Institut Perguruan Tengku Ampuan Afzan,

Kuala Lipis, Pahang

PEDAGOGI
PENGUJIAN DAN PENILAIAN DALAM PENDIDIKAN

Oleh:
MOHD FAIZAL B. HASSAN
Jabatan Ilmu Pendidikan
Institut Perguruan Tengku Ampuan Afzan
27200 Kuala Lipis
PAHANG DARUL MAKMUR
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 KANDUNGAN

1. Pengertian dan tujuan pengujian,

pengukuran dan penilaian (1 jam)
2. Ciri-ciri utama ujian (2 jam)
3. Jenis-jenis penilaian ( 1 jam)
4. Klasifikasi ujian (2 jam)
5. Jadual Penentuan Ujian (JPU) (1 jam)
6. Pembinaan item subjektif, objektif dan bank
item (2 jam)
7. Cara pemarkahan (1 jam)
8. Penilaian Kemajuan
IPTAA / Sekolah
JIP / PEDA / 5'Zal Rendah (PKSR) (2
 PENGERTIAN, TUJUAN PENGUJIAN,
PENGUKURAN
DAN PENILAIAN

PENGERTIAN

-Menurut R.M.Gagne (The Conditions of

Learning) Pengujian ialah suatu cara yang
sistematik untuk mengukur perubahan
tingkah laku seseorang individu.
-Perubahan tingkah laku berkaitan dengan
aktiviti pembelajaran.
-Mendapat maklumat tentang pencapaian
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
Proses Pengujian;

PERSEDIAAN

PELAKSANAAN

PEMERIKSAAN

Menguasai Kemahiran /
memperolehi ilmu yang diajar?????
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
PENGUKURAN:
SATU SISTEM YANG DIGUNAKAN UNTUK
MENENTUKAN NILAI KUANTITATIF SESUATU BENDA,
PERKARA ATAU KEADAAN. PROSES MENENTUKAN
PERINGKAT PENCAPAIAN DAN KEDUDUKAN DI
ATARA PELAJAR
SATU PROSES MENENTUKAN NOMBOR KEPADA
INDIVIDU ATAU SIFATNYA MENURUT UNDANG-
UNDANG ATAU PERATURAN TERTENTU DENGAN
SKALA YANG TETAP. PERUNTUKAN NOMBOR ITU
SAMA ADA DALAM BENTUK ANGKA ATAU
PERATUSAN SEPERTI LULUS 57 PERATUS, 45
PERATUS DAN SEBAGAINYA.
MENGGUNAKAN SKEL ORDINAL ATAU SKEL
SELANG.
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
PENILAIAN:
PROSES MENENTUKAN, MENDAPATKAN DAN
MEMBERIKAN MAKLUMAT YANG BERGUNA UNTUK
MEMBUAT PERTIMBANGAN TINDAKAN
SELANJUTNYA. PROSES MEMBUAT ANALISIS
DENGAN PENTAFSIR HASIL PENGUKURAN
SATU PROSES MENGUKUR DAN MEMBUAT
PERTIMBANGAN TENTANG KEBOLEHAN,
KEMAHIRAN DAN KEFAHAMAN MURID
BERDASARKAN OBJEKTIF YANG TELAH DITETAPKAN.
SATU PROSES DI MANA MAKLUMAT YANG DIDAPATI
DARIPADA BEBERAPA SUMBER DIGUNAKAN UNTUK
MEMBUAT PERTIMBANGAN NILAI (VALUE
JUDGEMENT) ATAU KEPUTUSAN TEHADAP
SESEORANG INDIVIDU, OBJEK ATAU PROGRAM.
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
• Prosedur Penilaian;

PERSEDIAAN PENTADBIRAN
UJIAN UJIAN

PEMERIKSAAN &
PENGUKURAN

INTERPRESTASI & ANALISIS

TINDAKAN
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 PENILAIA
N

PENGUKURA
N
PENGUJIAN

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 TUJUAN PENGUJIAN, PENGUKURAN DAN
PENILAIAN
1. SEBAGAI PENGGERAK
2. MENDAPATKAN MAKLUMAT BALIK
3. MENGESAN PUNCA KELEMAHAN (DIAGNOSTIK)
4. PEMILIHAN DAN PENEMPATAN
5. PENILAIAN
6. RAMALAN (PROGNOSTIK)
7. PENSIJILAN
8. KLASIFIKASI
9. PEMBELAJARAN LAMPAU
10.UNTUK MEMPERBAIKI KELEMAHAN
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 TUJUAN PENGUJIAN, PENGUKURAN DAN
PENILAIAN (Secara Spesifik)

PENGUJIAN:
MENENTUKAN PENCAPAIAN PELAJAR DALAM
SESUATU PEMBELAJARAN
PENGUKURAN:
MEMBUAT PERBANDINGAN PENCAPAIAN DAN
KEDUDUKAN DI ANTARA PELAJAR DALAM
PENGUASAAN PEMBELAJARAN
PENILAIAN:
MEMBERI MAKLUAMT MENGENAI PENCAPAIAN
PELAJAR, OBJEKTIF PELAJARAN, KAEDAH MENGAJAR
DAN KURIKULUM
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 JENIS PENILAIAN

Penilaian Formatif

Penilaian Sumatif

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 PENILAIAN FORMATIF
• Aktiviti mengesan kekuatan dan kelemahan
penguasaan kemahiran murid.
• Berbentuk tidak formal;Pemerhatian,soaljawab
secara lisan, kuiz dll.
• Dilakukan secara individu dan diperbetulkan
dengan serta merta
• Untuk mengesan kemajuan murid;ujian kertas-
pensel berbentuk formal.
• Dilakukan setelah tamat sesuatu unit

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 PENILAIAN SUMATIF
• Aktiviti pengujian dan pengukuran
atas beberapa unit pembelajaran.
• Berbentuk formal.
• Digunakan untuk menentukan
pencapaian murid.
• Contoh; UPSR, PKBS, PMR, SPM,
STPM.

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 BENTUK UJIAN
• UJIAN RUJUKAN NORMA
• UJIAN RUJUKAN KRITERIA
• UJIAN KERTAS PENSEL
1. Ujian Objektif (Item respon
bebas/tetap)
2. Ujian Subjektif
3. Ujian Tara
4. Ujian Binaan Guru
• UJIAN PERLAKUAN/PRESTASI
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 UJIAN RUJUKAN NORMA
• Atau ujian pencapaian relatif
• Untuk membandingkan prestasi
seorang individu dengan individu-
individu/kumpulan-kumpulan lain
• Contoh ujian pertengahan
tahun,akhir tahun,UPSR,PMR,SPM
dan STPM

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 UJIAN RUJUKAN KRITERIA
• Atau Ujian rujukan objektif
• Untuk menentukan taraf pencapaian
seseorang individu
• Biasanya untuk menguji sebahagian
kecil isi pelajaran

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 CIRI-CIRI UTAMA UJIAN

1. KESAHAN
2. KEBOLEHPERCAYAAN
3. KEOBJEKTIFAN
4. KEBOLEHTADBIRAN
5. KEBOLEHTAFSIRAN

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 KESAHAN

 KESAHAN bermaksud benar atau tepat. Ciri

kesahan merujuk kepada setakat mana sesuatu
ujian itu dapat memenuhi objektifnya.
 KESAHAN juga bermaksud sejauh mana
sesuatu alat pengukuran itu berguna untuk
membuat keputusan yang relevan. Ia bermaksud
adakah alat ujian itu mengukur apa yang
telah dipelajari
CIRI-CIRI KESAHAN:
1. KESAHAN ISI: Ujian yang benar dan tepat
menguji isi kandungan mata pelajaran mengikut
tujuan dan aras kemahiran yang ditentukan
Sambung ……
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
….. Sambungan.

2. KESAHAN GAGASAN: Jenis ujian yang

digunakan untuk mengukur trait, tingkah laku
atau trait mental manusia. Selain daripada itu ia
juga bertujuan untuk mengujji gagasan, idea,
teori, hipotesis yang dikemukakan. Untuk
menguji, pengkaji boleh menggunakan teknik
pemerhatian, soal selidik, temu bual dan
eksperimen.
3. KESAHAN RAMALAN: Kebolehan meramal
keupayaan dan kelayakan seseorang calon dalam
menjalankan sesuatu tugas/ kerjanya pada masa
akan datang
4. KESAHAN SERANTAK: Pencapaian seseorang
dalam sesuatu ujian adalah selaras dengan
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
 KEBOLEHPERCAYAAN

KONSEP:
KEBOLEHPERCAYAAN MERUJUK KEPADA
PENCAPAIAN CALON. PENCAPAIAN CALON ADALAH
TEKAL APABILA DIA MENGAMBIL UJIAN BEBERAPA
KALI DALAM SATU JANGKA MASA IAITU BEBERAPA
HARI ATAU MINGGU. CIRI KEBOLEHPERCAYAAN
BOLEH DITENTUKAN DENGAN MEMBERI UJIAN
YANG SAMA KEPADA SEKUMPULAN MURID DUA
KALI ATAU LEBIH DI ANTARA JARAK MASA
SEMINGGU.
IA JUGA BERMAKSUD SEJAUH MANAKAH UJIAN ITU
DAPAT MENGUKUR DENGAN TEPAT APA YANG
HENDAK DIUKUR. UJIAN YANG BOLEH DIPERCAYAI
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
(RELIABLE) AKAN MEMBERI MARKAH YANG SAMA
 FAKTOR KEBOLEHPERCAYAAN:

1. Faktor ujian: Ujian objektif lebih tinggi

kebolehpercayaan daripada ujian subjektif
2. Faktor murid/guru:Jika murid mengambil ujian
secara sambil lewa, kita tidak akan dapat
mengukur kebolehpercayaan ujian itu secara
tepat
3. Pentadbiran ujian: Jika arahan tidak jelas,
masa tidak cukup, penyelia panas baran, maka
ujian yang dijalankan itu diragui
kebolehpercayaan atau mungkin tidak ada
kebolehpercayaan langsung
4. Persekitaran: Suasana bilik yang panas, kurang cahaya,
berdebu dan sebagainya mungkin mempengaruhi
kebolehpercayaan sesuatu ujian
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
5. Pemarkahan: Biasanya soalan-soalan subjektif akan
 KEBOLEHTADBIRAN

 BERMAKSUD CARA UJIAN ITU

DIJALANKAN ATAU DITADBIRKAN
 ARAHAN-ARAHAN UJIAN HARUS MUDAN
SERTA JELAS
 MASA YANG DIPERTUNTUKKAN
HENDAKLAH MENCUKUPI
 PEMARKAHAN – MUDAH DIPERIKSA

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 KEBOLEHTAFSIRAN

 KEPUTUSAN UJIAN HARUS MUDAH DITAFSIR

 MEMBERI MAKLUMAT TENTANG TARAF
PENCAPAIAN MURID
 PUNCA KELEMAHAN MURID DIKETAHUI
DENGAN JELAS
 KEKUATAN MURID DAPAT DIKENALPASTI
 OBJEKTIF PENGAJARAN PEMBELAJARAN
DICAPAI
 KESESUAIAN DENGAN KAEDAH MENGAJAR
 KESESUAIAN DENGAN ALAT-ALAT BANTU
IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal
MENGAJAR
 KEOBJEKTIFAN
• Ketepatan dalam memeriksa
jawapan calon.
• Keobjektifan tinggi sekiranya
markah sama bagi jawapan
yang sama mengikut skim
permarkahan yang
ditetapkan.

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal

 PERANCANGAN UJIAN

Menentukan tujuan Menentukan isi

ujian Kandungan ujian

Membentuk jadual
Penentuan ujian

Menulis item/soalan Menyemak item/soalan

IPTAA / JIP / PEDA / 5'Zal