LITAR

LITAR AKHIR
• Litar akhir lampu
• Litar akhir kuasa
• Litar akhir khas
 Litar Akhir Lampu
• Peraturan IEE- satu litar yang dikawal oleh satu
alat pelindung mestilah tidak melebihi 1000 Watt.
• Pada amnya satu lampu berkadar 100 Watt
• Setiap satu litar lampu tidak melebihi 10 poin.
• Kabel yang digunakan ialah kabel jenis kuprum
bersalut PVK.
• Saiz minima kabel yang digunakan mestilah tidak
kurang 1.5mm2.
• Kadaran alat pelindung yang digunakan mestilah tidak
melebihi 6 Amp. ( sama ada fius atau MCB )
• Pemasangan litar lampu menggunakan lebih dari satu
litar akhir kerana sekiranya salah satu litar mengalami
kerosakan litar ianya tidak menggangu litar yang lain.
 Sambungan
• Industri biasanya kuasa sesebuah lampu mungkin
berbeza, contohnya 300 Watt, 500 Watt atau 1000
Watt, dengan itu litar ini boleh dikawal oleh fius
berkadar 15 Amp. dan saiz kabel yang digunakan
mestilah tidak kurang dari 2.5mm2.
 Pendawaian lampu
kawalan satu hala
Pemegang lampu
jenis batten

N
L
E

Suis satu hala

C

L1
Pendawaian lampu
kawalan dua hala

S1 ( Suis Dua Hala ) S2 ( Suis Dua Hala )

 Gambarajah Sebenar
Sambungan Suis Dua Hala
Keluar ke lampu
Masuk

C C

L1 L2 L1 L2
Pendawaian lampu kawalan
tiga hala

N
L
E
 Gambarajah sebenar
kawalan Tiga Hala

Masuk Keluar ke lampu

L1 C
C L3

L1 L2
L2
L2 L4
Kedudukan Sesentuh Suis
Perantaraan

L1 L1

L2 L2

OFF ON
Litar kawalan Kipas Siling
Kipas
Siling

N
L
E

Alatur
Kipas

Suis
Litar kawalan Pemalap
Lampu
Lampu

N
L
E

Pemalap
Lampu

Suis
Pendawaian Loceng Elektrik
Loceng
Elektrik

12 Alat ubah
V (240V – 12V)

E
L
N

Suis loceng
 LITAR AKHIR KUASA

• Litar Soket Alir Keluar ( BS 1363 )

Litar Soket Alir Keluar BS 1363 terdiri
daripada dua jenis litar iaitu :
a ) Litar Jejari
b ) Litar Gelang
 Litar Jejari
• Peraturan IEE ke 16 menetapkan bilangan soket
alir keluar bergantung kepada keluasan lantai
bilik saiz pengalir dan kadaran perlindungan.
• Litar ini mestilah dikawal oleh alat
pelindungan sama ada fius atau MCB
• Kabel yang digunakan ialah kabel jenis
tembaga bersalut PVC dan saiz kabel mestilah
tidak kurang daripada 2.5mm2.
Gambarajah Pendawaian
Litar Jejari.
S/K 1 S/K 2

E
N
L
 Litar Jejari Jenis A2
Kadaran arus kabel
ditentukan oleh kadaran
arus perlindungan
( iaitu 30A atau 32A –
Fius atau MCB ).
Kabel jenis tembaga
tidak kurang dari
Luas lantai maksimum 50
meter persegi 4 mm2 boleh digunakan
dan luas maksimum lantai
untuk pemasangan
4mm
jenis ini ialah 50 meter
persegi.

30A
Litar Jejari Jenis A3
Kadaran arus kabel
ditentukan oleh kadaran
arus perlindungan iaitu
20A. Kabel jenis tembaga
tidak kurang daripada
Luas lantai
maksimum 20 2.5 mm2 boleh digunakan
meter persegi dan luas maksimum lantai
untuk pemasangan jenis
ini ialah 20 meter persegi.
2.5mm

20A
 Litar Gelang Jenis A1
• Peraturan IEE telah menetapkan Litar Gelang
hanya boleh di pasang pada kawasan yang
tidak melebihi 100 meter persegi.
• Jumlah bilangan soket yang boleh di pasang
pada satu Litar Gelang tidak terhad.
• Walau bagaimanapun jumlah arus yang
digunakan mestilah tidak melebihi kadaran
arus fius yang mengawal litar berkenaan.
• Jumlah 'spur' atau sulur bagi satu Litar
Gelang tidak melebihi bilangan soket.
 •Sambungan
• Kadaran alat perlindungan arus lebih ialah 30
Amp. / 32 Amp.
• Saiz kabel yang digunakan mestilah tidak
kurang daripada 2.5mm2.
• Konduktor litar membentuk suatu gelang
berterusan bermula dari punca bekalan ( litar
akhir ) ke beberapa poin soket alir keluar
dan balik semula ke punca bekalan.
 'Spur' disambung dengan
Menggunakan kotak sambungan

E
N
L

“Spur” disambung
pada terminal
soket

* 'Spur' boleh disambung pada :

a ) terminal soket dalam litar
b ) menggunakan kotak sambungan
diantara poin soket.
c ) di tempat asal gelang itu.
Litar akhir kuasa peralatan
• Litar yang mengambil bekalan terus dari
sumber bekalan
• Menggunakan peralatan kawalan tertentu
bagi mengawal bekalan seperti pemula,unit
kawalan pemasak dan suis dwi kutub
• Menggunakan saiz kabel tidak kurang dari
4mm
 20A

Unit Pemanas air

20A
SPN Suis
PLAB
Utama
Unit Pendingin udara
Punca
20A
Bekalan

Pam air

40 Amp 40A 32A

100mA

Unit Pemasak

Kabel 2 x 4mm2 pvk

 Litar akhir Khas
Terdapat juga litar yang dipasang secara berasingan
dalam litar akhir lampu dan kuasa disebabkan
pengunaan arus yang rendah dan perlu

Pengiraan arus beban beban ini tidak termasuk

dalam jadual peraturan Faktur Pelbagaian.

Tiga jenis litar yang perlu pengasingan ialah :

i. Litar loceng dan Penggera elektrik
ii. Litar lampu kecemasan
iii Litar soket pencukur
Pendawaian Loceng &Penggera
Elektrik
Loceng elektrik
dan penggera.
1
2 Alat Ubah (240V – 12V)
V

E
L
N

Suis Loceng
 Litar Lampu Kecemasan
• Litar lampu kecemasan biasanya tidak
mempunyai suis kawalan
• Bekalan biasa digunakan untok mengecas bateri
lampu secara automatik apabila dalam keadaan
normal
• Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5 mm dan
dilindongi oleh pemutus litar 6Amp
• Biasanya di katogerikan kepada jenis Senggara
dan Tak senggara
 •Sambungan
• Dalam sistem senggara lampu kecemasan akan
sentiasa dihidupkan melalui pengubah langkah
turun dan jika berlaku kegagalan bekalan ianya
akan terus menyala melalui bekalan bateri
• Dalam system Tak senggara pula lampu
kecemasan akan hanya menyala apabila berlaku
kegagalan bekalan utama
 Litar Pencukur

• Satu litar yang di pasang didalam bilik air bagi

kemudahan alat pencukur
• Menggunakan unit pencukur dwi voltan
• Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5mm dan kadar
alat perlindongan ialah 6 amp