NAMA, SIMBOL, DAN FUNGSI KOMPONEN ELEKTRONIK

1. 2. Dalam suatu sistem elektronik, beberapa komponen elektronik digunakan. Setiap komponen elektronik ini berbeza dan segi nama, simbol, ciriciri, jenis, fungsi. dan sukatannya.
Diod Pemancar Cahaya (L.E.D) 1. Diod pemancar cahaya (LED) atau light emitting diode adalah sejenis komponen elektronik yang dibuat daripada bahan semikonduktor yang memancarkan cahaya dengan ke hadiran arus. 2. Diod dapat diperoleh dalam pelbagai jenis warna. 3. Diod pemancar cahaya tidak mempunyai filamen dan tahan lebih lama daripada mentol. 4. Hanya sedikit arus sahaja yang digunakan oleh L.E.D dan memerlukan voltan yang rendah antara 1.7 V hingga 3 V untuk cahaya. 5. L.E.D sering digunakan dalam peralatan elektronik seperti radio, televisyen papan peragaan berkomputer, dan sebagainya. 6. Kebaikan L.E.D ialah isyarat cahayanya jelas dan terang, tahan lama, dan hanya menggunakan arus yang rendah.

7. L.E.D mempunyai dua kaki, anod dan katod dan arus hanya dapat mengalir dalam satu arah sahaja, iaitu dan kaki anod ke kaki katod.

Tertib 1. Elakkan mengetuk LED terlalu kuat kerana hal ini mungkin merosakkannya. 2. Elakkan menguji L.E.D (dengan bateri 9 V kerana hal ini mungkin menyebabkan L. E. D terbakar. 3. Dalam Iitar yang menggunakan L.E.D, perintang perlu digunakan untuk mengurangkan arus yang mengalir melalui nya dan mencegahnya daripada terbakar. 4. Pastikan kekutubannva betul sebelum menguji litar, jaitu kaki katod disambungkan ke punca negatif dan kaki anod ke punca positif

1. Perintang biasanya digunakan dalam litar untuk mengawal arus dan mendapatkan susutan voltan dalam litar. 2. Nilai rintangan disukat dalam unit ohm. 3. Perintang tidak mempunyai ke kutuban dan dapat dipasang tanpa mengikut kekutuban. 4. Semakin tinggi nilai rintangan sesuatu perintang, semakin sedikit arus yang dapat mengalir melaluinya dan sebaliknya. 5. Perintang terbahagi pada dua jenis iaitu perintang tetap dan perintang boleh laras.

Perintang

Rajah di atas menunjukkan perintang tetap.

Membaca Nilai Perintang Tetap

NILAI PERINTANG

1. Perintang tetap mempunyai nilai yang tetap dan dilabelkan mengikut kod warna. 2. Ketiga tiga jalur pertama pada perintang tetap menunjukkan nilai rintangan dan jalur yang ke empat menunjukkan had terimanya (nilai toleransi). 3. Kod warna perintang tetap adalah seperti yang berikul:

4. Nilat toleransi (jalur ke empat) pada perintang tetap adalah seperti yang berikut:

Rintangan dan suis

5. Nilai rintangan perintang dibaca seperti yang berikut:

SUIS
1. Suis digunakan untuk menyambung kan dan memutuskan bekalan arus elektrik di dalam litar. 2. Suis disambung secara siri pada wayar hidup dan bahagian luannya biasanya dibuat daripada bahan penebat seperti plastik atau bakelit. 3. Apabila suis ditutup, arus akan mengalir di dalam litar. Apabila suis dibuka, arus tidak akan mengalir di dalam litar.

4. Suis - suis yang biasanya digunakan dalam litar termasuklah suis togel, suis tekan buka, dan suis tekan tutup.

Siswa perlu mengetahui jenis suis dan simbolnya kapasitor dan sirnbolnya transistor dan simbolnya

Kapasitor 1. Kapasitor juga dikenal sebagai pemuat dan berfungsi menyimpan dan membuang cas elektrik. 2. Keupayaan kapasitor untuk menyimpan cas ini disebut kapasitan dan unit asas nilai kapasitan ialah Farad (F). 3. Semakin tinggi nilai kapasitan sesuatu kapasitor, semakin banyak cas yang dapat disimpan. 4. Kapasitor yang bernilai tinggi juga mengambil masa yang Iebih lama untuk menyimpan dan membuang cas 5. Kapasitor mengandungi dua plat pengalir dan sejenis bahan penebat yang dinamakan dielektrik. 6. Bahan-bahan seperti kertas mika seramik dapat dijadikan dielektrik.

7. Terdapat dua jenis kapasitor iaitu kapasitor jenis berkutub dan kapasitor jenis tidak berkutub.

TIP KESELAMATAN
Penggunaan kadar voltan yang berlebihan daripada keupayaan kapasitor boleh merosakan kapasitor. Kadar voltan maksimum kapasitor tercatat pada badan kapasitor,

Transistor 1. Transistor digunakan dalam litar untuk meninggikan arus, voltan, kuasa, dan berfungsi sebagai suis. 2. Transistor dibuat daripada bahan semikonduktor (separa pengalir) seperti silikon dan germanium. 3. transistor :

4. Transistor banyak digunakan dalam radio, televisyen, dan komputer. 5. Transistor mempunyai tiga kaki, laitu: (a) kaki pemancar (E) atau emitter mengeluarkan arus untuk kembali ke punca negatif. (b) Kaki pemungut (C) atau collector menerima arus elektrik daripada punca positif bateri (c) Kaki tapak (B) atau base. mengawal arus elektrik daripada kaki C ke kaki E biasanya disambung pada perintang tetap. 6. Terdapat dua jenis transistor, iaitu transistor jenis NPN dan transistor jenis PNP. 7. Binaan transistor jenis NPN dan simbolnya adalah:

8. Binaan transistor jenis PNP dan simbolnya adalah:

Buzer 1. Buzer ialah komponen yang menukarkan gelombang elektrik ke gelombang bunyi yang berfrekuensi tinggi. 2. Buzer berkuasa rendah dan memerlukan arus elektrik yang rendah. Buzer selalu digunakan untuk mengeluarkan isyarat bunyi penggera. 3. Terdapat dua jenis buzer yang biasanya digunakan, iaitu:

1. Komponen elektronik dibabagikan pada komponen aktif dan komponen pasif. 2. Lihat jadual yang berikut: MEMBACA DAN MENTERJEMAHKAN
LUKISAN SKEMATIK
1. Litar elektrunik adalah gabungan komponen komponen elektronik yang dilukis dalam litar skematik atau litar bergambar 2. Litar skematik dilukis dengan menggunakan simbol simbol komponen elektronik. 3. Kebolehan membaca litar skernatik adalah penting kerana anda dapat mengenal komponen-komponen yang digunakan pada litar dan dapat membuat sambungan dan pemasangan yang betul. 4. Litar skematik dapat diterjemahkan pada litar bergambar yang menggambarkan susun atur komponen pada bod litar.

PEMBESAR SUARA

1. Fungsi pembesar suara ialah menukarkan gelombang elektrik kepada gelombang bunyi. 2. Pembesar suara pada peralatan elektrik adalah seperti radio, televisyen, dan lain lain. 3. Nilai suara yang dilabel dengan nilai mpedans (ohm), nilai kuasa (watt),dan diameter kon. 4. Bahagian pembesar suara terdiri daripada magnet kekal, teras besi, gegelung, kerangka dan tamatan. 5. Prinsip kendlalian pernbesar suara adalah seperti yang berikut: (a) gelombang elektrik masuk melalui tamatan ke gegeIung.
(c) hasil tindak balas ini akan menyebabkan diafragma bergetar dan rnenghasilkan gelombang hunyi. (d) sambungan tamatan yang baik dapat menghasilkan bunyi yang baik dan jelas.
(b) gegelung akan menghasilkan medan magnet dan bertindak terhadap medan magnet kekal.

Mikrofon

1.

2.

3. 4.
5.

6.

Fungsi mikrofon adalah untuk rnengesan gelombang bunyi dan menukarkannya kepada gelombang elektrik. Gelombang elektrik yang terhasil ditinggikan oleh amplifier dan ditukarkan kepada gelombang hunyi oleh pembesar suara. Binaan mikrofon terdiri daripada tranduser, litar elektronik dan penghadang angin. Mikrofon biasanya digunakan dalam studio rakaman, konsert, radio, sistem siaraya, dan lain-lain. Terdapat pelbagai jenis mikrofon iaitu (a) jenis gegelung bergerak (dinamik) (b) jenis pemuat (c) jenis karbon Mikrofon jenis gegelung bergerak (dinamik).

(a) gegelung dipasang mengelilingi magnet dengan tamatanny disambungkan kepada litar elektronik. (b) apabila gelombang bunyi dikesan, gegelung akan bergetar dan menghasil kan aruhan daya elektromagnet. (c) semakin besar gelombang bunyi, semakin cepat gegelung hergetar dan semakin kuat gelomhang

Mikrofon jenis pemuat

Mikrofon jenis karbon

1 . Mikroion jenis pemuat mempunyai dua plat elektrod yang dihulnungkan kepada litar elektronik. iaitu elektrod tetap dan elektrod bergerak. 2. Fungsi kedua-dua plat ialah sebagai pemuat dan tranduser. 3. EIektrod bergerak akan bergetar apabila menernna gelombang bunyi 4. Getaran yang terhasil menye bab kan niIai tranduser meningkat dan menukarkan gelombang bunyi kepada gelombang eIektrik.

1 . Mikloron jenis ini terdiri dari pada dua plat diagfragrma yang disam bungkan kepada elektrod. 2. Elektrod dibina dalam bekas yang mengandungi manik karbon. 3. Arus elektrik akan mengalir melaiui elektrod dan manik karhon. 4. Elektrod akan hergerak dan manik karbon akan bergetar apabiia mene rima gelombang bunyi. 5. Arus yang rnengalir melaluinya akan berubah.

LITAR BERSEPADU
1. LiTar Bersepadu dikenali sebagai (Integrated Circuit). 2. I.C terdiri daripada beberapa komponen elektronik seperti perintang tetap, transistor, diod, dan pemuat. 3. Gabungan komponen bahan Separa pengalir ini memben tuk pakej kecil yang dipang gil cip mikro alan cip silikon. 4. Cip silikon yang dimuatkan dalam pakej kecil dipanggil serpihan. 5. Serpihan pula membentuk satu Iitar lengkap atau separa Ieng kap.

6. Kaki-kaki (pin) liiar bersepadu dihubungkan dengan menggunakan wayar emas. 7. Saiz I .C yang kecil dapat menjimatkan ruang bagi menghasilkan peratalan yang bersaiz kecil. 8. I.C digunakan bercama soket I.C supaya tidak rosak semasa proses pemasangan.

Perumah dibenamkan ke dalam soket

9. Pada bahagian luar litar hersepadu (IC) ter dapat pin atau kaki. 10. Jumlah pin (kaki) Iitar hersepadu bergantung kepada fungsinya. 11. Ada pelbagai jenis Iitar bersepadu antaranya ialah litar pemasa 555 dan Iitar muzik. 12. I.C pemasa 555.

LITAR BERSEPADU

(a) I.C ini digunakan pada peralatan seperti penggera kuasa (b) Litarnya boleh disetkan semasa mula dan akhir. (c) Setiap Iitarnya mengandungi 25 tran sistor, 15 perintang, dan 2 diod. 13. 1.C muzik

(a) Bilangan pin (kaki) l.C muzik bergantung kepada memori muzik yang dihasilkan. (b) Maklumat mengenai memori muzik yang terkandung dalam sesuatu I.C dapai diketahui melaIui Iembaran data dari pada pengilang. (c) Antara jenis l.C muzik yang boleh didapati dalam pasaran ialah TEA 0678 dan TEA 0678T (e) IC jenis ini digunakan dengan meluas dalam industri auto motive sebagai penggera.

14. Cara mengenal pin (kaki) dan tanda pacla l.C

(a) tanda titik (.) pada IC menunjukkan pin IC NO. (b) no. pin (kaki) I.C dikira mengikut urutan lawan pusingan jam. (e) tanda notch bertu juan untuk memu dahkan l.C ditang galkan dari soket nya. 16. I.C boleh didapati sama ada (a) l.C berkuasa rendah

(b) I.C berkuasa sederhana

(c) I. C berkuasa tinggi