INSTITUT PERGURUAN

RAJANG
BINTANGOR, SARAWAK

SEMINAR PENYELIDIKAN PENDIDIKAN 2006

TEMA

PENYELIDIKAN PENDIDIKAN KE ARAH PEMANTAPAN

PROSES PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

TAJUK KAJIAN

MASALAH DISIPLIN MURID DI SALAH SEBUAH SEKOLAH

RENDAH LUAR BANDAR DI DAERAH SARIKEI

OLEH

LIONG LIAN TAI

SEKOLAH KEBANGSAAN PENGHULU ANDIN

SARIKEI
 09 – 11 OKTOBER 2006
MASALAH DISIPLIN MURID DI SALAH SEBUAH SEKOLAH
RENDAH LUAR BANDAR DI DAERAH SARIKEI

oleh

Liong Lian Tai

SK Penghulu Andin, Sarikei

Abstrak

Penyelidikan ini mengkaji tentang masalah disiplin murid di salah sebuah sekolah luar
bandar, di daerah Sarikei. Kajian ini merupakan satu kajian kes berbentuk tinjauan
deskriptif. Subjek kajian terdiri daripada 25 orang murid yang ada rekod salahlaku
dari sekolah yang dikaji. Data dikumpul dengan menggunakan kaedah temubual separa
struktur dengan guru dan murid-murid. Hasil temuduga disokong oleh rekod/penyata
rasmi salahlaku/masalah disiplin bagi tahun 2005 di sekolah yang dikaji. Rekod/penyata
rasmi di sekolah adalah mengikuti kriteria-kriteria yang ditentukan oleh Bahagian
Sekolah-Sekolah, Kementerian Pelajaran Malaysia (1988). Data yang diperolehi
dianalisis menggunakan statistik deskriptif dan kualitatif. Hasil kajian menunjukkan
berbagai jenis salahlaku berlaku di sekolah yang dikaji. Pada keseluruhannya, 25
daripada enrolmen 107 orang murid (52 orang murid Tahap 1 dan 55 orang murid
Tahap 2), bersamaan 23.36% pernah melakukan perbuatan salahlaku sepanjang tahun
2005. Kesemua 25 orang murid yang terlibat dengan kes salahlaku adalah dari murid-
murid Tahap 2, iaiitu 45.5% daripada murid-murid Tahap 2. Tindakan susulan diambil
berdasarkan dapatan penyelidikan. Moga-moga hasil kajian ini sedikit sebanyak dapat
membantu para pendidik, pentadbir mahupun pengurus sekolah untuk merancang
strategi / pendekatan dan mengambil tindakan susulan yang sesuai untuk menangani
masalah ini. Seterusnya, diharap hasrat zero-defect masalah disiplin murid khasnya di
sekolah yang dikaji akan menjadi satu realiti.
 Pendahuluan

Di sekolah, disiplin menjadi satu daya kawalan sosial bagi mewujudkan suasana yang
tenteram dan keadaan yang teratur agar proses pengajaran dan pembelajaran dapat
berjalan dengan licin dan lancar. Oleh itu aspek disiplin murid di sekolah haruslah diberi
perhatian berat pihak sekolah dan keluarga seperti saranan Kementerian Pelajaran
Malaysia, 1981.

“ Disiplin adalah satu aspek kehidupan yang mesti wujud dalam masyarakat. Oleh itu ia
hendaklah mendapat perhatian berat dari semua pihak sama ada di sekolah atau di luar
sekolah”. KPM 1981

Kini, masalah disiplin merupakan satu isu yang menjadi topik hangat sama ada
diperkatakan secara lisan atau dibincangkan melalui pelbagai saluran media. Bermacam-
macam jenis salahlaku dilakukan oleh para murid, dari jenis yang ringan sehinggalah
kesalahan-kesalahan yang berat, seperti menyalahgunakan dadah, merompak, memeras
ugut, merosakkan harta benda sekolah (vandalism), mengancam guru-guru dan murid-
murid dan pelbagai lagi.

Ada banyak faktor yang menyebabkan mereka melakukan perbuatan-perbuatan tersebut

dan faktor-faktor ini lazimnya dikelompokkan kepada faktor sekolah dan faktor luar
sekolah seperti persekitaran, keluarga, pengaruh rakan sebaya dan pelbagai lagi. Faktor
luar sekolah ini adalah amat kompleks dan sukar diatasi serta di luar kawalan kita. Oleh
yang demikian, tugas kita seharusnya tertumpu kepada faktor sekolah yang boleh kita
kawal dan ubah seperti mewujudkan iklim yang baik dalam sekolah dan bilik darjah.
Berikut ialah petikan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia(1988) mengenai perkara ini.

“ Hari ini sekolah-sekolah menampung murid-murid yang lebih tidak seragam, iaitu dari
segi sosial, ekonomi dan nilai budayanya kerana peluang-peluang bagi mendapatkan
pelajaran adalah terbuka kepada semua murid. Selain daripada itu, faktor sekolah juga
dikatakan sebagai salah satu sebab yang mempengaruhi disiplin murid. Di antaranya
ialah struktur dan organisasi sekolah; sistem hukuman dan penghargaan kepada murid;
suasana nilai dan interaksi dalam sekolah; budaya sekolah yang lebih berorientasi
akademik; dan sikap; tanggapan serta harapan para Guru”. (KPM 1988 pp25-26)

Penyelidik telah mengumpul maklumat jenis salahlaku di sekolah, kekekerapan, punca

mengikut pandangan murid dan cadangan cara-cara mengatasi masalah disiplin khasnya
di sekolah yang dikaji. Hasil kajian mendapati masalah disiplin murid khasnya di
sekolah yang dikaji dalam tempoh masa kajian tidaklah begitu serius. Oleh yang
demikian usaha sekolah untuk menangani masalah disiplin di sekolah tersebut hendaklah
dianggap sebagai satu langkah ke arah pengukuhan disiplin sekolah. Moga-moga usaha
ini menjurus ke arah perubahan sikap dan perlakuan murid kepada yang lebih positif
dalam usaha membendung serta mengurangkan masalah tersebut ke suatu tahap yang
paling minimum.

Soalan-Soalan Kajian

1. Apakah jenis masalah disiplin murid di salah sebuah sekolah rendah luar bandar yang
terpilih di Daerah Sarikei?

2. Apakah punca berlakunya masalah disiplin murid di sekolah yang dikaji mengikut
pandangan pelajar?

3. Apakah strategi/cadangan untuk mengurangkan/mengatasi masalah disiplin murid?

Objektif kajian

1. Mengenalpasti jenis masalah disiplin murid di salah sebuah sekolah rendah luar bandar
yang terpilih di Daerah Sarikei.

2. Mengenalpasti punca berlakunya masalah disiplin murid mengikut pandangan murid.

3. Mengenalpasti strategi /cadangan untuk mengurangkan/mengatasi masalah disiplin

murid

Skop & Batasan kajian

Kajian ini hanya mengambil kira rekod rasmi/penyata salahlaku pada tahun 2005 bagi
pelajar-pelajar dari salah sebuah sekolah rendah luar bandar yang terpilih sahaja di daerah
Sarikei. Dapatan dari kajian ini merupakan sampel sebenar responden-responden yang
terhad sahaja. Oleh itu, ianya tidak sesuai untuk membuat generalisasi kepada sekolah-
sekolah lain.
 Tinjauan Literatur

Sebagai manusia, murid-murid mempunyai banyak masalah. Masalah-masalah ini timbul

disebabkan oleh banyak faktor. Di antaranya ialah disebabkan oleh keperluan asasi dan
psikologi serta harapan-harapan tertentu yang dipunyai oleh seseorang murid itu tidak
dapat dipenuhi seperti yang dinyatakan oleh Train (1995)

“There are three main reasons why a child reacts aggressively:

1 When he feels that his objectives are being thwarted.
2 When anyone criticizes him or his friends.
3. When he feels that a situation is unjust, or that someone has been negligent or
careless.”
Train, 1995 (pp 24)

“If he has a feeling of being trapped, with no choice, he will react with increasing
difficult behaviour. ”
Train, 1995(pp 60)

“If a child is becoming frustrated because he cannot understand something, he will be

restless & will start to misbehave. ”
Train, 1995(pp116)

Masalah disiplin yang timbul mempunyai perkaitan yang rapat dengan cara didikan dan
asuhan di rumah. Sikap ibu bapa berupa penekanan dapat mempengaruhi perkembangan
kanak-kanak dari segi sahsiah dan aspirasinya(Stodgil, 1970: 27) Selain itu, setiap ibu
bapa adalah lebih penting daripada taraf sosioekonomi. (W. C Miller 1971: 102)

Di samping itu, sikap ibu bapa yang membantah keras langkah kementerian mengetatkan
disiplin murid, sedikit sebanyak mendorong ke arah kemerosotan disiplin murid. (Utusan
Malaysia, 1987)

Murid-murid yang datang daripada keluarga yang bermasalah, di mana mereka tidak
mendapat kasih sayang dan perhatian ibu bapa yang cukup, menambah kepada masalah
tatatertib di sekolah-sekolah. (A. Rajaguru, Mohd Daud Saad & Ibrahim Saad, 1982:
260)

Kecelaruan dalam keluarga & kurang perhatian ibu bapa adalah punca kuat yang
mempengaruhi jiwa remaja. Kajian Lembaga Penduduk & Pembangunan Keluarga
Negara (LPPKN) mendapati kerenggangan hubungan kekeluargaan menjadi punca utama
remaja terjebak ke kancah maksiat. (Berita Harian. 10.11.93, 23)
Kajian yang dibuat oleh Universiti Chicago (Czikszentmihalyi, 1987) mendapati purata
masa yang dikongsi oleh remaja dan ibu bapa yang bekerja hanya 12 jam seminggu. Ini
mengakibatkan kekurangan masa bagi ibu bapa untuk mengasuh, mendidik dan
membimbing anak mereka.
Tugas mereka sekadar menyediakan keperluan kewangan dan persekolahan bagi tujuan
membesarkan anak. Ibubapa juga tidak sepatutnya menyerahkan tanggungjawab
mendidik anak mereka kepada guru sepenuhnya. Mereka sepatutnya mengunjungi
sekolah sekali-sekala supaya lebih memahami situasi anak mereka di sekolah.

Rakan sebaya di alam persekolahn adalah kumpulan rujukan murid yang memberikan
‘sokongan moral’ dalam mencari identiti pembentukan imej. ( Pomberi, 1990,
Mahmood, 1991). Rakan Sebaya memberi peluang kepada mereka untuk mengikut
piawai kumpulan itu dalam aspek-aspek gaya pakaian, pertuturan, orientasi kepada
muzik, tarian, tayangan filem dan lain-lain. Masalahnya timbul apabila pendedahan
seperti ini biasanya melibatkan nilai-nilai buruk yang membawa kepada keruntuhan
disiplin dan moral mereka.

Instrumen Kajian

Tiga jenis instrumen telah digunakan untuk melaksanakan kajian, iaitu temubual separa
struktur dengan guru, murid dan rekod rasmi/penyata salahlaku yang ada di sekolah.

1. Temubual separa struktur dengan Guru Besar, Guru Disiplin, Warden dan Penyelia
Asrama mengenai masalah disiplin secara keseluruhan di sekolah tersebut, tindakan
pihak sekolah dan cara-cara menangani masalah tersebut. (Lampiran 1)

2. Temubual separa struktur dengan pelajar yang ada rekod masalah disiplin di sekolah
yang dikaji. (Lampiran 2)

3. Analisis berdasarkan rekod rasmi/penayta salahlaku/masalah disiplin /SSDM

 Jenis salahlaku pelajar dan kekerapan

 Perbandingan kekerapan salahlaku di antara murid lelaki dan perempuan

 Jadual punca salahlaku

 Jadual jenis tindakan disiplin/hukuman

 Prosedur Melaksanakan Kajian

Kajian kes berbentuk tinjauan deskriptif ini adalah berdasarkan data masalah disiplin di
salah sebuah sekolah rendah luar bandar yang terpilih di daerah Sarikei. Perjalanan ke
sekolah ialah melalui jalanraya bertar dan separuh jalan kampung. Sekolah ini
berasarama dan dilengkapi dengan kemudahan infrastruktur yang asas. Murid sekolah ini
terdiri daripada dua kumpulan, 60 orang murid yang tinggal di asrama dan 57 orang
murid harian. Semua murid sekolah ini berasal dari sekitar kawasan setempat dalam
lingkungan 10 km dari sekolah yang dikaji. Penyelidik telah mengadakan temubual
separa struktur kepada guru besar, warden dan guru disiplin sekolah tersebut. Penyelidik
juga telah menemubual 15 dari 25 orang murid yang ada rekod masalah disiplin di
sekolah. Hasil temubual dianalisis secara kualitatif. Maklumat yang diperolehi daripada
temubual dan disokong dengan rekod rasmi masalah disiplin telah dianalisis secara
kualitatif juga.

Analisis Data

Analisis data mengenai soalan kajian adalah berdasarkan maklumat temubual separa
struktur dengan murid dan pihak pengurus sekolah yang dikaji untuk mendapatkan
maklumat/pandangan sumber lisan disokong dengan rekod/penyata rasmi
salahlaku/masalah yang sedia ada di sekolah yang dikaji.

Antara maklumat yang diperolehi ialah yang berkaitan dengan jenis masalah disiplin,
kekerapan, perbezaan kekerapan di antara murid lelaki dan perempuan, punca berlakunya
masalah disiplin mengikut pandangan murid dan tindakan pihak sekolah untuk
menangani masalah ini.

Rekod Jenis Salahlaku, Gender dan Bilangan Murid Yang Terlibat dan Jumlah
Kekerapan Kes Salahlaku

Jadual 1 ialah salinan rekod rasmi kes salahlaku yang terdapat di sekolah yang dikaji. Ia
menunjukkan jenis salahlaku, gender dan bilangan murid yang terlibat dan jumlah
kekerapan berlaku kes salahlaku. Jenis salahlaku yang dicatatkan merangkumi kesalahan
seperti mencuri, berkuku panjang, berkelakuan kasar terhadap murid, ponteng sekolah,
ponteng untuk ‘private study’dan dua kes lain-lain salahlaku, iaitu keluar dari kawasan
sekolah pada waktu petang tanpa izin.
 Jadual 1: Jenis Salahlaku dan Kekerapan dalam Tahun 2005

Kekerapan / Bilangan murid Jumlah Jumlah

Kod Jenis Salahlaku yang terlibat murid kekerapan
L P yang berlaku kes
*B *K *B *K terlibat salahlaku
Tingkahlaku Jenayah

112 Mencuri 0 0 2 2 2 2
121 Mengancam/memukul/mencederakan 2 2 2 2 4 4
murid lain
Kekemasan Diri

332 Berkuku panjang 3 5 2 2 5 7

553 Berkelakuan kasar terhadap murid 1 1 0 0 1 1

Ponteng

882 Ponteng Sekolah 3 3 4 4 7 7

887 Ponteng untuk “private study” 4 4 0 0 4 4

Tiada rekod kes

L01 Tiada rekod kes 1 1 1 2 2 3

14 16 11 12 25 28
Jumlah

Sumber: Buku Rekod Salahlaku/Masalah disiplin

Kementerian Pendidikan Malaysia, 1988, SK ______ 2005
Petunjuk : *B – Bilangan murid yang terlibat dengan kes salahlaku
* K – Kekerapan berlaku kes salahlaku

Jadual 1 menunjukkan 14 orang murid lelaki telah terlibat dengan 16 kes salahlaku
manakala 11 orang murid perempuan telah terlibat denagan 12 kes salahlaku. Pada
keseluruhannya, seramai 25 orang murid telah terlibat dengan 28 kes salahlaku di sekolah
yang dikaji sepanjang tahun 2005.

Perbandingan Kekerapan Salahlaku antara Murid mengikut Gender

Jadual 2 menunjukkan perbandingan kekerapan antara murid mengikut gender dan kelas.
Daripada 55 orang murid tahap 2 di sekolah pada masa yang dikaji, 25 orang murid,
bersamaan 45.5% daripada murid-murid Tahap 2 pernah melakukan perbuatan salahlaku.
Pada keseluruhanya, 25 daripada enrolmen 107 orang murid, bersamaan 23.36% murid-
murid pernah melakukan perbuatan salahlaku sepanjang tahun 2005.
 Jadual 2: Perbandingan kekerapan salahlaku mengikut gender, Tahun 2005

Pembolehubah Enrolmen Murid Bilangan kes Salahlaku Kekerapan Salahlaku

Tahap 1 Tahap 2 Tahap 1 Tahap 2 Tahap 1 Tahap 2
Gender

Lelaki 27 29 0 14 0 16

Perempuan 25 26 0 11 0 12
Jumlah 52 55 0 25 0 28

Sumber: Buku Rekod Salahlaku/ Masalah disiplin

Kementerian Pendidikan Malaysia, 1988, SK __________ 2005

Pada keseluruhannya, murid-murid Tahap 2 sahaja yang terlibat dengan kes salahlaku.
Seramai 14 orang lelaki telah terlibat dengan 16 kes salahlaku manakala 11 orang murid
perempuan telah terlibat dengan 12 kes salahlaku.

Punca Salahlaku Murid-Murid Tahap 2, Tahun 2005

Jadual 3 menghuraikan 4 kategori punca salahlaku yang telah dikenalpasti mengikut

pandangan murid-murid. Faktor diri murid, keluarga, sekolah dan persekitaran
merupakan faktor yang menyebabkan salahlaku di sekolah yang dikaji. 12 kes telah
dikenalpasti adalah berpunca dari diri murid, 9 kes dari faktor persekitaran, 2 kes dari
faktor keluarga dan 2 kes dari faktor sekolah.

Jadual 3: Punca Salahlaku Murid-murid Tahap 2, Tahun 2005

Bil. Punca Salahlaku Bilangan Kes Salahlaku Jumlah

L P
1 Diri Pelajar 7 5 12

2 Keluarga 1 1 2

3 Persekitaran 5 4 9

4 Sekolah 1 1 2

Jumlah 14 11 25

Sumber: Buku Rekod Salahlaku/ Masalah disiplin

Kementerian Pendidikan Malaysia, 1988, SK __________ 2005
Pada keseluruhannya, faktor diri murid mencatatkan punca salahlaku yang paling kerap
menyebabkan salahlaku di sekolah yang dikaji. Ini diikuti dengan faktor persekitaran,
faktor keluarga dan faktor sekolah.

Jenis Tindakan Disiplin / Hukuman yang Telah Diambil, Tahun2005

Jadual 4 menunjukkan jenis tindakan disiplin / hukuman yang telah diambil untuk
menangani salahlaku murid di sekolah yang dikaji. Ahli jawatankuasa sekolah ini telah
mengambil keputusan memberi nasihat/bimbingan kepada murid yang telah melakukan
salahlaku dengan harapan murid berkenaan akan sedar dan hormat kepada rakan, guru
dan sekolah. Semoga matlamat sekolah berteraskan konsep “Sekolahku Syurgaku” dan
“Sekolah Penyayang” menjadi kenyataan.

Jadual 4: Jenis tindakan disiplin/hukuman yang telah diambil, Tahun 2005

Bil. Jenis Tindakan Disiplin Bilangan Kes Catatan

L P
1 Pembuangan
2 Penggantungan 2 Dari asrama
3 Hukuman-Hukuman Biasa
3.1 Hukuman dera/rotan
3.2 Penahanan
3.3 Denda
3.4 Amaran
3.5 Nasihat 14 9
Jumlah 14 11
Sumber: Buku Rekod Salahlaku/ Masalah disiplin
Kementerian Pendidikan Malaysia, 1988, SK __________ 2005

Pada keseluruhannya, tindakan memberi nasihat lebih kerap diambil oleh AJK Disiplin
sekolah untuk menangani masalah salahlaku di sekolah yang dikaji. Kesemua 25 orang
murid yang terlibat dengan kes salahlaku telah diberi bimbingan dan nasihat.
Walaubagaimanapun, 2 daripada 25 orang murid tersebut telah digantung dari asrama
selama seminggu setelah AJK Disiplin menimbangkan seriusnya salahlaku tersebut.

Analisis Kualitatif

Data diperolehi daripada temubual separa struktur dengan guru dan murid juga boleh
menyokong maklumat /rekod /penyata rasmi salahlaku murid yang ada di sekolah.

Data daripada temuduga separa struktur dapat memberikan beberapa perkara yang boleh
diambil kira dalam analisis. Perkara-perkara ini diklasifikasikan seperti berikut.

Bentuk/Jenis masalah disiplin murid

Masalah disiplin murid di sekolah yang dikaji merangkumi kesalahan seperti mencuri,
mengancam murid lain, berkuku panjang, berkelakuan kasar terhadap murid lain, ponteng
sekolah, ponteng ‘private study’ dan lain-lain (keluar dari kawasan sekolah tanpa izin).
Bentuk/jenis salahlaku murid lelaki dan perempuan adalah sama kecuali murid lelaki
tidak terlibat dengan kes mencuri. Ini ditunjukkan dalam transkrip temubual separa
struktur seperti contoh-contoh di bawah

“Masalah disiplin pelajar sekolah ini adalah merangkumi kesalahan seperti mencuri,
mengancam murid alin, berkuku panjang, berkelakuan kasar terhadap murid, ponteng
sekolah, ponteng ‘private study’ dan keluar dari kawasan sekolah tanpa sebab.” (Guru
A)

.“Bentuk/jenis salahlaku murid lelaki dan perempuan adalah sama. Lelaki tidak terlibat
dengan kes mencuri.” (Guru D)

“Salahlaku murid perempuan keluar dari kawasan sekolah adalah lebih rumit
berbanding dengan kesalahan murid lelaki keluar dari kawasan sekolah.” (Guru C)

Bilangan murid terlibat dan kekerapan salahlaku

Sepanjang tahun 2005, seramai 25 orang murid lelaki & perempuan telah dicatatkan
pernah terlibat dengan kes salahlaku di sekolah seperti yang dinyatakan oleh Guru C.
Jumlah murid lelaki & perempuan yang terlibat dalam salahlaku adalah lebih kurang
sama seperti yang dinyatakan oleh Guru B. Ini dapat diperkukuhkan dalam contoh-
contoh transkrip temubual separa struktur dengan guru-guru seperti berikut

“Jumlah murid lelaki dan perempuan yang terlibat dalam salahlaku adalah lebih kurang
sama.” (Guru B)

“Pada tahun 2005, 25 orang murid telah terlibat dengan 28 kes salahlaku di sekolah
yang dikaji. Pada keseluruhannya, tiada masalah disiplin murid yang serius pernah
berlaku.” (Guru C)

Punca Salahlaku

Kajian yang dijalankan di sekolah yang dikaji telah berjaya mengenalpasti empat kategori
punca salahlaku. Punca salahlaku boleh dirumuskan seperti berikut.

a) Faktor diri murid

12 daripada 25 orang murid, bersamaan 48% telah dikenalpasti melakukan salahlaku
kerana kehendak diri sendiri. Pada keseluruhannya, murid-murid yang ditemubual telah
didorong melakukan perbuatan salahlaku atas alasan seperti masalah kewangan.
Gambaran yang lebih jelas bagi dapatan ini ditunjukkan dalam transkrip temubual dengan
Murid R dan Murid U.

“Saya ingin membeli ( jenis makanan ) seperti ( rakan sebaya). Saya tidak ada duit.
Saya ambillah duit daripada beg ( nama mangsa). ( Muird R)

“ Saya tidak yakin saya boleh lulus. Lebih baik saya ponteng sekolah.” (Murid U)

b) Faktor keluarga

2 daripada 25 orang murid, bersamaan 8% telah melakukan salahlaku kerana faktor

keluarga. Ini dapat diperkukuhkan dengan temubual seperti yang dinyatakan oleh Murid
T.
“Saya ponteng sekolah kerana emak suruh saya menjaga adik. Abah dan emak menorah
getah.” (Murid T)

c) Faktor persekitaran

9 daripada 25 orang murid, bersamaan 36% telah melakukan salahlaku kerana faktor
keluarga. Ini dapat diperkukuhkan dengan temubual seperti yang dinyatakan oleh Murid
S.

“Saya disuruh mengacau ( rakan sebaya ) oleh ( rakan sebaya ). Kalau saya tidak
menurut, dia marah. Saya takut.” (Murid S)

d) Faktor sekolah

2 daripada 25 orang murid, bersamaan 8% telah melakukan salahlaku kerana faktor

sekolah. Ini dapat ditunujukkan dalam transkrip temubual dengan murid V seperti
berikut.

“Saya rasa bosan, tiada hiburan di sekolah. Guru memberi terlalu banyak kerja rumah
setiap hari.” (Murid V)

Pada keseluruhannya, faktor diri murid paling kerap menyebabkan murid melakukan
perbuatan salahlaku, diikuti dengan faktor persekitaran, faktor keluarga dan faktor
sekolah.

Cara mengatasi masalah disiplin

Pihak sekolah haruslah mempunyai sikap positif terhadap disiplin murid. Pihak sekolah
boleh menubuhkan Jawatankuasa Disiplin di kalangan guru-guru yang bertanggungjawab
mengesan menangani dan menyelesaikan masalah/salahlaku murid. Denda yang
dikenakan haruslah setimpa dengan kesalahan murid.
Semua staf hendaklah bekerjasama dan konsisten dalam tindakan-tindakan disiplin ke
atas murid, memberi peringatan dan khidmat bimbingan. Langkah-langkah yang telah
diambil oleh sekolah yang dikaji boleh ditunjukkan dalam transkrip temubual dengan
Guru A, Guru B dan Guru E seperti berikut.

“Denda dan tindakan yang dikenakan haruslah setimpa dengan jenis dan beratnya
sesuatu salahlaku murid.” (Guru E)

“ Kami mendapati pendekatan bimbingan & kaunseling atau nasihat adalah lebih sesuai
dan berkesan bagi murid-murid sekolah ini. (Guru A)

“Semua guru dan staf sokonan hendaklah sentiasa bekerjasama untuk memastikan
disiplin murid di sekolah sentiasa terkawal.” (Guru B)

Dalam usaha melaksanakan tugas hariannya, guru seharusnya mencari pendekatan yang
sesuai supaya mencapai matlamat akhir iaitu membentuk disiplin yang baik dalam murid-
murid itu sendiri. Disiplin diri sepatutnya datang dari kerelaan dan kesukaan hatinya
sendiri dan bukan disebabkan oleh paksaan atau perasaan takut. Untuk mencapai
matlamat akhir ini, guru sendiri seharusnya mempunyai disiplin yang baik dan
menunjukkan contoh dan teladan yang baik kepada murid-murid dengan sentiasa
bertatatertib, berbudi bahasa, bersopan santun, bertimbang rasa dan bersimpati serta bijak
dalam menghadapi masalah.

Keberkesanan Tindakan

Pada tahun-tahun lepas, pihak pengurusan sekolah mengambil keputusan menangani

masalah disiplin murid dengan pendakatan ‘tegas’, amaran dan merotan walaupun pada
tapak tangan sahaja. Dari itu, murid-murid bertambah ganas, malah ada ibubapa yang
masuk campur dalam soal salahlaku murid di sekolah. Setelah lebih kurang 6 bulan
dalam pemerhatian dan pelaksanaan, pendekatan memberi nasihat atau bimbingan
kaunseling boleh dianggap lebih sesuai dengan masyarakat, budaya dan iklim sekolah ini.
Ini dapat dibuktikan dengan bilangan kes salahlaku bagi bulan Januari hingga Jun 2006
yang kurang berbanding dengan Tahun 2005. Ini juga ditunjukan dengan transkrip hasil
temuduga seperti berikut:

“Saya suka dengan (Guru). Dia telah memberi nasihat yang baik, bermakna dan bernas
kepada saya supaya tidak mencuri lagi. Saya amat menghormatinya.” (Murid W)

“Bapa saya sudah sedar. Dia mahu saya belajar bersungguh-sungguh. Dia tidak lagi
suruh saya menolongnya di kebun waktunsekolah. Terima kasih, Cikgu.” (Muird X)
“Terima kasih, Cikgu, kalau Cikgu tidak menasihati ibubapa saya, tentu saya tidak
bersekolah lagi.” (Murid Y)

“Maafkan saya Cikgu, saya akan belajar bersungguh-sungguh.” (Muird Z)

Kesimpulan

Kajian ini mengkaji tentang masalah disiplin di salah sebuah sekolah rendah luar Bandar
di daerah Sarikei. Untuk mencapai objektif kajian, penyelidik, guru-guru mahupun pihak
pengurus sekolah yang terlibat perlulah mengenalpasti/ memliti jenis maslah disiplin
murid, punca berlakunya masalah ini dan seterusnya mengenalpasti strategi/tindakan
yang sesuai untuk mengurangkan/mengatasi masalah tersebut.

Hasil kajian ini juga menunjukkan masalah disiplin murid di sekolah yang dikaji dalam
tempoh masa kajian tidaklah begitu serius, iaitu seramai 25 orang daripada enrolmen 107
orang murid, bersamaan 23.36% pernah terlibat dengan kes salahlaku sepanjang ahun
2005.

Melalui kajian ini, guru-guru di sekolah yang dikaji menjadi lebih arif dan prihatin
terhadap kebajikan dan disiplin murid-murid yang diajar. Ini dijangka akan membantu
menyelesaikan/mengurangkan masalah disiplin murid dan seterusnya meningkatkan
prestasi akademik murid. Guru haruslah kreatif, inovatif dan bijak membuat keputusan
dan seterusnya mengikis faktor sekolah yang menyebabkan masalah disiplin murid.

Oleh kerana itu, semua staf pihak sekolah haruslah bekerjasama dan konsisten dalam
tindakan-tindakan disiplin ke atas murid agar hasrat zero-defect masalah disiplin murid
khasnya di sekolah yang dikaji akan tercapai.

Cadangan

Daripada dapatan kajian ini, cadangan berikut dikemukakan yang mungkin boleh
dijadikan dasar rujukan dan tindakan susulan yang boleh diambil oleh pihak sekolah
untuk menangani masalah disiplin murid di sekolah.

Semua guru hendaklah memainkan peranan penting dalam usaha memastikan disiplin
murid di sekolah terkawal bagi mewujudkan persekitaran dan suasana yang
menggalakkan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan berkesan ke arah
memenuhi matlamat Dasar pendidikan Negara kita. Faktor sekolah yang menyebabkan
masalah salahlaku akan dikikis. Sekolah mempunyai iklim yang sesuai untuk
menghasilkan murid cemerlang.
AJK disiplin sekolah haruslah aktif dan komited, konsisten, mengadakan perjumpaan dari
semasa ke semasa, mengambil tindakan segera dan wajar ke atas mana-mana murid yang
telah didapati melakukan salahlaku disiplin.

AJK bimbingan pula haruslah berperanan untuk membantu murid-murid yang

menghadapi masalah kewangan ini melalui kaunseling serta melapor kepada Guru Besar
hasil dapatan-dapatan mereka mengenai murid tersebut bagi membantu Guru Besar
dalam mengambil tindakan seterusnya. AJK disiplin mengesyorkan supaya status sosio
ekonomi murid-murid perlu dipertimbangkan untuk permohonan bantuan kewangan
KWAPM, RMT, biasiswa dan lain-lain bantuan.

Murid-murid digalakkan untuk melapor kepada pihak berkuasa sekolah sekiranya mereka
melakukan sebarang kerosakan ke atas harta benda sekolah (mungkin secara tidak
sengaja) dengan jaminan bahawa tindakan/hukuman yang dikenakan boleh diringankan.
Ini juga boleh menggalakkan sikap jujur dan rasa bertanggungjawab di kalangan murid.

Ibu bapa melalui PIBG juga adalah bertanggungjawab dan berperanan dalam usaha
mengawal disiplin anak-anak sama ada di rumah maupun di sekolah dengan sekurang-
kurangnya memberi sokongan penuh dalam sebarang tindakan wajar pihak sekolah dalam
membanteras dan membendung masalah-masalah disiplin. Kursus keibubapaan di
peringkat sekolah boleh diadakan untuk para ibubapa agar mereka lebih prihatin terhadap
perkembangan anak-anak mereka di sekolah. Seterusnya, ini akan mengikiskan faktor
keluarga yang menyebabkan masalah disiplin murid di sekolah.
Rujukan

Abdullah Sani Yahaya (2005) Mengurus Disiplin Pelajar. Pahang Darul Makmur: PTS
Publications & Distibutors Sdn. Bhd, Bentong

Alan, T. (1995). The Bullying Problem. How To Deal With Difficult Children. Channel
Island: The Guernsey Press Co Ltd, Guernsey

Alan, T. (1993). Helping The Aggressive Child. How to Deal With Difficult Children. Channel
Island: The Guernsey Press Co. Ltd, Guernsey

Ang, T. S. (1993) Pengurusan dan Pemuliharaan Bangunan Sekolah: Bicara Pendidik

’93. Persatuan Pengetua Sekolah Menengah Sarawak

Chiam, H. K. (1995). Understanding Children. Pelanduk Publications

Ee, A. M (1995). Murid Dan Proses pembelajaran Asas Pendidikan 2. Shah Alam.
Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Panduan Am Disiplin Sekolah-Sekolah. Kementerian Pelajaran Malaysia: 1981

Panduan Bagi Mengatasi Masalah Ponteng Di Sekolah. Unit Disiplin Bahagian Sekolah
Kementerian Pendidikan Malaysia 1994

Panduan Tatacara Disiplin Sekolah Untuk Guru Besar Dan Guru. Kementerian
Pendidikan Malaysia : Dewan Bahasa & Pustaka 1988

Pekeliling-Pekeliling Ikhtisas
Kementerian Pendidikan Malaysia
1968 - 2002
Berkaitan Pengurusan Disiplin Murid Sekolah

Roy, L (1996). A Whole – School Behaviour Policy : A Practical Guild. London. Great
Britain: Biddles Ltd, Guildford and King’s Lynn
 Lampiran 1
Contoh

A. Instrumen Temubual Dengan Guru Besar/Warden/Guru Disiplin Sekolah

Bil Soalan Respon Catatan

1 Berapa lamakah Cikgu _____ sudah bertugas di
sekolah ini?
2 Berapakah jumlah murid sekolah ini?
3 Adakah semua pelajar tinggal di asrama?
4 Adakah murid sekolah ini pernah melakukan
kesalahan disiplin?
5 Pelajar dalam darjah berapakah melakukan
kesalahan disiplin?
6 Apakah masalah utama disiplin pelajar di sekolah
tuan?
7 Berapakah kekerapan berlakunya masalah disiplin
murid?
8 Adakah kekerapan salahlaku di antara pelajar lelaki
dan perempuan berbeza?
9 Adakah bentuk salahlaku di antara pelajar lelaki dan
perempuan berbeza?
10 Adakah sekolah mempunyai rekod rasmi untuk
setiap salahlaku pelajar di sekolah ini?
11 Apakah punca berlakunya masalah disiplin murid?
12 Bagaimanakah pihak sekolah menangani masalah
ini?
13 Sejauh manakah keberkesanan langkah-langkah
yang diambil untuk menangani masalah ini?
14 Adakah pihak atasan dimaklumkan tentang masalah
disiplin di sekolah tuan?
15 Apakah tindakan susulan pihak atasan untuk
 membantu pihak sekolah dalam perkara ini?

Contoh Lampiran 2

B. Instrumen Temubual Dengan Murid Yang Ada Rekod Masalah Disiplin

Bil. Soalan Respon Catatan

A1 Adakah anda menumpukan perhatian semasa
guru mengajar dalam kelas? Mengapa?

2 Bagaimanakah keputusan ujian bulanan anda bagi

bulan lepas?

3 Adakah murid yakin kepada diri sendiri?

4 Siapakah yang mendorong anda melakukan

perbuatan salahlaku?

B1 Adakah murid suka kepada ibu bapa?

2 Adakah ibu bapa sayangkan murid?

3 Adakah ibu bapa pentingkan pelajaran murid di

sekolah?
4 Adakah murid selalu dibawa oleh ibu bapa untuk
menolong mereka bekerja?
C1 Berapa jauhkah rumah anda dari sekolah ini?

2 Adakah anda suka kepada kawan-kawan di

sekolah?
3 Adakah anda mudah dipengaruhi oleh rakan
sebaya?
4 Adakah anda mudah menyesuaikan diri dengan
kawan-kawan?
D1 Adakah peraturan sekolah sesuai dan praktikal?
2 Adakah kerja-kerja rumah yang disuruh oleh guru
cukup dan mudah diselesaikan?
3 Adakah guru mengambil berat terhadap masalah
pelajar?
4 Apakah hukuman yang dikenakan kepada pelajar
yang melanggar peraturan sekolah yang anda
tahu?