Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 1

2.0 PIAWAIAN DAN PROTOKOL

2.1 ORGANISASI PIAWAIAN KOMUNIKASI

2.1.1 Senarai organisasi bagi piawaian komunikasi

Terdapat beberapa organisasi di Amerika Syarikat dan Eropah yang mengeluarkan piawai-piawai
untuk komunikasi data dan rangkaian komputer. Peranan organisasi –organisasi ini adalah Cuma
mencadangkan kepiawaian. Antanya ialah

a. American National Standard Institute (ANSI)

merupakan satu badan swasta yang menyelaraskan semua badan-badan piawai dalam
Amerika Syarikat. ANSI ialah di antara organisasi piawai yang terlibat dalam bidang
komputer dan komunikasi data

b. Institute of Electrical and Electronic Engineer (IEEE)

adalah sebuah organisasi pakar akan mengeluarkan piwai dalam bidang masing-masing
dan piawai ini akan diterimapakai oleh pengguna. Dalam dunia komputer, IEEE lebih
dikenali dalam membangunkan piawai Rangkaian Kawasan Setempat (LAN) yang
dinamakan sebagai IEEE 802.

c. Internatinal Standard Organization (ISO)

adalah satu organisasi sukarela yang mempunyai keahlian daripada beberapa negara. ISO
bekerjasama dengan lain-lain organisasi piawai seperti CCITT dan ANSI untuk
melahirkan beberapa kepiawaian seperti HDLC (High-level data link control)

d. Electronics Industries Association (EIA)

adalah sebuah organisasi yang mewakili banyak pengeluar dalam industri elektronik.
Tugas dan tanggungjawab EIA lebih difokuskan kepada piawai elektrikal termasuklah
EIA-232-D dan EIA-499 iaitu suatu antaramuka yang penting dalam
penghantaran/penerimaan maklumat

e. Internatinal Telecommunication Union (ITU)

Short for International Telecommunication Union, an intergovernmental
organization through which public and private organizations develop
telecommunications. The ITU was founded in 1865 and became a United Nations
agency in 1947. It is responsible for adopting international treaties, regulations and
standards governing telecommunications. The standardization functions were
formerly performed by a group within the ITU called CCITT, but after a 1992
reorganization the CCITT no longer exists as a separate entity.

f. Internet Architecture Board (IAB)

A technical advisory group of the Internet Society, whose responsibilities include:
 Oversee the Internet Engineering Task Force (IETF)

1
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 2

 Oversee the Internet standards process

 Publish and manage Request for Comments (RFCs)

g. Internet Engineering Task Force (IETF)

Short for Internet Engineering Task Force, the main standards organization for the
Internet. The IETF is a large open international community of network designers,
operators, vendors, and researchers concerned with the evolution of the Internet
architecture and the smooth operation of the Internet. It is open to any interested
individual.

2.2 PROTOKOL KOMUNIKASI

2.2.1 PROTOKOL
Definisi
Protokol adalah satu set peraturan yang telah ditetapkan untuk membolehkan berlakunya
komunikasi

Kepentingan – bagi menentukan spesifikasi yang perlu dilaksanakan untuk membolehkan

komunikasi diantara peranti-peranti dapat dilaksanakan

2.2.2 Ciri-ciri protokol (Assignment)

2.2.3 Elemen-elemen di dalam komunikasi

a. KADAR PENGHANTARAN (RATE TRANSMISSION)

BPS – bits per second

Cth – Modem 56Kbps
Dalam masa 1 saat kadar penghantaran adalah 56000 bit

BAUD – pertukaran signal dalam masa 1 saat

Setiap perubahan signal boleh di wakilkan kepada lebih dari satu bit melalui perubahan
Amplitud atau Frekuensi dan atau fasa
Cth – Streamyx

b. PENGHANTARAN SEGERAK (SYNCHRONOUS) ATAU TIDAK SEGERAK

(ASYNCHRONOUS)

2
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 3

1.3.1 Penghantaran data secara sesiri

Penghantaran data secara sesiri melibatkan penghantaran bit-bit secara individu. Bit-bit
dihantar satu persatu dari penghantar ke penerima dengan menggunakan satu talian
penghantaran sahaja. Sebagai contoh ialah penggunaan modem dimana modem tersebut
akan dihubungkan ke komputer melalui kabel sesiri, iaitu port COM1 dan COM2. Rajah
menunjukkan penghantaran data secara sesiri. Penghantaran data secara sesiri boleh
dilakukan dalam dua kaedah iaitu kaedah Synchronous dan Asynchronous.

8 bit dihantar satu persatu

0 0
1 0 1 1 0 0 0 1 0 1
p’hantar 1 1 penerima
0 0
0 hanya satu talian penghantaran 0
1 1
0 0
Parallel/serial converter Serial/parallel converter

Rajah: Penghantaran data secara sesiri

Dua komputer yang hendak berkomunikasi memerlukan penyelarasan yang baik. Bila bit
demi bit dihantar dan diwakilkan oleh isyarat elektrik, pihak penerima perlu tahu bila satu-
satu bit itu bermula dan bila ianya berakhir dan berapa lamakah isyarat elektrik untuk satu-
satu bit data. Proses penyelarasan ini dikenali sebagai penyegerakan. Penyegerakan
merupakan proses yang sangat kritikal dalam penghantaran data. Ini adalah disebabkan
oleh pemasaan yang tidak tepat. Terdapat 2 kaedah yang digunakan untuk pemasaan
penghantaran data iaitu protokol tak segerak (asynchronous protocol) dan protokol
segerak (synchronous protocol)

Protokol Tak Segerak

Protokol Tak Segerak juga dikenali sebagai protokol mula-akhir. Protokol jenis ini
selalunya digunakan pada terminal dungu (dumb terminal dan selalunya tidak mempunyai
penimbal untuk menyimpan aksara tersebut. Penghantaran data dilakukan dengan
menghantar satu bit tambahan pada permulaan (bit mula) dan akhir data (bit akhir). Bit
mula akan memaklumkan kepada penerima bahawa selepas bit tersebut akan ada bit-bit
data yang berbentuk aksara akan dihantar, kemudian diikuti oleh satu bit pariti dan
kemudian bit akhir. Bit akhir menandakan berakhirnya penghantaran data tersebut.

Bit mula menggunakan bit 0, bit akhir menggunakan bit 1 dan bit pariti pula bergantung
kepada keadaan pengecaman ralat. Rajah menunjukkan penghantaran aksara
menggunakan kaedah penghantaran data tak segerak.

bit pariti bit mula bit akhir bit mula

1 0 1000010 0 1 0 1000001 0
3
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 4

DTE
DTE

Terminal aksara B bit pariti aksara A Komputer Perumah

bit akhir

masa melahu

Rajah : Penghantaran tak segerak

Dengan menggunakan protokol tak segerak setiap bit mesti disetkan untuk menghantar
dan menerima data melalui kadar data yang diberikan. Kadar data ini diukur dalam unit bit
per saat (bps). Bila peranti protokol tak segerak menghantar data, ia dimulakan dengan bit
mula yang akan sentiasa 0, diikuti dengan 8 bit data dalam bait ( 7 bit [aksara] dan 1 bit
pariti) dan kemudian bit 1 yang menunjukkan bit akhir. Jumlah kesemua bit yang akan
dihantar ialah 10 bit. Rajah 1.10 di atas menunjukkan bahawa aksara A dihantar dengan
diikuti aksara B daripada terminal dungu ke komputer perumah dengan menggunakan kod
ASCII. Masa melahu (idle) akan wujud antara satu aksara dengan aksara yang lain semasa
berlakunya penghantaran data.

Kaedah penghantaran data jenis ini tidak sesuai digunakan untuk penghantaran data yang
banyak, sedangkan kebanyakkan aplikasi komputer memerlukan penghantaran data yang
banyak. Untuk mengatasi masalah ini kaedah protokol segerak lebih sesuai digunakan.

Protokol Segerak
Kaedah segerak boleh digunakan untuk membuat penyegerakan menghantar satu blok data
(banyak aksara) yang besar. Kaedah ini tidak menggunakan bit mula-akhir, tiada masa
melahu (idle) antara satu aksara dengan aksara yang lain.

Kaedah segerak menggunakan beberapa aksara dipermulaan blok data yang hendak
dihantar. Aksara ini dinamakan SYN. Ia mempunyai corak bit khas seperti
10101010. Corak bit ini akan memberitahu penerima bahawa ada satu blok aksara yang
akan tiba selepas itu. Pada bahagian Blok datasatu bingkai (frame) akan dibentuk
penghantar,
terlebih dahulu sebelum membuat penghantaran data. Dalam bingkai tersebut, beberapa
SELAMAT
aksara SYN dan aksara kawalan lain akan dimasukkan. 10 aksara kawalan diperlukan
untuk untuk satu blok penghantaran. DATANG
Rajah 1.11 menunjukkan contoh bingkai kaedah
segerak.

Diikuti dengan
beberapa aksara
4
Diikuti dengan
Bingkai
kawalan lain beberapa aksara bermula
kawalan lain
 beberapa
aksara SYN
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 5

DTE DTE

gnataD tamaleS sync sync sync

Terminal Komputer Perumah

Rajah : Kaedah penghantaran segerak.

Selain daripada itu kita juga boleh menggunakan aksara SYN untuk membuat
penyegerakan, ada juga yang menggunakan isyarat jam pada talian berasingan. Apa yang
dimaksudkan dengan talian berasingan ialah saluran/wayar yang berbeza digunakan untuk
menghantar maklumat dan menghantar data. Isyarat jam akan dihantar bersama setiap bit
data yang dihantar. Bila penerima menerima isyarat jam dari talian berkenaan, penerima
akan membaca data dari talian penghantaran data.

c. PENGHANTARAN DATA MOD SEPARUH DUPLEKS (HALF DUPLEX) ATAU

DUPLEKS PENUH (FULL DUPLEX)

5
 Rx

Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 6

Simpleks

Tx Rx
Rajah: Penghantaran ragam simpleks
Perhubungan simplek adalah penghantaran data satu arah diantara peranti penghantar (Tx)
dan penerima (Rx) seperti dalam rajah 2.1 dan rajah blok adalah seperti rajah 2.2

Tx Rx

Rajah: gambarajah blok ragam simpleks

Di dalam ragam ini peranti penghantar hanya boleh menghantar data sahaja dan peranti
penerima hanya boleh menerima data sahaja. Dalam ertikata lain, saluran perhubungan
tersebut hanya boleh digunakan untuk penghantaran searah sahaja seperti siaran radio.

Dalam siaran radio, pendengar hanya boleh mendengar maklumat yang disiarkan dan
tidak boleh membuat maklumbalas ke stesen menggunakan saluran penghantaran yang
sama.

Separuh Duplek
Merupakan ragam yang lebih baik di mana kedua-dua peranti penghantar dan peranti
penerima dapat menghantar dan menerima data secara bergilir-gilir. Rajah 2.3
menunjukkan blok penghantaran separuh duplek

Tx Rx

Rajah : gambarajah blok penghantaran separuh duplek

Contoh penghantaran separuh duplek ialah telefon walkie-talkie. Dalam ragam ini, bila
satu peranti menghantar, satu lagi peranti menerima. Persefahaman perlu untuk
mewujudkan giliran menghantar dan menerima. Berbanding dengan ragam simplek,
ragam separuh duplek ini lebih baik kerana menyediakan ruang untuk maklumbalas dan

6
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 7

pembetulan maklumat menggunakan saluran penghantaran yang sama. Rajah 2.4

menunjukkan penghantaran data menggunakan ragam penghantaran separuh dupleks.

Rajah : Penghantaran Ragam Separuh Duplek

Duplek
Duplek adalah ragam penghantaran yang lebih fleksibel di mana kedua-dua peranti dapat
menerima dan menghantar data serentak. Rajah 2.5 menunjukkan blok ragam
penghantaran dupleks.

Tx Rx

Rajah : Rajah blok ragam penghantaran Dupleks

Setiap peranti dapat menghantar dan menerima data pada masa yang sama melalui saluran
yang sama. Ragam ini menawarkan penghantaran data yang optimum dengan keupayaan
membetulkan ralat dalam masa yang lebih singkat.

Perkhidmatan telefon merupakan contoh yang paling ringkas menjelaskan ragam

penghantaran ini. Dengan menggunakan telefon, kedua-dua (Tx, Rx) dapat bercakap dan
mendengar serta dapat membetulkan kesalahan serta merta melalui maklumbalas yang
diterima menggunakan saluran perhubungan yang sama.

7
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 8

Rajah: Penghantaran Ragam Duplek

2.2.4 Protokol komunikasi umum

a. Model OSI
menyediakan asas dalam menyelaraskan pembangunan piawai yang berkaitan dengan
saling hubung antara sistem yng menggunakan kemudahan komunikasi data

b. TCP/IP
digunakan untuk membolehkan komputer dan peralatan komunikasi data berhubung antara
satu sama lain dan berkongsi sumber melalui perantaraan rangkaian komputer

c. IP
memecahkan mesej pengguna yang dihantar melalui rangkaian dalam bentuk bungkusan-
bungkusan yang dinamakan datagram. Setiap datagram mengandungi alamat IP sumber
dan destinasi

d. IPX
Protokol utama di Lapisan Rangkaian bagi NetWare ialah IPX. IPX akan berurusan
dengan pengalamatan (alamat rangkaian logik dan perkhidmatan), pemilihan route, dan
perkhidmatan penyambungan. IPX menyediakan perkhidmatan yang dikenali sebagai
‘datagram tanpa-sambungan’; iaitu data akan dihantar keseluruh segmen rangkaian, bukan
dihantar terus dalam sambungan.

e. NetBEUI

NetBEUI, NetBIOS, dan SMB ialah protocol Microsoft digunakan untuk membantu
Rangkaian Microsoft . Susunan NetBIOS mengandungi SMB, NetBIOS, dan NetBEUI
diterangkan seperti dibawah

Nama Jenis lapisan Penerangan

Directs requests for network resources to the appropriate
Redirector Application server and makes network resources seem to be local
resources.
Server Message Block provides redirector client to
SMB Presentation
server communication
NetBIOS Session Controls the sessions between computers and maintains

8
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 9

connections.
Menyediakan pengangkutan data. Protokol ini juga
Pengangkutan,
NetBEUI dikenali sebagai protocol kerangka NETBIOS (NBF
Rangkaian
protocol)
NDIS allows several adapter drivers to use any number
NDIS and
Data Link of transport protocols. The NIC driver is the driver
NIC driver
software for the network card.

f. AppleTalk
adalah nama yang diberi kepada suite protokol yang direkabentuk untuk komputer Apple
Macintosh

2.3 Protokol Rangkaian

2.3.1
a. SNMP
SNMP stands for the Simple Network Management Protocol. At its heart, SNMP is a set
of rules that allows a computer to get statistics from another computer across the Internet

b. UDP Relay

This document describes the UDP (User Datagram Protocol) relay tool. The UDP relay
tool, udpRelayd, is a generic daemon process that is used to “relay” data using UDP in
(near) real-time. The udpRelayd process can be used to ensure that the data is securely and
reliably “relayed” by enabling encryption. All messages “relayed” between udpRelayd
processed are MAC (Message Authentication Code) to ensure message integrity. The
encryption and MAC is performed using public/private keys that can be dynamically
generated for each session, or fixed by specifying a phrase.
The “relaying” of data is performed based on source and destination identification. This
identification for the udpRelayd is the “station ID”. Each source and destination
connection is identified by this “station ID”.
Messages that are transmitted between relays can be optionally marked to provide a
guarantee delivery by requiring an acknowledgement of receipt. Messages can be
optionally “translated” before they are “relayed” to a destination.

c. VLAN

Abstract A method of broadcasting a packet to the ports belonging to one VLAN of a

network, whereas the network has multiple network switches. Each network switch has its
own local ports and a local VLAN table. Each local VLAN table stores local port
membership of its network switch, and switch membership per VLAN identifier. The local
VLAN table is accessed by a VLAN identifier which is stored in the packet, and retrieves
the local port membership and switch membership associated with the VLAN identifier. A
copy of the packet is provided to each local port and to each switch retrieved from
said local VLAN table.

d. RIP

9
Pengenalan Rangkaian Komputer F 3017 / Unit 2 / 10

adalah protokol Lapisan Rangkaian. Dari masa ke semasa RIP akan menyiarkan jadual
route dalam rangkaian. Di dalam Internet RIP boleh menyebabkan kesesakan (bottleneck)
dalam WAN dan oleh itu ia diganti dengan OSPF

e. OSPF
adalah protokol Lapisan Rangkaian yang juga menguruskan route apabila berlakunya
kesesakan

f. QoS

VOS File Transfer Options

VOS supports a number of options to transfer files to/from another system. This article
briefly describes each option and details its strengths and limitations.

VOS provides two TCP stacks, TCP_OS and STCP.   In VOS releases prior to release
15.0, both stacks are available as separate products. It is also possible to run both stacks
simultaneously, although interface cards can be associated with only one stack and the
PMC cards that go into the K470 and K480 cannot be used with TCP_OS.

Starting with VOS release 15.0, only STCP is available, and it has been integrated into
VOS instead of being a separate product. Also in release 15.0, there is no longer any
Asynchronous hardware. Asynchronous connections must go through a terminal or remote
access server device and be converted to TCP.

g. VRRP

VRRP (Virtual Router Redundancy Protocol) is an Internet protocol that provides a way to
have one or more backup routers when using a statically configured router on a local area
network (LAN). The most common arrangement is to specify one router to serve as the
router for forwarding packets from a group of hosts on a LAN. If that router fails,
however, there is no way to use another router as a backup. Using VRRP, a virtual IP
address can be specified manually or with Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP)
as a default. A virtual IP address is shared among the routers, with one designated as the
master router and the others as backups. In case the master fails, the virtual IP address is
mapped to a backup router's IP address. (This backup becomes the master router.)

VRRP can also be used for load balancing. VRRP is part of both IPv4 (the version of IP
that most networks currently use) and IPv6.

10