You are on page 1of 39

?

 
?    


  ?     
 

Setiap orang berhak untuk hidup serta berhak mempertahankan hidup dan kehidupannya.



(1)c Setiap orang berhak membentuk keluarga dan melanjutkan keturunan melalui perkawinan
yang sah.
(2)c Setiap anak berhak atas kelangsungan hidup, tumbuh, dan berkembang serta berhak atas
perlindungan dari kekerasan dan diskriminasi.



(1)c Setiap orang berhak mengembangkan diri melalui pemenuhan kebutuhan dasarnya, berhak
mendapat pendidikan dan memperoleh manfaat dari ilmu pengetahuan dan teknologi, seni
dan budaya, demi meningkatkan kualitas hidupnya dan demi kesejahteraan umat manusia.
(2)c Setiap orang berhak untuk memajukan dirinya dalam memperjuangkan haknya secara
kolektif untuk membangun masyarakat, bangsa dan negaranya.



(1)c Setiap orang berhak atas pengakuan, jaminan, perlindungan, dan kepastian hukum yang adil
serta perlakuan yang sama dihadapan hukum.
(2)c Setiap orang berhak untuk bekerja serta mendapat imbalan dan perlakuan yang adil dan
layak dalam hubungan kerja.
(3)c Setiap warga negara berhak memperoleh kesempatan yang sama dalam pemerintahan.
(4)c Setiap orang berhak atas status kewarganegaraan.



(1)c Setiap orang bebas memeluk agama dan beribadat menurut agamanya, memilih pendidikan
dan pengajaran, memilih pekerjaan, memilih kewarganegaraan, memilih tempat tinggal
diwilayah negara dan meninggalkannya, serta berhak kembali.
(2)c Setiap orang atas kebebasan meyakini kepercayaan, menyatakan pikiran dan sikap, sesuai
dengan hati nuraninya.
(3)c Setiap orang berhak atas kebebasan berserikat, berkumpul, dan mengeluarkan pendapat.



Setiap orang berhak untuk berkomunikasi dan memperoleh informasi untuk mengembangkan
pribadi dan lingkungan sosialnya, serta berhak untuk mencari, memperoleh, memiliki,

c
c
menyimpan, mengolah, dan menyampaikan informasi dengan menggunakan segala jenis
saluran yang tersedia.




(1)c Setiap orang berhak atas perlindungan diri pribadi, keluarga, kehormatan, martabat, dan
harta benda yang dibawah kekuasaannya, serta berhak atas rasa aman dan perlindungan dari
ancaman ketakutan untuk berbuat atau tidak berbuat sesuatu yang merupakan hak asasi.
(2)c Setiap orang berhak untuk bebas dari penyiksaan dan perlakuan yang merendahkan derajat
martabat manusia dan berhak memperoleh suaka politik dari negara lain.

?

(1)c Setiap orang berhak hidup sejahtera lahir dan batin, bertempat tinggal, dan medapatkan
lingkungan hidup baik dan sehat serta berhak memperoleh pelayanan kesehatan.
(2)c Setiap orang mendapat kemudahan dan perlakuan khusus untuk memperoleh kesempatan
dan manfaat yang sama guna mencapai persamaan dan keadilan.
(3)c Setiap orang berhak atas jaminan sosial yang memungkinkan pengembangan dirinya secara
utuh sebagai manusia yang bermartabat.
(4)c Setiap orang berhak mempunyai hak milik pribadi dan hak milik tersebut tidak boleh
diambil alih secara sewenang-wenang oleh siapa pun.



(1)c ?ak untuk hidup, hak untuk tidak disiksa, hak kemerdekaan pikiran dan hati nurani, hak
beragama, hak untuk tidak diperbudak, hak untuk diakui sebagai pribadi dihadapan hukum,
dan hak untuk tidak dituntut atas dasar hukum yang berlaku surut adalah hak asasi manusia
yang tidak dapat dikurangi dalam keadaan apa pun.
(2)c Setiap orang berhak bebas atas perlakuan yang bersifat diskriminatif atas dasar apa pun dan
berhak mendapatkan perlindungan terhadap perlakuan yang bersifat diskriminatif itu.
(3)c Identitas budaya dan hak masyarakat tradisional dihormati selaras dengan perkembangan
zaman dan peradaban.
(4)c Perlindungan, pemajuan, penegakan, dan pemenuhan hak asasi manusia adalah tanggung
jawab negara, terutama pemerintah.
(5)c Untuk menegakan dan melindungi hak assi manusia sesuai dengan prinsip negara hukum
yang demokratis, maka pelaksanaan hak asasi manusia dijamin, diatur, dan dituangkan
dalam peraturan perundangan-undangan.



(1)c Setiap orang wajib menghormati hak asasi manusia orang lain dalam tertib kehidupan
bermasyarakat, berbangsa, dan bernegara.
(2)c Dalam menjalankan hak dan kebebasannya, setiap orang wajib tunduk kepada pembatasan
yang ditetapkan dengan undang-undang dengan maksud semata-mata untuk menjamin
pengakuan serta penghormatan atas hak kebebasan orang lain dan untuk memenuhi tuntutan
yang adil sesuai dengan pertimbangan moral, nilai-nilai agama, keamanan, dan ketertiban
umum dalam suatu masyarakat demokratis.

c
 c
  
    
   ?  
?     

1)c  ?  

u  c   c 
 c 
c c u
c  c   c  c  
c
c
  c  cc
c  c  c c   c c c  cc c

c  c c   c   c   c c  c   c  c


   c  c 
 c
c   c
u  c  c  c c c  c  c  c c  c
c  c  c  c   c  c 
 c
c   c
 c 
c   c
c c   c  c

   c
c  c   c   c  c   c   c    c

c   c  c   c   c   c  
 c
 c  c    c

 c 
c c u
c  c  c    c  c   c   c

 c  c  c  c 
 c  c     c  c  c  c
  c  c !"c

#  c  c 


 c  c   c  c   c  c    c  c
 c
c  c   c  c  c c  c  c    c
c
  cc #  c  c c c  c   c
c  c
  c c c   c  c   c
c  c

c
$ 
c c   c   c  c   c  c   c c
 c  c 
c c c  c c  %c  c  c c c  c
 c   c 
 c   c   c c  c  c  c  c
 cc u  c 
 c    c  c  c 
 c  c
  c c  c c

c c c c   c
 c   c  c  c   c  c
 c  c    c   c
c
  c 
c c  c

#  c  c  c   c  


 c  c   c  c
 c  c   c  
c  
c & 
c  c c  c  
 c  c !"c    c
 c  c 
c
c c  c
 c  
c c  c  c
c 
 c  c  c  c  c
   c  c    ccc #  c  c  c  c    c
 c  c    c  c    c  c  c   c  c
 c   c
  c  c   c  c   c 
 c   c
 c    c 
 c
c  c   c  c 
c  c
   c

c
 c
2)c   

c #  c  c  c    c  c  c  c


c  c
  c  c c  c   c   c  c  c ' cc  c  c

c  c  c c   c  c   c c c c
  c !"cc
(c #  c  c   c  c   c #  #  c  c
 c   c  c 
 c   c ' c ) c * c u  c
+' c   c %c ) c ,
-c  c   c c   c
 c c
c  c  c

3)c   ?       

Y  

 c   c  
c   c  c  c  c   c  c
 c  c 
c c 
  c
c  c   cc ) c
c  
c  c  c   c  
c   c  c
 c c  c 
c  c cc.cc

c /   c 0  c (1c uc  12c  c   c  c


 c   c
 c  c   c  c  c (1c  c    c
  c c c  cc c 
c  c ccc
c $
c  c  c  c (2c& c (2c   c 
 c   c
 c   c
 c   c  c   c  c  
c c  c  c
c c
 c  c ccc
c   c/ c c  c  c3c*c !"c c
 c   c  c  c  c  c  c
  c   c   c  !"c   c   c 2c *c  !"c  c
 c  c    c.cc4#
 c
 c  c
c 
c
c  c   cc & 
c  c c  
c c  c  c
c

 c  c  c  c  c    c  c
   5cc   c   c  !"c   c  c   c  c
  c  c  c
c  c  ccc
c , c
c  c   c  c  
c     c  c   c
  c  c 
c   c  c   c   c ,  c
 c $ c  c   c   c $  c  "1c / c
c c   c   c c    c  c

c  c   c  c  c / c   c  c  c
 
c c
c  c  c c
c  ccc
c  c  c    c   c   c  !"c   c c  c
 c  c   c $ c c u,$c 
c  66c 
c   c
/  c u  c     c ,  c ,  c  c $  c
0c 789u,$9 66c  c  c   c *c )c  c
  c  c ,   c   c ) c * c u  c  cc ) 
c
 c /  c :  c 0  ccc #   c / c  c u,$c
  c 6c u c  63c 0c (!9#9 63c
 c  c   c *c )c  c

c
 c
 c 
c   c   c   cc 0 c   c $ c c
u,$c 
c  62c ,   c   c c  c 
c  c $ c

c   c 
c  
c  c  c   c  c

  c  c   c   c 
c  c  c   c  c
 c ;<1$9/c   c 
c  6"c  c   c  c 
 c
  c   c   c c  c  c !"ccc
%c   c /c 0  c ) c * c u  c    c / c
c0c"1c
c <c c  c   c%c   c
 c   c 
 c   c  c 
 c  
c
 c
c  c   c 
 c 
c c   c  c
 c c  c
c  c   c cc   c  c
 ccc
c /  c  c  c  c
c  c   c   c  c
$ ccu  c    c,  c,  c c
c 2c

c c c;  c# c)  c0  c  c 
cc

—   !"  #$"%

 c c


c  c  c c  c %c c
 %c c   c  c c.cc

c ) c  c   c 
c
c   c  c   c   c c   c  c
%  c  c  c ' c   c  c 
c c u
c  c  c
%c  c  c   c
c  c    c
  c c   c c c 
c   c  c  c 
 c 
c  cc
c u   c c c  c c 
c  c
 c  c
c   c    c  c    c     cc u   c
    c 
c  c    c  c  c   c
c  c
  c   cc    c  c c  c    c  c  c  c

 c  c 
c c 
c cu
c c c c
c c
   =c    c    c   c  
c   c
c   c  c
  c  c  c   c   c    =c
   c  c  c  c   c   c  c   c

 =c    c  c  c    c  c   c
  c  c   c   =c    c % c  c  c  c
  c    c  c  =c    c
 c  c   c  c
 c  c  c   c
=c    c    c  c  c
   c  c   c  c   c  c
c  c   c
 c .c
c  c
=c
c     c  c   c  =c
c
  c=c
c   =c
c  =c
c  =c
c
   =c c
c 
 cc
c #  c  c   c  c  c 
 c  c 'c 
c
  c  c    c  c   c    cc  c ''c
 c  c
c  c  c
c c  c   c  c  c
c   c  c 
  cc & 
c  c c  c 'c c  c
 c
c  c  c  c   c  c  c   c  c

c
 c

 c
c  c 'c c   c c    c  c    c
%c  c   c c  cc   c
cc

cc

4)c  ? ?     
 
  

c ) c  c  c


c   c  
c  c   c   c  c
 ccu c
c  c c 
c c 
c cu
c
 c c c) c  c  c 
c
c  cc 
c 
c
cu
c c c  c  cc  c% c  c' c c
 c  c c
 c c   c  c
(c $ c   c  c  c 
 c  c
c  c  c   c   c
 cc  c  c  c   c   c c   c
  c  c  c  c 
 c  c  c ccc    c  c
    c    c
  c
 c  c    c   c
  c
 c  c   c   c c  c    c  c

c
<c #  c  c   c 
 c
c  c   c % c
c  c
 c  c     c   c  c 
 c    c
  c c  c


?    

   

#
 c   c 
c 
 c 
c c u
c  c  c  c   c
  c  c  
 c c  c c  c c  c   c   
0 cc u  c  
c
c  c  c   c  c   c  c   c
 c  c   c
 c  c    c   c   c  c
  c 
 c 
 cc

#
 c
c  c   c 
c

c   c  c   c   c c   c
  c  c ' c  c  c   c 
c 
c c u
c  c
 c
c  c
c
c     c
c   c c
c   c

c  c
c   c
c    cc  c
c 
 c  c
 
c  c c  c  
c    c  c   c  
c   cc $  c
  c  c  c
c  c  c   c  c  c   c  c
   c 
  c c   cc

#
 c c  
c  c  c   c   c / c ,  c
 c   c  c  c    c  c
c  c  c
  c  c cc c   c   c c c' c c c

c  c   cc c    c   c   c  c  c  c
 !"cc

c
 c
#
 c   c #  #  c   c 
c  !2c 
c    c   c
' c) c* cu  c+' c  c%c) c,
-c& 
c  cc
  c  c   c  c   c #  #  c  c
 c   c  c 
 c  c  c  c  c   c
cc

#
 c  c
c  c   c   c    c   c  
c 
 c
 c   c 
 c  c
 c  c    c c   c c cc #  c
 c   c 
 c   c
c  c   c  c 
 c   c
  c c   cc

#
 c  c c  c
  c  c c c c c

 c
c  c   c  c c  c   c  c   cc & 
c
 c c
c  c  c   c   c  c  c   c   c c   c
  c  c  c    c  c    c  c  c   c  c
  c  c c  c   c    cc

* c  c 
 c 
c c u
c  c c  c    c  c
 c c c
c  c   cc  cc   c  c   c
  c) c* cu  c

cc

 

?   ? 

  c

$ c c


c c
c
 c
c c 
  

 

?  
        

  c(

$ c c


c c    c c  c  c c
  c c


c
 c
 

?  
  
 

  c<

$ c c


c  c
c 
c   c c
c c
  c  c  

  c!

$ c c


c  c  c c 
c  c c  c
  c 
c c  c c c  c
  c
 

  c"

$ c c


c c  c c 
c % c c c

 c c  cc c  cc 
 c c  

  c6

$ c c


c c  c c c  c

 c
  c   %c c c   c  c c   

 &

?   

  c3

$ c c


c  c  c  c  c cc  c
 c
 c  

  c2

$ c c


c  c   c
 c c  c c  cc

  c
 

  c

$ c c c


 c  c
c  c c c  c c
 c c  

  c1

$ c c


c  c c     

c
 c
  c

$ c c


c  c   c c  c c  

  c(

$ c c


c 
c   c c  c c


 &

?   

  c<

$ c c c  c    c  c c c  cc


   c c    c

  c!

$ c c


c  c   c  c  c c c c
c 

  c"

$ c c c 


c c c   

  c6

$ c c c 


c  

  c3

$ c c c 


c     

  c2

$ c c c c c cc 


c  c  c c

c c  

  c

$ c c


c  c  c c  c c   c
  

c
 c
 &

?      

  c(1

$ c c


c c  c c 
c% c c
  c c c   c  

  c(

$ c c


c c c 
c  c c
c
 c   c% c c c cc  c c
 ccc
ccc

 &

?   

  c((

$ c c


c  c  c  c c  c
 c   c   c
 c c  c c c c c c
c  

  c(<

$ c c


c  c  ccc c    c 
  cc   c
 c
c   

  c(!

$ c c


c c c c 
c  c  c c
  c 

  c("

$ c c


c c c c  c  c  c c
c
  c   c  

  c(6

$ c c


c c c c  c c  

c
c
 &

?   ? 

  c(3

$ c c


c
c
 c
c c 

  c(2

$ c c


c  c   c
c c  c c


  c(

$ c c


c c c c c 
 c c  

  c<1

$ c c


c 
c 
c c  c
cc  c  
 cc
c c c   c  c  

  c<

$ c c


c  c  c c c  c  c c
  c
c  c  c c   

  c<(

$ c c


c c
c  c c c
c  cc c 
c
  c 
c  c  c 
c  

  c<<

$ c c


c  c  c c
 c c  c c   

 

'  

  c<!

$ c c c


 c
c  c  c c c cc 
 c
   c  c c  

  c<"

$ c c c c c c  c c  

c
c
  c<6

c c  c
c c    c c c c c   c
      c c  c 
c  c c c
    c c c  c c
  c  c
c c
  c c c c c
c c c  c c c
  c c    c c  cc c c   c
  

 

 
   

  c<3

) c c
c
c c c  c
c  cc  c c
c c

c   c
c c c c
c c c  c cc

  c
 c c
c c cc  c  c
 c c cc

c
c  c  c c c  c  c c   c  c+c>c
  -

  c<2

$ c c


c c c c   c  c
 c  c
 c% c  %

  c<

 c
c
c  c  c  c c c
c   c
  c c  c c  

  c!1

/  c   c c cc    c c% c c


c
   c  c 
c
 c
c   

  c!

 c  c   c  c  c


c  c 
c  c c
  c c   c?  

  c!(

) c  c  c c  c c 


c% c c c
 

c
 c
  c!<

  c  c c c


c
c  c  c  c
 c c  c


  c!!

 c c c c


c  c  c c cc  c

 c c  c c   c
c  c  c c c c
  c c  c   

 ()  (*#$%! +%


+,+-.#/...


   

  cc

 c  cc c c .c

c ) c * c u  c 


c   c
c  c   c   c
 c  c
  c   c   c 
 c 
c c u
c  c  c  c

0 c  c  c 
 c c c  c  c  
c   c

 c
c c c  cc 
  c c   c
 c
 c   c  c
(c /  c   c   c 
c   c   c  c   c  c
   c c  c   c c  c
c  c  c
<c   c 
c c   c 
c  c c c c
 c  c c    c   c  c   c  c   c   c
 c c  c   c   c c  c c c c  c

 c   c   c  c   c   c   c  c

 c   c    c  c  c
c  c   c  c
  c   c  c 
 c   c ' c  c   %c  c  c
  c c
 c c  c c  c 
 c  c
!c   c 
c  c   c  c   c  c   c 
 c
 c  c c  c c c
 c  c  c c
c
  c  c  c  
c   c  c   c  c  c
 c  c  c  c  c 
  c  c  c   c  c 
c
  c  c  c 
c   c  
c  c  c  c  c  c
  c  c  c c  c c  c  c c c  c
 c    c   c  c  c   c   c   c  c  c
 cc c 
c  c
 c c c c  c

 c  c c  c  c  c

c

c
"c * c 
c c   c c c c  
c 2c+  c -c
c c
 c
c  c  c c 
c c  c   c
cc

cc   c
6c    c
c  c  c 
c c  c c  c   c
 c   c   c   c   c   c  c  c   c  c
  c c  c  c
 c c
c  c c
 c  c
c  c   c  c  c   c  c  c  c
 
c   c c  c  c    c  c 
  c  c c
 
c    c
 c  c  c  c  c    c  c

 c c c
3c /c0  c) c* cu  c c  cc/ c)*uc 
c
  c  c  c   c  c  c   c   c  c
 c %c    c   c   c  
c    c
 c c
c  c  c

  )  

  c(c

0  c,  c c c ccc


c  c  c@ !"c
 c   c   c   c   c
c  c   c  c   c   c  c
 c
c c  c c
c c
 c c cc
  c    c   c 
 c 
 c  c   c
 c   c

  c<c

+-c$ c  c 
 c  c  c
 c  c    c   c  c   c
 c   c  c   c c  c
c  c  c
c    c
  c c  c c  c   c
+(-c$ c c
c  c  c  c  c c  c
 c
 c  c  c   c   c
 c  c   c  c   c c  c

 c
+<-c$ c  c 
c  c   c
c  c   c  c   c   c
  c  c  c

  c!c

) c  c
c
c  c  c   c
c   c  c   c  c
c
 c
c    c
c  c  c  c
c  c  c   c  c
 c   c c
  c
 c  c
c  c  c c  c   c
 c
 c  c c 
c
c  c   c  c  c   c   c  c
  c  c c 
c  c

c
 c
  c"c

+-c$ c  c  c   c   c  c  c 


c c  c
 
c   c  c   c  c   c  c  c    c
   cc c
 c
+(-c$ c c
c  c  c c  c c  c c  c
 c %c c c
c
+<-c$ c  c  c   c   c    c  c  c 
c
 
c  c c  c 
c  c c 
  c

  c6c

+-c c   c  c
c  c   c  c  c 
c  c
   c
 c  c
c 
 c  c  c  
c
 c
   c c
c
+(-c c   c    c
 c  c   c
c  c  
c   c
 c  c c   c?  c

  c3c

+-c$ c c


c c c c  c
 c  c c%c
  c  c c   c
c  c  c c c 
c
 c
 c  c
 c   c  c
c  c   c  c 
c
 c  c,  c c
+(-c/ c
 c   c  c 
c  c   c ,  c  c
 c  c
c  c  c c
 c  c

  c2c

Sc !6c

  c   c  c  c 


c
c  c   c   c
 c c  c
c

 ?           

`agian Kesatu ?ak untuk ?idup

  c c

+-c$ c  c 


c  c
c 
 c
c  c   c   %c

  c
+(-c$ c  c 
c
c  c  c   c 
 c 
 c
c  c
 c
+<-c$ c c
c  c   c
c c  c c
c

`agian Kedua ?ak `erkeluarga dan Melanjutkan Keturunan

c

c
  c1c

+-c$ c  c 


c  c  c    c  c   c  c
 c  c c
c
+(-c  c c
c
 c  c c  c 
 c c c c
 c cc c   c c c  c  c 
  c

`agian Ketiga ?ak Mengembangkan Diri

  cc

$ c  c 


c  c 
c 
c    c  c 
c  c
  c  c  c

  c(c

$ c  c 


c  c   c  c   c   c  c
 
c  c   c  c  c   c   c
 c
 c  c   c  c  c  A c  c   c 
c   c

 c c
 c c c
c  c  c

  c<c

$ c  c 


c  c   c  c  
c  % c  c  c

 c  c   c c  c   c  c  c    c   c c

 c  c  c c c  c

  c!c

+-c$ c  c 


c  c   c  c  
c % c  c
  c c  c c c   c  c
+(-c$ c c
c c c 
c  c c
c
 c    c % c  c  c  c c @ !3c    c
 c c

  c"c

$ c  c 


c  c   c
c   c  c   c   c
 c c   %c c c   c  c c   c

  c6c

$ c  c 


c  c   c   c  c  c   c  c
  c  c c   c    c  c  c    c  c

c   c  c  c c  c  c  c   c
   c

`agian Keempat ?ak Memperoleh Keadilan

c
 c
  c3c

$ c  c   c   c 


c  c  
c   c  c
  c 
 c   c  c   c   c  c   c   c
  c  c  c  c   c  c c   c  c  c  c
 c
c c c
 c   c c c  c c %c
 
c
c cc c  c c 
c c c  c c c

  c2c

+-c$ c  c  c   c 


c  c c  c   c   c
 c  c   c 
c   c  c 
c   c   c

 c   c 
c  c  c  c   c  c  c  c
  c
 c  c   c  c   c  c  c  c
  c   c
+(-c$ c  c  c  
c c  c 
 c  c  
c   c  c
   c  c   c    c  c 
c  c  c
 c  cc   c
+<-c$ c  c 
c  c   c    c  c  c
 c c c c c  c
+!-c$ c  c  c   c 
c    c   c
 c  c  c
 c   c   c  c   c  c 
c  
c    c

 c c
+"-c$ c  c  c   c c  c  c  c  c   c  c   c
 c  c   c  c 
c  
c  c   c  c
    c
 c c

  c c

+-c   c c   c  c 


 c  c  c c
  c c
   c 
c
 c   c  c c
c
+(-c  c c  c  c   c  
c  c   c  c  c
   c  c  c    c c
c c   c c
  c c c

`agian Kelima ?ak Atas Kebebasan Pribadi

Sc !2c

  c(1c

+-c  c c 


c c  c
 c
+(-c c  c 
 c    c  c    c   c  c
 c  c c  c c  c c  c

  c(c

$ c  c 


c  c 
c  c   c 
c  c   c  c  c
c c 
c c c  c  c c  c

c
 c
  c((c

+-c$ c  c  c   c    c   c  c  c   c


c    c c    cc
+(-c0  c  c  c  c  c   c    c   c
 c c  cc    c c    cc

  c(<c

+-c$ c c c c 


c c c   c   c
+(-c$ c  c  c  c  c    c  c     c
  c c
c  c  c  c c  c  c  c  c c
 c   c c
 c  c   c  c  c
 cc c 
c  c

  c(!c

+-c$ c  c 


c  c   c   c  c  c  c  
 c  c
+(-c$ c   c   c  c   c    c 
c  c   c   c
  c   c   c  c  c  c c c c c
  c 
c  c    c   c  c  c  c
  c  c  c   c
c  c   c  c  c
 c  c   c

  c("c

$ c  c 


c  c    c   c c  c c   c
c
 c c c c  c  c   c

  c(6c

+-c$ c  c 


c   c  
c  c  c 
 c
 c      c
+(-c$ c  c  c  
c      c  c   c   c 
c
  c

c cc c  c  c      c c
 c   c    c  c  c  c c c  c
  c   c

  c(3c

Sc ! c
c
+-c$ c   c   c  c 
c  c   c  c  c 
c
 c c c c 
c  c,  c c
+(-c$ c   c   c  c 
c  c  c   c  c c
 
c   c ,  c  c  c  c  c   c
   c

c
 c
`agian Keenam ?ak atas Rasa Aman c

  c(2c

+-c$ c  c 


c  c  c  c  
c   c   c  c
  c c
+(-c) c     c  c  c  c +-c  c  c  c  c  c
  c 
 c   c  c   c  c  c  c  c
 cc  c#  #  c

  c( c

+-c$ c  c 


c  c   c c  c    c 
  c
   c c
c   c
+(-c$ c  c 
c  c   c c  c
 c   c   c  c c
  c  c c  c

  c<1c

$ c  c 


c  c   c  c  c  c  c   c 
 c
  c   c c c  c c c c

  c<c

+-c  c   c  c c 


c c
+(-cu c  c   c  c    c  c   c  c   c
 c 
c   c  c 
 c  c  c   c
 c
 
c c

c c
c  c 
c  c

  c<(c

/ c  c 
 c  c
 c   c   c
 c
 c c   c   c c 
c c  c  c
c
c
 c    c c  c 
c  c  c  c   c  
  c

  c<<c

+-c$ c  c 


c  c  c  c   c 
  c  c   c
 c  c  c   c 
c   c  c    c
   c
+(-c$ c  c 
c  c  c  c 
  c   c  c 
  c
  c

c
 c
  c<!c

Sc "1c

$ c  c  c  


c   c 
c   c   c   c  c
 c  c  c

  c<"c

$ c c


c
cc c   c   c c   c c  c
 c  c  c  c 
 c  c  c    c 
 c

c  c  c c   c  c  c    c c c 
 cc

`agian Ketujuh ?ak atas Kesejahteraan

  c<6c

+-c$ c c


c c  c  cc c    c c
 c cc  c c    c  c c   c c
  c c c  c
 c
+(-c  c c 
c  c   c c  c c  c
  c
 c
+<-c) c  c c%c c

  c<3c

+-c  c
c   c  c  c  c c  c c
 c
 
c  c  c  c  c   c  c  c  c
    c c c  c  c   c
+(-c*  c  c  c    c  c
 c c  c c

c 
c  c  c   c   c  c    c  c  c
  c  c  c
c c   c  c  c  c  c
 c  c  c   c  c c c

  c<2c

+-c$ c   c   c  c  c  c   c  c   c 


c
 c  c c  c
+(-c$ c c
c c c 
c  c c  c c
c
 c  c    c    c c  c
+<-c$ c  c   c  c  c   c  c   c   c  c   c
 c   c  c  c 
c  c 
c  c     c   c
 c c  c
+!-c$ c c  c c c  c c  c  c c  c
 c    c    c 
c  c 
c  c  c  c  c
  c c  c c   c 
 c     c

c
 c
  c< c

$ c c


c c c c  c c c 
c
 c c
 c   c c  c  c   c   c  c
 c c  c  c   c

Sc "c

  c!1c

$ c c


c c c c c 
 c c  c

  c!c

+-c$ c  c  c


c  c  c c c
c c
c  c
 c c   c  c  c
c
+(-c$ c  c  c c c c c  c
 c c    c

c 
c 
c c  c
c

  c!(c

$ c   c   c  c  c c   c % c  c  c   c  c 


c
 
c    c  c  
c  c   c
c  c   c
  c  c  c 
 c  c  c  c  c    c
   c   c   c   c c  c   c   c
 c 
 c   c  c c  c

`agian Kedelapan ?ak Turut Serta dalam Pemerintahan

  c!<c

+-c$ c   c   c 


c  c  
c  c  
c  c  
c c
   c   c
c  c  c   c  c c c
 c 
 c c  c  c  c  c  c   c  
  c
+(-c$ c  c  c
cc c c
c c c  c
 c    c   c  c  
 c  c  c c   c  c
 c c  c   c
+<-c$ c  c  c  c  c c c   c
c

  c!!c

$ c  c   c c  c     c 


c   c   c

 c   c  c  c  c   c 
c  c   c
   c
c c
c% %c c%c  c c  c c
 c  c c c  c  c   c

`agian Kesembilan ?ak Wanita

c
 c
  c!"c

) c  c c  cc 


c
c  c  c

  c!6c

$c  
c c    c  
c  c   c  %c  c c
   c c  c   %c  %c
c  c   c   c
 c   c c c

  c!3c

Sc "(c

$ c   c  c 


c  c  c  c      c c  c
  c  c  c  c     c   c  c  c
c
 c 
 c  c  c  
c  c  c
     c

  c!2c

:  c
c  c  
c c c    cc c c c
 c c c c c   c c
c c

  c! c

+-c:  c 


c  c  
c  
c   c  c   c    c  c
%c c c   c c  c   c
+(-c:  c 
c  c    c   c
c  c    c
  c  c % c 
 c

c  c   c   c    c
 c  c 
  c  c c%c c  c
+<-c) c
c  c   c   c c   c   c %c   c
 c c c 
c
 c

  c"1c

:  c c
c  c c  c
c
c
c c  c  c

 cc  c c c 


c
 c    c

  c"c

+-c$ c c   c  c   c   c  c


c  c  c
  c  c   c  c   c  c  c
c  c   c  c

 c    c
 c  c     c  c
c   c
 c  c
 c  c

c
 c
+(-c$
c  c   c  c   c  c
c  c  c
  c  c   c  c   c   c  c  c
c  c   c
 c     c c
 c  c  c c  c
+<-c$
c c  c c  c c
c c  c c
  c   c  c  c
c  c   c  c
 c   c   c
 c
c  c c c  c  c   c

`agian Kesepuluh ?ak Anak

  c"(c

+-c $ c  c 


c  c   c  
c  c  c    c    c  c
  c

+(-c) c  c 
c
c  c  c c c   c
c  cc c
 c c 
c
 c
c c c  c

  c"<c

Sc "<c
+-c$ c  c c c  c
c c
c
 c
c
 c  c  %c 
  c
+(-c$ c  c  c 
  c 
c  c  c   c  c  c
    c

  c"!c

$ c  c  c   c % c  c  c  c 


c  
c    c
 c  
c  c   c
c  c   c   c  c  c

  c c c   c   c  c  c  cc
 c   c   c  c 
 c    c   c  c
  c

  c""c

$ c  c 
c  c  
c c    c  c  c  c
 c  c  c     c  c   c c  
c  c  c  c  c
 c c

  c"6c

+-c$ c  c
c c
c  c c  c  c c 
c
 
c c  cc
+(-c c
c  c  c  c  c  c   c  c  
 c   c
 c   c  c  c  c   c c  c  c c  
c
 
c  c   c   c  c  
c  c c  c  c  c
  c   c

Bc

c
 c
  c"3c

+-c$ c  c 
c  c   c  
 c   c  c  
c  c
c 
  c  
c  c  c  c   c   c   c  c
 c  c  c   c
+(-c$ c  c 
c  c    c  c  c  c  c  c    c
 c   c   c  c  c  c 
c  c  c  c  c
 c c c
c c  c  c    c  c c c
+<-c& c  c  c  c  c     c  c  c  c +(-c
c
  c   c  c c c c
 c

  c"2c

+-c$ c  c 
c  c    c   c
 c  c  c  c
   c% c  c c   c  c c c 
c  c
  c  c  
c c c  c   c  c 
c c   c c
 c  c  c 
c  cc
+(-c c
c  c  c  c  c  
c  c   c  c  c
   c % c  c  c    c   c  c  c  
c
  c   c   c  c  c 
c 
 c  c  c

 c c c
c  c  c
  c

  c" c

Sc "!c

+-c$ c  c
c  c c
c  c c  c  c  c
 c 
 c  cc  c c  c  c c  c
 c c
c
 c  c 
 c 
c c 
c c  c   c  c
 c
+(-c c   c     c  c  c  c +-c
c  c  c  c
c c  c 
 c  c   c  c  c  c   c
 c c 
c  c

  c61c

+-c$ c  c 
c  c  
c  c  c    c  c   c
  c   c  c  c  c  c  c  c
   c
+(-c$ c  c
c c c c c% c c c
 c     c  c   c c   c  c   c  c
 c  c  c c   c

  c6c

$ c  c 
c  c 
c   c  c  c  c   c  c
  c  c   c  c  c  c  c  c  c    c
c  c c

c
 c
  c6(c

$ c  c 
c  c  
c    c 
 c  c   c  c
  c  c c c 
c% c c c  c

  c6<c

$ c  c 
c  c  c    c c  c  c   c   c
  c 
c c c c c c cc    c

  c6!c

$ c  c
c c 
c  c c   c   c c
 c  c   c  c 
 c  c 
 c   c  c
 c 
 c% c c 
 c c c c  c

  c6"c

$ c  c 
c  c  
c   c  c   c    c  c
 
c   c   c    c  c  c  c   c  c

 c   c  c c? c  %c  c

  c66c

+-c$ c  c
c c c  c   c   c  c  c
 
c
  c c c  c
+(-c)  c  c  c
  c c
c  c   c  
c  c  c
 c  c c 
c  c
+<-c$ c  c
c c c  c    c  c  c
 c

Sc ""c

+!-c   c
 c  c  c  c  c
 c 
c  c c
 c
 c  c  c  c
 c   c    c   c   c

c
+"-c$ c  c c  c    c
c   c  c  c
  c  c  c 
 c 
c   c  c  c
 c   c  c
c 
c  c  c   c  c c
  c
+6-c$ c  c  c   c    c 
c  
c   c
 c
 c   c  c   c % %c  c  c 
 c   c
 c  c
 c
+3-c$ c  c  c   c    c 
c  c  c c  c
 
c   c c  c   c * c  c  %c  c  c 
c
 c c cc cc

c
 c
 &'      

  c63c

$ c  c  c  c c  


c   c ,  c  c  c  
c   c
  c    c
 c  c  c  c
 c   c
 c
c  c  c c
c c 
c  c,  c c

  c62c

$ c   c   c  c  c  c  c   c  c   c  c  c


 c  c   c

  c6 c

+-c$ c  c  c 


 c
c  c   c  c c  c  c  c
  cc 
 c   c  c c  c
+(-c$ c
c  c  c c c   c  c c c
  c  c 
 c
c  c  c c   c  c   c  c  c
 c 
c  c 
 c  c  c  c
   c

  c31c

 c   c
c  c    c  c  c  c  c   c
   c  c   c  
c   c  c  c  c  c
  c  c 
  c  c
c  c   c  c c  c  c

c  c  c  c  c  c   c   c    c  c
 cc c c   c  c

 &'    


 '   ? 

  c3c


c c c c  c
 c c c c
  c
c  c   c  c  c  c   c c   c
   c c  c
 c   c  c
c  c   c  c
 c 
c  c,  c c

Sc "6c

  c3(c

/  c  c  c   c 


c     c  c  c   c 3c
 c 
c   c  c % %c  c  c
 c   c  c
 c  c
 c    c  c c c c

c
 c
 &      
 

  c3<c

) c  c   c  c  c  c   c c


 c   c   c  
c
 c    c   c     c  c  c   c  c

  c 
 c
c  c   c  c   c   c  c c
 c  cc c  c  c

  c3!c

 c c  c c  cc 


c  c
 c
c
  c   c  c 
c   c   c  c  c  c

 c
c  c  c  c   c  c c c c 
 cc

 &     ?     

  c3"c

/ c)*uc .c

c   c c  c %c  c    c


c  c   c
 c  c    c  c   c  !"c  c   c   c
#  #  c c  c' c) c* cu  =c c
c   c   c  c  c
c  c   c  c
   c  c   c  c 
 c  c    c
  c c  c c 
 c

  c36c

+-c c   c   c / c )*uc    c %c   c


  c 
c   c c c c
c  c  c
+(-c/ c)*uc  c 
c   c c% c c c
 c c 
 c   c   c
 c  c   c 
 c
 c  c   c 
 c
c  c   c  c   c   c
  c
+<-c/ c)*uc  cc  c  c,  c c
+!-c  c/ c)*uc  c cc 
c

  c33c

/ c)*uc   c   c

c
 c
  c32c

Sc "3c

+-c/ c)*uc c    c cc .c


c  c  = c
c c c
+(-c/ c)*uc c
c$   cC c  cc   c

  c3 c

+-c$ c  c 


c c    cc/ c)*uc
+(-c$ c  cc c 
c  c/ c)*uc
+<-c$ c   c   c   c  c c  c / c  c
u c/ c/ c)*uc

  c21c

+-c   c   c/ c)*uc  c 


c$ c
+(-c/ c c$ c c c  c  c c/ c)*uc

  c2c

+-c$   c C c  c    c  %c  c    c


  c/ c)*uc
+(-c$   c C c c  
c $  c C c  c  c  
c c
 c c cc
+<-c$  c C c   c  
c  c   c 0c  c  c  c
/ c)*uc
+!-c$  c C c  c  
c $ c   c  c   c  c
/ cc
+"-c/ c  c  c   c  c  c   c $   c C c
  c c/ cc

  c2(c

/ c  c $ c   c  c $c /c  c 


c c  c
  c  c c/ c)*uc

  c2<c

+-c* c / c )*uc 


c <"c + c  
c  -c  c  c  
c  
c
 c   c ,  c ,  c  c    c  c / c )*uc
 c c 
cc c/ c0  c
+(-c/ c)*ucc 
c c/ c c(c+ -c c:  c/ c
+<-c/ c c:  c/ c/ c)*uc 
c 
c c c* c
+!-cu  c    c   c / c )*uc   c "c +  -c 
c  c 
c

c  c  c  c
 c cc+ -c c  c   c

c
 c
Sc "2c

  c2!c

c  c  c c  c/ c)*uc 


c:  c0  c c
 .c

c   c   c  c   c   c  c  c  c  c


  c c  c
c  c   =c
c   c   c
c   c  c    c  c  c
%c
 c  =c
c   c c  c  %c   %c  c   c c   =c
 c
c  c  
c   c  
c    c  c   c    c
   c c  c cc

  c2"c

+-c
 c  c / c )*uc   c    c  c $ c
  c c
 c   c c  c,  c,  c c
 c  c c/ cc
+(-c* c/ c)*uc
c   c  c  c  .c
c  c =c
c  c c=c
c  c   c  c 
c  c    c  c  c   c
  c c  cc+ -c
c  cc=c
c   c  c
c  c c  c 
 =  c
c   c   c  c  c  c

c c  c c  
c $ c
  c  c   c    c  c  c  c  c  c
  c c   c/ c)*uc

  c26c

/ c  c   c   c  


c    c  c 
 c
  c  c  c / c )*uc   c  c   c  c c
/ c)*uc

  c23c

+-c$ c  c/ c)*uc   .c


c  c  c  c   c c c c  c
/ c)*u=c
c   c   c %c  c 
c 
c  c    c  c
/ c)*u= c
c   c 
 c   c  c  c %  c  c 
 c
/ c)*uc c 
c   c   c  c  c
+(-c$ c* c/ c)*uc
.c
c    c c c  c   c$ c  c c$ =c

c
 c
c  c   c  c   c  c $ c   c  c
$ =c
c   c  c  
c  c / c  c :  c / c / c )*uc  c
$ c  = c
Sc " c
c   c c c* c/ c)*uc c$ c  c c
  c c c   c

  c22c

/ c 
c c  c   c  c
c* c/ c)*uc c  c
  c    c  c c  c  c c/ c)*uc

  c2 c

+-c c    c %c / c )*uc  c   c  c   c


    c  c  c   c 36c / c )*uc  c  c  c
  .c
c   c  c   c   c c   c
c  c   c
 c  c  c     c  c   c c  c
 c % =c
c   c  c   c   c   c    c  c
 c   c  c  c 
c  c
  c   c    c  c   c  c
c  c
  =c
c  c
 c  c c  =c
c c  c c   c  c c  c c   c c  c

c  c  =c
c 
 c   c  
c  c   c  c   c
 c c  c
c  c  = c
%c    c   c  c   c  c   c   c  c 
c
 c  c c  c c c  c c c
c
 c  c
+(-c c    c %c / c )*uc  c  
c     c
 c c  c36c/ c)*uc c c c  .c
c     c    c  c
c  c   c   c    c
 =c
c   c   c    c    c  c
c  c   c  c
  c c% c c% c c  c  c  = c
c    c  c   c   c  c 
c  c   c c  c
  c c c  c c c
c  c  c
+<-c c    c %c / c )*uc  c    c     c
 c c  c36c/ c)*uc c c c  .c
c    c    c
c  c   c  c  c  c
 c
   c=c
c   c  c   c 
 c  c  c  c  c
   c  c    c % c  c   c  c  c   c
   c
c  c  =c

c
 c
c   c   c
c c  c  c c
c c  c
 c c c c    =c
c   c c c c c c    c c   c c
 c c
c c c  =c
c   cc c   c c c  c c  c =c
%c   c 
 c 
c  c  c  c   c   c
 c  c 
c  c  c   c  c c  c   c
 c c/ c  =c
c   c  c 
 c 
c    c   c  c  
 c  c  c  c  c   c 
c c  c  c
/ c  = c

c  c   c    c  c / c   c 
 c
  cc c c cc  c   c c  c
c   c    c
c  c   c  c  
c   c  c
  c   c  
c   c  c  c   c / c )*uc
c c
 c 
c
c   c  c
c
Sc 61c
+!-c c    c %c / c )*uc  c  c     c  c
 c  c36c/ c)*uc c c c  .c
c    c  c
c
=c
c    c   c  c   c   c  c  c   c
 c  c
=c
c  c   c   c   c 
c  c    c   c  c
  =c
c    c   c  c  c c    c
c  c   c
  c
c c c    = c
c    c   c  c  c c    c
c  c   c
  c c  c,  c,  c c c c

  c 1c

+-c$ c  c  c  c    c  c  c   c  c  c 


 c
c
  c 
c   c   c   c  c  c   c  c  c
 c  c/ c)*uc
+(-c  c
 c c    c    c   c c  c  c
 c  c  c  c   c  c  c  c  c  c  c  c
 c  c
+<-c c
c   c   c  
c 
c c  c   c
c  c
 c  c  c 
c  c
c   c   c   c  c
 c  c    c
c  c   c c    c   c
/ c)*uc
+!-c  c   c
c  c  c    c c c  c+<-c
 c  c   c  c   c  c    c
c  c
  c c c 
c   c   c

  c c

+-c  c  c   c   c / c )*uc  c   c  c



 c   .c

c
 c
c  c  c c  c c  =c
c  c  c c 
c   c
c  c  =c
c   c  c  c  c c  c  c c  c 
c
 c =c
c   c   c
 c  c 
c % %c  c    c  c
  =  c
c  c  c    c  c   c
 c  c  c  c
 c  c  c   c

Sc 6c

+(-cu c   c   c c c  c  c


 c  c    c c c  c+-c  c c
  c  c c/ c)*uc

  c (c

+-c c
cc c c  c c c c  c c
c
 c  c    c  c  c    c 
 c  
c  c
 c/ c)*uc  c  c c
 c c c c
c   c  c  c  c  c 
c  c  c  c  c
 c  c   c
+(-c/ c )*uc   c   c  c 
 c  c   c
    c  c   c  c  c c  c  
c / c )*uc
 c  c c c  c  c   c
+<-c  c    c  c  c  c+(-c   c   c   c

 c    c   c  c c  cc  .c
c 
 c    c c    c  =c
c 
 c    c c  c=c
c 
 c    c  =c
c   c  c  c  =c
c  c 
 c   c  c

c  c  c 
 c  c
c  c  c
=c
%c  c

c  c  c 
 c  c c  c
 c c  c c  c  =c
c 
 c c   c
 c 
c c  =  c

c  c

c c  c c
 c  c

  c <c

  c    c
c  c   c   c   c c  c
 c c 
c/ c)*uc

  c !c

+-c
c  c  c  c  c  c 
c  c  c  c     c
 c  c   c 2 c  c +<-c
%c c  c c  c 
c  c
/ c)*uc

c
 c
+(-c*  c   c    c c c  c+-c c
c 
c
c
c c   c c c c c  c  c "c

  c "c

*  c c c  c c  c


 c  c c c
   c / c )*uc   c  c   c / c   c  c

c   c   c   c  c  c  c   c  
  c

  c 6c

+-c   c     c  c  c   c 2 c  c +!-c


%c c  c c
  c 
c* c/ c)*uc c c  c c
Sc 6(c
+(-c   c  c   c     c  c  c  c +-c  c
  c   c  c  c     c  
c   c 
c  c   
c
 
c c
+<-c/  c c    c c c  c+(-c c  c
 c c c  c
 c c c  c c c c
c
+!-c*  c  c  c c   c 
c
c c
c  c   c
 c  c   c  c  c c  c 
c  c   c
 c   c   c 0c  c  c  c c
  c   c    c  c 
c  c Dc /  c
#   c/
 c cu
c Dc
+"-c  c  c   c  c  c     c  c  c  c
+!-c

  c 3c

/ c )*uc  c    c  c 


 c  c    c %c
 c c  c c c
c  c  c c    c c
   c   c  c   c ,  c ,  c  c  c c
 c c   cu

c*c

  c 2c

*  c / c )*uc   c   c *  c    c  c #  c


0  c

  c c

/ c  c   c   c    c %c  c  c  c  c   c


/ c)*uc c 
c c c  c  c c/ c)*u c

c

c
 &    0    

  c11c

$ c  c   c   c   c   c    c   c    c
   c  c   c     c  c 
c   c  c
  c c c  c
c  c  c

  c1c

$ c  c   c   c   c   c    c   c    c
   c  c   c     c  c 
c    c  c
 c   c    c
c  c   c   c / c )*uc  c   c
c c c c  c  c c c  c
c  c
  c

  c1(c

$ c  c   c   c   c   c    c   c    c
   c  c   c     c  c
c c  c c
 c  c  c  c  c   c  c
c  c   c
  c/ c)*uc c  c   c  c

Sc 6<c

  c1<c

$ c  c   c   c   c   c    c   c    c
   c  c c   c c  c   c     c  c
  c   c c  c   c   c  c / c )*uc   c
  c  c c  c    c % c  c
c  c
  c

 
 ?     

  c1!c

+-c c   c    c


c  c   c  c  c  c   c
) c* cu  cc   c  cc
+(-c  c     c  c  c  c +-c  c  c  
 c c  c c c  c!c+ -c
c
+<-c$ c c   c) c* cu  c    c  c  c
 c +(-c  c  c    c
c  c   c     c
 c c  c+-c  c 
c  c c c

c
 c
   ?  

  c1"c

+-c$ c  c  c


c  c   c  c  c  c   c
   c c   c  c c   c  c  c  c
  cc
+(-c  c c  c  c.c
c / c )*uc  c  c    c / c c 0c "1c

c  <c  c /c 0  c ) c * c u  c   c   c
/ c)*ucc  c=c
c / c :  c / c  c * c / c )*uc  
c  c   c
%c  c  c   c    c   c c   c
   c   c/ c)*uc c = c
c  c  
c  c  c   c  
c / c )*uc  c
  c    c   c  cc
+<-c c  c  c  c (c + -c 
c  c   c   c c
 c   c   c  c  c  c  c   c c / c
)*uc
c  c c  cc

      


 ?  

Pada awal abad XII Raja Richard yang dikenal adil dan bijaksana telah diganti oleh Raja
John Lackland yang bertindak sewenang±wenang terhadap rakyat dan para bangsawan.
Tindakan sewenang-wenang Raja John tersebut mengakibatkan rasa tidak puas dari para
bangsawan yang akhirnya berhasil mengajak Raja John untuk membuat suatu perjanjian yang
disebut Magna Charta atau Piagam Agung.

Magna Charta dicetuskan pada 15 Juni 1215 yang prinsip dasarnya memuat pembatasan
kekuasaan raja dan hak asasi manusia lebih penting daripada kedaulatan raja. Tak seorang pun
dari warga negara merdeka dapat ditahan atau dirampas harta kekayaannya atau diasingkan atau
dengan cara apapun dirampas hak-haknya, kecuali berdasarkan pertimbangan hukum. Piagam
Magna Charta itu menandakan kemenangan telah diraih sebab hak-hak tertentu yang prinsip
telah diakui dan dijamin oleh pemerintah. Piagam tersebut menjadi lambang munculnya
perlindungan terhadap hak-hak asasi karena ia mengajarkan bahwa hukum dan undang-undang
derajatnya lebih tinggi daripada kekuasaan raja.

Isi Magna Charta adalah sebagai berikut :

c Raja beserta keturunannya berjanji akan menghormati kemerdekaan, hak, dan kebebasan
Gereja Inggris.
c aja berjanji kepada penduduk kerajaan yang bebas untuk memberikan hak-hak sebagi
berikut :
 c Para petugas keamanan dan pemungut pajak akan menghormati hak-hak penduduk.

c

c
 c Polisi ataupun jaksa tidak dapat menuntut seseorang tanpa bukti dan saksi yang sah.
 c Seseorang yang bukan budak tidak akan ditahan, ditangkap, dinyatakan bersalah tanpa
perlindungan negara dan tanpa alasan hukum sebagai dasar tindakannya.
 c Apabila seseorang tanpa perlindungan hukum sudah terlanjur ditahan, raja berjanji akan
mengoreksi kesalahannya.

 ?     

?obeas Corpus Act adalah undang- undang yang mengatur tentang penahanan seseorang
dibuat pada tahun 1679. Isinya adalah sebagai berikut :

c Seseorang yang ditahan segera diperiksa dalam waktu 2 hari setelah penahanan.
c Alasan penahanan seseorang harus disertai bukti yang sah menurut hukum.

  
? 

`ill of Rights merupakan undang-undang yang dicetuskan tahun 1689 dan diterima
parlemen Inggris, yang isinya mengatur tentang :

c Kebebasan dalam pemilihan anggota parlemen.


c Kebebasan berbicara dan mengeluarkan pendapat.
c Pajak, undang-undang dan pembentukan tentara tetap harus seizin parlemen.
c ?ak warga Negara untuk memeluk agama menurut kepercayaan masing-masing .
c Parlemen berhak untuk mengubah keputusan raja.

& ?         

Pemikiran filsuf John Locke (1632-1704) yang merumuskan hak-hak alam,seperti hak
atas hidup, kebebasan, dan milik (life, liberty, and property) mengilhami sekaligus menjadi
pegangan bagi rakyat Amerika sewaktu memberontak melawan penguasa Inggris pada
tahun 1776. Pemikiran John Locke mengenai hak ± hak dasar ini terlihat jelas dalam
Deklarasi Kemerdekaan Amerika Serikat yang dikenal dengan DECLARATION OF
INDEPENDENCE OF T?E UNITED STATES.

Revolusi Amerika dengan Declaration of Independence-nya tanggal 4 Juli 1776, suatu


deklarasi kemerdekaan yang diumumkan secara aklamasi oleh 13 negara bagian, merupakan
pula piagam hak ± hak asasi manusia karena mengandung pernyataan ³`ahwa
sesungguhnya semua bangsa diciptakan sama derajat oleh Maha Pencipta. `ahwa semua
manusia dianugerahi oleh Penciptanya hak hidup, kemerdekaan, dan kebebasan untuk
menikmati kebhagiaan.

John Locke menggambarkan keadaan R  R  R, ketika manusia telah memiliki
hak-hak dasar secara perorangan. Dalam keadaan bersama-sama, hidup lebih maju seperti
yang disebut dengan R  R  R
 locke berpendapat bahwa manusia yang berkedudukan
sebagai warga negara hak-hak dasarnya dilindungi oleh negara.

Declaration of Independence di Amerika Serikat menempatkan Amerika sebagai negara


yang memberi perlindungan dan jaminan hak-hak asasi manusia dalam konstitusinya,
kendatipun secara resmi rakyat Perancis sudah lebih dulu memulainya sejak masa Rousseau.

c
 c
Kesemuanya atas jasa presiden Thomas Jefferson presiden Amerika Serikat lainnya yang
terkenal sebagai ³pendekar´ hak asasi manusia adalah Abraham Lincoln, kemudian
Woodrow Wilson dan Jimmy Carter.

Amanat Presiden Flanklin D. Roosevelt tentang ³empat kebebasan´ yang diucapkannya


di depan Kongres Amerika Serikat tanggal 6 Januari 1941 yakni :

Gc Kebebasan untuk berbicara dan melahirkan pikiran (freedom of speech and


expression).
Gc Kebebasan memilih agama sesuai dengan keyakinan dan kepercayaannya (freedom
of religion).
Gc Kebebasan dari rasa takut (freedom from fear).
Gc Kebebasan dari kekurangan dan kelaparan (freedom from want).

Kebebasan- kebebasan tersebut dimaksudkan sebagai kebalikan dari kekejaman dan


penindasan melawan fasisme di bawah totalitarisme ?itler (Jerman), Jepang, dan Italia.
Kebebasan ± kebebasan tersebut juga merupakan hak (kebebasan) bagi umat manusia untuk
mencapai perdamaian dan kemerdekaan yang abadi. Empat kebebasan Roosevelt ini pada
hakikatnya merupakan tiang penyangga hak-hak asasi manusia yang paling pokok dan
mendasar.

& ?      

Perjuangan hak asasi manusia di Prancis dirumuskan dalam suatu naskah pada awal
Revolusi Prancis. Perjuangan itu dilakukan untuk melawan kesewenang-wenangan rezim
lama. Naskah tersebut dikenal dengan DECLARATION DES DROITS DE L¶?OMME ET
DU CITOYEN yaitu pernyataan mengenai hak-hak manusia dan warga negara. Pernyataan
yang dicetuskan pada tahun 1789 ini mencanangkan hak atas kebebasan, kesamaan, dan
persaudaraan atau kesetiakawanan (liberte, egalite, fraternite).

Lafayette merupakan pelopor penegakan hak asasi manusia masyarakat Prancis yang
berada di Amerika ketika Revolusi Amerika meletus dan mengakibatkan tersusunnya
Declaration des Droits de I¶homme et du Citoyen. Kemudian di tahun 1791, semua hak -hak
asasi manusia dicantumkan seluruhnya di dalam konstitusi Prancis yang kemudian ditambah
dan diperluas lagi pada tahun 1793 dan 1848. Juga dalam konstitusi tahun 1793 dan 1795.
revolusi ini diprakarsai pemikir ± pemikir besar seperti : J.J. Rousseau, Voltaire, serta
Montesquieu. ?ak Asasi yang tersimpul dalam deklarasi itu antara lain :

1)c Manusia dilahirkan merdeka dan tetap merdeka.


2)c Manusia mempunyai hak yang sama.
3)c Manusia merdeka berbuat sesuatu tanpa merugikan pihak lain.
4)c Warga Negara mempunyai hak yang sama dan mempunyai kedudukan serta
pekerjaan umum.
5)c Manusia tidak boleh dituduh dan ditangkap selain menurut undang-undang.
6)c Manusia mempunai kemerdekaan agama dan kepercayaan.
7)c Manusia merdeka mengeluarkan pikiran.
8)c Adanya kemerdekaan surat kabar.

c
 c
9)c Adanya kemerdekaan bersatu dan berapat.
10)cAdanya kemerdekaan berserikat dan berkumpul.
11)cAdanya kemerdekaan bekerja,berdagang, dan melaksanakan kerajinan.
12)cAdanya kemerdekaan rumah tangga.
13)cAdanya kemerdekaan hak milik.
14)cAdanya kemedekaan lalu lintas.
15)cAdanya hak hidup dan mencari nafkah.

& ?      ?

Setelah perang dunia kedua, mulai tahun 1946, disusunlah rancangan piagam hak-hak
asasi manusia oleh organisasi kerja sama untuk sosial ekonomi Perserikatan `angsa -`angsa
yang terdiri dari 18 anggota. P`` membentuk komisi hak asasi manusia (commission of
human right). Sidangnya dimulai pada bulan januari 1947 di bawah pimpinan Ny. Eleanor
Rossevelt. `aru 2 tahun kemudian, tanggal 10 Desember 1948 Sidang Umum P`` yang
diselenggarakan di Istana Chaillot, Paris menerima baik hasil kerja panitia tersebut. Karya
itu berupa UNIVERSAL DECLARATION OF ?UMAN RIG?TS atau Pernyataan Sedunia
tentang ?ak ± ?ak Asasi Manusia, yang terdiri dari 30 pasal. Dari 58 Negara yang terwakil
dalam sidang umum tersebut, 48 negara menyatakan persetujuannya, 8 negara abstain, dan 2
negara lainnya absen. Oleh karena itu, setiap tanggal 10 Desember diperingati sebagai hari
?ak Asasi Manusia.

Universal Declaration of ?uman Rights antara lain mencantumkan, `ahwa setiap orang
mempunyai ?ak :

Gc ?idup
Gc Kemerdekaan dan keamanan badan
Gc Diakui kepribadiannya
Gc Memperoleh pengakuan yang sama dengan orang lain menurut hukum untuk mendapat
jaminan hokum dalam perkara pidana, seperti diperiksa di muka umum, dianggap tidak
bersalah kecuali ada bukti yang sah
Gc Masuk dan keluar wilayah suatu Negara
Gc Mendapatkan R 
Gc Mendapatkan suatu kebangsaan
Gc Mendapatkan hak milik atas benda
Gc `ebas mengutarakan pikiran dan perasaan
Gc `ebas memeluk agama
Gc Mengeluarkan pendapat
Gc `erapat dan berkumpul
Gc Mendapat jaminan sosial
Gc Mendapatkan pekerjaan
Gc `erdagang
Gc Mendapatkan pendidikan
Gc Turut serta dalam gerakan kebudayaan dalam masyarakat
Gc Menikmati kesenian dan turut serta dalam kemajuan keilmuan

Majelis umum memproklamirkan Pernyataan Sedunia tentang ?ak Asasi Manusia itu
sebagai tolak ukur umum hasil usaha sebagai rakyat dan bangsa dan menyerukan semua
anggota dan semua bangsa agar memajukan dan menjamin pengakuan dan pematuhan hak-

c
 c
hak dan kebebasan- kebebasan yang termasuk dalam pernyataan tersebut. Meskipun bukan
merupakan perjanjian, namun semua anggota P`` secara moral berkewajiban
menerapkannya.

c
 c

You might also like