DISEDIAKAN OLEH :

KHAIRUL NIZAM B M. ZUKI

MOHD FUAD B ROSLI
MOHD NOR ASNI B M. DAIE
MOHD AIDIL B SAHIPALUDIN
MOOHD SYAFIQ B MAJID
FRASA KERJA
BINAAN FRASA KERJA
BINAAN FRASA KERJA TANPA OBJEK
BINAAN FRASA KERJA DENGAN OBJEK
FRASA KERJA DENGAN KATA BANTU
FRASA KERJA DENGAN AYAT KOMPLEMEN
UNSUR KETERANGAN DALAM FRASA KERJA
BINAAN KATA KERJA
• Binaan frasa kerja boleh terdiri
daripada satu perkataan atau lebih
dan kata intinya kata kerja
• Boleh menghasilkan kata kerja
transitif dan tak transitif
• Kata kerja tak transitif boleh hadir
bersendirian atau diikuti oleh satu
atau sederetan perkataan
• Kata kerja transitif mesti diikuti oleh
objek serta unsur-unsur lain
CONTOH FRASA KERJA
SUBJEK FRASA KERJA

Menang
 Ali Sedang tidur
 Mereka Bertikam dengan Hang
 Hang Jebat Tuah
 Budak itu Sedang membaca buku
 Pemburu Menembak harimau itu
 Dia Menjalankan tugasnya
dengan baik
BINAAN FRASA KERJA
TANPA OBJEK
• Frasa kerja tanpa objek = kata kerja tak
transitif
• Frasa kerja yang tidak mengandungi frasa
nama sebagai objek terdiri daripada satu
jenis kata kerja sebagai intinya
• Kata kerja tak transitif tidak perlu disambut
oleh sebarang frasa nama sebagai objek
• Frasa nama sebagai objek menjadi syarat
dalam ayat transitif. (ayat transitif = ayat
aktif) Ayat transitif boleh dipasifkan.
• Ayat yang tidak boleh dipasifkan beerti ayat
itu ialah ayat tak transitif, oleh itu ayat jenis
ini tidak berobjek
Tiga Jenis Kata Kerja
Tak Transitif
• Kata kerja tak transitif yang
tidak boleh menerima unsur
pelengkap.
• Kata kerja tak transitif yang
dapat menerima pelengkap
sesudahnya.
• Kata kerja tak transitif yang
dapat diikuti oleh kata nama
sebagai penerang.
2) Frasa kerja yang mengandungi objek

- Kata kerjanya harus disambut oleh frasa nama sebagai objek

untuk melengkapkan kata kerjanya.

- Frasa kerja ini mengandungi kata kerja transitif.

-Selepas objek boleh diikuti oleh keterangan.

- Contoh :

Pemburu menembak harimau itu dengan senapangnya.

Subjek : Pemburu
Kata kerja : menembak
Objek : harimau itu
Keterangan : dengan senapangnya.
 ME RUPAKAN KAT A K ERJA T AK
TRAN SIT IF.

 3 JE NIS KA TA KE RJA TAK T RAN SIT IF:

Kata kerja tak transitif tanpa
pelengkap.
Kata kerja tak transitif dengan
pelengkap.
Kata kerja tak transitif dengan
kata nama sebagai penerang.
♥ Tidak memerlukan apa-apa unsur
sebagai pelengkap.

♥ Kata kerja yang mempunyai makna

yang sempurna.
CONTOH-CONTOH :

 Dia tercengang.

 Kanak-kanak itu menangis.

 Kami semua terpegun.

 Pokok itu tumbang.

 Tidak mempunyai makna yang lengkap sekiranya
tidak diikuti oleh unsur pelengkap.

Unsur-unsur yang digunakan bukan ‘objek’ kerana

ayat tidak boleh dipasifkan.

CONTOH:
 beransur, tinggal, menjadi, berbuat, ada,
berbantalkan,
bertilamkan dll…
a)Kata adjektif sebagai pelengkap.

b)Frasa sendi nama sebagai pelengkap.

c)Kata nama sebagai pelengkap.

a) Ka ta a dj ek tif s eb ag ai pe le ngk ap :

 Pelengkap kata adjektif hadir sesudah

kata kerja tak transitif untuk
melengkapkannya.

CON TO H :
• Keadaannya menjadi gent ing .
• Mereka berbuat ja ha t.
• Badannya menjadi lem ah.
• Bapanya beransur pu li h.
b) Fras a sen di na ma seb ag ai pel en gka p:

Hadir selepas kata kerja tak transitif yang

mendukung makna ‘tempat’ untuk menjadi
pelengkap.

CONTOH KA TA :
berada, tinggal, menetap, bermastautin, membelok,
singgah dll…

CONTO H AYAT:
•Mereka berada di Jo hor .
•Saya tinggal di ka mpu ng.
•Keretanya membelok ke ki ri.
•Kapal terbang itu singgah di K ua la Lu mp ur.
c) K at a na ma seb ag ai pel en gk ap:

 Ada kata kerja tak transitif memerlukan

pelengkap kata nama.

 Pelengkap tidak boleh dijadikan subjek

dalam ayat pasif.

Terbahagi kepada 2 kumpulan:

 kat a k erja yang berimbuhan ‘ber-…-kan’.
contoh:
Dia berbantalka n lengan.

 kata nama sebagai pelengkap seperti

‘menjadi’ & ‘dan’.
contoh:
 Dia menj adi guru.
 Kakak Ali ada kereta.
 Kata nama sebagai penerang bukanlah objek. (tidak boleh
dipasifkan)

 Hanya menjadi penerang & bukan sebagai pelengkap.

kata kerja)
(kata nama penerang boleh ditiadakan tanpa merosakkan
kesempurnaan makna
CONTOH:

Su bj ek Kat a k erja Pe ne ran g

Lelaki itu berseluar jean.
Kami belajar Bahasa Jawa.
Hobinya bermain guli.
13.4
(Binaan Frasa Kerja dengan
Objek)

Frasa Kerja yang

mengandungi frasa nama
sebagai objek ialah yang
dibentu k oleh kata k erja
tra nsit if se bagai in tinya
dan fra sa nama yang
mengikuti kata kerja itu
sebagai objek atau
penyambutnya.
• Frasa nama sebagai objek itu boleh
dipasifkan menjadi ayat.

Contohnya:
(a)Kami makan ikan goreng (ob jek) itu.
(b)Ikan goreng itu kami makan.

(a)Pemburu menembak gajah(obj ek) itu

dengan senapangnya.
(b) Gajah itu ditembak oleh pemburu
dengan senapangnya.
-Frasa kerja yang mengandungi
frasa nama sebagai objek terbahagi
kepada dua jenis:

• Frasa kerja dengan sat u

obj ek.
• Frasa kerja yang mengandungi
dua obj ek .
Frasa kerja dengan satu
objek.

• Saya menjawab sur at(obj ek)

itu.
• Mesin itu mengepam
ai r( objek) .
• Sebatang kayu melintangi
jal an( ob jek) itu.

(Frasa nama yang mengikuti

dianggap sebagai objek atau
 Perkataan yang berbentuk
kata kerja tetapi membawa
makna adjektif(sifatan).
• Filem itu sungguh menyeramkan (kami).
• Kejadian itu sungguh menyedihkan (kita).
(Perkataan ini boleh menerima kata penguat, dan
frasa nam a ya ng meng ikutinya b oleh
digu gu rkan )
• Betulkah filem itu sungguh menyeramkan
anda?
• Benarkah kejadian itu sungguh
menyedihkan kamu?
(Ob jek yang terdiri daripada oran g k ed ua da n
ket ig a t ida k b ole h d igugu rka n, kerana ini
aka n men ga nda ika n objek ya ng dig ug ur kan
seb ag ai oran g pert ama )
Frasa kerja dengan dua
objek.
• Frasa kerja yang dibentuk oleh
kata kerja transitif.
• Mengandungi dua frasa nama
yang menjadi objek.
• Objek-objek mempunyai fungsi
yang berbeza-beza:
+Objek tepat.
+Objek sipi.
• Objek tepat ialah objek yang
menj adi penyambut sec ara
langsung kepada kata
kerj anya.
• Objek sipi ialah objek yang ti dak
menj adi penyambut sec ara
langsung kepada kata
kerj anya.

Contoh ayat:
-Ahmad menghadiahi Al i buku .
-Wanita itu membelikan anaknya
• Obje k te pat akan mengalami
pe rjudula n atau sub jek ya ng
dit er an gk an apabila dipa sif kan.
Contoh ayat:
-Ali dihadiahi bu ku oleh Ah mad .
-Anaknya dibelikan baju oleh
wa nita itu.

• Apabila obje k s ipi diju du lkan,

tid ak dia ng gap gra ma tis .
Contoh ayat:
-Bu ku dihadiahi Ali oleh Ahmad.
-Ba ju dibelikan anaknya oleh wanita
itu.
• Apabila obj ek tepat asal
di leta kka n di bahagian
bel akang ayat dengan
di dahul ui oleh kata sendi nama
untuk atau kepada.Maka ayat
yang ter hasil akan mempunyai
hanya satu objek.
Contoh ayat:
-Dia mencarikan isterinya buah
nangka.
-Dia mencari buah nangka untuk
isterinya.
• Terdapat frasa kerja yang seolah-
olah mengandungi dua objek.

Contoh ayat:
-Sultan menamai tempat(objek tepat) itu
Melaka(penerang).

(Sebenarnya ayat di atas hanya

mengandungi satu objek iaitu fra sa
na ma y ang meng ikuti kata kerj a
secar a la ngs ung[obje k tep at] )
Frasa Kata Kerja
Dengan Kata Bantu
• Dalam ayat, unsur kata bantu
boleh disertai oleh kata penguat.
Kata Bantu menerangkan kata
kerja dari dua sudut maknadan
terbahagi kepada dua jenis kata
Bantu, iaitu:
• Kata Bantu aspek, yang
menerangkan waktu bagi kata
kerja, dan
 Kata Bantu ragam, yang
menerangkan ragam perasaan
bagi kata kerja.
Kata Bantu Aspek

• Kata bantu aspek menerangkan

waktu pada kerja yang
dilakukan, iaitu sama ada kerja
itu akan, sedang, sudah, masih,
baru, mula atau belum
dilaksanakan.
• Tergolong kepada tiga jenis aspek
masa:
• Sudah dilakukan:
 sudah, telah, pernah, baru.

• Sedang dilakukan:
 sedang, masih, mula.

• Belum dilaksanakan:
 belum, akan.
Contoh Ayat

• Sudah dilakukan
 Mereka sudah menonton cerita itu.

• Sedang dilakukan
 Ibu sedang memasak nasi.

• Belum dilakukan
 Murid itu akan menulis surat kepada
ibunya.
• Dalam Bahasa Melayu kata bantu
aspek tertentu boleh boleh hadir
bersama-sama.
• Cth:
 Belum+pernah
 Kamil belum pernah melawat
Kota Kinabalu.

 Masih+belum
 Ahmad masih belum datang ke
pejabat sejak pagi tadi.
• Tidak boleh hadir bersama-sama:
• Cth:
 Akan+belum
 Akan+sedang
 Pernah+belum
 Telah+masih
 Sudah+belum
 Sudah+baru
Kata Bantu Ragam

• Kata bantu ragam yang hadir

sebelum kata kerja dalam frasa
kerja ialah perkataan yang
menerangkan ragam atau
suasana perasaan sesuatu
perbuatanitu dilakukan,
misalnya sama ada seseorang
itu mesti melakukan, hendak
melakukan, atau berkeupayaan
melakukan sesuatu perbuatan
• Antara kata bantu jenis ini ialah:
 Mungkin, hendak, mahu, harus,
enggan, boleh, dapat, mesti,
patut.

• cth:
 Encik Karim hendak mengembara
ke Afrika.
 Kerani itu harus menyiapkan kerja
dengan segera.
• Boleh hadir bersama-sama:
 Mungkin+dapat
 Karim mungkin dapat lulus
dengan cemerlang jika dia
berusaha bersungguh-sungguh.

 Patut+dapat
 Kerajaan patut dapat menangani
masalah pengangguran dengan
lebih berkesan pada masa akan
datang.
• Tidak boleh hadir bersama-sama:
 Hendak+mahu
 Hendak+harus
 Mahu+mesti
 Mahu+dapat
 Mesti+harus
 Dapat+hendak
 Hendak+dapat
• Kata bantu aspek tertentu boleh
juga hadir bersama-sama kata
bantu ragam secara berderetan,
baik secara mendahului atau
mengikutinya.

• Kata Bantu Aspek+Kata Bantu

Ragam
 Karim sedang hendak ke bandar
ketika kami sampai.
 Dia belum hendak makan kerana
masih kenyang.
• Kata Bantu Ragam+Kata Bantu
Aspek
 Mereka mesti akan datang lagi.
 Pada waktu itu bapa mesti sudah
ke pejabat.
 Polis mesti telah menangkap
pencuri itu sesudah mendapat
maklumat.
FRASA KERJA DENGAN
AYAT KOMPLEMEN
KOMPLEMEN

• Menghubungkan klausa yang

menjadi komplemen atau
pelengkap pada klausa utama
• Contoh kata kompleman yang
selalu digunakan ialah bahawa
dan untu k
FRASA KERJA + AYAT
KOMPLEMEN
• Setiap frasa kerja boleh
menerima ayat komplemen
• Ayat yang terbentuk ialah ayat
majmuk
 Contoh Frasa Kerja
Dengan Ayat Komplemen
• Frasa kerja transitif dengan ayat komplemen :
1 ) Orang itu menafikan bahawa
barang-barangnya telah hilang.
2 ) Kami
menegaskan bahawa kejayaan bergantung
pada usaha gigih.
• Frasa kerja tak transitif dengan ayat
komplemen :
1 ) Pak Abu berkata bahawa tetamu
anaknya dari kota.
2 ) Penduduk
kampung beranggapan bahawa penghulu
mereka sudah berpindah.
13 .7. UN SU R KETER ANGAN DALA M
FRASA KE RJ A

DEF IN ISI : Unsur keterangan d al am fr asa ker ja terd iri

da ripa da
un sur y ang me ne rang kan l eb ih lan ju t k ata
ke rja itu.

Ayat s usun an bi asa – ke teran ga n h adi r s elep as ka ta

ke rja.

Kat a k erja t ransit if – ke teran ga n h adi r s elep as ob jek .

St rukt ur bi na an – ke teran ga n t erdir i d ar ipad a fr asa

send i na ma,
fra sa a dje kt if da n fr asa nam a.
Dari segi makna, frasa keteranagn terbahagi 8 :

4) Keterangan tempat atau arah

- unsur yang membincangkan lokasi terjadinya sesuatu

peristiwa

- kata sendi namanya ialah di, ke, dari, daripada, kepada, pada.

- Contohnya :
• Ramai wanita bekerja di kilang.
• Meraka berasal dari Sarawak.
2) Keterangan waktu

- Terdapat 2 bentuk keterangan waktu :

1) Frasa sendi nama yang mengandungi kata sendi nama

pada, dalam, sejak dan hingga.

Contoh : Kuliah itu tamat pada pukul 5 petang.

2) Terdiri daripada frasa nama, misalnya semalam dan

dua dekad yang lalu.

Contoh : Kami menunggu ketibaannya hingga pukul

12 malam.
3) Keterangan cara

- Terdapat 2 bentuk keterangan cara :

1) Terdiri daripada kata adjektif.

Contoh : Kereta api itu bergerak laju.

2) Terdiri daripada frasa sendi nama yang mengandungi kata

sendi nama dengan diikuti oleh kata adjektif yang menerima
kata pembenda –nya.

Contoh : Kereta api itu bergerak dengan lajunya.

4) Keterangan tujuan atau harapan.

-Unsur yang menerangkan maksud sesuatu perbuatan atau

kejadian.

-Kata sendi namanya ialah demi, untuk, dan bagi.

- Contoh : Kita berjuang demi keadilan undang-undang.

5) Keterangan alat.

- Unsur yang menerangkan perkakas atau benda yang

digunakan.

-Kata sendi namanya ialah dengan.

- Contoh : Rombongan pelajar itu datang dengan bas.

6) Keterangan penyertaan.

-Unsur yang menerangkan maksud ikut bersama-sama.

- Kata sendi namanya ialah dengan.

- Pelajar baharu itu datang dengan ayahnya.

7) Keterangan hal.

-Unsur yang menerangkan keadaan.

- Kata sendi namanya ialah tentang, mengenai, terhadap.

- Contoh : Mereka sedang berbincang tentang perkara itu.

8) Keterangan bagai

-Unsur yang menerangkan keserupaan.

- KAta sendi namanya ialah seperti, bagai, sebagai, bak

- Contoh : Diaberlagak seperti pegawai.