BMM3109 MORFOLOGI BAHASA MELAYU

PEMBENTUKAN KATA NAMA BAHASA MELAYU

PISMP SEM 5 BAHASA MELAYU C
AHLI KUMPULAN: Nur Afifah Binti Ahmad Nor Azrina Binti Mohd Zainol Fitri Norlida Binti Ibrahim Farah Fazriyana Binti Basri

PEMBENTUKAN KATA NAMA

Kata Nama Tunggal
Kata Nama Terbitan Kata Nama Majmuk Kata Nama Ganda

KATA NAMA TUNGGAL

ialah perkataan yang terdiri daripada satu morfem bebas dan tidak mengalami pengimbuhan, pergandaan, dan pemajmukan. Contohnya:
dunia Keris keldai gong zoo garam negeri dam wanita tudung pagar lengkuas Kampung belantara Demokrasi malaikat

JENIS KATA TUNGGAL

Kata Tunggal Satu Suku Kata

Kata Akronim

Kata Tunggal Dua Suku Kata

Kata Tunggal Empat Suku Kata dan Lebih

Kata Tunggal Tiga Suku Kata

BENTUK KATA TUNGGAL SATU SUKU KATA

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. KV={yu,ru,ya} VK={am} KVK={cat,wang,bah} KKVK={stor,gred,skor} KVKK={teks,bank,zink} KKKV={skru} KKKVK={skrip,spring,straw

BENTUK KATA TUNGGAL DUA SUKU KATA

1. V + KV = { aku,apa, ubi} 2. V +VK= {air,aur,ais} 3. V + KVK= {adik,emas,ubat} 4. VK+ KV= {undi,impi ,angkan} 5. VK + KVK={ambil,umpan,angkat} 6. KV + V= {Dua,doa,tua} 7. KV + VK= {jauh,tuah,buah} 8. KV +KV= {jala,pasu,buku} 9. KV +KVK= {kapal,telur,sikat} 10. KVK + KV= {lampu,binti,tunggu} 11. KVK +KVK= {bangsal,bintang,tampung}

BENTUK KATA TUNGGAL TIGA SUKU KATA

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. KV+ V+KV= {cuaca,suara,tuala} KV+V+KVK= {biawak,piutang,ziarah} V+KV+V= {usia,idea,urea} KV+KV+V={semua,mulia,kaedah} KVK+KV+V={{tempua,mentua,sempua} KV+KV+VK={keruan,seluar,haluan} KVK+KV+VK={mengkuang,mendiang, berlian} V+KV+KV={udara,utama,irama} V+KV+KVK={ijazah,amanah,akidah} VK+KV+KV={asmara,antara,isteri} KV+KV+KV={keliru,budaya,sutera} KVK+KV+KV={menteri,bendera,mentega VK+KV+VK={ilmiah,ikhtiar} V+KV+VK={akaun,elaun,amaun} KV+KV+KVK={belalang,senapang, senangin} KVK+KV+KVK={tempurung,matlamat,cendawan} KV+KVK+KV={belanja,kerengga,keranda KVK+KVK+KV={sempurna} KV+KVK+KVK={kelongsong,belimbing}

BENTUK KATA TUNGGAL EMPAT SUKU KATA ATAU LEBIH

1. KV+KV+VK+KV={keluarga,biduanda} 2. KV+KVK+KV+KV={sederhana,sayembara} 3. KVK+KV+KV+KV+{laksamana,sandiwara} 4. KVK+KV+V=KV={sentiasa} 5. KV+KV+KV+KV={bidadari,serigala} 6. KV+KV+KV+KVK={munasabah,hulubalang} 7. KVK+KV+KV+KVK={sentimeter} 8. KVK+KVK+KV+KV={singgahsana, 9. KV+KV+V+KVK={mesyuarat,nasional} 10. V+KV+KVK+KV+KV={universiti} 11. KVK+KV+KV+KV+KVK={cenderawasih} 12. KV+KV+KV+KV+KV+KV={maharajalela}

BENTUK KATA AKRONIM

Tergolong dalam kata tunggal Akronim boleh ditulis dalam 3 cara.
Gabungan beberapa huruf awal rangkai kata Gabungan suku kata dengan huruf awal/gabungan suku kata dengan suku kata Gabungan suku kata dengan suku kata (ditulis dengan huruf kecil kesemuanya)

Gabungan beberapa huruf awal rangkai kata

Contoh: ABIM-Angkatan Belia Islam Malaysia IKIM-Institut Kemahiran Islam Malaysia ADUN- Ahli Dewan Undangan Negeri

Gabungan suku kata dengan huruf awal/gabungan suku kata dengan suku kata
Contoh: Mara-Majlis Amanah Rakyat Perkim-Pertubuhan Kebajikan Islam Malaysia Bernama-Berita Nasional Malaysia

Gabungan suku kata dengan suku kata (ditulis dengan huruf kecil kesemuanya)
Contoh: tabika- taman bimbingan Kanak-kanak kugiran-Kumpulan gitar rancak cerpen-cerita pendek

KATA NAMA TERBITAN

Kata nama Terbitan wujud apabila kata nama am diberi imbuhan. Imbuhan yang membentuk kata nama terbitan boleh diletakkan

di awal kata ( awalan ) di akhir kata ( akhiran ) di awal dan di akhir kata ( apitan ) di pertengahan kata (sisipan)

contoh-contoh imbuhan :
di awal kata pe- , pem-, pen-, peng-, penge-, per-, dan kedi akhir kata

di akhir kata

-ita, -man, -wati, -an, dan -wan

di awal dan di akhir kata

per- -an, penge--an, peng-.an, pen--an, pem-.-an, pe-.an, dan ke--an

Kata dasar yang diberi imbuhan untuk dijadikan kata nama terbitan terdiri daripada beberapa kelas iaitu :-

Kelas Kata

Kata Dasar

Kata Terbitan

Kata Kerja

Peraga Latih Bawa Lawan

Oleh Untuk

Peragawati Latihan Pembawaan Perlawanan

Perolehan Peruntukan

Kata Sendi

Kata Nama

Lombong Rumah Guru

Perlombongan Perumahan Perguruan

Kata Adjektif

Cantik Besar tinggi

Kecantikan Pembesar ketinggian

KATA TERBITAN BERSISIPAN

Wujud dalam Kata Nama, Kata Adjektif dan Kata Kerja Contoh:

i. Sisipan kata nama -el(kelengkeng,telunjuk,kelabut) -er(keruping,seruling,serabut)

ii. Sisipan kata adjektif

-el-er-em-in-

(kelebek,selerak,gelembung) (gerodak) (gemilang,semerbak,gemerlap) (sinambung)

iii. Sisipan kata kerja

-el-

(jelajah,gelegak)

KATA MAJMUK
Perkataan yang dibentuk dengan merangkaikan dua kata dasar atau lebih Perkataan yang terhasil membawa makna tertentu, bertindak sebagai satu unit dan lazimnya dieja terpisah. Contoh:
kerusi malas terima kasih biru laut telefon dail terus

Kata majmuk hendaklah dibezakan daripada frasa. Dua perkataan digabungkan menjadi kata majmuk bertindak sebagai satu unit dengan maksud tidak boleh menerima sebarang penyisipan. Contoh: Antara rumah batu, tidak dapat disisipkan perkataan yang (*rumah yang batu) atau perkataan dan (*rumah dan batu).

Kata majmuk rangkai kata bebas

Bentuk Kata Majmuk

Kata majmuk istilah khusus

Kata majmuk simpulan bahasa atau kiasan

Kata majmuk rangkai kata bebas

Alat tulis Jam tangan Contoh Timbalan Pengarah Penolong Pengarah Jalan raya

Terima kasih

Kata majmuk istilah khusus

Keratan rentas

Tabung uji

Contoh

Garis lurus

Jangka lukis

Kata majmuk simpulan bahasa atau kiasan

Batu api

Cepat tangan Contoh

Makan hati Buah hati

Duit kopi

Senyum simpul

Kekecualian Bentuk Kata Majmuk

Kata ini dieja sebagai satu perkataan walaupun sebenarnya terdiri daripada dua kata dasar. Bentuk ini dianggap sudah mantap dan disenaraikan seperti berikut:
apabila
antarabangsa bumiputra dukacita kerjasama

apahal
beritahu darihal jawatankuasa kadangkala

apakala
bagaimana daripada kakitangan padahal

persuruhjaya matahari sukacita warganegara sukaneka pribahasa

manalagi setiausaha suruhanjaya olahraga tandatangan prikemanusiaan

manakala sukarela tanggungjawab ubahsuai pribadi kepada

Penggandaan Kata Majmuk

Apabila kata majmuk digandakan hanya melibatkan unsur pertama sahaja. Bagi kata majmuk yang terdiri daripada simpulan bahasa dan bentuk yang telah mantap, penggandaan melibatkan seluruh unsurnya seperti yang berikut:
jam-jam tangan persuruhjaya-persuruhjaya jalan-jalan raya warganegara-warganegara

timbalan-timbalan pengarah

KATA GANDA
Kata dasar yang mengalami proses pengulangan Berlaku dalam dua cara, iaitu yang melibatkan seluruh kata dasar dan pengulangan yang melibatkan sebahagian kata dasar sahaja. Semua golongan kata yang terdiri daripada kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas dapat membentuk kata ganda.

Jenis Kata Ganda

JENIS KATA GANDA