SEJARAH

PERKEMBANGAN
ILMU LINGUISTIK

TENGKU FEZZYAZLI BIN TENGKU AB.

GHANI
SITI NURULHASIKIN BINTI HANAFI
SEJARAH PERKEMBANGAN ILMU
LINGUISTIK
PERINGKAT AWAL

PERINGKAT PERKEMBANGAN

PERINGKAT PEMODENAN
 PERINGKAT AWAL

ZAMAN INDIA ZAMAN YUNANI

ZAMAN PERTENGAHAN ZAMAN ROMAWI

ZAMAN PEMBAHARUAN
 PERINGKAT PERKEMBANGAN
 Abad ke-18
 Abad ke-19: E.B. Condillac, J. G. Herder, F. V. Schlegel
dan A. W. Schlegel, W. V. Humbold, R. K. Rask, F. Bopp,
J. Grimm, A. Schleicher
 Golongan 80-an dan sesudahnya

PERINGKAT PEMODENAN
 FERDINAND DE SAUSSURE
 L. BLOOMFIELD
 KENNETH L. PIKE
 NOAM CHOMSKY
 CHARLES FILLMORE
 ZAMAN INDIA
 Piagam acoka dianggap dokumen bertulis yang tertua.

 Pemelajaran bahasa untuk tujuan ritual. Bahasa Sanskrit

digunakan untuk mengucapkan doa dalam buku Veda. Salah
sebuah kitab Veda yang terkenal ialah Rigveda.

 Abjad Brahmin telah digunakan sejak abad ke-5 SM.

Abjad ini terdiri daripada 46 huruf, dan diolah dalam
rumus bahasa yang dinamakan Sanskrit melalui penyerapan
tatacara empiris.

 Panini telah menghasilkan karya yang berjudul

ASTADYAYI yang mengandung 400 pelajaran mengikut
gaya komentar Veda yang dinamakan SUTRA.

 Bunyi bahasa dipelajari dengan sungguh-sungguh bukan

untuk mengetahui hakikat bahasa, tetapi untuk mendapat
hikmah dalam buku Veda.
 ZAMAN YUNANI
 Ahli falsafah Yunani mula meneliti bahasa sejak 500
SM.

 Bahasa merupakan sesuatu yang melambangkan

tamadun tinggi, dan dapat menerangkan kejadian alam
berasaskan kajian etimologi.

 Bahasa dianggap suci dan wujud semula jadi. Ini telah

menimbulkan persoalan:

Mengapa bahasa manusia tidak sama?

Bagaimana wujudnya bahasa?
Bagaimanakah hubungan antara kata dengan
benda/perkara yang dilambangkan?
Mengapakah sesuatu itu dinamakan itu dan dinamakan
ini?
 ZAMAN YUNANI
 Golongan analogis dan naturalis yang disebut PHUSEI
mengatakan bahawa bahasa berada di luar pengaruh
manusia, iaitu ciptaan Tuhan, bersifat semula jadi,
regular dan logik.

 Golongan anomalis atau konvensenis yang disebut

THESEI pula mengatakan bahawa bahasa bukan natural,
wujud secara konvensyen, tidak seragam dengan pelbagai
kelainan.

 Plato dalam dialognya CRYSTALUS mempersoalkan

perihal hubungan lambang dengan acuannya, iaitu benda
dengan nama benda, sama ada bersifat tabii atau
kesepakatan, walaupun Socrates pernah mengatakan
bahawa lambang perlu sesuai dengan acuannya.
 ZAMAN YUNANI
 Plato juga mengatakan bahawa kesimbolikan bunyi
memang wujud. Contoh yang diberi ialah bunyi [ r ]
menunjukkan gerak, manakala bunyi [ l ] menunjukkan
kehalusan dan kelancaran.

 Bagi Plato, ayat ialah logos yang berupa rentetan kata

yang mempunyai idea yang tuntas. Logos terbahagi dua,
iaitu onoma (kata nama) dan Rhema (kata kerja).

 Aristotle telah memisahkan kata kepada tiga jenis, iaitu

onoma (kata nama), rhema (kata kerja) dan Syndesmoi
(kata hubung).

 Aristotle juga mengakui wujudnya sistem kala, di samping

memperkenalkan konsep neutral, iaitu hubungan antara
lambang dengan acuan bersifat konvensional.
 ZAMAN YUNANI
 Puak Stoik kemudiannya beranggapan bahawa bahasa
mencerminkan benda yang sesuai dengan kudratnya. Mereka
membahagikan kata kepada empat, iaitu nomen (kata nama),
verbum (kata kerja), syndesmoi (kata hubung), dan arthron
(kata sandang).

 Kemudian kaum Alexandrian memperluaskan kelas kata

kepada lapan, iaitu onoma (kata nama), rhema (kata kerja),
metosche (partikel), arthron (kata sandang), antonymia (kata
ganti), prothesis (kata depan), epirrhema (kata keterangan),
dan syndesmoi (kata hubung).

 Semua kajian berasaskan teks kuno. Antaranya ialah syair

suci Homeros yang berjudul Iliad and Odyssey. Syair ini
menjadi buku pegangan orang Yunani Kuno.
 ZAMAN ROMAWI
 Wujud tatabahasa yang agak lengkap oleh
cendekiawan Romawi. Tatabahasa ini merupakan
pengubahsuaian daripada karya Yunani.

 Tatabahasa Latin telah dicipta mengikut model Yunani.

Ini bermakna, pengkodifikasian pemikiran, motif dan
konsep tatabahasa Yunani telah dilakukan.

 Pengaruh bahasa Yunani telah dibawa oleh Crates dari

Mallos, yang kemudiannya diperkembang oleh ahli
tatabahasa Romawi yang terkenal seperti Appplonius
Discollus, M. Terrentius Varro, Priscia dan Donatus.

 Pada zaman Romawi, kelas kata telah ditambah,

daripada lapan menjadi sembilan, iaitu tambahan
numeralia (kata bilangan).
 ZAMAN ROMAWI
 Kebudayaan Hellenisme yang berasaskan ajaran Stoik
juga berkembang. Kumpulan Stoik membedakan tiga
aspek primer bahasa, iaitu:
> Senainon: tanda dan simbol
> Semainomenon atau lekton: makna
> Pragma atau tungchanon: hal luaran, situasi.
 M. Terrentius Varro dianggap ahli tatabahasa Romawi
yang paling tulen dalam bahasa Latin.
 Melalui bukunya yang terkenal, iaitu De Lingua Latina,
beliau telah merumuskan:
> Bahasa itu seragam secara semula jadi.
> Bentuk fleksi dan terbitan mempengaruhi bunyi dan
makna.
> Penggunaan kategori morfologi, sintaksis dan
etimologi.
 ZAMAN ROMAWI
 Priscia melalui karyanya Institutiones
Grammatikae telah membahagikan kelas kata
kepada lapan, iaitu nomen, verbum, participium,
pronomen, adverbiu, praepositio, interjectio dan
conjunctio.

 Karyanya ini dianggap baku hinggi kini, dan

dianggap sebagai kajian tatabahasa Romawi yang
representatif.

 Selain fonologi, aspek yang turut dikaji ialah

morfologi dan sintaksis.
 ZAMAN PERTENGAHAN
 Tujuan bahasa zaman ini untuk mengenal pasti
penyesuaian antara peristiwa bahasa dengan teori
bahasa.

 Ciri utama zaman ini ialah sistem pendidikan Latin.

Bahasa Latin menjadi syarat untuk menjadi cendekia
kerana bahasa itu dianggap sebagai bahasa gereja,
bahasa diplomasi dan bahasa ilmu.

 Petanda zaman ini ialah sekolastik, iaitu cara

mempelajari ilmu yang diperoleh di biara, diskusi orang
alim dan golongan aristokrat. Waktu pagi pengajaran,
waktu petang perdebatan.
 ZAMAN PERTENGAHAN
 Diskusi bahasa dipelopori oleh golongan Medistae,
dan golongan Spekulatif.

 Golongan Medistae mengagungkan semantik.

Mereka menganggap kunci analisis bahasa ialah
peralihan fikiran ke dalam bunyi melalui kata dan
ujaran.

 Golongan Spekulatif menganggap bahawa kata

tidak mewakili rujukan secara langsung. Kata hanya
mewakili benda dalam cara dan aksi. Tatabahasa
semua bahasa dianggap sama walaupun dapat
berobah secara kebetulan.
 ZAMAN PEMBAHARUAN
 Zaman kewujudan semula usaha untuk mempelajari
bahasa Yunani dan Romawi untuk maksud
memanifestasikan kesenian, falsafah dan
kesusasteraan.

 Cendekiawan zaman ini mengagungkan humanisme.

Bahasa dan budaya klasik dipelajari untuk maksud
pedagogi dan kajian ilmiah.

 Dua hal terpenting zaman ini ialah:

> Penguasaan tiga bahasa, iaitu Yunani, Latin dan

Ibrani.
> Perbandingan bahasa itu dengan bahasa manca
Eropah.
 ZAMAN PEMBAHARUAN
 Penyurihan kekeluargaan bahasa mula mendapat
tempat. Hasilnya dikatakan bahawa terdapat
sebelas bahasa induk di Eropah. Empat yang
terbesar ialah Yunani, Jerman, Romawi dan
Slavia.

 Laporan tentang bahasa Asia telah

diketengahkan oleh pengembang agama Kristian.
Antara bahasa yang memainkan peranan penting
ialah bahasa Jepun, bahasa Cina, bahasa di
India dan bahasa di Nusantara.
 LINGUISTIK PERBANDINGAN
 Linguistik perbandingan ialah satu cabang
linguistik sejarah yang berkenaan dengan pembandingan
bahasa-bahasa supaya dapat menentukan perhubungan
sejarah antara bahasa-bahasa itu.
 Linguistik perbandingan bertujuan untuk membina semula
bahasa-bahasa proto dan menentukan perubahan-
perubahan yang telah berlaku pada bahasa-bahasa yang
di dokumenkan itu.
 Teknik asas linguistik perbandingan ialah
kaedah perbandingan yang bertujuan untuk
membandingkan sistem-sistem fonologi, sistem-sistem
morfologi, sintaksis, dan leksikon.
 Pada dasarnya, setiap perbezaan antara dua bahasa yang
berkait harus dapat diterangkan dengan amat munasabah,
dan perubahan-perubahan sistematik, umpamanya dalam
sistem-sistem fonologi atau morfologi, dijangka amat tetap.

 Walaupun bahasa-bahasa proto yang dibina semula melalui

kaedah-kaedah perbandingan adalah andaian, pembinaan
semula ini mungkin mempunyai daya peramalan.

 Teknik asas linguistik perbandingan ialah

kaedah perbandingan yang bertujuan untuk membandingkan
sistem-sistem fonologi, sistem-sistem morfologi, sintaksis,
dan leksikon.

 Setiap perbezaan antara dua bahasa yang berkait harus

dapat diterangkan dengan amat munasabah, dan perubahan-
perubahan sistematik, umpamanya dalam sistem-sistem
fonologi atau morfologi, dijangka amat tetap.
 Walaupun bahasa-bahasa proto yang dibina semula melalui
kaedah-kaedah perbandingan adalah andaian, pembinaan
semula ini mungkin mempunyai daya peramalan.

 Kaedah-kaedah yang mendasarkan perbendaharaan kata ini

hanya boleh menentukan tahap-tahap perkaitan dan tidak
boleh digunakan untuk memperoleh ciri-ciri sebuah bahasa
proto, selain daripada butir-butir yang sama dalam
perbendaharaan kata yang dibandingkan.

 Pendekatan-pendekatan ini telah dicabar kerana masalah-

masalah metodologinya — tanpa pembinaan semula atau
sekurang-kurangnya satu senarai padanan fonologi yang
terperinci, tidak terdapatlah pembuktian bahawa dua
patah perkataan daripada bahasa-bahasa yang berbeza
adalah berseketurunan.
 Terdapat juga cabang-cabang linguistik lain yang
melibatkan pembandingan bahasa yang bukannya
sebahagian linguistik perbandingan:

 Tipologi bahasa membandingkan bahasa supaya dapat

mengelaskannya mengikut ciri-ciri.

 Tujuan utamanya ialah untuk memahami

ciri kesejagatan bahasa yang menguasai sesuatu bahasa,
serta jenis-jenis bahasa yang didapati di dunia dari segi
mana-mana ciri yang tertentu (umpamanya, urutan
perkataan atau sistem vokal).
 Linguistik hubungan memeriksa kesudahan-kesudahan
linguistik tentang hubungan antara penutur-penutur bahasa
yang berbeza, khususnya sebagaimana yang terbukti dalam
kata-kata pinjaman.

 Sebarang kajian empirik tentang kata-kata pinjaman adalah,

menurut takrif, bersifat sejarah dalam tumpuannya dan
oleh itu, merupakan sebahagian linguistik sejarah.

 Linguistik bezaan membandingkan bahasa-bahasa biasanya

untuk tujuan membantu pembelajaran bahasa dengan
mengenal pasti perbezaan-perbezaan yang penting antara
bahasa asli dengan bahasa sasaran pelajar.

 Linguistik bezaan hanya terlibat dalam bahasa-bahasa kini.

 Jika bahasa-bahasa berasal daripada leluhur
yang amat jauh, dan tidak rapat hubungannya,
kaedah perbandingan tidak begitu berguna.

 Khususnya, percubaan untuk menghubungkan

dua bahasa proto yang dibina semula melalui
kaedah perbandingan secara amnya tidak
menghasilkan keputusan yang telah diterima
secara meluas.
 LINGUISTIK
KONTEKSTUAL
 Linguistik kontekstual ialah bidang yang linguistik
berinteraksi dengan disiplin-disiplin akademik
yang lain.

 linguistik am teras mengkaji bahasa semata-mata

untuk tujuan sendiri, bidang-bidang linguistik
kontekstual mengkaji bagaimana bahasa
berinteraksi dengan dunia.
PERBEZAAN ANTARA
LINGUISTIK
GUNAAN DAN
LINGUISTIK
PERBANDINGAN
 Linguistik Gunaan / ASPEK Linguistik
terapan perbandingan
Mengkaji kaedah kajian satu cabang linguistik
mengajar bahasa, sejarah yang
menguji kelahiran berkenaan dengan
bahasa, berbentuk pembandingan bahasa-
bahan, mengajar dan bahasa supaya dapat
sebagainya menentukan
perhubungan sejarah
antara bahasa-bahasa
Kaedah mengajar Kaedah kaedah
itu. perbandingan
bahasa : kaedah terus, yang bertujuan untuk
kaedah pandang sebut. membandingkan
sistem-sistem
fonologi, sistem-
sistem morfologi,
sintaksis, dan leksikon.
Bidang linguistik Faktor - faktor dapat memastikan
bergabung dengan perbezaan yang
ilmu pendidikan dan nyata antara bentuk-
psikologi bentuk yang diakui
dengan bentuk-
bentuk yang dibina
semula
Fries dan Robert Lado Tokoh FERDINAND DE
SAUSSURE

bahasa sebagai objek Prinsip Linguistik

yang diajarkan, iaitu perbandingan
sebagai media memandang bahasa
sebagai bahasa.
Mula berkembang masa Awal abad ke20
akhir abad ke-19
 Orang Arab turut mengkaji bahasa terutama
digunakan dalam al-quran dan hadis.

 Tujuan adalah untuk menjaga keaslian dari segi

sebutan, makna mahupun teks tulisan
al-quran itu sendiri.

 Baca ayat al-quran mengikut sebutan asal

adalah wajib hukumnya (al-quran, 73:4)
 Mendapat makna yang tepat supaya dapat
menjalankan dan dihayati segala “al-Amr”
dan menjauhi segala “al-Nahyi”.
 Terdapat pecahan-pecahan ilmu Bahasa Arab
seperti lughah, ilmu bayan, balaghah, istiiqaq,
nahu badi’, ‘aruz, qafiyah dan lain-lain.

 Bagi mendapat makna yang tepat dalam al-

quran, timbul ‘Ulum al-quran’ yang banyak
pecahannya.