersil termasuk perjanjian pelesenan dan perjanjian harta intelek yang berkaitan ICT, semua kontrak lain yang berkaitan dengan bisnes TNB dan anak syarikatnya. Unit Kawalselia & Dokumentasi Perundangan Unit ini adalah bertanggungjawab untuk menasihati TNB mengenai isu-isu operasi undang-undang berhubung dengan bekalan elektrik, tanah dan perkara-perkara yang berkaitan dengan pengguna. Ia juga bertanggungjawab dalam menyediakan pelbagai jenis perjanjian termasuk PerjanjianPerjanjian Bekalan Elektrik, PerjanjianPerjanjian Bekalan Elektrik untuk Infrastruktur, Co-generation dan Perjanjian-Perjanjian Khas. Unit ini juga memastikan pematuhan TNB terhadap akta-akta lazim, undang-undang kecil, peraturan-peraturan, terma-terma dan syarat-syarat lesen TNB serta membantu dalam mendraf, meminda Akta Bekalan Elektrik 1990 dan akta-akta lain yang relevan kepada industri elektrik di Malaysia. Unit ini juga terlibat di dalam penggubalan dan pelaksanaan undang-undang baru seperti tenaga diperbaharui dan kecekapan tenaga. Unit Litigasi Unit ini adalah bertanggungjawab menguruskan, menyelia, menyelaras dan berhubung dengan peguam panel yang dilantik dalam semua kes-kes mahkamah yang berkaitan dengan tuntutan yang dibuat oleh pihak ketiga terhadap TNB di Malaysia atau luar negara. Unit ini juga bertanggungjawab mengendalikan pungutan hutang dan penguatkuasaan hak-hak TNB terhadap pihak ketiga. Unit ini seterusnya menguruskan keskes yang melibatkan pertikaian yang dirujuk kepada Tribunal Pengguna, Mediasi, Adjudikasi atau Timbangtara. Seksyen Business Enterprise Seksyen Business Enterprise menyediakan nasihat undang-undang bagi projek-projek tenaga antarabangsa Kumpulan TNB serta transaksi di luar negara yang mana berkaitan dengan industri tenaga elektrik. Seksyen ini juga menyediakan nasihat perundangan untuk pelbagai projek khas termasuk projek bidaan serta menjalankan program pematuhan peringkat korporat Kumpulan TNB.
185
Ulasan Operasi Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU)

MENINGKATKAN PERKHIDMATAN PELANGGAN Dalam Tahun Kewangan 2011/2012, JPU memulakan beberapa inisiatif untuk meningkatkan perkhidmatan pelanggan. Kesedaran Undang-Undang

Legal Bulletin JPU menerbitkan dua edisi Legal Bulletin untuk meningkatkan kesedaran undang-undang secara menyeluruh dalam TNB dan bagi mengurangkan risiko kakitangan tidak mematuhi undang-undang ketika menjalankan tugas-tugas harian mereka.
SESI PERKONGSIAN ILMU UNIT LITIGASI Unit Litigasi secara berterusan berurusan dengan wakil daripada Bahagian Pembahagian dari setiap negeri untuk membincangkan isu-isu bekalan (pengusikan meter dan tunggakkan bil) dan isu-isu aset termasuk (kemalangan elektrik dan kerosakan harta benda). Objektifnya adalah untuk mendapatkan maklumat terkini mengenai status kes-kes litigasi di beberapa negeri dan mewujudkan kesedaran yang lebih besar daripada pengurusan operasi dan pengguna untuk mencegah atau sekur ang- kur angny a meng u rang kan bilangan tuntutan terhadap TNB. Unit Litigasi juga menjalankan pelbagai sesi dengan Bahagian Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian mengenai perkara-perkara tanah untuk memastikan pematuhan terhadap Akta Bekalan Elektrik 1990 terutamanya perolehan tanah dan izinlalu. Akhirnya satu sesi dengan Bahagian Sumber Manusia Kumpulan telah diadakan bagi tindakan untuk memungut hutang terhadap bekas kakitangan dan pemegang biasiswa mengenai pinjaman perumahan, komputer dan kereta. Ulasan Operasi Perkhidmatan Lain
Brainstorming/Sesi Dialog JPU mengadakan beberapa sesi Percambahan Fikiran/Dialog dengan Bahagian Pembahagian mengenai isuisu undang-undang untuk meningkatkan perkhidmatan pelanggan. Sesi-sesi itu telah diadakan di beberapa negeri di Semenanjung Malaysia oleh Unit Kawalselia dan Dokumentasi Perundangan yang melibatkan eksekutif dan bukan eksekutif daripada Bahagian Pembahagian. Tumpuan sesi adalah terhadap isu undang-undang mengenai tanah, seperti pencerobohan dan pengambilan tanah untuk pembinaan pepasangan TNB, kerja-kerja bayartuntut, terma dan syarat-syarat pemegang lesen, pinjaman perumahan kakitangan TNB dan isu-isu bekalan yang melibatkan operasi Pembahagian.
Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 Program Pematuhan Perlindungan Data Peribadi Tenaga Nasional Berhad Seksyen Business Enterprise telah menganjurkan dan menerajui TNB dalam Program Pematuhan Perlindungan Data Peribadi sebagai persiapan bagi pelaksanaan Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 (PDPA). Program ini telah dilaksanakan sebagai sebahagian daripada komitmen berterusan TNB untuk mengekalkan privasi dan keselamatan maklumat peribadi pelanggan, pekerja dan individu lain. Program ini adalah termasuk semakan dan mengemaskinikan polisipolisi dan prosidurprosidur Privasi TNB yang sedia ada, polisi penyimpanan dokumen dokumen, penyediaan borang-borang berkaitan pekerjaan dan pengguna dan mengadakan sesi taklimat dalaman bagi tujuan meningkatkan kesedaran mengenai PDPA.
Legal Forum Unit Khidmat Nasihat Korporat bersamasama dengan Seksyen Business Enterprise telah menganjurkan Legal Forum 2012 yang ke-7 pada 27-28 Februari 2012 bertempat di Swiss Garden Resort & Spa Kuantan. Lebih 80 peserta dari pelbagai bahagian dan anak-anak syarikat TNB telah menghadiri forum ini. Para peserta telah diberi pendedahan mengenai implikasi undang-undang berkaitan isu-isu tertentu yang memberi kesan kepada TNB. Pembentangan telah dibuat mengenai Bidaan untuk Tenaga Elektrik, Tenaga Grid Asean, Isu-Isu dan Cabarannya, Tenaga Diperbaharui, Penggabungan dan Pengambilalihan serta Isu Perhubungan Perusahaan Akibat Penukaran Pemilikan Bisnes Dan Apakah Yang Patut Anda Lakukan Apabila Berlaku Sesuatu Kemalangan.
Akta Persaingan 2010 Program Pematuhan Persaingan Tenaga Nasional Berhad Seksyen ini juga telah menganjurkan dan melaksanakan Program Pematuhan Akta Persaingan 2010 (CA) yang mula berkuatkuasa pada 1 Januari 2012. Program ini telah mengenal pasti aktivitiaktiviti komersil Kumpulan TNB yang tertakluk kepada CA dan Akta Suruhanjaya Tenaga 2001. Tindakan yang dilakukan termasuk menyemak dan mengemaskini polisi, amalan dan manual berkaitan isu persaingan yang sedia ada dalam Kumpulan TNB serta meneliti kontrak dan perjanjian sedia ada dan mengadakan sesi taklimat dalaman mengenai konsep persaingan yang sihat dan adil dalam sesuatu urusan perniagaan.
(200866-W)
186
Ulasan Operasi
Pengurusan Produktiviti dan Kualiti (PQM)

Jabatan Pengurusan Produktiviti dan Kualiti bertanggungjawab untuk menggerakkan Tenaga Nasional Berhad ke arah misi kecemerlangan produk dan perkhidmatan. Ini dicapai terutamanya melalui inisiatif transformasi strategik, projekprojek peningkatan prestasi dan program pengurusan kualiti, program pengurusan perubahan dan rekayasa semula proses bisnes.
Pada 15 Mac 2012, PQM telah didaftarkan sebagai anak syarikat milik penuh Tenaga Nasional Berhad (TNB) yang menjalankan perkhidmatan perunding pengurusan yang dikenali sebagai TNB Quantum Solutions Sdn. Bhd. (QUANTUM). Tujuannya adalah untuk menyediakan khidmat rundingan kepada TNB serta anak-anak syarikatnya dan juga pihak luar. Di luar konteks TNB, QUANTUM mengembeling usaha dan tenaga untuk menjadi kumpulan perunding pengurusan pilihan di rantau ASEAN dengan menyediakan penyelesaian bisnes profesional dalam kecemerlangan kualiti, penambahbaikan proses bisnes dan pengurusan perubahan melalui jalinan kerjasama jangka panjang serta yang bermanfaat kepada para pelanggannya. Di dalam TNB, QUANTUM memastikan pengekalan piawaian pengurusan kualiti dalam setiap amalan bisnes melalui program-
187
Ulasan Operasi Pengurusan Produktiviti dan Kualiti (PQM)
program seperti Pasukan Penambahbaikan Kerja Kumpulan Inovatif dan Kreatif (WITICC) serta 5s. TNB kini mempunyai lebih 800 daripada Pasukan Penambahbaikan Kerja yang aktif di seluruh organisasi dan yang terbaik antaranya sering menyertai Konvensyen Kumpulan Inovatif dan Kreatif Peringkat Kebangsaan anjuran Perbadanan Produktiviti Malaysia (MPC). Sementara itu, program 5s TNB memfokuskan kepada program SAVE (Sustainability Achieved via Energy Efficiency) sejajar dengan strategi TNB mendukung amalan hijau. TNB juga melaksanakan program Process Standardisation & Improvement (PSI) yang merupakan inisiatif utama untuk menggerakkan syarikat ke arah kecemerlangan bisnes. Secara keseluruhannya TNB kini, diperakui ISO 9001:2008 dengan pasukan pasukan ISO dilantik dari kalangan wakil pengurusan, pengurus kawalan dokumen serta juruaudit dalaman untuk memantau dan menambahbaik proses-proses terpiawai.
Sebagai sebahagian daripada pelan strategik 2015, TNB telah memulakan Program Perubahan Budaya (CCP) yang mensasarkan pembentukan dan pemerkasaan budaya yang bersemangat dan bertenaga dalam organisasi. Pada peringkat awal, CCP menggariskan 57 aktiviti utama, setiap satu daripadanya di dipacu oleh seorang champion. Ketuaketua Program Perubahan Budaya juga dilantik untuk membantu menyemarakkan aktiviti tersebut. Bagaimanapun, terdapat perubahan dalam aktiviti itu supaya dapat diselaraskan dengan empat tujuhan utama yang digagaskan oleh Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd. Sehubungan itu, satu bengkel untuk membincangkan penjajaran semula itu telah dianjurkan dan dihadiri oleh agen-agen perubahan budaya daripada setiap bahagian dan jabatan dalam TNB.
(200866-W)
188
Ulasan Operasi
Grid Nasional
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMULIHARA SUMBER KITA YANG BERHARGA

Sebagai pengeluar dan pengasih tenaga, kami menggalas tanggungjawab melindungi alam sekitar kita dengan penuh bangga. Itulah sebabnya kita perlu menerokai sumber tenaga alternatif yang memberi impak paling minimum kepada alam sekitar kita, seperti tenaga solar, angin, biomass dan kuasa hidro. Dalam merealisasikan tenaga yang mampan, kami berusaha agar TNB muncul sebagai peneraju utama tenaga hijau di Malaysia.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
192
Ke Arah
Inisiatif Utama
INOVASI
Kamaruddin bin Mahmood Ketua Pegawai Maklumat
TINJAUAN OPERASI
Lebih Cemerlang
Bahagian ICT sentiasa memastikan segala infrastruktur ICT, sistem dan aplikasi di IC berfun TNB berfungsi secara optimum agar TNB dapat memenuhi keperluan operasi syarikat sert memberikan perkhidmatan yang cemerlang kepada para pelanggannya. serta Bahagian ICT sentiasa memastikan segala perkhidmatan yang diberikan selaras IC dengan halatuju strategik bisnes syarikat dan keperluan perniagaan yang dinamik. hala Bahagian ini secara berterusan mencari peluang-peluang baru dan teknologi terkini in men dalam meningkatkan kecekapan dan produktiviti pekerja. Sepanjang t tahun ini, ICT telah melaksanakan beberapa projek yang secara langsung m menyokong inisiatif-inisiatif strategik syarikat di bawah Pelan Strategik TNB Gem Gemilang 2015. Inisiatif-inisiatif ini akan dikongsikan dengan lebih mendalam di halaman seterusnya.
193
Ke Arah Inovasi Lebih Cemerlang
PROJEK UTAMA
Customer Relationship Management (CRM) & Billing Bahagian ICT bersama Bahagian Pembahagian sedang melaksanakan projek CRM & Billing dengan tujuan untuk memberi perubahan kepada ciriciri serta kebolehan sistem Pengurusan Perkhidmatan Pelanggan & Pembilan. Objektif pelaksanaan projek ini adalah untuk menggantikan sistem satelit e-CIBS billing dan CRM sedia ada dengan sistem CRM & Billing yang lebih fleksibel di mana sistem baru ini akan menambahbaik perkhidmatan layan diri pelanggan, dan akan membolehkan TNB melakukan perubahan terhadap sistem dengan lebih cepat selaras dengan perubahan bisnes TNB dan pematuhan terhadap peruntukan undang-undang sektor tenaga. Projek ini akan menggunapakai sistem CRM & Billing yang khas untuk kegunaan sektor utiliti.
penggunaan sistem ini, ICT secara berterusan menggalas tanggungjawab untuk menaik-taraf dan memperbaiki ciriciri serta fungsi sistem ini di samping meningkatkan fungsi dan kebolehan sistem bagi memenuhi keinginan pelanggan dalam menggunakan sistem ini. Sistem baru ini akan memberi dan menyediakan pengalaman penggunaan yang lebih baik kepada pelanggan dengan terdapatnya keupayaan menyediakan laporan, sistem penyelenggaraan yang lebih mudah serta rekabentuk sistem yang lebih menarik.
Supply Chain Management (SCM) Projek yang masih dalam proses pelaksanaan ini merupakan salah satu projek yang menyokong matlamat strategik Bahagian Perolehan Kumpulan. Projek ini bertujuan untuk memperbaiki proses bisnes dengan menggunakan solusi amalan terbaik untuk proses tender dan pembelian, analisis perbelanjaan, pengurusan kontrak, dan pengurusan perhubungan pembekal. Fasa 1 projek ini dijangka dapat mengautomasi dan meningkatkan proses bisnes operasi untuk memantau polisi serta pematuhan proses, menguruskan program pembangunan vendor, memberi pandangan dan kawalan pembekal secara menyeluruh di dalam TNB serta memberikan keterangan secara terbuka ke atas perbelanjaan perolehan TNB.
Customer Management System (CMS) Upgrade CMS Upgrade ini merupakan projek penambahbaikan Customer Management System yang sedia ada yang dibangunkan oleh ICT dan mula dilancarkan pada tahun 2009. Sistem layan diri ini yang membenarkan pelanggan ICT untuk melapor insiden teknikal atau memohon untuk mendapatkan perkhidmatan baru dari Bahagian ICT. Di sepanjang
Inisiatif Utama
(200866-W)
194
Inisiatif Utama
Application Performance Monitoring (APM) Sistem yang mula digunakan semenjak Jun 2012 ini meliputi 22 aplikasi kritikal dalam TNB. APM adalah merupakan platform tunggal yang digunakan untuk memantau prestasi end to end sistem sekaligus memberikan keterangan secara terbuka berkenaan prestasi keseluruhan aplikasi termasuk di lapisan server, network dan aplikasi. Sistem ini akan membolehkan ICT memantau sistem kritikal TNB secara proaktif dengan menetapkan pelaksanaan sistem peringatan secara automatik.
pengurusan log, berkaitan insiden keselamatan IT, membuat analisis dan menghantar pemberitahuan kepada kumpulan sokongan berkenaan insiden keselamatan tersebut serta membenarkan Computer Security Incident Response Team (CSIRT) untuk mengurang dan menghalang insiden-insiden keselamatan IT. Pelaksanaan SIEM juga adalah selaras dengan halatuju kerajaan yang mengarahkan agar semua Prasarana Maklumat Kritikal Negara (CNII) mendapat pengiktirafan ISO 27001. Internal social media Powerfaces Powerfaces merupakan rangkaian sosial korporat TNB dan berfungsi sebagai aplikasi pengurusan pengetahuan untuk rujukan para pekerja. Ia merupakan inisiatif yang dijayakan bersama oleh Bahagian ICT dan Jabatan Komunikasi Korporat. Dengan pelaksanaan Powerfaces ini, ianya dapat meningkatkan perkongsian pengetahuan dan menggalakkan kerjasama di antara warga kerja melalui interaksi dan pengalaman kerja menerusi laman sosial TNB ini. Ianya telah berjaya dilaksanakan kepada hampir 19,000 warga kerja TNB. Dengan wujudnya Powerfaces, ia mampu memupuk budaya kerja yang lebih terbuka dan penglibatan yang lebih baik di antara warga kerja dan pihak pengurusan.
PROSPEK Bahagian ICT sentiasa berusaha secara berterusan untuk melaksanakan penyelesaian dan inisiatif-inisiatif yang inovatif bagi menyokong visi dan misi TNB secara keseluruhannya. Peningkatan dari segi permintaan pelanggan serta halatuju dan budaya syarikat yang meletakkan perkhidmatan TNB bertaraf antarabangsa, telah membawa cabaran baru untuk bahagian ICT. Tumpuan Kepada Peningkatan Nilai Bisnes & Perkembangan Bisnes
Competency-Based Performance Management System (CBPMS) untuk Anggota Kerja Bukan Eksekutif TNB telah menggunakan sistem CBPMS untuk merancang, memantau dan menilai kompetensi dan Penunjuk Prestasi Utama (KPI) Eksekutif dan penyelia teknikal secara online semenjak tahun 2003. Kini TNB sedang melancarkan CBPMS yang baru yang membenarkan pekerja bukan Eksekutif untuk menggunakan sistem pengurusan prestasi ini secara online. Security Information & Event Management (SIEM) SIEM merupakan sistem yang membantu memberikan maklumat berkenaan
Meningkatkan Keutamaan Pelanggan Sejajar dengan tranformasi TNB ke arah organisasi yang berteraskan dan mengutamakan pelanggan, ICT sentiasa menjejak dan mencari teknologi dan penyelesaian baru bagi menyokong keperluan bisnes serta visi dan misi syarikat. Komitmen yang diberikan untuk tujuan ini telah melayakkan Bahagian ICT memperolehi kedudukan teratas dalam Kaji Selidik Kepuasan Pelanggan Dalaman TNB (TICSS) sepanjang tempoh lima tahun ini. Di samping itu, bahagian ICT juga sentiasa memperolehi skor yang konsisten iaitu lebih daripada 9.0 dalam Indeks Kepuasan Pelanggan (CSI).
195

Dalam memberikan perkhidmatan yang cemerlang kepada pelanggan, Bahagian ICT bersama Bahagian Pembahagian kini sedang melaksanakan projek Email Billing sebagai alternatif baru untuk bil tradisional yang digunapakai selama ini. E-billing akan diperlengkap dengan pemberitahuan SMS sebagai peringatan awal kepada pelanggan TNB. Di samping itu, penggunaan e-Permohonan telah ditingkatkan dengan pelaksanaan modul baru iaitu Modul Pekerja. Modul ini membolehkan semua kakitangan Pusat Khidmat Pelanggan memasukkan borang permohonan pembekalan elektrik ke sistem e-Permohonan bagi pihak pelanggan. Hasilnya masa pemprosesan permohonan akan dapat dipercepatkan dan pelanggan dapat memantau status permohonan mereka secara dalam talian.
Peluang Perniagaan Baru Bahagian ICT bercadang untuk memaksimumkan nilai pelaburan IT dengan kekal sebagai pembekal ICT pilihan serta menyokong teras perniagaan TNB. Dari tahun 2008, ICT juga menyumbang kepada sumber pendapatan bukan teras untuk TNB dengan menyewakan infrastruktur TNB kepada syarikat telekomunikasi. Antara infrastruktur yang disewakan kepada syarikat telekomunikasi adalah Gentian Kabel Optik pada tiang berkuasa rendah, Broadband over Powerline (BPL), d a n p e n e m p a t a n m e n a r a telekomunikasi. Di masa hadapan, ICT akan terus mencari peluang perniagaan baru untuk meningkatkan sumber pendapatan alternatif kepada TNB. Green IT Bahagian ICT komited dalam menyediakan perkhidmatan yang berkualiti di samping melindungi alam sekitar. Oleh itu, semua peralatan IT yang digunakan adalah cekap tenaga dan memenuhi piawaian Green IT. Pada masa yang sama, inisiatif-inisiatif seperti Electronic Document Management System (EDMS), Persidangan Desktop dan Video, server virtualization, mesyuarat paperless dan mesyuarat maya/online secara langsung akan menyumbang kepada Inisiatif Hijau TNB.
Inisiatif Utama
(200866-W)
196
Pembangunan
Inisiatif Utama
MODAL INSAN
Ke Arah Perluasan Bisnes
Dato Muhammad Razif bin Abdul Rahman Naib Presiden
Dalam usaha membina warga kerja yang kompeten dan berkebolehan melakukan tugas yang diamanahkan, TNB mempunyai pelan pembelajaran dan pembangunan yang berterusan untuk anggota kerjanya. Saban tahun, jutaan ringgit telah dilaburkan bagi tujuan ini dan perkara ini akan berterusan pada masa hadapan, terutama untuk pembinaan kemahiran baru yang diperlukan bagi TNB mengembangkan sayapnya di luar negara. Warga kerja yang kompeten dan produktif adalah faktor kritikal bagi kejayaan TNB dan menjadi antara objektif utama yang digariskan dalam perancangan strategik syarikat.
Sepanjang tahun 2012, pembangunan modal insan tidak hanya dicapai melalui program latihan formal. Latihan melalui pengalaman termasuk latihan sangkut, penugasan silang dan penggiliran kerja juga memainkan peranan penting bagi tujuan ini. Selain itu, TNB juga memfokuskan kepada konsep mentor sebagai sebahagian dari inisiatif bagi mencungkil bakat warga kerja secara lebih berkesan.
197 197 9
Pembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan Bisnes
PEMBELAJARAN MELALUI PENGALAMAN & PEMBINAAN KAPASITI TNB percaya bahawa melengkapkan warga yang berpotensi dengan pengalaman sebenar adalah salah satu pendekatan yang paling berkesan dalam membentuk pemimpin masa depan organisasi. Pada tahun 2012, pelbagai program latihan sangkut telah diadakan sama ada di luar negara atau di unit tertentu yang dipilih dalam Jabatan Audit Dalaman Kumpulan dan Bahagian Sumber Manusia serta Kewangan Kumpulan. Matlamat utama program ini adalah untuk mendedahkan warga kerja dalam situasi silang budaya dan rencam disiplin bagi membolehkan mereka melihat gambaran keseluruhan dalam mengurus sesuatu bisnes atau operasi. Sepanjang tahun 2012, 22 warga kerja telah ditempatkan di pelbagai projek dan stesen di luar negara manakala 16 warga kerja dari Himpunan Bakat Pusat telah mengikuti latihan sangkut di jabatan atau bahagian terpilih yang disebutkan. TNB juga menyertai program penugasan silang & pengayaan silang tahunan masingmasing di antara GLC yang lain dan kerajaan. Pada tahun 2012, seramai 6 warga kerja telah ditempatkan di jabatan tertentu dalam GLC dan kerajaan sebagai satu pendedahan kepada suasana dan budaya yang berlainan.
Graf di bawah menunjukkan hubungan antara kos pelaburan latihan dan skor kompetensi warga kerja sepanjang lima tahun yang lepas. Skor kompetensi 81% yang diperoleh pada tahun 2012 merupakan pencapaian yang tertinggi dalam tempoh ini.
% 90 80
78 80 112.4 77 81 85
RM juta 120
100
101.6
70
90.6
60 50
80
60
62.4
40 30 20 10 0
41.6
40
20
TK08
TK09
TK10
TK11
TK12
Kos Pelaburan Latihan (RM juta) Skor Kompetensi (%)
Inisiatif Utama
(200866-W)
198

Seorang mentor pula akan ditugaskan bagi setiap eksekutif yang baru dilantik. Pada masa yang sama, semua pekerja yang mengikuti program pensijilan dalaman untuk membangunkan kerjaya mereka juga dipasangkan dengan seorang mentor semasa tempoh modul Latihan Dalam Pekerjaan di stesen yang terpilih. Dalam tahun pelaporan ini, seramai 226 pekerja bukan eksekutif telah berjaya mengikuti program pembangunan ini yang membuka peluang kepada peningkatan kerjaya selepas penyempurnaannya. Proses pemilihan untuk Program Eksekutif Pelatih (PEP), yang majoritinya merupakan pelapis kepemimpinan syarikat pada masa hadapan juga diberikan perhatian yang serius. Seseorang eksekutif baru perlu melepasi tiga tahap yang terdiri daripada perbincangan berkumpulan, temuduga teknikal dan sesi pembelajaran melalui pengalaman sebelum berjaya diambil berkerja di syarikat. Selepas tamatnya modul PEP, mereka akan mengikuti pula modul pembangunan kompetensi fungsian yang disediakan mengikut bahagian masing-masing. Semua ini bertujuan untuk memastikan kesinambungan latihan dan pembelajaran dalam pembangunan kerjaya eksekutif. Pihak pengurusan sentiasa berhubung dengan tiga kesatuan dalam syarikat; Persatuan Eksekutif TNB (PET), Kesatuan Percantuman Pekerja-Pekerja TNB (K3P) dan Junior Officer Union (JOU) bagi mengekalkan pertalian yang rapat dengan warga kerja. Maklum balas yang berterusan diberikan dari semasa ke semasa oleh pihak kesatuan dan setiap isu yang dibangkitkan akan diselesaikan dengan mengambil kira semangat untuk bersama mencapai objektif syarikat.
Inisiatif Utama
PENGOPTIMUMAN TENAGA KERJA Pelan Strategik TNB antara lain menekankan tentang kepentingan penggunaan tenaga kerja yang berkesan dan optimum ke arah produktiviti yang lebih tinggi. Bagi mencapai matlamat ini, satu proses perancangan sumber manusia telah ditetapkan serta sentiasa dikaji semula mengikut keperluan. Labor Productivity Index ( L P I ) t e l a h diperkenalkan di bahagian teras dan sokongan dalam tahun 2012 sebagai alat pengukuran produktiviti. Sementara itu, inisiatif High Performing Workforce (HPW) sedang dalam kajian pelaksanaannya sebagai satu mekanisme untuk meningkatkan lagi produktiviti warga kerja. Inisiatif berkaitan yang lain termasuklah:
RANGKA KERJA PENGURUSAN BAKAT DIPERTINGKAT TNB mengiktiraf kepentingan wujudnya satu pasukan kepemimpinan yang berkeupayaan untuk memacu syarikat mengembangkan perniagaannya. Oleh yang demikian satu kaedah penilaian telah dibangunkan bagi mengenalpasti pemimpin yang berpotensi. Ini dilakukan melalui pengukuran kompetensi dan kesediaan untuk memikul tanggungjawab yang lebih besar. Himpunan Bakat Pusat (HBP) yang telah ditubuhkan sebelum ini turut diperkukuhkan dengan inisiatif Himpunan Bakat Bahagian (HBB). Pada masa ini, terdapat 320 dan 660 warga kerja masing-masing dalam HBP dan HBB. Program pembangunan untuk HBP diselaraskan di Bahagian Sumber Manusia Kumpulan manakala Bahagian masingmasing mengurusnya bagi HBB, dengan fokus diberikan kepada fungsi teknikal yang berkaitan. Rangka kerja ini adalah amat penting ke arah pengurusan penggantian yang berkesan untuk jawatan-jawatan utama dalam syarikat. Skim Haluan Kerjaya Pakar (SHKP) diperbaiki lagi sup a ya l e b i h m e n a ri k d e n g a n memperkenalkan gred fleksibel bagi semua jawatan. Ini membolehkan penyandang di sesuatu jawatan itu dinaikkan pangkat sehingga ke tahap pengurusan tertinggi. Keseluruhannya, terdapat 3 pakar khusus dan 32 pakar teknikal yang sekarang menyandang jawatan di bahagian Penjanaan, Penghantaran, Pembahagian dan ICT.
ENGAGED WORKFORCE UNTUK PRODUKTIVITI LEBIH TINGGI Mengambil kira kepentingan mempunyai warga kerja yang engaged dengan syarikat, TNB telah memulakan pelbagai inisiatif agar warganya terus berinspirasi bagi melakukan yang terbaik. Dalam tahun 2012, empat aspek utama telah diberikan perhatian iaitu komunikasi oleh kepemimpinan utama syarikat, peluang kerjaya, pengiktirafan kepada warga kerja dan pengurusan prestasi. Empat fokus ini dipilih berdasarkan Employee Engagement Survey (EES) yang telah dijalankan pada tahun sebelumnya. Skor 84% yang diperolehi adalah satu tahap yang membanggakan, namun ruang untuk penambahbaikan sentiasa dilihat bagi memastikan pencapaian yang berterusan. Aktiviti yang dijalankan termasuklah Management By Walking About (MBWA), program outreach, penggiliran dan penugasan kerja, piawaian pengiktirafan, dan bengkel mengenai pengurusan prestasi. Penekanan turut diberikan kepada pembinaan perhubungan dan kepercayaan di kalangan warga kerja sendiri dan juga antara pihak pengurusan dan warga kerja. Ini dilakukan bagi mencipta suasana harmoni di mana fungsi kerja dapat dilaksanakan dengan licin dan berkesan.
Kajian secara konsisten terhadap Deskripsi Tugas dengan bantuan Job Description (JD) Online System Pelaksanaan inisiatif Perubahan Budaya yang menekankan pembelajaran berterusan dan pasukan silang-tugasan Penstrukturan dan kajian semula proses
PENAMBAHBAIKAN PROSES DALAMAN Bahagian Sumber Manusia Kumpulan (BSMK) berusaha secara berterusan bagi memperbaiki keberkesanan dan ketelusan perkhidmatannya melalui penambahbaikan sistem. Sebagai contoh, modul e-leave dalam Employee Self Service (ESS) untuk pekerja bukan eksekutif telah disempurnakan pada bulan Jun 2012 manakala tempoh percubaan
199

untuk e-pay slip telah dimulakan pada Julai 2012. Selain itu, pelaksanaan On-Line Performance Improvement Program (PIP), e-Promotion to Position (e-POP) dan sistem Anugerah Perkhidmatan Setia menandakan usaha ke arah pembaikan perkhidmatan demi kepuasan pelanggan. Dua sesi makmal yang menyentuh isu keprihatinan terhadap warga kerja dan pematuhan terhadap keperluan perundangan telah dijalankan dalam tahun 2012. Cadangan penyelesaian yang dikemukakan dalam sesi makmal ini sedang giat dilaksanakan di samping cadangan penambahbaikan terhadap isu-isu yang lain hasil daripada tiga sesi makmal pada tahun sebelumnya. Setakat ini, 75% daripada inisiatif yang disasarkan pelaksanaannya dalam tahun 2012 telah disempurnakan dan usaha yang gigih dilakukan bagi memastikan pencapaian sepenuhnya objektif makmal. Sejumlah 25 orang pengamal sumber manusia dalam syarikat telah melengkapkan siri latihan dan penilaian bagi memperoleh pensijilan sumber manusia dari Malaysian Institute of Human Resource Management (MIHRM). Di samping pengiktirafan terhadap keupayaan mereka dalam pengurusan sumber manusia, pensijilan ini akan meningkatkan lagi tahap profesionalisme di kalangan pengamal sumber manusia. Satu pasukan petugas juga telah ditubuhkan pada awal tahun 2012 bagi memastikan kepatuhan terhadap polisi dan prosedur sumber manusia di semua peringkat dalam jabatan dan anak syarikat. GHR Compliance Task Force (GHRCT) ini juga berperanan untuk mengesan isu berkaitan di unit bisnes serta mengemukakan cadangan penambahbaikan yang bersesuaian. terkemuka dari kerajaan dan syarikat berkaitan Kerajaan, syarikat multinasional serta organisasi bukan kerajaan telah dijemput untuk perkongsian perkembangan terkini dan amalan terbaik sumber manusia. Tema persidangan HR Transformation Building a Strategic HR mempamerkan komitmen BSMK untuk menjadi rakan bisnes yang strategik dalam merealisasikan hasrat syarikat. Persidangan ini juga menjadi satu platform yang berkesan untuk membina jaringan antara pengamal sumber manusia dari pelbagai agensi. Kanan (Polisi Makro, Perundangan & Harga), daripada Bahagian Perancangan memenangi anugerah MIM-Public Bank Manager of the Year Award-Service Category manakala seorang lagi berjaya terpilih sebagai finalist bagi kategori yang sama. Anugerah ini secara langsung melambangkan sumbangan dan pengalaman profesional warga kerja TNB. TNB menyertai inisiatif Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) bagi menyokong agenda nasional yang digariskan oleh kerajaan. Sepanjang tahun 2012, TNB telah mengambil sejumlah 210 graduan yang belum bekerja untuk memberikan mereka pendedahan kerja dalam pelbagai fungsi bisnes selama 12 bulan. TNB menyertai banyak karnival kerjaya di serata negara dan terus bekerjasama secara rapat dengan jabatan seperti Kementerian Sumber Manusia dalam isu berkaitan pembangunan sumber manusia.
MENEMBUSI SEMPADAN SYARIKAT KEPADA NEGARA Pengiktirafan dari pihak luar bermakna syarikat sedang bergerak ke arah yang tepat. Dalam tahun 2012, TNB Integrated Learning Solution-ILSAS menerima Anugerah Industri Tenaga (Energy Training Providers) daripada Suruhanjaya Tenaga atas kecemerlangan dalam pembangunan latihan dan kompetensi. Dua warga kerja TNB juga diiktiraf oleh Institut Pengurusan Malaysia (MIM). Pn Azrina Abdul Samad, Pengurus
TNB HR CONFERENCE KALI KE3 Lebih dari 400 pengamal sumber manusia dari pelbagai unit bisnes di TNB hadir dalam HR Conference Kali Ke-3 yang dianjurkan oleh BSMK pada 27-28 Jun 2012. Pemimpin
Inisiatif Utama
(200866-W)
200
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan

Inisiatif Utama
TINJAUAN
34,280 1.42
KONTRAKTOR MENGHADIRI PROGRAM NIOSH-TNB SAFETY PASSPORT (NTSP) SEJAK DIPERKENALKAN PADA TAHUN 2006
Sebagai sebuah syarikat berkaitan kerajaan (GLC), TNB telah berjaya menunjukkan pencapaian cemerlang dalam pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan di tempat kerja. Ini tidak akan dapat menjadi kenyataan tanpa komitmen serta sokongan yang jitu daripada pengurusan tertinggi dan semua kakitangan. Pencapaian ini telah melonjakkan TNB ke tahap seterusnya dengan keupayaan yang lebih baik untuk bersaing di peringkat global. Pelbagai usaha dan inisiatif telah dilaksanakan untuk memastikan pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan sentiasa berkesan dan sejajar dengan keperluan undang-undang semasa dan teknologi baru.
ANUGERAH DAN PENGIKTIRAFAN
Anugerah Persatuan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Malaysia (MSOSH) 2011 Anugerah MSOSH adalah anugerah tahunan yang diberi kepada syarikat-syarikat di Malaysia yang terbukti cemerlang dalam prestasi Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan.
KADAR KEMALANGAN PEKERJAAN BAGI SETIAP 1,000 PEKERJA.
EMAS PELAN STRATEGIK Pembangunan pesat negara dalam pelbagai sektor industri dengan evolusi teknologi baru telah menimbulkan cabaran kepada TNB. Syarikat telah memastikan kawalan terhadap keselamatan dan kesihatan sentiasa berkesan dan selaras dengan pembangunan negara. Oleh itu, pelan strategik dan sistematik untuk tempoh lima tahun (2010-2015) telah dibangunkan oleh syarikat di bawah Gemilang 2015. Inisiatif utama termasuk meningkatkan keberkesanan penguatkuasaan keselamatan dengan objektif untuk mencapai sepenuhnya tahap pematuhan terhadap keperluan keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Beberapa program telah dirancang dan dibangunkan di bawah Gemilang 2015 agar TNB kekal relevan dan akhirnya menjurus ke arah merealisasikan Pelan Strategik 20 Tahun TNB untuk pengembangan geografi (geographical expansion) dalam tahun 2015. SJ Putrajaya, Bahagian Penjanaan Jabatan Senggaraan Aset Kelantan, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Pahang, Bahagian Penghantaran Jabatan Pembangunan Aset Wilayah Timur, Bahagian Penghantaran EMAS KELAS I TNB Janamanjung Sdn. Bhd. SJ Chenderoh, Bahagian Penjanaan SJ Gelugor, Bahagian Penjanaan SJ Jambatan Connaught, Bahagian Penjanaan SJ Sultan Ismail, Bahagian Penjanaan SSJ Cameron Highlands, Bahagian Penjanaan Jabatan Pembangunan Aset Projek Utama, Bahagian Penghantaran Jabatan Pembangunan Aset Wilayah Tengah, Bahagian Penghantaran Jabatan Pembangunan Aset Wilayah Utara, Bahagian Penghantaran
PENSIJILAN OHSAS 18001

PENGIKTIRAFAN PENUH DARIPADA PIHAK KETIGA UNTUK BAHAGIAN PENGHANTARAN DAN PENJANAAN
90%
PENCAPAIAN 5 BINTANG BAGI AUDIT SAFETY EXCELLENCE MANAGEMENT SYSTEM (SEMS)
201
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
Jabatan Pembangunan Aset Wilayah Selatan, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Johor II (Kluang), Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Kedah & Perlis, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Kuala Lumpur, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Pulau Pinang, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Melaka, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset Terengganu, Bahagian Penghantaran PB Kuala Lumpur, Bahagian Pembahagian PBN Melaka, Bahagian Pembahagian PBN Pahang, Bahagian Pembahagian EMAS KELAS II SJ Sultan Mahmud, Kenyir, Bahagian Penjanaan Jabatan Senggaraan Aset - Johor I (Johor Bahru), Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset - Negeri Sembilan, Bahagian Penghantaran Jabatan Senggaraan Aset - Perak, Bahagian Penghantaran PERAK SJ Sultan Iskandar, Bahagian Penjanaan SJ Sungai Perak, Bahagian Penjanaan
PROGRAM LATIHAN KESEDIAAN DAN TINDAKAN KECEMASAN Latihan Kesediaan Kecemasan merupakan acara tahunan yang dijalankan di semua bahagian TNB, dengan tumpuan khusus pada stesen janakuasa. Objektif latihan ini adalah untuk menguji:
Setelah diwujudkan, sistem ini akan membuat maklumat keselamatan lebih berkesan dan boleh diakses oleh semua pekerja.
Dasar-Dasar Terbaru Keselamatan, Kesihatan Pekerjaan dan Alam Sekitar (KKP&AS) TNB akan melaksanakan dasar-dasar baru yang berkaitan dengan: a. Keselamatan Kebakaran Korporat b. Peralatan Perlindungan Diri c. Penguatkuasaan Keselamatan, Kesihatan Pekerjaan dan Alam Sekitar Dasar-dasar ini telah dibangunkan sebagai rujukan untuk seluruh organisasi bagi mencapai piawaian tertinggi dalam amalan KKP&AS. Pematuhan kepada dasar-dasar ini akan memperkukuhkan pengurusan KKP&AS dan menyumbang kepada nilai tambah dalam organisasi.
kesediaan pasukan pengurusan kecemasan stesen janakuasa dalam menangani kecemasan, keupayaan untuk perintah dan kawalan, keberkesanan protokol komunikasi, dan keupayaan pasukan tindakan kecemasan untuk bertindak balas secara taktikal dalam menangani keadaan.
Latihan ini melibatkan 13 buah stesen janakuasa dengan kerjasama agensi-agensi seperti Jabatan Bomba, Polis dan Hospital. Senario latihan kecemasan adalah simulasi yang menyerupai situasi kecemasan sebenar. Latihan Desktop yang sama dijalankan untuk senario sistem kecemasan yang melibatkan Islanding Operation yang kritikal. Hasilnya akan dilaporkan kepada Jawatankuasa Pemandu Pelan Tindakan Kecemasan (CERP) Korporat TNB.
Membina Kapasiti Safety School TNB telah diberi peranan menganjur dan mengendalikan latihan KKP&AS untuk memastikan pembangunan kemahiran dan pengetahuan yang relevan di kalangan pekerja. Melalui tinjauan pada tahun yang lalu, 90 sesi latihan telah berjaya dijalankan melibatkan seramai 2,700 kakitangan. Safety School juga telah diamanahkan untuk memberi perkhidmatan perundingan dalam pelaksanaan Sistem Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (SEMS) untuk persijilan seperti OHSAS 18001 dan ISO 14001.
LANGKAH KE HADAPAN
TNB Safety Information System (TSIS) TNB Safety Information System (TSIS) adalah satu sistem maklumat berkomputer yang menyediakan platform untuk menyeragamkan maklumat yang berhubung dengan keselamatan, kesihatan dan alam sekitar. Terdapat empat modul utama iaitu risiko, pengurusan insiden dan tindakan, pelaporan dan papan pemuka.
Inisiatif Utama
202
Komitmen Terhadap Alam Sekitar

Inisiatif Utama
TNB telah mengenalpasti bahawa pertumbuhan ekonomi, pembangunan lestari dan kehidupan berkualiti adalah saling berkait rapat antara satu sama lain. Kami komited terhadap penambahbaikan prestasi alam sekitar yang berterusan dan pada masa yang sama menghasilkan bekalan tenaga elektrik yang selamat, efisien dan berdaya harap.
POLISI ALAM SEKITAR TNB Sebagai pembekal tenaga elektrik utama negara, TNB peka terhadap tanggungjawab menguruskan sumber asli negara dengan bijak dengan memulihara alam sekitar serta meminimumkan pelepasan gas karbon. TNB mewujudkan Polisi Alam Sekitar pada tahun 2005, dengan hasrat bahawa:

Sentiasa melaksanakan Sistem Pengurusan Alam Sekitar (EMS) yang akan menjamin semua kesan ke atas alam sekitar daripada operasinya dapat dikurangkan atau pun dihapuskan Sentiasa melaksanakan semakan audit alam sekitar mengikut jadual yang ditetapkan untuk memastikan pematuhan kepada komitmen Alam Sekitar, dan melaksanakan program-program latihan bagi warga kerja untuk memastikan tahap kompetensi yang tinggi dalam bidang pemuliharaan alam sekitar Sentiasa meningkatkan tahap kesedaran terhadap alam sekitar di kalangan kontraktor, masyarakat umum dan pihak-pihak yang berkepentingan di samping menyediakan polisi alam sekitar bagi keperluan mereka
Sentiasa melindungi, memulihara dan mempertingkatkan kualiti alam sekitar dalam semua operasi dan dalam proses membuat sebarang keputusan yang berkaitan Sentiasa mematuhi semua undangundang dan peraturan, menetapkan piawaian yang akan membantu meningkatkan prestasi alam sekitar secara berterusan
203
A. Pelan Pengurusan Alam Sekitar Pelan Pengurusan Alam Sekitar diformulasikan mengikut keperluan perlesenan di bawah Akta Kualiti Alam Sekitar 1974 atau mengikut perincian EIA yang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar atau berdasarkan syarat-syarat kelulusan EIA bagi setiap stesen janaelektrik. Secara amnya, fokus program ini adalah memantau kualiti udara, kualiti air dan paras bising sempadan semua projek-projek utama. B. Audit Alam Sekitar dan Persijilan MS ISO Bagi melaksanakan sistem pengurusan alam sekitar yang efektif di samping memastikan penambahbaikan yang berterusan, kesemua stesen janakuasa TNB telah menggunapakai Sistem Pengurusan Alam Sekitar MS ISO 14001:2004 yang telah mendapat persijilan SIRIM QAS International Sdn. Bhd. C. Pelupusan Sisa Berjadual Program Pengurusan Sisa Berjadual TNB telah dilaksanakan selaras dengan pematuhan Peraturan Kualiti Alam Sekitar (Sisa Berjadual) Tahun 2005. Sisa berjadual termasuklah semua sisa yang dihasilkan dari semasa ke semasa yang perlu dilupuskan oleh kontraktor-kontraktor yang berdaftar dengan Jabatan Alam Sekitar. Semua sisa berjadual yang dihasilkan perlu dimaklumkan kepada Jabatan Alam Sekitar dan akan disimpan buat sementara di Stor Sisa Berjadual sebelum dilupuskan. Wakil Pengurusan Alam Sekitar (EMR) bertanggungjawab untuk merekod, memantau, dan menguruskan semua sisa yang dikeluarkan oleh unit masing-masing.
D. Program Kitar Semula Program pengurangan dan kitar semula bahan buangan telah disenaraikan sebagai salah satu inisiatif Pengurusan Alam Sekitar (EMS) bagi setiap bahagian di dalam TNB. Ketika ini, hampir kesemua stesen janakuasa mengamalkan program EMS ini bagi mengurangkan sisa serta pengunaan sumber tenaga. Di samping itu, Bahagian Penghantaran telah melaksanakan Condition Monitoring Program (CMP) dalam sistem operasinya, di mana minyak alatubah terpakai akan ditapis dengan menggunakan teknologi terkini dan seterusnya akan digunakan semula. E. Pengurusan Krisis Pengurusan Krisis di TNB adalah di bawah penyelarasan Pasukan Tindakan Kecemasan (ERT) yang merupakan komponen utama bagi Sistem Pengurusan Kecemerlangan Keselamatan (SEMS). SEMS yang telah dilaksanakan di semua bahagian dalaman TNB akan mengenalpasti semua bentuk kecemasan yang mungkin berlaku dalam aktiviti bisnes bahagian. Satu Pelan Tindakan Kecemasan (ERP) telah dirumus sebagai langkah pengawalan. F. Penggantian Halon TNB telah mencapai tahap bebas dari penggunaan Gas Halon dalam semua bahagian pengoperasian (Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian)
Inisiatif Utama
(200866-W)
204
Inisiatif Utama G. Isu-isu Semasa i. Clean Development Mechanism (CDM) bagi Projek Hidroelektrik Ulu Jelai Pada masa ini TNB sedang dalam proses membangunkan Mekanisme Pembangunan Bersih (Clean Development Mechanism CDM) melalui Projek Hidroelektrik Ulu Jelai di negeri Pahang. CDM adalah mekanisme di bawah Kyoto Protocol/UNFCCC, dengan objektif untuk : (a) membantu negara maju/industri melaksanakan pembangunan lestari dan memenuhi tanggungjawab mengurangkan kadar pelepasan gas rumah hijau; (b) membantu negara membangun seperti Malaysia bagi mencapai had pelepasan gas rumah hijau. Projek Hidroelektrik Ulu Jelai yang berkapasiti sebanyak 372 MW dan dianggarkan menjanakan tenaga elektrik sebanyak 374 GWh setahun. Teknologi bersih projek ini dijangka dapat memberi sumbangan kepada penghapusan sebanyak 250,387 CO2 equivalent setahun, atau 1,752,709 CO2 equivalent selama 7 tahun sepanjang jangka hayat projek ini. Pelaksanaan projek ini mampu mengurangkan kesan gas rumah hijau kerana ianya tidak melibatkan pembakaran bahan api fosil.
Secara keseluruhannya, projek ini merupakan sumbangan TNB kepada pembangunan lestari sejagat kerana ia berkaitan dengan pengurangan gas rumah hijau secara global. ii. Kajian Penyerapan Karbon Dioksida secara Biologi daripada Stesen Janakuasa menggunakan Mikroalga Marin Industri Elektrik dan Tenaga di Malaysia menyumbang kira-kira 26% kepada jumlah pelepasan CO2 dalam negara. Sebagai peneraju industri, TNB sedang menerokai pengasingan CO2 secara biologi menggunakan mikroalga sebagai satu alternatif kepada beberapa teknologi Carbon Capture and Storage (CCS). Melalui proses fotosintesis semula jadi, ia boleh menawarkan satu cara yang lebih mampan, menerusi pelbagai produk hiliran yang boleh dibangunkan. Program penyelidikan kami memberi tumpuan kepada penyerapan gas CO2 dari pelepasan loji janakuasa menggunakankan mikroalga marin. Isochrysis sp merupakan spesis mikroalga yang telah dikenalpasti paling banyak menyerap CO2 dan telah dipilih sebagai komponen utama dalam fotobioreaktor yang akan dibangunkan.
Inisiatif akan datang melibatkan reka bentuk dan pembangunan loji fotobioreaktor perintis di sebuah stesen janakuasa arang batu. Antara produk hiliran yang akan terus dikaji dan dibangunkan pada masa hadapan adalah biodiesel, hasil daripada proses fotosintesis mikroalga. iii. Program Lake Brief untuk kesemua tasik di bawah skim hidroelektrik Program penyediaan Lake Brief bagi kesemua tasik di bawah penyeliaan Bahagian Penjanaan TNB telah dimulakan seawal tahun 2010 bagi menyokong aspirasi kerajaan untuk mengenal pasti status kualiti air tasik, tahap eutrofikasi dan kemerosotan kawasan tadahan dengan kerjasama rapat daripada Institut Penyelidikan Hidraulik Kebangsaan Malaysia (NAHRIM). Lake Brief mengandungi maklumat terkini meliputi saiz tasik, isipadu air, morfologi, topografi, kegunaan air tasik, aliran air masuk dan keluar, peranan sosio ekonomi, penggunaan tanah di kawasan tadahan serta masalah-masalah yang dapat dikenalpasti di kawasan tasik, seperti penurunan spesis ikan, kekurangan air, mendapan, pencemaran, lebihan nutrien dan sebagainya.
205

Program ini telah berjaya menyelamatkan 59 spesis ikan air tawar termasuk spesis yang paling berharga iaitu Tor tambroides (ikan kelah). Usaha ini telah mendapat sokongan daripada agensi kerajaan tempatan termasuk Jabatan Perikanan, Jabatan Alam Sekitar dan Jabatan Perhutanan. Satu acara pelepasan ikan yang ditangkap telah disempurnakan bersama oleh wakil daripada jabatanjabatan tersebut, pihak pelaksana Projek serta kontraktor. v. Program Pengurusan Hidupan Liar untuk Projek Pembangunan Hidroelektrik Hulu Terengganu Satu Program Pengurusan Hidupan Liar (WMP) telah diadakan untuk projek Hidroelektrik Hulu Trengganu sebagai sebahagian daripada tanggungjawab TNB untuk melindungi dan memulihara flora dan fauna di Hutan Simpan Tembat dan Petuang, Hulu Terengganu. Program ini melibatkan kolaborasi antara TNB Research Sdn. Bhd. dan Jabatan Perlindungan Hidupan Liar & Taman Negara (PERHILITAN), Semenanjung Malaysia. Antara lain, program ini merangkumi:
Informasi interaktif ini akan menjadi platform untuk pembangunan pangkalan data tasik kebangsaan yang akan dibangunkan oleh NAHRIM, yang mana akan digunapakai oleh semua pihak berkepentingan dan kerajaan untuk menggubal dasar dan garis panduan yang sesuai untuk pemeliharaan dan pemuliharaan tasiktasik sebagai khazanah negara yang tidak ternilai. iv. Program Menyelamat ikan semasa pelencongan Sg Terengganu Satu program Menyelamat Ikan telah dilaksanakan untuk Projek Hidroelektrik Hulu Terengganu semasa aliran air Sg Terengganu mula dilencongkan ke dalam terowong pelencongan bagi tujuan pembinaan cofferdam. K e s e m u a i k a n y a n g ditangkap semasa operasi menyelamat ini telah dipindahkan ke kolam ikan di Pusat Penyelidikan TNB Research dalam kawasan pembinaan Projek, sebelum dilepaskan semula ke kawasan hulu sungai yang terletak jauh daripada kawasan pembinaan Projek dan juga gangguan manusia.
Pemantaun berterusan di kawasan projek untuk memastikan pematuhan Akta Hidupan Liar 716/2010 Menjalankan kaji selidik hidupan liar sebagai data asas untuk menyediakan pelan menyelamat hidupan liar sebelum operasi menyelamat dilaksanakan Menjalankan kajian terhadap kesan pembangunan empangan terhadap konflik gajah-manusia di kawasan projek Memastikan operasi menyelamat hidupan liar akan dilaksanakan dengan jayanya
Program ini akan dijalankan dalam 2 fasa; Fasa 1 semasa aktiviti pembinaan (2011-2014) dan Fasa 2 semasa aktiviti penakungan air yang dijangkakan pada awal 2015.
Inisiatif Utama
(200866-W)
206
Tanggungjawab Sosial Korporat

Inisiatif Utama Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR) adalah mengenai bagaimana sesuatu organisasi itu bertanggungjawab ke atas tindakan dan operasinya yang memberi impak terhadap pelanggan, pembekal, pekerja, pemegang saham, masyarakat setempat, dan termasuk juga persekitaran. Ianya lahir dari komitmen organisasi itu sendiri untuk beroperasi dengan cara yang lestari dari aspek ekonomi, sosial dan alam sekitar serta lazimnya tindakan sedemikian melampaui tanggungjawab berkanun sesebuah organisasi demi meningkatkan kesejahteraan masyarakat dan seterusnya negara dalam proses berbuat demikian berjaya mendapat kepercayaan dan keyakinan dari pihak berkepentingan. Di TNB, bisnes teras kami dalam membekal elektrik adalah untuk memenuhi keperluan asas sosio-ekonomi. Justeru itu, semua usaha kami untuk meningkatkan kecekapan
operasi semestinya menambahbaik cara kami memenuhi kontrak sosial. Walau bagaimanapun, seperti usaha-usaha tanggungjawab sosial korporat yang lain, konsep kemasyarakatan korporat kami adalah secara menyeluruh dan kami memastikan yang ianya amat bermakna seiring dengan impak yang mampan kepada masyarakat dari segi pendidikan, program kemasyarakatan, kebajikan warga kerja, memajukan syarikat vendor kecil dan sederhana, menyokong bakat sukan dan seni serta melindungi alam sekitar dan sumber-sumber semula jadi. Seperti operasi bisnes kami, inisiatif tanggungjawab sosial korporat terus berkembang maju selaras dengan usaha kami melaksanakan amalan terbaik global. Dari segi ini, satu contoh yang baik adalah laporan tanggungjawab sosial korporat tahun ini. Sebelum ini, kami melaporkan
207
tanggungjawab sosial korporat di bawah tujuh tonggak utama iaitu Penggerak Komuniti, Penggerak Pendidikan, Penggerak Kecemerlangan Bisnes, Penggerak Kelestarian Negara Hijau, Penggerak Kejuaraan, Penggerak Tenaga Kerja dan Penggerak Perpaduan. Tahun ini, tujuh tonggak utama tersebut telah dikemaskan menjadi empat kategori, selaras dengan garis panduan yang dikeluarkan oleh pakarpakar tanggungjawab sosial korporat seperti Global Reporting Index (GRI), ACCA dan Bursa Malaysia. Empat kategori tersebut adalah Masyarakat, Pasaran, Tempat Kerja dan Alam Sekitar.
BERKHIDMAT UNTUK MASYARAKAT Di dalam masyarakat, TNB mempunyai tradisi untuk menggalakkan pendidikan, membantu orang yang tidak berkeupayaan dan menyokong pembangunan sukan dan kesenian dalam negara. Sejarah inisiatif pendidikan TNB bermula sejak zaman awal lagi apabila organisasi terpaksa menaja pekerjanya untuk mendapatkan kelayakan teknikal yang perlu untuk menyumbang ke arah membangunkan industri tenaga. Untuk sekian lama, jurutera-jurutera TNB yang berjasa membekal elektrik kepada jutaan rakyat Malaysia menerima pendidikan pengajian tinggi di luar negara dan kebanyakannya adalah dengan biasiswa TNB sendiri. Dengan peningkatan pangkalan pengetahuan dalam organisasi, TNB berupaya membangunkan pusat latihan sendiri iaitu Institut Latihan Sultan Shah (ILSAS) pada tahun 1976.
Ini diikuti pula dengan tertubuhnya universiti milik penuh Syarikat iaitu Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) pada tahun 1997 yang menawarkan program-program yang berkualiti dalam bidang kejuruteraan, teknologi maklumat, dan pengurusan perniagaan, pada peringkat asasi, siswazah dan pasca-siswazah. Kesemua program ini adalah diiktiraf oleh Malaysian Qualifications Agency (MQA) manakala program Kejuruteraan diiktiraf oleh Lembaga Jurutera Malaysia (BEM) dan badan-badan di United Kingdom seperti Institution of Mechanical Engineers, Institution of Engineering and Technology dan Institution of Civil Engineering. Pada akhir tahun 2011, UNITEN telah berjaya menghasilkan lebih 17,495 graduan yang kini berkhidmat dalam sektor kejuruteraan, perakaunan, pengurusan dan kewangan, di dalam dan luar negara. UNITEN menawarkan biasiswa kepada pelajarnya di bawah Yayasan Canselor UNITEN, sebuah tabung amanah yang ditubuhkan selama lima tahun sejak 2010 hingga 2014 di bawah Trustees (Incorporation) Act 1952 (Act 258) pada 2 Jun 2009. Pada masa yang sama, Program Biasiswa Kumpulan terus ditawarkan kepada rakyat Malaysia yang cemerlang yang ingin menyambung pengajian di universiti di dalam dan luar negara diteruskan, dibiayai oleh oleh Yayasan TNB iaitu Yayasan Tenaga Nasional (YTN). Pada tahun kewangan 2012, YTN telah membelanjakan sejumlah RM42.9 juta untuk menaja seramai 1,868 pelajar. Ini merupakan sumbangan tahunan terbesar oleh TNB dalam menjana tenaga kerja profesional.
Inisiatif Utama
(200866-W)
208
Inisiatif Utama
Pada peringkat pendidikan rendah, TNB merupakan penyokong setia projek sekolah angkat yang diilhamkan oleh Khazanah Nasional, iaitu Program PINTAR yang merupakan singkatan untuk Promoting Intelligence, Nurturing Talent and Advocating Responsibility. Program PINTAR dilaksanakan oleh Syarikat-syarikat Berkaitan Kerajaan (GLCs) untuk meningkatkan tahap pendidikan dan menggalakkan kecemerlangan di kalangan sekolah-sekolah yang kurang berkemampuan di Malaysia. TNB telah mengambil 27 sekolah rendah sebagai sekolah angkat di bawah program tersebut, dan melantik seorang pegawai perhubungan bagi setiap negeri untuk menjadi mentor kepada sekolah-sekolah angkat tersebut. Dalam tahun kewangan 2012, sejumlah 2,635 pelajar tahun enam telah mendapat manfaat dari aktiviti-aktiviti yang dijalankan bagi meningkatkan prestasi mereka dalam Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR). Selain menyokong mereka yang kurang berkemampuan melalui pendidikan, TNB juga menghulur bantuan kepada orang miskin tegar melalui Projek Baiti Jannati bermaksud Rumah ku, Syurga ku dalam bahasa Arab. Di bawah program ini, TNB memperbaiki rumah yang rosak dan usang kepada rumah yang lebih selesa dilengkapi dengan bekalan elektrik, air dan kelengkapan sanitasi. Syarikat juga menyediakan perabot, makanan asas dan bantuan pendidikan kepada anak-anak mereka. Keutamaan diberikan kepada warga
emas, ibu atau bapa tunggal dan juga mereka yang kurang upaya. Semenjak program ini diperkenalkan pada tahun 2007, 107 rumah telah diperbaiki dengan perbelanjaan berjumlah RM1.75 juta. Sejak 2008, TNB juga menjadikan komuniti nelayan di Kampung Kuantan Kuala Selangor sebagai komuniti anak angkat dan membantu mereka meningkatkan taraf hidup dengan menaiktarafkan pusat kelipkelip di kampung mereka dan meletakkan papan tanda di sepanjang jalan dari Kuala Lumpur untuk menarik lebih ramai pelancong. Dalam Tahun Kewangan 2012, kami telah membeli 10 unit bot baharu untuk menggantikan bot-bot yang telah rosak dan menguruskan 23 lawatan oleh agensi kerajaan dan badan korporat ke pusat kelip-kelip tersebut. Kami juga menaja para pendayung untuk mengikuti kelas bahasa Arab dan bahasa Jepun supaya mereka dapat berkomunikasi dengan lebih mudah dengan pelancong dari negara-negara tersebut dan menganjurkan program tahunan iaitu Lets Go to School with TNB untuk anak-anak mereka. Sebanyak RM1.50 juta telah diperuntukkan untuk projek komuniti ini. Secara amnya, TNB menyumbangkan kepada kesejahteraan kaum miskin dengan membayar zakat (business tithes) kepada pejabat agama di semua negeri di mana TNB beroperasi. Jumlah yang dibayar
kepada setiap negeri adalah tertakluk kepada jumlah orang miskin yang ditetapkan oleh Unit Perancang Ekonomi (EPU). Dalam Tahun Kewangan 2012, Zakat bagi Kumpulan TNB berjumlah RM3,375,872.50. Melalui Yayasan Tenaga Nasional (YTN), kami telah menyumbangkan kepada Majlis Kanser Nasional (MAKNA) dan Institut Jantung Negara (IJN) setiap tahun. Dalam Tahun K ewangan 2012, kami tela h menyalurkan sebanyak RM100,000 kepada MAKNAs Mobile Cancer Screening Program untuk manfaat komuniti di pendalaman. Pada Ogos 2012, seramai 1,125 orang kampung telah disaring untuk kanser. YTN juga memperuntukkan RM100,000 kepada IJN untuk membiayai pembedahan jantung kepada pesakit yang kurang kemampuan di bawah umur 18 tahun. YTN telah menyokong IJN sejak tahun 2007 dan telah memanfaatkan sumbangan tersebut kepada seramai 54 kanak-kanak. TNB sering menjadi penyokong setia aktiviti sukan dan bakat sukan tempatan dengan menyediakan pembiayaan untuk meningkatkan tahap sukan dalam negara. Sejak dulu lagi, kami telah mengalu-alukan ahli sukan kebangsaan lelaki dan perempuan dengan menyerap mereka sebagai warga kerja dengan pendapatan tetap agar mereka dapat terus berlatih untuk pertandingan tempatan dan
209
antarabangsa. Kami telah menaja aktiviti Malaysian Hockey Confederation sejak tahun 2006. TNB juga menganjurkan program latihan hoki untuk pelajar berumur 13-17 tahun yang dijalankan oleh pekerja TNB yang merupakan pemain-pemain hoki nasional. Sehingga kini, sebanyak 2,000 bakat baru dari 7 negeri telah dikenalpasti melalui program tersebut. Selain itu, klinik hoki juga dijalankan untuk pelajar Program PINTAR. Selain hoki, telah menjadi tradisi untuk TNB menyokong SUKMA. Tahun ini, TNB menjadi Penaja Platinum dengan menyumbangkan sebanyak RM100,000 kepada SUKMA XV yang berlangsung di Pahang pada 7-16 Julai 2012. Pengurusan progresif TNB sering menitikberatkan tentang nilai seni dan telah bertindak untuk mempromosikan bakat artistik di dalam negara. Syarikat telah mengumpul hasil kerja atau
lukisan dari artis Malaysia yang terkenal pada tahun 1960 an. Kini lebih 70 lukisan telah menjadi koleksi TNB yang juga adalah koleksi badan Korporat yang tertua di negara ini. Koleksi lukisan tersebut ditempatkan di galeri kami sendiri iaitu Galeri Tenaga di Wisma TNB, Petaling Jaya. Selain dari koleksi Korporat TNB, galeri tersebut menganjurkan pameran lukisan artis Malaysia kontemporari yang lain. Sukan dan seni telah banyak menyumbang ke arah pembentukan identiti Malaysia dan seterusnya membantu mengekalkan perpaduan nasional. Untuk terus menyokong aspirasi kerajaan dan memupuk konsep 1Malaysia, TNB telah menjadi tuan rumah untuk program dalaman dan menghantar kontinjen untuk menyertai majlis yang dianjurkan oleh kerajaan yang menyatupadukan rakyat dari semua lapisan masyarakat Malaysia. Ini termasuk majlis seperti Hari Kemerdekaan, Hari Malaysia, Hari Wilayah, Hari Pekerja, Hari Wanita, Sambutan Maulidur Rasul dan Maal Hijrah.
PENERAJU DI DALAM PASARAN TNB telah memartabatkan dirinya di dalam pasaran bukan hanya sebagai utiliti elektrik terulung di Malaysia, tetapi juga sebagai organisasi yang menggunakan kedudukannya sebagai peneraju untuk pembangunan industri tenaga yang berterusan. Kami juga telah berganding usaha dengan kerajaan dalam memastikan pembahagian elektrik yang seluas mungkin, mengembangkan jejak kami hingga ke kampung-kampung terpencil dan pulau-pulau. Kejayaan TNB dalam pasaran hingga kini adalah berlandaskan rangka kerja Tadbir Urus Korporat (Corporate Governance) yang kukuh yang meningkatkan ketelusan serta nilai-nilai pihak berkepentingan. Lembaga pengarah menampil ke hadapan dalam memastikan syarikat mengamalkan amalan terbaik dalam
Inisiatif Utama
(200866-W)
210
Inisiatif Utama tadbir urus korporat, dan mengemaskini dengan peningkatan terkini dalam bidang ini. Lembaga Pengarah dipandukan oleh Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia dan semua undang-undang yang relevan untuk melindungi kesejahteraan pihak-pihak berkepentingan setiap masa. Dari segi penglibatan dengan pihak-pihak berkepentingan, kami telah menyediakan pelbagai program yang disasarkan kepada kumpulan-kumpulan pihak berkepentingan yang berlainan. Kami mempunyai Program Perhubungan Pelabur yang matang yang merangkumi taklimat pelabur, lawatan tapak dan sesi berdialog secara berasingan. Barubaru ini kami menyemak Prosedur dan Polisi Perolehan untuk mengurangkan kos dan mengeratkan hubungan dengan para pembekal. TNB adalah model contoh dari segi pembangunan pembekal. Hingga kini, Program Pembangunan Vendor Bumiputera (VDP) kami telah memberi manfaat kepada 468 syarikat yang terlibat. Dalam Tahun Kewangan 2012, kami telah memberi kontrak bernilai kira-kira RM1.0 bilion kepada vendor kami. VDP kami telah mencatatkan kejayaan yang begitu cemerlang sehingga TNB dilantik oleh Putrajaya Committee on GLC High Performance (PCG) untuk mempengerusikan VDP Sub-Group Circle Meeting, bertujuan untuk merangsang Syarikat Berkaitan Kerajaan untuk menyumbangkan kepada
kekayaan negara dengan melaksanakan struktur program pembangunan pembekal sendiri. TNB juga sering terlibat dalam komuniti tempatan di peringkat akar umbi. Sebagai contoh, staf di stesen janaelektrik mengadakan majlis tahunan Hari Terbuka Stesen Janaelektrik dengan menyediakan pemeriksaan kesihatan secara percuma untuk komuniti tempatan dan melibatkan diri dalam program gotong-royong. Melalui Community Leaders Outreach Programme (CLOP) yang mula dilancarkan pada awal tahun 2005, pihak pengurusan berhubung terus dengan ketua komuniti, ketua kerajaan tempatan dan pihak-pihak berkepentingan untuk mendapatkan maklumbalas berkenaan perkhidmatan, aduan-aduan, pertanyaan dan cadangan. Maklumbalas yang diterima digunakan untuk meningkatkan lagi tahap perkhidmatan kami. Sempena dengan program tersebut, kami juga mengadakan pameran produk, perkhidmatan dan aktiviti. Dalam tahunan kewangan ini, TNB telah melaburkan sebanyak RM353,979.67 untuk
mengadakan 13 sesi CLOP di seluruh semenanjung. Sebagai syarikat tenaga yang bertanggungjawab, TNB juga berusaha untuk mendidik kanak-kanak dan anggota masyarakat tentang cara untuk mengguna elektrik dengan selamat. Kempen Kesedaran Keselamatan Elektrik adalah kempen berterusan yang dijalankan dengan usahasama Pejabat Pelajaran Negeri. Dalam tahun kewangan 2012, seramai 3,449 peserta telah mendapat manfaat dari program tersebut. Namun, sumbangan TNB yang memberi impak terbesar di pasaran adalah mengotakan janji kami untuk memastikan tenaga elektrik sentiasa ada (Keeping the Lights On) dan memastikan pengguna sentiasa mendapat tenaga elektrik pada harga yang berpatutan. Kami telah menetapkan piawaian yang tertinggi untuk mendorong kecemerlangan operasi dan usaha ini dipandu oleh Pelan Strategi 20-tahun.
211
Di samping memberi tumpuan kepada tanggungjawab bisnes teras kami, TNB memberi sokongan sepenuhnya kepada kerajaan dalam usaha memberi 100% bekalan elektrik dalam negara. Melalui Program Pengelektrikan Luar Bandar, TNB menyediakan tenaga elektrik kepada komuniti luar bandar dan estet termasuk juga pulau-pulau kecil di sepanjang pantai Malaysia. Program ini dijalankan dengan usahasama Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW) dan Electricity Supplies Industry Trust Account (AAIBE) di bawah Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA). Tenaga elektrik disediakan di kawasan tersebut sama ada dengan melanjutkan grid TNB atau melalui pemasangan set penjanaan, sistem hybrid solar atau bentuk-bentuk tenaga baru lain. Dalam tahun kewangan 2012, TNB telah diberi 91 projek pengelektrikan luar bandar dengan jumlah kos sebanyak RM83.5 juta dan melibatkan 2,000 buah rumah perkampungan. Selain itu, 54 projek dibiayai oleh KKLW dan 37 projek lagi adalah oleh AAIBE/KeTTHA. Dengan KKLW, TNB telah memasang lampu jalan di kawasan perkampungan seluruh Malaysia. Sejak Projek
Lampu Jalan Kampung bermula pada tahun 2005, sebanyak 137,109 lampu jalan telah didirikan seluruh semenanjung Malaysia. Di samping itu, TNB telah melibatkan diri dalam Projek Pengelektrikan Sekolah Luar Bandar untuk menyediakan bekalan elektrik 24 jam kepada 42 sekolah di kawasan pendalaman. 19 sekolah telah disambungkan melalui garisan grid. 19 lagi telah dibekalkan melalui sistem hybrid solar dan empat lagi menerima bekalan elektrik melalui sistem penjanaan. Projek bernilai RM98 juta ini diberikan kepada TNB oleh Kementerian Pendidikan pada 2010 dan telah disempurnakan pada 30 Jun 2012. Akhir sekali, TNB memainkan peranan penting dalam mengetengahkan perspektif industri tenaga dalam penggubalan polisi yang memberi kesan kepada sektor tenaga. Kini, Bahagian Perancangan sedang berusaha bersama agensi kerajaan dalam Fuel Cost Pass Through (FCPT) yang mana akan dilaksanakan tidak lama lagi dalam Pengawalseliaan Berdasarkan Insentif (IBR).
KESEJAHTERAAN DI TEMPAT KERJA TNB sentiasa menghargai para warga kerjanya dan menyediakan satu persekitaran kerja yang kondusif yang mencabar dan bermanfaat. Pada bulan Julai 2012, Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Datuk Wira Ir. Azman Mohd memperkenalkan Tenaga Kerja Cergas, Revolusi Produktiviti yang didorong oleh empat teras iaitu: Membina Kepercayaan dan Hubungan, Pembangunan Kapasiti, Pembangunan Prestasi dan Membina Pertumbuhan. Objektifnya adalah untuk mewujudkan satu persekitaran di mana lebih daripada 33,500 pekerja kami bermotivasi, kompeten dan komited kepada matlamat syarikat. Bagi pihak kami, kami memperkasakan tenaga kerja syarikat dengan menyediakan program latihan yang sistematik dan peluang pembangunan kerjaya, persekitaran kerja yang selamat dan sihat, pampasan yang menarik dan skim faedah, dan keseimbangan kehidupan-kerja.
Inisiatif Utama
(200866-W)
212
Inisiatif Utama
TNB telah memulakan inisiatif sumber manusia yang bersepadu dan pembangunan kerjaya, di mana program latihan, pendidikan serta pembangunan dikaitkan secara langsung kepada laluan kerjaya dan perkembangan kakitangan kami. Walaupun terdapat rancangan kerjaya yang berbeza bagi eksekutif dan bukan eksekutif, keduaduanya saling berhubungan, yang menawarkan peluang kemajuan kerjaya untuk bukan eksekutif yang berhasrat untuk berkhidmat kepada syarikat dalam jawatan eksekutif. Pada Tahun Kewanan 2012, sebanyak RM101.6 juta telah dibelanjakan untuk pembangunan profesional, dan 84.2% daripada tenaga kerja menghadiri latihan sekurang-kurangnya tiga hari. Faedah penjagaan kesihatan pekerja kami adalah antara yang paling komprehensif di negara ini. Pada masa ini, TNB mempunyai 1,136 klinik panel dan hospital panel di seluruh negara. Di samping membayar bil-
bil perubatan, TNB juga menyediakan bantuan perubatan kepada semua kakitangan dan pesara TNB seperti kerusi roda, alat pendengaran dan anggota prostetik. Faedah penjagaan kesihatan kami merangkumi keluarga terdekat kakitangan TNB. Kanak-kanak adalah layak untuk mendapatkan faedah perubatan sehingga berumur 18 tahun atau sehingga 24 tahun jika mereka masih belajar, dan tiada had umur untuk kanak-kanak istimewa. Pekerja berumur 40 tahun dan ke atas adalah digalakkan untuk menjalani pemeriksaan perubatan secara menyeluruh sekurangkurangnya sekali setiap dua tahun, manakala siri ceramah kesihatan dan pemeriksaan diadakan secara rutin. Pada Tahun Kewangan 2012, 74 kempen kesihatan telah dianjurkan dan ia telah memberi manfaat kepada lebih daripada 7,500 pekerja dan pesara.
Kami percaya bahawa tenaga kerja yang terlibat adalah yang paling produktif. Justeru itu kita mengambil beberapa langkah untuk melibatkan semua pekerja kami, dengan memastikan mereka sentiasa menerima maklum semua perkembangan terkini korporat secara menyeluruh menerusi pelbagai saluran elektronik dan cetak yang lebih bersifat peribadi di mana pihak pengurusan tertinggi bertemu dengan semua kakitangan pada peringkat daerah dan negeri. Satu peristiwa penting pada kalendar kami adalah Perhimpunan Tahunan yang diadakan bersempena dengan sambutan ulang tahun syarikat dan perhimpunan Tahun Baru. Pada perhimpuan ini, Pengerusi dan Presiden/ Ketua Pegawai Eksekutif memberi mandat dan berkongsi dengan semua pekerja tentang wawasan mereka terhadap syarikat. Pekerja mempunyai peluang untuk menyuarakan pendapat serta rungutan mereka terus kepada Pengurusan atasan melalui e-mel dan sesi dialog. Usaha-usaha
213
ini merupakan sebahagian daripada usaha kami untuk menjadi Majikan Pilihan . Kami m e n j a l a n k a n k a j i s e l i d i k Employee Engagement Survey (EES) untuk mengukur keberkesanan program kami serta memantau komitmen pekerja kepada organisasi. Ke arah menggalakkan persekitaran kerja yang selamat, Kursus Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (OSH) seperti Juruaudit SEMS, Wakil Keselamatan dan Keselamatan Pejabat telah dianjurkan bagi memastikan semua kakitangan hadir sekurangkurangnya satu hari latihan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan setahun. Pada masa yang sama, Sistem Pengurusan Kecemerlangan Keselamatan (SEMS) ini sedang diguna pakai oleh semua bahagian dan anak syarikat. Hasil daripada inisiatif ini, lebih banyak jabatan telah diperakui oleh OHSAS 18000 dan MS 1722. Kami percaya, bahawa setiap kakitangan perlu menikmati keseimbangan kehidupankerja yang sihat dalam usaha untuk berprestasi secara optimum. Sehubungan dengan ini, kami menyokong keperluan penjagaan anak-anak pekerja dengan menyediakan sembilan taska dan 11 tadika untuk mereka. Kami juga menawarkan perkhidmatan tuisyen untuk golongan remaja, dengan kadar bayaran yang minimal. Staf juga digalakkan untuk mengambil bahagian dalam semua aktiviti fizikal, rekreasi dan sosial yang dianjurkan oleh kelab dan persatuan dalaman. Terdapat 63 Kelab Kilat yang berdaftar di negara ini. TNB menyalurkan
kira-kira RM496,000 untuk membiayai aktiviti sukan dan sosial. Setiap pekerja wanita dan isteri kakitangan TNB mempunyai pilihan untuk menyertai Pelitawanis, yang mempunyai keahlian seramai 6,037 orang ahli. Mereka menganjurkan acara amal, yang telah mendapat sokongan dana daripada TNB. Pada Tahun Kewangan 2012, TNB telah menyumbang kira-kira RM817,000 kepada Pelitawanis. Bagi kebajikan pekerja Islam pula, mereka dijaga oleh PAKATAN/Persatuan Kebajikan Pekerja Islam TNB (PKPI), yang juga menganjurkan program outreach. Bagi Tahun Kewangan 2012, usaha ini termasuk memberi derma sebanyak kira-kira USD4,800 kepada masyarakat Islam di tiga kampung di Kemboja. Sementara itu, TNB, menyokong PKPI dengan sumbangan sebanyak RM270,000 bagi tahun kewangan ini. Seluruh Keluarga TNB juga dijemput untuk mengambil bahagian pada Hari Keluarga yang dilaksanakan berselang dengan karnival sukan pada setiap tahun. Hari Keluarga yang diadakan di ibu pejabat dan di setiap negeri, manakala Karnival Sukan telah membawa ahli sukan TNB dari seluruh Malaysia ke Lembah Klang untuk bertanding dalam temasya sukan itu. Pesara TNB juga tidak pernah dilupakan, dan mereka mempunyai persatuan mereka sendiri iaitu Persatuan Bekas Pekerja LLN/TNB yang telah menganjurkan pelbagai acara sosial. Pada Tahun Kewangan 2012, RM130,000 telah dibelanjakan untuk melaksanakan aktiviti sosial dan rekreasi termasuklah Majlis Berbuka Puasa dan Majlis Hari Raya.
Untuk mengekalkan satu semangat yang tinggi di tempat kerja, TNB telah mengiktiraf pekerja cemerlang sempena Anugerah Jasa Gemilang yang telah diadakan di peringkat korporat dan bahagian. Pada peringkat korporat, seramai 33 pekerja dari kategori Eksekutif, Bukan Eksekutif (Teknikal) dan Bukan Eksekutif (Bukan Teknikal) telah diberi anugerah pada Majlis Perhimpunan Warga Kerja TNB yang telah diadakan pada 19 Januari 2012. TNB juga telah memberi penghargaan kepada pekerja yang telah lama berkhidmat. Pada 17-18 Mac 2012, seramai 1,425 pekerja dari seluruh Negara yang berkhidmat selama 25-35 tahun di TNB telah diraikan. Sekiranya berlaku kematian seseorang pekerja, pihak TNB menghulurkan derma sebanyak RM2,000 kepada balu dan memberi elaun sebanyak RM60 kepada semua anak-anak yatim yang berumur antara tujuh hingga 12 tahun, dan RM90 ringgit kepada mereka yang berumur 13 hingga 17 tahun. Pada Tahun Kewangan 2012, TNB telah membelanjakan kira-kira RM698,000 di bawah kedua-dua program, yang telah memberi manfaat kepada 40 orang balu dan 662 anak-anak yatim TNB. Sementara itu, Kumpulan Wang Khairat Pekerja dan Pesara TNB (KWKPPTNB) membantu keluarga yang berkabung bagi membayar segala perbelanjaan pengebumian. Dana ini adalah hasil daripada kutipan RM1 yang perlu dibayar oleh setiap ahli. KWKPPTNB kini mempunyai 12, 116 orang ahli biasa dan 4,398 orang ahli seumur hidup (mereka yang telah menyumbang lebih daripada 15 tahun semasa bersara).
Inisiatif Utama
(200866-W)
214

TNB memupuk semangat 1Malaysia dalam syarikat dengan meraikan Hari Raya Aidilfitri, Tahun Baru Cina dan Deepavali dengan cara menganjurkan hari terbuka di ibu pejabat dan di semua pejabat negeri di mana pihak pengurusan, kakitangan, pihak-pihak berkepentingan dan para tetamu lain datang bersama-sama dengan semangat perpaduan. TNB juga menganjurkan Majlis Buka Puasa di seluruh negara sepanjang bulan Ramadhan, di mana pihak pengurusan akan menjemput kira-kira 300 hingga 400 tetamu yang terdiri daripada ketua komuniti/kawasan untuk berbuka puasa di masjid-masjid tempatan.
Inisiatif Utama
JUARA PERSEKITARAN HIJAU Dengan mengambil kira isu-isu yang melibatkan kepentingan perubahan iklim, TNB telah mempertingkatkan usaha untuk memastikan agar semua operasi yang akan kami jalankan adalah mesra alam, serta memberi kesan yang minimum terhadap alam sekitar. Di TNB, kami berpandukan kepada Dasar Tenaga Hijau, yang diperkenalkan pada tahun 2011, yang menyatakan bahawa: TNB beriltizam untuk menyokong agenda nasional hijau dan dengan menerapkan kelestarian, operasi yang cekap dan memberikan sumber tenaga hijau menerusi aplikasi teknologi dan pelaburan yang sesuai. Komitmen yang kami berikan terhadap agenda hijau dapat dilihat menerusi usaha yang berterusan bagi mengurangkan jejak karbon negara melalui dua sudut pengurusan iaitu pihak perbekalan dan pihak permintaan. Bagi pihak perbekalan, kami telah mempromosikan penggunaan tenaga yang cekap (EE) melalui kempenkempen pendidikan manakala untuk pihak permintaan TNB telah membuat pelaburan dalam tenaga boleh diperbaharui (RE) seperti hidroelektrik dan biomas, dan pada tahap yang lebih kecil dalam bahan bakar tenaga solar. TNB menyokong Program Tenaga Boleh Diperbaharui (SREP) dengan membantu pengeluar RE membuat penyambungan kepada grid kebangsaan. Untuk membiayainya, Feed-in Tariff (FiT) telah diperkenalkan pada akhir tahun 2011, di mana Kerajaan telah menubuhkan Dana RE. Kami di TNB akan memastikan agar
semua pengguna menyumbang kepada dana ini dengan cara menyalurkan 1% daripada bil elektrik mereka ke Dana RE. Secara keseluruhannya, TNB memainkan peranan penting dalam kejayaan SREP dengan mengumpulkan sumbangan Dana RE dan membayar Feed-in-Tariff (FiT). Pada hakikatnya, TNB adalah penyelaras kepada sektor RE yang baru ditubuhkan ini. TNB selanjutnya menyokong semua EE dan usaha RE dengan melabur dalam penyelidikan dalam bidang-bidang ini. pada 2008, kami menubuhkan Institut Dasar dan Penyelidikan Tenaga (IEPRe) dan Pusat Tenaga Diperbaharui (CRE) di UNITEN. Loji-loji kami sudah menyerap teknologi hijau. Sebagai contoh, Stesen Janaelektrik Sultan Azlan Shah di Perak (TNB Janamanjung), sedang menggunakan teknologi arang batu bersih yang menepati piawaian Pertubuhan Kesihatan Sedunia. Serombong gas penyahsulfuran alat memerangkap debu sebelum gas panas yang bebas pencemaran dilepaskan. Loji ini juga dilengkapi dengan sistem canggih dan pintar untuk menyahdebu arang baru berasaskan cuaca bagi kawasan simpanan arang batu di negara ini. Sementara Di Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz di Kapar, Selangor, kolam abu asli mereka begitu bersih sehingga ia telah
diiktiraf oleh Asia Pacific Migratory Waterbird Conservation Strategy sebagai kawasan perlindungan burung berhijrah terpenting kerana ia merupakan tempat persinggahan utama burung persisiran pantai dan telah terangkum di dalam Rangkaian East Asian-Australian Shorebird. Sebagai sebahagian daripada komitmen kami terhadap alam sekitar, kami telah menjadikan koloni kelip-kelip di Kampung Kuantan sebagai projek anak angkat dan para saintis di Institut Penyelidikan TNB telah menjalankan kajian pemuliharaan kelip-kelip untuk memastikan kemampanan spesis haiwan yang menarik ini. Tahap kesedaran terhadap alam sekitar di peringkat Kumpulan telah juga dipraktikkan hingga ke peringkat akar umbi, dan seluruh kakitangan di Bahagian Penghantaran menjalankan program Tree For A Tree di mana pokok-pokok yang telah ditebang di kawasan pembinaan infrastruktur penghantaran akan digantikan dengan pokok-pokok yang baharu di kawasan lain. Sehingga kini, kira-kira 420 benih anak pokok telah ditanam. Kakitangan dari Bahagian Penghantaran juga telah bekerjasama dengan pertubuhan bukan kerajaan untuk menjalankan aktiviti-aktiviti pembersihan sungai dan pantai.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
KESELAMATAN DAN KESEJAHTERAAN UNTUK SEMUA

Kami menerangi ribuan lampu jalanan di seluruh negara agar jalan raya dan lebuhraya mempunyai tahap penglihatan peringkat tertinggi. Pencahayaan jalanan yang baik bukan hanya menyumbang kepada perjalanan yang selamat, malah turut meninggikan lagi tahap keselamatan di tempat-tempat awam. Itulah sebabnya kami memastikan agar bekalan tenaga negara sentiasa berterusan.
PENYATA
kewangan
218 Laporan Pengarah 224 Penyata Pendapatan Disatukan 225 Penyata Pendapatan Komprehensif Disatukan 226 Penyata Kedudukan Kewangan Disatukan 229 Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukan 233 Penyata Aliran Tunai Disatukan 236 Nota-nota kepada Penyata Kewangan 364 Maklumat Tambahan Didedahkan Menurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad 365 Kenyataan Pengarah 365 Akuan Berkanun 366 Laporan Juruaudit Bebas
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
218
Laporan Pengarah
Penyata Kewangan Para Pengarah dengan sukacitanya mengemukakan Laporan mereka berserta dengan penyata kewangan yang diaudit bagi Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
AKTIVITI UTAMA Aktiviti-aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah dalam perniagaan penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan tenaga elektrik dan juga yang dijadualkan seperti di Nota 14 penyata kewangan. Tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut sepanjang tahun kewangan ini.
KEPUTUSAN KEWANGAN Kumpulan RMjuta Keuntungan bagi tahun kewangan diagihkan kepada: Pemilik Syarikat Kepentingan bukan kawalan Keuntungan bagi tahun kewangan Syarikat RMjuta
4,197.6 8.6 4,206.2
3,118.1 0 3,118.1
DIVIDEN Dividen yang dibayar atau diisytiharkan sejak 31 Ogos 2011 adalah seperti berikut: RMjuta Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012: Dividen interim kasar sebanyak 5.09 sen sesaham biasa, terdiri daripada dividen (franked) sebanyak 0.38 sen sesaham biasa tolak cukai pendapatan pada 25.0% dan dividen (single-tier) sebanyak 4.71 sen sesaham biasa, dibayar pada 25 Mei 2012
273.0
Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, para Pengarah pada 31 Oktober 2012 telah mengesyorkan pembayaran dividen tahap satu sebanyak 15.0 sen sesaham biasa, tertakluk kepada kelulusan pemegang saham di Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat akan datang. Tarikh penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkan kelak.
219
Laporan Pengarah
RIZAB DAN PERUNTUKAN Semua pemindahan penting kepada atau daripada rizab dan peruntukan pada tahun kewangan ini adalah seperti yang dinyatakan dalam penyata kewangan.
TERBITAN SAHAM Pada tahun kewangan ini, 44,896,592 saham biasa baru sebanyak RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikat menurut Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada harga pelaksanaan sebanyak RM4.45, RM5.06, RM5.08, RM5.36, RM5.45, RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74, RM5.86, RM5.93, RM6.09, RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham. Saham biasa baru yang diterbitkan pada tahun kewangan bertaraf pari passu dari semua segi dengan saham biasa sedia ada Syarikat.
SKIM OPSYEN SAHAM PEKERJA ESOS Opsyen di bawah ESOS telah diberikan kepada para Pengarah, warga kerja dan pesara Kumpulan yang layak untuk melanggan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham dalam TNB. ESOS pertama telah tamat tempoh pada 11 Mei 2002. Syarikat telah melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh selama 10 tahun. ESOS II ini adalah tertakluk kepada undang-undang kecil, yang telah diluluskan oleh para pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) yang diadakan pada 29 Mei 2003 dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005. Ciri-ciri utama dan perubahan dalam bilangan opsyen saham Syarikat pada tahun kewangan ini dinyatakan dalam Nota 38 penyata kewangan ini. Syarikat telah diberi pengecualian oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012 daripada syarat untuk mededahkan dalam Laporan ini nama pihak-pihak yang diberikan opsyen di bawah ESOS II dan butir-butir pegangan mereka menurut Seksyen 169 (11) Akta Syarikat, 1965 kecuali maklumat mengenai warga kerja yang diberi opsyen saham biasa yang berjumlah 756,000 saham dan lebih. Senarai pekerja Syarikat yang telah diberi opsyen berjumlah 756,000 saham biasa dan lebih di bawah ESOS II adalah seperti berikut: Bil. saham biasa yang diberi di bawah opsyen 878,427 Bil. saham biasa dilaksana di bawah opsyen 20,000 Bil. saham biasa terdapat di bawah opsyen 858,427
Nama Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
Jawatan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif
Tiada warga kerja anak-anak syarikat telah diberikan opsyen berjumlah 756,000 dan lebih di bawah ESOS II.
Penyata Kewangan
(200866-W)
220
Laporan Pengarah
Penyata Kewangan
PARA PENGARAH Para Pengarah yang berkhidmat dalam tempoh sejak tarikh Laporan lalu ialah: Tan Sri Leo Moggie Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Dato Mohammad Zainal bin Shaari Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Dato Zainal Abidin bin Putih Dato Fuad bin Jaafar Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Dato Abd Manaf bin Hashim Datuk Chung Hon Cheong Suria binti Ab Rahman Datuk Nozirah binti Bahari Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh
(Dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 2012)
(Pengarah Gantian kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari) (Meletak jawatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif pada 30 Jun 2012)
FAEDAH PENGARAH Semasa dan pada akhir tahun kewangan, tiada sebarang urusan melibatkan Syarikat, yang bertujuan atau mempunyai tujuan untuk membolehkan para Pengarah Syarikat mendapat faedah secara memperoleh saham atau debentur Syarikat atau mana-mana badan korporat lain, kecuali opsyen yang diberi kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif di bawah ESOS II. Sejak akhir tahun kewangan yang lalu, tiada Pengarah yang menerima atau layak menerima faedah (selain faedah yang dinyatakan dalam Nota 5 penyata kewangan ini) melalui kontrak yang dibuat oleh Syarikat atau badan korporat yang ada kaitan dengan Pengarah atau dengan firma di mana Pengarah menjadi ahli, atau sebuah syarikat di mana Pengarah mempunyai kepentingan kewangan yang utama.
221
Laporan Pengarah
KEPENTINGAN PENGARAH DALAM SAHAM DAN DEBENTUR Menurut Daftar pegangan saham Pengarah, butir-butir kepentingan para Pengarah yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan dalam saham Syarikat adalah seperti berikut: Bilangan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham Pada Pada 1.9.2011 Diperoleh Dilupus 31.8.2012 Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Dato Zainal Abidin bin Putih Dato Fuad bin Jaafar Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob 4,375* 1,562 78,125 1,562 0 0 0 0 0 0 0 0 4,375* 1,562 78,125 1,562
Opsyen ke atas saham bernilai RM1.00 sesaham Pada Opsyen Pada 1.9.2011 diberikan Dilaksanakan 31.8.2012 Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd * Melalui penama Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Menurut Daftar Pengarah, para Pengarah lain tidak memegang sebarang opsyen ke atas saham dalam Syarikat. Selain daripada yang dinyatakan di atas, tiada Pengarah lain yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan yang memegang saham sebarang kepentingan dalam saham dan debentur Syarikat dan badan korporat berkaitan. 798,427 60,000 0 858,427
Penyata Kewangan
(200866-W)
222
Laporan Pengarah
Penyata Kewangan
MAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGAN Sebelum penyata pendapatan disatukan, penyata pendapatan komprehensif dan penyata kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat disediakan, para Pengarah telah mengambil langkah-langkah sewajarnya: (a) untuk memastikan tindakan sewajarnya telah diambil berhubung dengan penghapusan hutang dan penyediaan peruntukan bagi hutang ragu serta telah berpuas hati bahawa semua hutang lapuk yang diketahui telah dihapuskan dan juga peruntukan yang memadai telah pun dibuat untuk hutang ragu; dan untuk memastikan sebarang aset semasa selain daripada hutang, yang tidak mungkin direalisasikan dalam perjalanan biasa perniagaan, nilai aset tersebut seperti mana tercatat dalam rekod perakaunan Kumpulan dan Syarikat telah dikurangkan nilainya kepada suatu jumlah yang lebih berpatutan untuk direalisasikan.
(b)
Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan: (a) yang boleh menyebabkan jumlah yang boleh dihapus kira sebagai hutang lapuk atau jumlah peruntukan hutang ragu dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat tidak mencukupi yang akan membawa kesan ketara; atau yang boleh menimbulkan kekeliruan ke atas nilai yang diletakkan ke atas aset semasa dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat; atau yang boleh mengakibatkan kaedah sedia ada penilaian aset atau tanggungan Kumpulan dan Syarikat mengelirukan dan tidak sesuai.
(b)
(c)
Tiada tanggungan luar jangka atau tanggungan lain telah dikuatkuasakan atau berkemungkinan dikuatkuasakan dalam tempoh dua belas bulan selepas akhir tahun kewangan yang pada pendapat para Pengarah akan atau mungkin akan menjejaskan keupayaan Kumpulan dan Syarikat untuk menunaikan kewajipan tanggungan tersebut apabila tiba masanya. Pada tarikh Laporan ini, tidak wujud: (a) sebarang caj ke atas aset Kumpulan dan Syarikat yang telah timbul selepas berakhir tahun kewangan yang menjamin tanggungan mana-mana pihak lain; atau sebarang tanggungan luar jangka Kumpulan dan Syarikat yang timbul sejak berakhir tahun kewangan.
(b)
Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan yang belum diambil kira dalam Laporan ini atau penyata kewangan boleh mengakibatkan kekeliruan terhadap sebarang jumlah yang dinyatakan dalam penyata kewangan.
223
Laporan Pengarah
MAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGAN SAMB. Pada pendapat para Pengarah: (a) pada tahun kewangan ini, keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urusniaga atau peristiwa penting dan berbentuk luar biasa selain yang didedahkan dalam penyata kewangan ini; dan tidak timbul dalam tempoh antara akhir tahun kewangan dan tarikh Laporan ini sebarang perkara, urusniaga atau peristiwa penting dan luar biasa yang mungkin akan menjejaskan dengan ketara keputusan operasi Kumpulan atau Syarikat bagi tahun kewangan di mana Laporan ini disediakan.
(b)
JURUAUDIT Juruaudit, PricewaterhouseCoopers, telah menyatakan kesanggupan mereka untuk meneruskan perkhidmatan. Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012.
TAN SRI LEO MOGGIE PENGERUSI
DATUK WIRA IR. AZMAN MOHD PRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Penyata Kewangan
(200866-W)
224
Penyata Pendapatan Disatukan

bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012
Penyata Kewangan Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 35,848.4 (31,592.1) 2,140.6 6,396.9 (252.2) (0.2) 27.0 6,171.5 188.7 (823.0) 5,537.2 (1,331.0) 4,206.2 32,241.2 (30,956.4) 532.0 1,816.8 (194.1) 0.6 92.8 1,716.1 319.1 (878.5) 1,156.7 (192.2) 964.5 Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 33,341.0 (29,656.8) 2,180.4 5,864.6 (225.8) 0 0 5,638.8 304.8 (1,513.9) 4,429.7 (1,311.6) 3,118.1 30,157.1 (28,779.3) 752.9 2,130.7 (208.7) 0 0 1,922.0 404.6 (1,711.5) 615.1 (36.8) 578.3 Nota
Hasil Perbelanjaan operasi Lain-lain pendapatan operasi Keuntungan operasi Kerugian tukaran wang asing Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama Bahagian hasil daripada syarikat-syarikat bersekutu Keuntungan sebelum kos pembiayaan Pendapatan kewangan Pendapatan pembiayaan Keuntungan sebelum cukai dan zakat Cukai dan zakat Keuntungan bagi tahun kewangan Keuntungan diagihkan kepada: Pemilik Syarikat Kepentingan bukan kawalan Keuntungan bagi tahun kewangan
4 5 7
8 15 16
9 9
10
4,197.6 8.6 4,206.2
965.4 (0.9) 964.5
3,118.1 0 3,118.1
578.3 0 578.3
Sen
Sen (Dinyatakan semula) 17.71 17.67 Sen Sen 4.5 0 0
Pendapatan sesaham: Asas Tercair Dividen sesaham: Dividen interim (kasar) Dividen interim (single-tier) Dividen akhir dicadangkan (single-tier)
11(a) 11(b)
76.82 76.63
12 12 12
0.38 4.71 15.0
Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.
225
Penyata Pendapatan Komprehensif Disatukan

Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 4,206.2 964.5 Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 3,118.1 578.3 Penyata Kewangan Nota
Keuntungan bagi tahun kewangan Pendapatan komprehensif lain: Perbezaan tukaran mata wang asing Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan
(51.2) 4,155.0
(8.1) 956.4
0 3,118.1
0 578.3
Jumlah pendapatan komprehensif diagihkan kepada: Pemilik Syarikat Kepentingan bukan kawalan Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan
4,146.4 8.6 4,155.0
957.3 (0.9) 956.4
3,118.1 0 3,118.1
578.3 0 578.3
(200866-W)
226
Penyata Kedudukan Kewangan Disatukan

pada 31 Ogos 2012
Penyata Kewangan Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012 Nota
ASET BUKAN SEMASA Hartanah, loji dan kelengkapan Anak-anak syarikat Entiti-entiti kawalan bersama Syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Aset kewangan tersedia untuk untuk dijual Aset cukai tertunda Instrumen kewangan derivatif Penghutang jangka panjang Pajakan prabayar
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
64,769.9 0 0.4 491.2 163.7 38.0 0 116.3 419.2 3,789.3 69,788.0
61,861.4 0 0.6 407.8 164.0 38.0 30.2 89.9 388.6 3,161.0 66,141.5
58,895.3 0 0 245.7 164.0 38.0 55.9 53.4 448.7 2,606.1 62,507.1
61,271.8 2,964.2 0 213.0 163.7 38.0 0 0 1,184.6 3,539.1 69,374.4
60,483.0 3,916.3 0 218.2 164.0 38.0 0 0 1,088.3 2,930.3 68,838.1
60,028.8 3,443.4 0 110.6 164.0 38.0 0 0 1,151.7 2,380.0 67,316.5
ASET SEMASA Aset bukan semasa dipegang untuk jualan Inventori Penghutang, deposit dan pendahuluan Aset cukai semasa Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan jangka pendek Aset kewangan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian Instrumen kewangan derivatif Deposit, baki bank dan wang tunai
23 24 25
9.8 2,842.2 6,988.7 142.4 0 62.6 0
11.4 2,645.9 6,022.1 264.5 0 14.6 0 8.6 1.5 3,954.2 12,922.8
18.0 2,450.4 5,200.4 15.2 0 5.7 113.3 8.6 0 8,343.7 16,155.3
9.8 1,529.6 4,963.3 0 1,939.3 61.6 0 9.1 0 3,961.2 12,473.9
11.4 1,356.7 3,724.9 236.5 2,447.2 14.6 0 8.6 1.5 2,703.9 10,505.3
18.0 1,265.0 3,453.6 0 2,573.0 5.3 113.3 8.6 0 6,456.6 13,893.4
26
27 20 28
9.1 0 8,626.3 18,681.1
227

pada 31 Ogos 2012
Nota
Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012
Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012
TANGGUNGAN SEMASA Pemiutang Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Jumlah hutang kepada syarikat-syarikat bersekutu Tanggungan cukai semasa Pendapatan tertunda Pinjaman jangka pendek Penghutang sewa beli dan obligasi pajakan kewangan
29 26
5,746.6 0 697.9 331.0 894.7 1,604.2 55.1 9,329.5
5,571.4 0 707.9 5.7 523.9 1,727.3 49.1 8,585.3 4,337.5
5,276.9 0 623.6 317.6 331.3 3,162.7 2.6 9,714.7 6,440.6
3,485.6 1,246.0 697.9 263.5 770.0 759.3 671.6 7,893.9 4,580.0
3,549.8 1,608.6 707.9 0 487.4 954.5 384.8 7,693.0 2,812.3
3,439.6 1,105.1 623.6 306.6 331.3 2,531.8 163.0 8,501.0 5,392.4
30 31 33
ASET SEMASA BERSIH JUMLAH ASET TOLAK TANGGUNGAN SEMASA TANGGUNGAN BUKAN SEMASA Pinjaman Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Deposit pelanggan Instrumen kewangan derivatif Faedah pekerja Tanggungan lain Tanggungan cukai tertunda Pendapatan tertunda Geran pembangunan Kerajaan Penghutang sewa beli dan obligasi pajakan kewangan
9,351.6
79,139.6
70,479.0
68,947.7
73,954.4
71,650.4
72,708.9
32
(21,467.6) 0 (3,284.7) (21.5) (4,489.7) (892.2) (8,284.6) (2,291.2) (671.0) (1,338.8) (42,741.3)
(17,326.8) 0 (3,084.9) (44.1) (4,220.5) (910.0) (7,852.2) (2,849.6) (627.2) (1,334.3) (38,249.6) 32,229.4
(17,932.9) 0 (2,903.9) (70.8) (3,866.3) (1,031.6) (7,815.9) (2,710.9) (599.0) (63.5) (36,994.8) 31,952.9
(10,735.6) (2,383.4) (3,093.8) (21.5) (4,286.0) (496.7) (6,589.3) (2,016.4) 0 (11,893.9) (41,516.6) 32,437.8
(11,219.7) (2,467.8) (2,901.7) (44.1) (4,043.7) (496.5) (6,130.5) (2,454.8) 0 (12,565.5) (42,324.3) 29,326.1
(11,880.1) (2,796.7) (2,731.3) (70.8) (3,704.8) (567.2) (6,204.3) (2,345.1) 0 (12,950.3) (43,250.6) 29,458.3
34 20 35 36 19 30 37 33
JUMLAH ASET BERSIH
36,398.3
Penyata Kewangan
(200866-W)
228

pada 31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
Nota
Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012
Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012
EKUITI Modal saham Premium saham Penilaian semula dan rizab lain Keuntungan tersimpan MODAL DAN RIZAB DIAGIHKAN KEPADA PEMILIK SYARIKAT KEPENTINGAN BUKAN KAWALAN JUMLAH EKUITI
38 39 40 41
5,501.6 4,529.1 648.7 25,457.9
5,456.6 4,332.6 689.4 21,518.8
4,352.7 5,354.2 682.8 21,372.0
5,501.6 4,529.1 1,051.9 21,355.2
5,456.6 4,332.6 1,041.3 18,495.6
4,352.7 5,354.2 1,015.5 18,735.9
36,137.3 261.0 36,398.3
31,997.4 232.0 32,229.4
31,761.7 191.2 31,952.9
32,437.8 0 32,437.8
29,326.1 0 29,326.1
29,458.3 0 29,458.3
Sen
Sen Sen (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula)
ASET BERSIH SESAHAM DIAGIHKAN KEPADA PEMILIK SYARIKAT
656.9
586.4
729.7
229
Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukan

Diagihkan kepada pemegang ekuiti Syarikat Saham biasa RM1.00 sesaham RMjuta Rizab Skim opsyen saham pekerja RMjuta Penilaian semula dan Kepentingan rizab-rizab Keuntungan bukan lain tersimpan kawalan RMjuta RMjuta RMjuta Penyata Kewangan
Nota
Premium saham RMjuta
Jumlah ekuiti RMjuta
Kumpulan Pada 1 September 2011 (seperti dilaporkan sebelumnya) Pelarasan tahun sebelumnya Pada 1 September 2011 (dinyatakan semula) Keuntungan bagi tahun kewangan Jumlah pendapatan komprehensif lain Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan Realisasi penilaian semula rizab 40 5,456.6 0 4,332.6 0 156.6 0 532.8 0 19,701.5 1,817.3 91.6 140.4 30,271.7 1,957.7
48
5,456.6 0 0
4,332.6 0 0
156.6 0 0
532.8 0 (51.2)
21,518.8 4,197.6 0
232.0 8.6 0
32,229.4 4,206.2 (51.2)
0 0
0 0
0 0
(51.2) (14.5)
4,197.6 14.5
8.6 0
4,155.0 0
Urusniaga dengan pemilik: Perubahan dalam kepentingan pemilikan dalam anak syarikat Dividen dibayar bagi tahun kewangan 2012 12 Dividen dibayar kepada kepentingan bukan kawalan Skim Opsyen Saham Pekerja: Opsyen diberi Terbitan modal saham: Opsyen saham 38, 39 Jumlah urusniaga dengan pemilik Pada 31 Ogos 2012
0 0 0 0 45.0 45.0 5,501.6
0 0 0 0 196.5 196.5 4,529.1
0 0 0 25.0 0 25.0 181.6
0 0 0 0 0 0 467.1
0 (273.0) 0 0 0 (273.0) 25,457.9
21.9 0 (1.5) 0 0 20.4 261.0
21.9 (273.0) (1.5) 25.0 241.5 13.9 36,398.3
(200866-W)
230

Penyata Kewangan
Diagihkan kepada pemegang ekuiti Syarikat Saham biasa RM1.00 sesaham RMjuta Rizab Skim opsyen saham pekerja RMjuta Penilaian semula dan Kepentingan rizab-rizab Keuntungan bukan lain tersimpan kawalan RMjuta RMjuta RMjuta
Nota
Kumpulan Pada 1 September 2010 (seperti dilaporkan sebelumnya) Pelarasan tahun terdahulu Pada 1 September 2010 (dinyatakan semula) Keuntungan bagi tahun kewangan Jumlah pendapatan komprehensif lain Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan Realisasi penilaian semula rizab 40 4,352.7 0 5,354.2 0 122.5 0 560.3 0 20,020.6 1,351.4 42.9 148.3 30,453.2 1,499.7
48
4,352.7 0 0
5,354.2 0 0
122.5 0 0
560.3 0 (8.1)
21,372.0 965.4 0
191.2 (0.9) 0
31,952.9 964.5 (8.1)
0 0
0 0
0 0
(8.1) (19.4)
965.4 19.4
(0.9) 0
956.4 0
Urusniaga dengan pemilik: Dividen dibayar bagi tahun kewangan berakhir: 31.08.2010 12 31.08.2011 12 Penetapan semula tanggungan kepada kepentingan luar kawalan Skim Opsyen Saham Pekerja opsyen diberi Terbitan modal saham: Opsyen saham 38, 39 Saham bonus Jumlah urusniaga dengan pemilik Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula)
0 0 0 0 13.8 1,090.1 1,103.9 5,456.6
0 0 0 0 68.5 (1,090.1) (1,021.6) 4,332.6
0 0 0 34.1 0 0 34.1 156.6
0 0 0 0 0 0 0 532.8
(654.0) (184.0) 0 0 0 0 (838.0) 21,518.8
0 0 41.7 0 0 0 41.7 232.0
(654.0) (184.0) 41.7 34.1 82.3 0 (679.9) 32,229.4
231

Tidak boleh diagihkan Saham biasa RM1.00 sesaham RMjuta Rizab Skim opsyen saham pekerja RMjuta
Boleh diagihkan
Nota
Penilaian semula dan rizab-rizab Keuntungan lain tersimpan RMjuta RMjuta
Syarikat Pada 1 September 2011 (seperti dilaporkan sebelumnya) Pelarasan tahun terdahulu Pada 1 September 2011 (dinyatakan semula) Keuntungan bagi tahun kewangan Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan Realisasi penilaian semula rizab Urusniaga dengan pemilik: Dividen dibayar bagi tahun kewangan 2012 Skim Opsyen Saham Pekerja: Opsyen diberikan Terbitan modal saham: Opsyen saham Jumlah urusniaga dengan pemilik Pada 31 Ogos 2012 40 5,456.6 0 5,456.6 0 4,332.6 0 4,332.6 0 156.5 0 156.5 0 884.8 0 884.8 0 18,630.5 (134.9) 18,495.6 3,118.1 29,461.0 (134.9) 29,326.1 3,118.1
48
0 0
0 0
0 0
0 (14.5)
3,118.1 14.5
3,118.1 0
12
0 0
0 0 196.5 196.5 4,529.1
0 25.1 0 25.1 181.6
0 0 0 0 870.3
(273.0) 0 0 (273.0) 21,355.2
(273.0) 25.1 241.5 (6.4) 32,437.8
38, 39
45.0 45.0 5,501.6
Penyata Kewangan
(200866-W)
232

Penyata Kewangan
Tidak boleh diagihkan Saham biasa RM1.00 sesaham RMjuta Rizab Skim opsyen saham pekerja RMjuta
Boleh diagihkan
Nota
Penilaian semula dan rizab-rizab Keuntungan lain tersimpan RMjuta RMjuta
Syarikat Pada 1 September 2010 (seperti dilaporkan sebelumnya) Pelarasan tahun terdahulu Pada 1 September 2010 (dinyatakan semula) Keuntungan bagi tahun kewangan Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan Realisasi penilaian semula rizab Urusniaga dengan pemilik: Dividen dibayar bagi tahun kewangan berakhir: 31.08.2010 31.08.2011 Skim Opsyen Saham Pekerja: opsyen diberikan Terbitan modal saham: Opsyen saham Saham bonus Jumlah urusniaga dengan pemilik Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula) 40 4,352.7 0 4,352.7 0 5,354.2 0 5,354.2 0 111.3 0 111.3 0 904.2 0 904.2 0 19,030.5 (294.6) 18,735.9 578.3 29,752.9 (294.6) 29,458.3 578.3
48
0 0
0 0
0 0
0 (19.4)
578.3 19.4
578.3 0
12 12
0 0 0
0 0 0 68.5 (1,090.1) (1,021.6) 4,332.6
0 0 45.2 0 0 45.2 156.5
0 0 0 0 0 0 884.8
(654.0) (184.0) 0 0 0 (838.0) 18,495.6
(654.0) (184.0) 45.2 82.3 0 (710.5) 29,326.1
38, 39
13.8 1,090.1 1,103.9 5,456.6
233
Penyata Aliran Tunai Disatukan

Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan Semula) RMjuta RMjuta ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASI Keuntungan bagi tahun kewangan Pelarasan bagi: Cukai dan zakat Hartanah, loji dan peralatan: Susut nilai Hapus kira Keuntungan daripada pelupusan Peruntukan bagi faedah persaraan Peruntukan bagi opsyen saham Kerugian tukaran wang asing Keuntungan atas: Pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan Penebusan saham keutamaan dalam anak syarikat Pelupusan pelaburan jangka pendek Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama Bahagian hasil daripada syarikat bersekutu Muhibah negatif daripada pengambilalihan syarikat bersekutu Pendapatan dividen Pendapatan faedah Faedah atas pinjaman Pelepasan pendapatan tertunda Pelepasan geran pembangunan Kerajaan Peruntukan bagi kemerosotan nilai: Penghutang Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Kerugian kemerosotan nilai: Penghutang Jumlah hutang daripada entiti-entiti kawalan bersama Peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilai daripada pelaburan dalam anak syarikat Masuk kira penurunan nilai dalam sekuriti boleh niaga Peruntukan bagi inventori usang Masuk kira inventori usang Inventori dihapus kira Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan Semula) RMjuta RMjuta Penyata Kewangan
4,206.2 1,331.0 4,268.1 44.4 (5.8) 877.5 25.0 230.8 (1.8) 0 (0.2) 0.2 (54.4) 27.4 0 (172.2) 664.3 (928.2) (77.0) 122.9 0 (141.1) (0.5) 0 (0.5) 132.9 (111.8) 18.6 (50.1) 10,405.7
964.5 192.2 4,061.9 35.5 (1.4) 859.6 34.1 227.0 (43.3) 0 (5.0) (0.6) (62.9) (29.9) (5.4) (319.1) 865.3 (652.8) (64.6) 100.5 0 (24.5) (3.2) 0 0 109.2 (117.8) 22.9 (78.1) 6,064.1
3,118.1 1,311.6 4,033.6 31.3 (5.8) 840.3 21.2 213.1 (1.8) (56.8) (0.1) 0 0 0 (108.2) (316.5) 414.1 (811.4) 0 111.6 292.8 (125.2) (0.5) 774.1 (0.5) 132.9 (111.8) 18.4 (6.5) 9,768.0
578.3 36.8 3,952.8 34.8 (1.4) 818.4 29.8 244.1 (43.3) (259.7) (5.0) 0 0 0 (88.2) (434.8) 582.7 (595.2) 0 66.3 187.7 (19.1) (3.2) 0 0 109.2 (117.7) 21.4 5.1 5,099.8
(200866-W)
234

Penyata Kewangan
Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan Semula) RMjuta RMjuta ALIRAN TUNAI Inventori Penghutang Pemiutang Jumlah hutang Jumlah hutang Jumlah hutang DARIPADA AKTIVITI OPERASI (SAMBUNGAN) (236.0) (1,594.7) 21.3 0 (58.0) 0.5 8,538.8 (608.3) 777.4 199.8 (432.1) 8,475.6 (209.8) (1,296.2) 533.3 0 75.4 3.1 5,169.9 (505.4) 949.3 181.0 (696.8) 5,098.0
Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan Semula) RMjuta RMjuta
daripada anak-anak syarikat daripada/kepada syarikat-syarikat bersekutu kepada entiti-entiti kawalan bersama
(212.4) (1,898.4) (421.5) (410.7) (57.1) 0.6 6,768.5 (598.0) 655.6 192.1 (352.9) 6,665.3
(104.5) (271.3) (485.5) (505.2) 75.0 3.1 3,811.4 (479.5) 861.0 170.5 (653.7) 3,709.7
Tunai dijana daripada operasi Ganjaran pekerja dibayar Sumbangan diterima Deposit pelanggan diterima Cukai dan zakat dibayar Aliran tunai bersih daripada aktiviti operasi ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PELABURAN Pelaburan tambahan dalam: Anak syarikat Syarikat-syarikat bersekutu Hasil daripada penebusan: Saham keutamaan boleh tebus dalam anak syarikat Nota pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pendapatan dividen diterima Pendapatan faedah diterima Hartanah, loji dan peralatan: Tambahan Hasil daripada pelupusan Hasil daripada pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan Hasil daripada pelupusan pelaburan jangka pendek Aliran tunai bersih daripada aktiviti pelaburan
0 (91.9) 0 5.2 25.4 166.7 (7,004.4) 6.0 18.3 0.2 (6,874.5)
0 (113.3) 0 5.2 56.4 308.0 (5,655.9) 2.0 67.0 118.3 (5,212.3)
(91.9) 0 494.0 5.2 86.8 138.7 (4,655.4) 6.0 18.3 0.2 (3,998.1)
(437.2) (112.9) 850.0 5.2 76.5 274.0 (4,257.7) 2.0 67.0 118.3 (3,414.8)
235

Nota
Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan) Semula) RMjuta RMjuta
Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan) Semula) RMjuta RMjuta
ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PEMBIAYAAN Geran pembangunan Kerajaan diterima Hasil daripada terbitan saham Pinjaman jangka panjang: Hasil Pembayaran balik Pinjaman jangka pendek: Hasil Pembayaran balik Faedah dibayar Dividen dibayar kepada pemegang saham Dividen dibayar kepada kepentingan luar kawalan Terbitan saham kepada kepentingan luar kawalan Aliran tunai bersih daripada/(digunakan dalam) aktiviti pembiayaan PERTAMBAHAN/(PENGURANGAN) BERSIH DALAM DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAI KESAN PERUBAHAN DALAM MATA WANG ASING DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAI PADA AWAL TAHUN KEWANGAN DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAI PADA AKHIR TAHUN KEWANGAN Tunai di bank, dipegang sebagai amanah* Akaun rizab hutang** Dana daripada MOF*** TUNAI DAN BERSAMAAN TUNAI PADA AKHIR TAHUN KEWANGAN * **
120.8 241.5 4,888.2 (1,275.1) 353.5 (329.6) (675.2) (273.0) (1.5) 21.9 3,071.5
92.8 82.3 438.6 (3,100.1) 332.7 (284.5) (995.8) (838.0) 0 0 (4,272.0)
0 241.5 0 (824.5) 0 0 (553.9) (273.0) 0 0 (1,409.9)
0 82.3 0 (2,531.2) 0 0 (760.7) (838.0) 0 0 (4,047.6)
4,672.6 (0.5) 3,954.2
(4,386.3) (3.2) 8,343.7
1,257.3 0 2,703.9
(3,752.7) 0 6,456.6
28
8,626.3 (97.9) (218.6) (2.5)
3,954.2 (465.7) (225.2) (5.2)
3,961.2 0 0 0
2,703.9 0 0 0
32(b)(i)
8,307.3
3,258.1
3,961.2
2,703.9
Tunai di bank dan dipegang sebagai amanah selaras dengan geran yang diberikan kepada anak-anak syarikat oleh Kerajaan Malaysia untuk sebuah projek modal yang ditentukan. Akaun rizab hutang berkaitan dengan deposit yang ditempatkan dengan institusi kewangan berlesen adalah sebahagian daripada obligasi sekuriti untuk pembiayaan bon.
*** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
236
Nota-nota kepada Penyata Kewangan

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan 1 MAKLUMAT AM Aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan tenaga elektrik dan juga dalam jadual seperti di Nota 14 penyata kewangan. Sepanjang tahun kewangan ini, tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut. Syarikat adalah sebuah syarikat tanggungan awam berhad, ditubuhkan dan berada di Malaysia serta disenaraikan di Papan Utama Bursa Malaysia Securities Berhad. Alamat berdaftar Syarikat adalah Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2, Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad, No. 129, Jalan Bangsar, 59200 Kuala Lumpur, Malaysia.
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA Melainkan dinyatakan sebaliknya, dasar perakaunan berikut telah diterima pakai secara konsisten dalam semua perkara yang dianggap penting berkaitan penyata kewangan. Penyampaian dasar ini telah diterima pakai secara konsisten dalam semua tahun melainkan dinyatakan sebaliknya. (a) Asas penyediaan Penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat telah disediakan selaras dengan peruntukan Akta Syarikat 1965 dan Piawaian Pelaporan Kewangan (FRS), Piawaian Perakaunan MASB Yang Diluluskan di Malaysia untuk Entiti Selain daripada Entiti Persendirian. Penyata kewangan ini telah disediakan berdasarkan konvensyen kos sejarah kecuali yang mana dinyatakan dalam ringkasan dasar-dasar perakaunan utama ini. Penyediaan penyata kewangan adalah selaras dengan FRS, yang memerlukan penggunaan beberapa anggaran dan andaian perakaunan kritikal yang akan memberi kesan ke atas jumlah aset dan tanggungan yang dilaporkan daripada aset dan tanggungan serta pendedahan aset-aset dan tanggungan luar jangka pada tarikh penyata kewangan dan jumlah hasil dan perbelanjaan yang dilaporkan sepanjang tempoh laporan. Ia juga memerlukan para Pengarah membuat penilaian dalam proses pelaksanaan dasar perakaunan Kumpulan. Meskipun anggaran dan pertimbangan ini adalah berdasarkan pada pengetahuan terbaik para Pengarah berhubung peristiwa dan tindakan semasa, keputusan yang sebenar berkemungkinan berbeza. Perkara yang melibatkan tahap pertimbangan yang lebih tinggi atau rumit, ataupun perkara di mana andaian dan anggaran adalah penting kepada penyata kewangan, didedahkan dalam Nota 3 penyata kewangan ini. Penyata kewangan telah diluluskan untuk terbitan selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah pada 31 Oktober 2012.
237

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (a) Asas penyediaan (sambungan) (i) Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, dan pentafsiran Jawatankuasa Interpretasi (IC) dan penambahbaikan yang berkuatkuasa. Piawaian perakaunan baru, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan dan pentafsiran IC serta penambahbaikan kepada piawaian yang berkuatkuasa ke atas tahun kewangan Kumpulan Syarikat mulai 1 September 2011 adalah seperti berikut: Pindaan kepada FRS 2 Bayaran Berasaskan Saham dan Penyelesaian Tunai Kumpulan Transaksi Pembayaran Berasaskan Saham Pindaan kepada FRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan Menambah baik Pendedahan Tentang Instrumen Kewangan Interpretasi IC 4 Menentukan Sesuatu Pengaturan Mengandungi Pajakan Pindaan kepada Interpretasi IC 14 Prapembayaran Keperluan Pembiayaan Minimum Pindaan kepada Interpretasi IC 19 Menghapuskan Liabiliti Kewangan dengan Instrumen Ekuiti Penambahbaikan kepada FRS (2010) Satu ringkasan kesan penting piawaian perakaunan baru, pindaan dan penambahbaikan kepada piawaian dan Interpretasi IC ke atas penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang diterbitkan dan sedia ada dinyatakan dalam Nota 48 penyata kewangan. Nota-nota kepada baki setakat 1 September 2010 yang telah dinyatakan semula disebabkan oleh perubahan dasar perakaunan telah dinyatakan dalam penyata kewangan sementara Nota kepada baki tidak terjejas belum dimasukkan. (ii) Piawaian dan penggunaan awal oleh Kumpulan dan Syarikat Kumpulan dan Syarikat tidak mengguna pakai lebih awal sebarang piawaian perakaunan baru, pindaan dan penambahbaikan kepada piawaian diterbitkan dan sedia ada dan Pentafsiran IC. (iii) Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang berkaitan dengan Kumpulan dan Syarikat tetapi belum berkuatkuasa. Dalam tahun kewangan akan datang, Kumpulan akan mengguna pakai rangka kerja pematuhan IFRS yang baru, Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia (MFRS). Dalam mengguna pakai rangka kerja baru ini, Kumpulan akan menerima pakai MFRS 1 Penerapan MFRS kali pertama. Kumpulan akan menerima pakai piawaian baru, pindaan kepada piawaian dan interpretasi dalam tempoh berikut: (i) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012 Semakan semula MFRS 124 Pendedahan Pihak Berkaitan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menghapuskan pengecualian untuk membuat pendedahan urus niaga antara entiti berkaitan kerajaan dan kerajaan dan kesemua entiti berkaitan kerajaan yang lain. Pendedahan baru yang berikut adalah diperlukan bagi entiti berkaitan kerajaan: Nama kerajaan dan sifat hubungan mereka; Bentuk dan jumlah setiap transaksi penting secara individu; dan Tahap sebarang transaksi yang secara kolektif penting, sama ada kualitatif atau kuantitatif.
Penyata Kewangan
(200866-W)
238

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (a) Asas Penyediaan (sambungan) (iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang boleh diguna pakai tetapi belum lagi berkuatkuasa. (sambungan) (i) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012 (sambungan) Pindaan kepada MFRS 112 Cukai-Pendapatan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) memperkenalkan pengecualian daripada prinsip sedia ada dalam mengukur aset cukai tertunda atau liabiliti-liabiliti pelaburan hartanah pada nilai saksama. MFRS 112 pada masa ini, memerlukan sebuah entiti mengukur cukai tertunda berkaitan aset dengan mengira sama ada sebuah entiti itu menjangka memperoleh semula jumlah bawaan asetnya sama ada melalui penggunaan atau penjualannya. Sememangnya adalah sukar dan subjektif untuk menilai sama ada perolehan boleh diraih semula akan melalui penggunaan atau penjualan apabila aset diukur menggunakan model nilai MFRS 140 Hartanah Pelaburan. Berikutan pindaan, Interpretasi IC 121 Cukai Pendapatan perolehan semula daripada penilaian semula aset tidak susut nilai tidak akan lagi digunakan terhadap hartanah pelaburan yang dibawa pada nilai saksama. Pindaan juga memasukkan MFRS 112 garis panduan yang ada sebelum ini dalam Interpretasi IC 121 yang ditarik balik. Pindaan kepada MFRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan terhadap pemindahan aset kewangan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menggalakkan ketelusan dalam melaporkan transaksi-transaksi pemindahan dan meningkatkan pemahaman pengguna tentang pendedahan risiko berkaitan pemindahan-pemindahan aset kewangan dan kesannya kepada kedudukan kewangan sesebuah entiti, terutamanya yang terlibat dalam pensekuritian aset kewangan. Pindaan kepada MFRS 101 Pembentangan perkara-perkara pendapatan komprehensif lain (berkuatkuasa mulai 1 Julai 2012 memerlukan entiti-entiti berkaitan mengasingkan perkara-perkara atau item-item yang dibentang dalam pendapatan komprehensif lain (OCI) dalam penyata pendapatan tersebut kepada dua kumpulan, berdasarkan sama ada mereka boleh dikitar semula untuk mendapat keuntungan atau kerugian pada masa akan datang. Pindaan tidak menyatakan perkara-perkara yang perlu dibentangkan dalam OCI.
(ii)
Tahun Kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013 MFRS 10 Penyata kewangan disatukan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) mengubah takrif kawalan. Seorang pelabur mengawal seorang penerima pelaburan apabila ia didedahkan, atau mempunyai hak, untuk pulangan-pulangan berubah-ubah dari penglibatannya dengan penerima pelaburan dan berkeupayaan mempengaruhi pulangan melalui kuasanya terhadap penerima pelaburan. Kawalan diwujudkan sebagai dasar untuk menentukan entiti-entiti yang mana disatukan dalam penyata kewangan dan menetapkan keperluan perakaunan untuk penyediaan penyata kewangan yang disatukan. Ia menggantikan semua panduan dan penyatuan dalam MFRS 127 Penyatuan dan penyata kewangan berasingan dan Interpretasi IC 112 Penyatuan Entiti tujuan khusus. MFRS 11 Pengaturan bersama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) memerlukan satu pihak yang terlibat dalam pengaturan bersama menetapkan bentuk pengaturan itu dengan melalui penilaian hak-hak dan kewajipan-kewajipannya yang timbul, berbanding segi perundangan. Terdapat dua jenis pengaturan bersama: operasi bersama dan usaha sama. Operasi bersama timbul apabila pengendali bersama mempunyai hak terhadap aset-aset dan kewajipan-kewajipan berkaitan dengan pengaturan dan turut mengambilkira kepentingannya dalam aset, liabiliti-liabiliti, pendapatan dan perbelanjaan. Usaha sama timbul apabila pengendali bersama mempunyai hak bagi aset bersih dalam pengaturan dan oleh itu, ekuiti menentukan kepentingannya. Penyatuan berkadar dalam usaha sama tidak lagi dibenarkan.
239

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (a) Asas penyediaan (sambungan) (iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang boleh diguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan) (ii) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013 (sambungan) MFRS 12 Pendedahan kepentingan dalam entiti-entiti lain (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) menetapkan keperluan pendedahan pelaporan entiti-entiti di bawah dua standard baru, iaitu MFRS 10 dan MFRS 11, sebagai menggantikan keperluan semasa yang terdapat dalam MFRS 128 Pelaburan dalam syarikat-syarikat bersekutu. Entiti-entiti dikehendaki mendedahkan maklumat yang boleh membantu para pembaca penyata kewangan menilai sifat, risiko-risiko dan kesan kewangan berkaitan dengan kepentingan entiti dalam syarikat subsidiari, syarikat-syarikat bersekutu, pengaturan bersama dan entiti-entiti berstruktur tidak disatukan. MFRS 13 Pengukuran nilai saksama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) bertujuan memperbaiki ketekalan dan mengurangkan kerumitan dengan menyediakan definisi tepat tentang nilai saksama dan sumber tunggal bagi pengukuran nilai saksama serta keperluan pendedahan untuk kegunaan menyeluruh MFRSs. Keperluan itu tidak memperluaskan penggunaan perakaunan nilai saksama tetapi menyediakan panduan tentang pemakaiannya sekiranya telah dipakai atau pemakaiannya dibenarkan oleh standard lain. Peningkatan keperluan membuat pendedahan adalah menyamai dengan apa yang terdapat dalam MFRS 7 Instrumen kewangan: Pendedahan, tetapi diterima pakai ke atas kesemua aset dan liabiliti yang diukur pada nilai saksama. FRS 127 Penyata kewangan berasingan (berkuatkuasa 1 Januari 2013) yang disemak semula meliputi peruntukan terhadap penyata kewangan berasingan yang ditinggalkan selepas peruntukan kawalan MFRS 127 dimasukkan dalam MFRS 10 yang baru. MFRS 128 Pelaburan dalam syarikat-syarikat sekutu dan usaha sama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) yang disemak semula meliputi keperluan mengadakan usahasama, dan juga syarikat-syarikat sekutu, diambil kira daripada segi ekuiti berikutan terbitan MFRS 11. Pindaan kepada MFRS 1 Pemakaian MFRS kali pertama: Pinjaman Kerajaan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) menyediakan pelepasan kepada pengguna kali pertama daripada permohonan retrospektif MFRS 120 Perakaunan Geran Kerajaan dan Pendedahan Bantuan Kerajaan bagi pinjaman kerajaan pada kadar faedah sedia ada di bawah pasaran pada tarikh peralihan kepada MFRS. Pindaan kepada MFRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) mengkehendaki pendedahan maklumat kuantitatif lebih luas berkaitan pengenalpastian instrumen kewangan yang diimbangi dalam penyata kewangan dan apa yang tertakluk kepada jaring induk atau pengaturan serupa tanpa mengira sama ada mereka diimbangi. Pindaan kepada MFRS 119 Manfaat pekerja (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) membuat perubahan penting terhadap pengiktirafan dan pengukuran perbelanjaan faedah pencen tertakrif dan faedah pemberhentian serta pendedahan faedah semua pekerja. Untung rugi aktuari tidak lagi akan tertunda menggunakan pendekatan koridor. MFRS 119 akan ditarik balik pada permohonan pindaan ini.
Penyata Kewangan
(200866-W)
240

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (a) Asas penyediaan (sambungan) (iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang boleh diguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan) (iii) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2014 Pindaan kepada MFRS 132 Instrumen kewangan: Pembentangan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2014) tidak mengubah model imbangan semasa dalam MFRS 132. Pindaan itu menjelaskan makna kini mempunyai hak tolakan boleh dikuatkuasakan secara sah, dan hak tolakan mesti ada pada hari ini (bukan bergantung pada peristiwa masa depan) dan boleh dikuatkuasa secara sah untuk semua pihak bertentangan dalam perjalanan urusan yang normal. Ini menjelaskan bahawa beberapa mekanisme penyelesaian kasar dengan ciri-ciri yang bersamaan penyelesaian bersih, akan memuaskan kreteria imbangan MFRS 132.
(iv) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2015 MFRS 9 Instrumen kewangan pengkelasan dan pengukuran aset kewangan dan liabiliti kewangan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2015) menggantikan pengkelasan berganda dan model-model pengukuran MFRS 139 dengan model tunggal hanya mempunyai dua kategori pengelasan: kos terlunas dan nilai saksama. Asas pengkelasan bergantung kepada model perniagaan entiti dalam menguruskan aset kewangan dan ciri-ciri aliran tunai kontraktual aset kewangan. Perakaunan dan pembentangan liabiliti kewangan dan menyah iktiraf instrumen kewangan ditempatkan semula dari MFRS 139, tanpa perubahan, kecuali liabiliti kewangan ditetapkan pada nilai saksama melalui untung atau rugi (FVTPL). Entiti dengan liabiliti kewangan ditetapkan pada FVTPL mengiktiraf perubahan dalam nilai saksama disebabkan perubahan risiko kredit liabiliti secara langsung dalam pendapatan komprehensif lain (OCI). Berikutan itu, tiada amaun dalam OCI dikitar semula untuk untung atau rugi tetapi keuntungan atau kerugian terkumpul mungkin dipindahkan dalam ekuiti. Panduan dalam MFRS 139 terhadap kemerosotan nilai aset kewangan dan perakaunan lindung nilai terus diguna pakai. MFRS 7 memerlukan pendedahan terhadap peralihan daripada MFRS 139 kepada MFRS 9. (v) Kesan yang timbul daripada permohonan awal piawaian di atas dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat. Kumpulan masih belum selesai membuat penilaiannya terhadap perbezaan kesan kewangan antara Piawaian Pelaporan Kewangan dan piawaian perakaunan di bawah Rangka Kerja MFRS. Sehubungan itu, prestasi kewangan yang disatukan dan kedudukan kewangan seperti mana dinyatakan dalam penyata kewangan ini bagi tahun berakhir pada 31 Ogos 2012 boleh berbeza jika disediakan di bawah rangka kerja MFRS.
241

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (b) Anak-anak syarikat dan asas penyatuan (i) Anak-anak syarikat Anak-anak syarikat adalah syarikat atau entiti-entiti lain (termasuk entiti untuk tujuan khas) di mana Kumpulan mempunyai kuasa untuk melaksanakan kawalan ke atas dasar kewangan dan operasi untuk memperoleh manfaat daripada aktiviti mereka, umumnya diserta dengan pegangan saham lebih daripada setengah hak mengundi. Kewujudan dan kesan hak undi berpotensi yang kini boleh dilaksanakan atau boleh ditukar dipertimbangkan, apabila menilai sama ada Kumpulan mengawal entiti yang lain. Dalam penyata kewangan berasingan Syarikat, pelaburan dalam anak-anak syarikat dinyatakan pada kos tolak kerugian kemerosotan nilai terkumpul. Daripada pelupusan pelaburan sedemikian, perbezaan antara kutipan pelupusan bersih dan jumlah bawaannya dimasukkan dalam penyata pendapatan. (ii) Asas penyatuan Penyata kewangan disatukan merangkumi penyata kewangan Syarikat dan anak-anak syarikatnya. Penyata kewangan anak-anak syarikat disediakan bagi tempoh laporan yang sama dengan Syarikat. Anak-anak syarikat disatukan dari tarikh Kumpulan memperoleh kawalan dan terus disatukan sehingga ke tarikh kawalan tersebut tamat. Dalam menyediakan penyata kewangan yang disatukan, baki dalam kumpulan, transaksi dan keuntungan atau kerugian tidak direalisasi bagi keuntungan atau kerugian dihapuskan sepenuhnya. Dasar perakaunan yang seragam diguna pakai dalam penyata kewangan disatukan bagi transaksi dan peristiwa dalam keadaan yang sama. Pertimbangan yang dipindahkan bagi pengambilalihan sebuah anak syarikat adalah nilai saksama aset yang dipindahkan, tanggungan yang ditanggung dan kepentingan ekuiti yang diterbitkan oleh Kumpulan. Pertimbangan yang dipindahkan termasuk nilai saksama sebarang aset atau tanggungan yang terhasil daripada pengaturan pertimbangan luar jangka. Kos berkaitan pengambilalihan dibelanjakan apabila ditanggung. Aset dan tanggungan diambil alih yang boleh dikenal pasti dan tanggungan luar jangka yang ditanggung dalam pergabungan perniagaan diukur pada permulaan pada nilai saksama pada tarikh pengambilalihan. Dalam gabungan perniagaan yang dicapai secara berperingkat, kepentingan ekuiti yang dipegang sebelumnya diukur semula pada nilai saksama tarikh pengambilalihan dan keuntungan atau kerugian yang terhasil diiktiraf dalam untung rugi. Lebihan pertimbangan yang dipindahkan, jumlah sebarang kepentingan bukan kawalan dalam syarikat yang diambilalih dan nilai saksama tarikh pengambilalihan sebarang kepentingan ekuiti sebelumnya dalam syarikat pengambilalihan ke atas nilai saksama bahagian Kumpulan daripada aset bersih yang boleh dikenal pasti yang diambil alih dicatatkan sebagai muhibah. Jika ini kurang daripada nilai saksama aset bersih anak syarikat yang diambil alih dalam kes pembelian murah, keuntungan diiktiraf dalam keuntungan dan kerugian. Rujuk Nota 2(f) dasar perakaunan mengenai muhibah. Kepentingan bukan kawalan adalah ekuiti dalam anak syarikat tidak diagihkan, secara langsung atau tidak langsung kepada syarikat induk. Mengikut asas daripada satu pengambilalihan kepada pengambilalihan lain, mengukur sebarang kepentingan bukan kawalan bahagian nisbah daripada aset bersih syarikat diambilalih yang boleh dikenal pasti. Pada akhir tempoh laporan, kepentingan bukan kawalan meliputi jumlah yang dikira pada tarikh pergabungan dan bahagiannya daripada perubahan dalam ekuiti anak syarikat sejak tarikh penggabungan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
242

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (b) Anak-anak syarikat dan asas penyatuan (sambungan) (ii) Asas penyatuan (sambungan) Semua pendapatan dan kerugian anak syarikat berpunca daripada syarikat induk dan kepentingan bukan kawalan, walaupun punca kerugian kepada keputusan kepentingan kawalan dalam baki debit di dalam ekuiti pemegang saham. Keuntungan atau kerugian yang berpunca daripada kepentingan bukan kawalan bagi tahun-tahun terdahulu tidak dinyatakan semula. (iii) Perubahan dalam kepentingan pemilikan Apabila Kumpulan tidak lagi mempunyai kawalan, kawalan bersama atau pengaruh utama, sebarang kepentingan yang dikekalkan dalam entiti diukur semula kepada nilai saksamanya dengan perubahan dalam jumlah bawaan diiktiraf dalam penyata pendapatan. Nilai saksama ini adalah nilai saksamanya daripada pengiktirafan permulaan sebagai aset kewangan selaras dengan FRS 139. Sebarang jumlah yang diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan komprehensif berhubung entiti berkenaan diambil kira seolah-olah Kumpulan telah melupuskan aset atau tanggungan berkaitan secara langsung. Oleh itu, ia diambil kira sebagai syarikat yang dilabur berasaskan ekuiti atau aset kewangan tersedia untuk jualan bergantung kepada tahap pengaruh yang dikekalkan. (c) Transaksi dengan kepentingan bukan kawalan Kumpulan menerima pakai dasar kaedah transaksi dengan kepentingan bukan kawalan sebagai transaksi dengan pemilik ekuiti Kumpulan. Bagi pembelian daripada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang pertimbangan yang dibayar dan bahagian yang berkaitan jumlah bawa aset bersih anak-anak syarikat yang diperoleh ditolak daripada ekuiti. Bagi pelupusan kepada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang kutipan yang diterima dan bahagian berkaitan kepentingan minoriti juga dicatatkan dalam ekuiti. (d) Entiti-entiti kawalan bersama Entiti-entiti kawalan bersama adalah perbadanan, perkongsian atau entiti lain yang mana terdapat persetujuan berkontrak untuk perkongsian kawalan oleh Kumpulan dengan satu pihak atau lebih, dengan keputusan strategik kewangan dan operasi yang berkaitan dengan entiti memerlukan keputusan sebulat suara daripada pihak-pihak yang berkongsi kawalan. Kepentingan Kumpulan dalam entiti dikawal bersama diambil kira dalam penyata kewangan disatukan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti. Perakaunan ekuiti melibatkan pengiktirafan dalam penyata pendapatan disatukan dan penyata perubahan dalam ekuiti yang disatukan, bahagian Kumpulan daripada keuntungan tolak kerugian entiti-entiti kawalan bersama berasaskan kepada penyata kewangan beraudit terkini atau akaun pengurusan entiti-entiti kawalan bersama, yang dibuat sehingga akhir tahun kewangan. Jika perlu, pelarasan dibuat kepada keputusan dan aset bersih aset entiti-entiti kawalan bersama bagi memastikan keseragaman dasar perakaunan dengan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalam entiti-entiti kawalan bersama dicatatkan pada kos termasuk muhibah dan dilaraskan selepas itu bagi kerugian pengurangan nilai terkumpul dan perubahan selepas pengambilalihan dalam bahagian Kumpulan daripada aset bersih entiti-entiti kawalan bersama tersebut. Keuntungan tidak direalisasi daripada transaksi antara Kumpulan dan entiti kawalan bersama dihapuskan setakat mana kepentingan Kumpulan dana entiti kawalan bersama tersebut. Kerugian tidak direalisasi juga dihapuskan mengikut asas yang sama tetapi hanya setakat kos yang boleh dikutip semula dan baki yang menyediakan bukti pengurangan dalam nilai boleh realisasi bersih atau pengurangan nilai aset yang dipindahkan diiktiraf dalam penyata pendapatan yang disatukan.
243

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (e) Syarikat-syarikat bersekutu Syarikat bersekutu adalah perbadanan di mana Kumpulan melaksanakan pengaruh penting. Pengaruh penting adalah kuasa untuk mengambil bahagian dalam kedudukan dasar kewangan dan operasi syarikat bersekutu tetapi tidak mempunyai kawalan ke atas dasar-dasar tersebut. Pelaburan dalam syarikat bersekutu diambil kira dalam penyata kewangan disatukan berdasarkan kaedah perakaunan dan pada awalnya diiktiraf pada kos. Kaedah ekuiti diterima pakai berasaskan kepada penyata kewangan terkini atau akaun pengurusan syarikat bersekutu, yang disediakan sehingga akhir tahun kewangan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalam syarikat bersekutu meliputi muhibah yang dikenal pasti semasa pengambilalihan, selepas ditolak kerugian kemerosotan nilai terkumpul. (lihat Nota 2(k)). Bahagian Kumpulan dalan keuntungan atau kerugian pasca pengambilalihan diiktiraf dalam penyata pendapatan disatukan dan bahagiannya dalam pergerakan pasca pengambilalihan dalam penyata pendapatan komprehensif lain diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif lain. Pergerakan pasca pengambilalihan terkumpul dilaraskan daripada jumlah bawa pelaburan. Apabila bahagian kerugian Kumpulan dalam syarikat bersekutu sama atau melebihi kepentingannya dalam syarikat bersekutu tersebut, termasuk sebarang penghutang tidak bercagar lain, kepentingan Kumpulan dikurangkan kepada sifar dan pengiktirafan kerugian selanjutnya tidak diteruskan kecuali apabila Kumpulan menanggung obligasi perundangan atau konstruktif atau membuat pembayaran bagi pihak syarikat bersekutu tersebut. Keuntungan belum direalisasi daripada transaksi, antara Kumpulan dan syarikat bersekutu dihapuskan sebahagiannya setakat kepentingan Kumpulan dalam syarikat bersekutut tersebut; kerugian belum direalisasi juga dihapuskan kecuali transaksi menyediakan bukti atas kemerosotan nilai aset yang dipindahkan itu. Di mana perlu, dalam mengguna pakai kaedah ekuiti, pelarasan dibuat kepada penyata kewangan syarikat bersekutu bagi memastikan keseragaman dengan dasar perakaunan Kumpulan. Pencairan keuntungan dan kerugian dalam syarikat bersekutu diiktiraf dalam penyata pendapatan. Bagi peningkatan kepentingan dalam syarikat bersekutu, tarikh pengambilalihan merupakan tarikh pengaruh pentingan diperoleh. Muhibah dikira pada setiap tarikh pembelian berasaskan kepada nilai saksama aset dan tanggungan yang dikenal pasti. Kepentingan yang diambilalih sebelumnya dipertingkatkan kepada nilai saksama dan bahagian keuntungan dan pergerakan ekuiti bagi kepentingan yang diambilalih sebelumnya diiktiraf kerana ia termasuk dalam peningkatan tersebut. (f) Muhibah Muhibah mewakili lebihan kos pengambilalihan ke atas perkongsian Kumpulan bagi nilai saksama aset bersih yang dikenal pasti termasuk tanggungan luar jangka anak-anak syarikat, entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu pada tarikh pengambilalihan. Kemerosotan nilai muhibah diuji sekurang-kurangnya setahun sekali, atau jika berlaku kejadian atau keadaan yang menunjukkan pengurangan nilai mungkin wujud. Kemorosotan nilai muhibah dicaj kepada penyata pendapatan apabila ia timbul. Kerugian pengurangan nilai muhibah (termasuk kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam tempoh interim terdahulu) tidak dicatat semula. Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan sesuatu entiti meliputi jumlah bawa muhibah yang berkaitan dengan entiti yang dilupuskan. Muhibah atas pengambilalihan entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu dimasukkan dalam pelaburan entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu. Muhibah sedemikian diuji bagi kemerosotan nilai sebagai sebahagian daripada jumlah bawaan keseluruhan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
244

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (g) Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilai Hartanah, loji dan kelengkapan dinyatakan pada kos atau penilaian tolak susut nilai dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul. Kos meliputi perbelanjaan yang berpunca secara langsung daripada pembinaan atau pengambilalihan butiran tersebut dan membawanya ke lokasi dan keadaan bagi membolehkannya beroperasi seperti yang diingini oleh Kumpulan. Kumpulan memperuntukkan kos sesuatu hartanah, loji dan kelengkapan kepada sistem dan bahagiannya yang penting. Para Pengarah telah menggunakan peruntukan peralihan Piawaian Perakaunan Antarabangsa No. 16 (disemak semula) Hartanah, Loji dan Kelengkapan seperti yang diterima pakai oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia yang membenarkan tanah milik bebas, bangunan dan kerja awam dinyatakan pada penilaian tahun sebelumnya tolak susut nilai terkumpul. Apabila jumlah bawa sesuatu aset meningkat hasil penilaian semula, peningkatan tersebut diiktiraf dalam pendapatan komprehensif lain sebagai rizab lebihan penilaian semula. Apabila jumlah bawaan aset menurun berikutan penilaian semula, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan. Walau bagaimanapun, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif setakat mana baki kredit ada dalam rizab lebihan penilaian semula aset berkenaan. Kos selanjutnya dimasukkan dalam jumlah bawa aset atau diiktiraf sebagai aset berasingan, mengikut kesesuaian, hanya apabila manfaat ekonomi masa depan berkaitan dengan butiran tersebut berkemungkinan akan mengalir ke dalam Kumpulan, dan kos butiran tersebut boleh diukur dengan pasti. Jumlah bawa bahagian yang digantikan tidak lagi diiktiraf. Kos kerja baikpulih/pemeriksaan utama diiktiraf dalam jumlah bawa aset sebagai penggantian dan jumlah bawaan selebihnya bagi kerja baik pulih/pemeriksaan utama sebelumnya tidak lagi diiktiraf. Alat ganti utama dan kelengkapan sedia tunggu diiktiraf sebagai aset apabila Kumpulan menjangka akan menggunakannya untuk lebih daripada satu tempoh. Begitu juga, jika alat ganti dan kelengkapan servis hanya boleh digunakan berhubung dengan satu butiran hartanah sahaja, loji dan kelengkapan, ia diambil kira sebagai hartanah, loji dan kelengkapan. Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan dengan merujuk kepada jumlah bawa dan diambil kira bagi menentukan keuntungan/(kerugian) sebelum cukai. Semasa pelupusan aset yang dinilai semula, jumlah dalam rizab penilaian semula berkaitan dengan hartanah, loji dan kelengkapan tersebut dipindahkan kepada keuntungan terkumpul. Tanah milik bebas dan modal kerja dalam pelaksanaan tidak disusut nilai. Tanah pegangan pajakan dikelaskan sebagai pajakan kewangan (rujuk kepada dasar perakaunan Nota 2(m)(i) mengenai pajakan kewangan) dilunaskan sepanjang baki tempoh pajakan masing-masing antara 5 hingga 99 tahun mengikut asas garis lurus.
245

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (g) Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilai (sambungan) Susut nilai dikira bagi semua kategori lain hartanah, loji dan kelengkapan mengikut kaedah garis lurus yang menunjukkan anggaran hayat berguna aset tersebut, diringkaskan seperti berikut: Bangunan dan kerja awam Loji dan jentera Talian dan sesalur pembahagian Perkhidmatan pembahagian Meter Lampu awam Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat Kenderaan bermotor 10 hingga 60 tahun 3 hingga 40 tahun 15 hingga 40 tahun 20 tahun 10 hingga 15 tahun 15 hingga 20 tahun 3 hingga 15 tahun 5 hingga 15 tahun
Nilai sisa dan hayat berguna aset dikaji dan dilaraskan jika sesuai, pada akhir tempoh laporan. Pada akhir tempoh laporan, Kumpulan menilai sama ada terdapat sebarang petunjuk kemerosotan nilai. Jika terdapat petunjuk sedemikian, satu analisis dilakukan untuk menilai sama ada jumlah bawa aset boleh dikutip semula sepenuhnya. Penurunan nilai dibuat jika jumlah bawaan melebihi jumlah boleh dikutip semula (lihat Nota 2(k)). (h) Aset bukan semasa dipegang untuk jualan Kumpulan mengklasifikasikan aset bukan semasa sebagai dipegang untuk jualan jika sebahagian besar jumlah bawaannya boleh diperolehi melalui urus niaga dan bukannya melalui penggunaan berterusan. Aset yang diklasifikasikan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada nilai yang lebih rendah antara jumlah bawa nilai saksama tolak kos menjual. Tiada susut nilai atau pelunasan diperuntukkan daripada aset tersebut sementara ia dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan. Aset tidak lagi diiktiraf apabila dilupuskan dan perbezaan antara kutipan pelupusan bersih dan jumlah bawa diiktiraf sebagai keuntungan atau kerugian pada tempoh pelupusan. Aset yang tidak lagi dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada yang lebih rendah antara jumlah bawa sebelum aset tersebut dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan, dilaraskan bagi sebarang susut nilai atau penilaian semula yang mungkin diiktiraf jika aset tersebut tidak dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan dan jumlah boleh dikutip semula pada tarikh selepas ia diputuskan untuk tidak dijual.
Penyata Kewangan
(200866-W)
246

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (i) Penyelidikan dan pembangunan Perbelanjaan atas aktiviti penyelidikan, yang dijalankan untuk prospek memperoleh pengetahuan dan pemahaman saintifik atau teknikal baharu, diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai perbelanjaan apabila ditanggung. Perbelanjaan atas aktiviti pembangunan, di mana penemuan penyelidikan digunakan kepada pelan atau rekabentuk bagi pengeluaran produk dan proses baharu atau yang sebahagian besarnya dipertingkatkan, dipermodalkan jika produk atau proses tersebut secara teknikal atau komersilnya berdaya maju dan Kumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untuk menyelesaikan pembangunan dan untuk mengguna atau menjual aset tersebut. Kos pembangunan yang dipermodalkan termasuklah kos bahan, buruh dan overhed yang secara langsung terlibat dalam menyiapkan aset bagi kegunaan yang dirancang. Bagi aset yang layak, kos pinjaman dipermodalkan mengikut dasar perakaunan kos pinjaman. Perbelanjaan pembangunan yang lain diiktiraf dalam penyata pendapatan bila mana ia dibuat. Kos pembangunan yang dipermodalkan diiktiraf sebagai aset tidak ketara dan dilunaskan dari mula aset tersebut sedia untuk digunakan mengikut kaedah garis lurus sepanjang hayat bergunanya. (j) Permodalan kos pinjaman Kos pinjaman yang ditanggung untuk membiayai pembinaan sebarang aset yang layak dipermodalkan sebagai sebahagian daripada kos aset sepanjang tempoh yang diperlukan untuk menyelesaikan dan menyediakan aset tersebut bagi kegunaan yang dikehendaki. Semua kos pinjaman yang lain adalah dibelanjakan. (k) Kemerosotan nilai aset bukan kewangan Hartanah, loji dan kelengkapan dan aset bukan kewangan lain, termasuk aset tidak ketara, disemak untuk kerugian kemerosotan nilai apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan bahawa jumlah bawa mungkin tidak dapat dikutip semula. Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf bagi jumlah yang mana jumlah bawaan aset melebihi jumlah boleh dikutip semula. Jumlah boleh dikutip semula adalah yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual dan nilai kegunaan. Bagi tujuan penilaian kemerosotan nilai, aset dikumpulkan pada tahap terendah di mana aliran tunai boleh dikenal pasti secara berasingan. Kerugian kemerosotan nilai dicaj kepada penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan penilaian semula sebelumnya yang mana dalam hal tersebut ia dicaj kepada lebihan penilaian semula. Sebarang peningkatan selanjutnya dalam jumlah boleh dikutip semula diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan kerugian kemerosotan nilai ke atas aset yang dinilai semula yang mana dalam hal tersebut ia dibawa kepada lebihan penilaian semula. (l) Sumbangan pelanggan Sumbangan (aset dalam bentuk hartanah, loji dan kelengkapan atau tunai untuk memperoleh aset berkenaan) yang diterima daripada para pelanggan, meliputi terutamanya sumbangan modal pendahuluan bagi pembinaan aset, yang digunakan untuk menyambungkan para pelanggan kepada rangkaian atau untuk memberi perkhidmatan kepada mereka, dikreditkan kepada akaun pendapatan tertunda apabila aset tersebut diiktiraf. Sumbangan yang diterima sebelum 1 Januari 2011 dilunaskan sepanjang tempoh 15 tahun, yang merupakan hayat berguna purata aset. Berkuatkuasa 1 Januari 2011, sebagai mematuhi Interpretasi IC 18, semua caruman yang diterima daripada para pelanggan, apabila jumlah caruman tersebut perlu digunakan hanya untuk membina atau memperoleh sesuatu hartanah, loji atau kelengkapan, dan butiran hartanah, loji dan kelengkapan digunakan sama ada untuk menyambungkan pelanggan kepada rangkaian atau menyediakan perkhidmatan kepada pelanggan untuk memperolehi bekalan barangan atau perkhidmatan secara berterusan, atau untuk melakukan kedua-duanya, sumbangan yang diterima diiktiraf sebagai hasil. Hasil daripada aset yang diterima daripada para pelanggan diiktiraf dalam penyata pendapatan apabila obligasi pelaksanaan yang dikaitkan dengan penerimaan sumbangan pelanggan tersebut dipenuhi.
247

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (m) Pajakan Pajakan adalah perjanjian di mana pemberi pajak memindahkan kepada penerima pajak hak untuk menggunakan aset bagi tempoh yang dipersetujui, sebagai balasan untuk satu pembayaran atau siri pembayaran yang diterimanya. (i) Pajakan kewangan di mana kumpulan adalah penerima pajak Kumpulan memajak hartanah, loji dan kelengkapan tertentu. Pajakan hartanah, loji dan kelengkapan di mana Kumpulan memiliki seluruh risiko dan ganjaran pemilikan dikelaskan sebagai pajakan kewangan. Pajakan kewangan dipermodalkan pada permulaan pajakan mengikut yang lebih rendah antara nilai saksama hartanah yang dipajak dan nilai semasa bayaran pajakan minimum. Setiap bayaran pajakan diperuntukkan antara tanggungan dan caj pembiayaan untuk mencapai satu kadar seragam daripada baki tanggungan. Obligasi penyewaan yang berkaitan, selepas ditolak caj kewangan, dimasukkan dalam penghutang jangka panjang. Elemen faedah kos pembiayaan dicaj kepada penyata pendapatan ke atas tempoh pajakan untuk menghasilkan faedah pada kadar berkala yang seragam atas baki tanggungan bagi setiap tempoh. Hartanah, loji dan peralatan yang diperoleh di bawah pajakan lesen disusut nilai pada yang lebih pendek antara hayat berguna dan tempoh pajakan. (ii) Pajakan operasi di mana kumpulan adalah penerima pajak Pajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada Kumpulan dikelaskan sebagai pajakan operasi. Bayaran yang dibuat di bawah pajakan operasi (selepas ditolak sebarang insentif yang diterima daripada pemberi pajak atau pemajak) dicaj kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang tempoh pajakan. (iii) Pajakan operasi di mana kumpulan adalah pemajak/pemberi pajak Pajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada penerima pajak dikelaskan sebagai pajakan operasi (iaitu Kumpulan adalah pemajak). Bayaran yang diterima di bawah pajakan operasi yang berkait dengan elektrik diiktiraf dalam untung rugi di bawah kategori pendapatan pada asas garis lurus sepanjang tempoh pajakan. Pembayaran lain yang diterima di bawah pajakan operasi disertakan dalam untung rugi di bawah kategori pendapatan lain. (n) Inventori Inventori dinyatakan pada yang lebih rendah antara kos dan nilai boleh realisasi bersih. Kos kerja dalam pelaksanaan dan barangan siap meliputi bahan mentah, buruh langsung dan sebahagian overhed pengeluaran. Kos ditentukan mengikut asas purata berwajaran dan merangkumi semua kos pembelian dan kos-kos lain yang ditanggung bagi membawa inventori ke lokasi dan keadaan kini. Nilai boleh realisasi bersih adalah anggaran harga jualan dalam perjalanan biasa perniagaan, tolak kos penyiapan dan perbelanjaan jualan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
248

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (o) Penghutang perdagangan dan penghutang lain Penghutang perdagangan dan penghutang lain adalah jumlah yang dihutang oleh para pelanggan untuk barangan yang dijual atau perkhidmatan yang diberi dalam perjalanan biasa perniagaan. Jika kutipan dijangka dalam masa setahun atau kurang (atau dalam kitaran biasa operasi jika tidak lebih lama), dikelaskan sebagai aset semasa. Jika tidak, ia dibentangkan sebagai aset bukan semasa. Penghutang perdagangan dan penghutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, tolak kerugian kemerosotan nilai terkumpul. (p) Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain adalah obligasi untuk membayar bagi barangan atau perkhidmatan yang diperoleh dalam perjalanan biasa perniagaan daripada para pembekal. Akaun pemiutang dikelaskan sebagai tanggungan semasa jika bayaran tamat tempoh dalam satu tahun atau kurang (atau dalam kitaran biasa operasi perniagaan jika lebih lama). Jika tidak, ia dibentangkan sebagai liabiliti bukan semasa. Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kos yang dilunaskan, yang mana nilai saksama pertmbangan akan dibayar pada masa hadapan bagi barangan dan perkhidmatan yang diterima. (q) Tunai dan setara tunai Bagi tujuan penyata aliran tunai disatukan, tunai dan setara tunai meliputi tunai dalam tangan, deposit yang dipegang atas panggilan dengan bank, overdraf bank dan pelaburan jangka pendek yang berkecairan tinggi yang sedia untuk ditukar kepada jumlah tunai yang diketahui dan tertakluk kepada perubahan nilai yang tidak ketara. (r) Modal saham (i) Pengelasan Saham biasa dan saham keutamaan tidak boleh ditebus dengan dividen budi bicara dikelaskan sebagai ekuiti. Saham lain dikelaskan sebagai ekuiti dan/atau tanggungan mengikut asas ekonomi instrumen tersebut. Pengagihan kepada pemegang sesuatu instrumen kewangan dikelaskan sebagai instrumen ekuiti dicaj secara langsung kepada ekuiti. (ii) Kos terbitan saham Peningkatan kos luaran yang berpunca secara langsung dengan penerbitan saham atau opsyen ditunjukkan dalam ekuiti sebagai pengurangan, selepas ditolak cukai, daripada kutipan. (iii) Dividen kepada pemegang saham Syarikat Dividen daripada saham keutamaan boleh ditebus diiktiraf sebagai tanggungan dan dinyatakan mengikut asas terakru. Dividen lain diiktiraf sebagai liabiliti dalam tempoh ia diluluskan.
249

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (s) Pinjaman Pinjaman pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama, selepas ditolak kos urus niaga yang ditanggung. Pada tempoh berikutnya, pinjaman dinyatakan pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, sebarang perbezaan antara kutipan (selepas ditolak kos urus niaga) dan nilai penebusan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh pinjaman. Faedah, dividen, kerugian dan keuntungan berkaitan dengan suatu instrumen kewangan atau bahagian komponen, dikelaskan sebagai tanggungan seperti yang dilaporkan dalam kos pembiayaan di dalam penyata pendapatan. Pinjaman dikelaskan sebagai tanggungan semasa melainkan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak tidak bersyarat untuk menunda penjelasan tanggungan untuk sekurang-kurangnya selama dua belas (12) bulan selepas tarikh penyata kedudukan kewangan. Yuran yang dibayar bagi memperolehi kemudahan pinjaman diiktiraf sebagai kos urus niaga pinjaman setakat mana sebahagian atau semua kemudahan tersebut mungkin akan dikeluarkan. Dalam hal ini, yuran ditunda sehingga pengeluaran tersebut berlaku. (t) Cukai pendapatan dan zakat Cukai pendapatan Perbelanjaan cukai semasa ditentukan menurut undang-undang cukai negara ini di mana Syarikat dan anak-anak syarikatnya beroperasi dan menjana keuntungan boleh cukai. Cukai tertunda diiktiraf sepenuhnya, menggunakan kaedah tanggungan, daripada perbezaan sementara yang timbul antara jumlah yang berkaitan dengan aset dan tanggungan bagi tujuan cukai dan jumlah bawaannya dalam penyata kewangan. Walau bagaimanapun, cukai tertunda tidak diambil kira jika ia timbul daripada pengiktirafan awal suatu aset atau tanggungan dalam urus niaga selain daripada gabungan perniagaan yang mana pada masa urus niaga tidak memberi kesan sama ada kepada perakaunan mahupun keuntungan atau kerugian boleh dicukai. Aset cukai tertunda diiktiraf setakat mana keuntungan boleh dicukai akan tersedia berbanding perbezaan sementara boleh ditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan kredit cukai tidak digunakan, boleh digunakan. Cukai tertunda diiktiraf daripada perbezaan sementara yang timbul daripada pelaburan dalam anak syarikat dan syarikat bersekutu melainkan apabila masa pembalikan perbezaan sementara boleh dikawal dan ia perbezaan sementara mungkin tidak akan berbalik pada masa hadapan yang boleh diramalkan. Aset dan tanggungan cukai pendapatan dan tertunda dikurangkan apabila terdapat hak sah dan boleh dikuatkuasakan untuk mengurangkan tanggungan aset cukai semasa dan apabila aset dan tanggungan cukai pendapatan tertunda berkaitan dengan cukai yang dilevi oleh pihak berkuasa cukai yang sama sama ada atas entiti yang boleh dicukai atau entiti boleh dicukai yang berbeza di mana ada hasrat untuk menjelaskan baki mengikut asas bersih. Kadar cukai yang dikuatkuasa atau sebahagian besarnya dikuatkuasa pada akhir tarikh laporan digunakan untuk menentukan cukai tertunda. Zakat Kumpulan mengiktiraf kewajipannya terhadap pembayaran zakat bagi pendapatan perniagaan dalam penyata pendapatan. Pembayaran zakat adalah kewajipan dan terakru berdasarkan 2.5% daripada keuntungan sebelum cukai dan ditentukan mengikut peratusan pegangan saham Muslim dalam Syarikat.
Penyata Kewangan
(200866-W)
250

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (u) Faedah pekerja (i) Faedah pekerja jangka pendek Upah, gaji, cuti tahunan bergaji, bonus, dan faedah bukan kewangan diakru pada tahun kewangan di mana perkhidmatan diberi oleh pekerja Kumpulan. (ii) Faedah persaraan Kumpulan mempunyai pelbagai skim manfaat persaraan sama ada merupakan pelan caruman wajib atau pelan faedah wajib. Pelan caruman wajib Caruman Kumpulan kepada pelan caruman wajib dicaj kepada penyata pendapatan komprhensif pada tahun ia berkaitan. Apabila caruman dibayar, Kumpulan tidak lagi mempunyai obligasi untuk membuat bayaran selanjutnya. Pelan faedah wajib Kumpulan membuat caruman kepada Pelan Faedah Persamaan Syarikat, satu pelan faedah wajib dan tabung yang diluluskan bebas daripada kewangan Syarikat. Peruntukan perkiraan juga disediakan oleh Syarikat kerana kadar caruman yang diperlukan untuk membiayai faedah ini di bawah pelan berkenaan adalah melebihi had maksimum Lembaga Hasil Dalam Negeri. Kumpulan dan Syarikat juga menyediakan pelan perubatan selepas persaraan bagi pekerja-pekerjanya yang tertentu. Tanggungan berhubung dengan pelan manfaat wajib ini adalah nilai semasa obligasi manfaat wajib pada tarikh kunci kira-kira tolak nilai saksama aset pelan, berserta dengan pelarasan bagi keuntungan/kerugian aktuari dan kos perkhidmatan lalu. Kumpulan menetapkan nilai semasa obligasi manfaat wajib dan nilai saksama sebarang aset pelan dengan kekerapan yang mencukupi agar jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan tidak terlalu ketara berbeza daripada jumlah yang akan ditentukan pada akhir tarikh laporan. Obligasi manfaat wajib, dikira menggunakan Kaedah Kredit Unit Diunjur, yang ditentukan oleh firma aktuari bebas, dengan mempertimbangkan anggaran aliran keluar tunai masa hadapan menggunakan hasil pasaran pada tarikh kira-kira sekuriti Kerajaan yang mempunyai mata wang dan tempoh kematangan yang hampir sama dengan tanggungan berkaitan. Penilaian semula terakhir dilaksanakan pada Disember 2009. Jumlah keuntungan dan kerugian aktuari bersih dikreditkan atau dicaj kepada penyata pendapatan, mengikut kesesuaian, sepanjang jangkaan baki tempoh hayat perkhidmatan pekerja-pekerja yang mengambil bahagian.
251

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (u) Faedah pekerja (sambungan) (iii) Pampasan berasaskan saham Kumpulan telah melaksanakan peruntukan FRS 2 kepada semua Instrumen ekuiti yang diberi selepas 31 Disember 2004 tetapi masih belum diletak hak pada 1 September 2006, tarikh berkuatkuasa Kumpulan menerima pakai FRS ini. Kumpulan mengendalikan ekuiti tetap, pelan pampasan berasaskan saham bagi pekerja Kumpulan. Perkhidmatan pekerja yang diterima sebagai pertukaran kepada pemberian opsyen saham diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh letak hak pemberian berkenaan dengan peningkatan yang sepadan dalam ekuiti. Jumlah amaun yang dibelanjakan selama tempoh letak hak ditentukan dengan merujuk kepada nilai saksama opsyen saham yang diberikan, tidak termasuk kesan sebarang keadaan letak hak bukan pasaran (contohnya, sasaran keuntungan dan pertumbuhan jualan). Keadaan letak hak bukan pasaran dimasukkan dalam andaian mengenai jumlah opsyen yang dijangka akan diletak hak. Pada setiap tarikh kunci kira-kira, Kumpulan menyemak semula anggarannya berhubung bilangan opsyen saham yang dijangka akan diletak hak. Ia mengiktiraf kesan semakan semula anggaran asal, jika ada, dalam penyata pendapatan, dengan pelarasan yang sepadan kepada ekuiti. Kutipan yang diterima selepas ditolak sebarang kos urus niaga berkaitan secara langsung dikreditkan kepada modal saham (nilai nominal) dan premium saham apabila opsyen tersebut dilaksanakan. (v) Geran pembangunan kerajaan Geran daripada kerajaan diiktiraf pada nilai saksama di mana terdapat jaminan berpatutan bahawa geran tersebut akan diterima dan Kumpulan akan mematuhi semua syarat yang disertakan dengannya. Geran kerajaan berkaitan dengan kos ditunda dan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh yang perlu untuk menyesuaikannya dengan kos yang ingin diberi pampasan. Geran kerajaan berkaitan dengan pembinaan hartanah, loji dan kelengkapan dimasukkan dalam tanggungan bukan semasa sebagai pendapatan tertunda dan dikreditkan kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang jangka hayat aset berkaitan. (w) Tanggungan luar jangka Kumpulan tidak mengiktiraf tanggung luar jangka tetapi mendedahkan kewujudannya dalam penyata kewangan. Tanggungan luar jangka adalah obligasi yang mungkin, daripada peristiwa lalu yang kewujudannya akan disahkan oleh peristiwa masa hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan atau obligasi semasa yang tidak diiktiraf disebabkan aliran keluar sumber mungkin tidak diperlukan untuk menjelaskan obligasi tersebut.
Penyata Kewangan
(200866-W)
252

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (x) Pengiktirafan hasil Hasil meliputi nilai saksama pertimbangan yang diterima atau akan diterima bagi jualan dan perkhidmatan dalam perjalanan biasa perniagaan aktiviti Kumpulan, bersih selepas ditolak jangkaan pulangan, rebat dan diskaun. Hasil tenaga elektrik Hasil tenaga elektrik diiktiraf apabila tenaga elektrik digunakan oleh para pelanggan. Hasil elektrik meliputi nilai anggaran elektrik yang digunakan oleh pengguna dari tarikh bacaan meter terakhir mereka dan akhir tempoh. Hasil belum dibil terakru dibalikkan pada bulan berikutnya apabila pengebilan sebenar berlaku. Jualan barangan Jualan barangan diiktiraf apabila risiko dan ganjaran pemilikan diserahkan dan kutipan penghutang berkaitan dijamin dengan sewajarnya. Penawaran perkhidmatan Bagi perkhidmatan yang ditawarkan, hasil diiktiraf dalam tempoh perakaunan di mana perkhidmatan tersebut diberikan, merujuk kepada tahap penyelesaian transaksi tertentu dan dinilai pada asas perkhidmatan sebenar yang diberikan sebagai sebahagian daripada keseluruhan perkhidmatan. Kontrak pembinaan Hasil kontrak meliputi jumlah awal yang dipersetujui dalam kontrak dicampur sebarang variasi dalam kerja kontrak sehingga tahap di mana ia berkemungkinan akan menjana hasil dan boleh diukur dengan tepat. Sebaik sahaja kontrak pembinaan boleh diukur dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf dalam kunci kira-kira dalam bahagian kepada tahap penyelesaian kontrak itu. Perbelanjaan kontrak diiktiraf sebagai dibuat melainkan jika ia mewujudkan aset yang berkaitan dengan aktiviti kontrak akan datang. Tahap penyelesaian dinilai dengan merujuk kepada kos kontrak yang dibelanjakan sehingga tarikh laporan sebagai peratusan ramalan kos keseluruhan bagi setiap kontrak. Apabila keputusan kontrak pembinaan tidak boleh dianggarkan dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf hanya sehingga tahap kos kontrak dibelanjakan yang mungkin akan diperoleh semula. Ramalan kerugian ke atas kontrak diiktiraf serta merta dalam penyata pendapatan. Pendapatan lain Pendapatan operasi lain yang diperoleh oleh Kumpulan dan Syarikat meliputi pendapatan faedah dan pajakan serta pendapatan dividen. Pendapatan pajakan diakru, melainkan kutipannya diragui. Pendapatan dividen diiktiraf apabila hak pemegang saham untuk menerima bayaran ditentukan. Pendapatan faedah diiktiraf menggunakan kaedah faedah berkesan. Apabila suatu pinjaman dan penghutang merosot nilai, Kumpulan mengurangkan jumlah bawa kepada jumlah boleh dikutipnya, yang merupakan anggaran aliran tunai masa hadapan pada kadar faedah berkesan asal instrumen tersebut, dan terus membebaskan diskaun sebagai pendapatan faedah. Pendapatan faedah daripada pinjaman yang merosot nilai dan penghutang diiktiraf menggunakan kadar faedah berkesan asal.
253

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (y) Matawang asing (i) Matawang fungsian dan pembentangan Butiran yang disertakan dalam penyata kewangan bagi setiap entiti Kumpulan diukur menggunakan matawang persekitaran ekonomi utama di mana ia beroperasi (matawang fungsian). Penyata kewangan ini dibentangkan dalam Ringgit Malaysia, yang merupakan matawang fungsian dan pembentangan. (ii) Urus niaga dan baki Urus niaga matawang asing ditukar kepada matawang fungsian menggunakan kadar pertukaran yang ditentukan pada tarikh urus niaga. Aset dan tanggungan kewangan dalam matawang asing ditukar pada kadar pertukaran yang ditentukan pada tarikh kunci kira-kira. Semua perbezaan pertukaran diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif di bawah kategori keuntungan/kerugian tukaran asing. (iii) Syarikat-syarikat kumpulan Keputusan dan kedudukan kewangan semua entiti Kumpulan (tiada satu pun yang mempunyai matawang ekonomi inflasi melampau) yang mempunyai matawang yang berbeza daripada matawang pembentangan ditukar kepada matawang pembentangan seperti berikut: aset dan tanggungan bagi setiap kunci kira-kira yang dibentangkan ditukar pada kadar penutup pada tarikh kunci kira-kira; pendapatan dan perbelanjaan bagi setiap penyata pendapatan komprehensif ditukar pada kadar pertukaran purata (melainkan purata ini bukan satu anggaran munasabah kesan terkumpul kadar utama pada tarikh urus niaga, dalam kes di mana pendapatan dan perbelanjaan ditukar pada kadar pada tarikh urus niaga); dan semua perbezaan pertukaran yang terhasil diiktiraf sebagai komponen ekuiti berasingan.
Apabila disatukan, perbezaan pertukaran yang timbul daripada pertukaran pelaburan bersih dalam operasi asing dibawa kepada ekuiti pemegang saham. Apabila operasi asing dilupuskan sebahagiannya atau dijual, perbezaan pertukaran yang dicatatkan dalam ekuiti diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai sebahagian daripada keuntungan atau kerugian atas jualan. Pelarasan muhibah dan nilai saksama yang timbul daripada pengambilalihan entiti asing dianggap sebagai aset dan tanggungan entiti asing dan ditukar pada kadar penutup. Kadar penutup utama yang digunakan dalam pertukaran jumlah matawang asing adalah seperti berikut: 2012 RM Matawang asing 1 Dolar AS 100 Yen Jepun 1 Pound Sterling 100 Rupee Pakistan 1 EURO 3.1251 3.9740 4.9491 3.3000 3.9237 2.9770 3.8801 4.8778 3.4100 4.3283 2011 RM
Penyata Kewangan
(200866-W)
254

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (z) Instrumen kewangan Aset kewangan (i) Pengkelasan Kumpulan dan Syarikat mengkelaskan aset kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL), pinjaman dan penerimaan, sedia untuk dijual (AFS) dan dipegang hingga matang (HTM). Pengkelasan ini bergantung kepada tujuan aset kewangan tersebut diperoleh. Pengurusan menentapkan pengkelasan pada peringkat awal pengiktirafan. (a) Aset kewangan pada FVTPL Aset kewangan pada FVTPL adalah aset kewangan yang dipegang untuk perdagangan. Aset kewangan dikelaskan dalam kategori ini jika ia diperoleh atau ditanggung bagi tujuan jualan atau pembelian semula dalam masa yang terdekat. Derivatif juga dikategorikan sebagai dipegang untuk perdagangan melainkan jika ia dikhususkan sebagai perlindungan nilai. (b) Pinjaman dan penerimaan Pinjaman dan penerimaan adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditentukan yang tidak disebut harga di pasaran aktif. Ia dimasukkan dalam aset semasa, melainkan bagi kematangan lebih dari dua belas (12) bulan selepas akhir tempoh laporan. Ia dikelaskan sebagai aset bukan semasa. (c) Aset kewangan AFS Aset kewangan AFS adalah bukan derivaitf yang dikhususkan dalam kategori ini atau tidak dikelaskan dalam manamana kategori lain. Ia termasuk dalam aset bukan semasa melainkan pelaburan tersebut matang atau pengurusan berhasrat untuk melupuskannya dalam tempoh dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan. (d) Aset kewangan HTM Aset kewangan HTM adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditetapkan dan kematangan tetap yang mana pengurusan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hasrat positif dan kemampuan untuk memegangnya sehingga matang. Jika Kumpulan dan Syarikat ingin menjual selain daripada jumlah yang kecil aset kewangan HTM, seluruh kategori akan digugat dan dikelaskan semula sebagai AFS. Aset kewangan dimasukkan dalam aset bukan semasa, melainkan bagi yang matang kurang dari dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan, yang dikelaskan sebagai aset semasa. (ii) Pengiktirafan dan pengukuran awal Pembelian dan penjualan biasa aset kewangan diiktiraf pada tarikh dagangan, tarikh di mana Kumpulan dan Syarikat berjanji untuk membeli atau menjual aset berkenaan. Aset kewangan pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama campur kos urus niaga bagi semua aset kewangan tidak dibawa pada di FVTPL. Aset kewangan dibawa pada FVTPL diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan kos urus niaga dibelanjakan dalam penyata pendapatan.
255

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (z) Instrumen kewangan (sambungan) Aset kewangan (sambungan) (iii) Pengukuran selanjutnya keuntungan dan kerugian Aset kewangan AFS dan aset kewangan pada FVTPL selanjutnya dibawa pada nilai saksama. Pinjaman dan penerimaan dan aset kewangan HTM selanjutnya dibawa pada kos dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan. Perubahan dalam nilai saksama aset kewangan pada FVTPL, meliputi kesan pertukaran matawang diiktiraf dalam penyata pendapatan pada tempoh perubahan tersebut timbul. (iv) Pengukuran selanjutnya Kemerosotan nilai aset kewangan (a) Aset dibawa pada kos dilunaskan Kumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif bahawa aset kewangan atau kumpulan aset kewangan merosot nilainya. Aset kewangan atau kumpulan aset kewangan merosot nilai dan kerugian kemerosotan ditanggung hanya apabila terdapat bukti objektif kemerosotan nilai berikutan satu atau lebih peristiwa berlaku pada permulaan pengiktirafan aset berkenaan (kejadian kerugian) mempunyai kesan ke atas anggaran aliran tunai masa hadapan aset kewangan atau kumpulan aset boleh dianggarkan dengan pasti. Kriteria yang digunakan oleh Kumpulan dan Syarikat untuk menentukan terdapat bukti objektif kerugian kemerosotan meliputi: Kesulitan kewangan ketara penerbit atau penanggung; Pelanggaran kontrak, seperti keingkaran atau pengabaian dalam bayaran faedah atau pokok; atau Bagi sebab ekonomi atau perundangan yang berkaitan dengan kesukaran kewangan peminjam, Kumpulan memberi satu konsesi kepada peminjam yang boleh dipertimbangkan oleh peminjam; Peminjam berkemungkinan akan diisytiharkan muflis atau penyusunan kewangan lain; atau Ketiadaan pasaran aktif bagi aset kewangan tersebut kerana kesulitan kewangan; atau Data yang boleh diperhati menunjukkan berlaku penurunan dalam anggaran aliran tunai masa hadapan daripada portfolio aset kewangan sejak pengiktirafan awal aset berkenaan, walaupun penurunan tersebut masih belum boleh dikenal pasti dengan aset kewangan secara individu, termasuk: (i) (ii) perubahan ketara dalam status bayaran peminjam dalam portfolio; dan keadaan ekonomi negara atau tempatan yang saling berkait dengan keingkalan atas aset dalam portfolio tersebut.
Penyata Kewangan
(200866-W)
256

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (z) Instrumen kewangan (sambungan) Aset kewangan (sambungan) (iv) Pengukuran selanjutnya Kemerosotan nilai aset kewangan (sambungan) (a) Aset dibawa pada kos dilunaskan (sambungan) Jumlah kerugian diukur sebagai perbezaan antara jumlah bawa aset dan nilai semasa anggaran aliran tunai masa hadapan (tidak termasuk kerugian kredit masa hadapan yang tidak ditanggung) didiskaunkan pada kadar faedah berkesan asal aset kewangan berkenaan. Jumlah bawa aset dikurangkan dan jumlah kerugian diiktiraf dalam untung rugi. Jika pinjaman dan penerimaan atau pelaburan HTM mempunyai kadar faedah yang berubah-ubah, kadar diskaun bagi pengukuran sebarang kerugian kemerosotan nilai dalam kadar faedah berkesan semasa ditentukan di bawah kontrak. Sebagai langkah berjaga-jaga yang praktikal, Kumpulan dan Syarikat mungkin mengukur kemerosotan nilai berasaskan kepada nilai saksama instrumen menggunakan harga pasaran yang boleh diperhatikan. Jika pada tempoh berikutnya, jumlah kerugian kemerosotan nilai berkurangan dan pengurangan tersebut boleh dikaitkan secara objektif dengan sesuatu peristiwa yang berlaku selepas kemerosotan nilai diiktiraf (seperti peningkatan dalam penarafan kredit penghutang), pembalikan kerugian kemerosotan nilai yang diiktiraf sebelumnya diiktiraf dalam penyata pendapatan. Apabila suatu aset tidak boleh dikutip semula, ia dihapus kira daripada akaun kerugian kemerosotan nilai terkumpul yang berkaitan. Aset tersebut dihapus kira selepas semua prosedur yang perlu diselesaikan dan jumlah kerugian telah ditentukan. (b) Aset dikelaskan sebagai AFS Kumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif aset kewangan atau kumpulan aset mengalami kemerosotan nilai. Bagi sekuriti hutang, Kumpulan dan Syarikat menggunakan kriteria dan pengukuran kerugian kemerosotan nilai yang berkenaan bagi aset yang dibawa pada kos dilunaskan di atas. Jika pada tempoh berikutnya, nilai saksama instrumen hutang dikelaskan sebagai peningkatan AFS, dan peningkatan boleh dikaitkan secara objektif dengan peristiwa yang berlaku selepas kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam untung rugi, kerugian kemerosotan nilai tersebut dicatatkan semula melalui penyata pendatapan. Dalam hal sekuriti ekuiti yang dikelaskan sebagai AFS, di samping kriteria bagi aset yang dibawa pada kos dilunaskan di atas, penurunan ketara atau berpanjangan dalam nilai saksama bagi sekuriti di bawah kosnya juga dianggap sebagai petunjuk bahawa aset berkenaan dirosot nilai. Jika terdapat bukti sedemikian bagi aset kewangan AFS, kerugian terkumpul yang telah diiktiraf sebagai langsung dalam ekuiti dikeluarkan daripada ekuiti dan diiktiraf dalam penyata pendapatan. Jumlah kerugian terkumpul yang dikelaskan semula kepada untung rugi adalah perbezaan antara kos pengambilalihan dan nilai saksama semasa, tolak sebarang kerugian kemerosotan nilai daripada aset kewangan yang telah diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan. Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam untung rugi daripada instrumen ekuiti dikelaskan sebagai AFS tidak dicatatkan semula melalui penyata pendapatan. (v) Penarikan pengiktirafan Aset kewangan tidak lagi diiktiraf apabila hak untuk menerima aliran tunai daripada pelaburan telah tamat tempoh atau dipindahkan dan Kumpulan dan Syarikat telah memindahkan sebahagian besar kesemua risiko dan ganjaran pemilikan kepada pihak berkaitan.
257

31 Ogos 2012
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN (z) Aset kewangan (sambungan) Tanggungan kewangan Kumpulan dan Syarikat mengkelaskan tanggungan kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui untung rugi atau tanggungan kewangan lain. Pengurusan menentukan pengkelasan tanggungan kewangan pada peringkat awal pengiktirafan. Tanggungan kewangan lain adalah tanggungan kewangan bukan derivatif. Tanggungan kewangan lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama campur kos dan selepas itu dibawa pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan. Perubahan dalam nilai bawaan tanggungan ini diiktiraf dalam penyata pendapatan. Tanggungan kewangan lain bagi Kumpulan dan Syarikat meliputi pemiutang perdagangan dan pemiutang lain dan pinjaman dalam penyata kedudukan kewangan. Tanggungan kewangan dikelaskan sebagai tanggungan semasa, kecuali bagi kematangan lebih dari 12 bulan selepas tarikh laporan, di mana ia dikelaskan sebagai tanggungan bukan semasa. Tanggungan kewangan ditarik pengiktirafan apabila tanggungan tersebut sama ada dilepaskan, telah tamat atau telah distruktur semula dengan terma berbeza. (aa) Pengimbangan instrumen kewangan Aset dan tanggungan kewangan diimbangkan dan jumlah bersih dibentangkan dalam penyata kedudukan kewangan apabila terdapat hak sah dari segi undang-undang yang boleh dikuatkuasakan untuk mengimbangkan jumlah yang diiktiraf dan terdapat hasrat untuk menjelaskannya pada asas bersih, atau merealisasi aset dan menjelaskan tanggungan secara serentak. (bb) Instrumen kewangan derivatif Derivatif diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama pada tarikh kontrak derivatif dimeterai dan selepas itu diukur semula pada nilai saksama. Perubahan nilai saksama daripada derivatif yang tidak ditetapkan atau tidak layak untuk perakaunan lindung nilai diiktiraf dalam penyata pendapatan apabila perubahan berlaku. (cc) Kontrak jaminan kewangan Kontrak jaminan kewangan adalah kontrak yang memerlukan Kumpulan atau Syarikat untuk membuat bayaran tertentu bagi membayar kembali pemegang bagi kerugian yang ditanggung kerana penghutang tertentu gagal membuat bayaran apabila tiba masanya mengikut terma instrumen hutang. Kontrak jaminan kewangan diiktiraf sebagai tanggungan kewangan pada masa jaminan dikeluarkan. Tanggungan diukur pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu pada yang lebih tinggi antara jumlah yang ditentuk menurut FRS 137 Peruntukan, tanggungan luar jangka dan aset luar jangka dan jumlah awal yang diiktiraf tolak pelunasan terkumpul, di mana bersesuaian. Nilai saksama jaminan kewangan ditentukan sebagai nilai semasa daripada perbezaan dalam aliran tunai bersih antara bayaran berkontrak di bawah instrumen hutang dan bayaran yang diperlukan tanpa jaminan, atau jumlah anggaran yang perlu dibayar kepada pihak ketiga untuk penanggungan obligasi tersebut.
Penyata Kewangan
(200866-W)
258

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL Anggaran dan pertimbangan dinilai oleh para Pengarah secara berterusan dan dibuat berdasarkan kepada pengalaman masa lalu dan faktor-faktor lain, termasuk harapan berkenaan peristiwa masa hadapan yang dipercayai munasabah dalam keadaan tertentu. (a) Pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunan Tidak ada bahagian besar pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunan yang mempunyai kesan ketara ke atas amaun yang diiktiraf dalam penyata pendapatan. (b) Anggaran dan andaian perakaunan kritikal Kumpulan membuat anggaran dan andaian berkaitan masa hadapan. Anggaran perakaunan yang terhasil, menurut definisi, jarang sekali menyamai keputusan sebenar yang berkaitan. Bagi mempertingkatkan kandungan maklumat anggaran beberapa pembolehubah yang dianggar mempunyai kesan mendalam ke atas keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan telah diuji bagi sensitiviti kepada perubahan yang mendasari parameter. Anggaran dan andaian yang mempunyai risiko ketara yang mengakibatkan pelarasan penting kepada jumlah aset dan tanggungan yang dibawa bagi tempoh kewangan selanjutnya disenaraikan di bawah. (i) Kemerosotan nilai hartanah, loji dan kelengkapan Kumpulan menilai kemerosotan nilai apabila suatu peristiwa atau perubahan keadaan menunjukkan bahawa jumlah bawa aset tidak boleh dikutip semula iaitu jumlah bawaan aset lebih daripada jumlah boleh dikutip semula. Jumlah yang boleh dikutip semula diukur pada yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual bagi aset dan nilai kegunaan. Nilai kegunaan adalah nilai semasa bersih aliran tunai masa hadapan yang diunjur yang timbul daripada pendiskaunan aset berkenaan pada kadar diskaun yang sesuai. Aliran tunai masa hadapan yang diunjur adalah berdasarkan kepada anggaran Kumpulan yang dikira berasaskan masa lalu, arah aliran sektor dan industri, pasaran umum dan keadaan ekonomi, perubahan teknologi dan maklumat tersedia yang lain. Andaian yang digunakan, keputusan dan kesimpulan penilaian kemerosotan nilai dinyatakan dalam Nota 13 penyata kewangan ini. (ii) Anggaran hayat berguna hartanah, loji dan kelengkapan Kumpulan dari masa ke semasa mengkaji semula anggaran hayat berguna bagi hartanah, loji dan kelengkapan berdasarkan kepada faktor-faktor seperti rancangan dan strategi perniagaan, jangkaan tahap penggunaan dan kemajuan teknologi pada masa hadapan. Keputusan operasi masa hadapan boleh terjejas dengan ketara oleh perubahan dalam anggaran ini disebabkan oleh perubahan dalam faktor yang dinyatakan di atas. Pengurangan dalam anggaran hayat berguna hartanah, loji dan kelengkapan akan meningkatkan susut nilai yang dicatatkan serta mengurangkan nilai hartanah, loji dan kelengkapan. (iii) Tanggungan luar jangka Penentuan pengurusan tanggungan luar jangka adalah berdasarkan kepada pendapat pengurusan mengenai jangkaan hasil luar jangka selepas berunding dengan penasihat undang-undang bagi kes litigasi dan pakar dalaman dan luar Kumpulan bagi perkara yang berkaitan dengan tindakan dalam perjalanan biasa perniagaan.
259

31 Ogos 2012
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL SAMBUNGAN (b) Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan) (iv) Kemerosotan nilai penghutang perdagangan Pengurusan mengkaji pinjaman dan penghutangnya berhubung bukti objektif rosot nilai sekurang-kurangnya setiap suku tahun. Kesulitan kewangan yang ketara bagi penghutang, kemungkinan bahawa penghutang akan diisytiharkan muflis, dan keingkaran atau penangguhan ketara dalam bayaran dianggap sebagai bukti objektif bahawa sesuatu penghutang itu mengalami kemerosotan. Dalam menentukan ini, pengurusan membuat pertimbangan sama ada terdapat data yang boleh diperhatikan yang menunjukkan berlaku perubahan ketara dalam kemampuan pembayaran penghutang tersebut, atau sama ada terdapat perubahan ketara dengan kesan ketara dari segi teknologi, pasaran, ekonomi atau persekitaran perundangan di mana penghutang beroperasi. Jika terdapat bukti objektif kemerosotan nilai, pengurusan membuat pertimbangan sama ada kerugian kemerosotan nilai perlu dicatatkan sebagai perbelanjaan. Kaedah dan andaian yang digunakan bagi menganggar jumlah dan masa aliran tunai masa hadapan dikaji dengan kerap untuk mengurangkan sebarang perbezaan antara kerugian yang dianggarkan dan kerugian sebenar yang dialami. (v) Anggaran cukai pendapatan Cukai pendapatan dianggar berasaskan kepada peraturan yang mentadbir Akta Cukai Pendapatan 1967. Perbezaan dalam menentukan peruntukan modal dan pengurangan perbelanjaan tertentu mungkin timbul semasa anggaran peruntukan bagi cukai pendapatan antara cukai yang dikira pada tarikh penyata kedudukan kewangan, dan penyerahan akhir kepada pihak berkuasa cukai hasil maklumat yang lebih terperinci yang mungkin tersedia selepas tarikh penyata pendapatan. Jika keputusan cukai akhir perkara ini adalah berbeza daripada jumlah yang diiktiraf pada awalnya, perbezaan tersebut akan memberi kesan kepada peruntukan cukai pendapatan dan baki cukai tertunda di mana penentuan tersebut dibuat. (vi) Pengiktirafan hasil Hasil tenaga elektrik bagi aktiviti bekalan tenaga meliputi penilaian tenaga yang dibekalkan kepada para pelanggan antara tarikh bacaan meter terakhir dan akhir tahun kewangan Kumpulan dan Syarikat (belum dibaca dan belum dibil). Satu penilaian juga dibuat berasaskan kepada sebarang faktor yang berkemungkinan akan memberi kesan ketara kepada manfaat ekonomi muktamad yang akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, termsuk pembatalan bil dan pelarasan. Setakat mana manfaat ekonomi dijangka tidak akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, nilai hasil tersebut tidak diiktiraf.
Penyata Kewangan
(200866-W)
260

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL SAMBUNGAN (b) Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan) (vii) Nilai saksama derivatif dan instrumen kewangan lain Instrumen kewangan tertentu seperti pelaburan dan instrumen kewangan derivatif dibawa pada penyata kedudukan kewangan pada nilai saksama, dengan perubahan dalam nilai ditunjukkan dalam penyata pendapatan. Nilai saksama dianggarkan dengan merujuk sebahagiannya kepada harga tercatat yang dikeluarkan dan sebahagian lain menggunakan teknik penilaian. Nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan dalam pasaran aktif (contohnya, derivaitf di atas kaunter) ditentukan dengan menggunakan teknik penilaian. Kumpulan dan Syarikat menggunakan pertimbangan untuk memilih pelbagai kaedah dan membuat andaian yang berdasarkan terutamanya kepada keadaan pasaran sedia ada pada akhir setiap tempoh laporan kewangan. (viii) Perakaunan pemajakan Hasil menerima pakai Menentukan Sama Ada Persetujuan Mengandungi Pajakan IC 4, perjanjian pembelian tenaga tertentu bagi kumpulan dan Syarikat telah diambil kira sebagai pajakan kewangan dan bukannya urusan jual beli biasa. Ini menyebabkan perakaunan pajakan kewangan diguna pakai bagi perjanjian pembelian tenaga tersebut. Bagi mengguna pakai perkaunan pajakan kewangan, beberapa andaian dalam model pajakan telah dibuat, seperti penentuan pembayaran pajakan minimum, kadar faedah terlindung dan nilai baki hayat loji tenaga pada akhir tempoh kontrak. Sebarang perubahan akan datang kepada andaian-andaian ini akan memberi kesan kepada nilai aset dan tanggungan pajakan yang diiktiraf dan pendapatan dan perbelanjaan pajakan yang berkaitan.
HASIL Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Jualan: Tenaga elektrik Barangan dan perkhidmatan Hasil kontrak Pengiktirafan sumbangan pelanggan Pelepasan pendapatan tertunda Syarikat 2012 2011
RMjuta
RMjuta
34,475.2 405.7 39.3 571.4 356.8 35,848.4
31,199.6 327.3 52.1 268.7 393.5 32,241.2
32,529.6 0 0 489.6 321.8 33,341.0
29,561.9 0 0 263.9 331.3 30,157.1
261

31 Ogos 2012
PERBELANJAAN OPERASI Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Kos jualan: Kos tenaga Kos penghantaran Kos pembahagian Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
23,175.5 1,365.0 4,346.3 28,886.8 1,471.5 1,233.8 31,592.1
22,494.3 1,276.5 3,998.3 27,769.1 1,945.8 1,241.5 30,956.4
21,317.9 1,360.6 4,338.0 27,016.5 1,112.1 1,528.2 29,656.8
21,821.1 1,276.5 3,998.3 27,095.9 1,181.5 501.9 28,779.3
Perbelanjaan pentadbiran Perbelanjaan operasi lain
Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut: Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Pembelian daripada Pengeluar Tenaga Bebas (IPP) Ganjaran Pengarah: Yuran dan elaun Emolumen lain Ganjaran juruaudit: Yuran audit berkanun PricewaterhouseCoopers, Malaysia Tahun semasa Di bawah peruntukan dalam tahun sebelumnya Ahli firma PricewaterhouseCoopers International Limited#$ Yuran berkaitan jaminan Yuran bukan audit PricewaterhouseCoopers, Malaysia## Kos pekerja (Nota 6) Hartanah, loji dan peralatan: Susut nilai Hapus kira Peruntukan kemerosotan nilai: Penghutang Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
13,976.7 1.9 7.8
13,565.8 2.3 3.2
18,135.1 1.5 7.8
17,286.7 1.9 3.2
1.4 0.4 0 0.3 0.6 3,300.9 4,268.1 44.4 122.9 0
1.6 0 0 0.3 0.2 3,220.8 4,061.9 35.5 100.5 0
0.7 0.3 0 0.3 0.6 2,926.9 4,033.6 31.3 111.6 292.8
0.7 0 0 0.3 0 2,831.8 3,952.8 34.8 66.3 187.7
Penyata Kewangan
(200866-W)
262

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
PERBELANJAAN OPERASI SAMBUNGAN Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut: Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Pembalikan kemerosotan nilai: Penghutang Jumlah hutang daripada entiti kawalan bersama Catatan semula penurunan nilai ekuriti boleh niaga Peruntukan bagi keusangan inventori Kemasukan semula keusangan inventori Peruntukan penurunan nilai pelaburan dalam anak syarikat Inventori dihapus kira Sewa tanah dan bangunan Sewa loji dan jentera Perbelanjaan penyelidikan dan pembangunan Penerimaan subsidi Kerajaan** Pampasan perbezaan kos bahan api gantian*** * ** Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
(141.1) (0.5) (0.5) 132.9 (111.8) 0 18.6 162.7 25.3 46.9 (543.4) (1,475.9)
(24.5) (3.2) 0 109.2 (117.8) 0 22.9 52.9 11.5 54.1 (547.5) 0
(125.2) (0.5) (0.5) 132.9 (111.8) 774.1 18.4 141.5 25.3 46.2 0 (1,475.9)
(19.1) (3.2) 0 109.2 (117.7) 0 21.4 31.7 11.5 53.3 0 0
Ini mewakili yuran audit Liberty Power Ltd berjumlah RM35,120 (2011: RM34,479) dan TNB Remaco Pakistan Pvt Ltd berjumlah RM9,422 (2011: RM44,255). Ini mewakili subsidi yang diterima oleh Sabah Electricity Sdn Bhd (SESB) untuk diesel dan bahan api minyak daripada Kerajaan Malaysia. Jumlah yang dikredit pada tahun semasa adalah RM543.4 juta (2011: RM547.5 juta) dan ia telah ditolak daripada kos tenaga.
*** Ini mewakili pampasan perbezaan kos bahan api gentian daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia dari segi kos bahan api melalui perkongian mekanisme bagi tahun kewangan semasa. # ## PricewaterhouseCoopers Malaysia dan firma ahli lain PricewaterhouseCoopers International Limited adalah entiti berasingan dan sah. Jumlah tahun ini berkaitan terutamanya dengan penelitian khusus dan perkhidmatan berkaitan.
Anggaran nilai kewangan bagi faedah bukan dalam bentuk wang yang diterima oleh para Pengarah adalah RM726,789 (2011: RM344,826) untuk Kumpulan dan Syarikat. Tiada jumlah yang telah dibayar atau perlu dibayar kepada mana-mana firma yang mana seorang Pengarah merupakan rakan kongsi, bagi perkhidmatan profesional yang diberi kepada Kumpulan dan Syarikat (2011: Tiada).
263

31 Ogos 2012
KOS PEKERJA Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Upah, gaji dan bonus Pelan persaraan caruman wajib Pelan faedah persaraan (Nota 35) Pelan perubatan persaraan (Nota 35) Skim Opsyen Saham Pekerja II Faedah pekerja lain 1,969.0 227.1 299.7 577.8 24.8 202.5 3,300.9 1,912.9 216.2 308.7 550.9 34.1 198.0 3,220.8 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 1,699.6 188.7 292.7 547.6 21.2 177.1 2,926.9 1,656.7 161.4 297.2 521.2 29.8 165.5 2,831.8
Butiran pelan faedah persaraan dan pelan perubatan Kumpulan dan Syarikat dinyatakan dalam Nota 35 penyata kewangan ini.
PENDAPATAN OPERASI LAIN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Pendapatan dividen daripada anak syarikat Pendapatan dividen daripada sekuriti ekuiti: Saham disebut harga Saham tidak disebut harga Pendapatan pajakan Pendapatan sewa Pelepasan geran pembangunan Kerajaan (Nota 37) Geran Kerajaan berkaitan dengan pendapatan Pampasan perbezaan kos bahan api gantian* Keuntungan daripada pelupusa: Hartanah, loji dan kelengkapan Aset bukan semasa untuk dijual Pelaburan jangka pendek Faedah bagi bayaran lewat Caj minimum Keuntungan daripada penebusan saham keutamaan dalam sebuah anak syarikat Pendapatan lain 0 0 0 42.2 11.1 77.0 3.3 1,678.6 5.9 1.8 0.1 66.2 32.2 0 222.2 2,140.6 * 0 3.3 2.1 9.2 12.9 64.6 0 0 1.4 43.3 5.0 132.4 32.7 0 225.1 532.0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 83.7 2.7 21.8 44.5 34.2 0 0 1,678.6 5.8 1.8 0.1 64.5 32.2 56.8 153.7 2,180.4 46.1 13.9 28.2 11.5 32.9 0 0 0 1.4 43.3 5.0 132.4 32.7 259.7 145.8 752.9
Ini mewakili pampasan daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia bagi pampasan perbezaan kos bahan api gantian bagi tambahan kos bahan api yang disebabkan oleh pengurangan gas yang dibuat dalam tempoh terdahulu (dari Januari 2010 hingga Ogos 2011) tetapi diterima dalam tahun ini.
Pendapatan lain meliputi terutamanya pendapatan daripada kerja-kerja yang boleh dicaj semula dan kutipan semula daripada tuntutan insurans.
Penyata Kewangan
(200866-W)
264

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
TUKARAN ASING Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta (Kerugian)/keuntungan tukaran asing meliputi: Kerugian tukaran pinjaman berjangka Matawang asing Keuntungan/(kerugian) tukaran lain-lain Keuntungan/(kerugian) tukaran pinjaman berjangka asing Kerugian urus niaga lain-lain Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
(275.4) 44.6 (2.6) (18.8) (252.2)
(105.6) (121.4) 34.8 (1.9) (194.1)
(256.8) 43.7 (2.6) (10.1) (225.8)
(100.5) (143.6) 35.4 0 (208.7)
PENDAPATAN/KOS PEMBIAYAAN Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Pendapatan pembiayaan: Faedah daripada anak-anak syarikat Faedah daripada deposit, pinjaman pekerja dan syarikat bersekutu Perubahan dalam nilai saksama dan pelunasan Pelepasan faedah pinjaman Tolak: Pengurangan kos pinjaman dipermodalkan atas hartanah, loji dan kelengkapan Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
0 269.0 16.5 0 (96.8) 188.7
0 283.5 0 35.6 0 319.1
176.1 140.4 (11.7) 0 0 304.8
186.7 249.3 (31.4) 0 0 404.6
Kos pembiayaan: Faedah atas pinjaman Tolak: Jumlah dipermodalkan atas hartanah, loji dan kelengkapan
1,045.2 (380.9) 664.3 117.4 74.9 (33.6) 823.0
1,071.7 (206.4) 865.3 50.7 40.6 (78.1) 878.5
630.9 (216.8) 414.1 1,043.4 74.6 (18.2) 1,513.9
789.1 (206.4) 582.7 1,117.3 37.8 (26.3) 1,711.5
Caj pembiayaan di bawah pajakan kewangan Faedah daripada deposit pelanggan Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan
265

31 Ogos 2012
10
CUKAI DAN ZAKAT Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
Nota Cukai semasa: Cukai pendapatan korporat Malaysia Cukai pendapatan korporat Asing Cukai tertunda Perbelanjaan cukai Zakat
19
845.1 0.9 462.6 1,308.6 22.4 1,331.0
113.5 0 62.0 175.5 16.7 192.2
830.4 0 458.8 1,289.2 22.4 1,311.6
93.9 0 (73.8) 20.1 16.7 36.8
Analisis perbelanjaan cukai adalah seperti berikut: Cukai semasa: Tahun semasa Di bawah akruan pada tahun-tahun lalu
839.7 6.3 846.0
99.9 13.6 113.5 62.0 175.5
826.8 3.6 830.4 458.8 1,289.2
83.2 10.7 93.9 (73.8) 20.1
Cukai tertunda: Asas dan pembalikan perbezaan sementara
462.6 1,308.6
Penyata Kewangan
(200866-W)
266

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
10
CUKAI DAN ZAKAT SAMBUNGAN Penjelasan hubungan antara perbelanjaan cukai dan keuntungan sebelum cukai adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Keuntungan sebelum cukai dan zakat Cukai dikira pada kadar cukai pendapatan Korporat Malaysia pada kadar 25.0% (2011: 25.0%) Kesan cukai bagi: Bahagian keputusan syarikat-syarikat bersekutu Pendapatan tidak tertakluk kepada cukai Perbelanjaan tidak boleh ditolak untuk tujuan cukai Perbelanjaan layak untuk pengurangan berganda Faedah daripada kerugian cukai tidak diiktiraf sebelumnya Perbezaan sementara tahun semasa belum diiktiraf dan kerugian cukai belum digunakan Kawalan asing Di bawah akruan cukai semasa pada tahun-tahun lalu Pengiktirafan dan pembalikan perbezaan sementara tahun lalu Zakat Caj cukai dan zakat Kadar cukai berkesan purata (%) 5,537.2 1,156.7 Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 4,429.7 615.1
1,384.3 (10.1) (202.5) 84.7 (14.2) (3.0) 16.4 (0.4) 6.3 47.1 22.4 1,331.0 24.0
289.2 (23.3) (128.9) 91.7 (7.3) (0.2) 29.9 0 13.6 (89.2) 16.7 192.2 16.6
1,107.4 0 (223.6) 375.1 (12.8) 0 0 0 3.6 39.5 22.4 1,311.6 29.6
153.8 0 (186.6) 145.6 (6.0) 0 0 0 10.7 (97.4) 16.7 36.8 6.0
11
PEROLEHAN SESAHAM EPS (a) Perolehan sesaham asas Perolehan sesaham asas dikira dengan membahagikan keuntungan yang boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat bagi tahun kewangan dengan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan. Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) Keuntungan boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat (RMjuta) Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (000) Perolehan sesaham asas (sen) 4,197.6 5,464,516 76.82 965.4 5,450,741 17.71
267

31 Ogos 2012
11
PEROLEHAN SESAHAM EPS SAMBUNGAN (b) Perolehan sesaham tercair Bagi tujuan pengiraan Perolehan sesaham tercair, keuntungan yang boleh diagih kepada pemilik Syarikat bagi tahun kewangan dan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan telah dilaraskan untuk kesan kecairan bagi semua saham biasa berpotensi seperti opsyen yang diberi kepada pekerja. Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) Keuntungan digunakan untuk menentukan perolehan sesaham tercair (RMjuta) Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (000) Pelarasan bagi opsyen saham diberi (000) Bilangan purata wajaran saham biasa bagi perolehan sesaham tercair (000) Perolehan sesaham tercair (sen) 4,197.6 5,464,516 13,484 5,478,000 76.63 965.4 5,450,741 11,706 5,462,447 17.67
Seperti dinyatakan dalam Nota 2(a)(i), perubahan dalam dasar perakaunan disebabkan penggunaan IC Interpretasi 4 menyebabkan peningkatan kepada pendapatan sesaham asas dan pendapatan sesaham tercair bagi tempoh berakhir 31 Ogos 2011 masing-masing sebanyak 8.55 sen dan 8.53 sen. Kesan penggunaan ini kepada penyata pendapatan didedahkan dalam Nota 48.
12
DIVIDEN Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta Dividen Interim sebanyak 0.38 sen kasar sesaham biasa, dan dividen (single-tier) sebanyak 4.71 sen sesaham biasa (2011: 4.5 sen kasar sesaham biasa tolak cukai pendapatan 25.0% Cadangan dividen (single-tier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa (2011: Nil)
273.0
184.0
826.5 1,099.5
0 184.0
Dividen interim dibayar dan diambil kira dalam ekuiti pemegang saham sebagai pengagihan keuntungan tersimpan pada tahun kewangan. Pada Mesyuarat Agung Tahunan akan datang, dividen single-tier akhir bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012 sebanyak 15.0 sen sesaham biasa akan disyorkan untuk kelulusan pemegang saham. Penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkan kelak.
Penyata Kewangan
(200866-W)
268

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN Pindahan/ Pelarasan/ Pengelasan semula/ Hapus kira
Kumpulan 2012 Kos/penilaian Pada penilaian 1984 dan sebelumnya: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
Pada 1.9.2011 (Dinyatakan semula) RMjuta
Pelarasan kadar tukaran
Tambahan
Pelupusan
Pada 31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
8.4
8.4
543.9 601.5 2.4 442.8 1,599.0
0 0 0 0 0 (0.2) 0.1 0 (0.1) (0.2) (20.8) 0 0 0 0 0 (0.1) 0 (21.1) 0 (21.1)
0 0 0 0 0 8.1 9.5 10.8 446.4 474.8 1,715.6 0 1,857.5 198.5 271.3 26.9 92.4 65.4 4,702.4 7,067.8 11,770.2
0 (0.1) 0 (0.2) (0.3) 0 0 0 (0.1) (0.4) (142.3) 0 (0.1) 0 0 0 (17.2) (13.3) (173.3) 0 (173.3)
(15.1) 0.9 0 (1.3) (15.5) (26.9) 34.2 0.9 8.8 1.5 4,122.1 0 90.4 17.3 (0.1) (5.1) (1.0) (7.4) 4,217.7 (5,121.8) (904.1)
528.8 602.3 2.4 441.3 1,583.2 241.6 397.3 193.6 13,013.9 15,429.6 51,293.4 1,312.8 32,276.2 3,316.4 2,054.9 372.4 1,386.4 482.6 107,924.7 7,592.3 115,517.0
Pada kos: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
260.6 353.5 181.9 12,558.9 14,953.9
Loji dan jentera: Dimiliki Dipajak Talian dan sesalur penghantaran Perkhidmatan penghantaran Meter Lampu awam Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat Kenderaan bermotor
45,618.8 1,312.8 30,328.4 3,100.6 1,783.7 350.6 1,312.3 437.9 99,199.0 5,646.3 104,845.3
Modal projek dalam pelaksanaan
269

31 Ogos 2012
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Pelepasan atas pelupusan/ pindahan/ hapus kira
Kumpulan 2012 Susut nilai terkumpul Pada penilaian 1984 dan sebelumnya: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
Dicaj bagi tahun kewangan
Pada 31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2.5
2.5
0 161.5 1.7 248.5 414.2
0 11.2 0.1 13.3 24.6 0 4.9 7.3 342.4 379.2 2,175.7 62.5 1,271.5 140.1 110.6 11.8 68.6 48.1 4,268.1
0 0 0 (0.6) (0.6) 0 1.6 0 (1.8) (0.8) 3,536.9 0 (4.7) 0 0 0 (17.3) (19.0) 3,495.1
0 172.7 1.8 261.2 438.2 0 58.2 77.1 4,226.9 4,800.4 26,224.8 83.4 14,580.6 1,800.1 1,081.8 219.9 1,204.7 311.2 50,306.9
0 51.7 69.8 3,886.3 4,422.0
20,512.2 20.9 13,313.8 1,660.0 971.2 208.1 1,153.4 282.1 42,543.7
Kerugian kemerosotan nilai terkumpul Loji dan jentera 440.2 0 0 440.2
Penyata Kewangan
(200866-W)
270

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Pindahan/ Pelarasan/ Pengelasan semula/ Hapus kira
Pada 1.9.2010
Pelarasan kadar tukaran
Kumpulan 2011 Kos/penilaian Pada penilaian 1984 dan sebelumnya: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
RMjuta
RMjuta
Tambahan (Dinyatakan semula) RMjuta
Pelupusan
RMjuta
RMjuta
Pada 31.8.2011 (Dinyatakan (semula) RMjuta
8.4
8.4
562.4 602.8 2.4 446.5 1,622.5
0 0 0 0 0 (0.1) 0 0 (0.2) (0.3) (47.8) 0 0 0 0 0 (0.3) (0.1) (48.5) (0.2) (48.7)
0 0 0 0 0 6.1 3.2 0 203.8 213.1 2,032.9 1,312.8 1,678.5 213.3 131.9 23.2 66.6 126.7 5,799.0 6,007.6 11,806.6
(0.5) (0.5) 0 (3.7) (4.7) 0 (0.1) 0 (10.6) (15.4) (234.6) 0 (0.1) 0 0 0 (1.8) (5.9) (257.8) 0 (257.8)
(18.0) (0.8) 0 0 (18.8) (106.8) 19.7 0 13.6 (92.3) 377.9 0 128.4 (12.4) 1.9 0 (4.8) 6.8 405.5 (4,860.2) (4,454.7)
543.9 601.5 2.4 442.8 1,599.0 260.6 353.5 181.9 12,558.9 14,953.9 45,618.8 1,312.8 30,328.4 3,100.6 1,783.7 350.6 1,312.3 437.9 99,199.0 5,646.3 104,845.3
361.4 330.7 181.9 12,352.3 14,848.8
43,490.4 0 28,521.6 2,899.7 1,649.9 327.4 1,252.6 310.4 93,300.8 4,499.1 97,799.9
271

31 Ogos 2012
13
Pada 1.9.2010
Kumpulan 2011 Susut nilai terkumpul Pada penilaian 1984 dan sebelumnya: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Pada penilaian 1994: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka panjang Bangunan dan kerja awam
RMjuta
Dicaj bagi tahun kewangan (Dinyatakan semula) RMjuta
RMjuta
2.4
0.1
2.5
151.0 1.6 238.3 393.3
11.2 0.1 13.5 24.9 6.6 7.2 334.9 373.6 2,105.0 20.9 1,202.5 130.8 95.0 16.0 76.3 41.8 4,061.9
(0.7) 0 (3.3) (4.0) 0 0 0.6 (3.4) 28.5 0 4.6 0 0 0 (6.0) (6.3) 17.4
161.5 1.7 248.5 414.2 51.7 69.8 3,886.3 4,422.0 20,512.2 20.9 13,313.8 1,660.0 971.2 208.1 1,153.4 282.1 42,543.7
Pada kos: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
45.1 62.6 3,550.8 4,051.8
18,378.7 0 12,106.7 1,529.2 876.2 192.1 1,083.1 246.6 38,464.4
Kerugian kemerosotan nilai terkumpul Loji dan jentera 440.2 0 0 440.2
Penyata Kewangan
(200866-W)
272

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Pindahan/ Pelarasan/ Pengkelasan semula/ Pelupusan Hapus kira
Syarikat 2012 Kos/penilaian Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
Tambahan
Pada 31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
543.9 601.5 2.4 437.1 1,584.9
0 0 0 0 0 8.1 9.5 0 422.8 440.4 1,629.5 0 1,798.0 191.5 262.9 26.9 80.3 57.9 4,487.4 4,871.7 9,359.1
0 (0.1) 0 (0.1) (0.2) 0 0 0 (0.1) (0.3) (99.0) 0 0 0 0 0 (2.5) (11.7) (113.5) 0 (113.5)
(15.1) 0.9 0 (1.2) (15.4) (27.0) 31.2 0.9 (9.6) (19.9) (18.6) 0 10.1 5.9 (0.2) (5.1) (0.6) (0.8) (29.2) (4,487.4) (4,516.6)
528.8 602.3 2.4 435.8 1,569.3 178.3 378.9 2.2 11,330.4 13,459.1 36,115.8 13,653.1 30,867.7 3,145.2 1,996.2 372.4 1,200.1 412.0 101,221.6 4,695.3 105,916.9
197.2 338.2 1.3 10,917.3 13,038.9
34,603.9 13,653.1 29,059.6 2,947.8 1,733.5 350.6 1,122.9 366.6 96,876.9 4,311.0 101,187.9
273

31 Ogos 2012
13
Pada 1.9.2011 (Dinyatakan semula) RMjuta Syarikat 2012 Susut nilai terkumpul Pada penilaian 1994: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam 161.5 1.7 244.3 407.5 Pada kos: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam 0 49.3 0.3 3,375.0 3,832.1 Loji dan jentera: Dimiliki Dipajak Talian dan sesalur penghantaran Perkhidmatan penghantaran Meter Lampu awam Perabot, pemasangan dan kelengkapan pejabat Kenderaan bermotor 16,394.5 3,671.3 12,858.4 1,563.5 944.7 208.1 1,000.6 231.7 40,704.9
Dicaj bagi tahun kewangan
Pada 31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
11.2 0.1 13.2 24.5 0 4.7 0.2 277.6 307.0 1,603.7 557.8 1,217.2 132.8 106.5 11.8 54.8 42.0 4,033.6
0 0 (0.5) (0.5) 0 0 0 (0.3) (0.8) (78.0) 0 (0.1) 0 0 0 (2.6) (11.9) (93.4)
172.7 1.8 257.0 431.5 0 54.0 0.5 3,652.3 4,138.3 17,920.2 4,229.1 14,075.5 1,696.3 1,051.2 219.9 1,052.8 261.8 44,645.1
Penyata Kewangan
(200866-W)
274

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Pindahan/ Pelarasan/ Pengkelasan semula/ Pelupusan Hapus kira
Syarikat 2011 Kos/penilaian Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
Tambahan
RMjuta
RMjuta
RMjuta
562.4 602.7 2.4 440.8 1,608.3
0 0 0 0 0 6.1 3.2 0 189.4 198.7 1,875.3 0 1,655.2 208.6 124.5 23.2 51.5 119.0 4,256.0 4,464.3 8,720.3
(0.5) (0.5) 0 (3.7) (4.7) 0 (0.1) 0 (8.4) (13.2) (201.0) 0 (0.1) 0 0 0 (1.0) (5.7) (221.0) 0 (221.0)
(18.0) (0.7) 0 0 (18.7) (106.8) 24.2 0 (1.1) (102.4) 249.2 0 109.1 (24.5) 1.6 (0.1) (19.9) 7.1 220.1 (4,256.0) (4,035.9)
543.9 601.5 2.4 437.1 1,584.9 197.2 338.2 1.3 10,917.3 13,038.9 34,603.9 13,653.1 29,059.6 2,947.8 1,733.5 350.6 1,122.9 366.6 96,876.9 4,311.0 101,187.9
297.9 310.9 1.3 10,737.4 12,955.8
32,680.4 13,653.1 27,295.4 2,763.7 1,607.4 327.5 1,092.3 246.2 92,621.8 4,102.7 96,724.5
275

31 Ogos 2012
13
Syarikat 2011 Susut nilai terkumpul Pada penilaian 1994: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam
Dicaj Pada bagi tahun 1.9.2010 kewangan (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
RMjuta
150.9 1.7 234.1 386.7
11.3 0 13.4 24.7 0 6.7 0 271.4 302.8 1,611.6 557.8 1,152.4 124.8 91.6 16.4 59.1 36.3 3,952.8
(0.7) 0 (3.2) (3.9) 0 0.1 0 (0.9) (4.7) 86.7 0 0 0 0 0 (19.9) (5.7) 56.4
161.5 1.7 244.3 407.5 0 49.3 0.3 3,375.0 3,832.1 16,394.5 3,671.3 12,858.4 1,563.5 944.7 208.1 1,000.6 231.7 40,704.9
0 42.5 0.3 3,104.5 3,534.0
14,696.2 3,113.5 11,706.0 1,438.7 853.1 191.7 961.4 201.1 36,695.7
Penyata Kewangan
(200866-W)
276

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan Semula) Semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012 Nilai buku bersih Pada penilaian 1984 dan sebelumnya: Tanah pegangan pajakan jangka panjang Pada penilaian 1994: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam 5.9 5.9 6.0 0 0 0 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan Semula) Semula) RMjuta RMjuta RMjuta 2012
528.8 429.6 0.6 180.1 1,145.0
543.9 440.0 0.7 194.3 1,184.8 260.6 301.8 112.1 8,672.6 10,531.9
562.4 451.8 0.8 208.2 1,229.2 361.4 285.6 119.3 8,801.5 10,797.0
528.8 429.6 0.6 178.8 1,137.8 178.3 324.9 1.7 7,678.1 9,320.8
543.9 440.0 0.7 192.8 1,177.4 197.2 288.9 1.0 7,542.3 9,206.8
562.4 451.8 0.7 206.7 1,221.6 297.9 268.4 1.0 7,632.9 9,421.8
Pada kos: Tanah milik bebas Tanah pegangan pajakan jangka panjang Tanah pegangan pajakan jangka pendek Bangunan dan kerja awam Jumlah tanah dan bangunan Loji dan jentera: Dimiliki Dipajak Talian dan sesalur penghantaran Perkhidmatan penghantaran Meter Lampu awam Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat Kenderaan bermotor
241.6 339.1 116.5 8,787.0 10,629.2
24,628.4 1,229.4 17,695.6 1,516.3 973.1 152.5 181.7 171.4 57,177.6 7,592.3 64,769.9
24,666.4 1,291.9 17,014.6 1,440.6 812.5 142.5 158.9 155.8 56,215.1 5,646.3 61,861.4
24,671.5 0 16,414.9 1,370.5 773.7 135.3 169.5 63.8 54,396.2 4,499.1 58,895.3
18,195.6 9,424.0 16,792.2 1,448.9 945.0 152.5 147.3 150.2 56,576.5 4,695.3 61,271.8
18,209.4 9,981.8 16,201.2 1,384.3 788.8 142.5 122.3 134.9 56,172.0 4,311.0 60,483.0
17,984.2 10,539.6 15,589.4 1,325.0 754.3 135.8 130.9 45.1 55,926.1 4,102.7 60,028.8
277

31 Ogos 2012
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN Sekiranya hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula dimasukkan dalam penyata kewangan pada kos tolak susutnilai terkumpul dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul, nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula tersebut adalah seperti berikut: Kumpulan 2011 RMjuta 48.0 51.6 82.4 182.0 Syarikat 2011 RMjuta 48.0 50.9 81.8 180.7
2012 RMjuta Tanah milik bebas Tanah pegangan pajak Bangunan dan kerja awam 48.0 49.9 75.7 173.6
1.9.2010 RMjuta 48.2 53.5 89.3 191.0
2012 RMjuta 48.0 49.2 75.2 172.4
1.9.2010 RMjuta 48.2 52.8 88.6 189.6
Penilaian bagi tanah milik bebas, bangunan dan kerja awam Kumpulan dan Syarikat adalah berdasarkan kepada penilaian oleh firma jurunilai profesional berasaskan nilai pasaran terbuka pada tahun 1994. Lebihan bersih daripada penilaian semula itu telah dimasukkan ke dalam penyata kewangan pada 31 Ogos 1996 dan dipindahkan kepada rizab penilaian semula. Penilaian bangunan sebuah anak syarikat telah dijalankan pada tahun 1982 dan 1984 berasaskan kepada penilaian firma jurunilai profesional bebas berasaskan nilai pasaran terbuka. Lebihan bersih penilaian semula itu telah dipindahkan kepada rizab penilaian semula. Taraf hak milik tanah tertentu sedang dalam proses didaftarkan kepada nama Syarikat dan anak-anak syarikat tertentu. Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang disandarkan sebagai cagaran untuk pinjaman dinyatakan dalam Nota 32. Faedah yang dipermodalkan pada tahun kewangan dalam projek modal projek dalam pelaksanaan berjumlah RM284.1 juta (2011: RM206.4 juta) untuk Kumpulan dan RM216.8 juta (2011: RM206.4 juta) untuk Syarikat. Kadar permodalan yang digunakan untuk menentukan jumlah kos pinjaman yang layak untuk permodalan adalah 6.23% (2011: 6.17%) untuk Syarikat. Ujian kemerosotan nilai bagi hartanah, loji dan kelengkapan Pada tahun-tahun lalu, TNB Liberty Power Limited telah mengiktiraf peruntukan bagi kemerosotan nilai berjumlah RM440.2 juta. Penilaian tahun semasa menunjukkan tiada kerugian kemerosotan nilai selanjutnya yang diperlukan bagi jumlah bawaan hartanah, loji dan kelengkapan yang ditaksir. Nilai bawaan hartanah, loji dan kelengkapan pada tarikh kedudukanpenyata kewangan adalah RM236.0 juta (2011: RM281.6 juta). Jumlah yang boleh dikutip semula hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan berasaskan nilai dalam kegunaan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
278

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
14
ANAKANAK SYARIKAT Nota 2012 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
RMjuta Pada kos: Saham biasa tidak disebut harga Saham keutamaan boleh ditebus Opsyen diberikan kepada pekerja anak-anak syarikat Pendahuluan kepada anak-anak syarikat dianggap sebagai quasi pelaburan
296.6 3,577.3 19.2 (a) 774.1 4,667.2 (1,703.0) 2,964.2
296.6 3,922.6 15.4 610.6 4,845.2 (928.9) 3,916.3
296.6 4,075.7 0 0 4,372.3 (928.9) 3,443.4
Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul
(b)
(a)
Pendahuluan adalah tidak bercagar dan tidak menghasilkan faedah tanpa tempoh bayaran semula yang tetap. Syarikat tidak menjangka sebarang bayaran semula pendahuluan dan hanya akan memanggil semula pinjaman apabila anak-anak syarikat mempunyai lebih tunai. Pendahuluan ini dianggap sebagai lanjutan kepada pelaburannya dalam anak-anak syarikat. Dalam tahun kewangan, Syarikat mengiktiraf kerugian kemerosotan nilai sebanyak RM774.1 juta bagi pelaburan dalam anakanak syarikat oleh kerana jumlah boleh diperoleh semula lebih rendah daripada jumlah bawaan. Kerugian kemerosotan nilai yang ditanggung diiktiraf di bawah butiran perbelanjaan operasi dalam Penyata Pendapatan. Jumlah boleh diperoleh semula ditentukan berdasarkan nilai dalam kegunaan.
(b)
Nama anak syarikat
Kepentingan Kumpulan 2012 2011 100% 100%
Aktiviti Utama
Negara diperbadankan
TNB Janamanjung Sdn. Bhd.
Penjanaan dan penghantaran elektrik dan kapasiti penjanaan kepada TNB Pegangan pelaburan Pembekalan bahan api dan arang batu untuk penjanaan tenaga Penjanaan, pembahagian, pembekalan, pengurusan, penjualan pelbagai sumber tenaga dan penyediaan perkhidmatan teknikal berkaitan
Malaysia
TNB Power Daharki Ltd.# TNB Fuel Services Sdn. Bhd.
100% 100%
100% 100%
Mauritius Malaysia
TNB Energy Services Sdn. Bhd.
100%
100%
Malaysia
279

31 Ogos 2012
14
ANAKANAK SYARIKAT SAMBUNGAN Nama anak syarikat Kepentingan Kumpulan 2012 2011 100% 100% Aktiviti Utama NegaraNama diperbadankan
TNB Research Sdn. Bhd.
Penyelidikan dan pembangunan, rundingan dan perkhidmatan lain Pegangan pelaburan
Malaysia
TNB Ventures Sdn. Bhd. TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd.
100% 100%
100% 100%
Malaysia
Terlibat terutamanya sebagai Malaysia kontraktor siap guna, perkhidmatan pembangunan projek tenaga dengan mengkhusus dalam sistem pendinginan dan penjanaan bersama termasuk operasi dan kerja-kerja penyelenggaraan Perkhidmatan pembaikan dan penyelenggaraan dan ujian kepada industri dan perkhidmatan berkaitan Dorman Pegangan pelaburan Penyediaan pengajian tinggi dan latihan Terlibat terutamanya dalam pembuatan, penjualan pembaikan pembahagian, alat ubah kuasa dan bumi Dorman Pegangan pelaburan Malaysia
TNB Repair And Maintenance Sdn. Bhd.
100%
100%
TNB Engineers Sdn. Bhd. TNB Capital Ltd. Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. Malaysia Transformer Manufacturing Sdn. Bhd.
100% 100% 100%
100% 100% 100%
Malaysia Malaysia Malaysia
100%
100%
Malaysia
TNB Coal International Ltd.* Power and Energy International (Mauritius) Ltd.* Orion Mission Sdn. Bhd. Sabah Electricity Sdn. Bhd.
100% 100%
100% 100%
Mauritius Mauritius
100% 83%
100% 80%
Pegangan pelaburan Peniagaan penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan elektrik di Sabah
Malaysia Malaysia
Penyata Kewangan
(200866-W)
280

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
14
ANAKANAK SYARIKAT SAMBUNGAN Nama anak syarikat Kepentingan Kumpulan 2012 2011 60% 60% Aktiviti Utama Negara diperbadankan
Tenaga Switchgear Sdn. Bhd.
Terlibat terutamanya dalam perniagaan pemasangan dan pembuatan perkakas suis bervoltan tinggi dan kontrak pencawang penghantaran siap guna Menjana dan membekal tenaga elektrik dan menjana kapasiti kepada TNB Mewujudkan menyenggara dan menyediakan pusat latihan Dorman Dorman
Malaysia
Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd.
60%
60%
Malaysia
TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. TNB Generation Sdn. Bhd. TNB Transmission Network Sdn. Bhd. TNB Distribution Sdn. Bhd. TNB Risk Management Sdn. Bhd. TNB Logistics Sdn. Bhd.** TNB IT Sdn. Bhd. TNB Workshop Services Sdn. Bhd.** TNB Metering Services Sdn. Bhd.** TNB Hidro Sdn. Bhd. TNB Prai Sdn. Bhd. TNB Properties Sdn. Bhd. TNB International Sdn. Bhd.
100%
100%
Malaysia
100% 100%
100% 100%
Malaysia Malaysia
100% 100%
100% 100%
Dorman Dorman
Malaysia Malaysia
100% 100% 100%
100% 100% 100%
Dorman Dorman Dorman
Malaysia Malaysia Malaysia
100%
100%
Dorman
Malaysia
100% 100% 100% 100%
100% 100% 100% 100%
Dorman Dorman Dorman Dorman
Malaysia Malaysia Malaysia Malaysia
281

31 Ogos 2012
14
ANAKANAK SYARIKAT SAMBUNGAN Nama anak syarikat Kepentingan Kumpulan 2012 2011 70% 100% 70% 0% Aktiviti Utama Negara diperbadankan
Sepang Power Sdn. Bhd. TNB Quantum Solutions Sdn. Bhd.
Dorman Menjalankan konsultansi, khidmat nasihat, pembangunan keupayaan dan program koordinasi korporat
Malaysia Malaysia
Anak-anak syarikat TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. Bangsar Energy Systems Sdn. Bhd. 100% 100% Operasi sistem penyejukan bersepadu bagi sistem penyaman udara bangunan pejabat Dorman Operasi dan penyelenggaraan loji penyejuk dan tenaga Syarikat tujuan khas (SPV) untuk melaksanakan projek pembinaan, operasi dan pemindahan (BOT) dengan MAHB untuk bekalan air dingin kepada bangunan KLIA 2 (LCCT) dan kemudahan lain Malaysia
TNEC Construction Sdn. Bhd. TNEC Operations and Maintenance Sdn. Bhd.
100% 100%
100% 100%
Malaysia Malaysia
Airport Cooling Energy Supply Sdn. Bhd.
77%
100%
Malaysia
Anak syarikat Power and Energy International (Mauritius) Ltd. Independent Power International Ltd.* 100% 100% Pegangan pelaburan Mauritius
Anak syarikat Bangsar Energy Systems Sdn. Bhd. Selesa Energy Systems Sdn. Bhd. 70% 70% Dorman Malaysia
Penyata Kewangan
(200866-W)
282

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
14
ANAKANAK SYARIKAT SAMBUNGAN Nama anak syarikat Kepentingan Kumpulan 2012 2011 Aktiviti Utama Negara diperbadankan
Anak syarikat TNEC Operations and Maintenance Sdn. Bhd. Tomest Energy Management Sdn. Bhd. 51% 51% Dorman Malaysia
Anak syarikat TNB Power Daharki Ltd. TNB Liberty Power Ltd.# 100% 100% Operasi loji janakuasa dan penjanaan tenaga letrik Pakistan
Anak syarikat TNB Properties Sdn. Bhd. TNP Construction Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman Malaysia
Anak syarikat Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. UNITEN R & D Sdn. Bhd. 100% 100% Menyediakan khidmat penyelidikan dan pembangunan dalam bidang kejuruteraan, teknologi maklumat, perniagaan, perakaunan, pengajian liberal dan perkhidmatan lain Malaysia
Anak-anak syarikat TNB Repair And Maintenance Sdn. Bhd. Trichy Power Ltd.** Trichy Energy Ltd.** TNB Operations and Maintenance International Ltd. TNB Remaco Pakistan Private Limited# 100% 100% 100% 100% 100% 100% Dorman Dorman Pegangan pelaburan India India Mauritius
100%
100%
Menyediakan khidmat pembaikan dan penyelenggaraan kepada industri berat dan perkhidmatan berkaitan lain
Pakistan
283

31 Ogos 2012
14
Anak syarikat TNB Operations and Maintenance International Ltd. Oasis Parade Sdn. Bhd. 100% 100% Pegangan pelaburan Malaysia
Anak syarikat TNB Ventures Sdn. Bhd. Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. 76% 76% Pembuatan dan pembahagian kabel tenaga dan am, rod aluminium dan aktiviti berkaitan Malaysia
Anak syarikat TNB Coal International Ltd. Dynamic Acres Sdn. Bhd.* 100% 100% Dorman Malaysia
Anak syarikat Orion Mission Sdn. Bhd. Lahad Datu Holdings Sdn. Bhd. Eastern Sabah Power Consortium Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman Malaysia
100%
0%
Untuk menjalankan perniagaan dalam sebarang hal berkaitan elektrik terutamanya perniagaan penjanaan dan pembekalan elektrik untuk sebarang tujuan di Malaysia dan bahagian dunia di dunia
Malaysia
Anak syarikat Lahad Datu Holdings Sdn. Bhd. Lahad Datu Energy Sdn. Bhd. 100% 100% Dorman Malaysia
Penyata Kewangan
(200866-W)
284

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
14
Anak syarikat TNB Research Sdn. Bhd. TNBR QATS Sdn. Bhd. 100% 0% Menyediakan jaminan kualiti, perkhidmatan ujian kimia dan saintifik Malaysia
# * **
Diaudit oleh firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited yang merupakan entiti sah yang berasingan dan bebas daripada PricewaterhouseCoopers Malaysia. Tidak diaudit oleh PricewaterhouseCoopers. Syarikat-syarikat dalam proses dibubarkan.
15
ENTITIENTITI KAWALAN BERSAMA Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Bahagian aset bersih entiti-entiti kawalan bersama 0.4 0.6
Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan, aset dan tanggungan entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut: Hasil (Kerugian)/Keuntungan selepas cukai 0 (0.2) 0.8 0.6
Aset bukan semasa Aset semasa Tanggungan semasa Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul Kerugian terkumpul tidak diiktiraf
0 2.1 (12.4) (7.9) 18.6 0.4
0 2.7 (12.8) (7.9) 18.6 0.6
285

31 Ogos 2012
15
ENTITIENTITI KAWALAN BERSAMA SAMBUNGAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Saham biasa tidak disebut harga, pada kos Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul 7.9 (7.9) 0 7.9 (7.9) 0
Butiran tentang entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut: Kepentingan Kumpulan 2012 2011 50% 51% 50% 51% Negara diperbadankan
Nama entiti kawalan bersama
Aktiviti Utama
Seatrac Sdn. Bhd. TNB Energy Services Sdn. Bhd. & Eramaz Technology Sdn. Bhd. JV
Dorman Sebagai kontraktor siap guna bagi melaksanakan kerja rekabentuk pembinaan dan pentaulihan sistem bagi bekalan elektrik di Kalabakan, Sabah yang diberikan oleh Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW)
Malaysia Malaysia
Penyata Kewangan
(200866-W)
286

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Bahagian aset bersih syarikat bersekutu 491.2 407.8
Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Saham tidak disebut harga, pada kos Saham disebut harga, pada kos Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul 67.0 106.5 (9.6) 163.9 33.2 15.9 213.0 Saham disebut harga, pada nilai saksama 99.1 67.0 106.5 (9.6) 163.9 33.2 21.1 218.2 77.2
Saham keutamaan boleh ditebus, pada kos Nota pinjaman tidak bercagar, pada kos dilunaskan
Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan aset dan tanggungan syarikat bersekutu adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Hasil Keuntungan selepas cukai Aset bukan semasa Aset semasa Tanggungan semasa Tanggunan bukan semasa Kerugian terkumpul tidak diiktiraf Aset bersih 780.1 27.0 1,669.7 556.8 (365.3) (1,467.5) 97.5 491.2 1,120.4 92.8 1,595.4 548.9 (356.8) (1,423.2) 43.5 407.8
287

31 Ogos 2012
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU SAMBUNGAN Butiran syarikat bersekutu adalah seperti berikut: Kepentingan Kumpulan 2012 2011 20% 20% Negara diperbadankan
Nama syarikat bersekutu
Aktiviti Utama
Teknologi Tenaga Perlis Consortium Sdn. Bhd.
Rekabentuk, pembinaan, menjual balik, operasi dan penyelenggaraan kemudahan penjanaan elektrik Dorman
Malaysia
Perusahaan Otomobil Elektrik (Malaysia) Sdn. Bhd. GB3 Sdn. Bhd.
20%
20%
Malaysia
20%
20%
Rekabentuk, pembinaan, operasi dan penyelenggaraan kemudahan penjanaan elektrik Penyediaan perkhidmatan rangkaian penghantaran Menjana tenaga elektrik dan pegangan pelaburan Penjanaan dan pembahagian elektrik menggunakan tandan kosong buah sawit sebagai sumber bahan api utamanya Pegangan pelaburan dan perkhidmatan pengendalian arang batu
Malaysia
Fibrecomm Network (M) Sdn. Bhd. Jimah Energy Ventures Holdings Sdn. Bhd. FTJ Bio Power Sdn. Bhd.
49%
49%
Malaysia
20%
20%
Malaysia
40%
24.5%
Malaysia
Intergrax Berhad
22.1%
22.1%
Malaysia
Syarikat bersekutu TNB Properties Sdn. Bhd. INDERA-TNB Properties Sdn. Bhd. KM Metro-TNB Properties Sdn. Bhd. 40% 40% Dorman Malaysia
40%
40%
Dorman
Malaysia
Syarikat bersekutu TNB Ventures Sdn. Bhd. Northern Utility Resources Sdn. Bhd. (Penerimaan dan Pengarah Dilantik) 20% 20% Dorman Malaysia
Penyata Kewangan
(200866-W)
288

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU SAMBUNGAN Nama syarikat bersekutu Kepentingan Kumpulan 2012 2011 Aktiviti Utama Negara diperbadankan
Syarikat-syarikat bersekutu Power International Ltd. Malaysian Shoaiba Consortium Sdn. Bhd. 20% 20% Pegangan pelaburan Malaysia
Syarikat bersekutu Oasis Parade Sdn. Bhd. Saudi-Malaysia Operation and Maintenance Services Company Limited 30% 30% Pegangan pelaburan Arab Saudi
Syarikat bersekutu TNB Energy Services Sdn. Bhd. Jana Landfill Sdn. Bhd. 20% 20% Penjanaan dan pembahagian haba dan elektrik menggunakan gas metana dari tapak pelupusan Malaysia
Syarikat bersekutu TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. Abraj Cooling LLC 49% 49% Kerja pembinaan bagi pembinaan Loji Penyejukan Emiriyah Arab Bersatu
17
PELABURAN DALAM SEKURITI HUTANG TIDAK TERSENARAI Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Nota pinjaman tidak tersenarai 163.7 164.0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 163.7 164.0
289

31 Ogos 2012
18
ASET KEWANGAN TERSEDIA UNTUK DIJUAL Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Aset kewangan tersedia untuk dijual 38.0 38.0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 38.0 38.0
Aset kewangan tersedia untuk dijual meliputi sekuriti tidak tersenarai dan disebutkan dalam Ringgit Malaysia.
19
CUKAI TERTUNDA Aset dan tanggungan cukai tertunda ditolak apabila terdapat hak untuk melakukannya secara sah bagi mengenepikan aset cukai semasa daripada tanggungan cukai semasa dan apabila cukai-cukai tertunda berhubung kait dengan pihak berkuasa cukai yang sama. Jumlah-jumlah berikut, ditentukan selepas pengenepian bersesuaian, ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan: 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
RMjuta Kumpulan Aset cukai tertunda Tanggungan cukai tertunda Jumlah bersih
0 (8,284.6) (8,284.6)
30.2 (7,852.2) (7,822.0)
55.9 (7,815.9) (7,760.0)
Syarikat Tanggungan cukai tertunda
(6,589.3)
(6,130.5)
(6,204.3)
Penyata Kewangan
(200866-W)
290

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
19
CUKAI TERTUNDA SAMBUNGAN Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut: 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta (7,760.0) (310.6) (1.6) 469.8 (67.6) (152.0) (62.0) (7,822.0) (7,075.7) (294.1) 18.4 134.8 1.7 (545.1) (684.3) (7,760.0)
Kumpulan Pada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan ke penyata pendapatan: Hartanah, loji dan kelengkapan Kerugian cukai tidak digunakan Peruntukan dan elaun Hasil terakru Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan
RMjuta (7,822.0) (431.9) (6.3) 139.5 (13.2) (150.7) (462.6)
Pada akhir tahun kewangan
(8,284.6)
Tertakluk kepada cukai pendapatan Aset cukai tertunda (sebelum ditolak): Peruntukan dan elaun Kerugian cukai tidak digunakan Hartanah, loji dan peralatan Penolakan Aset cukai tertunda (selepas penolakan) 1,670.6 24.8 15.1 (1,710.5) 0 1,531.1 31.1 122.1 (1,654.1) 30.2 1,061.3 32.7 238.6 (1,276.7) 55.9
Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan): Hartanah, loji dan peralatan Hasil terakru Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan Penolakan Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan):
(8,632.8) (514.5) (847.8) 1,710.5 (8,284.6)
(8,307.9) (501.3) (697.1) 1,654.1 (7,852.2)
(8,113.9) (433.6) (545.1) 1,276.7 (7,815.9)
291

31 Ogos 2012
19
CUKAI TERTUNDA SAMBUNGAN Jumlah perbezaan sementara boleh ditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan elaun pelaburan semula (yang tidak mempunyai tarikh tamat) di mana tiada aset tertunda diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan adalah seperti berikut: 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 1,557.6 1,312.0 35.5 1,432.7 1,682.5 28.2
RMjuta Perbezaan sementara boleh ditolak Kerugian cukai Elaun pelaburan semula 1,855.1 1,376.1 0
Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut: 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta (6,204.3) 60.7 134.1 (67.7) (53.3) 73.8 (6,130.5) (6,180.4) (257.2) 133.3 1.7 98.3 (23.9) (6,204.3)
Syarikat Pada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan ke penyata pendapatan: Hartanah, loji dan kelengkapan Peruntukan dan elaun Hasil terakru Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan
RMjuta (6,130.5) (444.6) 106.4 (13.2) (107.4) (458.8)
Pada akhir tahun kewangan
(6,589.3)
Tertakluk kepada cukai pendapatan Aset cukai tertunda (sebelum ditolak): Peruntukan dan elaun Penolakan Aset cukai tertunda (selepas penolakan) 1,297.9 (1,297.9) 0 1,191.5 (1,191.5) 0 1,057.4 (1,057.4) 0
Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan): Hartanah, loji dan kelengkapan Hasil terakru Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan Penolakan Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan):
(7,310.3) (514.5) (62.4) 1,297.9 (6,589.3)
(6,865.7) (501.3) 45.0 1,191.5 (6,130.5)
(6,926.4) (433.6) 98.3 1,057.4 (6,204.3)
Penyata Kewangan
(200866-W)
292

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
20
INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF Jumlah Nosional RMjuta Aset RMjuta Liabiliti RMjuta
Kumpulan 2012 Bukan semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak opsyen matawang Kontrak swap kadar faedah Jumlah
Nota
(a) (b)
1,033.2 462.3 1,495.5
116.3 0 116.3
0 21.5 21.5
2011 Semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak matawang asing hadapan Bukan semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak opsyen matawang Kontrak swap kadar faedah Jumlah (a) (b) 1,008.8 616.6 1,713.2 89.9 0 91.4 0 44.1 44.1 87.8 1.5 0
293

31 Ogos 2012
20
INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF SAMBUNGAN Jumlah Nosional RMjuta Aset RMjuta Liabiliti RMjuta
Syarikat 2012 Bukan semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak swap kadar faedah Jumlah
Nota
(b)
462.3 462.3
0 0
21.5 21.5
2011 Semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak matawang asing hadapan Bukan semasa Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai: Kontrak swap kadar faedah Jumlah (b) 616.6 704.4 0 1.5 44.1 44.1 87.8 1.5 0
Butiran Instrumen kewangan adalah seperti berikut: (a) Taburan panggilan Permulaan Hadapan Yen Jepun Pada April 2004, TNB Capital (L) Limited (TNBCL) telah memeterai Perjanjian Opsyen Matawang dengan jumlah nosional sebanyak JPY26.0 bilion sebagai perlindungan nilai bagi pinjaman bertempoh 30 tahun JPY26.0 bilion. Urus niaga ini membolehkan TNBCL mengurangkan pendedahannya kepada kerugian yang mungkin timbul daripada turun naik keterlaluan kadar tukaran USD/JPY berhubung dengan pinjaman bertempoh di atas. (b) Swap Kadar Faedah (IRS) Syarikat telah memeterai Perjanjian IRS pada 10 Oktober 2008 dengan tempoh berkuatkuasa dari 15 Oktober 2008 hingga 28 Februari 2015 yang melayakkannya untuk menerima faedah pada kadar terapung, dan membayar faedah pada kadar tetap 3.8% pada agregat prinsipal nosional sebanyak USD384.6 juta. Kesan urus niaga ini menetapkan kadar faedah tetap perlu dibayar pada tempoh 9 tahun USD503.0 juta pinjaman bertempoh (Pinjaman ECA).
Penyata Kewangan
(200866-W)
294

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
21
PENGHUTANG JANGKA PANJANG 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
Nota Kumpulan Penghutang lain Pendahuluan kepada kontraktor
RMjuta
(a) (b)
317.7 101.5 419.2
388.6 0 388.6
448.7 0 448.7
Syarikat Penghutang lain Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus (RULS)
(a) (c) (d)
317.7 331.4 535.5 1,184.6
388.6 164.2 535.5 1,088.3
448.7 167.5 535.5 1,151.7
(a)
Penghutang lain meliputi pendahuluan yang diberikan kepada Yayasan Tenaga Nasional dan pinjaman warga kerja yang tidak dijangka akan diterima dalam tempoh 12 bulan dari tarikh penyata kedudukan kewangan ini. Pendahuluan kepada kontraktor terutamanya berkaitan dengan pembinaan kilang yang akan digunakan terhadap invois pembayaran siap kerja yang lebih daripada 12 bulan. Jumlah yang dihutang oleh anak-anak syarikat meliputi pendahuluan dan penghutang lain daripada TNB Power Daharki Ltd. (TPD) dan Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. (KEV). Jumlah yang dihutang daripada TPD tertakluk kepada kadar faedah dari 2.3% hingga 3.8% (2011: 1.9% hingga 3.4%) setahun dan tidak bercagar. Jumlah yang dihutang daripada Sabar Electricity Sdn. Bhd. (SESB) dan TNB Coal International Ltd. tertakluk kepada kadar faedah 6.0% (2011: 6.0%) dan 7.0% (2011: 7.0%) setahun adalah tidak bercagar dan tiada tempoh tetap pembayaran balik. Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus menanggung faedah 15.0% (2011: 15.0%) setahun pada nilai nominal tertunggak prinsipal dan faedah pengkompaunan akan dikenakan pada kadar 5.0%(2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belum dibayar selepas tarikh tamat tempoh. Rujuk Nota 32(e) untuk terma-terma RULS.
(b)
(c)
(d)
295

31 Ogos 2012
22
BAYARAN PAJAKAN OPERASI (a) Pajakan prabayar 2012 Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 3,161.0 2,606.1 2012 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 2,930.3 2,380.0
RMjuta Pajakan prabayar 3,789.3
RMjuta 3,539.1
Pembayaran dibuat terlebih dahulu kepada Pengeluar-pengeluar Tenaga Bebas (IPPs) terutamanya untuk penyimpanan kapasiti penjanaan bagi kegunaan masa hadapan. Amaun ini akan digunakan sebagai sebahagian pembayaran masa depan kepada IPP. Tiada hak berkontrak untuk menerima bayaran balik secara tunai atau instrumen kewangan lain daripada IPP. (b) Pajakan dibayar dan prabayaran oleh pemajak 2012 Kumpulan 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 141.7 327.8 469.5 199.2 362.1 561.3 2012 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 141.7 0 141.7 199.2 0 199.2
RMjuta Pajakan dibayar Prabayaran oleh pemajak 147.9 357.7 505.6 Amaun-amaun ini ada dinyatakan di Nota 36.
RMjuta 147.9 0 147.9
Penyata Kewangan
(200866-W)
296

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
23
ASET BUKAN SEMASA DIPEGANG UNTUK JUALAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Kos/Penilaian Pada 1 September Jumlah dipindahkan daripada: Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) Jumlah dipindahkan kepada: Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) Pelupusan Pada 31 Ogos 12.3 15.6 0 (17.8) 10.1 19.9 18.6 (1.2) (25.0) 12.3 12.3 15.6 0 (17.8) 10.1 19.9 18.6 (1.2) (25.0) 12.3 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Susut nilai/pelunasan terkumpul Pada 1 September Jumlah dipindahkan daripada: Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) Jumlah dipindahkan kepada: Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13) Pelupusan Pada 31 Ogos 0.9 0.7 0 (1.3) 0.3 1.9 0.5 (0.2) (1.3) 0.9 0.9 0.7 0 (1.3) 0.3 1.9 0.5 (0.2) (1.3) 0.9
Jumlah buku bersih Hartanah, loji dan kelengkapan Pada 31 Ogos 9.8 9.8 11.4 11.4 9.8 9.8 11.4 11.4
Dalam tahun kewangan, Syarikat memeterai beberapa perjanjian jual beli dengan beberapa pihak, yang mana pelupusannya masih sedang berlangsung.
297

31 Ogos 2012
24
INVENTORI Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Bahan mentah, bahan api dan barang gunaan Kerja dalam pelaksanaan Barang siap 2,766.1 37.6 38.5 2,842.2 2,462.3 169.8 13.8 2,645.9 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 1,529.6 0 0 1,529.6 1,356.7 0 0 1,356.7
25
PENGHUTANG DEPOSIT DAN PENDAHULUAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta 6,417.0 70.2 353.2 133.2 630.5 83.9 7,688.0 Peruntukan kemerosotan nilai: Penghutang perdagangan Lain-lain 46 (c)(i) 46 (c)(i) (573.1) (126.2) (699.3) 6,988.7 (607.7) (109.8) (717.5) 6,022.1 (490.2) (108.5) (598.7) 4,963.3 (530.3) (82.0) (612.3) 3,724.9 5,426.7 62.0 527.0 114.0 554.1 55.8 6,739.6 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 5,231.1 66.2 90.7 26.8 63.3 83.9 5,562.0 4,088.1 56.0 50.7 26.1 70.6 45.7 4,337.2
Nota Penghutang perdagangan Pendahuluan/pinjaman warga kerja Sebahagian pembayaran kepada kontraktor Deposit dan pendahuluan Penghutang lain Penghutang dicaj semula
Dasar kredit Kumpulan dan Syarikat memperuntukkan penghutang perdagangan dengan tempoh kredit selama 30 hari (2011: 30 hari). Kumpulan tidak mempunyai penumpuan kredit utama risiko kredit selain daripada perniagaan dan penghutang perdaganan kediaman disebabkan oleh asas pelanggannya yang luas. Semua risiko kredit dan kutipan semula yang berkaitan dengan penghutang telah diambil kira dalam penyata kewangan. Risiko kredit yang berkaitan dengan Penghutang, Pendahuluan dan Deposit dinyatakan dalam Nota 46 (c)(i) kepada penyata kewangan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
298

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
26
JUMLAH HUTANG DARIPADA/KEPADA ANAKANAK SYARIKAT Jumlah hutang daripada TNB Capital (L) Ltd. tertakluk kepada faedah pada kadar antara 0.7% hingga 5.3% (2011: 0.5% hingga 5.3%) setahun. Ia tidak bercagar dan tidak mempunyai tempoh tetap bayaran semula. Jumlah pembayaran balik daripada/(kepada) semua anak syarikat lain adalah bercagar, tanpa faedah dan bayar balik atas permintaan.
27
ASET KEWANGAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI UNTUNG RUGI Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Aser kewangan mewakili pelaburan dalam unit amanah. 9.1 8.6 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 9.1 8.6
28
DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAI Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Tunai dalam tangan dan baki bank Deposit bank berlesen 856.1 7,770.2 8,626.3 1,005.0 2,949.2 3,954.2 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 466.2 3,495.0 3,961.2 500.9 2,203.0 2,703.9
Kadar faedah setahun deposit, baki bank dan wang tunai yang berkuatkuasa pada akhir tarikh laporan adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 % Deposit bank berlesen Baki bank 0.1 5.0 0.1 Syarikat 2012 % 3.2 3.4 0.1
2011 %
2011 % 2.9 3.6 0.1
1.5 7.5 0.1
Deposit dengan bank-bank berlesen dipegang dalam pasaran wang jangka pendek. Deposit mempunyai tempoh matang dari 5 hingga 366 hari (2011: 4 hingga 29 hari) bagi Kumpulan dan 9 hingga 70 hari (2011: 4 hingga 25 hari) bagi Syarikat.
299

31 Ogos 2012
28
DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAI SAMBUNGAN Deposit bagi Kumpulan dan Syarikat pada akhir tahun kewangan, mempunyai tempoh kematangan 113 hari (2011: 16 hari). Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Nota Tunai dan setara tunai pada akhir tahun kewangan meliputi: Tunai dalam tangan dan di bank Deposit dengan bank berlesen Deposit, baki dalam tangan dan di bank Tunai di bank dipegang sebagai amanah* Akaun rizab hutang** Dana daripada MOF***
856.1 7,770.2 8,626.3 (97.9) (218.6) (2.5) 8,307.3
1,005.0 2,949.2 3,954.2 (465.7) (225.2) (5.2) 3,258.1
466.2 3,495.0 3,961.2 0 0 0 3,961.2
500.9 2,203.0 2,703.9 0 0 0 2,703.9
32 (b)(i)
Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat oleh Kerajaan Malaysia untuk projek modal khusus.
** Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat oleh Kerajaan Malaysia untuk projek modal khusus. *** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.
29
PEMIUTANG Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Pemiutang perdagangan Tanggungan gaji Deposit Peruntukan Pemiutang dan akruan lain 4,629.4 491.4 24.7 278.6 322.5 5,746.6 4,116.3 473.1 23.7 388.6 569.7 5,571.4 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 2,710.2 444.3 19.3 209.1 102.7 3,485.6 2,906.9 437.3 17.9 58.2 129.5 3,549.8
Tempoh kredit pemiutang perdagangan bagi Kumpulan dan Syarikat berbeza-beza dari 30 hingga 60 hari (2011: 30 hingga 60 hari) bergantung kepada terma kontrak.
Penyata Kewangan
(200866-W)
300

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
30
PENDAPATAN TERTUNDA Kumpulan Pada awal tahun kewangan Diterima pada tahun kewangan Pelepasan kepada penyata pendapatan Dikelaskan semula daripada tanggungan lain Pada akhir tahun kewangan 2012 RMjuta 3,373.5 777.4 (928.2) (36.8) 3,185.9 2011 RMjuta 3,042.2 949.3 (652.8) 34.8 3,373.5
Direalisasi dalam 12 bulan Direalisasi selepas 12 bulan
894.7 2,291.2 3,185.9
523.9 2,849.6 3,373.5
Syarikat Pada awal tahun kewangan Diterima pada tahun kewangan Pelepasan kepada penyata pendapatan Dikelaskan semula daripada tanggungan lain
2012 RMjuta 2,942.2 655.6 (811.4) 2,786.4
2011 RMjuta 2,676.4 861.0 (595.2) 2,942.2
Direalisasi dalam 12 bulan Direalisasi selepas 12 bulan
770.0 2,016.4 2,786.4
487.4 2,454.8 2,942.2
Pendapatan tertunda adalah berkaitan dengan caruman yang dibayar terlebih dahulu oleh pelanggan elektrik bagi pembinaan aset rangkaian elektrik.
301

31 Ogos 2012
31
PINJAMAN JANGKA PENDEK Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Nota Bahagian pinjaman yang perlu dibayar dalam satu tahun kewangan (Nota 32): Bercagar Tidak bercagar
324.8 989.0 1,313.8
294.5 1,164.0 1,458.5 225.8 0.4 42.6 1,727.3
0 759.3 759.3 0 0 0 759.3
0 954.5 954.5 0 0 0 954.5
Pinjaman jangka pendek Bercagar Tidak bercagar Penerimaan jurubank
32 (b)(i)
223.1 0.6 66.7 1,604.2
Pinjaman jangka pendek membawa faedah pada kadar antara 0.8% hingga 14.0% (2011: 0.8% hingga 15.5%) setahun bagi Kumpulan dan dari 0.8% hingga 8.3% (2011: 0.8% hingga 6.3%) bagi Syarikat.
32
PINJAMAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Nota Bercagar: Pinjaman bertempoh Bon
(a) (b)
1,490.1 5,562.8 7,052.9
1,312.5 1,940.3 3,252.8 9,903.8 4,479.6 514.4 87.1 547.6 15,532.5 18,785.3
0 0 0 8,007.1 3,487.8 0 0 0 11,494.9 11,494.9
0 0 0 8,147.4 3,425.3 514.4 87.1 0 12,174.2 12,174.2
Tidak Bercagar: Pinjaman bertempoh Bon Sekuriti pendapatan Jumlah dihutang kepada Cagamas Berhad Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus
(c) (d) (e)
9,525.9 5,597.7 0 0 604.9 15,728.5 22,781.4
Penyata Kewangan
(200866-W)
302

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
32
PINJAMAN SAMBUNGAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Perlu dibayar semula dalam satu tahun termasuk di bawah pinjaman jangka pendek (Nota 31) Perlu dibayar semula selepas satu tahun: Selepas satu dan hingga dua tahun Selepas dua tahun hingga lima tahun Selepas lima tahun dan hingga sepuluh tahun Selepas sepuluh tahun dan hingga dua puluh tahun Selepas dua puluh tahun dan hingga tiga puluh tahun Selepas tiga puluh tahun Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
1,313.8 1,015.0 3,774.3 9,006.3 6,237.3 1,201.9 232.8 21,467.6 22,781.4
1,458.5 1,075.9 3,840.4 3,713.9 7,150.3 1,324.6 221.7 17,326.8 18,785.3
759.3 493.2 1,229.5 4,816.7 3,010.3 953.1 232.8 10,735.6 11,494.9
954.5 637.4 1,462.2 2,213.2 5,630.6 1,054.6 221.7 11,219.7 12,174.2
Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan disandarkan sebagai cagaran bagi pinjaman bertempoh: (i) Jentera dan kelengkapan (ii) Bangunan (iii) Tanah pegangan pajakan 4,769.8 657.0 63.7 5,490.5 4,730.5 695.3 64.6 5,490.4
(a)
Pinjaman berjangka Pinjaman Kerajaan Persekutuan diterima daripada SESB melalui berikut: (i) Mewujudkan Debentur: (i) (ii) (ii) Caj pertama ke atas keseluruhan hartanah pegangan bebas dan pegangan pajakan masa kini dan akan datang termasuk semua bangunan dan pepasangan; dan caj apungan pertama ke atas semua aset masa kini dan akan datang Syarikat yang tidak dicaj secara caj tetap.
Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang Syarikat dalam semua hasil jualan yang diterima daripada semua jualan letrik yang dijanakan daripada projek yang dibiayai.
(iii) Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang dalam bank di mana hasil pinjaman dikreditkan. Tempoh pinjaman daripada 20 hingga 25 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.0% hingga 6.0% setahun.
303

31 Ogos 2012
32
PINJAMAN SAMBUNGAN (b) Bon (i) SEKURITI HUTANG CARA ISLAM BAI BITHAMIN AJIL (BaIDS) Pada 28 Jun 2004, KEV telah memperoleh BaIDS bernilai RM3,402.0 juta BaIDS untuk membiayai pengambilalihan Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz. Tempoh bagi Kemudahan BaIDS tersebut adalah dari 1 hingga 15 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.7% dan 8.7% setahun. BaIDS dicagar dengan cara berikut: (i) (ii) Caj ke atas tanah pajakan TNB. Caj tanah pajakan tersebut tidak dikuatkuasakan setakat 31 Ogos 2012. Debentur ke atas aset dan hartanah KEV dan penyerahan semua hak, kepentingan hak milik dan manfaat di bawah dokumen projek, insurans yang dipindah milik, dan akaun khas untuk mencagar pembayaran dan pembayaran balik jumlah yang dicagar.
(iii) Perjanjian Perkongisan Keutamaan dan Jaminan. Terma BaIDS memerlukan deposit ditempatkan dalam akaun rizab pinjaman dengan bank berlesen untuk memenuhi keperluan penjelasan pinjaman. Terma BaIDS juga memerlukan KEV mengekalkan perjanjian kewangan tertentu. BaIDS termasuklah kemudahan kredit boleh tukar bagi tujuan modal kerja berjumlah RM200.0 juta yang dikelaskan sebagai jangka pendek. (Rujuk Nota 31) (ii) PROGRAM SEKURITI ISLAM Pada 25 November 2011, TNB Janamanjung Sdn. Bhd. memperoleh Program Sekuriti Islam sebanyak RM4.85 bilion untuk membiayai pembinaan of 1,010MW loji tenaga bahan api arang batu. Tempoh Program Sekuriti Islam ini adalah dari 5 hingga 20 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.80% dan 4.90% setahun. Program Sekuriti Islam mengandungi 2 siri dan butiran siri tersebut adalah seperti berikut: (i) (ii) Siri 1 mengandungi 15 bahagian, dengan tempoh dari 5 tahun hingga 19 tahun Siri 2 mengandungi 1 bahagian, dengan tempoh hingga 20 tahun.
Siri Program Sekuriti Islam 1 dilindungi dengan cara berikut: (i) (ii) pelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua hak, kepentingan, taraf dan manfaat Syarikat di bawah PPA1 (Manjung 1, 2 & 3) dan PPA2 (Manjung 4) termasuklah hasil daripadanya; dan pelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua akaun yang ditetapkan dan baki kredit yang berkaitan.
Siri Program Sekuriti Islam 2 tidak dilindungi dan mempunyai faedah jaminan tidak bersyarat dan tidak boleh ubah daripada Tenaga Nasional Berhad, untuk memenuhi kewajipan pembayaran Syarikat. Program Sekuriti Islam dikeluarkan oleh Manjung Island Energy Berhad (MIEB) yang merupakan syarikat tujuan khas. Kesemua saham yang diterbitkan oleh MIEB dipegang oleh Equity Trust (Malaysia) Berhad sebagai pemegang amanah saham bagi manfaat amal tertentu, di bawah terma-terma pengisytiharan amanah.
Penyata Kewangan
(200866-W)
304

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
32
PINJAMAN SAMBUNGAN (c) Sekuriti Pendapatan Sekuriti Pendapatan Tetap (FIS) FIS terdiri daripada kedua-dua bon boleh tebus dan Saham Keutamaan Boleh Tebus (RPS) yang mana butirannya adalah seperti berikut: (i) 1,500 bon 10 tahun tidak bercagar boleh tebus (Bon) yang membawa nilai agregat nominal RM999.0 juta yang diterbitkan pada 100% nilai nominal (dalam denominasi RM999,000.00 setiap satu), dengan kupon boleh asing yang mewakili faedah Bon. Bon-bon tersebut adalah untuk ditebus pada nilai setara dalam dua bahagian dengan penebusan berjumlah RM999.0 juta dan RM499.5 juta masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19 September 2011, dan; 1,000 RPS Kelas A bernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham dan 500 RPS Kelas B bernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham. Kedua-dua kelas RPS Ini boleh ditebus pada RM1,000 setiap satu mengikut pilihan Syarikat pada bila-bila masa selepas 16 Ogos 2010 dan 19 September 2010, masing-masing bagi RPS Kelas A dan B. Jika RPS Kelas A dan B tidak ditebus masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19 September 2011, bayaran tambahan berjumlah RM1.0 juta bagi bahagian pertama dan RM0.5 juta ke atas bahagian kedua perlu dibayar di bawah pembayaran akhir Kupon Bon bagi setiap bahagian.
(ii)
Dengan menggunakan Sistem Cukai Setingkat, Syarikat kini membuat pembayaran ke atas FIS dan bukan pembayaran dividen. Faedah yang perlu dibayar di bawah Kupon Bon ialah RM94.5 juta setahun dan perlu dibayar setiap enam bulan. FIS dikelaskan sebagai instrumen hutang dan dilaporkan sebagai tanggungan. FIS (Bahagian 2) berjumlah RM500.0 juta telah matang pada 19 September 2011. (d) Jumlah dihutang kepada Cagamas Berhad Pada 16 Januari 1995, TNB telah memeterai Perjanjian dengan Cagamas Berhad di mana TNB boleh menjual pada asas berbantuan, pinjaman perumahan yang disediakan oleh Syarikat kepada kakitangannya kepada Cagamas Berhad. Ia telah dibeli balik pada 22 Mac 2012 (2011: RM87.1 juta). (e) Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (RULS) Pada 29 Jun 2004, KEV telah menerbitkan RM957,574,000 Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (RULS) kepada Syarikat dan Malakoff Berhad untuk membiayai pengambilalihan Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz, Kapar. Bahagian yang telah dilanggan oleh Malakoff Berhad berjumlah RM383,029,600.00 Ciri-ciri utama RULS adalah seperti berikut: (i) RULS membawa faedah sebanyak 15.0% (2011: 15.0%) setahun ke atas nilai nominal tertunggak bagi RULS. Faedah tersebut perlu dibayar setiap enam bulan pada hari terakhir tempoh enam bulan yang berkaitan dari tarikh penerbitan RULS. Satu faedah kompaun akan dicaj pada kadar 5.0% (2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belum dibayar selepas tarikh tamat tempoh. Perubahan dalam kadar faedah kompaun adalah dari 15.0% hingga 5.0% telah diluluskan oleh para pemegang RULS di mesyuaratnya pada 15 Oktober 2008 dan berkuatkuasa dari tarikh pertama penerbitan RULS tersebut. RULS perlu dibayar balik dari tahun ketiga dari tarikh penerbitan RULS seperti yang ditetapkan dalam perjanjian bertarikh 29 Jun 2004. RULS perlu dibayar balik sepenuhnya pada tarikh akhir kematangan pada 8 Julai 2029.
(ii)
305

31 Ogos 2012
33
PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
Nota Kumpulan Tanggungan pajakan kewangan Pemiutang sewa beli
RMjuta
(a) (b)
1,350.8 43.1 1,393.9
1,328.6 54.8 1,383.4
0 66.1 66.1
Syarikat Tanggungan pajakan kewangan
(a)
12,565.5
12,950.3
13,113.3
(a)
Kewajipan Kumpulan dan Syarikat di bawah tanggungan pajakan kewangan wujud daripada perjanjian pembelian tenaga kuasa dengan beberapa Pengeluar Tenaga Bebas (IPP). Perjanjian pembelian tenaga kuasa ini diambil kira sebagai pajakan kewangan selaras dengan IC4 dan FRS 117. Kumpulan 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta 1,312.8 Syarikat 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta 13,653.1 13,653.1
2012
2012
RMjuta Nilai semasa bayaran minimum pajakan 1,312.8
RMjuta 13,653.1
Jumlah dibayar di bawah pajakan kewangan: Jangkamasa satu tahun 39.6 Selepas satu tahun dan dalam jangkamasa dua tahun 42.8 Selepas dua tahun dan dalam jangkamasa lima tahun 154.2 Melebihi lima tahun 1,114.2 1,350.8
34.9 39.3 140.9 1,113.5 1,328.6
671.6 715.1 2,324.9 8,853.9 12,565.5
384.8 671.6 2,204.4 9,689.5 12,950.3
163.0 384.8 2,102.7 10,462.8 13,113.3
Dianalisa sebagai: Semasa: Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan Bukan semasa: Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan
39.6 1,311.2 1,350.8
34.9 1,293.7 1,328.6 9.2%
671.6 11,893.9 12,565.5 8.0%
384.8 12,565.5 12,950.3 8.3%
163.0 12,950.3 13,113.3 8.8%
Kadar purata faedah efektif (%)
8.8%
Caj kewangan yang berkaitan dengan pajakan kewangan dicajkan kepada penyata pendapatan dalam tahun kewangan semasa mereka ditanggung.
Penyata Kewangan
(200866-W)
306

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
33
PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN SAMBUNGAN (b) Ini mewakili bayaran ansuran akan datang di bawah sewa beli kenderaan bermotor, dibayar seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Bayaran sewa minimum: Tidak melebihi 1 tahun Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun
17.5 29.0 46.5 (3.4) 43.1
16.9 43.7 60.6 (5.8) 54.8
Caj kewangan masa depan ke atas sewa beli Nilai sewa beli sekarang
Nilai sewa beli sekarang: Tidak melebihi 1 tahun Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun
15.5 27.6 43.1
14.2 40.6 54.8
Tanggungan pajakan kewangan berkuatkuasa dicagarkan sebagai hak untuk aset yang dipajak dikembalikan kepada pemberi pajak sekiranya berlaku keingkaran pembayaran. Pada 31 Ogos 2012, purata wajaran kadar faedah berkesan yang digunakan untuk tanggungan pajakan pada tahun kewangan adalah 5.5% (2011: 5.6%) setahun dan faedah untuk tahun kewangan adalah 3.0% (2011: 3.0%) stahun bagi Kumpulan. Semua baki disebut dalam Ringgit Malaysia.
34
DEPOSIT PENGGUNA Pelanggan (kecuali anggota kerja dan jabatan/agensi kerajaan) dikehendaki membayar deposit dengan jumlah yang mencukupi bagi membayar caj untuk bekalan tenaga selama dua bulan seperti yang dibenarkan di bawah Peraturan Pemegang Lesen (Pindaan) 2002. Kegagalan menjelaskan deposit mengikut tempoh yang ditetapkan boleh menyebabkan bekalan kepada pelanggan ditamatkan, bergantung kepada syarat-syarat yang ditetapkan dalam Peraturan. TNB dan SESB membayar jumlah 2.5% setahun ke atas jumlah deposit sebagai rebat berdasarkan purata pada bulan Januari setiap tahun.
307

31 Ogos 2012
35
FAEDAH PEKERJA Pergerakan pada tahun kewangan ini dalam jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan adalah seperti berikut: Pelan faedah persaraan RMjuta Kumpulan Pada 1 September 2010 Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) Caruman dan faedah dibayar Pada 31 Ogos 2011 Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) Caruman dan faedah dibayar Pada 31 Ogos 2012 Pelan perubatan persaraan RMjuta
Jumlah RMjuta
1,404.4 308.7 (254.4) 1,458.7 299.7 (344.2) 1,414.2
2,461.9 550.9 (251.0) 2,761.8 577.8 (264.1) 3,075.5
3,866.3 859.6 (505.4) 4,220.5 877.5 (608.3) 4,489.7
Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut: Pelan faedah persaraan RMjuta Pada 31 Ogos 2011 Nilai semasa obligasi Nilai saksama aset pelan Nilai semasa obligasi tidak bertabung Kerugian sebenar tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf Lain-lain: Pelan faedah persaraan Gratuiti dan pelan persaraan Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 2,851.7 (924.8) 1,926.9 (462.5) (15.1) 3.0 6.4 1,458.7 4,225.4 0 4,225.4 (1,463.6) 0 0 0 2,761.8 7,077.1 (924.8) 6,152.3 (1,926.1) (15.1) 3.0 6.4 4,220.5 Pelan perubatan persaraan RMjuta
Jumlah RMjuta
Penyata Kewangan
(200866-W)
308

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah persaraan RMjuta Pada 31 Ogos 2012 Nilai semasa obligasi Nilai saksama aset pelan Nilai semasa obligasi tidak bertabung Kerugian sebenar tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf Lain-lain: Pelan faedah persaraan Gratuiti dan pelan persaraan Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 2,911.7 (1,146.0) 1,765.7 (362.2) 0 3.1 7.6 1,414.2 4,379.6 0 4,379.6 (1,304.1) 0 0 0 3,075.5 7,291.3 (1,146.0) 6,145.3 (1,666.3) 0 3.1 7.6 4,489.7 Pelan perubatan persaraan RMjuta
Jumlah RMjuta
Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut: Pelan faedah persaraan RMjuta Pelan perubatan persaraan RMjuta
Kumpulan 2011 Kos perkhidmatan semasa Kos faedah Jangkaan pulangan atas aset pelan Kerugian aktuari tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas Lain-lain Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) Pulangan sebenar daripada aset pelan
Jumlah RMjuta
150.4 171.8 (50.8) 20.7 15.1 1.5 308.7 60.3
29.7 274.6 0 246.6 0 0 550.9 0
180.1 446.4 (50.8) 267.3 15.1 1.5 859.6 60.3
309

31 Ogos 2012
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah persaraan RMjuta Pelan perubatan persaraan RMjuta
Kumpulan 2012 Kos perkhidmatan semasa Kos faedah Jangkaan pulangan atas aset pelan Kerugian aktuari tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas Lain-lain Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6) Pulangan sebenar daripada aset pelan
Jumlah RMjuta
140.1 177.7 (57.1) 19.1 15.1 4.8 299.7 176.9
30.2 283.5 0 264.1 0 0 577.8 0
170.3 461.2 (57.1) 283.2 15.1 4.8 877.5 176.9
Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi. Andaian aktuari utama yang digunakan berhubung dengan pelan faedah wajib Kumpulan: Pelan faedah persaraan % Pelan perubatan persaraan %
Kumpulan Pada 31 Ogos 2011 Kadar diskaun Jangkaan pulangan daripada aset pelan Jangkaan kadar kenaikan gaji Inflasi kos perubatan: kemasukan wad pesakit luar Lain-lain: pakar Pada 31 Ogos 2012 Kadar diskaun Jangkaan pulangan daripada aset pelan Jangkaan kadar kenaikan gaji Inflasi kos perubatan: kemasukan wad pesakit luar Lain-lain: pakar
6.6 6.0 6.0 N/A N/A N/A
7.1 N/A N/A 8.0 5.0 5.0
6.6 6.0 6.0 N/A N/A N/A
7.1 N/A N/A 8.0 5.0 5.0
Penyata Kewangan
(200866-W)
310

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah persaraan RMjuta 1,391.5 297.2 (251.9) 1,436.8 292.7 (337.0) 1,392.5 Pelan perubatan persaraan RMjuta 2,313.3 521.2 (227.6) 2,606.9 547.6 (261.0) 2,893.5
Syarikat Pada 1 September 2010 Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) Caruman dan faedah dibayar Pada 31 Ogos 2011 Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6) Caruman dan faedah dibayar Pada 31 Ogos 2012
Jumlah RMjuta 3,704.8 818.4 (479.5) 4,043.7 840.3 (598.0) 4,286.0
Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah persaraan RMjuta Pada 31 Ogos 2011 Nilai semasa obligasi Nilai saksama aset pelan Nilai semasa obligasi tidak bertabung Kerugian aktuari tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan Pada 31 Ogos 2012 Nilai semasa obligasi Nilai saksama aset pelan Nilai semasa obligasi tidak bertabung Kerugian aktuari tidak diiktiraf Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan 2,900.8 (1,146.0) 1,754.8 (362.3) 0 1,392.5 4,197.5 0 4,197.5 (1,304.0) 0 2,893.5 7,098.3 (1,146.0) 5,952.3 (1,666.3) 0 4,286.0 2,838.3 (924.1) 1,914.2 (462.3) (15.1) 1,436.8 4,070.5 0 4,070.5 (1,463.6) 0 2,606.9 6,908.8 (924.1) 5,984.7 (1,925.9) (15.1) 4,043.7 Pelan perubatan persaraan RMjuta
Jumlah RMjuta
311

31 Ogos 2012
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah persaraan RMjuta Pelan perubatan persaraan RMjuta
Syarikat 2011 Kos perkhidmatan lepas Kos faedah Jangkaan pulangan daripada aset pelan Kerugian aktuari diiktiraf Kos perkhidmatan lepas Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6)
Jumlah RMjuta
140.4 171.7 (50.7) 20.7 15.1 297.2
0 274.6 0 246.6 0 521.2
140.4 446.3 (50.7) 267.3 15.1 818.4
Pulangan sebenar daripada aset pelan
60.3
60.3
2012 Kos perkhidmatan semasa Kos faedah Jangkaan pulangan daripada aset pelan Kerugian aktuari diiktiraf Kos perkhidmatan lepas Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6)
136.9 177.7 (57.2) 19.8 15.5 292.7
0 283.5 0 264.1 0 547.6
136.9 461.2 (57.2) 283.9 15.5 840.3
Pulangan sebenar daripada aset pelan Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi.
176.9
176.9
Penyata Kewangan
(200866-W)
312

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan) Pelan faedah perubatan % Pelan perubatan persaraan %
Syarikat Pada 31 Ogos 2011 Kadar diskaun Jangkaan pulangan daripada aset pelan Jangkaan kadar kenaikan gaji Peningkatan kos perubatan: kemasukan wad pesakit luar Lain-lain: pakar Pada 31 Ogos 2012 Kadar diskaun Jangkaan pulangan daripada aset pelan Jangkaan kadar kenaikan gaji Peningkatan kos perubatan: kemasukan wad pesakit luar Lain-lain: pakar
6.6 6.0 6.0 N/A N/A N/A
7.1 N/A N/A 8.0 5.0 5.0
6.6 6.0 6.0 N/A N/A N/A
7.1 N/A N/A 8.0 5.0 5.0
Kesan terhadap perubahan 1% daripada andaian terhadap trend kadar kos perubatan adalah seperti berikut: Kumpulan Menaik Menurun RMjuta RMjuta Kesan ke atas agregat kos perkhidmatan semasa dan kos faedah Kesan ke atas obligasi manfaat tertakrif 51.8 763.0 (42.0) (621.0) Syarikat Menaik Menurun RMjuta RMjuta 48.9 735.6 (39.8) (599.0)
Pelan aset mengandungi: Kumpulan dan Syarikat 2012 2011 % % Instrumen ekuiti Instrumen hutang Lain-lain 22.9 72.7 4.4 100.0 24.4 72.7 2.9 100.0
313

31 Ogos 2012
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN Aset pelan pencen termasuk saham biasa Syarikat dengan nilai saksama sebanyak RM5.5 juta (2011: RM3.1 juta). Jangkaan pulangan terhadap aset pelan ditentukan dengan mempertimbangkan jangkaan pulangan yang terdapat pada aset-aset yang mendasari polisi pelaburan semasa. Hasil jangkaan pada kadar faedah pelaburan tetap adalah berdasarkan hasil penebusan kasar pada akhir tempoh laporan. Jangkaan hasil pada pelaburan ekuiti dan hartanah membayangkan pulangan kadar sebenar yang dialami di dalam pasaran jangka masa panjang. Caruman jangkaan kepada pelan manfaat selepas bekerja bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2013 adalah RM49.2 juta. 2012 RMjuta Kumpulan Pada 31 Ogoas Nilai semasa obligasi manfaat tertakrif Nilai saksama aset pelan Defisit dalam pelan 2011 RMjuta 2010 RMjuta 2009 RMjuta 2008 RMjuta
7,287.0 (1,146.0) 6,141.0
7,072.3 (996.8) 6,075.5
6,809.5 (852.1) 5,957.4
6,521.5 (717.1) 5,804.4
5,412.7 (615.1) 4,797.6
Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan
(144.4)
(97.7)
(86.2)
(894.7)
(15.3)
Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan
119.8
9.6
6.8
7.5
(119.6)
Syarikat Pada 31 Ogos Nilai semasa obligasi manfaat tertakrif Nilai saksama aset pelan Defisit dalam pelan
7,098.3 (1,146.0) 5,952.3
6,908.9 (996.8) 5,912.1
6,657.2 (852.1) 5,805.1
6,376.5 (717.1) 5,659.4
5,278.5 (615.1) 4,663.4
Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan
(144.4)
(97.7)
(90.0)
(903.8)
(23.8)
Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan
119.8
9.6
6.8
7.5
(119.6)
Penyata Kewangan
(200866-W)
314

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
36
TANGGUNGAN LAINLAIN 2012 2011 1.9.2010 (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) RMjuta RMjuta
Nota Kumpulan Bayaran jangka panjang kepada Kerajaan Negeri Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi Prapembayaran oleh pemajak Lain-lain
RMjuta
22 (b) 22 (b)
45.2 147.9 357.7 341.4 892.2
45.2 141.7 327.8 395.3 910.0
48.0 199.2 362.1 422.3 1,031.6
Syarikat Bayaran kepada Kerajaan Negeri Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi Lain-lain
22 (b)
45.2 147.9 303.6 496.7
45.2 141.7 309.6 496.5
48.0 199.2 320.0 567.2
37
GERANGERAN PEMBANGUNAN KERAJAAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Pada awal tahun kewangan Diterima pada tahun kewangan Dikeluarkan kepada penyata pendapatan (Nota 7) Pada akhir tahun kewangan 627.2 120.8 (77.0) 671.0 599.0 92.8 (64.6) 627.2
Geran pembangunan yang disediakan oleh Kerajaan digunakan terutamanya bagi pembinaan talian transmisi.
315

31 Ogos 2012
38
MODAL SAHAM Kumpulan dan Syarikat 2012 2011 Dibenarkan: Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesaham Pada awal/akhir tahun kewangan 0 500 10,000,000,000 10,000,000,000 1 1
Diterbit dan dibayar sepenuhnya: Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham Jumlah modal saham diterbit dan dibayar penuh pada akhir tahun kewangan 5,501,553,731 1 5,501,553,732 5,456,657,139 1 5,456,657,140
Pergerakan dalam saham biasa diterbit bernilai RM1.00 sesaham Pada awal tahun kewangan Terbitan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham di bawah ESOS II Terbitan Saham Bonus sebagai dibayar penuh, pada asas satu (1) saham Bonus bagi setiap empat (4) saham TNB sedia ada yang dipegang oleh para pemegang saham melalui permodalan akaun premium saham Pada akhir tahun kewangan 5,456,657,139 44,896,592 4,352,719,795 13,804,154
0 5,501,553,731
1,090,133,190 5,456,657,139
Penyata Kewangan
(200866-W)
316

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) Syarikat melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh 10 tahun. The ESOS II tertakluk kepada undang-undang kecil yang telah diluluskan oleh pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) pada 29 Mei 2003 dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005. Ciri-ciri utama ESOS II adalah seperti berikut: (a) Jumlah keseluruhan saham biasa akan diterbitkan oleh Syarikat di bawah ESOS II adalah tidak melebihi 10.0% daripada jumlah saham biasa diterbitkan dan berbayar Syarikat dan tidak lebih daripada 50.0% saham-saham yang diperuntukkan secara agregat di bawah skim ESOS II kepada para Pengarah dan pengurusan kanan. Tidak lebih daripada 10.0% saham-saham di bawah ESOS II ini diperuntukkan kepada setiap Pengarah atau anggota kerja, yang mana secara individu atau kolektif melalui rakan sekutu, memiliki 20.0% atau lebih dalam modal berbayar Syarikat. Mana-mana anggota kerja, termasuk mana-mana Pengarah Eksekutif dan mereka yang dikategorikan sebagai Pengurusan Tertinggi Berpenggal Tetap, kecuali anggota kerja skim A (skim yang mengawal selia anggota kerja yang masih tertakluk kepada terma dan syarat Kerajaan selepas pengkorporatan dan penswastaan Lembaga Letrik Negara pada tahun 1990), adalah layak untuk turut serta dalam ESOS II. Anggota kerja di bawah Pengurusan Tertinggi Berpenggal Tetap juga layak untuk mendapat Opsyen Prestasi berdasarkan sasaran-sasaran yang dinyatakan dalam mesyuarat. Harga opsyen sesaham di bawah ESOS II adalah lebih tinggi daripada nilai purata wajaran harga saham di pasaran yang ditunjukkan dalam senarai rasmi harian yang dikeluarkan oleh Bursa Malaysia Securities Berhad bagi lima hari urusniaga sebelum tarikh penawaran diskaun 10.0% ke atas nilai nominal saham tersebut dengan sentiasa tertakluk bahawa diskaun tersebut tidak boleh diaplikasi kepada mana-mana di bawah Opsyen Prestasi. Jika terdapat sebarang perubahan terhadap struktur modal Syarikat sebelum opsyen ini tamat pada 7 Julai 2013, perubahan berikut akan dibuat: (i) (ii) bilangan saham baru berkaitan ESOS II yang masih belum dilanggan; harga opsyen: dan/atau
(b)
(c)
(d)
(e)
(iii) kaedah langganan opsyen. (f) Opsyen yang diberi di bawah ESOS II tidak membawa sebarang dividen atau hak mengundi. Dengan pelaksanaan opsyen, saham yang diterbitkan bertaraf pari passu sama seperti saham biasa yang sedia ada dalam Syarikat. Sesiapa yang telah mendapat opsyen di bawah ESOS II tidak layak menyertai sebarang terbitan saham oleh mana-mana syarikat lain dalam Kumpulan.
(g)
317

31 Ogos 2012
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan) Pergerakan dalam bilangan saham yang diwakili oleh opsyen tertunggak dan harga langganan purata wajaran adalah seperti berikut: 2012 2011 Harga Harga pelaksanaan Bilangan pelaksanaan Bilangan purata saham purata saham RM/saham 000 RM/saham 000 Awal tahun Diberi Dilaksana Luput Terbitan bonus Pada akhir tahun 7.16 5.68 5.38 5.80 0 7.49 165,391 23,255 (44,897) (725) 0 143,024 7.39 5.51 6.45 9.18 7.42 7.16 123,641 26,968 (13,804) (443) 29,029 165,391
Butiran yang berkaitan dan opsyen yang dilaksanakan sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut: Saham pada tarikh terbitan saham RM/saham 5.37 5.98 5.95 5.92 6.40 6.38 4.89 4.97 5.34 5.36 5.81 5.88 Nilai saksama saham diterbitkan pada 31.8.2012
Tarikh langganan
Harga pelaksanaan RM/saham 4.45/5.45 5.36/5.06 5.36/4.45/5.45 5.06/4.45/5.45 5.36/5.06/4.45/5.45 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45/5.64/5.08/5.62 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45/5.64 5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/ 5.74/5.45/5.64/6.24/6.09 5.36/5.59/5.93/5.86/8.85/5.06/4.45/ 5.74/5.45/5.64/6.24/6.40
September 2011 Oktober 2011 November 2011 Disember 2011 Januari 2012 Februari 2012 Mac 2012 April 2012 Mei 2012 Jun 2012 Julai 2012 Ogos 2012
4,000 2,249 53,121 72,747 256,241 454,784 1,715,368 5,564,199 5,952,358 4,773,157 10,464,257 15,584,111
6.72 6.13 6.62 6.37 6.67 6.10 6.77 6.39 6.86 6.50 7.01 6.73
Jumlah
44,896,592
Penyata Kewangan
(200866-W)
318

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan) Baki opsyen saham pada akhir tahun ini mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut: Bilangan saham 2012 2011 000 000 33,639 4,213 219 7,165 326 7,325 3,014 1,632 18,177 16 43 112 1,278 6,634 1,309 27 22 54 307 47 100 864 112 47 5,043 225 52 157 25 63 212 161 63 224 63 262 88 150 174 21 15,661 88 43,562 5,243 219 7,758 359 8,520 3,425 1,632 18,235 16 43 112 1,278 11,188 1,402 27 22 54 307 47 100 864 112 47 9,965 225 52 157 25 63 212 161 63 224 63 262 88 150 174 52 22,353 88
Tarikh luput
Harga pelaksanaan RM/saham 5.36 5.59 6.20 5.93 6.24 5.86 5.86 7.35 8.85 9.24 8.98 7.35 7.35 5.06 5.86 5.62 6.36 7.33 7.33 7.35 7.35 7.35 8.57 9.24 4.45 7.35 7.35 7.35 7.33 7.33 6.36 6.09 5.62 7.35 9.24 7.35 4.76 8.57 7.33 6.09 5.74 4.76
07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013
319

31 Ogos 2012
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan) Baki opsyen saham pada akhir tahun kewangan mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut: Bilangan saham 2012 2011 000 000 0 77 422 212 37 90 63 150 27 270 63 150 63 15,380 15,181 90 53 8 120 324 175 98 92 90 50 50 38 208 30 143,025 150 137 485 212 37 90 63 150 27 270 63 150 63 24,545 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 165,391
Tarikh luput
Harga pelaksanaan RM/saham 5.08 5.62 6.09 6.36 6.38 6.53 6.56 6.60 6.75 7.33 7.35 8.57 9.24 5.45 5.64 6.36 4.76 6.75 5.08 6.09 7.33 5.62 6.53 6.60 6.56 6.38 6.98 6.40 6.28
07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013 07.07.2013
Penyata Kewangan
(200866-W)
320

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan) Nilai saksama purata wajaran opsyen yang diberi pada tahun kewangan ini ditentu menggunakan model penilaian Trinomial. Input penting kepada model tersebut adalah seperti berikut: Harga saham pada tarikh diberi RM 8.24 8.00 8.56 8.70 8.65 9.91 11.50 10.95 10.29 9.28 9.54 6.76 8.35 6.11 6.20 5.97 Purata 5 tahun pergerakan harga saham % 21.57 22.13 19.41 24.01 18.07 18.52 17.59 17.45 19.92 17.40 17.47 20.32 22.42 23.43 23.47 23.45
Tarikh diberi
Harga pelaksanaan RM 7.75 7.42 7.80 7.33 7.33 9.19 11.07 11.56 11.24 9.19 9.19/10.72 6.33 7.33 9.189 9.189 7.03/7.95/ 9.17/9.189/ 10.716/ 9.17 5.57 9.189/9.17 9.189 9.189 5.95/6.35/ 7.03/7.18/ 7.62/7.95/ 9.17/9.189/ 10.716/ 11.558 7.18 4.76/5.08 5.62/6.09 6.36/6.38 6.53/6.56 6.60/6.75 7.33/7.35 8.57/9.24
Hayat opsyen tahun 8 8 7 7 7 6 6 6 6 6 6 5 5 5 5 5
Jangkaan hasil dividen % 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14
Kadar faedah bebas % 3.64 3.33/3.72 3.40 3.43/3.63/3.77 3.55/3.96 3.86/3.95 3.48/3.50 3.48 3.60 3.56 3.64/3.79 3.37/3.45 3.73/3.89 3.73 3.60 2.94/3.02
25.02.2005 30.03.2005 17.07.2005 24.02.2006 16.04.2006 25.09.2006 28.03.2007 26.07.2007 24.08.2007 27.10.2007 27.12.2007 25.04.2008 30.07.2008 06.11.2008 14.11.2008 19.12.2008
26.12.2008 27.03.2009 26.06.2009 06.07.2009 15.07.2009 30.12.2009
6.01 6.10 7.73 7.77 7.92 8.29
5 4 4 4 4 4
1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14
2.92 1.98/2.81 2.89 2.92 3.72 3.24
23.40 23.93 23.82 23.82 23.79 18.72
29.04.2010 30.12.2010
8.48 8.37
3 3
1.14 1.14
2.57/2.99 3.12
15.80 25.14
321

31 Ogos 2012
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan) Harga saham pada tarikh diberi RM 6.01 6.37 Harga pelaksanaan RM 5.45 5.64 6.36/4.76 6.75/5.08 6.09/7.33 5.62/6.53 6.60/6.56 6.38/6.98 6.40/6.28 Hayat opsyen tahun 2 1 Jangkaan hasil dividen % 1.14 1.14 Kadar faedah bebas % 2.92/3.29 3.03/3.10 Purata 5 tahun pergerakan harga saham % 23.07 24.29
Tarikh diberi
29.04.2011 10.04.2012
Caj kepada penyata pendapatan yang timbul daripada bayaran berasaskan saham pada tahun kewangan ini berjumlah RM24.8 juta (2011: RM34.1 juta) bagi Kumpulan dan RM21.2 juta (2011: RM29.8 juta) bagi Syarikat seperti yang dinyatakan dalam Nota 6 kepada penyata kewangan. 31.8.2012 RM000 Modal saham biasa, pada tara Premium saham Kutipan diterima daripada pelaksanaan opsyen saham 44,896,592 196,542,119 241,438,711
Nilai saksama pada tarikh pelaksanaan terbitan saham
298,700,859
Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus (Saham Istimewa) (a) Saham Istimewa akan membolehkan Kerajaan Malaysia melalui Menteri Kewangan Diperbadankan memastikan keputusan utama tertentu yang melibatkan operasi Syarikat adalah sejajar dengan dasar Kerajaan. Pemegang Saham Istimewa yang hanya terdiri daripada Kerajaan atau sebarang wakil atau sesiapa yang bertindak bagi pihaknya, adalah layak untuk menerima nota mesyuarat tetapi tidak layak untuk mengundi pada mesyuarat Syarikat. Walau bagaimanapun, Pemegang Saham Istimewa Layak untuk hadir dan bersuara pada mesyuarat tersebut. Pemegang Saham Istimewa berhak melantik sesiapa tetapi tidak melebihi enam orang dalam satu masa, sebagai ahli Lembaga Pengarah Syarikat. (b) Beberapa perkara tertentu, terutamanya perubahan Tataurusan Pertubuhan Syarikat berkaitan hak Pemegang Saham Istimewa, pembentukan dan penerbitan saham tambahan yang diberi hak pengundian yang berbeza, pembubaran Syarikat, pelupusan sebahagian besar aset, percantuman, penggabungan dan pengambilalihan, memerlukan kelulusan daripada Pemegang Saham Istimewa. Pemegang Saham Istimewa tidak mempunyai hak untuk mengambil bahagian dalam modal atau keuntungan Syarikat. Pemegang Saham Istimewa mempunyai hak untuk meminta Syarikat menebus Saham Istimewa paa harga tara, pada bila-bila masa.
(c) (d)
Penyata Kewangan
(200866-W)
322

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B (RPS) Ciri-ciri utama RPS Kelas B adalah seperti berikut: (a) (b) (c) (d) RPS tidak memberi sebarang hak untuk penyertaan dalam aset dan keuntungan lebihan Syarikat. Pemegang RPS tidak mempunyai hak untuk mengundi kecuali ke atas resolusi untuk mengubah hak pemegang RPS. RPS ini tidak boleh ditukar kepada saham biasa. Syarikat mempunyai hak untuk menebus semua RPS Kelas B pada atau selepas 19 September 2010 pada nilai RM1,000 setiap satu.
Seperti yang dinyatakan dalam Nota 32(b) kepada penyata kewangan ini, RPS tersebut membentuk sebahagian daripada Sekuriti Pendapatan Tetap Syarikat.
39
PREMIUM SAHAM Kumpulan dan Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta Pada awal tahun kewangan Timbul berhubung saham biasa yang diterbit pada tahun kewangan Terbitan bonus pada tahun kewangan Pada akhir tahun kewangan 4,332.6 196.5 0 4,529.1 5,354.2 68.5 (1,090.1) 4,332.6
40
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Tidak boleh diagih Rizab Rizab Rizab Rizab penilaian semula pertukaran matawang asing daripada penyatuan Skim Opsyen Saham Pekerja 880.4 (266.7) (146.6) 181.6 648.7 894.9 (215.5) (146.6) 156.6 689.4 870.3 0 0 181.6 1,051.9 884.8 0 0 156.5 1,041.3 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
323

31 Ogos 2012
40
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN SAMBUNGAN Pergerakan dalam setiap kategori rizab adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Rizab penilaian semula Pada awal tahun kewangan Realisasi rizab penilaian semula Pada akhir tahun kewangan 894.9 (14.5) 880.4 914.3 (19.4) 894.9 884.8 (14.5) 870.3 904.2 (19.4) 884.8 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Penilaian semula rizab mewakili penilaian terhadap pegangan bebas hartanah, bangunan dan kerja sivil yang lalu. Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Rizab pertukaran matawang asing Pada awal tahun kewangan Timbul pada tahun kewangan Pada akhir tahun kewangan (215.5) (51.2) (266.7) (207.4) (8.1) (215.5) 0 0 0 0 0 0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Terjemahan rizab mata wang asing terdiri daripada perbezaan tukaran yang terhasil daripada terjemahan keputusan dan kedudukan operasi kewangan asing. Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Rizab daripada penyatuan Pada awal/akhir tahun kewangan (146.6) (146.6) 0 0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Rizab daripada penyatuan terdiri daripada ihsan yang wujud dari pengambilalihan anak-anak syarikat sebelum tahun kewangan berakhir 2006 yang telah dimasukkan terus ke dalam rizab.
Penyata Kewangan
(200866-W)
324

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
40
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN SAMBUNGAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Rizab Skim Opsyen Saham Pekerja Pada awal tahun kewangan Timbul pada tahun kewangan Pada akhir tahun kewangan 156.6 25.0 181.6 122.5 34.1 156.6 156.5 25.1 181.6 111.3 45.2 156.5 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
Rizab opsyen saham merangkumi nilai saksama opsyen yang diberi, kurang daripada saham-saham diterbitkan di bawah ESOS. Apabila opsyen saham dilaksanakan, hasil yang diterima daripada pelaksanaan opsyen ini bersama dengan rizab opsyen saham, kos bersih daripada sebarang urusniaga akan dipindahkan kepada modal saham (nilai nominal) dan saham premium. Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Jumlah penilaian semula dan rizab lain Pada awal tahun kewangan Timbul pada tahun kewangan Realisasi rizab penilaian semula Pada akhir tahun kewangan 689.4 (26.2) (14.5) 648.7 682.8 26.0 (19.4) 689.4 1,041.3 25.1 (14.5) 1,051.9 1,015.5 45.2 (19.4) 1,041.3 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
325

31 Ogos 2012
41
KEUNTUNGAN TERSIMPAN Akta Kewangan 2007 memperkenalkan sistem single-tier berkuatkuasa dari tahun penilaian 2008. Di bawah sistem single-tier, syarikat-syarikat tidak diperlukan mempunyai baki Seksyen 108 untuk tujuan pembayaran dividen. Dividen dibayar di bawah sistem single-tier adalah dikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham. Baki Seksyen 108 pada 31 Disember 2007 akan tersedia kepada syarikat sehinggalah bilamana baki tersebut digunakan sepenuhnya atau apabila tamat tempoh transisi enam tahun pada 31 Disember 2013, yang mana lebih awal, kecuali sekiranya syarikat memilih untuk mengenepikan baki Seksyen 108 dan membayar dividen di bawah sistem single-tier sebagaimana ditetapkan di bawah peruntukan transisi khusus Akta Kewangan 2007. Pada 31 Ogos 2012, baki Seksyen 108 Syarikat adalah tidak signifikan dan hasratnya adalah untuk baki itu tidak digunakan. Syarikat kini beralih kepada sistem single-tier bagi menggantikan sistem imputasi. Dividen dibayar di bawah sistem single-tier kini dikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham. Oleh itu, keuntungan tersimpan sebanyak RM21,355.2 juta (2011: RM18,480.0 juta) pada 31 Ogos 2012 boleh diagihkan sebagai dividen dikecualikan cukai di bawah sistem single-tier. Di samping itu, Syarikat mempunyai pendapatan dikecualikan cukai pada 31 Ogos 2012 daripada Akta Cukai Pendapatan (Pindaan) 1999, berhubung cukai ke atas pendapatan yang diperoleh pada tahun 1999 dikecualikan dan dividen pendapatan tersebut berjumlah kira-kira RM3.1 juta (2011: RM3.1 juta) yang sedia untuk diagihkan sebagai dividen dikecualikan cukai kepada pemegang saham.
42
KOMITMEN (a) Modal dan komitmen lagi bagi 5 tahun Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Perbelanjaan modal tidak diperuntukkan dalam penyata kewangan: Dikontrak Tidak dikontrak Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
4,224.6 13,513.9 17,738.5
10,831.7 9,101.9 19,933.6
1,039.5 12,909.3 13,948.8
5,587.9 8,369.6 13,957.5
Penyata Kewangan
(200866-W)
326

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
42
KOMITMEN SAMBUNGAN (b) Komitmen pajakan operasi sebagai penerima pajak Kumpulan dan Syarikat menerima pajak beberapa loji dan jentera di bawah pajakan operasi. Pajakan ini mempunyai tempoh purata antara 21 dan 25 tahun. Tiada pajakan yang mengandungi sewaan luar jangka. Sewaan minimum masa hadapan di bawah pajakan operasi tidak boleh batal pada tarikh laporan adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Perlu dibayar tidak lebih satu tahun Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun Perlu dibayar lebih dari lima tahun 5,457.1 20,289.8 32,236.8 57,983.7 5,456.3 21,252.8 36,731.0 63,440.1 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 5,152.2 19,095.5 30,440.5 54,688.2 5,155.4 20,042.5 34,645.8 59,843.7
(c)
Komitmen pajakan operasi sebagai penerima pemberi pajak/pemajak Kumpulan dan Syarikat memajak beberapa loji dan peralatannya di bawah pajakan operasi. Panerima pajak perlu membayar pajakan tetap semasa tempoh pajakan. Jumlah pajakan minimum yang diterima di bawah pajakan operasi tidak boleh batal adalah dikontrak pada tarikh laporan tetapi tidak diiktiraf sebagai jumlah boleh diterima, adalah seperti berikut Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Perlu dibayar tidak lebih satu tahun Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun Perlu dibayar lebih dari lima tahun 139.5 291.3 452.9 883.7 143.7 378.6 520.0 1,042.3 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 47.7 95.4 0 143.1 48.3 95.4 0 143.7
327

31 Ogos 2012
43
TANGGUNGAN LUAR JANGKA TIDAK BERCAGAR Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Tuntutan oleh pihak ketiga Jaminan perdagangan dan bon prestasi Jaminan bank Tanggungan liabiliti lain 320.8 27.4 0 5.0 353.2 594.9 152.5 3.6 2.4 753.4 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 314.8 0 0 0 314.8 402.9 0 0 0 402.9
Tuntutan oleh pihak ketiga termasuk tuntutan oleh kontraktor, perunding, pengguna dan bekas kakitangan. Semua tuntutan ini sedang diselesaikan dan para Pengarah berpendapat bahawa penyelesaian tersebut tidak akan membawa kesan ketara yang menjejaskan terhadap kedudukan kewangan Kumpulan mahupun Syarikat.
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING Urus niaga pihak berkaitan Syarikat meliputi terutamanya urus niaga antara Syarikat dan anak-anak syarikat serta syarikat-syarikat bersekutunya seperti berikut: Anak-anak syarikat TNB Janamanjung Sdn. Bhd. TNB Fuel Services Sdn. Bhd. Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. Tenaga Switchgear Sdn. Bhd. Malaysia Transformers Manufacturing Sdn. Bhd. TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd. TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd. Sabah Electricity Sdn. Bhd. TNB Research Sdn. Bhd. TNB Capital Ltd. TNB Power Daharki Ltd. Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. TNB Repair And Maintenance Sdn. Bhd.
Syarikat-syarikat bersekutu Teknologi Tenaga Perlis Consortium Sdn. Bhd. GB3 Sdn. Bhd. Fibrecomm Network (M) Sdn. Bhd. Jimah Energy Ventures Holdings Sdn. Bhd. Integrax Berhad
Semua urus niaga pihak berkaitan dimeterai mengikut perjalanan perniagaan biasa dan pada harga yang tersedia kepada pihak ketiga atau pada terma yang dirundingkan. Seperti yang dinyatakan di bawah perenggan 5 Piawaian FRS No. 124 Pendedahan Pihak Berkaitan pendedahan urus niaga pihak berkaitan antara sebuah syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri dengan syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri yang lain tidak perlu didedahkan dalam penyata kewangan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
328

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING SAMBUNGAN Oleh itu, urus niaga pihak berkaitan penting antara Syarikat dan entiti-entiti dikawal Kerajaan tidak dibentangkan kerana pemegang saham utama Syarikat adalah kerajaan Malaysia dan entiti berkaitan dimiliki oleh Kerajaan. Selain itu, baki pihak berkaitan yang dinyatakan di bahagian lain penyata kewangan ini, dinyatakan di bawah adalah urus niaga pihak berkaitan penting yang lain yang dijalankan mengikut terma dan syarikat yang dirundingkan antara pihak-pihak berkaitan: Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta (a) Urusniaga dengan anak-anak syarikat Pendapatan: Penjualan tenaga elektrik Pendapatan faedah Pendapatan dividen Pendapatan sewa Perbelanjaan: Pembelian tenaga elektrik Yuran latihan Perbelanjaan faedah Jumlah dihutang oleh anak-anak syarikat Jumlah dihutang kepada anak-anak syarikat 35.2 176.1 83.7 27.3 31.9 185.5 46.2 27.3
4,844.5 56.3 90.4 2,270.7 3,629.4
4,527.3 50.2 88.0 2,611.4 4,076.4
Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta (b) Urus niaga dengan syarikat-syarikat bersekutu Pendapatan: Penjualan tenaga elektrik Pendapatan faedah Pendapatan dividen Pendapatan pajakan Perbelanjaan: Pembelian tenaga elektrik Jumlah dihutang oleh syarikat-syarikat bersekutu Jumlah dihutang kepada syarikat-syarikat bersekutu 0.6 43.3 24.5 42.2 0.5 43.9 36.8 9.2
Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
0.6 43.3 24.5 42.2
0.5 43.9 36.8 9.2
3,618.8 62.6 697.9
3,966.3 14.6 707.9
3,618.8 61.6 697.9
3,966.3 14.6 707.9
Penjualan dan pembelian tenaga elektrik kepada dan daripada syarikat-syarikat bersekutu diagregat kerana urus niaga ini adalah berbentuk serupa dan tiada satu urus niaga pun cukup ketara yang memerlukan pendedahan dibuat secara berasingan.
329

31 Ogos 2012
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING SAMBUNGAN Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta (c) Pampasan pengurusan utama Manfaat kakitangan jangka pendek: Gaji, elaun dan bonus Manfaat bukan dalam bentuk kewangan Pelan persaraan wajib Manfaat kakitangan yang lain Pembayaran berasaskan saham Perbelanjaan ESOS 21.7 1.0 2.6 0.4 17.7 1.0 1.7 0.3 14.3 0.7 1.9 0.3 10.1 0.8 1.0 0.3 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
0.3
1.7
0.3
1.5
Kakitangan pengurusan utama adalah kakitangan yang mempunyai kuasa dan tanggungjawab untuk merancang, mengarah dan mengawal sebagai aktiviti Syarikat dan Kumpulan sama ada secara langsung atau secara tidak langsung. Apabila wujud, urusniaga pihak berkaitan juga termasuk urusniaga dengan entiti yang dikawal, dikawal secara bersama atau dipengaruhi secara ketara secara langsung atau tidak langsung oleh sebarang kakitangan pengurusan utama atau ahli keluarga terdekat mereka.
45
LAPORAN SEGMEN Laporan segmen tidak dibentangkan kerana aktiviti utama Kumpulan adalah dalam penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan tenaga elektrik serta penyediaan perkhidmatan berkaitan lain yang secara ketara adalah dalam satu segmen perniagaan tunggal. Kumpulan beroperasi terutamanya di Malaysia.
46
INSTRUMEN KEWANGAN (a) Kategori instrumen kewangan Jadual di bawah menyediakan satu analisis instrumen kewangan yang dikategorikan seperti berikut: (i) (ii) (iii) (iv) Pinjaman dan penerimaan (L&R); Nilai saksama melalui untung rugi (FVTPL); Aset kewangan tersedia untuk dijual (AFS); dan Tanggungan kewangan lain diukur pada kos yang dilunaskan (OL).
Penyata Kewangan
(200866-W)
330

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (a) Kategori instrumen kewangan (sambungan) Jumlah bawaan RMjuta L&R/ OL RMjuta FVTPL RMjuta AFS RMjuta
2012 Kumpulan Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Aset kewangan tersedia untuk dijual/pelaburan Derivatif instrumen kewangan Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada syarikat bersekutu Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Deposit, baki bank dan baki tunai
15.9 163.7 38.0 116.3 419.2 6,988.7 62.6 9.1 8,626.3 16,439.8
15.9 163.7 0 0 419.2 6,988.7 62.6 0 8,626.3 16,276.4
0 0 0 116.3 0 0 0 9.1 0 125.4
0 0 38.0 0 0 0 0 0 0 38.0
Jumlah bawaan RMjuta Syarikat Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai Aset kewangan tersedia untuk dijual Instrumen kewangan derivatif Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Deposit, baki bank dan baki tunai 15.9 163.7 38.0 0 853.2 4,963.3 2,270.7 61.6 9.1 3,961.2 12,336.7
L&R/ OL RMjuta
FVTPL RMjuta
AFS RMjuta
15.9 163.7 0 0 853.2 4,963.3 2,270.7 61.6 0 3,961.2 12,289.6
0 0 0 0 0 0 0 0 9.1 0 9.1
0 0 38.0 0 0 0 0 0 0 0 38.0
331

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (a) Kategori instrumen kewangan (sambungan) Jumlah bawaan RMjuta L&R/ OL RMjuta FVTPL RMjuta AFS RMjuta
2011 Kumpulan Aset Kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai Aset kewangan tersedia untuk dijual Instrumen kewangan derivatif Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Deposit, baki bank dan baki tunai
21.1 164.0 38.0 91.4 388.6 6,022.1 14.6 8.6 3,954.2 10,702.6
21.1 164.0 0 0 388.6 6,022.1 14.6 0 3,954.2 10,564.6
0 0 0 91.4 0 0 0 8.6 0 100.0
0 0 38.0 0 0 0 0 0 0 38.0
Jumlah L&R/ bawaan OL FVTPL AFS (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta RMjuta Syarikat Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai Aset kewangan tersedia untuk dijual Instrumen kewangan derivatif Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Deposit, baki bank dan baki tunai 21.1 164.0 38.0 1.5 924.1 3,724.9 2,611.4 14.6 8.6 2,703.9 10,212.1 21.1 164.0 0 0 924.1 3,724.9 2,611.4 14.6 0 2,703.9 10,164.0 0 0 0 1.5 0 0 0 0 8.6 0 10.1 0 0 38.0 0 0 0 0 0 0 0 38.0
Penyata Kewangan
(200866-W)
332

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (a) Kategori instrumen kewangan (sambungan) Jumlah bawaan RMjuta L&R/ OL RMjuta FVTPL RMjuta
2012 Kumpulan Tanggungan kewangan Pemiutang Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Instrumen kewangan derivatif Pinjaman Tanggungan lain
5,716.0 697.9 21.5 23,071.8 341.4 29,848.6
5,716.0 697.9 0 23,071.8 341.4 29,827.1
0 0 21.5 0 0 21.5
Syarikat Tanggungan kewangan Pemiutang Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Jumlah hutang kepada syarikat-syarikat bersekutu Instrumen kewangan derivatif Pinjaman Tanggungan lain 3,478.9 3,629.4 697.9 21.5 11,494.9 303.6 19,626.2 3,478.9 3,629.4 697.9 0 11,494.9 303.6 19,604.7 0 0 0 21.5 0 0 21.5
333

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (a) Kategori instrumen kewangan (sambungan) Jumlah L&R/ bawaan OL FVTPL (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan semula) semula) semula) RMjuta RMjuta RMjuta
2011 Kumpulan Tanggungan kewangan Pemiutang Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Instrumen kewangan derivatif Pinjaman Tanggungan lain
5,527.0 707.9 44.1 19,054.1 395.3 25,728.4
5,527.0 707.9 0 19,054.1 395.3 25,684.3
0 0 44.1 0 0 44.1
Syarikat Tanggungan kewangan Pemiutang Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Instrumen kewangan derivatif Pinjaman Tanggungan lain 3,541.2 4,076.4 707.9 44.1 12,174.2 309.6 20,853.4 3,541.2 4,076.4 707.9 0 12,174.2 309.6 20,809.3 0 0 0 44.1 0 0 44.1
(b)
Keuntungan dan kerugian bersih timbul daripada instrumen kewangan Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Keuntungan/(kerugian) bersih daripada: Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi Pinjaman dan penerimaan Liabiliti kewangan diukur pada kos dilunaskan Pinjaman Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
39.7 16.5 (6.1) 50.1
64.8 0 13.3 78.1
21.0 (11.7) (2.8) 6.5
28.2 (31.4) (1.9) (5.1)
Penyata Kewangan
(200866-W)
334

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan Kumpulan menghadapi pendedahan kepada risiko-risiko berikut daripada penggunaan instrumen kewangannya: Risiko kredit; Risiko kecairan; dan Risiko pasaran
Risiko kredit Risiko kredit adalah risiko kerugian kewangan kepada Kumpulan jika pelanggan atau pihak yang berurus niaga dalam instrumen kewangan gagal memenuhi obligasi kontraknya. Pendedahan Kumpulan kepada risiko kredit timbul terutamanya daripada penghutang daripada pelanggan, deposit, baki bank dan baki tunai, instrumen derivatif dan sekuriti pelaburan. Selain itu, pendedahan Syarikat kepada risiko kredit timbul terutamanya daripada pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat dan jaminan kewangan yang diberi kepada bank untuk kemudahan kredit kepada anak-anak syarikat. (i) Penghutang Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risiko Pengurusan mempunyai dasar kredit yang digunakan dan pendedahan kepada risiko kredit dipantau secara berterusan. Jaminan kewangan biasanya diberikan oleh bank, pemegang saham atau pengarah pelanggan yang diperoleh dan penilaian kredit dilakukan ke atas pelanggan yang memerlukan jumlah tertentu. Pendedahan kepada risiko kredit Polisi Kumpulan dan Syarikat adalah memperuntukkan penghutang perdagangan dengan 30 hari (2010: 30 hari) tempoh kredit. Kumpulan tidak mempunyai sebarang penumpuan ketara terhadap risiko kredit selain daripada penghutang perdagangan perniagaan dan kediaman disebabkan kepelbagaian pelanggan. Satu peruntukan telah disediakan untuk anggaran jumlah yang tidak boleh diperolehi semula, ditentukan dengan merujuk kepada pengalaman keingkaran masa lepas penghutang individu dan portfolio kutipan. Jumlah penghutang perdagangan dan kemerosotan nilai disediakan adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Penghutang perdagangan Tolak: Kerugian kemerosotan nilai 6,417.0 (573.1) 5,843.9 5,426.7 (607.7) 4,819.0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 5,231.1 (490.2) 4,740.9 4,088.1 (530.3) 3,557.8
Memandangkan kepelbagaian asas pelanggan Kumpulan, analisis berikut berhubung penghutang perdagangan mengikut jenis pelanggan dianggap sebagai pendedahan paling sesuai tumpuan kredit.
335

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kredit (sambungan) (i) Penghutang (sambungan) Pendedahan kepada risiko kredit (sambungan) Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Perindustrian Perdagangan Domestik Pertanian khas Perlombongan Lampu awam Lain-lain 2,368.0 2,578.5 1,312.1 20.1 4.4 90.1 43.8 6,417.0 1,826.0 2,001.4 1,396.8 10.2 2.0 110.3 80.0 5,426.7 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 1,795.0 2,141.9 1,188.5 20.1 4.4 81.2 0 5,231.1 1,176.1 1,587.6 1,217.7 10.2 2.0 94.5 0 4,088.1
Penghutang perdagangan bersih disebutkan dalam matawang berikut: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta MYR USD PKR Lain-lain 5,519.4 13.2 310.9 0.4 4,551.5 10.5 257.0 0 Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta 4,740.9 0 0 0 3,557.8 0 0 0
Penyata Kewangan
(200866-W)
336

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kredit (sambungan) (i) Penghutang (sambungan) Kerugian kemerosotan nilai Jangka masa penghutang perdagangan pada akhir tempoh laporan adalah: Kemerosotan Kemerosotan nilai nilai Kasar individu kolektif RMjuta RMjuta RMjuta
2012 Kumpulan Belum tamat tempoh Melebihi tempoh 0-30 hari Melebihi tempoh 31-120 hari Melebihi tempoh 121-240 hari Melebihi tempoh lebih dari 240 hari
Bersih RMjuta
4,473.9 426.5 720.9 219.3 576.4 6,417.0
(1.0) (1.8) (4.4) (15.7) (476.9) (499.8)
(0.2) (0.3) (1.3) (2.0) (69.5) (73.3)
4,472.7 424.4 715.2 201.6 30.0 5,843.9
Syarikat Belum tamat tempoh Melebihi tempoh 0-30 hari Melebihi tempoh 31-120 hari Melebihi tempoh 121-240 hari Melebihi tempoh lebih dari 240 hari
3,862.6 314.2 406.1 183.3 464.9 5,231.1
(0.9) (1.5) (4.3) (15.1) (410.3) (432.1)
(0.2) (0.3) (1.0) (2.0) (54.6) (58.1)
3,861.5 312.4 400.8 166.2 0 4,740.9
337

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kredit (sambungan) (i) Penghutang (sambungan) Kerugian kemerosotan nilai (sambungan) Kemerosotan Kemerosotan nilai nilai Kasar individu kolektif RMjuta RMjuta RMjuta
2011 Kumpulan Belum tamat tempoh Melebihi tempoh 0-30 hari Melebihi tempoh 31-120 hari Melebihi tempoh 121-240 hari Melebihi tempoh lebih dari 240 hari
Bersih RMjuta
3,493.0 575.0 602.6 249.0 507.1 5,426.7
(2.4) (1.4) (5.5) (87.9) (429.7) (526.9)
(0.5) (0.3) (1.1) (2.0) (76.9) (80.8)
3,490.1 573.3 596.0 159.1 0.5 4,819.0
Syarikat Belum tamat tempoh Melebihi tempoh 0-30 hari Melebihi tempoh 31-120 hari Melebihi tempoh 121-240 hari Melebihi tempoh lebih dari 240 hari
2,781.6 293.9 384.2 198.0 430.4 4,088.1
(2.4) (1.4) (5.0) (87.2) (387.8) (483.8)
(0.5) (0.3) (1.1) (2.0) (42.6) (46.5)
2,778.7 292.2 378.1 108.8 0 3,557.8
Penghutang perdagangan yang tidak tamat tempoh atau merosot nilai Berhubung dengan penghutang perdagangan yang tidak melebihi tempoh atau merosot nilai, tiada petunjuk pada tarikh laporan bahawa penghutang tidak akan memenuhi obligasi bayaran mereka. Kualiti penghutang perdagangan ini membuatkan pengurusan percaya bahawa tiada kemerosotan nilai diperlukan, kecuali dalam situasi di mana ia sebahagian daripada penghutang perdagangan yang merosot nilai. Penghutang perdagangan yang telah melebihi tempoh tetapi tidak merosot nilai Peruntukan penuh bagi kemerosotan nilai tidak dibuat berhubung penghutang perdagangan yang melebihi tempoh ini berdasarkan kepada trend kutipan masa lepas dan dibayar deposit.
Penyata Kewangan
(200866-W)
338

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kredit (sambungan) (i) Penghutang (sambungan) Kerugian kemerosotan nilai (sambungan) Pergerakan dalam peruntukan untuk kerugian kemerosotan nilai bagi penghutang perdagangan pada tahun kewangan ini adalah: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Pada 1 September Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan Pada 31 Ogos (607.7) (96.4) 131.0 (573.1) (576.7) (36.4) 5.4 (607.7) Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta (530.3) (85.1) 125.2 (490.2) (500.3) (30.0) 0 (530.3)
Pergerakan dalam peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilai penghutang lain pada tahun kewangan ini adalah: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Pada 1 September Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan Pada 31 Ogos (109.8) (26.5) 10.1 (126.2) (64.8) (64.1) 19.1 (109.8) Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta (82.0) (26.5) 0 (108.5) (64.8) (36.3) 19.1 (82.0)
Penghutang perdagangan dicagar melalui deposit dalam bentuk wang tunai dan jaminan bank. Jumlah deposit dikaji secara individu secara berkala. (ii) Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatif Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risiko Pelaburan dan desposit, baki bank dan baki tunai dibenarkan hanya dalam sekuriti cair dan hanya dengan institusi kewangan terkemuka. Urus niaga yang melibatkan derivatif instrumen kewangan dengan institusi kewangan yang diluluskan. Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateral Pendedahan maksimum kepada risiko kredit diwakili oleh jumlah bawa dalam penyata kedudukan kewangan. Oleh kerana penarafan kredit pihak berurusan yang baik, pengurusan tidak menjangka mana-mana pihak berurusan akan gagal memenuhi obligasinya. Kumpulan tidak mempunyai pelaburan yang melebihi tempoh tamat yang tidak mengalami kemerosotan nilai. Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatif adalah tidak bercagar.
339

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kredit (sambungan) (iii) Jaminan kewangan Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risiko Syarikat menyediakan jaminan kewangan tidak bercagar kepada bank-bank berhubung kemudahan perbankan yang diberi kepada anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu tertentu. Syarikat memantau secara berterusan keputusan dan pembayaran balik yang dibuat oleh anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu berkenaan. Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateral Pendedahan maksimum kepada risiko kredit berjumlah RM8.7 juta (2011: RM269.8 juta) dan RM2,766.5 juta (2011: RM2,766.2 juta) masing-masing bagi Kumpulan dan Syarikat yang mewakili kemudahan perbankan anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu pada akhir tempoh laporan. Pada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa mana-mana anak syarikat atau syarikat bersekutu yang mungkin akan ingkar pembayaran balik. Jaminan kewangan tidak diiktiraf kerana nilai saksama pengiktirafan permula tidak penting kerana kemungkinan anak syarikat dan syarikat bersekutu mengingkari kemudahan perbankannya adalah terpencil. (iv) Baki antara Syarikat Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risiko Syarikat menyediakan pinjaman dan pendahuluan tidak bercagar kepada anak-anak syarikat. Syarikat memantau keputusan anak-anak syarikatnya dengan kerap. Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateral Pada akhir tempoh laporan, pendedahan maksimum kepada risiko kredit dibentangkan menurut jumlah bawanya di dalam penyata kedudukan kewangan. Pinjaman dan pendahuluan hanya disediakan kepada anak-anak syarikat oleh Syarikat. Kerugian kemerosotan nilai Pada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat tidak boleh dikutip semula. Syarikat tidak memantau secara khusus tempoh pendahuluan semasa kepada anak syarikat. Namun, pendahuluan tersebut tamat tempoh kurang dari setahun. Pinjaman bukan semasa kepada anak syarikat tidak melebihi tempoh atau merosot nilai. Risiko kecairan Risiko kecairan adalah risiko di mana Kumpulan tidak mampu memenuhi obligasi kewangannya apabila sampai masa. Pendedahan Kumpulan kepada risiko kecairan timbul terutamanya daripada pelbagai pemiutangnya, pinjaman dan peminjaman. Kumpulan mengekalkan tahap tunai dan setara tunai dan kemudahan bank yang dianggap mencukupi oleh pengurusan bagi memastikan, sejauh mungkin, ia mempunyai kecairan yang mencukupi untuk memenuhi tanggungannya apabila sampai masanya.
Penyata Kewangan
(200866-W)
340

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kecairan (sambungan) Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkan kepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun: Kepentingan berkontrak/ kadar kupon Aliran tunai berkontrak RMjuta
2012 Kumpulan Tanggungan kewangan bukan derivatif Pemiutang Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Pinjaman Tanggungan lain
Jumlah bawaan RMjuta
Di bawah 1 tahun RMjuta
1-2 tahun RMjuta
2-5 tahun RMjuta
Lebih dari 5 tahun RMjuta
5,716.0 697.9 23,071.8 341.4 29,827.1
0% 0% 0.8% to 15.0% 0%
5,716.0 677.0 31,978.9 341.4 38,713.3
5,716.0 697.9 2,318.1 83.5 8,815.5
0 0 1,786.4 71.7 1,858.1
0 0 6,194.4 186.2 6,380.6
0 0 21,680.0 0 21,680.0
Tanggungan kewangan derivatif Swap kadar faedah
21.5 29,848.6
3.8%
26.6 38,739.9
15.9 8,831.4
8.9 1,867.0
1.8 6,382.4
0 21,680.0
341

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko kecairan (sambungan) Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkan kepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun (sambungan): Kepentingan berkontrak/ kadar kupon Aliran tunai berkontrak RMjuta
2012 Syarikat Tanggungan kewangan bukan derivatif Pemiutang Jumlah hutang kepada anak syarikat Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Pinjaman Tanggungan lain
1-2 tahun RMjuta
2-5 tahun RMjuta
3,478.9 3,629.4 697.9 11,494.9 303.6 19,604.7
0% 0.7% to 5.3% 0% 0.8% to 15.0% 0%
3,478.9 0 677.0 16,274.2 303.6 20,733.7
3,478.9 758.1 697.9 1,135.6 45.7 6,116.2
0 182.0 0 973.3 71.7 1,227.0
0 1,474.9 0 2,521.0 186.2 4,182.1
0 1,214.4 0 11,644.3 0 12,858.7
Tanggungan kewangan derivatif Swap kadar faedah
21.5 19,626.2
3.8%
26.6 20,760.3
15.9 6,132.1
8.9 1,235.9
1.8 4,183.9
0 12,858.7
Penyata Kewangan
(200866-W)
342

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
2011 Kumpulan Tanggungan kewangan bukan derivatif Pemiutang Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Pinjaman Tanggungan lain
1-2 tahun RMjuta
2-5 tahun RMjuta
5,527.0 707.9 19,054.1 435.9 25,724.9
0% 0% 0.8% to 15.5% 0%
5,527.0 696.8 18,618.8 435.9 25,278.5
5,527.0 707.9 1,543.5 55.6 7,834.0
0 0 1,078.3 106.2 1,184.5
0 0 3,654.6 274.1 3,928.7
0 0 12,342.4 0 12,342.4
Tanggungan kewangan derivatif Swap kadar faedah Kontrak pertukaran hadapan (penjelasan kasar): Aliran keluar Aliran masuk
44.1
3.8%
40.9
19.0
13.1
7.3
1.5
0 (1.5) 25,767.5
86.3 (87.8) 25,317.9
86.3 (87.8) 7,851.5
0 0 1,197.6
0 0 3,936.0
0 0 12,343.9
343

31 Ogos 2012
46
2011 Syarikat Tanggungan kewangan bukan derivatif Pemiutang Jumlah hutang kepada anak syarikat Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu Pinjaman Tanggungan lain
1-2 tahun RMjuta
2-5 tahun RMjuta
3,541.2 4,076.4 707.9 12,174.2 309.6 20,809.3
0% 0.5% to 5.3% 0% 0.8% to 8.3% 0%
3,541.2 0 696.9 12,064.5 309.6 16,612.2
3,541.2 1,608.6 707.9 824.5 30.3 6,712.5
0 176.2 0 637.4 80.9 894.5
0 1,351.2 0 1,462.2 198.4 3,011.8
0 940.4 0 9,140.4 0 10,080.8
Tanggungan kewangan derivatif Swap kadar faedah Kontrak pertukaran hadapan (penjelasan kasar): Aliran keluar Aliran masuk
44.1
3.8%
40.9
19.0
13.1
7.3
1.5
0 (1.5) 20,851.9
86.3 (87.8) 16,651.6
86.3 (87.8) 6,730.0
0 0 907.6
0 0 3,019.1
0 0 10,082.3
Penyata Kewangan
(200866-W)
344

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran Risiko pasaran adalah risiko yang mana perubahan dalam harga pasaran, seperti kadar pertukaran asing, kadar faedah dan harga-harga lain akan menjejaskan kedudukan kewangan atau aliran tunai Kumpulan. (i) Risiko matawang asing Kumpulan terdedah kepada risiko matawang asing daripada jualan, pembelian dan pinjaman yang denominasi dalam matawang selain daripada matawang fungsian entiti dalam Kumpulan. Matawang yang meningkatkan risiko terhadap risiko ini terutamanya adalah Dolar AS (USD) Yen Jepun (JPY), Dolar Euro (EURO) dan Rupee Pakistan (PKR). Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risiko Kumpulan dikehendaki melindung nilai minimum 50.0% daripada pendedahan matawang asing TNB yang diketahui sehingga tempoh 12 bulan. Kumpulan menggunakan kontrak pertukaran hadapan dan derivatif kewangan lain untuk melindung nilai risiko matawang asingnya. Sebahagian besar kontrak pertukaran hadapan mempunyai kematangan kurang dari tiga bulan. Pendedahan kepada risiko matawang asing Pendedahan matawang kepada aset kewangan dan tanggungan kewangan Kumpulan dan Syarikat yang tidak disebutkan dalam matawang fungsi bagi syarikat masing-masing disenaraikan seperti berikut: USD RMjuta Kumpulan 2012 Aset kewangan Penghutang, deposit dan bayaran pendahuluan Deposit, baki bank dan baki tunai Instrumen kewangan derivatif 13.2 2.1 116.3 131.6 Tanggungan kewangan Pinjaman Instrumen kewangan derivatif 2,876.8 21.5 2,898.3 5,221.2 0 5,221.2 0 0 0 23.1 0 23.1 0 0.0 0 0.0 0 32.7 0 32.7 311.3 16.3 0 327.6 JPY RMjuta EURO RMjuta Lain-lain RMjuta
345

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (i) Risiko matawang asing (sambungan) USD RMjuta Kumpulan 2011 Aset kewangan Penghutang, deposit dan bayaran pendahuluan Deposit, baki bank dan baki tunai Instrumen kewangan derivatif Matawang asing hadapan 10.5 0 89.9 0.3 100.7 Tanggungan kewangan Pinjaman Instrumen kewangan derivatif 2,909.9 44.1 2,954.0 5,457.9 0 5,457.9 0 0 0 25.8 0 25.8 0 0 0 1.2 1.2 0 0 0 0 0 257.0 15.6 0 0 272.6 JPY RMjuta EURO RMjuta Lain-lain RMjuta
Syarikat 2012 Aset kewangan Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Tanggungan kewangan Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Pinjaman Instrumen kewangan derivatif 0 1,301.5 21.5 1,323.0 0 4,177.3 0 4,177.3 0 0 0 0 0 0 0 0 151.9 0 0 0
Penyata Kewangan
(200866-W)
346

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (i) Risiko matawang asing (sambungan) USD RMjuta Syarikat 2011 Aset kewangan Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Matawang asing hadapan 475.7 0.3 476.0 Tanggungan kewangan Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat Pinjaman Instrumen kewangan derivatif 33.5 1,239.0 44.1 1,316.6 0 4,318.1 0 4,318.1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.2 1.2 0 0 0 0.2 0 0.2 JPY RMjuta EURO RMjuta Lain-lain RMjuta
Analisis sensitiviti risiko matawang Pengukuhan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan akan menaikkan/(menurunkan) keuntungan atau kerugian sebelum cukai mengikut jumlah yang ditunjukkan di bawah. Analisis ini mengandaikan bahawa semua pembolehubah lain, terutamanya kadar faedah, kekal seragam dan mengabaikan sebarang kesan jualan dan pembelian yang diramalkan. Keuntungan atau kerugian 2012 2011 RMjuta RMjuta (418.9) (1,063.9) (130.6) (792.4)
Kumpulan USD JPY
Syarikat USD JPY
(190.6) (513.8)
(79.6) (431.8)
347

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (i) Risiko matawang asing (sambungan) Penurunan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan mungkin memberi kesan berlawanan ke atas matawang di atas kepada jumlah yang ditunjukkan di atas, berdasarkan semua pembolehubah lain kekal seragam. Namun, risiko matawang asing yang timbul daripada entiti Kumpulan yang mempunyai matawang fungsi selain daripada MYR adalah tidak ketara dan oleh itu, analisis sensitiviti tidak dibentangkan. (ii) Risiko kadar faedah Pelaburan Kumpulan dalam sekuriti hutang berkadar tetap dan pinjaman berkadar tetapnya terdedah kepada risiko perubahan dalam nilai saksamanya disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah. Kadar pembolehubah pinjaman Kumpulan terdedah kepada risiko perubahan dalam aliran tunai disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah. Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan penghutang dan pemiutang jangkan pendek tidak terdedah dengan ketara kepada risiko kadar faedah. Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risiko Kumpulan telah memeterai swap kadar faedah dengan kontrak nosional berjumlah RM462.3 juta (2011: RM616.6 juta) bagi memperoleh pendedahan campuran kadar tetap dan terapung yang sesuai dalam dasar Kumpulan. Swap kadar faedah tersebut mempunyai kesan ekonomi yang menukarkan pinjaman kadar terapung kepada kadar tetap. Umumnya, Kumpulan menukar pinjaman jangka panjang berkadar terapung kepada kadar tetap yang lebih rendah daripada yang tersedia daripada yang tersedia jika Kumpulan meminjam pada kadar tetap secara terus. Di bawah pertukaran kadar faedah ini, Kumpulan bersetuju dengan pihak yang lain untuk menukar, pada perantara masa tertentu (setengah tahunan), perbezaan antara kadar kontrak tetap dan jumlah faedah kadar terapung yang dikira dengan merujuk kepada jumlah nosional yang dipersetujui. Pendedahan kepada risiko kadar faedah Profil kadar faedah instrumen kewangan yang membawa faedah yang besar bagi Kumpulan dan Syarikat, berasaskan kepada jumlah bawaan pada akhir tempoh laporan adalah: Kumpulan 2012 2011 RMjuta RMjuta Instrumen kadar tetap: Aset kewangan Tanggungan kewangan Syarikat 2012 2011 RMjuta RMjuta
495.2 22,617.3
552.6 18,437.4
1,030.9 11,494.9
1,674.4 11,338.3
Instrumen kadar terapung: Aset kewangan Tanggungan kewangan
0 454.5
0 616.6
46.1 0
475.7 0
Perubahan sebanyak 100 mata asas (bp) dalam kadar faedah pada akhir tempoh laporan akan meningkatkan kos pembiayaan kepada RM3.7 juta (2011: RM5.3 juta). Walau bagaimanapun, perubahan ini tidak mempunyai kesan ke atas keuntungan atau kerugian selepas cukai kerana instrumen terapung telah ditetapkan melalui Swap Kadar Faedah. Analisis ini mengandaikan bahawa semua pembolehubah, terutamanya kadar matawang asing, kekal seragam. Aset kewangan adalah tidak sensitif kepada perubahan kadar faedah.
Penyata Kewangan
(200866-W)
348

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Pendedahan aset kewangan Kumpulan kepada kadar faedah adalah seperti berikut: Baki di bawah prinsip bukan Islam RMjuta Baki di bawah prinsip Islam RMjuta
Kumpulan 2012 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Deposit, baki bank dan baki tunai
Jumlah RMjuta
15.9 0 419.2 0 2,233.4 2,668.5
0 163.7 0 0 5,558.6 5,722.3
15.9 163.7 419.2 0 7,792.0 8,390.8
2011 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Deposit, baki bank dan baki tunai 21.1 0 333.4 50.6 1,438.7 1,843.8 0 164.0 0 0 1,460.4 1,624.4 21.1 164.0 333.4 50.6 2,899.1 3,468.2
349

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan) Baki di bawah prinsip bukan Islam RMjuta Baki di bawah prinsip Islam RMjuta
Kumpulan 2012 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Deposit, baki bank dan baki tunai
Jumlah RMjuta
15.9 0 806.1 45.0 46.1 1,453.0 2,366.1
0 163.7 0 0 0 2,063.8 2,227.5
15.9 163.7 806.1 45.0 46.1 3,516.8 4,593.6
2011 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat Deposit, baki bank dan baki tunai 21.1 0 868.9 50.6 476.0 733.5 2,150.1 0 164.0 0 0 0 1,460.4 1,624.4 21.1 164.0 868.9 50.6 476.0 2,193.9 3,774.5
Penyata Kewangan
(200866-W)
350

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan) Baki di bawah prinsip bukan Islam RMjuta Baki di bawah prinsip Islam RMjuta
Kumpulan 2012 Tanggungan kewangan Pinjaman
Jumlah RMjuta
13,938.4 13,938.4
9,133.4 9,133.4
23,071.8 23,071.8
Jumlah jurang sensitiviti faedah
(11,269.9)
(3,411.1)
(14,681.0)
2011 Tanggungan kewangan Pinjaman 14,543.5 14,543.5 4,510.5 4,510.5 19,054.0 19,054.0
(12,699.7)
(2,886.1)
(15,585.8)
351

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Pendedahan tanggungan kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan) Baki di bawah prinsip bukan Islam RMjuta Baki di bawah prinsip Islam RMjuta
Kumpulan 2012 Tanggungan kewangan Pinjaman Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat
Jumlah RMjuta
9,308.6 2,630.0 11,938.6
2,186.3 0 2,186.3
11,494.9 2,630.0 14,124.9
(9,572.5)
41.2
(9,531.3)
2011 Tanggungan kewangan Pinjaman Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat 9,987.9 2,644.0 12,631.9 2,186.3 0 2,186.3 12,174.2 2,644.0 14,818.2
(10,481.8)
(561.9)
(11,043.7)
Penyata Kewangan
(200866-W)
352

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikut matawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan. USD % JPY % EURO % RM % Lain-lain %
Kumpulan 2012 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Deposit, baki bank dan baki tunai Tanggungan kewangan Pinjaman
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0.2
12.0 4.0 4.0 3.6
0 0 0 0
5.5
1.8
5.9
14.0
2011 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Deposit, baki bank dan baki tunai Tanggungan kewangan Pinjaman 5.3 2.0 0 6.6 15.5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12.0 4.0 4.0 3.4 0 0 0 7.5
353

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (ii) Risiko kadar faedah (sambungan) Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikut matawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan. (sambungan) USD % JPY % EURO % RM % Lain-lain %
Syarikat 2012 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak syarikat Deposit, baki bank dan baki tunai Tanggungan kewangan Jumlah hutang kepada anak syarikat Pinjaman
0 0 0 3.0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
12.0 11.2 4.0 5.0 3.3
0 0 0 0 0
0 7.4
0 1.3
0 0
3.7 6.1
0 0
2011 Aset kewangan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Penghutang jangka panjang Penghutang perdagangan dan penghutang lain Jumlah hutang daripada anak syarikat Deposit, baki bank dan baki tunai Tanggungan kewangan Jumlah hutang kepada anak syarikat Pinjaman 0 7.7 0 1.5 0 0 4.5 6.2 0 0 0 0 0 2.5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12.0 11.2 4.0 5.0 3.4 0 0 0 0 0
Penyata Kewangan
(200866-W)
354

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Risiko pasaran (sambungan) (iii) Risiko harga lain Risiko harga ekuiti timbul daripada pelaburan Kumpulan dalam sekuriti ekuiti. Objektif pengurusan, dasar dan proses pengurusan risiko Pihak pengurusan Kumpulan memantau pelaburan ekuiti secara individu oleh pengurus dana. Pelaburan penting dalam portfolio diuruskan pada asas individu dan semua keputusan pembelian dan penjualan diluluskan oleh Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan. Keputusan dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat adalah amat bebas daripada perubahan harga ekuiti. Nilai saksama instrumen kewangan Jumlah bawaan tunai dan setara tunai, penghutang dan pemiutang jangka pendek dan pinjaman jangka pendek adalah hampir dengan nilai saksama yang setara dengan nilai nominal disebabkan oleh ciri-ciri jangka pendek instrumen kewangan ini. Jumlah bawaan aset dan tanggungan bukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada tarikh laporan adalah hampir dengan nilai saksamanya melainkan di bawah: 2012 Jumlah Nilai bawaan saksama RMjuta RMjuta Kumpulan Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Pinjaman 2011 Jumlah Nilai bawaan saksama RMjutan RMjuta
15.9 163.7 419.2 23,071.8
16.4 347.6 209.4 22,318.4
21.1 164.0 388.6 19,054.1
24.4 388.5 292.3 19,784.2
Syarikat Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai Penghutang jangka panjang Pinjaman Jumlah hutang kepada anak syarikat (bukan semasa)
15.9 163.7 1,184.6 11,494.9 2,383.4
16.4 347.6 1,095.5 12,252.9 2,858.2
21.1 164.0 1,356.7 12,174.2 2,467.8
24.4 388.5 1,208.9 12,815.5 2,752.2
355

31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Nilai saksama instrumen kewangan (sambungan) Berikut adalah ringkasan kaedah yang digunakan dalam menentukan nilai saksama instrumen kewangan yang digambarkan di dalam jadual di atas: (i) Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan sekuriti hutang Nilai saksama aset kewangan yang disebut harga dalam pasaran aktif ditentukan dengan merujuk kepada harga penutup yang disebut pada akhir tempoh laporan. Bagi pelaburan dalam sekuriti hutang tidak disebut harga, ia dikira berdasarkan kepada nilai semasa mengikut prinsip masa depan dan aliran tunai faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran faedah pada akhir tempoh laporan. (ii) Instrumen kewangan Nilai saksama kontrak pertukaran hadapan adalah berdasarkan kepada harga yang disebut, jika ada. Jika tiada harga yang disebut, maka nilai saksama dianggarkan melalui perbezaan antara harga hadapan yang dikontrak dan harga hadapan semasa bagi baki tempoh matang kontrak tersebut. Nilai saksama swap kadar faedah dan opsyen matawang adalah berdasarkan kepada angka yang diberikan oleh agen/ rakan urusan yang membuat perkiraan. Kecuali bagi opsyen matawang, angka-angka tersebut diuji kewajarannya dengan mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan berdasarkan kepada tempoh dan kematangan setiap kontrak dan menggunakan kadar faedah pasaran bagi instrumen yang sama pada tarikh pengukuran. (iii) Pinjaman dan Peminjaman Nilai saksama, yang ditentukan untuk tujuan pendedahan dikira berdasarkan kepada nilai semasa aliran tunai utama masa hadapan dan faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran pada akhir tempoh laporan. (iv) Kadar faedah digunakan untuk menentukan nilai saksama Kadar faedah yang digunakan untuk mendiskaun anggaran aliran tunai, apabila berkenaan, adalah antara 0.72% hingga 21.30% (2011: 0.49% hingga 21.30%). Jadual di bawah menganalisis instrumen kewangan tang dibawa pada nilai saksama, secara kaedah penilaian. Tahap-tahap yang berbeza dijelaskan seperti berikut: Tahap 1: Harga disebut (tidak diubah) dalam pasaran aktif untuk aset atau tanggungan sama. Tahap 2: Input selain daripada harga disebut termasuk dalam Tahap 1 yang dilihat bagi aset atau tanggungan, samasa ada secara langsung (iaitu, sebagai harga) atau tidak langsung (iaitu, berpunca dari harga). Tahap 3: Input bagi aset atau tanggungan yang tidak diasaskan kepada data pasaran yang dikaji (iaitu, input tidak dikaji).
Penyata Kewangan
(200866-W)
356

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN (c) Pengurusan risiko kewangan (sambungan) Jadual di bawah membentangkan aset dan tanggungan Kumpulan dan Syarikat yang diukur pada nilai saksama pada 31 Ogos 2012. Tahap 1 RMjuta Kumpulan Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi Derivatif Aset kewangan sedia untuk dijual Jumlah aset Derivatif Jumlah liabiliti Tahap 2 RMjuta Tahap 3 RMjuta Jumlah RMjuta
9.1 0 0 9.1 0 0
0 116.3 38.0 154.3 21.5 21.5
0 0 0 0 0 0
9.1 116.3 38.0 163.4 21.5 21.5
Syarikat Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi Aset kewangan sedia untuk dijual Jumlah aset Derivatif Jumlah liabiliti
9.1 0 9.1 0 0
0 38.0 38.0 21.5 21.5
0 0 0 0 0
9.1 38.0 47.1 21.5 21.5
Keuntungan/(kerugian) tidak nyata telah diiktiraf dalam perbelanjaan operasi dalam untung rugi. Walaupun Kumpulan percaya bahawa ramalan nilai saksama adalah sesuai, penggunaan kaedah atau andaian lain boleh membawa kepada pengukuran lain bagi nilai saksama. Kesan yang memuaskan atau tidak memuaskan bila menggunakan andaian alternatif yang mungkin sesuai telah dikira secara nilai model menggunakan jangkaan aliran tunai dan kadar diskaun diselaraskan-risiko berdasarkan purata wajaran keberangkalian rangkaian kemungkinan hasil Kumpulan.
357

31 Ogos 2012
47
PENGURUSAN RISIKO MODAL Objektif utama pengurusan modal Kumpulan dan Syarikat adalah untuk menjaga keupayaan Kumpulan dan Syarikat untuk meneruskan kegiatannya bagi memberikan pulangan kepada pemegang saham dan manfaat kepada pemegang kepentingan lain. Kumpulan dan Syarikat juga akan terus mengekalkan struktur modal yang optimal untuk mengurangkan kos modal. Bagi tujuan mengekal atau mengubah struktur modal, Kumpulan dan Syarikat boleh meminda jumlah dividen yang dibayar kepada pemegang saham, menerbitkan saham baru atau memulangkan modal kepada pemegang saham. Untuk konsisten dengan amalan industri, Kumpulan dan Syarikat memantau struktur modalnya pada asas nisbah penggearan. Nisbah ini dikira sebagai jumlah pinjaman dibahagikan dengan modal yang digunakan. Jumlah pinjaman termasuk pinjaman bukan semasa dan semasa yang ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan. Modal yang digunakan adalah kumpulan kepada jumlah ekuiti dan jumlah pinjaman. Nisbah penggearan pada 31 Ogos adalah seperti berikut: Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Jumlah pinjaman Jumlah ekuiti Jumlah modal digunakan Nisbah penggearan 23,114.9 36,398.3 59,513.2 0.39 19,108.9 32,229.4 51,338.3 0.37 Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta 11,494.9 32,437.8 43,932.7 0.26 12,174.2 29,326.1 41,500.3 0.29
Nisbah penggearan pada 31 Ogos 2012 adalah secara relatifnya konsisten dengan tahun sebelumnya.
Penyata Kewangan
(200866-W)
358

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU Kumpulan dan Syarikat telah menerima pakai IC 4 Menentukan Sama Ada Perjanjian Mengandungi Pajakan, yang menyatakan bahawa penentuan sama ada sesuatu perjanjian adalah atau mengandungi pajakan mestilah berdasarkan kesan perjanjian tersebut. Ia memerlukan penilaian sama ada pematuhan perjanjian itu bergantung kepada penggunaan aset tertentu dan perjanjian memberi hak untuk menggunakan aset tersebut. Penggunaan IC 4 telah membuatkan perjanjian kontraktual atas penawaran letrik dan pembelian tenaga Syarikat dan anak-anak syarikat Kumpulan diambil kira sebagai pajakan kewangan atau operasi. Dalam tahuntahun kewangan sebelumnya, perjanjian ini dikira sebagai kontrak jualan dan belian yang biasa. Perubahan dalam dasar perakaunan telah diterima pakai secara retrospektif dengan angka-angka perbandingan dinyatakan semula. Pada 31 Ogos 2011 Dilaporkan Dinyatakan Sebelumnya Kesan semula Pada penggunaan pada 31.8.2011 IC 4 31.8.2011 RMjuta RMjuta RMjuta Penyata perubahan dalam ekuiti yang disatukan Kumpulan Keuntungan tersimpan Kepentingan luar kawalan 19,701.5 91.6 1,817.3 140.4 21,518.8 232.0 20,020.6 42.9 1,351.4 148.3 21,372.0 191.2 Pada 1 September 2010 Dilaporkan Dinyatakan Sebelumnya Kesan semula Pada penggunaan pada 1.9.2010 IC 4 1.9.2010 RMjuta RMjuta RMjuta
Syarikat Keuntungan tersimpan
18,630.5
(134.9)
18,495.6
19,030.5
(294.6)
18,735.9
Di samping itu, dalam tahun kewangan, Kumpulan membuat pengkelasan semula tertentu kepada perbandingan untuk mematuhi pembentangan tahun semasa dalam penyata kewangan, memberikan lebih maklumat berkaitan tentang kesan transaksi ke atas kedudukan kewangan Kumpulan.
359

31 Ogos 2012
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangan sebagaimana yang berikut: Pada 31 Ogos 2011 Dilaporkan Perubahan sebelumnya Kesan dalam pada penggunaan pengkelasan 31.8.2011 IC 4 semula RMjuta RMjuta RMjuta
Kumpulan Aset bukan semasa Hartanah, loji dan peralatan Pajakan pra-bayar Tanggungan semasa Pemiutang Obligasi pajakan kewangan Tanggungan bukan semasa Tanggungan cukai tertunda Obligasi pajakan kewangan Tanggungan lain
Dinyatakan semula pada 31.8.2011 RMjuta
60,569.5 0
1,291.9 3,161.0
0 0
61,861.4 3,161.0
(5,585.6) 0
0 (34.9)
14.2 (14.2)
(5,571.4) (49.1)
(7,155.1) 0 (481.1)
(697.1) (1,293.7) (469.5)
0 (40.6) 40.6
(7,852.2) (1,334.3) (910.0)
Syarikat Aset bukan semasa Hartanah, loji dan peralatan Pelaburan dalam anak syarikat Penghutang jangka panjang Pajakan prabayar Aset semasa Jumlah hutang daripada anak syarikat Tanggungan semasa Obligasi pajakan kewangan Tanggungan bukan semasa Tanggungan cukai tertunda Obligasi pajakan kewangan Tanggungan lain (6,175.5) 0 (354.8) 45.0 (12,565.5) (141.7) 0 0 0 (6,130.5) (12,565.5) (496.5) 0 (384.8) 0 (384.8) 2,178.8 0 268.4 2,447.2 50,501.2 4,451.8 821.2 0 9,981.8 0 0 2,930.3 0 (535.5) 267.1 0 60,483.0 3,916.3 1,088.3 2,930.3
Penyata Kewangan
(200866-W)
360

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan) Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangan sebagaimana yang berikut: (sambungan) Baki pada 1 September 2010 Dilaporkan Perubahan Dinyatakan sebelumnya Kesan dalam semula pada penggunaan pengkelasan pada 1.9.2010 IC 4 semula 1.9.2010 RMjuta RMjuta RMjuta RMjuta
Kumpulan Aset bukan semasa Pajakan prabayar Tanggungan semasa Obligasi pajakan kewangan Tanggungan semasa Tanggungan cukai tertunda Tanggungan lain Obligasi pajakan kewangan
2,606.1
2,606.1
(2.6)
(2.6)
(7,270.8) (536.4) 0
(545.1) (561.3) 0
0 66.1 (63.5)
(7,815.9) (1,031.6) (63.5)
Syarikat Aset bukan semasa Hartanah, loji dan peralatan Pelaburan dalam anak syarikat Penghutang jangka panjang Pajakan prabayar Tanggungan semasa Obligasi pajakan kewangan Tanggungan bukan semasa Tanggungan cukai tertunda Obligasi pajakan kewangan Tanggungan lain (6,302.6) 0 (368.0) 98.3 (12,950.3) (199.2) 0 0 0 (6,204.3) (12,950.3) (567.2) 0 (163.0) 0 (163.0) 49,489.2 3,978.9 616.2 0 10,539.6 0 0 2,380.0 0 (535.5) 535.5 0 60,028.8 3,443.4 1,151.7 2,380.0
361

31 Ogos 2012
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan) Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangan sebagaimana yang berikut: Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011 Dilaporkan Dinyatakan sebelumnya Kesan semula pada penggunaan pada 31.8.2011 IC 4 31.8.2011 RMjuta RMjuta RMjuta
Penyata kewangan disatukan Kumpulan Hasil Perbelanjaan operasi Kos kewangan Cukai tertunda Kepentingan luar kawalan
32,206.9 (31,582.8) (827.8) 90.0 7.0
34.3 626.4 (50.7) (152.0) (7.9)
32,241.2 (30,956.4) (878.5) (62.0) (0.9)
Syarikat Perbelanjaan operasi Kos kewangan Cukai tertunda
(30,109.6) (594.2) 16.5
1,330.3 (1,117.3) (53.3)
(28,779.3) (1,711.5) (36.8)
Penyata Kewangan
(200866-W)
362

31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan) Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut: Penyata Kedudukan Kewangan Disatukan Kumpulan Hartanah, loji dan kelengkapan Pajakan prabayar Tanggungan lain Tanggungan cukai tertunda Obligasi pajakan kewangan: Tanggungan bukan semasa Tanggungan semasa Peningkatan/(Pengurangan) kepada baki pada 31 Ogos 2012 RMjuta (62.5) 628.3 36.1 150.7 17.5 4.7
Syarikat Hartanah, loji dan kelengkapan Pajakan prabayar Tanggungan lain Tanggungan cukai tertunda Obligasi pajakan kewangan: Tanggungan bukan semasa Tanggungan bukan semasa
(557.8) 608.8 6.2 107.4 (671.6) 286.8
363

31 Ogos 2012
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan) Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut: Penyata Kedudukan Kewangan Disatukan Kumpulan Hasil Perbelanjaan operasi Kos kewangan Cukai tertunda Kepentingan luar kawalan Peningkatan/(Pengurangan) kepada baki pada 31 Ogos 2012 RMjuta (29.9) (654.8) 117.4 150.7 13.0
Syarikat Perbelanjaan operasi Kos kewangan Cukai tertunda
(1,473.0) 1,043.4 107.4
Penggunaan IC 4 tidak mendatangkan sebarang kesan tunai terhadap tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011 dan 31 Ogos 2012.
Penyata Kewangan
(200866-W)
364
Maklumat Tambahan Didedahkan

Menurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad
Penyata Kewangan Analisis berikut direalisasi dan keuntungan atau kerugian tidak direalisasi pada tahap entiti sah disediakan menurut Garis Panduan mengenai Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan Menurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti diterbitkan oleh Institut Akauntan Malaysia. Jumlah keuntungan tersimpan Tenaga Nasional Berhad: Kumpulan 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta Keuntungan tersimpan Direalisasi Tidak direalisasi Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada entiti kawalan bersama: Direalisasi (10.2) Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada syarikat-syarikat bersekutu: Direalisasi Tidak direalisasi Pelarasan penyatuan Jumlah keuntungan tersimpan 225.0 (115.5) 3,185.3 25,457.9 (10.1) 270.8 (103.6) 2,011.7 21,518.8 0 0 0 0 21,355.2 0 0 0 0 18,495.6 Syarikat 2012 2011 (Dinyatakan semula) RMjuta RMjuta
29,472.8 (7,299.5)
26,186.9 (6,836.9)
27,013.0 (5,657.8)
23,694.6 (5,199.0)
Pendedahan keuntungan direalisasi dan tidak direalisasi di atas hanya bagi pematuhan dengan arahan terbitan Bursa Malaysia Securities Berhad dan tidak harus digunakan bagi sebarang tujuan.
365
Kenyataan Pengarah
Menurut Seksyen 169 (15) Akta Syarikat, 1965
Kami, Tan Sri Leo Moggie dan Datuk Wira Ir. Azman Mohd, dua daripada Pengarah Tenaga Nasional Berhad, dengan ini menyatakan bahawa, pada pendapat para Pengarah penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363 telah disusun bagi menunjukkan satu gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan keputusan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut adalah menurut Piawaian Perakaunan Yang Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti Selain daripada Entiti Persendirian dan peruntukan Akta Syarikat, 1965. Maklumat tambahan di muka surat 364 telah disediakan menurut Panduan Perkara Khusus No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan Menurut Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad Listing Requirements, sebagaimana dikeluarkan oleh Institut Akauntan Malaysia. Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012. Penyata Kewangan
TAN SRI LEO MOGGIE PENGERUSI
DATUK WIRA IR. AZMAN MOHD PRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Akuan Berkanun
Menurut Seksyen 169 (16) Akta Syarikat, 1965
Saya, Fazlur-Rahman Zainuddin, orang utama yang bertanggungjawab ke atas pengurusan kewangan Tenaga Nasional Berhad, dengan ikhlas dan sesungguhnya mengaku bahawa penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363, pada pendapat saya, tepat dan saya membuat pengakuan benar ini sesungguhnya dengan penuh kepercayaan akan kebenarannya, dan menurut Akta Akuan Berkanun, 1960.
FAZLURRAHMAN ZAINUDDIN Diturunkan dan diakui dengan sesungguhnya oleh penama di atas Fazlur-Rahman Zainuddin di Kuala Lumpur, Malaysia pada 31 Oktober 2012, di hadapan saya.
PESURUHJAYA SUMPAH
(200866-W)
366
Laporan Juruaudit Bebas

kepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad (Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)
Penyata Kewangan LAPORAN MENGENAI PENYATA KEWANGAN Kami telah mengaudit penyata kewangan Tenaga Nasional Berhad di muka surat 224 hingga 363 yang merangkumi penyata kedudukan kewangan disatukan pada 31 Ogos 2012 Kumpulan dan Syarikat, dan penyata pendapatan disatukan, pendapatan komprehensif, perubahan dalam ekuiti dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan yang berakhir pada tarikh tersebut dan ringkasan dasar-dasar perakaunan penting dan nota penjelasan lain, seperti yang dinyatakan dalam Nota 1 hingga 48. Tanggungjawab Para Pengarah Terhadap Penyata Kewangan Pada Pengarah Syarikat bertanggungjawab terhadap penyediaan penyata kewangan untuk memberi gambaran yang benar dan saksama menurut Piawaian Perakaunan Diluluskan MASB di Malaysia untuk Entiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 dan kawalan dalaman seumpamanya yang para Pengarah rasakan perlu untuk membolehkan penyediaan penyata kewangan yang bebas daripada salahnyata penting, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan. Tanggungjawab Juruaudit Tanggungjawab kami adalah untuk menyatakan pendapat tentang penyata kewangan ini berdasarkan audit kami. Kami telah menjalankan audit mengikut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia. Piawaian tersebut memerlukan kami mematuhi keperluan etika serta merancang dan melaksanakan audit bagi memperoleh jaminan yang munasabah mengenai sama ada penyata kewangan ini bebas daripada salah nyata yang ketara. Audit melibatkan pelaksanaan prosedur untuk mendapatkan bukti audit tentang jumlah dan pendedahan dalam penyata kewangan. Prosedur yang dipilih adalah bergantung kepada pertimbangan kami, termasuk penilaian risiko salah nyata penting penyata kewangan, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan. Dalam membuat penilaian risiko tersebut, kami mempertimbangkan kawalan dalaman yang berkaitan dengan penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan entiti yang memberi gambaran yang benar dan saksama bagi merangka prosedur audit yang sesuai dengan keadaan, tetapi bukan untuk tujuan memberikan pendapat tentang keberkesanan kawalan dalaman entiti. Audit juga melibatkan penilaian kesesuaian dasar perakaunan yang digunakan serta kewajaran anggaran perakaunan yang dibuat oleh para Pengarah, di samping menilai pembentangan penyata kewangan secara keseluruhan. Kami percaya bahawa bukti audit yang diperoleh adalah mencukupi dan bersesuaian untuk memberikan asas terhadap pendapat audit kami. Pendapat Pada pendapat kami, penyata kewangan ini telah disediakan menurut Piawaian Perakaunan Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 supaya memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan berkenaan prestasi kewangan dan aliran tunai bagi akhir tahun kewangan tersebut.
LAPORAN MENGENAI KEPERLUAN PERUNDANGAN DAN KAWAL SELIA YANG LAIN Selaras dengan keperluan Akta Syarikat, 1965 di Malaysia, kami turut melaporkan perkara berikut: (a) (b) (c) Pada pendapat kami, rekod perakaunan dan rekod-rekod lain serta daftar yang dikehendaki oleh Akta untuk disimpan oleh Syarikat dan anak-anak syarikat yang mana kami bertindak sebagai juruaudit telah disimpan dengan sempurna menurut peruntukan Akta tersebut. Kami telah mempertimbangkan penyata kewangan serta laporan juruaudit untuk semua anak syarikat yang mana kami tidak bertindak sebagai juruaudit, yang dinyatakan dalam Nota 14 penyata kewangan ini. Kami berpuas hati bahawa penyata kewangan anak-anak syarikat yang telah disatukan dengan penyata kewangan Syarikat adalah dalam bentuk dan kandungan yang sesuai serta wajar untuk tujuan penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan kami telah menerima maklumat serta penjelasan yang memuaskan yang kami perlukan untuk tujuan tersebut. Laporan audit ke atas penyata kewangan anak-anak syarikat tidak tertakluk kepada sebarang pengecualian penting atau sebarang teguran di bawah Seksyen 174(3) Akta tersebut.
(d)
367
Laporan Juruaudit Bebas

kepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad (Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)
TANGGUNGJAWAB LAPORAN LAIN Maklumat tambahan yang dinyatakan di muka surat 364 didedahkan untuk memenuhi syarat-syarat Bursa Malaysia Securities Berhad dan bukan sebahagian daripada penyata kewangan. Para Pengarah bertanggungjawab terhadap penyediaan maklumat tambahan ini selaras dengan Garis panduan Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan Selaras dengan Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti yang diterbitkan oleh Institut Akauntan Malaysia (Garis Panduan MIA) dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad. Pada pendapat kami, maklumat tambahan disediakan, dalam semua hal penting, menurut Garis Panduan MIA dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad.
PERKARAPERKARA LAIN Laporan ini dibuat semata-mata untuk para ahli Syarikat, sebagai sebuah badan, menurut Seksyen 174 Akta Syarikat, 1965 di Malaysia dan bukan untuk tujuan lain. Kami tidak memikul tanggungjawab terhadap mana-mana pihak untuk kandungan laporan ini.
PRICEWATERHOUSECOOPERS (No. AF: 1146) Akauntan Bertauliah
NURUL AIN BINTI ABDUL LATIF (No. 2910/02/13(J)) Akauntan Bertauliah
Kuala Lumpur 31 Oktober 2012
Penyata Kewangan
(200866-W)
368
Analisis Pegangan-pegangan Saham

setakat 15 Oktober 2012
MODAL SAHAM Modal Saham Yang Dibenarkan : 10,000,000,000 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham Satu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 1,000 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesaham 500 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B bernilai RM1.00 sesaham : 5,509,832,109 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham Satu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 : Satu (1) hak mengundi untuk satu (1) saham biasa Maklumat Lain
Modal Saham Diterbitkan dan Dibayar Sepenuhnya Hak Mengundi
ANALISIS PEGANGANPEGANGAN SAHAM Bil. Pemegang Saham 1,477 5,355 25,783 2,714 822 3 36,154 % Pemegang Saham 4.09 14.81 71.31 7.51 2.27 0.01 100.00 Bil. Saham 54,789 3,794,453 75,048,351 69,518,735 2,133,849,770 3,227,566,011 5,509,832,109 % Dari Modal Saham Diterbitkan 0.00 0.07 1.36 1.26 38.73 58.58 100.00
Saiz Pegangan-pegangan Saham Kurang daripada 100 100 1,000 1,001 10,000 10,001 100,000 100,001 sehingga kurang daripada 5% saham diterbitkan 5% dan ke atas daripada saham diterbitkan Jumlah
PEGANGAN SAHAM OLEH PENGARAHPENGARAH Bil. Saham Kepentingan Secara langsung/ Tidak langsung 4,375 1,562 78,125 1,562
Bil. Nama Pengarah-pengarah 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Tan Sri Leo Moggie Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Datuk Nozirah binti Bahari Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy Dato Zainal Abidin bin Putih Dato Mohammad Zainal bin Shaari Dato Fuad bin Jaafar Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Dato Abd Manaf bin Hashim
% 0.00 0.00 0.00 0.00
10. Datuk Chung Hon Cheong 11. Puan Suria binti Ab Rahman (Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari)
369

Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham Utama 1. 2. Khazanah Nasional Berhad Employees Provident Fund Board 1,875,000 saham yang dipegang di atas nama sendiri 703,066,182 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 21,108,562 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 16,941,100 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 7,688,375 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 4,614,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 4,500,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 4,100,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 3,911,800 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 2,300,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 2,250,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 1,600,000 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. 1,178,200 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Amanahraya Trustees Berhad Skim Amanah Saham Bumiputera
Bil. Saham 1,939,655,861 775,133,219
% 35.20 14.07
3.
584,843,968
10.61
SENARAI 30 PEMEGANGPEMEGANG SAHAM TERBESAR Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Khazanah Nasional Berhad Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Employees Provident Fund Board Amanahraya Trustees Berhad Skim Amanah Saham Bumiputera Lembaga Tabung Haji Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan) Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd. Exempt An for State Street Bank & Trust Company (West CLT OD67) Amanahraya Trustees Berhad Amanah Saham Malaysia Amanahraya Trustees Berhad Amanah Saham Wawasan 2020 HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd. BBH and Co Boston for Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund Bil. Saham 1,939,655,861 703,066,182 584,843,968 208,615,968 205,230,325 88,242,931 85,500,000 71,340,325 54,755,707 53,202,868 51,154,000 % 35.20 12.76 10.61 3.79 3.72 1.60 1.55 1.30 0.99 0.97 0.93
10. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Exempt An for Eastspring Investments Berhad 11. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Maybank Trustees Berhad for Public Ittikal Fund (N14011970240)
Maklumat Lain
PEMEGANGPEMEGANG SAHAM UTAMA
(200866-W)
370

Maklumat Lain
SENARAI 30 PEMEGANGPEMEGANG SAHAM TERBESAR SAMBUNGAN Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham 12. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Maybank Trustees Berhad for Public Regular Savings Fund (N14011940100) 13. Malaysia Nominees (Tempatan) Sendirian Berhad Great Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (PAR 1) 14. AMSEC Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. AmTrustee Berhad for CIMB Islamic Dali Equity Growth Fund (UT-CIMB-DALI) 15. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd. Government of Singapore Investment Corporation Pte Ltd for Government of Singapore (C) 16. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd. Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.A.E.) 17. Amanahraya Trustees Berhad Amanah Saham Didik 18. Amanahraya Trustees Berhad AS 1Malaysia 19. Cartaban Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Petroliam Nasional Berhad (Strategic Inv) 20. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Employees Provident Fund Board (Nomura) 21. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd. Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.S.A.) 22. Amanahraya Trustees Berhad Public Islamic Dividend Fund 23. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Employees Provident Fund Board (CIMB PRIN) 24. Pertubuhan Keselamatan Sosial 25. Amanahraya Trustees Berhad Public Islamic Select Enterprises Fund 26. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd. BBH (LUX) SCA for Fidelity Funds Asean 27. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd. Exempt An for the Bank of New York Mellon (Mellon Acct) 28. Amanahraya Trustees Berhad Public Growth Fund 29. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd. Exempt An for American International Assurance Berhad 30. Amanahraya Trustees Berhad Public Islamic Sector Select Fund Jumlah Bil. Saham 40,149,575 39,906,525 38,366,700 34,477,118 29,564,693 27,305,737 26,547,700 21,738,625 21,108,562 19,375,810 17,396,875 16,941,100 15,569,500 15,557,400 14,921,975 14,670,978 14,385,000 13,274,050 12,969,550 % 0.73 0.72 0.70 0.63 0.54 0.50 0.48 0.39 0.38 0.35 0.32 0.31 0.28 0.28 0.27 0.27 0.26 0.24 0.24
4,479,835,608
81.31
TANAH Milik Bebas Bil. Lot (4) Bil. (10) (13) NBB Keluasan (MP) (RM000) (6) (5) Bil. Lot (1+4) Keluasan (MP) (2+5) NBB (RM000) (3+6) Jumlah
BANGUNAN
KETERANGAN
Senarai hartanah
Pegangan Pajakan
371
Kumpulan
Bil. Lot (1)
NBB Keluasan (MP) (RM000) (3) (2)
Keluasan Binaan (MP) (11)
Jumlah NBB (RM000) (12)
Lokasi 2,227 14,931 67,884 127,629 373,175 72,445 13,908 16,749 23,335 104,402 22,296 30,433 9,806 12,388 121 891,729 4,618 41,078,673 770,357 9,644 73,628,000 1 790,344 1,681 2 828,485 62 4,501,754 32,464 145 10,763,375 44,852 1,802 1,662,086 282 449,303 21,553 625 1,692,839 31,359 87 25,134,156 43,150 435 27,203,889 73,583 318 308 418 1 6,237 275 244,453 13,274 603 1,546,807 35,570 606 742 859,706 49,192 1,681 4,187,346 153,594 565 295 110,539 22,873 619 544,892 46,208 150 90,842 127,156 97,421 68,019 400,113 132,600 12,713 1,934,626 255 702,149 40,435 529 3,572,905 57,184 249 146,921 4 1,554 657 7 590,044 14,565 60 8,580 453 1,214,662 143,208 828 1,496,456 215,653 570 211,231 759 2,322,041 220,250 1,553 10,404,631 593,425 1,394 251,983 430 3,505,883 91,734 1,108 7,880,908 219,363 818 237,480 860,110 Jeti, Empangan, 2,603,520 Pencawang-Pencawang Masuk Utama, 1,128,219 Pencawang-Pencawang Pembahagian, 36,628 Rumah Kediaman, Pangsapuri, 549,533 Rumah Peranginan, 111,929 Pejabat, 912,279 Gudang, 519,604 Stor dan Bengkel 313,735 863,195 308,082 791 8,967,114 487 631,110 55,571 680 1,310,287 123,455 324 38,596 449,346 Stesen Mini Hidro, 429 553,895 30,866 716 1,449,702 45,797 370 100,388 243,300 Stesen Luarbandar, 57 57,124 3,449 113 155,434 5,676 86 10,583 66,843 Stesen Janaelektrik,
Perlis
56
98,310
Kedah
287
895,807
Pulau Pinang
193
679,177
Perak
678
4,375,025
Selangor
794
8,082,590
W. Persekutuan
375
281,794
Putrajaya/
588,490
Cyberjaya
N. Sembilan
274
2,870,756
Melaka
324
434,353
Johor
939
3,327,640
Pahang
328
1,302,354
Terengganu
348
2,069,733
Kelantan
343
1,243,536
Sabah
83
6,261,621
Pakistan
38,141
Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan
JUMLAH
5,026
32,549,327
Maklumat Lain
(200866-W)
372
Direktori Kumpulan
Maklumat Lain KUALA LUMPUR Pengurus Besar (Kuala Lumpur) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Tingkat 11, Wisma TNB, Jalan Kepong Peti Surat 11050 50990 Kuala Lumpur Tel : 03-6250 6020 D/L : 03-6250 6301 Faks : 03-6250 6500 PUTRAJAYA & CYBERJAYA Pengurus Besar (Putrajaya & Cyberjaya) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Blok 4802-0-7, Jalan Perdana CBD Perdana 63000 Cyberjaya Tel : 03-8886 6888 Faks : 03-8886 6933 NEGERI SEMBILAN Pengurus Besar Negeri (Negeri Sembilan) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras 5, Wisma TNB, Jalan Dato Bandar Tunggal 70990 Seremban Tel : 06-768 3400/06-767 9075 Faks : 06-764 4271 NEGERI MELAKA Pengurus Besar Negeri (Melaka) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras M, Jalan Banda Kaba Karung Berkunci 1005 75990 Melaka Tel : 06-282 8544 Faks : 06-282 6460 NEGERI JOHOR Pengurus Besar Negeri (Johor) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Tingkat 14, Wisma TNB, Jalan Yahya Awal 80100 Johor Bahru Tel : 07-219 2000 Faks : 07-223 1425 NEGERI PERLIS Pengurus Besar Negeri (Perlis) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Bulatan Jubli Emas 01000 Kangar Tel : 04-976 0021/22/23 D/L : 04-9767 470 Faks : 04-976 1921 NEGERI SELANGOR Pengurus Besar Negeri (Selangor) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras 7, Menara MRCB No. 2, Jalan Majlis 14/10 Seksyen 14 40000 Shah Alam Tel : 03-5522 4000 Faks : 03-5522 4181 NEGERI PAHANG Pengurus Besar Negeri (Pahang) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras 13, Wisma TNB Lot 14, Seksyen 19 Jalan Gambut 25000 Kuantan Tel : 09-515 5555 D/L : 09-515 5556 Faks : 09-515 5656 NEGERI TERENGGANU Pengurus Besar Negeri (Terengganu) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Jalan Cherong Lanjut 20673 Kuala Terengganu Tel : 09-622 3401 D/L : 09-622 3022 Faks : 09-624 3896 NEGERI KELANTAN Pengurus Besar Negeri (Kelantan) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras 5, Wisma TNB Jalan Tok Hakim 15000 Kota Bharu Tel : 09-745 1100 D/L : 09-744 5477 Faks : 09-744 9161 NEGERI KEDAH Pengurus Besar Negeri (Kedah) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Aras 8, Wisma TNB No. 887, Jalan Sultan Badlishah 05990 Alor Star Tel : 04-733 3737 D/L : 04-735 8808 Faks : 04-733 0591 NEGERI PULAU PINANG Pengurus Besar Negeri (Pulau Pinang) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Tingkat 17, Wisma TNB No. 30, Jalan Anson 10400 Pulau Pinang Tel : 04-222 4000 Faks : 04-227 3110 NEGERI PERAK Pengurus Besar Negeri (Perak) Bahagian Pembahagian Tenaga Nasional Berhad Tingkat 2, Wisma TNB, Jalan Lahat 30200 Ipoh Tel : 05-208 8000 D/L : 05-254 7475 Faks : 05-254 5199
Borang Proksi
Saya/Kami,
(NAMA PENUH DALAM HURUF BESAR)
Bilangan Saham Biasa Yang Dipegang No. Akaun CDS
No. K/P/No. Pasport/No. Syarikat
beralamat di
(ALAMAT PENUH)
yang merupakan Ahli/Ahli-ahli Tenaga Nasional Berhad, dengan ini melantik: Nama/No. K/P Proksi 1 Proksi 2 JUMLAH Pengerusi Mesyuarat, sebagai proksi saya/kami, untuk menghadiri dan mengundi bagi pihak saya/kami di MESYUARAT AGUNG TAHUNAN KE-22 TENAGA NASIONAL BERHAD yang akan diadakan di Dewan Serbaguna, Kompleks Sukan TNB, Jalan Pantai Baru, 59200 Kuala Lumpur pada hari Selasa, 18 Disember 2012 pada pukul 10.00 pagi dan/atau pada sebarang penangguhannya. Proksi saya/kami akan mengundi seperti yang dinyatakan di bawah: TIDAK SETUJU Bil. Saham Peratus (%) atau sekiranya beliau tidak dapat hadir atau sekiranya beliau tidak dapat hadir
URUSAN BIASA 1. RESOLUSI BIASA 1 Untuk menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit bersama-sama dengan Laporan Pengarah dan Laporan Juruaudit mengenainya bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012 Pengisytiharan Dividen Meluluskan Pembayaran Elaun Pengarah-pengarah
SETUJU
2. 3.
RESOLUSI BIASA 2 RESOLUSI BIASA 3
Pemilihan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat: 4. 5. 6. RESOLUSI BIASA 4 RESOLUSI BIASA 5 RESOLUSI BIASA 6 Dato Fuad bin Jaafar Dato Abd Manaf bin Hashim Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
Pelantikan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada Akta Syarikat, 1965: 7. 8. 9. RESOLUSI BIASA 7 RESOLUSI BIASA 8 RESOLUSI BIASA 9 Tan Sri Leo Moggie Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob Pelantikan semula Tetuan PricewaterhouseCoopers sebagai Juruaudit Syarikat dan memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menetapkan ganjaran mereka
URUSAN KHAS 10. 11. 12. 13. RESOLUSI BIASA 10 RESOLUSI BIASA 11 RESOLUSI BIASA 12 RESOLUSI KHAS 1 Pemberian kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk Menerbitkan Saham menurut ESOS II Cadangan Penawaran dan Pemberian Opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd Cadangan Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian Balik Saham Cadangan Pindaan-pindaan kepada Tataurus Syarikat
(Sila tandakan X di dalam ruangan yang disediakan bagi setiap Resolusi mengikut undian yang anda kehendaki. Jika tiada arahan undian diberikan bagi mana-mana resolusi, proksi/proksi-proksi diberi kuasa untuk mengundi atau berkecuali daripada mengundi mengikut budi bicara beliau.)
Bertarikh ________ haribulan __________, 2012. Tandatangan Pemegang Saham atau Meteri Syarikat
NOTANOTA: 1. Mana-mana Ahli yang layak untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini adalah layak untuk melantik proksi untuk menghadiri dan mengundi bagi pihaknya. Proksi tidak semestinya seorang Ahli Syarikat dan peruntukan di bawah Seksyen 149 (1) (b) kepada Akta Syarikat, 1965 tidak terpakai kepada Syarikat. Instrumen pelantikan proksi perlu dibuat secara bertulis dan ditandatangani oleh orang yang melantik atau peguamnya yang dilantik di bawah surat kuasa wakil. Di mana instrumen pelantikan proksi dilaksanakan oleh sesebuah perbadanan, surat ini hendaklah dimeteri atau ditandatangani oleh seorang pegawai atau peguam cara yang dilantik di bawah surat kuasa wakil. Seorang Ahli adalah layak untuk melantik tidak lebih daripada dua (2) orang proksi, untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini. Jika seorang Ahli melantik dua (2) orang proksi, pelantikan itu tidak sah melainkan peratus pegangan saham yang diwakili oleh setiap proksi itu ditetapkan. Sebuah perbadanan yang menjadi Ahli Syarikat, boleh melalui resolusi Pengarah-pengarahnya atau badan pengawasan yang lain, memberi kuasa kepada seseorang yang difikirkan sesuai untuk bertindak sebagai wakilnya dalam Mesyuarat ini menurut Artikel 107(6) kepada Tataurus Syarikat. Hanya Ahli yang berdaftar di dalam ROD setakat 11 Disember 2012 adalah layak menghadiri Mesyuarat atau melantik proksi untuk menghadiri dan mengundi bagi pihaknya. Instrumen pelantikan proksi hendaklah diterima oleh Symphony Share Registrars Sdn. Bhd., Aras 6, Symphony House, Pusat Dagangan Dana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia tidak kurang daripada 48 jam sebelum waktu yang ditetapkan untuk Mesyuarat.
2.
3.
4.
5. 6.
SETEM
Symphony Share Registrars Sdn. Bhd.
Aras 6, Symphony House Pusat Dagangan Dana 1 Jalan PJU 1A/46 47301 Petaling Jaya Selangor Darul Ehsan

75848f90a4799eecde8d13f196ff056a

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

75848f90a4799eecde8d13f196ff056a

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KEEPING THE LIGHTS ON

Laporan Tahunan 2012 Tenaga Nasional Berhad

laporan tahunan 2012

KOMITMEN KAMI KEPADA NEGARA

KEEPING THE LIGHTS ON

Rangka Kerja Korporat

TENAGA NASIONAL BERHAD

Dato Abd Manaf bin Hashim Resolusi Biasa 5

KEEPING THE LIGHTS ON

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

DENGAN PERINTAH LEMBAGA PENGARAH

Norazni binti Mohd Isa

TENAGA NASIONAL BERHAD

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

KEEPING THE LIGHTS ON

Interpretation (New Provision)

Interpretation (New Provision)

Interpretation (New Provision)

Interpretation (New Provision)

TENAGA NASIONAL BERHAD

Enhancement to the Articles of Association of the Company.

KEEPING THE LIGHTS ON

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd

TENAGA NASIONAL BERHAD

MESYUARAT AGUNG TAHUNAN

18 Disember 2012 Mesyuarat Agung Tahunan Ke-22

MESYUARAT AGUNG TAHUNAN

15 Disember 2011 Mesyuarat Agung Tahunan Ke-21

KEEPING THE LIGHTS ON

TENAGA NASIONAL BERHAD

KEEPING THE LIGHTS ON

PROFIL KEMATANGAN HUTANG

TENAGA NASIONAL BERHAD

(000) 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0

Okt 11 83,229 5.98 5.00

Nov 11 46,978 5.92 5.34

Dis 11 73,632 5.90 5.44

Jan 12 74,028 6.23 5.95

Feb 12 58,542 6.38 5.99

Mac 12 123,634 6.71 6.19

Apr 12 97,046 6.61 6.37

Mei 12 91,209 6.67 6.17

Jun 12 107,491 6.76 6.39

Jul 12 81,455 6.83 6.53

Ogo 12 97,803 6.99 6.79

Harga Saham (RM)

KEEPING THE LIGHTS ON

Fakta Sepintas Lalu

orang di seluruh Kumpulan

bilion dalam aset

8.3 63.32 9,041 7,130 1,911

(Semenanjung pada 10.8%, SESB pada 18.7%)

TENAGA NASIONAL BERHAD

Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

KEEPING THE LIGHTS ON

Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

TENAGA NASIONAL BERHAD

Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

KEEPING THE LIGHTS ON

Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

TENAGA NASIONAL BERHAD

Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham

KEEPING THE LIGHTS ON