FOTOGRAFI

JABATAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN IPGM KAMPUS RAJANG

INTRODUCTION TO ANALOG CAMERA

Definitions
Definisi kamera? Kamera adalah sebuah kotak kedap cahaya (light-proof) mempunyai satu tetingkap berkanta pada bahagian hadapannya. Tingkap tersebut sentiasa tertutup. Ia hanya dibuka sekadar beberapa saat sahaja untuk mendedahkan filem yang terdapat di dalam kotak tersebut kepada cahaya.

Definitions
Definisi kamera?

Dengan kemajuan sains dan teknologi, bentuk dan fungsi kamera telah diperbaiki dan diperkemaskan dengan tambahan pelbagai kemudahan dan kecanggihan elektronik seperti fokus automatik, putara filem sendiri dan kesanan kepekaan filem automatik.

Definitions
Definisi kamera?

Dan kini bertambah pula dengan kehadiran kamera digital yang boleh menghasilkan gambar dan disunting dengan komputer. Mungkin inilah yang dimaksudkan oleh George Eastman apabila beliau melancarkan fotografi amatur dengan kamera Kodak Brownie pada tahun 1881 dulu:-

You press the button, we do the rest!

5

Jenis-jenis Kamera Analog

Dijeniskan mengikut saiz filem digunakan:1. Kamera Kotak/Fokus Tetap Bentuk kamera paling ringkas. Terdiri dari satu kanta ringkas, satu butang pengatup dan tuil penggerak filem. Sesuai untuk snap shoot dan mutu gambar tidak dihiraukan. Filem saiz 110, 120,dan 127 .
6

Jenis-jenis Kamera Analog

2. Kamera Format Kecil (i) Jenis Kompak Biasa Menggunakan filem bersaiz 35mm. Binaan ringkas. Peralatan asas kamera sahaja.

Tujukan kepada subjek dan tekan butang pengatup. Selalunya terdapat lampu imbasan bina dalam.
7

Jenis-jenis Kamera Analog

2. Kamera Format Kecil (ii) Jenis Rangefinder Menggunakan filem bersaiz 35mm. Pemidang tiliknya digabungkan dengan pelaras fokus pada kanta. Dengan memutar pelaras fokus pada kanta (kiri/kanan) sambil melihat melalui pemidang tilik, dapat dipastikan samada subjek kelihatan jelas atau kabur ( infocus or out-focus).

Jenis-jenis Kamera Analog

2. Kamera Format Kecil (ii) Jenis Rifleks Kanta Tunggal (Single Lens Reflex (SLR).

Gunakan kanta utama sebagai pemidang tilik dan kanta objektif untuk merakam foto.
Subjek atau pemandangan yang terdapat pada pemidang tilik akan dirakam ke atas filem. Kanta boleh ditukar ganti dengan kanta-kanta yang berlainan jarak fokus untuk mendapatkan kesankesan penggambaran yang berlainan.

Kamera SLR Analog

10

Jenis-jenis Kamera Analog

2. Kamera Format Kecil (ii) Kamera Format Sederhana Guna filem saiz 120 atau 220 yang mempunyai ukuran bidang 60mm X 60mm. Bentuk kamera besar dan berat. Terdapat jenis (a) SLR seperti SLR filem 35mm (b) TLR.

11

Jenis-jenis Kamera Analog

2. Kamera Format Kecil

(ii) Kamera Format Sederhana

TLR (Twin Lens Reflex) mempunyai kanta serupa yang dipasang di atas satu sama lain. Kanta atas sebagai pemidang tilik dan kanta di bawah sebagai kanta objektif / utama.

Sesuai pentingkan mutu foto, format besar membolehkan pembesaran gambar lebih baik.
12

Jenis-jenis Kamera Analog

3. Kamera Format Besar Guna filem saiz 120 atau 220 yang mempunyai ukuran bidang > 60mm X 60mm. Bentuk kamera besar dan berat. Digunakan dalam studio oleh jurugambar profesional

13

Antaramuka Kamera Analog

14

Antaramuka Kamera Analog

15

Antaramuka Kamera

16

Antaramuka Kamera

17

Antaramuka Kamera

18

Antaramuka Kamera

19

Bahagian Kamera
Kotak kalis cahaya (light tight enclosure) - badan
kamera.

Kanta - untuk membentuk imej di atas filem.

Iris atau diafram - untuk mengawal jumlah cahaya.

Pengatup (Shutter) - mendedahkan filem kepada cahaya

mengikut jangka masa tertentu.

Pemidang tilik (view finder) - untuk melihat keadaan

pemandangan / subjek yang dirakamkan.

Pemegang filem atau alur filem - tempat untuk meletakan

kepingan atau gulungan filem

20

Komponen Kamera - Kanta

KANTA (Lenses)

membentuk imej yang jelas di atas permukaan filem

ciri utama ialah jarak fokusnya.

berlainan jarak fokus membentuk imej berlainan saiz

Jarak fokus disukat dalam unit mm.
Secara umum kanta di bahagi kepada 3 kategori. Kanta jarak dekat atau kanta sudut luas (wide-angle)

Kanta jarak normal atau kanta 'standard'. Kanta jarak jauh atau kanta sudut kecil (telefoto).
21

Komponen Kamera - Kanta

Bentuk-Bentuk Kanta.

6 mm - 24 mm

Ultra-Wide.

28 mm - 35 mm

Wide

22

Komponen Kamera - Kanta

Bentuk-Bentuk Kanta.

35 mm

70mm

Standard

70mm

- 250mm

Telephoto

23

Komponen Kamera - Kanta

Bentuk-Bentuk Kanta.

300mm ke atas Ultra Telephoto

24

Komponen Kamera - Kanta

SAIZ JARAK FOKUS & SUDUT BUKA LENSA

25

Penggunaan Kanta

26

Komponen Kamera - Kanta

27

Komponen Kamera - Kanta

28

Komponen Kamera - Kanta

mengandungi gabungan beberapa jenis kanta pada satu unit

sama ada

(i) gabungan sudut luas ke normal atau (ii) normal ke sudut jauh.

memainkan peranan beberapa buah kanta yang berlainan

jarak fokus.

sesuai pada subjek yang berubah dengan cepat dan

jurugambar tidak ada masa untuk menukar kepada kanta-kanta yang berlainan kepada kameranya.
29

Komponen Kamera - Kanta

Bentuk kanta zoom yang biasa terdapat.

28mm - 50mm
28mm - 70mm 28mm - 80mm 50mm - 100mm 70mm - 200mm

Sudut luas ke normal

Sudut luas ke sederhana Sudut luas ke sederhana Normal ke sederhana Sederhana ke jauh

135mm- 300mm Sederhana ke jauh.

30

Komponen Kamera - Kanta

SSJ - Syot Sangat Jauh( VLS-very Long Shot) SJ - Syot Jauh (LS-Long Shot) SS - Syot sederhana(MS-Mid-shot) SD - Syot Dekat (CU-Close up) SDE -Syot Dekat Ekstrim (XCU-Extreme Close-up)

31

Komponen Kamera - Kanta

Foto Jarak Dekat. (Close-up)
Kadangkala penggambaran jarak dekat ( jarak yang kurang 2 kaki) diperlukan untuk membuat slaid tajuk atau menyalin slaid/gambar daripada bahan bercetak Bagi tujuan ini kamera SLR paling ideal digunakan dan digabungkan dengan kanta yang sesuai.

32

Komponen Kamera - Kanta

1. Kanta Makro.

Kanta khas punya jarak fokus amat dekat untuk besarkan imej subjek yang berada hampir dengan kamera.

Kebanyakan kanta zoom masa kini dilengkapi dengan fungsi makro sebagai 'standard'.

Sebolehnya gunakan ' copy stand' dan setkan saiz apertur paling kecil yang boleh bagi menghasilkan gambar foto yang tajam serta mendapat bidang fokus yang luas.

33

Komponen Kamera - Kanta

2.Kanta Saring Pendekat (Close-Up Lens-filter).

kanta

cembung yang perlu disambungkan pada bahagian hadapan kamera yang bertujuan membesarkan imej benda yang kecil.

saring

pendekat dibekalkan dalam kekuatan atau 'diopter' seperti berikut: +1 +2 +3

beberapa

akan membesarkan imej 1 X ganda akan membesarkan imej 2 X ganda akan membesarkan imej 3 X ganda
34

Komponen Kamera - Kanta

Bagi mendapatkan kesan pembesaran yang lebih besar, saring boleh digabungkan. Contohnya, +3 +1 untuk mendapatkan +4. gunakan ' copy stand' dan setkan saiz apertur paling kecil yang boleh bagi menghasilkan gambar foto yang tajam serta mendapat bidang fokus yang luas.

35

Komponen Kamera - Kanta

3. Salung (Bellows).

Sistem penyambung kanta dipasang di antara badan kamera dengan kanta utama.

36

Komponen Kamera - Kanta

4. Tiub Tambahan. Beberapa tiub logam atau plastik yang boleh disambungkan antara badan kamera dengan kanta.

37

Komponen Kamera - Kanta

Kanta Saring (Lens-Filter). Perlu disebabkan cahaya terlalu cerah atau keadaan subjek tidak bermaya atau untuk menghasilkan kesan yang istimewa kepada gambar foto. Bagi menghasilkan ini beberapa jenis kanta saring boleh digunakan. Antaranya:-

38

Komponen Kamera - Kanta

1. Polariser. Menggelapkan warna-warna tertentu serta boleh melenyapkan kesan pantulan cahaya daripada objek berkilat. Sering digunakan untuk menggelapkan warna langit.

Tanpa Kanta Saring Polariser

Kanta Saring Polariser

39

Komponen Kamera - Kanta

2. "Split Field'. Kanta dekat yang digabungkan dengan sekeping saring cahaya normal. Saring ini akan membentuk dua imej yang berbeza - imej dekat akan kelihatan jelas dan imej jauh juga kelihatan jelas. 3. 'Center Spot'. Bahagian tengah gambar foto akan kelihatan jelas sementara kawasan tepi menjadi kabur. Amat sesuai untuk potret. 4.'Star Burst'. Punca-punca cahaya terang akan terbentuk sebagai pusar cahaya gemerlapan seperti bintang berpusar 4 bucu, 6 bucu atau 8 bucu.
40

Komponen Kamera - Kanta

5.'Skylight dan UV'. Membuatkan pandangan jauh kelihatan lebih jelas dan baik. Boleh dilekatkan terus pada sesuatu kanta sebagai pelindung / pengadang kanta tersebut.

41

Komponen Kamera - Aperture

Iris atau Diafram (Aperture).

Lubang Saiz

bukaan yang mengawal kadar cahaya yang dibenarkan masuk melalui kanta
iris boleh dibesarkan atau dikecilkan bagi menentukan kadar cahaya yang masuk.

Saiz iris

/ apertur diukur menggunakan unit f.

42

Komponen Kamera - Aperture

Jika nombor f besar lubang irisnya kecil dan

sekiranya nombor f besar lubang irisnya kecil.

Nombor f yang biasa terdapat pada sesebuah kamera

ialah:f1.4 f16 f1.8 f22 f2 f3.5 f4 f5.6 f8 f11

Filem

hanya memerlukan kadar cahaya tertentu sahaja untuk pendedahan yang baik.

Kalau

cahaya terlalu banyak gambar foto akan terlalu cerah.

Gambar foto akan menjadi gelap kalau cahaya tidak

cukup.
43

Komponen Kamera - Kanta

Secara umumnya saiz iris di bahagikan kepada tiga

suasana umum.

Cahaya terik (matahari) f11 atau f16

Cahaya redup (berawan) f5.6 atau f8

Cahaya malap f1.8 atau f2 (kalau gelap mungkin perlukan lampu imbasan / 'flash light'.)

44

Komponen Kamera - Pengatup

Pengatup (Shutter). Tingkap yang menutup permukaan filem daripada terkena cahaya. Tingkap pengatup akan hanya dibuka untuk jangka masa dedahan tertentu yang sesuai untuk mendapatkan gambar foto yang baik. Kelajuan Pengatup.

Jangka masa untuk tingkap pengatup terbuka

& tertutup semula.

45

Komponen Kamera - Pengatup

Bagi menentukan intensiti cahaya yang

terdedah kepada filem.

Kelajuan disukat dalam masa persaat. Kelajuan pengatup yang biasa ditemui pada
kamera adalah seperti berikut:1s, 1/2s, 1/4s, 1/8s, 1/15s, 1/30s, 1/60s, 1/125s, 1/250s, 1/500s, 1/1000s, 1/2000s dan 1/4000s. Contoh:- 1/125s bererti tingkap akan terbuka selama 1 per 125 saat untuk membenarkan cahaya jatuh ke atas filem, selepas tempuh itu ia akan tertutup.
46

Komponen Kamera - Pengatup

Kesan dan Penggunaan Pengatup.

PENGATUP LAJU

47

Komponen Kamera - Pengatup

PENGATUP PERLAHAN
48

Komponen Kamera - Pengatup

BAGAIMANA MENGHASILKAN FOTO SEPERTI INI?

49

Komponen Kamera - Pengatup

Kelajuan
bergerak.

1s hingga 1/30s - kelajuan lambat.

Sesuai menggambar subjek pegun atau tidak

Kelajuan

pengatup 1/60s, 1/90s & 1/125s

kelajuan imbasan. Kebanyakan kamera telah disesuaikan dengan kecepatan lampu imbasan (flash light) pada kelajuan pengatup ini.

Kelajuan pengatup 1/125s ke atas kelajuan

cepat dan sesuai untuk semua jenis subjek yang
bergerak sama ada pergerakan lambat atau laju.
50

Komponen Kamera - Pengatup

Keadaan subjek pegun Kelajuan pengatup 1/60

berjalan perlahan
berjalan laju lari pantas Kenderaan laju

1/125
1/250 1/250 1/500 1/1000 1/2000

51

Fokus
FOKUS Proses mengubah jarak kanta dari permukaan filem supaya satu imej subjek yang jelas terbentuk di atas permukaan filem. Proses ini dilakukan dengan cara memutar pelaras fokus kanta ke kiri atau ke kanan, sambil melihat subjek melalui pemidang tilik (view finder).

TIDAK FOKUS

FOKUS

52

Fokus
Terdapat tiga jenis kaedah fokus. 1. Kaedah 'Rangefinder'.

Terdapat 2 bentuk 'rangefinder'.

i. Imej bertindan.

ii. Imej terbahagi.

53

Fokus
2. Kaedah 'Mikroprisma'. Pemidang dipenuhi mikroprisma-mikroprisma. Keadaan imej yang terbentuk akan menentukan sama ada subjek di fokuskan atau tidak. Imej yang jelas bererti subjek berada di dalam fokus.

mikroprisma

54

Fokus
3. Fokus Automatik.

Satu unit pemprosesan fokus akan menentukan fokus sesuatu subjek dengan cara automatik.
Apabila butang pengatup ditekan separuh satu isyarat infra merah atau pun bunyi frekuensi tinggi akan dipancarkan dari kamera kepada subjek. Kamera akan memproses lama masa yang diperlukan untuk isyarat tersebut dipantulkan semula ke dalam kamera, dan diterjemahkan menjadi jarak sebenar subjek dari kamera dan jarak fokus kanta akan diubah secara automatik.
55

Fokus
Medan Fokus (Depth of Field).

Medan

fokus ialah kawasan yang kelihatan jelas apabila kanta difokuskan kepada sesuatu subjek.

Semakin kecil apertur semakin luas medan

fokus serta sebaliknya.

56

Fokus

f / 2.8 f / 5.6

f / 11

57

Fokus

Semakin jauh jarak kamera subjek, semakin

luas medan fokus serta sebaliknya.

Kawasan belakang lebih luas medan fokus dari

kawasan hadapan.

Kanta dengan jarak fokal yang pendek

mempunyai medan fokus yang lebih luas berbanding kanta jarak fokal yang panjang.

58

Filem
FILEM. Kepingan plastik khas yang mempunyai satu permukaan bahan kimia peka cahaya. Kecepatan filem adalah kadar kepekaan filem kepada cahaya. Kepekaan filem di sukat berdasarkan beberapa skala. ASA JIS DIN ISO American Standards Association Japan Industrial Standards Deutche Industrie Norme International Standards Organisation.

Pada masa kini hanya satu unit sukatan sahaja digunakan iaitu ISO.
59

Filem
Kepekaan Filem.
Filem dikelaskan berdasarkan kepada kepekaannya kepada cahaya. 1. Filem LAMBAT Kurang peka kepada cahaya - perlukan kadar cahaya yang banyak Nilai ISO 25 - 64, amat sesuai untuk subjek pegun. Sesuai untuk pembesaran gambar foto yang amat besar kerana butiran bahan kimianya amat halus dan sekata. 2. Filem SEDERHANA Lebih peka kepada cahaya. Sesuai untuk keadaan cahaya biasa pada waktu siang hari, sesuai untuk kebanyakan subjek biasa. ISO 80 - 200. 3. Filem CEPAT Sangat peka kepada cahaya. Perlu sedikit sahaja cahaya. Sesuai untuk gambar foto sukan dengan pergerakan pantas / laju / waktu malam. ISO 400 ke atas. Gambar foto kelihatan kasar berbintikbintik apabila gambar foto dibesarkan. 60

Filem
DEDAHAN (EXPOSURE).
Hubungan yang betul di antara pemilihan apertur, kelajuan pengatup dan kepekaan filem. Cara paling mudah tentukan dedahan yang betul ialah dengan mengikut panduan dedahan cahaya yang dibekalkan bersama dengan gulungan filem yang anda beli. Panduan tersebut telah direka khas oleh pembuat filem agar gambar foto yang paling maksimum kesannya dapat dirakamkan. Kaedah Penentuan Kadar Dedahan. 1. Meter Cahaya - kaedah paling baik.

i. Kaedah cahaya tuju - meter cahaya dibawa berhampiran dengan subjek dan dihalakan kepada kamera untuk membaca jumlah cahaya yang jatih ke atas subjek.
ii. Kaedah cahaya pantulan - meter diletakan hampir dgn kamera dan di halakan kepada subjek untuk membaca kadar cahaya yang dipantulkan daripada 61 subjek itu.

Filem
Meter dedahan bina dalam kamera. Kamera jenis automatik mempunyai satu meter cahaya yang telah dibina dalam badan kamera itu. Gabungan kesan bacaan meter dedahan bina dalam dengan sama ada kelajuan pengatup atau saiz apertur atau keduaduanya sekali. Jadi dengan hanya menentukan kelajuan pengatup atau pun mengubah saiz apertur nilai dedahan yang sempurna akan sentiasa terhasil. Dua bentuk mudah penentuan dedahan yang biasa terdapat ialah bentuk samakan jarum (match-needle) dan bentuk LED.
62

Filem
Kamera berautomatik sepenuhnya, tidak perlu menentukan kadar dedahan. Pengguna hanya perlu memilih fungsi P (program) atau AUTO dan mikroprosesor dalam badan kamera akan menentukan kadar dedahan yang sempurna.

63

Teknik Fotografi
TEKNIK MENGAMBIL GAMBAR FOTO. Panduan berikut boleh digunakan. 1. Ringkas - tumpukan perhatian pada satu elemen utama dalam sesuatu situasi. Elakan atau buangkan unsur-unsur laian atau 'sampah' yang dapat mengalih pengamatan penonton. 2. Adakan perbandingan saiz - penonton tidak dapat menentukan saiz sebenar sesuatu benda atau bahan yang terdapat dalam gambar foto. Oleh itu adalah penting dimasukan satu benda biasa yang dapat menyatakan saiz secara visual. 3. Gunakan satu bentuk format sahaja - sama ada berbentuk menegak atau mendatar. Memudahkan penontoh melihat gambar foto dengan tersusun. 64

Teknik Fotografi
4. Latar belakang - gunakan latar belakang ringkas atau kosong untuk mengfokuskan perhatian penonton kepada subjek utamanya.. Kalau keadaan latar belakang tidak dapat dihindarkan lansung, gunakan kesan fokuys bandingan gunakan apertur besar ( f2 atau f3.5) untuk membuat latar belakang kelihatan kabur.

5. Komposisi - jangan letak elemen utama betulbetul pada bahagian tengah gambar. Gunakan kaedah komposisi informal agar gambar kelihatan lebih dinamik.
6. Jika aksi atau pergerakan dilibatkan dalam sesuatu gambar, berikan lebih ruang atau kawasan 65 dalam arah aksi itu, bukan jauh darinya.

Teknik Fotografi
7. Sudut - pelbagaikan sudut kedudukan kamera untuk menggambarkan subjek. 8. Kontras - pastikan terdapat perbezaan kontras yang nyata di antara subjek dengan latar belakang

66

Teknik Fotografi

67

Teknik Fotografi

68

Teknik Fotografi

69

Teknik Fotografi

70

Teknik Fotografi

71

Teknik Fotografi

72

Teknik Fotografi

73

Teknik Fotografi

74

Teknik Fotografi

75

Teknik Fotografi

76

Rule of 1/3s

77

Rule of 1/3s

78

Tugasan
a) b)

c)

(i)
(ii) (iii)

Dewasa ini, kamera digital semakin popular dan menghakis pasaran kamera jenis analog. Huraikan asal-usul dan sejarah perkembangan kamera jenis digital. Kekuatan dan kelemahan kamera digital berbanding dengan kamera analog Huraiakn konsep-konsep berikut : Imej Konvensional (Conventionalized image) Imej Digital (Digital Image) Kad Memori MS (Memory Stick) SD/MMC (Multimedia Cards & Secure Digital Cards) CF (CompactFlash Cards) Zoom Digital dan Zoom Optical

79