Batuan dan Proses Pebentukan

• Batuan merupakan pepejal yg terdiri drp

himpunan bahan mineral
• Terbahagi kpd tiga jenis:
a) batuan igneus
b) batuan enapan
c) batuan metamorfosis
 Batuan Igneus
• Perkataan igneus bermakud ‘api’ ( fire rock )
• Terbentuk hasil drp penyejukan magma
• Ciri utama ialah keras, bertekstur hablur, tidak berlapis
dan tidak mengandungi fosil
• Terdiri drp granit dan basalt
• Dua jenis batuan igneus:
a) Batuan igneus rejahan/jalar dalam
• Terbtk akibat penyejukan magma secara perlahan-lahan
dalam kerak bumi menghasilkan btk batuan bertekstur
kasar
• Cth batuan : granit, gabro, diorit
b) Batuan igneus terobosan/ jalar luar
• Batuan terbentuk di permukaan bumi
• Terbtk apabila lava disejukkan dan dibekukan
dgn cepat di permukaan bumi
• Hasilkan batuan berhablur halus
• Cth batuan: basol, riolit & pumis
 Batuan Enapan
• Terbtk drp pemendapan bahan-bahan hakisan, tumbuh-
tumbuhan dan haiwan yg mati di dasar sungai, tasik dan
dasar lautan dalam jangkamasa yg panjang
• Bahan-bahan ini dibawa ke laut oleh sugai &
dimendapkan selapis demi selapis di dasar laut
• Pemendapan berlaku secara berlapis-lapis di bawah
suhu dan tekanan yg tinggi
• Batuan tidak berhablur & mengandungi fosil
• Setiap lapisan boleh dibezakan berdasarkan ketebalan,
kekerasan, kandungan, warna dan tekstur
• Cth batuan: batu kapur, konglomerat, syal & batu pasir
• Batuan enapan terbahagi kpd tiga jenis
utama:
a) Batuan enapan mekanika
• Terbtk melalui pemadatan sisa batuan
lain spt batu pasir, syal, brekia,
konglomerat dan pasir
• Lempung dan tanah lanar dimendapkan
oleh air, morain dan batu tongkol oleh
glasier dan tanah loes oleh angin
b) Batuan enapan kimia
• Terbtk melalui pelbagai jenis tindakan larutan
kimia
• Stalaktit dan stalagmit terbtk drp larutan
kalsium karbonat dalam air hujan setelah ia
tersejat
• Gipsum (kalsium sulfat) terbtk drp penyejatan
air dr tasik masin spt Laut Mati
c) Batuan enapan organik
• Terbtk melalui sisa haiwan, tumbuh-
tumbuhan dan organisme laut
• Pemendapan sisa-sisa ini akan menjadi
karbon dan berubah menjadi gambut,
arang batu dan lignit
• Batu kapur dan batu karang terbtk drp kulit
keras hidupan laut
 Batuan Metamorfosis / Batuan Jelmaan
• Terbtk akibat drp tekanan dan suhu yg sangat tinggi yg
disebabkan oleh pergerakan kerak bumi secara besar-
besaran cthnya semasa proses lipatan kerak bumi dan
pengaliran magma dlm kerak bumi.
• Batuan mengalami perubahan bentuk dan struktur
• Terbtk melalui dua cara;
a) Metamorfosis terma/sentuhan
• Berlaku apabila batuan menjadi panas akibat
bersentuhan dgn magma. Mengubah kandungan
mineral batuan
• Cth: batuan hornfel yg berasal dr batuan syal
b) Metamorfisma serantau
• Berlaku apabila geseran antara lapisan
batuan menyebabkan tekanan dan suhu
yg tinggi cth dalam proses lipatan kerak
bumi
• Meliputi kwsn beribu-ribu km luasnya
• Cth : batu gneis, marmar dan kuarzit
 Kitaran Batuan
• Bermaksud perubahan batuan daripada
satu jenis kepada jenis yg lain