KURSUS PENINGKATAN

PROFESIONALISME
KEGURUAN
OLEH :
HJH RUKIAH BT AHMAD TABON
PENSYARAH JABATAN ILMU PENDIDIKAN
IPTI,JB
Pada : 19 Julai 2008
KONSEP PENGUJIAN

 SATU TEKNIK UNTUK MENDAPATKAN

MAKLUMAT TENTANG PERUBAHAN
TINGKAH LAKU SESEORANG
 UJIAN - SATU SET SOALAN ATAU
TUGASAN YANG MEMERLUKAN
SESEORANG BERTINDAK BALAS
TUJUAN PENGUJIAN

 Mengesan hasil pembelajaran yang

patut dikuasai
 Mengesan kemajuan yang telah
diperolehi
 Menentukan penempatan murid ikut
kebolehan
 Tindakan susulan yang boleh diambil
oleh guru dan murid dalam proses p&p
PRINSIP PEMBINAAN DAN
PENTADBIRAN UJIAN
 Tentukan tujuan ujian
 Tentukan isi kandungan ujian
 Membentuk Jadual Penentuan Ujian
 Menulis item/soalan
 Menyemak item/soalan
 Tadbirkan ujian
Pembinaan Jadual Penentuan Ujian
(JPU)
 Pengukuran adalah satu proses yang
penting ketika membuat sesuatu
penilaian khususnya dalam proses p&p
 Alat pengukuran yang kurang berkualiti
akan menghasilkan penilaian yang
meragukan
 Pembinaan JPU untuk memastikan
pembinaan alat pengukuran yang sah
dan boleh dipercayai
Jadual Penentuan Ujian (JPU)
 Dikenali juga sebagai jadual spesifikasi ujian
(JSU)
 Satu blue print ujian / test specification
 Satu matrik yang terdiri dua paksi iaitu paksi
kandungan dan paksi aras kemahiran
 Kandungan merupakan topik dalam sukatan
pelajaran manakala aras kemahiran
merupakan taksonomi penguasaan
 Dibina setelah penguji dapat menetapkan jenis
dan kandungan ujian
 Membantu penggubal membina item soalan
Tujuan JPU

 Ujian tidak dibina secara sembarangan

 Dapat menjamin kesahan dan
kebolehpercayaan ujian
 Panduan kepada penggubal soalan
 Menstabilakan taraf dan aras kesukaran
ujian dari semasa ke semasa
 Menentukan bidang dan pemberatan
ujian yang seimbang
Siapa yang membuat JPU

 Penggubal kurikulum dan sukatan

pelajaran
 Guru-guru yang mengajar mata
pelajaran
Ciri-ciri Utama JPU
 Ada tajuk yang hendak diuji
 Senaraikan aras kemahiran yg hendak diuji
 Paksi menegak mengandungi tajuk yang
hendak diuji dan paksi mendatar , jenis
kemahiran yang diuji
 Gambaran tentang bilangan soalan dan aras
kesukaran dalam satu ujian
 Merangka secara nyata bidang yang akan diuji
Langkah-langkah Pembinaan JPU

 Pilihhasil pembelajaran yang hendak diuji

 Senaraikan isi atau kandungan pembelajaran
 Bina carta dua hala
 Tentukan nombor item yang akan dibina
mengikut aras kemahiran
 Tentukan bilangan item soalan mencukupi
untuk mengukur pencapaian murid
 Semak semula jenis item/soalan yang telah
ditetapkan samada menepati kehendak
objektifkurikulum
Contoh JPU

 Lihat contoh
DIMENSI DALAM JPU
 Kandungan ujian – berdasarkan sukatan
pelajaran atau huraian sukatan pelajaran
dan buku teks yang digunakan, meliputi
i – skop atau kedalamannya
ii – bilangan item untuk setiap tajuk
iii – wajaran
 Kemahiran – meliputi aras kemahiran
yang diuji ( selalunya menggunakan
teksonomi Bloom)
 Jenis dan jumlah item – berdasarkan
tujuan ujian, kegunaan ujian, siapa yang
mengambil ujian, jenis soalan ( samada
item objektif, struktur atau esei ) dan
aras kesukran
 Wajaran – peratusan item ikut bahagian
atau tajuk berdasarkan masa
pengajaran bagi setiap tajuk
 Dalam konteks pendidikan di Malaysia
kebanyakan ujian bilik darjah adalah
berbentuk pencapaian iaitu ujian untuk
menentukan setakat mana murid telah
menguasai apa yang telah diajar. Oleh
itu ujian mestilah bersifat ‘representative’
kurikulum sekolah
aktiviti

 Berdasarkan mata pelajaran tertentu

bina JPU untuk ujian bulanan, ujian akhir
semester dan ujian akhir tahun
Jenis Item Ujian

 Ujian objektif

 Ujian subjektif / esei

Item Ujian Objektif
 Calon dibekalkan dengan satu tugasan
berstruktur yang menghadkan tindak balas
dengan cara menanda, membulat atau
menggaris gerak balas (respons) yang tepat
 Jawapan pendek berbentuk perkataan, angka
atau frasa.
 Hanya satu jawapan yang betul
 Mengikut Gronlund ujian terbahagi kepada
item yang memerlukan calon membuat pilihan
yang diberi dan memberi jawapan yang
diperlukan
Jenis-jenis item ujian objektif

 Item pilihan jawapan bebas

 Item pilihan jawapan tetap
Item pilihan jawapan bebas
 Memerlukan murid memberi jawapan bukan
memilih jawapan yang diberikan
 Soalan boleh berbentuk soalan atau
pernyataan tergantung
 Soalan berbentuk item jawapan pendek atau
item melengkapkan
 Arahan yang diberi seperti isikan tempat
kosong dengan …
lenkapkan pernyataan berikut
contoh
 Item jawapan pendek
i. Tuliskan dengan perkataan nombor 23
ii. siapakah empat golongan yang dikecualikan
daripada kewajipan menunaikan solat Jumaat?
i. ____________
 Item jawapan melengkapkan
i. Haiwan yang memakan daging dinamakan
__________
ii Tuliskan nama tarian tradisional negeri berikut
a. Johor __________
b. Perlis __________
Item pilihan Jawapan Tetap

 Item betul/salah
 Item memadankan
 Item pengelasan
 Item susun semula
 Item aneka pilihan
Item Aneka Pilihan

 Bentuk soalan
 Ayat tidak lengkap
 Jenis jawapan terbaik
 Jenis negatif
 Interpretif
 Cantuman
Soalan Objektif Aneka Pilihan
 Mengandungi dua bahagian
- Stem – pokok soalan / tugasan soalan
- Opsyen - pilihan jawapan yg diberi
Pilihan mengandungi :
Kunci – jawapan yang betul
Pengganggu (distracktor) – bukan jawapan
 Con: Air boleh diuraikan kepada unsur-unsur melalui proses
A pemeluwapan
B penyulingan
C pendidihan
D elektrolsis
Air boleh diuraikan kepada unsur-unsur melalui proses – stem
A,B,C,dan D – opsyen
A,B, dan C – pengganggu
D - jawapan
Stem Soalan

 Mungkin dalam bentuk soalan atau ayat

tidak lengkap
 Jelas tugasan yang diperlukan/yang
perlu dijawab oleh calon
 Tidak mengandungi sebarang bayangan
(clues) jawapan
 Tidak mengandungi maklumat yang
tidak berkaitan dengan tugasan soalan
Opsyen, Pengganggu dan Kunci
 Pilihan jawapan sama dengan stem soalan
 Tiap pengganggu mempunyai hubungan atau
seragam
 Elakan memberi bayangan
 Elakan guna perkataan seperti semua di atas,
tiada satu pun
 Elak mengulang maklumat yang sama
 Pastikan satu sahaja jawapan
 Susun kunci secara rawak dan bilangan
seimbang untuk tentukan A,B,C/D
Jenis soalan Aneka pilihan -Bentuk
soalan
 Setiap pokok soalan berbentuk soalan diikuti
dengan beberapa pilihan jawapan hanya satu
daripada pilihan itu betul
 Contoh:
Apakah alat yang digunakan untuk
menentukan pH tanah?
A Ammeter
B Voltmeter
C Meter pH
D Multi meter
Ayat tidak lengkap
 Setiap ayat yang tidak lengkap diikuti dengan
beberapa pilihan. Satu sahaja pilihan yang betul.
 Contoh :
Pembinaan jalan raya dan jalan kereta api di Tanah
Melayu pada zaman penjajahan British memberi
kesan terhadap
A kemasukan buruh asing beramai-ramai
B industri membuat kereta berkembang pesat
C migrasi penduduk dari luar bandar ke badar
D industri perlombongan bijih timah berkembang
pesat
Jenis Jawapan Terbaik
 Setiap pokok soalan diikuti dengan beberapa pilihan.
Semua pilihan ada kebenarannya tetapi bukan
semuanya tepat. Hanya satu sahaja pilihan yang
paling tepat atau terbaik
 Contoh:
Apakah cara pemarkahan yang paling sesuai untuk
memastikan ujian tersebut mempunyai unsur
keobjektifan yang tinggi?
A. Memeriksa soalan demi soalan
B Menanda kertas jawapan dengan berhati-hati
C memeriksa kertas jawapan demi kertas jawapan
D Menanda kertas jawapan berdasarkan Peraturan
Memberi Markah
Soalan Item Negatif
 Kesemua pilihan adalah betul keuali satu yang salah.
Yang salah inilah yang tidak dikehendaki. Pokok
soalan biasanya mengandungi perkataan seperti
‘kecuali’, ‘yang tidak benar’, ‘bukan’, dan ‘tidak’
 Contoh:
Kelebihan ujian bentuk objektif adalah seperti berikut
kecuali
A sesuai digunakan untuk ujian sumatif
B dapat menguji bidang kognitif yang lebih tinggi
C jawapan dapat diterima dengan cepat, tepat dan
objektif
D boleh menguji bidang kognitif di peringkat
pengetahuan dan fahaman dengan berkesan
Soalan Item Interpretif
 Soalan adalah berdasarkan rangsangan yang
mungkin berupa peta, gambar rajah, jadual,
graf atau petikan karangan
 Contoh:
Berdasarkan rajah1 di atas, X adalah merujuk
kepada
A internet
B perdagangan
C telekomunikasi
D pengangkutan
Jenis Cantuman/Gabungan
 Soalan jenis ini mengandungi lebih daripada satu jawapan yang
betul. Murid dikehendaki mencantumkan jawapan menjadi satu
sahaja jawapan yang betul
 Contoh:
Antara berikut, manakah alat pengangkutan jalan air pada zaman
dahulu?
I. Jong
II. Rakit
III. Perahu
IV. Kapal layar
A. I, II dan III
B I, II dan IV
C I, III dan IV
D II, III dan IV
Cara Menulis item Aneka Pilihan
 Pokok soalan boleh ditulis dalam bentuk
pertanyaan, atau ayat tidak lengkap
 Soalan hendaklah ringkas tetapi padat
 Pilihan jawapan juga perlu ringkas
 Pilihan jawapan hendaklah dinyatakan dalam
struktur atau bentuk yang sama
 Pilihan jawapan tidak bertindih atau diulang
 Elakkan daripada menggunakan pilihan
jawapan, semua di atas, tiada satu pun yg
betul
 Pokok soalan tidak membayangkan jawapan
Aras Item Objektif

 Item-item objektif boleh dibentuk

mengikut aras-aras kognitif yang
berbeza
 Mengikut Bloom Teksonomi ada 6 aras,
iaitu pengetahuan, kefahaman, aplikasi,
analisis, sintisis dan penilaian
Item Aras Pengetahuan
 Soalan yang menguji kebolehan calon
mengingat semula fakta, istilah, konsep dsb
 Soalan berbentuk mudah spt apa, siapa, di
mana, labelkan, dan bila
 Con: Bilakah Malaysia merdeka?
(A) 1957
(B) 1964
(C) 1967
(D) 1969
Item Aras Kefahaman
 Menguji kebolehan calon untuk memahami,
menterjemah dan menginterpretasi fakta atau konsep
atau prinsip
 Bentuk soalan seperti asingkan, terangkan, bezakan
 Con: Pokok padi tidak mati walaupun akarnya
tenggelam dalam air kerana
(A) akarnya panjang
(B) batangnya lembut
(C) pokoknya ada pelampung
(D) ada ruang udara dalam batangnya
Item Aras Aplikasi

 Menguji kebolehan calon menggunakan konsep, prinsip, hukum

atau fakta asas
 Bentuk soalan seperti kirakan, gunakan, selesaian dsb
 Con: Hakim mempunyai wang sebanyak
RM10.00, bapa saudara m emberinya RM 2.00,
manakala kakaknya memberinya RM5.00.
Cari jumlah wang Hakim.

(A) RM17.00
(B) RM19.00
(C) RM 21.00
(D) RM 23.00
Item Aras Analisis
 Menguji kebolehan calon untuk mencerakinkan idea
besar kepada bahagian-bahagian kecil, membuat
perbandingan dan menghuraikan perhubungan
 Bentuk soalan seperti bezakan, hubungkan dsbnya
 Con: Semasa tumbuhan hijau melakukan
proses fotosintis apakah bahan yang
diperlukan
A air dan cahaya
B air dan karbon dioksida
C air, oksigen dan cahaya
D air, karbon dioksida dan cahaya
Item Aras Sintesis

 Menguji kebolehan calon untuk menggabungkan idea-idea kecil,

mentafsir dan membuat satu rumusan.
 Con: Dalam satu eksperimen, seketul batu kapur
dimasukkan ke dalam bikar yang mengandungi asid. Gas yang
terhasil boleh memadamkan api. Gas itu terdiri daripada gas

(A) oksigen
(B) hidrogen
(C) nitrogen
(D) karbon dioksida
Item Aras Penilaian

 Menguji kebolehancalon untuk membuat pertimbangan nilai bagi

sesuatu fikiran, tugasan atau kaedah.

 Con : Langkah yang paling berkesan untuk mengatasi masalah

salah laku di kalangan murid-murid ialah

(A) merujuk setiap kes salah laku kepada guru disiplin

(B) meletakan seorang pegawai polis di setiap sekolah
(C) mengenakan tindakan keras ke atas setiap kes
salah laku
(D) memupuk nilai-nilai murni serta menekankan
khidmat bimbingan dan kaunseling
Ujian Esei/Subjektif

 Soalan yang memerlukan calon

memberi tindak balas sama ada
lisan/bertulis
 Tindak balas berbentuk terhad atau
lanjutan
 Memerlukan calon menulis jawapan
berbentuk satu ayat, perenggan
(terhad) atau esei penuh (lanjutan)
Jenis soalan subjektif

 Jawapan pendek
 Soalan berstruktur
 Soalan esei
Soalan pendek/respon terhad

 Terhad apa yang harus dijawab

 Contoh soalan

- senaraikan lima komponen utama …

- nyatakan tiga kelebihan …
- apakah definisi … mengikut …?
Soalan Esei Tindak Balas Lanjutan

 Membolehkan calon memilih, menyusun dan

menyampaikan jawapan yang difikir kan sesuai
 Soalan jenis ini dapat menguji kebolehan calon
mengemukan pendapat, idea dan membuat penilaian
secara bebas
 Soalan ini dapat menguji peringkat kem. Soalan yang
lebih tinggi seperti aras sintisis, analisis dan penilaian
 Contoh; Huraikan peranan sektor swasta dalam
usaha memajukan ekonomi negara
Sejauhmanakah anda setuju dengan kenya-
taan kenaikan harga minyak boleh menye-
babkan inflasi
Aras Item Subjektif
 Mengingat semula
Con: Berikan definisi …
Siapakah …
Apakah …
 Fahaman
Con: Bandingkan …
Huraikan …
Apakah tujuan …
 Aplikasi

Con: Bagaimanakah …
Terangkan cara …
 Analisis

Con: Mengapakah / apakah punca …

Terangkan sejauh mana …
 Sintisis
Con: Jelaskan
Berdasarkan, huraikan

 Penilaian
Con: Nilaikan idea
Mengikut …, apakah pendapat
anda
Panduan Menulis Soalan Esei
 Tetapkan dahulu tugasan soalan yang
hendak dibina
 Mulakan setiap tugasan dengan perkata
an seperti: huraikan, bandingkan dsb
 Tentukan setiap tugasan soalan jelas
dan tidak mengelirukan
 Sebaiknya soalan dapat membezakan
calon yang benar-benar belajar dapat
faedah
kesimpulan
 JPU perlu disediakan oleh guru bila ingin
membuat satu-satu ujian untuk menentu kan
sama ada ujian itu sah atau boleh dipercayai
 Pembinaan item soalan yang teliti mengelakan
keputusan ujian yang diragui
 Setiap guru yang mengajar dalam satu- satu
mata pelajaran perlu bertanggung jawab
memastikan pencapian murid setara dengan
apa yang diharapkan
Sekian Terima Kasih

Burung jelatik, burung jeladan,

Membuat sarang di rumpun pandan,
Yang baik jadikan teladan,
Yang kurang jadikan sempadan.

Gunung daik sudah terbelah,

Didaki orang sambil berlari,
Yang baik datang dari Allah,
Yang kurang saya sendiri.