BAB 29 - DASAR LUAR MALAYSIA

DEFINISI DASAR LUAR

• Merujuk kepada matlamat, rancangan, serta tindakan yg diambil oleh negara apabila mengadakan
hubungan dgn negara2 lain.
• Berkait rapat dengan dasar dalaman negara itu.

FAKTOR PENENTUAN DASAR LUAR MALAYSIA

• Faktor dalaman
 Kepentingan nasional - ekonomi, kebudayaan & keselamatan negara.
 Agama islam - agama rasmi
 Struktur politik negara - sistem demokrasi berparlimen.

• Faktor luaran
 Keadaan politik serantau - terutama negara2 anggota ASEAN.
 Pertubuhan antarabangsa yg Malaysia anggotai - PBB, Persekitaran geostrategik - kedudukan
Malaysia yg sgt strategik di dunia
 Pertubuhan negara2 berkecuali (NAM), pertubuhan persidangan negara2 islam
 Undang2 antarabangsa.

• Faktor kepimpinan
 Wawasan pemimpin malaysia
 Hubungan diplomatik dgn negara lain.
 Dasar berkecuali- hubungan 2 hala tanpa mengira ideologi & politik.

• Faktor sejarah & budaya

 Bekas tanah jajahan British
 Masyarakat majmuk- mementingkan prinsip perpaduan antara manusia & prinsip penghormatan &
hak asasi manusia.

DASAR LUAR DALAM TEMPOH 1957-1970

• Dasar Pro-Barat
 Perjanjian pertahanan Anglo-Malaya dimeterai pada tahun 1957
 Mengamalkan dasar perdagangan bebas - negara barat.
 Aktiviti ekonomi bergantung pd bantuan teknikal & modal darat, cthnya Rancangan
Columbo.

• Dasar Antikomunis
 Darurat berkuat-kuasa di Persekutuan Malaya
 Tidak mengiktiraf Republik Rakyat China
 Tunku Abdul Rahman melawat ke Vietnam Selatan & menjalinkan hubungan diplomatik yg
sedang menghadapi hubungan diplomatik.

• Dasar Kerjasama Serantau

 Menganggotai Persatuan Asia Tenggara (ASA) 1961
 Menganggotai MAPHILINDO -1963
 Menganggotai ASEAN - 1967

• Dasar Anti-Aparteid
 Menentang dasar aparteid di Afrika Selatan hingga 1993
 Tindakan ini paling banyak mengubah dasar negara.
• Pergerakan Negara2 Berkecuali (NAM)
• Berpegang pd prinsip NAM yg ditetapkan dlmn persidangan negara2 Afro-Asia di Bandung 1955:
 Menghormati hak asasi manusia, kedaulatan serantau, & mengakui persamaan semua ras &
negara.
 Mendaulatkan keutuhan wilayah sesebuah negara
 Menyelesaikan pertelingkahan antarabangsa - rundingan
 Menghormati hak rakyat utk menentukan nasib negaranya.

• Misi Pengalaman di bawah naungan Pertubuhan Bangsa2 Bersatu (PBB)

 Malaysia menghantar tentera menyertai misi pengaman PBB di Kongo 1965-1966.

DASAR LUAR DALAM TEMPOH 1970-1981

• Dasar Berkecuali
 Tamatnya konfrontasi dgn Indonesia
 Berpegang teguh pd dasar berkecuali & ZOPFAN ( Zone of Peace, Freedom, and Neutrality)
 Menggugurkan dasar antikomonis, mengadakan hubungan diplomatik dgn Republik Rakyat
China, Rusia & Jerman Timur
 Menyokong kemasukan China ke Pertubuhan Bangsa2 Bersatu (PBB)

• Kelunturan Dasar Pro-Barat

 Corak perniagaan & perdagangan berubah – campuran
 Pelaburan asing disekat ( selaras dgn dasar ekonomi baru)

• Dasar Pro-Islam
 Aktif dlm Pertubuhan Persidangan Negara2 Islam (OIC)
 Tunku Abdul Rahman dilantik menjadi Setiausaha OIC
 Mengeratkan hubungan dgn negara2 Islam

• Zon Ekonomi Eksklusif (ZEE)

 Konsep yg bermakna sesebuah negara berkuasa sepenuhnya terhadap pengurusan & eksploitasi
kekayaan di kawasan perairan dlm lingkungan 200 batu nautikal dr persisiran pantai negaranya.
 Memberi implikasi bahawa malaysia dapat mengeksloitasi petroleum di kawasannya.
 Tidak dapat menyelesaikan masalah2 spt;
(a) tuntutan terhadap Kepulauan Spratly (Natuna Anambas) oleh China,
Filipina, Vietnam, & Malaysia.
(b) rebutan Pulau Batu Putih antara Malaysia dgn Singapura.
(c) tuntutan hak melombong hak simpanan petroleum di luar persisiran pantai
Laut China Selatan antara Malaysia dgn Brunei Darussalam.

DASAR LUAR DALAM TEMPOH 1981-1989

• Dasar Pandang ke Timur
 Rapat dgn Jepun & Korea
 Kerjasama teknikal & perdagangan yg lebih erat
• Mengurangkan Pergantungan pd Barat
 Mewujudkan Kumpulan 15 yg terdiri drp negara membangun.
 Mengadakan Suruhanjaya Selatan2 & Dialog Selatan2.
 Berjuang utk mewujudkan Order Baru Ekonomi Dunia (NIEO)
 Menghadiri Persidangan 15 di Buenos Aires, Argentina
 Mengadakan Program Kerjasama Malaysia.

• Pertubuhan Komanwel
 Menjadi tuan rumah kpd Mesyuarat Ketua2 Kerajaan Komanwel (CHOGM) – 1989
 Tun Dr. Mahathir, muncul sbg jurucakap & wira Dunia Ketiga dlm mesyuarat itu.
• Isu Antartika
 Diisytiharkan sebagai kawasan bebas & khazanahnya menjadi milik bersama.
 Keuntungan Antartika dikongsi secara sama rata oleh negara2 di dunia.
 Ekologi alam antartika hendaklah dipertahankan.
 Kerjasama antarabangsa dlm kajian saintifik di Antartika boleh dijalankan
 Antartika boleh digunakan utk menjalankan kajian nuklear tetapi mesti bebas drp ketenteraan &
senjata nuklear.

• Misi Pengalaman Pertubuhan Bangsa2 Bersatu

 Malaysia menghantar tentera utk menyertai misi pengalaman PBB di tempat2 berikut;
 Iran – Iraq (1988-1992)
 Angola (1989)
 Namibia (1989)

• Isu – Isu Lain

 Berusaha mencari penyelesaian masalah politik di Kemboja melalui saluran ASEAN
 Menganggotai Majlis Keselamatan PBB bg tempoh 1965-1966 & 1989-1990.
 Tun Dr. Mahathir menjadi Pengerusi Persidangan Antarabangsa tentang penyalahgunaan &
penyeludupan dadah di Vienna, 1987 (ICDAIT)
 Semakin rapat dgn negara2 Islam, membela nasib Pertubuhan Pembebasan Palestin (PLO), &
Prihatin terhadap pergolakan di Afghanistan serta perang Iran- Iraq

DASAR LUAR DALAM TEMPOH 1990-AN

• Sidang Kemuncak Bumi 1992 & 1997
 Lantang menyuarakan isu alam sekitar & ingin negara maju memikul tanggungjawab bersama.

• Dialog Selatan – Selatan

 Malaysia mengetuai Kumpulan 15

• Dialog Antarabangsa Langkawi

 Menggalakkan perkongsian pintar yg akan menjadi landasan kpd negara membangun menimba
pengalaman & memperjuangkan perdagangan bebas bersama dlm WTO
 Membincangkan masalah dunia dlm kalangan negara membangun.
 Merapatkan komunikasi Malaysia dgn negara2 Afrika.

• Isu Bosnia – Herzegovina & Kosovo

 Lantang mengemukakan ketidakpuasan sara Pertubuhan Bangsa2 Bersatu (PBB) menyelesaikan
isu.
 Mewujudkan Kumpulan Penghubung OIC & Kumpulan Mobilisasi Bantuan.
 Menerima org pelarian perang Bosnia ke Malaysia.
 Mendesak Serbia menghentikan penghapusan etnik.

• Penyertaan dlm Pertubuhan Bangsa2 Bersatu (PBB)

 Aktif menghantar tentera utk berkhidmat di bawah PBB.
 Malaysia dipilih menjadi Pengerusi Perhimpunan Agung PBB – 1996
 Malaysia terpilih menganggotai Majlis Keselamatan PBB utk kali ke-3 bg tempoh 1999-2000

• Dasar Keamanan
 Malaysia terlibat dlm penyelesaian pertikaian wilayah & kepulauan yg meliputi Kepulauan
Spratly, Pulau Batu Putih, Pulau Ligitan, & Pulau Sipadan.
 Membantu memulihkan keamanan di Kemboja.
• Pertubuhan Komanwel
 Malaysia dilantik sebagai Pengerusi Program Kerjasama Komanwel bg Pengurusan
Teknologi (CPTM) -1996
 Menjadi tuan rumah kpd Sukan Komanwel ke-16 (SUKOM) -1998

• Pertikaian Malaysia Dgn Singapura

 Rakyat Malaysia yg bekerja di Singapura hanya dibenarkan utk mengeluarkan wang dlm
Tabung Kumpulan Wang Simpanan Pusat (CPF) di Singapura selepas mencapai 55 tahun.
 Singapura mengheboh2kan kelemahan Malaysia.
 Buku Memorial Menteri Kanan Singapura, Lee Kuan Yew, menjejaskan imej bekas
pemimpin negara.
 Semakan kadar harga air kpd Singapura menemui jln buntu.
 Penambakan pantai di Selat Tebrau & penebusgunaan tanah di perairan Pulau Tekong yg
dijalankan di Singapura.

• Penyertaan dlm D-8 ( Kumpulan 8 buah negara sedang membangun)

 Diasaskan di Turki (1997) & terdiri dr 8 buah negara islam sedang membangun; malaysia, mesir,
turki, nigeria, iran, pakistan, Bangladesh, & indonesia.
 Bertumpu pd kerjasama dlm bidang sosial & ekonomi.
 Antara projek yg dilancarkan dlm persidangan pertamanya di Turki;
 Penubuhan syarikat pemasaran & perdagangan antarabangsa
 Bengkel tentang pembasmian kemiskinan
 Penubuhan bank & data perindustrian & teknologi
 Pengasasan skim perbankan & insuran Islam bg syarikat D-8
 Pembangunan akuakultur persisir pantai & pedalaman

• Isu- Isu lain

 Menjadi tuan rumah Persidangan Kemuncak Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC) -1998 di
kuala lumpur
 Tuan rumah Persidangan Kumpulan 15 di Kuala Lumpur
 Tuan rumah Persidangan Antarabangsa badan2 bukan kerajaan dalam pencegahan &
penyalahgunaan dadah
 Menyertai Persidangan Kemuncak Dunia Solar di Nibia -1996
 Menganjurkan konsep perkongsian bijak & kemakmuram jiran (kerjasama yg menguntungkan 2
pihak)
 Menentang ujian nuklear yg dijalankan di Perancis (1996), India & Pakistan (1998)
 Mengutuk Nigeria yg membunuh aktivis penentang kerajaan
 Bertikai dgn Filipina tentang Pulau terumbu Peninjau & Terumbu Siput.

DASAR KUAH DALAM TEMPOH 2000-AN

• Menghantar pasukan tentera utk menyertai misi pengalaman PBB di Timor Timur yg telah
diberikan kemerdekaan oleh Indonesia
• Menentang keganasan antarabangsa & menentang pengambilan tindakan ketenteraan utk
menghapuskan keganasan.
• Menyeru PBB menganjurkan persidangan antarabangsa utk mengkaji punca2 yg menyebabkan
kumpulan pengganas
• Menjadi Pengerusi Pergerakan Negara2 Berkecuali (NAM) & Pertubuhan Persidangan Negara2
Islam (OIC) -2003
• Mengkritik Amarika Syarikat & sekutunya krn melancarkan perang terhadap Iraq & peningkatan
kumpulam ekstremis & militan di Iraq.

Dasar Luar Dibawah Pemimpin Datuk Sri Abdullah Ahmad Badawi

 mengeratkan hubungan dagangan dgn china
 Membuka lembaran baru dlm hubungan Malaysia dgn Singapura
 Mawakili Pergerakan Negara2 Berkecuali (NAM) memperjuangkan kerjasama multilateral
 Malaysia tegas menuntut keadilan sejagat dgn kedudukannya sbg Pengerusi Pertubuhan
Persidangan Negara2 Islam (OIC) & Pergerakan Negara2 Berkecuali (NAM)
 Menjana hubungan lebih berdiplomasi dgn negara2 anggota ASEAN.

Disediakan oleh:
Khadijah & Fazlina