PEMBANGUNAN

PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN
BERBANTU KOMPUTER(PPBK)

DISEDIAKAN OLEH
YEFRIZAL BIN NADZIR P79860
SAMSUL BIN HAMDAN P79106
M SHAHRUL ABDUL RAHMAN P76188

Pengajaran
dan
pembelajaran
berbantukan
komputer
(PPBK)
ialah
pengajaran
atau
pembelajaran
yang
dilakukan
dengan
menggunakan perisian kursus yang dihasilkan
untuk disampaikan melalui komputer.
PPBK juga dikenali sebagai:
(a) Computer Assisted Instruction (CAI) di Amerika
Syarikat
(b)
Computer Aided Learning (CAL) di United
Kingdom
(c) Computer Managed Instruction (CMI)
(d) Computer Mediated Communication (CMC)
(e) Computer Based Multimedia (CBM)

Pembangunan PPBK bermula pada 1960 di Amerika

Syarikat menggunakan komputer IBM.
PPBK terawal yang dinamakan PLATO (Programmed
Logic Automatic Teaching Operation) telah
dibangunkan oleh Universiti Illinois untuk di gunakan
di sekolah-sekolah.
Di Malaysia, PPBK mula di perkenalkan kepada 60
buah sekolah menengah dengan dibekalkan 20 buah
komputer bagi setiap sekolah pada tahun1993.
PPBK terawal yang di namakan ComIL telah di
perkenalkan dengan kerjasama MIMOS dan
Kementerian Pendidikan.
Kini pembangunan PPBK diteruskan untuk semua
mata pelajaran dan dikelolakan oleh Bahagian
Teknologi Pendidikan, KPM (BTP)
KPLI : PPBK

KPLI : PPBK

1.

2.

3.

Teori Behaviouris
perubabahan tingkah laku setelah
peneguhan berulang.
Teori Kognitif
proses yang berlaku untuk menerima
dan menyimpan maklumat
Teori Konstruktivis
Pembentukan pengetahuan baru dari
pengetahuan sedia ada.

Teori Behaviouris
PPBK

bentuk tutorial dan latih tubi

Persembahan kandungan berstruktur bagi
mencapai perubahan tindaklaku yang
spesifik
Rangsangan mesti diberi semasa setiap
kali pengguna memberi tindakbalas
Peneguhan positif seperti Tahniah!",
Bagus!", Anda Hebat!"

Teori Kognitif
Pembelajaran didefinasikan sebagai
perubahan pengetahuan yang disimpan
dalam memori
Tumpuan kepada isi kandungan PPBK dan
cara ia dipersembahkan
Memasukkan teks dan gambar yang tidak
terlalu banyak dalam satu antaramuka.
Kemudian kesan-kesan visual pula
diperkenalkan untuk mendapat
persembahan yang lebih menarik.

Teori Konstruktivis
Pelajar membina kefahaman sendiri dengan
pengalaman lepas untuk membentuk
pengetahuan baru.
Navigasi PPBK membolehkan penerokaan
untuk membina pengeahuan baru.
Pelajar mengaplikasikan pengetahuan sedia
mereka untuk menyelesaikan masalah untuk
membina pengetahuan baru
Kandungan PPBK memberi peluang kepada
pelajar untuk menyelesaikan masalah.

1.
2.
3.
4.

5.

6.

7.

Meningkatkan kefahaman dan

penguasaan murid.
Meningkatkan motivasi murid untuk
belajar.
Mewujudkan suasana pembelajaran yang
seronok dan mencabar.
Memaparkan kepada murid situasi
sebenar dalam kehidupan dan dikaitkan
dengan pembelajaran..
Mengulangi pembelajaran dalam PPBK jika
kurang faham.
Murid dapat memberi maklum balas dalam
PPBK yang mempunyai latih tubi atau
penilaian.
PBBK merupakan bahan yang boleh
diguna berulang kali dan diubahsuai.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Kos tinggi untuk membangunkan PPBK

PPBK yang dibekal KPM tidak untuk semua
mata pelajaran
Kelengkapan yang terhad untuk guru
menggunakan PPBK di sekolah
Masa yang lama diperlukan
Guru perlu mempunyai kemahiran mengolah
grafik, audio, video, teks dan animasi.
Guru perlu mempunyai kemahiran
pengaturcaraan
Melibatkan beberapa individu dalam
perancangan membangunkan PPBK

 PPBK tutorial, perisian menyampaikan isi dan

maklumat pembelajaran secara berperingkat
kemudian diikuti dengan soalan pengukuhan.
Ianya sesuai digunakan untuk memperkenalkan is
kandungan baru, mengulangkaji dan pemulihan
untuk murid kurang menguasai topik
pembelajaran.

Langkah-langkah pembelajaranTutorial (Alessi & Trollip, 1985)

PPBK jenis ujian membolehkan guru

mengukur dan menilai pencapaian
pelajar dengan cepat.
Soalan-soalan jenis objektif, isi
tempat kosong, padanan, benar salah
dan sebagainya sesuai digunakan
bagi PPBK jenis ini.
Jawapan berbentuk ayat atau
karangan jarang digunakan

Latih tubi menyediakan latihan yang

bertujuan memberi pengalaman dan
kemahiran
topik
berkaitan.
Murid
menjawab soalan yang disediakan dan
mendapat maklumbalas di waktu yang
sama.
Latih tubi disediakan mengikut tahap
kebolehan pelajar misalnya latih tubi
tahap rendah, sederhana dan tinggi.

Permainan komputer adalah PPBK yang

semakin popular masa kini.
Permainan menggunakan pendekatan
belajar sambil bermain untuk menarik
minat pelajar dan untuk menjadikan
pembelajaran suatu yang
menyeronokkan.
Menurut MacFarlane & Sparrowhawk
(2002), dalam melaksanakan
permainan dalam pengajaran, guru
perlu berhati-hati agar objektif
permainan adalah sesuai dengan
objektif pengajaran

Simulasi ialah objek atau proses yang

dimodelkan menggunakan komputer.
Mengandungi maklumat dan cara
berfungsi sebenar.(Thomas &
Milligan,2004)
Simulasi bertujuan memudahkan pelajar
membuat keputusan, menyelesaikan
masalah, isu dan tugasan tertentu.
Simulasi banyak digunakan dalam bidang
sains yang memerlukan kajian atau modul
yang mahal, berbahaya atau mengambil
masa yang lama.
Misalnya juruterbang pelatih
menggunakan simulasi komputer sebelum
melakukan penerbangan sebenar.

Tunjuk cara adalah kaedah PPBK

yang digunakan untuk menunjukkan
kepada pelajar suatu prosedur.
Kaedah ini digunakan untuk
membolehkan pelajar memahami
suatu prosedur sebelum
melakukannya dalam keadaan
sebenar.

Apabila hendak membina bahan PPBK, beberapa

aspek perlu diambil kira seperti ahli-ahli
kumpulan dan jenis perisian yang sesuai
digunakan supaya mencapai objektif yang
ditetapkan pada mula-mula lagi.
Menurut Tay Vaughan (1994) kumpulan yang
akan membina bahan perisian akan terdiri dari :
i)seorang ketua projek,
ii)pakar pedagogi,
iii)pakar pengaturcara,
iv)pakar grafik,
v)pakar audio dan
vi)pakar video.

Model-model Reka bentuk Pengajaran

boleh digunakan sebagai prosedur
untuk membangunkan PPBK.
Terdapat banyak model reka bentuk
pengajaran yang boleh digunakan
sebagai prosedur pembagunan.
Terdapat lebih daripada 40 model.
Antaranya ialah seperti:
a.
Model ADDEI
b.
Model ASSURE
c.
Model Dick & Carrey

Analisis Keperluan
PPBK
Objektif Pembangunan
PPBK
Pemilihan media dan
pembangunan PPBK
Penggunaan PPBK
dalam PdP
Menggalakkan
penggunaan PPBK
Penilaian dan
Pengubahsuaian

Kebanyakan model reka bentuk

pengajaran melibatkan 4 atau 5 fasa
kerja yang utama iaitu.
4 fasa ini digunakan sebagai prosedur
pembangunan PPBK.
1.Fasa
2.Fasa
PPBK
3.Fasa
4.Fasa

menganalisis keperluan PPBK

perancangan atau reka bentuk
pembangunan PPBK
penilaian PPBK

Fasa menganalisis keperluan PPBK.

Mengenalpasti

masalah pengajaran
Senaraikan bahan rujukan yang digunakan
Kenalpasti isi pelajaran yang ingin
disampaikan
Kenalpasti pelajar sasaran
Kenalpasti objektif pengajaran PPBK
Kenalpasti kaedah penyampaian
Kenalpasti isi kandungan pelajaran
Kenalpasti persekitaran penggunaan

Fasa perancangan dan reka bentuk PPBK

Pemilihan media atau bahan yang paling

sesuai, seperti video, audio, grafik, gambar
dan sebagainya

Pemilihan perisian pembangunan yang

sesuai seperti flash, authorware, director,
power point dan sebagainya

Dokumen ringkas mengenai PPBK yang

dibangunkan;

Buat lakaran dalam bentuk carta alir

Buat lakaran papan cerita

Fasa pembangunan PPBK

Membina setiap antaramuka dengan
menggabungkan media media seperti audio,
video, teks dan animasi
Menguji kefungsian dan aliran pergerakan
setiap antaramuka PPBK yang telah siap dibina.
Menghasilkan prototaip untuk diuji dan
diperbaiki kefungsian dan aliran sempura PPBK.
Memastikan PPBK mudah digunkan dan mesra
pengguna dari segi bentuk dan susunan butang
pergerakkan pada antaramuka PPBK

Fasa pengujian dan penilaian PPBK

PPBK yang telah siap dibangunkan diuji

dalam PdP bersama murid dan penilaian
dilakukan oleh guru dan murid.

Terdapat dua jenis penilaian;

1. Penilaian formatif sepanjang proses
pembangunan PPBK
2. Penilaian sumatif- diuji setelah bahan
siap untuk digunakan.

Antara kaedah penilaian seperti

memerhati penggunaan, data latihan,
soal-selidik, temubual dan ulasan pakar

1) Pembangunan Perisian Berpandukan

Komputer (PBK) Matematik Tingkatan Satu
Bertajuk Luas (Abdul Razak Idris & Kevin Kellen
Anis, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia )
- 2011
-

Projek ini adalah untuk membangunkan satu perisian Pembelajaran

Berbantukan Komputer (PBK) Matematik Tingkatan Satu bagi tajuk
Luas. Perisian ini dibangunkan dalam Bahasa Inggeris dan isi
kandungannya disusun mengikut Sukatan Pelajaran Matematik
Tingkatan Satu.
PBK ini dibangunkan berdasarkan Model ADDIE dan berdasarkan
strategi pengajaran tutorial, latih tubi, permainan dan kaedah
penyelesaian masalah.
Perisian pengarangan Adobe Macromedia Authorware 6.5 digunakan
sebagai perisian utama dalam membangunkan PBK ini dan disokong
oleh perisian-perisian sampingan seperti Adobe Photoshop CS, Adobe
Macromedia Flash MX 2004, SwiSHmax dan Adobe Audition 1.5.
Kajian PBK ini mengandungi elemen-elemen multimedia yang
menjadikan perisian ini lebih menarik dan interaktif dan seterusnya
dapat membantu pelajar memahami konsep luas.

2.) PEMBANGUNAN PERISIAN PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN MULTIMEDIA INTERAKTIF
PENGURUSAN JENAZAH POLITEKNIK MALAYSIA (Ahmad
Fakrudin Mohamed Yusoff, Mohd Isa Hamzah, Wan
Norina Wan Hamat) - 2014

Kajian ini bertujuan membangunkan dan menilai pengajaran

berbantukan komputer dan perisian kursus pembelajaran
(PPBK) berdasarkan pendekatan tutorial bertajuk Pengurusan
Jenazah

Perisian ini disediakan berdasarkan sukatan pelajaran

Pendidikan Islam 2 (AA201) Politeknik Malaysia. Perisian ini
dibangunkan dengan menggunakan Adobe Flash CS3
Profesional pengarangan berdasarkan model ADDIE reka
bentuk pengajaran yang mempunyai lima fasa iaitu analisis,
reka bentuk, pembangunan, pelaksanaan dan penilaian.

Hasil kajian menunjukkan bahawa responden bersetuju

bahawa perisian ini telah dibangunkan untuk memenuhi
keperluan proses pengajaran dan pembelajaran.

Perisian ini juga telah menerima pakai konsep pengajaran

dan pembelajaran. Gabungan pelbagai media dalam perisian
seperti teks, grafik, animasi dan audio membuat pengajaran
dan pembelajaran lebih menarik, aktif dan menyeronokkan.