1.

PENDAHULUAN

Analisis yang dibuat dalam Kerja Kursus Berasaskan Ilmu (KKBI) Bahasa Melayu Akademik bagi Semester Empat adalah analisis bentuk, struktur, dan binaan atau konstruksi ayat. Sintaksis bukan sahaja mengkaji proses pembinaan ayat tetapi juga hukum-hukum yang menentukan bagaimana perkataan disusun dalam ayat. Frasa ialah satu binaan atau unsur ayat yang terdiri daripada sekurangkurangnya dua perkataan atau jika terdiri daripada satu perkataan, ia berpotensi untuk diperluas menjadi dua perkataan atau lebih. Frasa tidak boleh dipecahkan kepada subjek dan predikat. Seperti yang diterangkan di atas, ada empat jenis frasa iaitu frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif dan frasa sendi nama. Ayat ialah binaan yang terdiri daripada unsur ayat, iaitu unit-unit yang membentuk ayat. Bahagian subjek dan predikat, merupakan bahagian utama yang membentuk klausa atau ayat bahasa Melayu. Subjek dan predikat pula mempunyai unsur-unsur, iaitu sama ada frasa nama (FN), frasa kerja (FK), frasa adjektif (FA) dan frasa sendi nama (FSn).

ANALISIS PETIKAN RENCANA

ANALISIS FRASA (i) Frasa nama

Frasa nama boleh terdiri daripada satu perkataan atau beberapa perkataan yang berfungsi sebagai satu unsur dalam binaan ayat. Frasa nama boleh menempati bahagian subjek dan bahagian predikat sesuatu ayat. Frasa nama mempunyai kata nama sebagai intinya dan boleh hadir tanpa penerang atau dengan penerang. Berikut adalah analisis frasa nama yang terdapat dalam petikan yang dianalisis; Bil Frasa nama Struktur frasa Kata nama Penerang Menteri pengeluar pengeluar makanan bulan kandungan kalori papan produk kalori makanan hal pengguna usaha had langkah penyakit Kesihatan semua Makanan segera Mei 2007 khasiat produk tanda makanan makanan kebanyakan ini para suatu minimum ini kronik

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Menteri Kesihatan semua pengeluar pengeluar makanan makanan segera bulan Mei 2007 kandungan khasiat kalori produk papan tanda produk makanan kalori makanan kbanyakan makanan hal ini para pengguna suatu usaha had minimum langkah ini penyakit kronik

18 19 20 21 22 23 24 25

penyakit kencing manis penyakit darah tinggi penyakit lemah jantung penyakit obesitik pencegahan ini kalangan kanak-kanak semua pengguna orang dewasa

penyakit penyakit penyakit penyakit pencegahan kanak-kanak pengguna orang

kencing manis darah tinggi lemah jantung oesitik ini kalangan semua dewasa

(ii)

Frasa kerja

Frasa kerja ialah unsur yang berfungsi sebagai predikat dalam ayat. Frasa kerja boleh terdiri daripada satu perkataan ataupun beberapa perkataan. Frasa kerja mempunyai kata kerja sebagainya intinya dan kata kerja itu bersifat transitif ataupun tak transitif. Berikut adalah analisis frasa kerja yang terdapat dalam petikan yang dianalisis; Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Frasa kerja menyatakan bahawa diberi tempoh mempamerkan kandungan pemameran kandungan mengelakkan kekeliruan menyatakan kandungan diambil oleh orang dewasa menjadi panduan perlu dilakukan melebihi had minimum mencegah penyakit mengambil makanan segera memastikan bahawa pengambilan menjejaskan kesihatan menetapkan pengeluar yang dipasarkan disokong oleh semua pengguna Struktur Kata kerja menyatakan diberi mempamerkan pemameran mengelakkan menyatakan diambil menjadi dilakukan melebihi mencegah mengambil memastikan menjejaskan menetapkan dipasarkan disokong

Penerang bahawa tempoh kandungan kandungan kekeliruan kandungan oleh orang

dewasa panduan perlu had minimum penyakit makanan segera bahawa pengambilan kesihatan pengeluar yang oleh semua pengguna

(iii)

Frasa adjektif

Frasa adjektif terdiri daripada satu atau beberapa perkataan yang mengandungi kata adjektif sebagai intinya. Frasa adjektif boleh berfungsi sebagai predikat dalam ayat pola FN + FA, sebagai unsur keterangan dalam predikat (yang menerangkan frasa kerja dalam predikat) dan sebagai penerang kepada kata nama dalam predikat. Namun begitu, melalui analisis yang dibuat, kami mendapati tiada frasa adjektif terdapat dalam petikan yang diberikan.

(iv)

Frasa sendi nama

Frasa sendi nama ialah satu binaan yang terdiri daripada satu kata sendi nama dan satu frasa sendi nama yang menjadi pelengkap kepada kata sendi nama itu. Frasa sendi nama boleh juga didahului oleh kata bantu. Frasa sendi nama yang berada dalam petikan ialah:

Bil 1

Frasa sendi nama mengatakan segera bahawa

Struktur Kata sendi nama Frasa nama bahawa semua pengeluar

semua pengeluar makanan

diberikan tempoh sehingga 4

sehingga

bulan Mei

3 4

bulan Mei, 2007 kalori termasuklah

pada

pada oleh

papan tanda orang dewasa

papan tanda, rsalah yang boleh diambil oleh orang dewasa dan kanakkanak dan kanak-kanak setiap hari. ...yang bermanfaat

5 6 7 8 9 10 11

pada kepada

pada kepada di oleh seperti bagi oleh

setiap hari para pengguna pasaran seseorang kencing manis para pengguna para pengguna

para pengguna. ...yang terdapat di pasaran mengandungi... had minimun yang

diperlukan oleh seseorang. penyakit kronik seperti kencing manis, darah tinggi... ...amat penting bagi para pengguna. ...mestilah disokong oleh para pengguna.

Data peratusan jumlah frasa

Frasa Frasa nama Frasa kerja Frasa adjektif Frasa sendi nama Jumlah

Bilangan dapatan 25 17 0 11 53

Peratusan 25/53 x 100% = 47.16% 17/53 x 100% = 32.07% 0/53 x 100% = 0% 11/53 x 100% = 20.75% 53/53 x 100% = 100%

ANALISIS AYAT Ayat tunggal ialah ayat terbentuk daripada satu klausa, yakni ayat yang terdiri daripada satu subjek dan satu predikat. Ayat dasar juga adalah ayat tunggal, tetapi bukan semua ayat tunggal dapat dianggap sebagai ayat dasar. Ayat dasar merupakan ayat tunggal jenis ayat penyata dalam ragam ayat aktif. Ayat tunggal terdiri daripada satu subjek dan satu predikat. Subjek ayat tunggal boleh terdiri daripada frasa nama, frasa kerja dan frasa adjektif. Begitu juga dengan predikat ayat tunggal boleh terdiri daripada frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif, dan frasa sendi nama. Ayat majmuk ialah ayat terdiri lebih daripada satu ayat tunggal. Ayat-ayat berkenaan dicantumkan berdasarkan peraturan-peraturan tertentu sehingga menjadikannya satu ayat baharu. Ayat majmuk terbahagi kepada tiga jenis, iaitu ayat majmuk gabungan, pancangan dan campuran. Ayat majmuk gabungan mengandungi lebih daripada satu jenis ayat yang terbina daripada gabungan

ayat tunggal dengan ayat majmuk atau cantuman beberapa ayat majmuk oleh kata hubung seperti dan, atau, sambil, dan sebagainya. Ayat majmuk pancangan ialah ayat yang dibentuk oleh klausa yang tidak setara. Dalam bahasa Melayu, ayat majmuk pancangan dapat dibahagikan kepada tiga jenis iatu ayat relatif, ayat komplemen, dan ayat keterangan. Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada satu jenis ayat. Ayat ini mungkin terdiri daripada ayat tunggal dan ayat majmuk gabungan atau ayat majmuk pancangan.

Berikut adalah analisis ayat yang dibuat berdasarkan petikan yang diberi; 1. Menteri Kesihatan mengatakan bahawa semua pengeluar makanan segera diberikan tempoh sehingga bulan Mei, 2007 untuk mempamerkan kandungan khasiat dan kalori produk makanan segera masing-masing. Jenis ayat Penjelasan : Ayat majmuk campuran : Ayat majmuk ini mempunyai lebih dari satu jenis

ayat dan ayat ini menggunakan penanda komplemen, bahawa; penanda relatif, untuk dan kata hubung, dan. 2. Pemameran kandungan khasiat dan kalori termasuklah pada papan tanda, risalah, dan iklan bagi mengelakkan kekeliruan dalam kalangan pengguna.

Jenis ayat Penjelasan

: Ayat majmuk gabungan : Ayat majmuk ini mempunyai kata hubung, dan yang

menggabungkan dua ayat tunggal. 3. Selain itu, pengeluar makanan segera juga perlu menyatakan kandungan kalori makanan yang boleh diambil oleh orang dewasa dan kanak-kanak pada setiap hari. Jenis ayat Penjelasan hubung, dan. : Ayat majmuk campuran : Ayat majmuk ini mempunyai lebih dari satu jenis

ayat dan ayat ini menggunakan penanda relatif, yang dan kata

4.

Perkara ini akan menjadi panduan yang bermanfaat kepada para pengguna. Jenis ayat Penjelasan yang. : Ayat majmuk pancangan relatif : Ayat majmuk ini menggunakan penanda relatif,

5.

Hal ini perlu dilakukan kerana kebanyakan makanan segera yang terdapat di pasaran mengandungi gula, garam, lemak, dan sebagainya. Jenis ayat Penjelasan yang. : Ayat majmuk pancangan relatif : Ayat majmuk ini menggunakan penanda relatif,

6.

Kandungan seseorang. Jenis ayat

ini

melebihi

had

minimum

yang

diperlukan

oleh

: Ayat majmuk pancangan relatif : Ayat majmuk ini menggunakan penanda relatif,

Penjelasan yang.

7.

Langkah ini adalah sebagai suatu usaha untuk mencegah penyakit kronik seperti penyakit kencing manis, darah tinggi, lemah jantung, obesitik, dan sebagainya. Jenis ayat Penjelasan : Ayat majmuk pancangan komplemen : Ayat majmuk ini menggunakan penanda

komplemen, untuk.

8.

Pencegahan ini dititikberatkan dalam kandungan kanak-kanak yang gemar mengambil makanan segera. Jenis ayat Penjelasan yang. : Ayat majmuk pancangan relatif : Ayat majmuk ini menggunakan penanda relatif,

9.

Jadi, langkah untuk memastikan bahawa pengambilan makanan segera boleh menjejaskan kesihatan amat penting bagi para pengguna. Jenis ayat : Ayat majmuk pancangan komplemen

Penjelasan

Ayat

majmuk

ini

menggunakan

penanda

komplemen, untuk. 10. Oleh itu, saranan Menteri Kesihatan, iaitu untuk menetapkan pengeluar makanan segera supaya mempamerkan kandungan khasiat dan kalori produk makanan segera yang dipasarkan mestilah disokong oleh semua pengguna. Jenis ayat Penjelasan : Ayat majmuk campuran : Ayat majmuk ini mempunyai lebih dari satu jenis

ayat dan ayat ini menggunakan penanda komplemen, untuk; kata hubung, dan; dan penanda relatif, yang.

Data peratusan jumlah ayat Petikan rencana yang diberi mempunyai sepuluh ayat. Hasil analisis petikan ini akan dipindahkan ke dalam data peratusan. Daripada sepuluh ayat, tujuh ayat merupakan ayat aktif, manakala yang selebihnya iaitu tiga ayat lagi adalah ayat pasif. Ayat 1,2,3,4,7,9,10 adalah ayat aktif, manakala ayat 5,6,8 merupakan ayat pasif. Jenis ayat Ayat aktif Ayat pasif Jumlah Bilangan dapatan 7 3 10 10 Peratusan 7/10 x 100% = 70% 3/10 x 100% = 30% 10/10 x 100% = 100%

Dalam analisis yang dibuat juga, kesemua ayat adalah ayat majmuk iaitu satu ayat majmuk gabungan, enam ayat majmuk pancangan, dan tiga ayat majmuk campuran. Berikut adalah peratusan jenis ayat mengikut bilangan klausa yang terdapat dalam ayat;

Ayat Ayat tunggal Ayat majmuk Jumlah Ayat Ayat majmuk gabungan Ayat majmuk pancangan Ayat majmuk campuran Jumlah

Bilangan dapatan 0 10 10 Bilangan dapatan 1 6 3 10

Peratusan 0/10 x 100% = 0% 10/10 x 100% = 100% 10/10 x 100% = 100% Peratusan 1/10 x 100% = 10% 6/10 x 100% = 60% 3/10 x 100% = 30% 10/10 x 100% = 100%

Analisis jenis frasa yang terdapat dalam petikan yang diberi adalah seperti berikut; Frasa nama Menteri Kesihatan Frasa kerja menyatakan bahawa semua pengeluar pengeluar makanan makanan segera diberikan tempoh mempamerkan kandungan Pemameran Frasa adjektif Frasa sendi nama bahawa semua pengeluar makanan sehingga bulan Mei pada papan tanda oleh orang

11

bulan Mei 2007 kandungan khasiat kalori produk papan tanda produk makanan kalori makanan kebanyakan makanan hal ini para pengguna

kandungan mengelakkan kekeliruan menyatakan kandungan diambil oleh orang dewasa menjadi panduan perlu dilakukan melebihi had minimum mencegah penyakit mengambil makanan segar memastikan bahawa pengambilan disokong oleh semua pengguna menjejaskan kesihatan menetapkan pegeluar yang dipasarkan

dewasa pada setiap hari kepada para pengguna di pasaran oleh seseorang seperti penyakit kencing manis bagi para pengguna disokong oleh para pengguna

suatu usaha had minimum Langkah ini penyakit kronik penyakit kencing manis penyakit darah tinggi penyakit lemah jantung Pencegahan ini kalangan kanakkanak semua pengguna orang dewasa penyakit obesitik

12

Jumlah frasa yang terdapat dalam petikan;

Frasa Frasa nama Frasa kerja Frasa adjektif Frasa sendi nama Jumlah

Bilangan dapatan 25 17 0 11 53

Berikut adalah hasil analisis jenis frasa;

13

Jenis frasa 25

25 20 15

17

Bilangan frasa

11 10 5 0 Frasa nama Frasa kerja 0 Frasa adjektif Frasa sendi nama

Jenis frasa

Graf di atas menunjukkan jumlah frasa dalam petikan mengikut jenisnya. Jumlah frasa yang paling tinggi ialah frasa nama iaitu sebanyak dua puluh lima frasa. Diikuti pula dengan frasa kerja iaitu sebanyak tujuh belas frasa seperti yang dianalisis dalam petikan rencana yang diberi. Frasa adjektif tidak ditemui dalam petikan. Oleh itu, frasa adjektif menunjukkan graf pada nilai sifar. Frasa sendi nama pula mencatatkan sebanyak sebelas frasa. Jumlah semua jenis frasa yang dijumpai dalam petikan rencana adalah sebanyak lima puluh tiga frasa.

RUJUKAN

14

Ab. Rahman Ab. Rashid, 1997. Pengajian Melayu 1 Diploma Perguruan Malaysia. Balakong, Selangor. Longman Malaysia. Haji Mohd. Asraf bin Haji Abdul Wahab, 2007. Petunjuk Tatabahasa Bahasa Melayu. Petaling Jaya, Selangor. Sasbadi. Tuan Jah Tuan Yusof, 2004. Siri Teks Komprehensif STPM Kertas 1 Bahasa Melayu. Shah Alam, Selangor. Cerdik Publications. Amdun Husain, 2005. Kamus Pelajar Terbitan Khas KBSM. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka. Abdul Jalil Othman, 1989. Rujukan Segera Bahasa Melayu KBSM. Kuala Lumpur. Berita Publishing. Nik Safiah Karim, 2006. Tatabahasa Dewan. Selangor. Dewan Bahasa dan Pustaka.

15