KULIAH 4 : TEORI GELAGAT PENGGUNA Pengenalan Teori ini menerangkan tingkah laku pengguna yang rasional dalam membelanjakan

n pendapatan mereka yang terhad untuk memaksimumkan utility dari penggunaan sesuatu barang. Terdapat 2 pendekatan iaitu o Pendekatan cardinal utility pengguna boleh diukur o Pendekatan ordinal utility pengguna tidak boleh diukur Memaksimumkan Utiliti : Pendekatan Kardinal Utiliti boleh diukur atau dibandingkan Pengukuran guna unit util Konsep2 yg digunakan dlm pendekatan ini: o Jumlah Utiliti (TU) jumlah kepuasan pengguna dari kombinasi penggunaan barang dan perkhidmatan. Jika terdapat 2 brg X1 dan X2, fungsi TU ialah TU = f(X1, X2) o Marginal Utiliti (MU) ukuran tambahan utility dari penggunaan tambahan satu unit barangan.
1

MU = Perubahan Jumlah Utiliti Perubahan Kuantiti Contoh: Bilangan gelas susu diminum 0 1 2 3 4 5 6 7 Jumlah Utiliti (TU) 0 10 15 18 20 21 21 18 Utiliti Marginal (MU) 10 5 3 2 1 0 -3

Apabila penggunaan susu meningkat, jumlah utility meningkat hingga kpd penggunaan gelas ke-5 TU max apabila 6 gelas susu diminum. Pada tingkat tersebut MU=0

Utiliti TUmax

TU MU=0 5 Kuantiti MU MU +ve bila TU meningkat Bila MU=0, TU max Bila MU ve, TU berkurang Keseimbangan Pengguna (Pendekatan Kardinal) Lebih banyak brg/perkhidmatan kita guna semakin banyak kepuasan diperoleh. Tetapi kita perlu membayar harga brg yang kita gunakan dan kita tidak boleh lari dari batasan pendapatan. Jadi sblm membeli kita perlu melihat utiliti dari penggunaan barang dan harganya. Apabila pengguna telah mencapai keputusan keadaan yg boleh memaksimumkan utilitinya, mereka tidak akan mengubah corak penggunaan mereka lagi.
3

Keseimbangan Pengguna bagi kes 1 brg Pengguna akan terus meningkatkan penggunaannya sehingga MU = P Keseimbangan Pengguna bagi kes banyak brg Pengguna akan terus meningkatkan penggunaannya sehingga MUa = MUb Pa Pb atau MUa = Pa MUb Pb

Sebagai contoh lihat rajah di bawah Unit Mee goreng diguna TUa MUa MUa/Pa 1 24 24 12 2 44 20 10 3 62 18 9 4 78 16 8 5 90 12 6 6 96 6 3 7 100 4 2
4

TUb 10 18 25 25 31 40 43

Murtabak MUb MUb/Pb 10 10 8 8 7 7 0 0 6 6 9 9 3 3

 Berapa banyakkah mee goreng dan murtabak yang perlu dibeli oleh pengguna bagi memaksimumkan utilitinya? Andaikan batasan pendapatan ialah RM10, Harga mee dan murtabak masing2 ialah RM2 dan RM1. Utk cari jawapannya, kita pertimbangkan (1) MUa = MUb Pa Pb (2)Batasan pendapatan Kombinasi A B C D Kombinasi A B C D Mee goreng 2 4 5 3 Murtabak 1 2 5 6 MU/P 10 8 6 9 Jumlah kos RM5 RM10 RM15 RM12 keseimbangan

Mee + Murtabak (2xRM2) + (1xRM1) (4xRM2) + (2xRM1) (5xRM2) + (5xRM1) (3xRM2) + (6xRM1) syarat

Kombinasi B memenuhi pengguna.

Memaksimumkan Utiliti Kaedah Ordinal Pendekatan ordinal menyatakan utility sesuatu barang boleh dibandingkan antara 1 brg dgn brg yang lain Analisis kita menggunakan pendekatan keluk puas sama (IC) dan garis belanjawan Keluk Puas Sama (IC) Ia menunjukkan pelbagai kombinasi barang X dan Y yg memberikan kepuasan yg sama kpd pengguna Kombinasi A B C Y 4 2.5 0.5 1 2 3 C IC X A B Qx 1 2 3 Qy 4 2.5 0.5

Andaian2 dlm analisis menggunakan IC 1. Brg yg digunakan memberikan MU yg positif 2. Semakin banyak brg yang dimiliki semakin tinggi MRS. Kerana semakin banyak sesuatu brg kita miliki kita menganggap brg tersebut kurang berharga. Note: MRSxy = MUx/MUy = Y/X 3. Pengguna boleh memilih dari kombinasi barang yang ada 4. Pilihan pengguna adalah rasional Ciri-ciri IC 1. Keluk bercerun negative 2. Semakin jauh keluk IC dari origin (titik pusat) semakin tinggi kepuasan pengguna 3. berbentuk cembung ke pusat 4. Keluk IC tidak boleh bersilang Garis belanjawan Ia menunjukkan pelbagai kombinasi alternatif dua barang yang boleh dibeli oleh pengguna dengan pendapatan yang ada. Katakan Y= RM60, Px =10, Py = 5

Y Y/Py = 12 -Px/Py

Y/Px = 6 Perubahan harga memberi kesan kpd keluk BL. Katakan Px meningkat kpd RM20 kita akan dapati BL bagi brg X beralih ke kiri. Y Y/Py = 12

3 Y/Px = 6

Kesan Perubahan Pendapatan kepada keluk BL Y 12 Pertambahan pendapatan

Penurunan Pendapatan

6 X

Keseimbangan Pengguna Pendekatan Ordinal Keseimbangan pengguna berlaku apabila BL tengen dengan IC

MUx = Px MUy

Py

Kesan Perubahan harga dan Perubahan Pendapatan kpd IC dan BL Kesan perubahan harga Y

Keluk Penggunaan harga X

10

Brg Y Keluk Penggunaan Pendapatan

x1
Pendapatan

x2

x3 Keluk

Engel

Y3 Y2 Y1

x1

x2

x3

11

Pendapatan

Brg normal Brg mewah

Brg keperluan bawahan Y3 Y2 Y1

Brg

x1

x2

x3

Kesan Perubahan Harga Terhadap Kuantiti Permintaan Biasanya apabila harga barangan berubah, terdapat 2 kesan yang berlaku o Kesan Penggantian menunjukkan kesan kejatuhan harga menyebabkan sesuatu barang secara relative lebih murah berbanding dengan barang lain. Ini menyebabkan permintaan pengguna terhadap barang tersebut meningkat o Kesan Pendapatan menunjukkan kesan kejatuhan harga akan membolehkan pengguna membeli lebih banyak brg dengan pendapatan
12

wang yang tetap jika barang tersebut adalah barang normal. Pengguna akan mengurangkan pembelian sekiranya barang itu adalah barang bawahan. Kes barang normal Y

S IC2 IC1 X1 X2 X3

T R

(i) Kesan Penggantian Ditunjukkan oleh pergerakan titik S ke R di atas keluk IC1 Pengguna tambah penggunaan brg X (P )dan kurangkan penggunaan brg Y (ii) Kesan Pendapatan Ditunjukkan oleh pergerakan titik R ke T di atas keluk yang baru (IC2)
13

 Pengguna meningkatkan penggunaannya akibat dari lebihan pendapatan kesan dari kejatuhan harga brg X. Kesan penggantian = X1X2, kesan pendapatan = X2X3 Maka jumlah kesan = X1X3 Kes barang bawahan

T S R IC2 IC1 x4 X1 X2

Kesan penggantian = X1X2 Kesan Pendapatan = X2X4 Kes barang Giffen

14

 Kesan penggantian = X1X2 Kesan Pendapatan = X2X5

Y T IC2 S R IC1 x5 x1 x2 Lebihan Pengguna (CS) CS ialah perbezaan antara jumlah atau nilai maksimum yang sanggup dibayar oleh pengguna terhadap sesuatu brg dengan harga sebenar barang

15

P 6 5 4 2 D 1 2 7 Q

CS = (7)(RM6-RM2) = RM14

16