Manual Kejururawatan Intervensi Terapeutik

PROSEDUR MANUAL
KEJURURAWATAN
INTERVENSI TERAPEUTIK
PENYUNTING
Soon Lean Keng

BNSc (Hons.) (Teaching) (UM),Master of Midwifery (Flinders),
Cert. of Post Basic Nursing (Sterilization) Registered Midwife,
Registered Nurse.
Hartini Muhamad
BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), Post Basic Cert. (A&E), Registered
Nurse
DISEDIAKAN OLEH:
HARTINI MUHAMAD 05
PENGARANG
Soon Lean Keng

BNSc (Hons.) (Teaching) (UM),Master of Midwifery
(Flinders), Cert. of Post Basic Nursing (Sterilization) Kasmah Wati Pardi
Registered Midwife, Registered Nurse. B.Health (Western Sydney, Master of Nursing
(Sydney), Cert. of Critical Care Nursing (Coronary
Hartini Muhamad Care) (USM), Registered Nurse.
BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), Post Basic Cert. (A&E),
Registered Nurse
PENYEMAK
Pusat Pengajian Sains Kesihatan
Che Rabiaah Mohammed

BNSc (Hons.) (UM), MMLS. (Modern Language Rogayah Abdul Rahim
Studies) (UM), Cert. of Surgical Care Nursing B.Appl.Sc. (Sydney), Master of Nursing Sc. (PSU
(Neurology) (USM), Registered Midwife, Registered Thailand ), Cert. of Critical Care Nursing (USM),
Nurse Registered Nurse
Dariah Mohd Yusoff

BNSc (Hons.) (UM) (Teaching), Master of Nursing Sabarishah Hashim
(Continence) (Flinders), Cert. of Post Basic Nursing BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), M. Nursing Sc. (PSU
(Renal), Registered Nurse Thailand), Advt. Nursing Cert. (OT Tech) (USM),
Registered Nurse.
Jayah K. Pubalan
BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), Master of Nursing Radziah Mohd Fauzi
(Sydney), Cert. of Critical Care Nursing (Neonatalogy) B.Nsg.(Nsg. Edu)(UM), MSc (Psychiatry) (USM),
(USM), Registered Nurse Post.Basic (Psychiatry), Post. Basic (Midwifery),
Registered Nurse.
Noor Aini Hussain
B. Health (Western Sydney), Master of Nursing Nik Asiah Nik Lah
(Sydney), Cert. of Critical Care Nursing. (USM), BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), Cert. of Post Basic.
Registered Nurse (A&E), Registered Nurse
Rahimah Mohd. Anshari Siti Aishah Ghazali

B.Sc. Nursing (Sydney), Master of Nursing BNSc (Hons.) (Teaching) (UM), Cert. of Post Basic
(Gerontology) (Flinders), Advanced Cert. In Nursing (A&E), Registered Nurse
Education, Cert. of Critical Care Nursing (General
Intensive) (USM), Registered Nurse
Hospital Universiti Sains Malaysia
Chik Hussin Nik Nor Azlina Abd Kadir

Cert.of Critical Care Nursing (Traumatology) (USM), BN (Hons) (Nursing) (UKM), Cert. of Post Basic
Registered Midwife, Registered Nurse (Pediatric), Registered Nurse
Raudzah Hj. Mohd Ariffin, Rosidah Mohd

B. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM), Cert,of Critical Care B. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM), Cert,of Critical Care
Nursing (Adult) (USM) Registered Nurse Nursing (Adult) (USM) Registered Nurse
Zaihan Abd. Rahman Noza Nawi

B. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM), Cert,of Critical Care B. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM), Cert,of Critical Care
Nursing (Adult) (USM) Registered Nurse Nursing (Adult) (USM) Registered Nurse
Shareen a/p Puran Si

B. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM), Cert,of Critical Care
Nursing (Adult) (USM) Registered Nurse
Pusat Pengajian Sains Perubatan
Zahniyah Che IshakB. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM),

Cert,of Critical Care Nursing (Coronary) (USM),
Registered Nurse
PROSEDUR INTERVENSI TERAPEUTIK
BIL. TAJUK M/S
1. MENCUCI TANGAN ASEPSIS MEDIKAL

(MENGGUNAKAN CECAIR ANTISEPTIK) 1-2
2. MENCUCI TANGAN SECARA ASEPSIS SURGERI 3-4
3. MENGGUNAKAN CECAIR ANTISEPTIK BERALKOHOL 5
4. CUCI TANGAN SKRUB SURGERI 6-7
5. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN TOPENG MUKA BERTALI 8
6. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN TOPENG MUKA BERTALI GETAH 9
7. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN GAUN PENGASINGAN 10
8. MEMBUKA SET STERIL: 1 LAPISAN 11
9. MEMBUKA SET STERIL: 2 LAPISAN 12
10. MEMAKAI DAN MENANGGAL SARUNG TANGAN STERIL 13 - 14
11. MEMAKAI GAUN STERIL DAN SARUNG TANGAN STERIL
MENGGUNAKAN KAEDAH TERTUTUP (CLOSED METHOD) 15 - 17
12. MANDI BERJELUM 18 - 19
13. PENJAGAAN LUKA 20 - 23
14. MENANGGALKAN SUTUR 24 - 27
15. MENANGGALKAN KLIP PEMBEDAHAN 28 - 31
16. MENGELUARKAN TIUB PENGALIRAN REDIVAC 32 - 35
17. PEMBALUTAN SPIRAL 36 - 38
18. PEMBALUTAN FIGURE OF EIGHT 39 - 41
19. PEMBALUTAN STUMP 42 - 44
20. PEMBERIAN OKSIGEN MELALUI PRONG NASAL 45 - 47
21. PEMBERIAN OKSIGEN MELALUI TOPENG MUKA 48 - 50
22. PENYEDUTAN OROFARINKS 51 - 54
23. PEMBERIAN UBAT ORAL MENGGUNAKAN SISTEM UNIT DOS 55 - 57
24. MENYEDIAKAN UBAT SUNTIKAN (AMPUL) 58 - 60
25. MELARUT UBAT (VIAL) 61 - 63
26. MENYEDIAKAN UBAT SUNTIKAN (VIAL) 64 - 65
27. MEMBERI SUNTIKAN INTRAOTOT 66 - 68
28. MEMBERI SUNTIKAN INTRADERMIS 69 - 71
29. MEMBERI SUNTIKAN SUBKUTANEUS 72 – 74
ii
BIL. TAJUK M/S
30. PEMBERIAN UBAT SUNTIKAN INTRAVENA (IV) 75 - 77

31. MENCAMPUR UBAT KE DALAM LARUTAN INTRAVENA 78 - 80
32. MENITIS UBAT MATA 81 - 83
33. MENITIS UBAT HIDUNG 84 - 86
34. MENITIS UBAT TELINGA 87 - 89
35. PEMBERIAN UBAT SAPU 90 - 92
36. MENYISIP SUPOSITORI KE REKTUM 93 - 95
37. MENYISIP SUPOSITORI KE VAGINA 96 - 98
38. MEMULAKAN TERAPI INFUSI INTRAVENA (IV) 99 - 102
39. MENGURUS TEMPAT TUSUKAN INFUSI INTRAVENA (IV) 103 - 105
40. MENGURUS TERAPI PEMINDAHAN (TRANSFUSI) DARAH 106 - 109
41. RESUSITASI KARDIOPULMONARI (CARDIOPULMONARY
RESUSCITATION) UNTUK DEWASA 110 - 113
iii
1. MENCUCI TANGAN ASEPSIS MEDIKAL
(MENGGUNAKAN CECAIR ANTISEPTIK)
TUJUAN
1. Meminimumkan bilangan mikroorganisma

2. Mencegah jangkitan silang
3. Mencuci tangan dengan teknik yang betul
PENAKSIRAN
Alat-alat
Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan – sesuai, mencukupi dan selamat digunakan
Jururawat
1. Kulit ‘intact’
2. Kuku pendek
3. Tiada aksesori tangan
4. Alahan terhadap cecair antiseptik
Indikasi prosedur
1. Sebelum dan selepas menyentuh pesakit

2. Sebelum dan selepas melakukan tatacara
3. Selepas menggunakan peralatan yang dicemari
PERANCANGAN
Alat-alat
Cecair antiseptik/sabun.
Tuala tangan (kertas/kain)
Bekas tuala tangan kotor
Sinki dan punca air
IMPLEMENTASI
Bil Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Buka paip air dan tentukan aliran yang Memudahkan prosedur dan
sesuai pengeluaran mikroorganisma
2. Alirkan air dari hujung jari hingga Memudahkan lumuran cecair
pertengahan lengan antiseptik pada kulit
Memudahkan pengeluaran
mikroorganisma
3. Pam cecair antiseptik ke atas tapak tangan
secukupnya (3 ml)
1
4. Lumur cecair antiseptik pada keseluruhan Memudahkan prosedur dan
tapak tangan pengeluaran mikroorganisma
5. Gosok kedua-dua belah tangan.pada Mengeluarkan mikroorganisma
i) tapak tangan pada permukaan kulit
ii) celah-celah jari
iii) belakang tangan
Selama 10 - 15 saat
6. Lakukan usapan putaran pada setiap jari, Kaedah efektif meminimumkan
sebanyak 5 - 10 kali mikroorganisma
7. Ulangi langkah 6 pada tangan sebelah lagi
8. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Mengeluarkan mikroorganisma

tangan hingga ke pertengahan lengan pada permukaan kulit
9. Ulangi langkah 8 untuk tangan sebelah lagi
10. Bilas hujung jari hingga ke pertengahan Membersih serta mengeluarkan

lengan kotoran dan mikroorganisma
11. Tinggikan siku dari aras pinggang dengan Mengekalkan prinsip asepsis
menegakkan jari-jari
12. Ulangi langkah 10 dan 11 pada tangan
sebelah lagi
13. Tutup paip air
14. Ambil tuala tangan dan letakkannya di atas

tapak tangan
15. Lapkan setiap jari, tapak tangan dan Tangan yang basah
belakang tangan hingga ke pertengahan menggalakkan pembiakan
lengan mikroorganisma
16. Buang tuala tangan ke dalam bekas yang Mengelakkan pencemaran
disediakan.
17. Ulangi langkah 14-16 pada tangan sebelah
lagi
18. Kekalkan kedudukan siku dari aras Mengekalkan prinsip asepsis
pinggang dengan menegakkan jari-jari
2
2. MENCUCI TANGAN SECARA ASEPSIS SURGERI
TUJUAN

PENAKSIRAN
Alat-alat
Jururawat
1. Kulit intact
2. Kuku pendek
Indikasi prosedur
1. Sebelum menjalankan prosedur steril
PERANCANGAN
Alat-alat
Cecair antiseptik/sabun
Tuala tangan (kertas/kain) steril
Bekas tuala tangan kotor
Sinki dan punca air
IMPLEMENTASI
Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Buka paip air dan tentukan aliran yang Memudahkan prosedur
sesuai
2. Alirkan air dari hujung jari hingga 2 inci atas Memudahkan lumuran cecair
aras siku antiseptik pada kulit
mikroorganisma
3. Pam cecair antiseptik ke atas tapak tangan Mencukupi untuk membersih dan
secukupnya (5 ml) mengeluarkan mikroorganisma
4. Lumur cecair antiseptik pada keseluruhan Memudahkan prosedur dan
tapak tangan pengeluaran mikroorganisma
3
5. Gosok kedua-dua belah tangan (10 – 15 Mengeluarkan mikroorganisma
saat) pada pada permukaan kulit
i) tapak tangan
6. Lakukan usapan putaran pada setiap jari, Kaedah efektif meminimumkan
sebanyak 5 - 10 kali mikroorganisma.
7. Ulangi langkah 6 pada tangan sebelah lagi
8. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Mengeluarkan mikroorganisma

tangan hingga 2 inci atas aras siku pada permukaan kulit
10. Bilas hujung jari hingga 2 inci atas aras siku Membersih serta mengeluarkan
kotoran dan mikroorganisma
11. Tinggikan siku dari aras pinggang dengan Mengekalkan prinsip asepsis
menegakkan jari-jari
12. Ulangi langkah 10 dan 11 pada tangan
sebelah lagi
13. Tutup paip air
14. Ambil tuala tangan dan letakkannya di atas

tapak tangan
15. Lapkan setiap jari, tapak tangan dan Tangan yang basah
belakang tangan hingga 2 inci atas aras siku menggalakkan pembiakan
mikroorganisma
16. Buang tuala tangan ke dalam bekas yang Mengelakkan pencemaran
disediakan
17. Ulangi langkah 14-16 pada tangan sebelah
lagi
4
3. MENGGUNAKAN CECAIR ANTISEPTIK BERALKOHOL
TUJUAN

PENAKSIRAN
Alat-alat
Jururawat
1. Kulit intact
2. Kuku pendek
Indikasi prosedur
1. Sebelum dan selepas menyentuh pesakit

2. Sebelum dan selepas melakukan tatacara
3. Selepas menggunakan peralatan yang dicemari
PERANCANGAN
Alat-alat
Cecair antiseptik beralkohol contoh: Desmanol
IMPLEMENTASI

1. Rapatkan jari-jari sebelah tangan sehingga Memudahkan pengisian cecair
terbentuk takungan antiseptik
2. Pam cecair antiseptik beralkohol Menyentuh kesemua hujung jari
secukupnya (3-5 ml)
3. Celupkan kesemua hujung jari tangan Meminimumkan
sebelah lagi mikroorganisma di hujung kuku
4. Pindahkan cecair antiseptik ke tangan
sebelah lagi
5. Ulangi langkah 3
6. Gosok kedua-dua belah tangan pada Mengeluarkan mikroorganisma
i) tapak tangan pada permukaan kulit
iv) Pergelangan tangan
7. Keringkan tangan pada suhu persekitaran
(15-30 saat)
5
4. CUCI TANGAN SKRUB SURGERI
TUJUAN
1. Mengeluarkan kekotoran dan mikroorganisma secara mekanikal

2. Meminimumkan mikroorganisma
PENAKSIRAN
Alat-alat
Indikasi prosedur
1. Sebelum pembedahan
Jururawat
1. Kulit intact
2. Kuku pendek
PERANCANGAN
Alat-alat
Cecair antiseptik
Berus steril
Tuala tangan steril
Dispenser berus steril
IMPLEMENTASI

Pencucian Pertama
1. Buka paip air dan tentukan aliran yang Memudahkan prosedur
sesuai
2. Alirkan air dari hujung jari hingga 2 inci atas Memudahkan lumuran cecair pada
aras siku kulit
mikroorganisma
3. Pam cecair antiseptik ke atas tapak tangan Mencukupi untuk membersih dan
(5ml) mengeluarkan mikroorganisma
4. Lumurkan cecair antiseptik pada Memudahkan prosedur dan
keseluruhan tangan pengeluaran mikroorganisma
6
5. Gosok kedua belah tangan (10 – 15 saat) Mengeluarkan mikroorganisma
pada: pada permukaan kulit
i. celah celah jari
ii. tapak tangan
iii. belakang tangan
6. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Kaedah efektif meminimumkan
tangan hingga 2 inci atas aras siku mikroorganisma
8. Bilas tangan dengan air dari hujung jari Membersih serta mengeluarkan
hingga 2 inci atas aras siku kotoran dan mikroorganisma
pinggang dengan menegakkan jari
Pencucian Kedua
11. Ambil berus steril menggunakan ibu jari dan
jari telunjuk
12. Basahkan berus steril dengan air
13. Pam cecair antiseptik secukupnya ke atas
berus steril
14. Berus kuku sebanyak 10 kali dengan Mengeluarkan mikroorganisma
pergerakan melintang secara sehala pada permukaan kuku
15. Ulangi langkah 14 untuk tangan sebelah
lagi
16. Buangkan berus yang telah diguna ke
dalam sinki.
17. Pam cecair antiseptik secukupnya ke atas
tapak tangan
18. Lakukan usapan putaran pada setiap jari-
jari kedua belah tangan
19. Gosok kedua belah tangan (10 – 15 saat) Mengeluarkan mikroorganisma
pada: pada permukaan kulit
i. celah celah jari
ii. tapak tangan
iii. belakang tangan
20. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Kaedah efektif meminimumkan
tangan hingga 2 inci atas aras siku mikroorganisma
lagi
22. Bilas tangan dengan air dari hujung jari Membersih serta mengeluarkan
hingga 2 inci atas aras siku kotoran dan mikroorganisma
lagi
25. Tutup paip air
26. Lap kedua tangan dengan teknik yang betul
27. Buang tuala ke dalam bekas yang
disediakan
7
5. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN TOPENG MUKA BERTALI
TUJUAN
1. Mencegah jangkitan silang:

• Memberi perlindungan kepada jururawat, kakitangan, pesakit dan pelawat
2. Melindungi kawasan/peralatan steril daripada jangkitan contohnya jangkitan titisan
air liur, bersin, bercakap semasa prosedur
PENAKSIRAN
Alat –alat
Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan- sesuai, mencukupi dan selamat digunakan
Indikasi prosedur
Sebelum dan selepas melakukan prosedur
PERANCANGAN
Alat-alat
Topeng muka bertali
Bekas sampah
IMPLEMENTASI

Memakai Topeng
1. Cuci tangan Meminimumkan mikroorganisma
dan mencegah jangkitan silang
2. Sediakan topeng muka Melancarkan prosedur
3. Keluarkan topeng muka dari bekas dengan Meminimumkan sentuhan pada topeng
menarik talinya sahaja muka
4. Pegang pada kedua belah tali di bahagian Memudahkan prosedur
atas topeng muka
5. Letak topeng muka menutupi hidung dan Mengelakkan sebaran mikroorganisma
mulut daripada saluran pernafasan
6. Ikat kedua-dua tali atas ke belakang kepala Menetapkan kedudukan topeng muka
dengan kemas
7. Ikat kedua-dua tali bawah ke belakang leher
8. Kemaskan posisi topeng dengan memicit Mengelakkan mikroorganisma keluar
nose bar melalui hidung
Menanggal Topeng
1. Buka ikatan bahagian bawah Mengelak pencemaran
2. Buka ikatan bahagian atas dan mencegah jangkitan silang
3. Tanggalkan topeng muka
4. Pegang keempat-empat tali dan lipat Mengelakkan sebaran mikroorganisma
bahagian tercemar ke dalam
5. Buang topeng muka ke dalam bekas sampah
8
6. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN TOPENG MUKA BERTALI GETAH
TUJUAN

• Memberi perlindungan kepada jururawat, kakitangan, pesakit dan pelawat
2. Melindungi kawasan/alat-alat steril daripada pencemaran contohnya titisan air liur,
bersin, bercakap semasa prosedur
PENAKSIRAN
Alat -alat
Indikasi prosedur
Sebelum dan selepas melakukan prosedur
PERANCANGAN
Alat-alat
Topeng muka bertali getah

Bekas sampah
IMPLEMENTASI

Memakai Topeng
2. Sediakan topeng muka
3. Keluarkan topeng muka dari bekas dengan Meminimumkan sentuhan pada topeng
menarik tali muka
4. Pegang pada kedua belah tali Memudahkan prosedur
5. Letak topeng muka menutupi hidung dan Mengelakkan sebaran mikroorganisma

mulut daripada saluran pernafasan
6. Sangkutkan tali getah di kedua belah cuping
telinga
7. Kemaskan topeng muka dengan menarik Menutupi hidung dan mulut
bahagian atas dan bawah
Menanggal Topeng
1. Keluarkan tali getah dari kedua belah cuping
telinga
2. Pegang kedua-dua tali dan lipat bahagian Mengelakkan sebaran mikroorganisma
tercemar ke dalam
3. Buang topeng muka ke dalam bekas
sampah
9
7. MEMAKAI DAN MENANGGALKAN GAUN PENGASINGAN
TUJUAN

• Memberi perlindungan kepada jururawat semasa melakukan perawatan
• Memberi perlindungan kepada pesakit
2. Merawat pesakit dalam perawatan pengasingan
PENAKSIRAN
Alat-alat
Indikasi Prosedur
1. Pesakit yang kurang daya ketahanan badan
2. Penyakit berjangkit
PERANCANGAN
Alat-alat:
1. Gaun
2. Bekas untuk meletak gaun kotor
IMPLEMENTASI

Memakai Gaun
2. Ambil gaun dengan memegang pada bahagian Memudahkan prosedur
bahu gaun Mengekalkan prinsip asepsis
3. Masukkan kedua belah tangan ke dalam lengan Memudahkan pergerakan dan
gaun tanpa menyentuh bahagian luar gaun prosedur memakai gaun
4. Tinggikan tangan yang telah dimasukkan ke
dalam lengan gaun
5. Ikat tali gaun di bahagian leher Mematuhi prinsip asepsis
6. Ikat tali gaun di bahagian pinggang
Menanggalkan Gaun
Mengelak jangkitan silang
2. Buka ikatan tali gaun di bahagian pinggang
3. Buka ikatan tali gaun di bahagian leher dengan
menarik hujung tali Mematuhi prinsip asepsis
4. Pegang pada tali gaun di bahagian leher
5. Tanggalkan gaun dari bahagian bahu
6. Lipat gaun dengan bahagian luar dilipat ke dalam Bahagian luar gaun dianggap kotor
semasa melaksanakan perawatan
7. Masukkan gaun ke dalam bekas yang disediakan
10
8. MEMBUKA SET STERIL: 1 LAPISAN
TUJUAN
Mengekalkan kesterilan set dengan mengamalkan prinsip asepsis
PENAKSIRAN
Alat-alat
1. Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan- sesuai, mencukupi dan selamat digunakan
2. Kesterilan set - (tarikh luput, koyak, tercemar dan seumpamanya)
Persekitaran
Kawasan kerja yang selesa dan selamat:
• Lapang dan bersih
• Pencahayaan mencukupi
• Tutup kipas
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat
1 troli yang telah dibersihkan

Set steril yang telah dikenal pasti
Forsep cheatle dan jar
IMPLEMENTASI
Cuci tangan Meminimumkan mikroorganisma dan
1.
mencegah jangkitan silang
2. Sahkan kesterilan set Tiada pencemaran
3. Letakkan set steril di kawasan tengah troli Mengekalkan kedudukan kawasan steril
4. Tanggalkan penanda pita pelekat autoklaf
dari set
5. Buka bahagian lipatan pertama bungkusan
menggunakan ibu jari dan jari telunjuk
Jatuhkan bahagian hujung lipatan pertama Mengamalkan prinsip asepsis:
6. - Bahagian hujung bungkusan
ke arah yang jauh dari jururawat
adalah dianggap tidak steril
Pegang hujung lipatan kedua dengan ibu
7. - Elakkan menyilang tangan
jari dan jari telunjuk
8. Buka lipatan kedua dan jatuhkan ke sisi troli
9. Buka lipatan ketiga dan jatuhkan ke sisi troli
10. Buka lipatan ke empat dan jatuhkan
PENILAIAN
1. Prinsip asepsis diamalkan
2. Kesterilan set dikekalkan
11
9. MEMBUKA SET STERIL: 2 LAPISAN
TUJUAN
Mengekalkan kesterilan set dengan mengamalkan prinsip asepsis
PENAKSIRAN
Alat-alat
2. Kesterilan set - (tarikh luput, koyak, tercemar dan seumpamanya)
Persekitaran
• Lapang
• Bersih
• Tutup kipas
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat:
Troli yang telah dibersihkan
Set steril yang telah dikenal pasti
IMPLEMENTASI
1. Cuci tangan Meminimumkan mikroorganisma dan
2. Sahkan kesterilan set Tiada pencemaran
3. Letakkan set steril di kawasan tengah troli Mengekalkan kedudukan kawasan steril
4. Tanggalkan penanda pita pelekat autoklaf

dari set
5. Buka bahagian lipatan pertama bungkusan
menggunakan ibu jari dan jari telunjuk
6. Jatuhkan bahagian hujung lipatan pertama Mengamalkan prinsip asepsis:
ke arah yang jauh dari jururawat - Bahagian hujung bungkusan
7. Pegang hujung lipatan kedua dengan ibu adalah dianggap tidak steril
jari dan jari telunjuk - Elakkan menyilang tangan
8. Buka lipatan kedua dan jatuhkan ke sisi troli - Mengekalkan prinsip asepsis
9. Buka lipatan ketiga dan jatuhkan ke sisi troli
10. Buka lipatan ke empat dan jatuhkan
11. Ulangi langkah 5 – 10 menggunakan forsep
cheatle
PENILAIAN
2. Kesterilan set dikekalkan
12
10. MEMAKAI DAN MENANGGAL SARUNG TANGAN STERIL
TUJUAN
1. Memastikan teknik asepsis dikekalkan

PENAKSIRAN
Alat-alat
Jururawat
1. Kulit intact
2. Kuku – bersih dan pendek
4. Alahan:
• antiseptik
• sarung tangan
5. Tangan dicuci secara asepsis surgeri
Indikasi prosedur
1. Melakukan prosedur steril
Persekitaran

• Lapang
• Bersih
• Tutup kipas
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli yang telah dibersih

Sarung tangan steril mengikut saiz yang sesuai
Bekas sampah
IMPLEMENTASI

Memakai Sarung Tangan
2. Buka bungkusan luar pek sarung tangan Memudahkan pengeluaran
hingga separuh terbuka. sarung tangan.
13
3. Jatuhkan bungkusan dalam di atas Mengekalkan prinsip asepsis
kawasan steril
4. Cuci tangan asepsis surgeri Meminimumkan mikroorganisma
5. Betulkan kedudukan pek sarung tangan Memudahkan pemakaian sarung
steril tangan
6. Pegang pada sudut pek dalam sarung
tangan dan buka tanpa menyentuh Mengurangkan sentuhan pada
bahagian permukaan sarung tangan steril sarung tangan
7. Pegang lipatan sarung tangan dengan ibu Mengekalkan steriliti sarung
jari dan jari telunjuk tangan
8. Masukkan jejari ke dalam sarung tangan Memastikan sarung tangan
tanpa menyentuh sebarang permukaan. kemas
9. Masukkan tangan yang sudah bersarung Memberi keselesaan
ke bawah kuf sarung tangan sebelah lagi.
10. Ulangi langkah 8
11. Kemaskan jejari di dalam sarung tangan.
Menanggalkan Sarung Tangan

12. Pegang pada pergelangan sarung tangan Mengelakkan sentuhan pada
pergelangan sarung tangan sarung tangan yang telah
13. Tanggalkan sarung tangan dan letakkan di tercemar
dalam tapak tangan yang masih bersarung
14. Masukkan hujung jari tangan yang tidak
bersarung ke dalam pergelangan sarung
tangan sebelah lagi
15. Tanggalkan sarung tangan dan buang ke
dalam bekas sampah
PENILAIAN

2. Kesterilan sarung tangan dikekalkan
14
11. MEMAKAI GAUN STERIL DAN SARUNG TANGAN STERIL MENGGUNAKAN
KAEDAH TERTUTUP (CLOSED METHOD)
TUJUAN
1. Mencegah pencemaran
PENAKSIRAN
Alat-alat
Jururawat
1. Kulit intact
2. Kuku – bersih dan pendek
4. Alahan:
• antiseptik
• sarung tangan
5. Tangan dicuci secara skrub surgeri
6. Memerlukan seorang jururawat sebagai pembantu
Indikasi prosedur
1. Melakukan prosedur surgeri
Persekitaran

• lapang
• bersih
• pencahayaan mencukupi
• tutup kipas
PERANCANGAN
Alat-alat
1 Troli yang telah dibersihkan

1 pek gaun steril
1 pek sarung tangan steril
1 Mayo troli
15
IMPLEMENTASI

Jururawat Skrub
2. Buka pek gaun
3. Cuci tangan secara skrub surgeri Mengeluarkan kekotoran, peluh
dan mikroorganisma secara
mekanikal
4. Lap tangan menggunakan tuala tangan steril Mengelakkan pencemaran
5. Angkat gaun steril dari pek dengan kedua Memudahkan langkah prosedur
tangan sambil melangkah satu langkah ke dan mengelak dari
belakang pencemaran
6. Kenal pasti bahagian leher gaun Memudahkan pemakaian gaun
7. Pegang bahagian leher gaun dengan kedua
tangan
8. Jauhkan gaun dari badan Mengelakkan gaun steril dari
9. Tinggikan tangan ke aras bahu tersentuh kawasan/objek tidak
10. Biarkan gaun terbuka dengan bahagian steril
dalam menghadap badan
11. Masukkan kedua tangan ke dalam lengan Mengelak pencemaran
gaun sehingga hujung jari berada di distal Mengamalkan prinsip asepsis
kuf lengan
12. Pastikan hujung jari berada di kuf distal
lengan
Jururawat Pembantu
13. Cuci tangan Meminimunkan mikroorganisma
14. Masukkan kedua tangan ke dalam bahu dan
lengan gaun jururawat skrub Mengemaskan gaun jururawat
15. Tarik gaun supaya meliputi keseluruhan skrub
bahu jururawat skrub
16. Ikat tali gaun bermula dari tali atas ke bawah Mengamalkan prinsip asepsis
17. Buka pek sarung tangan steril dan jatuhkan
ke atas kawasan steril
Jururawat Skrub
18. Betulkan kedudukan pek sarung tangan Memudahkan pemakaian dan
steril dengan kedua tangan yang masih mencegah pencemaran
berada di dalam kuf distal
19. Pegang kuf sarung tangan kiri dengan
tangan kanan
20. Keluarkan sarung tangan kiri dari bungkusan Memudahkan langkah-langkah
dalam pemakaian sarung tangan steril
21. Luruskan lengan kiri dengan tapak tangan menggunakan kaedah tertutup
menghala ke atas Mengekalkan teknik asepsis
22. Letakkan sarung tangan ke atas tapak
tangan kiri dengan:
- Jari-jari sarung tangan menghala ke
siku
- Ibu jari sarung tangan di atas ibu jari
kiri
- Kuf sarung tangan pada kuf gaun
16
23. Kepit kuf sarung tangan dengan tangan kiri
24. Pegang belakang kuf sarung tangan dengan
tangan kanan
25. Sarungkan kuf sarung tangan supaya
meliputi keseluruhan kuf gaun dan jari
sambil juntaikan sarung tangan ke bawah
26. Pegang lengan dan sarung tangan kiri
dengan tangan kanan yang masih berada di
kuf distal lengan
27. Tarik lengan dan sarung tangan kiri
perlahan-lahan dengan tangan kanan
sehingga kesemua jari kiri memasuki jari-jari
sarung tangan dengan kemas
28. Ulangi langkah 17- 25 untuk tangan sebelah
lagi
29. Longgarkan ikatan tali gaun di bahagian tepi
pinggang kanan
30. Kenal pasti tali gaun:
- Tali hadapan
- Tali belakang
31. Pegang tali hadapan dengan tangan kiri
32. Bungkuskan hujung tali belakang gaun Mengelakkan berlakunya
menggunakan kertas sarung tangan tadi pencemaran hujung tali belakang
33. Hulurkan bungkusan tadi kepada jururawat semasa pemberian tali kepada
pembantu jururawat pembantu
34. Tukarkan pegangan tali hadapan dari
tangan kiri ke tangan kanan
Jururawat Pembantu
35. Pegang bungkusan tali belakang
36. Lakukan satu setengah pusingan dari sisi ke Mengamalkan prinsip asepsis
belakang sehingga ke sisi sebelah lagi
Jururawat Skrub
36. Ambil tali belakang dari bungkusan daripada Mengekalkan teknik asepsis
jururawat pembantu
37. Ikat kedua-dua tali di bahagian depan gaun Mengemaskan pemakaian gaun
38. Kaedah membuka (rujuk kepada prosedur
penanggalan gaun pengasingan)
PENILAIAN

2. Kesterilan gaun dan sarung tangan dikekalkan
17
12. MANDI BERJELUM
TUJUAN
Menurunkan suhu badan melalui proses penyejatan
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Suhu badan: bandingkan sebelum dan selepas prosedur
2. Tahap kesedaran: ikut dan faham arahan
3. Tahap keupayaan fizikal: membantu dalam prosedur
Alat-alat
2. Kesterilan alat-alat – tarikh luput, keadaan alat dan seumpamanya
Persekitaran
• lapang
• bersih
• tutup kipas
• ketinggian katil yang sesuai
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang mengalami demam melebihi 38° Celcius
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli atas
1 besen kecil
1 jug besar berisi air
1 jangkasuhu klinikal
1 kain pengalas
2 tuala mandi
6 tuala kecil
1 bekas kidney kecil
Troli bawah
1 pelapik getah panjang
1 bekas sampah biohazard
18
IMPLEMENTASI
Bil. Langkah-langkah prosedur Rasional
1. Beri salam, terangkan prosedur dan minta Memberi informasi
keizinan daripada pesakit Mendapatkan kerjasama
Mengurangkan kebimbangan
2. Sediakan persekitaran yang selamat Memudahkan pergerakan
Mengelakkan kecederaan
3. Bawa alat-alat ke sisi katil pesakit Melancarkan prosedur
4. Beri privasi Menghormati hak individu pesakit
5. Berikan bedpan atau urinal jika perlu Keselesaan pesakit
7. Keluarkan selimut dan letakkan di atas Melapangkan ruang kerja
kerusi Untuk kegunaan semula
8. Letakkan pesakit supin
9. Letakkan pelapik getah dan tuala mandi di Mengelak cadar dari basah
bawah badan pesakit
10. Lindungi badan pesakit dengan kain Memelihara privasi
pengalas dan tanggalkan pakaian pesakit
11. Tuangkan air ke dalam besen
12. Basahkan tuala kecil dalam besen dan
perah sedikit (pastikan tidak terlalu
basah/kering)
13. Letakkan satu tuala kecil yang basah pada:
- dahi Terdapat banyak salur darah
- kedua aksila superficial di kawasan ini.
- kedua celah paha Membantu menurunkan suhu
(basahkan tuala berulangi kali)
14. Basahkan satu tuala dan sapu pada: Menurunkan suhu secara konduksi
- kedua tangan pesakit dari distal ke Mencegah penurunan suhu secara
proksimal mengejut
- leher dan badan Meminimumkan kejadian menggigil
- kedua kaki yang akan meningkatkan semula
Lakukan tidak melebihi 15 minit suhu badan
15. Letakkan pesakit lateral
16. Basahkan belakang badan pesakit dengan Menurunkan suhu secara konduksi
tuala kecil
17. Letakkan pesakit supin Memberi keselesaan
18. Tutup badan pesakit dengan kain pengalas Memelihara privasi
PENILAIAN
1. Suhu badan menurun
• Periksa suhu selepas 15 minit prosedur dilakukan
• Ulangi prosedur jika tiada perubahan suhu
DOKUMENTASI
1. Suhu, prosedur dan reaksi/keadaan pesakit dalam carta klinikal dan laporan
perawatan
2. Sebarang keabnormalan
Laporkan sebarang keabnormalan
19
13. PENJAGAAN LUKA
TUJUAN
1. Menggalakkan penyembuhan luka

2. Mengeluarkan tisu nekrotik
3. Melindungi luka dari pencemaran mikrorganisma
4. Menyerap keluaran cecair badan dari luka
5. Melindungi luka dari kecederaan
6. Melindungi kulit di sekeliling luka
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Semak preskripsi rawatan

2. Kenal pasti jenis luka
3. Keluaran cecair badan, darah, dan seumpamanya
4. Kehadiran tiub aliran (jika ada)
5. Keadaan luka:
• keluasan dan kedalaman luka
• lokasi luka
• tahap penyembuhan
• tanda-tanda infeksi (kemerahan, bengkak, berbau, panas dan warna eksudat
(kekuningan dan likat), ketenderan
6. Tahap kesakitan dan keperluan analgesik
7. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• lersih
• tutup kipas
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang mempunyai luka yang perlu dicuci

20
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli atas:
Set pencucian luka:

• 1 bekas kidney
• 2 forsep Bryant
• 1 forsep dissecting bergigi
• 1 forsep dissecting tanpa gigi
• 2 galipot 6 oz
• 1 tuala dressing
• 1 pengelap tangan
• kapas serap
• goz
Troli bawah:
Kanister goz steril

Kanister kapas steril
Cecair antiseptik
Sarung tangan steril
Sarung tangan pemeriksaan
Gunting
Plaster
Pengalas getah
Bekas sampah biohazard
IMPLEMENTASI

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul
keizinan pesakit Mendapatkan kerjasama
4. Kumpulkan alat-alat Melancarkan prosedur
5. Tolak troli ke unit pesakit
6. Sediakan persekitaran yang sesuai Mengekalkan keselesaan pesakit
9. Buka set forsep cheatle dan letakkannya
di atas meja kardiak
21
10. Buka set pencucian luka
11. Susun alat-alat mengikut kegunaan Memastikan pengambilan alat-alat
dresing dilaksanakan dengan
teratur
12. Tuang cecair pencucian luka ke dalam
galipot
13. Tambah keperluan (jika perlu)
14. Letakkan pengalas getah Melindungi cadar pesakit dari
pencemaran
15. Pakai sarung tangan pemeriksaan (tidak Kawalan infeksi dan lindungi dari
steril) cecair badan
16. Longgarkan plaster pembebat luka
17. Tanggalkan sarung tangan pemeriksaan
dan buangkan ke dalam bekas sampah
19. Pakai sarung tangan steril dan mencegah jangkitan silang
20. Sediakan kapas serap:
- Gunakan dua forsep Bryant.
- Ambil kapas yang telah direndam
dalam cecair antiseptik
- Perah menggunakan dua forsep
Bryant dengan bahagian hujung
melengkung menghala ke atas
21. Buangkan pembebat luka kotor
menggunakan forsep dissecting ke dalam
bekas sampah biohazard
22. Letakkan forsep dissecting pada penjuru Meminimumkan mikroorganisma
troli yang jauh dengan hujung menghala
ke luar
23. Letak tuala dressing disekeliling luka
24. Cuci luka:
Lakukan pemindahan kapas serap: Menegekalakan teknik asepsis

- Kepit bahagian tengah kapas serap
menggunakan forsep Bryant
dengan tangan yang jauh dari
pesakit
- Pindahkan kapas tersebut ke
forsep Bryant pada tangan yang
dekat dengan pesakit tanpa
menyentuh forsep
Lakukan pencucian: Luka yang terlalu lembap

* Cuci dari kawasan bersih ke kotor merupakan medium pembiakan
- Cuci kulit sekeliling luka mikroorganisma
- Keringkan luka (jika perlu)
* Guna satu kapas serap untuk satu
cucian
sahaja
25. Buangkan kapas kotor ke dalam bekas
sampah biohazard
22
26. Letakkan forsep Bryant pada penjuru troli Meminimumkan mikrorganisma
yang jauh dengan hujung menghala ke
luar
27. Letakkan pembebat pada luka Melindungi luka dari pencemaran
menggunakan forsep/ tangan
28. Plasterkan pembebat Mengekalkan kedudukan
pembebat
32. Tanggalkan sarung tangan dan buangkan
ke dalam bekas sampah biohazard
33. Selesakan pesakit
34. Kemaskan alat-alat
PENILAIAN
Luka
• Penyembuhan
• Kebersihan
• Pencantuman
• Discaj
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa pencucian luka dilakukan

2. Deskripsi luka:
- luka bersih, kotor,bernanah, tisu granulasi, perdarahan dan seumpamanya.
3. Jenis pembebat
4. Jenis larutan yang digunakan
5. Keselesaan pesakit sebelum, semasa dan selepas prosedur
23
14. MENANGGALKAN SUTUR
TUJUAN
Menanggalkan sutur
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis luka dan sutur
5. Keadaan luka:
• lokasi sutur
• tanda-tanda infeksi (kemerahan, bengkak, berbau, panas dan ketenderan)
7. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang diarahkan untuk penanggalan sutur
24
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli atas:
Set penanggalan sutur:

• 1 bekas kidney
• 2 forsep Bryant
• 1 gunting stitch
• 2 galipot 6 oz
• kapas serap
• goz
Troli bawah:
Kanister goz steril

Cecair antiseptik
Gunting
Plaster
Pengalas getah
semburan dresing plastik
IMPLEMENTASI

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memastikan perawatan yang
betul
9. Buka set forsep cheatle dan letakkan di
atas meja kardiak
25
10. Buka set penanggalan sutur
11. Susun alat-alat mengikut kegunaan Memastikan pengambilan alat-
alat dressing dilaksanakan
dengan teratur
galipot
pencemaran
17. Tanggalkan sarung tangan pemeriksaan dan
buangkan ke dalam beg penerima plastik
20. Sediakan kapas serap
Bryant denganbahagian hujung
22. Letakkan forsep dissecting pada penjuru troli Meminimumkan mikroorganisma
yang jauh dengan hujung menghala ke luar
23. Letak tuala dressing disekeliling luka
24. Cuci luka
Lakukan pemindahan kapas serap

- Kepit bahagian tengah kapas serap Mengekalkan teknik asepsis
menggunakan forsep Bryant dengan
tangan yang jauh dari pesakit
- Pindahkan kapas tersebut ke forsep
Bryant pada tangan yang dekat
dengan pesakit tanpa menyentuh
forsep
Lakukan pencucian Luka yang terlalu lembap

- Cuci insisi luka dari atas ke bawah merupakan medium pembiakan
- Guna satu kapas serap untuk satu mikroorganisma
cucian sahaja
sampah biohazard
yang jauh dengan hujung menghala ke luar
26
27. Tanggalkan sutur
- Letakkan 2 keping goz di tepi luka Menempatkan sutur yang telah
ditanggalkan.
Untuk menekan kulit semasa
penanggalan sutur
- Pegang pada hujung simpulan sutur Memudahkan kemasukkan
menggunakan forsep dissecting hujung gunting
bergigi dengan tangan tidak dominan
dan tarik
- Pegang gunting dengan tangan Memudahkan guntingan sutur
dominan dan selitkan hujung gunting Mengelak dari menarik masuk
di bawah sutur berhampiran kulit sutur yang tercemar ke dalam
- Gunting hujung sutur luka
- Tekan kulit dengan menggunakan Mengampu kulit untuk

forcep Bryant yang berlapik goz serta meminimumkan kesakitan
tarik sutur keluar perlahan-lahan Mengelakkan insisi luka terbuka
menghala luka
- Letakkan sutur di atas goz Mengenal pasti bilangan sutur
Nota yang ditanggalkan
Penanggalan sutur:
- Interrupted - mulakan dengan sutur ke dua
dan selang-selikan sehingga sutur habis
ditanggal.
- Continous - gunting kedua-dua bahagian

pertama dan kedua sutur dan keluarkan
sutur di bahagian bersebelahan
28. Kira bilangan sutur di atas goz dan buang ke
dalam bekas sampah biohazard
29. Cuci tempat sutur dan keringkan (jika perlu).
30. Lindungi luka dengan semburan dresing Semburan dressing plastik
plastik atau letakkan pembebat luka (jika bertindak sebagai penutup luka
perlu)
31. Tanggalkan sarung tangan dan buangkan ke
dalam bekas sampah biohazard
PENILAIAN
Penyembuhan dan cantuman luka
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa sutur dikeluarkan
2. Deskripsi percantuman luka
3. Jenis dressing
5. Keselesaan pesakit sebelum dan selepas penanggalan sutur

27
15. MENANGGALKAN KLIP PEMBEDAHAN
TUJUAN
Menanggalkan klip pembedahan
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis luka dan klip
5. Keadaan luka:
• lokasi klip
7. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang diarahkan untuk penanggalan klip
28
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli atas:
Set pencucian luka:

• 1 bekas kidney
• 2 forsep Bryant
• 2 galipot 6 oz
• kapas serap
• goz
Penanggal klip pembedahan
Troli bawah:
Kanister goz steril

Cecair antiseptik
Gunting
Plaster
Semburan dressing plastik
Pengalas getah
IMPLEMENTASI

1 Semak rancangan perawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul
2 Beri salam, terangkan prosedur dan minta Memberi informasi
3 Cuci tangan Meminimumkan mikroorganisma
4 Kumpulkan alat-alat Melancarkan prosedur
5 Tolak troli ke unit pesakit
6 Sediakan persekitaran yang sesuai Mengekalkan keselesaan pesakit
7 Beri privasi Menghormati hak individu pesakit
9 Buka set forsep cheatle dan letakkannya
29
10 Buka set pencucian luka
11 Susun alat-alat mengikut kegunaan Memastikan pengambilan alat-alat
dressing dilaksanakan dengan
teratur
12 Tuang cecair pencucian luka ke dalam
galipot
13 Tambah keperluan (jika perlu)
14 Letakkan pengalas getah Melindungi cadar pesakit dari
pencemaran
15 Pakai sarung tangan pemeriksaan (tidak Kawalan infeksi dan lindungi dari
16 Longgarkan plaster pembebat luka
17 Tanggalkan sarung tangan pemeriksaan
dan buangkan ke dalam bekas sampah
18 Cuci tangan asepsis surgeri Meminimumkan mikroorganisma
19 Pakai sarung tangan steril dan mencegah jangkitan silang
20 Sediakan kapas serap
Bryant dengan bahagian hujung
21 Buangkan pembebat luka kotor
22 Letakkan forsep dissecting pada penjuru
ke luar
23 Letak tuala dressing disekeliling luka
24 Cuci luka
Lakukan pemindahan kapas serap Mengekalkan teknik asepsis

- Kepit bahagian tengah kapas
serap menggunakan forsep
Bryant dengan tangan yang jauh
dari pesakit
- Pindahkan kapas tersebut ke
forsep Bryant pada tangan yang
dekat dengan pesakit tanpa
menyentuh forsep
Lakukan pencucian
- Cuci insisi luka dari atas ke bawah Luka yang terlalu lembap
- Guna satu kapas serap untuk satu merupakan medium pembiakan
cucian sahaja mikroorganisma yang baik
25 Buangkan kapas kotor ke dalam bekas
sampah biohazard
26 Letakkan forsep Bryant pada penjuru troli Meminimumkan mikrorganisma
luar
30
27 Tanggalkan klip
- Letakkan 2 keping goz di tepi luka Menempatkan klip yang telah
ditanggalkan.
Mengampu kulit semasa
penanggalan klip
- Kepitkan kedua tepi klip dengan Menstabilkan dan memudahkan
forsep dissecting bergigi kemasukkan hujung klip
menggunakan tangan tidak
dominan
- Pegang penanggal klip dengan
tangan dominan dan masukkan
hujung melengkung di bawah dan
di tengah klip
- Kepitkan pada bahagian tengah
klip
- Keluarkan klip dengan perlahan-
lahan
- Letakkan klip yang ditanggalkan di Mengenal pasti bilangan klip yang
atas goz ditanggalkan
Nota
Mulakan dengan membuka klip ke dua
kemudian selang-selikan sehingga klip
habis ditanggal
28 Kira bilangan klip di atas goz dan buang
ke dalam beg sampah biohazard
33 Cuci tempat klip dan keringkan (jika
perlu).
34 Lindungi luka dengan semburan dressing Semburan dressing plastik
plastik atau letakkan pembebat luka (jika bertindak sebagai penutup luka
perlu)
36 Tanggalkan sarung tangan dan buangkan
37 Selesakan pesakit
38 Kemaskan alat-alat
dan jangkitan silang
PENILAIAN
Penyembuhan dan cantuman luka baik
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa klip dikeluarkan

2. Deskripsi percantuman luka
3. Jenis dressing
5. Keselesaan pesakit sebelum dan selepas penanggalan klip
31
16. MENGELUARKAN TIUB PENGALIRAN REDIVAC
TUJUAN
Mengeluarkan tiub pengaliran redivac
PENAKSIRAN
Pesakit
2. Kenal pasti jenis luka dan tiub pengaliran
4. Keadaan luka:
• lokasi tiub pengaliran
6. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran
• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang arahkan untuk pengeluaran tiub pengaliran
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli atas
Set penjagaan luka:
• 1 Bekas kidney
• 2 forsep Bryant
• 2 galipot 6 oz
• 1 pengalas
• kapas serap
• goz
32
1 Gunting stitch
Troli bawah
Kanister goz steril
Cecair antiseptik
Gunting
Plaster
Pengalas getah
IMPLEMENTASI

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul
2. Beri salam, terangkan prosedur minta Memberi informasi
9. Buka set forsep cheatle dan letakkannya
10. Buka set penanggalan sutur
11. Susun alat-alat mengikut kegunaan Memastikan pengambilan alat-alat
dresing dilaksanakan dengan
teratur
galipot
pencemaran
17. Tanggalkan sarung tangan pemeriksaan
dan buangkan ke dalam beg penerima
plastik
20. Sediakan kapas serap mengikut teknik
yang betul
33
22. Letakkan forsep dissecting pada penjuru Meminimumkan mikroorganisma
ke luar
23. Letak tuala dresing disekeliling luka Mengadakan kawasan steril
24. Lakukan pemindahan kapas serap
- Kepit bahagian tengah kapas serap
tangan yang jauh dari pesakit
- Pindahkan kapas tersebut ke forsep
Bryant pada tangan yang dekat
dengan pesakit tanpa menyentuh
forsep
25. Lakukan pencucian
- Cuci kulit sekeliling luka secara Luka yang terlalu lembap
sirkular dari dalam ke luar merupakan medium pembiakan
mikroorganisma
- Cuci tiub pengaliran bermula dari
pangkal ke arah hujung sepanjang 3
– 4 sm
- Guna satu kapas serap untuk satu
cucian satu sapuan
- Keringkan luka (jika perlu)
- Guna satu kapas serap untuk satu
cucian sahaja
sampah biohazard
27. Penanggalan sutur
- Letakkan 2 keping goz di tepi luka Menempatkan sutur yang telah
ditanggalkan.
Mengampu kulit semasa
penanggalan sutur
- Pegang pada hujung simpulan sutur Memudahkan kemasukkan hujung
menggunakan forsep dissecting gunting
bergigi dengan tangan tidak dominan
dan tarik ke atas
- Pegang gunting dengan tangan Memudahkan guntingan sutur
dominan dan selitkan hujung gunting Mengelak dari menarik masuk
di bawah sutur berhampiran kulit sutur yang cemar ke dalam luka
- Gunting hujung sutur
- Tekan kulit serta tarik sutur keluar Mengampu kulit untuk
perlahan-lahan menghala luka meminimumkan kesakitan
Mengelakkan insisi luka terbuka
- Letakkan sutur yang telah Mengenal pasti bilangan sutur
ditanggalkan di atas goz yang ditanggalkan
28. Letakkan sekeping goz di tepi tiub Melindungi kulit semasa menarik
pengaliran keluar tiub
29. Beritahu pesakit bernafas secara normal Meminimumkan rasa sakit
semasa tiub ditanggalkan
34
30. Menanggalkan tiub pengaliran redivac
- Pegang tiub pengaliran dengan Memudahkan penanggalan tiub
forsep Bryant menggunakan tangan pengaliran
dominan
- Putar tiub perlahan-lahan
- Tarik keluar tiub perlahan-lahan Meminimakan kesakitan semasa
sambil menekan di atas goz tiub dikeluarkan
tangan sebelah lagi
31. Buangkan tiub ke dalam bekas sampah
biohazard
luar
33. Cuci luka dan keringkan dengan goz (jika Luka yang terlalu lembap
perlu) merupakan medium pembiakan
mikroorganisma yang baik
34. Letakkan pembebat pada luka Melindungi luka dari pencemaran
menggunakan forsep/ tangan
35. Plasterkan pembebat
36. Tanggalkan sarung tangan dan buangkan Mengekalkan kedudukan dresing
PENILAIAN
Penyembuhan dan pencantuman luka baik
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa tiub pengaliran dikeluarkan

2. Deskripsi pencantuman luka
3. Jenis pembebat luka
5. Keselesaan pesakit sebelum dan selepas penanggalan tiub pengaliran
35
17. PEMBALUTAN SPIRAL
TUJUAN
1. Imobilisasi sendi atau bahagian distal anggota

2. Menyokong pembebat luka
3. Menyokong anggota yang tercedera
4. Menghadkan pergerakan
5. Memberi tekanan pada anggota yang tercedera (mengurangkan edema dan
pendarahan)
6. Menetapkan splin
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Kenal pasti lokasi anggota/bahagian badan

2. Keselesaan
Alat-alat
1. Kenal pasti jenis pembalut

2. Kenal pasti saiz pembalut
• Kepala (5 sm)
• Jari (2.5 sm)
• Tangan (5 – 7.5 sm)
• Kaki (10 - 15 sm)
• Badan (10 - 15 sm)
3. Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan - sesuai, mencukupi dan selamat
digunakan
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Luka pesakit yang memerlukan tekanan

2. Pesakit yang mengalami perdarahan
3. Pesakit yang memrlukan immobilisasi pada anggota
4. pesakit yang memerlukan pemakain splin
36
PERANCANGAN
Alat-alat
Talam berisi:
• pembalut mengikut saiz
• pin penyemat pembalut/plaster
• gunting
Bantal (jika perlu)
IMPLEMENTASI
Bil Langkah-Langkah Prosedur Rasional

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul.
4. Kumpulkan alat-alat dan bawa ke unit Melancarkan prosedur
pesakit
7. Posisi pesakit mengikut keselesaan Memberi keselesaan
8. Duduk/berdiri menghadap anggota/ Memudahkan prosedur dilakukan
bahagian badan yang perlu dibalut
9. Ampu sendi anggota/bahagian badan yang Memberi keselesaan
perlu dibalut Menggalakkan pengaliran darah ke
jantung
10. Pegang gulungan pembalut dengan Memudahkan pembalutan
bahagian gulungan menghala ke atas dilakukan
dengan tangan dominan
11. Letakkan pembalut di atas kulit pesakit
12. Stabilkan kedudukan hujung pembalut
dengan tangan tidak dominan
13. Mulakan balutan dengan dua pusingan Menetapkan kedudukan balutan
sirkular di bahagian distal dari dalam keluar Mengekalkan prinsip balutan
14. Gerakkan pembalut lebih kurang 30 darjah Membentuk balutan spiral
ke atas dan ke belakang anggota/bahagian
badan
15. Selisihkan pembalutan sebanyak 1/2 atau Memberi sokongan dan tekanan
2/3 bahagian pembalut yang sama rata
16. Teruskan pembalutan sehingga menutupi
anggota/bahagian badan yang diperlukan
17. Akhiri pembalutan pada bahagian
proksimal dengan dua pusingan sirkular Menetapkan kedudukan balutan
18. Pin/plasterkan pembalutan
37
PENILAIAN
1. Pembalutan kemas
2. Keselesaan pesakit
3. Sirkulasi baik
• Sensori
• Warna
• Suhu
• Nadi
• Mobiliti
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa balutan dilakukan.

2. Deskripsi pembalut – kemas
3. Jenis /saiz pembalut
4. Tahap sirkulasi
5. Aduan pesakit
38
18. PEMBALUTAN FIGURE OF EIGHT
TUJUAN
1. Imobilisasi sendi atau bahagian distal anggota

2. Menyokong pembebat luka
3. Menyokong anggota yang tercedera
4. Menghadkan pergerakan
5. Memberi tekanan pada anggota yang tercedera (mengurang edema dan
pendarahan)
6. Menetapkan splin
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Kenal pasti lokasi anggota/bahagian badan – sendi siku/lutut/pergelangan kaki

2. Keselesaan
Alat-alat
1. Kenal pasti jenis pembalut

2. Kenal pasti saiz pembalut
• Siku (5 – 7.5 sm)
• Lutut (10 - 15 sm)
• Pergelangan kaki (10 - 15 sm)
digunakan
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Luka pesakit yang memerlukan tekanan

2. Pesakit yang mengalami perdarahan
3. Pesakit yang memrlukan immobilisasi pada anggota
4. pesakit yang memerlukan pemakain splin
39
PERANCANGAN
Alat-alat
Talam berisi:
• plaster
• gunting
Bantal (jika perlu)
IMPLEMENTASI
Bil. Langkah-Langkah Prosedur Rasional

1. Semak rancangan rawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul
pesakit
5. Sediakan persekitaran yang sesuai Mengekalkan keselesaan
7. Duduk/berdiri menghadap anggota/ Memudahkan prosedur dilakukan
bahagian badan yang perlu dibalut
8. Ampu sendi anggota yang perlu dibalut Memudahkan prosedur dilakukan
(minta bantuan jika perlu) Memberi keselesaan
Menggalakkan pengaliran darah
ke jantung
9. Pegang gulungan pembalut dengan Memudahkan pembalutan
bahagian gulungan menghala ke atas dilakukan
dengan tangan dominan
10. Letakkan di atas kulit pesakit
12. Mulakan balutan dengan dua pusingan Menetapkan kedudukan balutan
sirkular pada sendi
13. Lakukan pembalutan secara figure of eight Menetapkan kedudukan balutan
- Balut secara menurun dan menaik Memudahkan pergerakan pesakit
(bentuk angka 8) pada sekeliling Mengekalian prinsip balutan
sendi
- Teruskan pembalutan secara
berselang-seli pada sekeliling sendi
14. Selisihkan pembalutan sebanyak 1/2 atau Memberi tekanan yang sama rata
2/3 bahagian pembalut pada bahagian sendi yang dibalut
15. Teruskan pembalutan sehingga menutupi Menutupi kawasan yang ingin
sendi anggota yang diperlukan dibalut
16. Akhiri pembalutan pada bahagian Menetapkan kedudukan balutan
proksimal dengan dua pusingan sirkular
17. Kemaskan pembalutan dengan plaster
40
PENILAIAN
1. Pembalutan kemas
3. Sirkulasi baik
• Sensori
• Warna
• Suhu
• Nadi
• Mobiliti
DOKUMENTASI

4. Tahap sirkulasi
5. Aduan pesakit
41
19. PEMBALUTAN STUMP
TUJUAN
1. Membentuk dan meyokong stump

2. Memberi tekanan pada stump (mengurangkan edema dan pendarahan)
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Kenal pasti lokasi stump – anggota atas/ bawah

2. Keselesaan
Alat-alat
1. Kenal pasti jenis dan saiz pembalut

• Tangan (5 – 7.5 sm)
• Kaki (10 - 15 sm)
- Above knee 10sm
- Below knee 15sm
digunakan
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit amputasi yang memerlukan penjagaan amputasi
PERANCANGAN
Alat-alat
Talam berisi:
• pin penyemat pembalut/plaster
• gunting
Bantal (jika perlu)
42
IMPLEMENTASI

1. Semak rancangan rawatan pesakit Memastikan perawatan yang betul
pesakit
7. Duduk/berdiri menghadap stump Memudahkan prosedur dilakukan
8. Ampu stump Memudahkan prosedur dilakukan.
Memberi keselesaan
Menggalakkan pengaliran darah ke
jantung
9. Pegang gulungan pembalut dengan
tangan dominan dan hujung pembalut
dengan tangan satu lagi
Memudahkan pembalutan
10. Letakkan pembalut di atas kulit di
dilakukan
bahagian proksimal secara vertikal
12. Mulakan balutan dari proksimal ke distal
sepanjang 15 sm
13. Bawa pembalut ke posterior dan ke
anterior semula sehingga menutupi stump Menetapkan kedudukan dan
mengemaskan balutan
14. Ulangi balutan sehingga menutupi
bahagian stump
15. Teruskan dengan balutan spiral/figure of
eight
16. Akhiri balutan pada bahagian proksimal
dengan dua pusingan sirkular
17. Kemaskan balutan dengan pin
penyemat/plaster pada bahagian atas
stump
43
PENILAIAN
1. Pembalutan kemas
3. Sirkulasi baik
• Sensori
• Warna
• Suhu
• Nadi
• Mobiliti
DOKUMENTASI

4. Tahap sirkulasi
5. Aduan pesakit
44
20. PEMBERIAN OKSIGEN MELALUI PRONG NASAL
TUJUAN
1. Membekalkan oksigen yang efektif kepada pesakit

2. Membantu pernafasan yang efektif
3. Mencegah komplikasi
• Hipoksemia
• Hipoksia
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Preskripsi rawatan
2. Keadaan pesakit
• status pernafasan
• tahap kesedaran: ikut dan faham arahan
• keadaan nasal: kepatahan, ketumbuhan, trauma dan seumpamanya.
3. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• jauh dari punca api
• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang mengalami hipoksemia

2. Pesakit yang mengalami hipoksia
3. Pesakit yang mengalami gangguan pada sistem pernafasan
45
PERANCANGAN
Alat-alat
Prong nasal.
Set Oksigen
• Humidifier
• Air suling/steril.
• Flowmeter
• Bekalan oksigen
Alat pembuka saluran oksigen (jika perlu)
Bekas kidney:
• putik kapas
• air dalam galipot
Bekas sampah
Tanda amaran “DILARANG MEROKOK”
IMPLEMENTASI.
Bil Langkah-langkah prosedur Rasional

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memberi perawatan yang betul
4. Sediakan keperluan Melancarkan prosedur
5. Bawa keperluan ke unit pesakit
6. Sediakan persekitaran yang selamat Mengelak berlakunya kebakaran
7. Letakkan tanda amaran pada unit pesakit
8. Letakkan pesakit dalam kedudukkan yang Memberi keselesaan dan
selesa melapangkan salur pernafasan
9. Cuci kaviti nasal (jika perlu): Memberi keselesaan kepada
- celup putik kapas ke dalam galipot pesakit
berisi air
- tekan putik kapas di tepi galipot.
- cuci kaviti nasal pesakit dengan
putik kapas secara putaran dari
dalam ke luar sehingga bersih.
10. Sediakan kelengkapan oksigen: Melancar prosedur
- isikan air suling /steril ke dalam Mengelakkan kekeringan nasal
bekas puritan hingga ke aras dan membran mukosa oral
maksimum atau gunakan humidifier Mengelakkan iritasi kepada
pakai buang pesakit
- sambungkan
o flowmeter kepada bekalan
oksigen.
o humidifier pada flowmeter
o prong nasal pada humidifier
11. Buka aliran oksigen.
12. Perhatikan kehadiran oksigen : Memastikan terdapat bekalan
- gelembung udara dalam humidifier oksigen
- tekanan pada gauge meter
46
13. Periksa aliran oksigen: Memastikan tiada kesekatan
- halakan hujung prong nasal pada
dorsal tangan
14. Laraskan aliran oksigen pada kadar yang
dipreskripsi
15. Baca pada aras mata Memastikan kadar pemberian
oksigen adalah tepat
16. Masukkan prong nasal ke dalam kaviti
nasal dengan bahagian melengkung
menghala ke bawah.
17. Selitkan kedua-dua belah tiub ke belakang Tetapkan kedudukan prong nasal
telinga dan bawa ke bawah dagu.
18. Kemaskan tiub.
19. Selesakan pesakit Memberi keselesaan kepada
20. Kemaskan unit pesakit pesakit.
PENILAIAN.
1. Pesakit selesa.
2. Bekalan oksigen mencukupi:
• keputusan Gas darah Arteri
• saturasi Oksigen
• tanda vital
• warna kulit
3. Tiada komplikasi
DOKUMENTASI
1. Pemberian oksigen:
• kadar
• kaedah
2. Respon pesakit terhadap rawatan
• keberkesanan rawatan
• kesan sampingan
47
21. PEMBERIAN OKSIGEN MELALUI TOPENG MUKA
TUJUAN
1. Membekalkan oksigen yang efektif kepada pesakit

2. Membantu pernafasan yang efektif
3. Mencegah komplikasi
• Hipoksemia
• Hipoksia
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Preskripsi rawatan
2. Keadaan pesakit
• status pernafasan
• tahap kesedaran: ikut dan faham arahan
• keadaan nasal: kepatahan, ketumbuhan, trauma dan seumpamanya.
3. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• jauh dari punca api
• lapang
• bersih
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang mengalami hipoksemia

2. Pesakit yang mengalami hipoksia
3. Pesakit yang mengalami gangguan pada sistem pernafasan
48
PERANCANGAN
Alat-alat
Topeng yang sesuai

Set oksigen
• Tiub oksigen
• Humidifier
• Air suling/steril
• Flowmeter
• Bekalan oksigen.
Alat pembuka saluran oksigen (jika perlu)
Tisu muka
Bekas penerima bahan kotor.
Tanda amaran “DILARANG MEROKOK”
IMPLEMENTASI.

1. Semak rancangan perawatan pesakit Memberi perawatan yang betul
4. Sediakan keperluan Melancarkan prosedur
5. Bawa keperluan ke unit pesakit.
6. Sediakan persekitaran yang selamat Mengelak berlakunya kebakaran
7. Letakkan tanda amaran pada unit pesakit
8. Letakkan pesakit dalam kedudukkan yang Memberi keselesaan dan
selesa melapangkan salur pernafasan
9. Cuci kaviti nasal (jika perlu):
- celup putik kapas ke dalam galipot
berisi air
- tekan putik kapas di tepi galipot. Memberi keselesaan kepada
- cuci kaviti nasal pesakit dengan pesakit
putik kapas secara putaran dari
dalam ke luar sehingga bersih.
10. Bersihkan peluh dan minyak pada sekitar
mulut dan hidung pesakit.
11. Sediakan kelengkapan oksigen
- isikan air suling /steril ke dalam Melancar prosedur
bekas humidifier hingga ke aras Mengelakkan kekeringan nasal
maksimum dan membran mukosa oral
- pasangkan penutupnya dengan Mengelakkan iritasi kepada
kemas pesakit
- sambungkan
o flowmeter kepada bekalan
oksigen.
o humidifier pada flowmeter
o prong nasal pada humidifier
12. Buka aliran oksigen.
49
13. Perhatikan kehadiran oksigen : Memastikan terdapat bekalan
- gelembung udara dalam humidifier oksigen
- tekanan pada gauge meter
14. Periksa aliran oksigen: Memastikan tiada kesekatan
- halakan hujung prong nasal pada
dorsal tangan
15. Laraskan aliran oksigen pada kadar yang
dipreskripsi
16. Baca pada aras mata Memastikan kadar pemberian
oksigen adalah tepat
17. Pakaikan topeng meliputi hidung dan Memastikan bekalan oksigen
mulut pesakit efektif
18. Bawa tali topeng ke belakang kepala Menetapkan kedudukan topeng
19. Kemaskan topeng
20. Selesakan pesakit Memberi keselesaan kepada
21. Kemaskan unit pesakit pesakit.
PENILAIAN.
1. Pesakit selesa
2. Bekalan oksigen mencukupi:
• keputusan gas darah arteri
• saturasi oksigen
• tanda vital
• warna kulit
3. Tiada komplikasi
DOKUMENTASI
1. Pemberian oksigen:
• kadar
• kaedah
2. Respon pesakit terhadap rawatan
• keberkesanan rawatan
• kesan sampingan
50
22. PENYEDUTAN OROFARINKS
TUJUAN
1. Mengekalkan salur udara yang paten

2. Mengelakkan aspirasi ke dalam salur pernafasan
3. Merangsang atau substituting batuk yang berkesan
4. Mengambil spesimen
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Tanda-tanda am yang ditunjukkan pesakit seperti bunyi gurgling dan ciri-ciri
pernafasan menunjukkan terdapat kesekatan salur udara
2. Kegelisahan dan kelakuan pesakit
3. Tanda-tanda takipnea, takikardia, dan peningkatan kadar tekanan darah
4. Jarak kemasukkan kateter sedutan (diukur dari hujung hidung hingga ke cuping
telinga (10 – 15 sm)
Alat-alat
2. Mesin sedutan yang berfungsi dengan tekanan negatif
a. Portable Suction Machine
• 3 – 5 mm Hg (bayi)
• 5 – 8 mm Hg (kanak-kanak)
• 8 – 15 mmg Hg (dewasa)
b. Wall suction unit

• 40 – 60 mm Hg / 8 < kPa (bayi)
• 60 – 100 mm Hg / 8 – 13 kPa (kanak-kanak)
• 100 – 120 mmg Hg / 13 – 16 kPa (dewasa)
3. Botol penerima yang berisi dengan cecair disinfektan Klorheksidin 0.5% /1:200
4. Sumber elektrik
5. Kateter sedutan steril mempunyai thumb control dan 2 lumen (1 di hujung dan 1 di
sisi)
Jururawat
Keperluan jururawat
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang mempunyai sekresi yang berlebihan

2. Keperluan spesimen dari pesakit
51
PERANCANGAN
Alat-alat

Set sedutan steril
Tiub silikon panjang steril
Sodium Klorida 0.9%
Kateter sedutan steril jenis thumb control yang bersesuaian
Sarung tangan steril (jenis polymer – 1 pasang)
Kertas tisu
Topeng oksigen sambung dengan bekalan oksigen (jika perlu)
Bekas sampah
IMPLEMENTASI

3. Sediakan keperluan alat-alat dan tolak troli Melancarkan prosedur
ke unit pesakit
5. Buka set sedutan steril Mengekalkan prinsip asepsis
6. Tuang cecair salina normal ke dalam Salina normal menyamai cecair
galipot badan dan sesuai untuk
digunakan
7. Letakkan/bantu pesakit dalam kedudukan
sesuai:
- posisi lateral dengan muka Mengalakkan pengeluaran sekresi
menghala jururawat (untuk pesakit
yang tidak sedar diri)
- semi-fowler dengan kepala pesakit
mengiring ke sisi jururawat (untuk
pesakit yang sedar)
8. Sambung tiub silikon panjang pada mesin Mengelakkan kecederaan lapisan
sedutan dan sediakan tekanan negatif yang mukosa salur pernafasan pesakit
sesuai
9. Buka bungkusan kateter dan sambung ke
tiub silikon
11. Pakai sarung tangan Mengamalkan prinsip kawalan
universal
12. Letakkan kertas pembalut sarung tangan di Mengelakkan kotoran terkena
atas dada pesakit pada pesakit
52
13. Keluarkan kateter sedutan dari bungkusan Mengekalkan prinsip asepsis
tanpa pencemaran: Menstabilkan pegangan tiub
- keluarkan tiub silikon dari mesin silikon
sedutan
- kepit tiub tersebut di antara badan
dengan lengan atas tangan tidak
dominan
- keluarkan perlahan-lahan bungkusan
luaran kateter dengan tangan tidak
dominan
- pegang kateter (bahagian steril) dengan
tangan dominan
- pegang tiub silikon dengan tangan
tidak dominan pada bahagian pengawal
atur (pada bahagian kawalan sedutan)
14. Ukur jarak kemasukkan kateter sedutan Mengelakkan kemasukkan
dari hujung hidung ke cupiing tangan tanpa kateter sedutan sehingga ke
pencemaran kawasan trakea
15. Basah hujung kateter antara 6 – 8 sm Memudahkan kemasukkan kateter
dengan salina normal sedutan ke dalam orofarinks
16. Sedut sedikit larutan salina normal Mengujikan keberkesanan
tekanan negatif mesin sedutan
17. . Masukkan kateter ke dalam oro atau Mengelakkan kecederaan pada
nasofarinks tanpa menekan pada thumb lapisan mukosa orofarinks
control
18. Lakukan sedutan berterusan tidak melebihi Sedutan yang berterusan dan
10 saat dengan menutup thumb control lama akan menyebabkan
menggunakan ibu jari komplikasi seperti hipoksia,
kardiak disritma, rangsangan
vagal, kecederaan dan
seumpamanya
19. Tarik keluar kateter perlahan-lahan dengan Mengelakkan kecederaan pada
gerakan putaran lapisan mukosa orofarinks
20. Beri pesakit rehat dan bernafas selama 3 – Mengalakkan pesakit bernafas
4 kali antara setiap sedutan secara normal dan optimum
21. Perhatikan reaksi pesakit Mengenal pasti tanda-tanda
komplikasi
22. Beri oksigen jika perlu Meningkatkan kadar oksigen
pesakit
23. Ulangi sedutan jika masih ada sekresi Boleh menyebabkan komplikasi
tetapi tidak melebihi 5 kali hipoksia dan seumpamanya
24. Bilas kateter dengan salina normal Membersihkan kateter sedutan
dari sekatan sekresi yang pekat
25. Buang kateter bersama dengan sarung Mengelakkan pencemaran
tangan
26. Tutup mesin penyedutan dan masukkan
hujung tiub penyambung silikon ke dalam
bekas bungkusan kateter
53
PENILAIAN
1. Salur pernafasan pesakit paten

2. Kadar pernafasan pesakit adalah normal (12 – 18 minit)
3. Tiada bunyi “gurgling” kedengaran
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa sedutan dilakukan

2. Keadaan am pesakit sebelum, semasa dan selepas prosedur penyedutan
3. Warna, amaun dan bau sekresi
4. Keperluan intervensi kecemasan
54
23. PEMBERIAN UBAT ORAL MENGGUNAKAN SISTEM UNIT DOS
TUJUAN
Memberi ubat oral menggunakan sistem unit dos
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis ubat
3. Tafsir sejarah pengambilan ubatan yang lepas
4. Alahan ubatan
5. Kenal pasti kontraindikasi penerimaan ubatan secara oral:
• pesakit yang mengalami disfagia
• pesakit yang mengalami disfungsi reflek oral
• pesakit yang tidak sedar/koma
• pesakt yang dipuasakan
• pesakit yang mengalami mual dan muntah
• pesakit yang mengalami perubahan gastrosusus
• pesakit yang perlu dilaksanakan penyedutan gaster
6. Kenal pasti kedudukan yang sesuai mengikut keselesaan pesakit
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
Indikasi prosedur
1. Pesakit yang diarahkan pengambilan ubat secara oral

2. Pesakit yang tidak mempunyai kontraindikasi pengambilan oral
55
PERANCANGAN
Alat-alat
Troli ubat (berisi ubat pesakit wad)

Kunci troli ubat
Carta pengubatan pesakit
Piring
Jug berisi air minuman
Tisu
IMPLEMENTASI

2. Buka troli ubat dengan kunci
3. Tarik keluar laci pesakit berkenaan
4. Semak setiap pakej ubat pesakit berkenaan ada Memastikan ubat harian pesakit
seperti preskripsi doktor adalah mencukupi untuk satu syif
atau 24 jam
5. Semak carta pengubatan pesakit berpandukan 6 “R” Memastikan ketepatan dalam
- Nama pesakit/nombor pendaftaran pemberian ubatan
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
6. Bawa troli ke unit pesakit
7. Keluarkan ubat yang diperlukan pada masa itu
8. Semak carta pengubatan pesakit berpandukan 6 “R” Memastikan ketepatan dalam
(Langkah Keselamatan I) pemberian ubatan
- Nama pesakit/nombor pendaftaran
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
9. Letak pakej ubat di atas piring Mengelak pakej ubat terjatuh
(Langkah Keselamatan II)
11. Kunci troli ubat
12. Bawa piring yang mengandungi pakej ubat kepada
pesakit
13. Beri salam
14. Kenalpasti pesakit yang betul - tanya nama pesakit Mengelak daripada kesilapan
atau lihat tanda pengenalan di pergelangan tangan dalam pemberian ubat kepada
pesakit
15. Beritahu kepada pesakit Memberi informasi
- Prosedur Mendapatkan kerjasama
- Tujuan Meningkatkan kepatuhan kepada
- Tindakan ubat terapi ubatan
56
(Langkah Keselamatan III)
17. Bantu pesakit dalam kedudukan yang selesa Memberi keselesaan kepada
contohya: pesakit
- Kedudukan Fowler Kedudukan Fowler membantu
mengosongkan gaster dan
mencegah dari berlakunya
regurgitasi dan aspirasi semasa
menelan ubat
18. Beri pakej ubat kepada pesakit (bantu jika perlu) dan
jawab soalan pesakit (jika ada)
19. Beri air minum kepada pesakit
20. Berada disamping pesakit semasa pesakit Memastikan pesakit menelan
mengambil ubatnya ubat
21. Tanya pesakit samada ia telah menelan ubat
23. Tandatangan pemberian ubat pada carta Sebagai bukti pemberian
pengubatan Mengekalkan akauntabiliti
terhadap pemberian ubat
25. Bawa troli ubat ke pesakit lain / letak troli ubat di
tempat asal
PENILAIAN
1. Pesakit telah mengambil ubat mengikut preskripsi doktor

2. Tanda reaksi ubat
3. Cara pengambilan ubat oleh pesakit
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa ubat diberi

2. Tindakan ubat atau respons pesakit dalam pelan perawatan pesakit sebarang alahan
dan seumpamanya
3. Nama/tandatangan jururawat yang memberi.
4. Keselesaan pesakit sebelum, semasa dan selepas pengambilan ubat
6. Jika ubat tidak diberi pada masa yang ditetapkan dan sebab mengapa pemberian ubat
tersebut ditangguh
57
24. MENYEDIAKAN UBAT SUNTIKAN (AMPUL)
TUJUAN
Menyediakan ubat suntikan dari ampul
PENAKSIRAN
Alat-alat
2. Kesterilan alat-alat: tarikh luput, keadaan alat dan seumpamanya
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
Ampul ubat
Kikir (file)
Sekeping goz steril
Jarum yang sesuai
Siring yang sesuai
Label
Bekas berisi kapas beralkohol
Bekas berisi kapas steril kering
Bekas suntikan
Bekas pelupusan bahan tajam
Bekas sampah
58
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan pesakit Memastikan ketepatan dalam
berpandukan 6 “R” pemberian ubatan
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
2. Bandingkan maklumat dalam carta Memastikan ubat yang betul
pengubatan dengan ampul
3. Kira dos ubat yang dikehendaki Memastikan ketepatan dos ubat
5. Sediakan alat-alat Melancarkan prosedur
6. Jentik bahagian atas leher ampul Turunkan cecair yang terdapat
atau di leher ampul
Pegang bahagian atas leher ampul dan
buat satu pusingan besar dengan lengan
yang ekstensi
7. Bersihkan leher ampul dan kikir dengan
kapas beralkohol
8. Kikirkan leher ampul dengan kikir jika perlu Memudahkan leher ampul untuk
dipatah
9. Bersihkan leher ampul dengan kapas
beralkohol sekali lagi
10. Letakkan sekeping goz steril Melindungi jari-jari daripada
- di antara ibu jari dan leher ampul atau terkena pecahan kaca
- di sekeliling leher ampul
11. Patahkan leher ampul menghala ke Mengelakkan percikkan
jururawat sebarang serpihan kaca kepada
jururawat
12. Buang bahagian atas leher ampul ke dalam
bekas pelupusan bahan tajam
13. Sambungkan siring ke jarum
14. Keluarkan penutup jarum
15. Letak penutup jarum dalam bekas suntikan
16. Pegang ampul dengan bahagian bawah
berada di atas
atau
Letakkan ampul di atas permukaan rata
17. Masukkan jarum ke bahagian pertengahan Mengekalkan kesterilan jarum
ampul tanpa bahagian hujung/batang jarum
menyentuh bingkai/bibir ampul
18. Sedut keluar ubat seperti yang dipreskripsi
19. Keluarkan jarum daripada ampul
20. Tutup jarum dengan penutupnya Mengekalkan kesterilan jarum
21. Tegakkan siring berjarum menghala ke atas
22. Jentik laras siring Untuk menaikkan gelembong
udara
59
23. Tarik piston siring Memastikan semua ubat yang
berada dalam jarum masuk ke
dalam siring
24. Keluarkan kesemua udara yang berada Memastikan tiada udara semasa
dalam siring dan jarum pemberian ubat kepada pesakit
25. Periksa amaun ubat dalam siring Memastikan ubat mencukupi
seperti preskripsi
26. Letakkan siring yang berjarum, ampul
kosong, kapas beralkohol, kapas steril
kering di dalam bekas suntikan
27. Labelkan siring dengan nama pesakit,
nombor pendaftaran serta nama dan dos
ubat
28. Tutup bekas suntikan
Mencegah jangkitan silang
PENILAIAN
Ubat disediakan mengikut dos yang dipreskripsikan
60
25. MELARUT UBAT (VIAL)
TUJUAN
Melarutkan ubat di dalam vial
PENAKSIRAN
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
Vial ubat
Cecair pelarut yang sesuai
Kikir dan sekeping goz jika perlu
Jarum yang sesuai
Siring yang sesuai
Label
Bekas suntikan
Bekas sampah
IMPLEMENTASI

berpandukan 6 “R”: pemberian ubatan
- Nama pesakit/nombor
pendaftaran
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
2. Bandingkan maklumat dalam carta Memastikan ubat yang betul sedang
pengubatan dengan vial disediakan
61
3. Tentukan amaun cecair pelarut untuk
melarut ubat
5. Sediakan alat-alat
7. Letak siring berjarum di dalam bekas
suntikan
8. Goncang vial Pastikan ubat tidak berketul
9. Keluarkan penutup vial
10. Bersihkan penutup getah dengan kapas Mengekalkan kesterilan
beralkohol
11. Ambil siring berjarum
12. Buka penutup jarum
13. Letak penutup jarum dalam bekas
suntikan
14. Masukkan jarum di pertengahan
penutup getah dengan mengekalkan
kesterilan
15. Keluarkan udara dari dalam vial
bersamaan dengan isipadu cecair
pelarut yang akan dimasukkan
16. Keluarkan jarum
17. Tutup jarum dengan penutupnya Mengekalkan kesterilan
18. Keluarkan udara yang berada dalam
siring tersebut
19. Letak siring berjarum dalam bekas
suntikan
Mengeluarkan cecair pelarut dari ampul
20. Pastikan ampul cecair adalah seperti
yang dicadangkan
21. Ketuk bahagian atas leher ampul Turunkan cecair yang terdapat di leher
dengan kuku tangan ampul
atau
Pegang bahagian atas leher ampul dan
buat satu pusingan besar dengan
lengan yang ekstensi
22. Bersihkan leher ampul dan kikir dengan
kapas beralkohol
23. Kikir leher ampul dengan kikir jika perlu
24. Bersihkan leher ampul dengan kapas
beralkohol sekali lagi
25. Letakkan sekeping goz steril di antara Goz steril melindungi jari-jari daripada
ibu jari dan leher ampul terkena pecahan kaca
atau
di sekeliling leher ampul
26. Patahkan leher ampul menghala ke Mengelakkan serpihan kaca terpercik
jururawat kepada jururawat
27. Buang bahagian atas leher ampul ke
dalam bekas pelupusan bahan tajam
29. Keluarkan penutup jarum
62
30. Letakkan penutup jarum dalam bekas
suntikan
31. Pegang ampul dengan bahagian bawah
berada di atas
atau
Letakkan ampul di atas permukaan rata
32. Masukkan jarum ke bahagian Mengekalkan kesterilan jarum
pertengahan ampul tanpa bahagian
hujung/batang jarum menyentuh
bingkai/bibir ampul
33. Keluarkan cecair pelarut seperti yang
dicadangkan
34. Keluarkan jarum daripada ampul
36. Tegakkan siring berjarum menghala ke
atas
37. Jentik laras siring Untuk menaikkan gelembong udara
38. Tarik piston siring supaya semua cecair pelarut yang
berada dalam jarum masuk ke dalam
siring
39. Keluarkan kesemua udara yang berada
dalam siring dan jarum
40. Periksa amaun “solvent/diluent” dalam
siring mencukupi seperti yang
dicadangkan
41. Letak siring berjarum dalam bekas
suntikan
Mencampur cecair pelarut dengan ubat
beralkohol
43. Ambil siring berjarum
45. Letak penutup jarum dalam bekas
suntikan
46. Masukkan jarum ke pertengahan
penutup getah dengan mengekalkan
kesterilan
47. Masukkan kesemua cecair pelarut ke
dalam vial
48. Keluarkan jarum
50. Gulingkan vial di antara kedua tapak Untuk melarutkan ubat
tangan
51. Labelkan vial dengan nama pesakit,
nombor pendaftaran, tarikh, masa dan
amaun serta jenis cecair pelarut yang
telah dimasukkan
*Teruskan dengan prosedur menyediakan ubat suntikan dari vial
PENILAIAN
Ubat disediakan mengikut dos yang dipreskripsikan
63
26. MENYEDIAKAN UBAT SUNTIKAN (VIAL)
TUJUAN
Menyediakan ubat suntikan dari vial
PENAKSIRAN
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
Vial ubat
Jarum untuk mengeluarkan ubat
Jarum untuk memberi suntikan
Siring yang sesuai
Label
Bekas berisi kapas steril kering
Bekas suntikan
Bekas sampah
IMPLEMENTASI
berpandukan 6 “R” pemberian ubatan
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
2. Bandingkan maklumat dalam carta Memastikan ubat yang betul
pengubatan dengan vial sedang disediakan
3. Kira dos ubat yang dikehendaki Ketepatan dos ubat
64
7. Letakkan siring berjarum ke dalam bekas
suntikan
8. Gulingkan vial di antara kedua tapak Untuk melarutkan ubat
tangan
9. Keluarkan penutup vial
beralkohol
11. Keluarkan siring berjarum dari bekas
suntikan
12. Masukkan udara ke dalam siring yang
amaunnya bersamaan dengan isipadu
ubat yang akan dikeluarkan
14. Letak penutup jarum dalam bekas suntikan
15. Letak vial di atas permukaan yang rata
16. Masukkan jarum di pertengahan penutup
getah vial dengan mengekalkan kesterilan
17. Pastikan bevel jarum berada di atas Mengelakkan pembetukkan
permukaan ubat gelembung udara dalam ubat
18. Masukkan udara ke dalam vial Tekanan udara memudahkan
pengeluaran ubat
19. Pegang vial dalam kedudukan terbalik
secara vertikal pada aras mata
20. Keluarkan ubat seperti yang dipreskripsi Memastikan sukatan yang betul
21. Jika perlu, jentik laras siring untuk Menaikkan gelembung udara
mengeluarkan udara daripada siring kebahagian atas siring
22. Betulkan kedudukan vial
23. Keluarkan jarum daripada vial
24. Masukkan semula penutup jarum Mengekalkan kesterilan
26. Tarik piston siring Memastikan semua ubat masuk
ke dalam siring
27. Tanggalkan jarum dari siring
28. Buang jarum ke dalam bekas pelupusan
bahan tajam
29. Tukar jarum yang sesuai untuk suntikan
31. Keluarkan kesemua udara yang berada
dalam siring dan jarum
32. Periksa amaun ubat dalam siring Memastikan ubat mencukupi
seperti yang dipreskripsikan
33. Letakkan siring yang berjarum, vial ubat,
kapas beralkohol, kapas steril yang kering
di dalam bekas suntikan
34. Labelkan siring dengan nama pesakit,
nombor pendaftaran serta nama dan dos
ubat
35. Tutup bekas suntikan
36. Kemas dan simpan peralatan
65
27. MEMBERI SUNTIKAN INTRAOTOT
TUJUAN
Memberi suntikan secara intraotot
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti tempat suntikan
3. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
Bekas suntikan mengandungi
• siring berjarum berisi ubat
• kapas beralkohol
• kapas steril kering
66
IMPLEMENTASI
1. Semak carta pengubatan pesakit Memastikan ketepatan preskripsi dan
berpandukan 6 “R” pemberian ubat
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
4. Bawa alat-alat ke pesakit Melancarkan prosedur
5. Beri salam
6. Kenalpasti pesakit yang betul - tanya nama Mengelak daripada kesilapan dalam
pesakit atau lihat tanda pengenalan di pemberian ubat kepada pesakit
pergelangan tangan
- Tujuan Mengurangkan kebimbangan
- Tindakan ubat
8. Ulangi langkah 1
10. Dedahkan tempat suntikan
11. Pilih lokasi yang betul
12. Bersihkan tempat suntikan dengan kapas Membersih kulit dari kawasan yang
beralkohol secara sirkular dan dari dalam paling ke kurang bersih
ke luar
13. Ambil siring berjarum dan buka penutup
jarum
14. Pegang siring berjarum di antara ibu jari
dan jari telunjuk tangan yang dominan
15. Tegangkan kulit dengan tangan yang tidak Memudahkan kemasukan jarum
dominan
16. Masukkan jarum dengan teguh dan deras
ke dalam otot pada sudut 90 darjah
sehingga bahagian jarum dimasukkan
17. Ampu siring dengan tangan yang tidak
dominan
18. Tarik piston perlahan-lahan dengan tangan Untuk menentukan jarum tidak berada
yang dominan di dalam salur darah
19. Masukkan ubat perlahan-lahan sambil memberi masa ubat diserap ke dalam
memerhatikan reaksi pesakit otot
20. Keluarkan jarum pada sudut ia dimasukkan
21. Letak siring berjarum ke dalam bekas
suntikan
22. Keringkan tempat suntikan sambil Urut menggalakkan penyerapan ubat
mengurut secara perlahan-lahan (jika perlu)
dengan kapas steril kering
67
24. Tandatangan pemberian ubat dalam carta Bukti pemberian
pengubatan
25. Kemas peralatan
26. Buang bahan tajam dalam bekas
pelupusan bahan tajam
PENILAIAN
1. Keadaan am pesakit
• keselesaan
• tanda-tanda awal kesan sampingan ubat
• kulit pesakit – tanda-tanda reaksi ubat
DOKUMENTASI
1. Masa pemberian ubat

2. Nama atau tandatangan jururawat
68
28. MEMBERI SUNTIKAN INTRADERMIS
TUJUAN
Memberi suntikan intradermis
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti tempat untuk suntikan
3. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
69
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan pesakit Memastikan ketepatan preskripsi dan
berpandukan 6 “R” pemberian ubat
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
5. Beri salam
pergelangan tangan
- Tindakan ubat
8. Ulangi langkah 1
9. Beri privasi Menghormati hak pesakit individu
10. Letak pesakit dalam kedudukan yang Memudahkan prosedur
sesuai
13. Bersihkan tempat suntikan dengan kapas Mengekalkan prinsip teknik asepsis
beralkohol secara sirkular dan dari dalam
ke luar
jarum
15. Tegangkan kulit dengan jari telunjuk dan Memudahkan kemasukkan jarum
ibu jari
16. Pegang siring berjarum secara mendatar Bevel jarum menghala ke atas
dengan bevel jarum menghala ke atas membolehkan ubat masuk ke dalam
lapisan tisu intradermis
17. Masukkan jarum ke dalam kulit secara
mendatar pada sudut 10-15 darjah
sehingga seluruh laras jarum dimasukkan
18. Masukkan ubat perlahan-lahan sehingga Menunjukkan ubat telah dimasukkan
kelihatan ke dalam dermis
20. Letak siring berjarum dalam bekas suntikan
21. Lap ubat berlebihan pada kulit dengan
kapas steril kering
22. Untuk dos ujian Memudahkan untuk membaca
- Tandakan kawasan suntikan keputusan ujian
- Rekodkan kawasan suntikan, jumlah Keputusan ujian mesti dibaca pada
dan jenis substance, tarikh dan masa jangkamasa yang ditetapkan
70
23. Beritahu pesakit supaya tidak menyentuh
tempat suntikan
25. Tandatangan pemberian ubat dalam carta
pengubatan
26. Kemas peralatan
PENILAIAN
1. Keadaan am pesakit
• keselesaan
DOKUMENTASI

71
29. MEMBERI SUNTIKAN SUBKUTANEUS
TUJUAN
Memberi suntikan secara subkutaneus
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti tempat suntikan
3. Keselesaan
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• tutup kipas
• kunci katil
PERANCANGAN
Alat-alat
Carta pengubatan
72
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan pesakit Memastikan ketepatan preskripsi
berpandukan 6 “R” dan pemberian ubat
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
5. Beri salam
6. Kenalpasti pesakit yang betul - tanya nama Mengelak daripada kesilapan
pesakit atau lihat tanda pengenalan di dalam pemberian ubat kepada
pergelangan tangan pesakit
- Tindakan ubat
8. Ulangi langkah 1
10. Letak pesakit dalam kedudukan yang Memudahkan prosedur
sesuai
13. Bersihkan tempat suntikan dengan kapas Mengekalkan prinsip asepsis
beralkohol secara sirkular dan dari dalam
ke luar
jarum
15. Cengkam tisu subkutaneus dengan ibu jari Memastikan ubat dimasukkan ke
dan jari telunjuk tangan yang tidak dominan dalam tisu subkutaneus
16. Masukkan jarum ke dalam tisu subkutaneus
samada pada sudut 45 atau 90 darjah
17. Lepaskan cengkaman setelah jarum
dimasukkan ke dalam tisu subkutaneus
18. Ampu siring dengan tangan tidak dominan
19. Tarik piston perlahan-lahan dengan tangan Untuk menentukan jarum tidak
yang dominan berada di dalam salur darah
20. Masukkan ubat perlahan-lahan sambil
memerhatikan reaksi pesakit
22. Letak siring berjarum dalam bekas suntikan
23. Keringkan tempat suntikan sambil Urut menggalakkan penyerapan
mengurut secara perlahan-lahan (jika perlu) ubat
dengan kapas steril kering
25. Tandatangan pemberian ubat dalam carta
pengubatan
73
26. Kemas peralatan
PENILAIAN
Keadaan am pesakit
• keselesaan
DOKUMENTASI

74
30. PEMBERIAN UBAT SUNTIKAN INTRAVENA (IV)
TUJUAN
Memberi ubat melalui suntikan intravena :

• memberi kesan terapeutik yang cepat
• kaedah ini sesuai bagi ubatan yang mendatangkan kesan iritasi terhadap tisu
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Taksir kepatenan IV
3. Taksir tusukan jarum IV dan tempat tusukan IV untuk infiltrasi atau flebitis
4. Fahaman pesakit berkaitan dengan tujuan memberi ubat
Alat-alat
2. Kesterilan alat-alat – tarikh luput, tidak tercemar dan seumpamanya
3. Ubat :
• Keserasian dengan larutan
• Informasi berkaitan dengan tindakan, dos, kesan sampingan dan seumpamanya
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat
Ubat yang dipreskripsikan dalam vail atau ampul

Siring yang sesuai (3 – 5 ml)
Jarum yang sesuai (21 and 25 gauge)
Bekas suntikan steril
Kapas beralkohol
Jam tangan berjarum saat
Carta pengubatan
Sarung tangan (jika perlu)
75
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan pesakit berpandukan Memastikan ketepatan preskripsi dan
6 “R” pemberian ubat
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
5. Beri salam
pergelangan tangan
- Tindakan ubat
8. Letakkan pesakit dalam kedudukan yang Melancarkan pemberian suntikan IV
selesa secara bolus
10. Taksir tempat tusukan Menentukan tiada infiltrasi atau flebitis
11. Ulangi langkah 1 Merupakan langkah keselamatan
dalam proses permberian ubat
13. Sediakan ubat yang dipreskripsikan di dalam Tentukan pemberian ubat yang betul
siring dan bawa ke unit pesakit bepandukan 6 ‘R’
Rujuk prosedur
- Melarutkan ubat di dalam vail
- Menyediakan ubat suntikan dari vail
- Menyediakan ubat suntikan dari ampul
Pemberian Ubat Suntikan Melalui Portal Suntikan

14. Klam tiub infusi IV Mengelakkan kemasukkan ubat ke
dalam larutan IV
15. Bersihkan porta suntikan dengan kapas Meminimumkan mikroorganisma
beralkohol
16. Buka penutup jarum dan masukkan jarum ke
dalam ruang porta suntikan tanpa pencemaran
17. Tarik piston perlahan-lahan sambil memerhati Menentukan vena paten
untuk keluaran darah kembali (jika Memastikan pemberian ubat akan ke
menggunakan peripheral saline lock) vena dan tidak di dalam tisu
18. Masukkan ubat perlahan-lahan (cthnya 1 Mengesan awal sebarang komplikasi
ml/minit) sambil memerhatikan reaksi pesakit Mengurangkan kesakitan
19. Keluarkan siring dan letakkannya dalam bekas Mencegah dari kecederaan tercucuk
suntikan/bekas pelupusan benda tajam jarum
20. Buka klam aliran intravena
76
21. Kira jumlah titisan/minit cecair infusi IV seperti Tentukan faktor titisan yang tepat
yang dipreskripsi
22. Tandatangan pemberian ubat pada carta Bukti pemberian ubatan
pengubatan
23. Kemas alat-alat
Pemberian Ubat Bolus Melalui ‘3-way tap’
25. Bersihkan penutup 3-way tap Meminimumkan mikroorganisma
26. Tutup laluan infusi IV dan buka laluan untuk
suntikan bolus
27. Letakkan penutup 3-way tap ke dalam bekas
suntikan
28. Keluarkan penutup jarum dan letakkannya ke
dalam bekas suntikan
29. Pasang siring berisi ubat pada 3-way tap tanpa Mengekalkan teknik asepsis
pencemaran
30. Tarik piston perlahan-lahan sambil memerhati Menentukan kepatenan vena

untuk keluaran darah kembali Memastikan kemasukkan ubat
31. Masukkan ubat perlahan-lahan sambil Mengesan awal komplikas
memerhati reaksi pesakit Mengurangkan kesakitan
32. Tutup laluan suntikan dan buka kembali laluan
untuk infusi IV
33. Keluarkan siring dan letakkan ke dalam bekas Mencegah dari kecederaan tercucuk
suntikan / bekas pelupusan benda tajam jarum
34. Pasangkan penutup 3-way tap
35. Tandatangan pemberian ubat pada carta Bukti pemberian ubatan
pengubatan
36. Kemas alat-alat
37. Cuci tangan secara medikal asepsis Meminimumkan mikroorganisma dan
PENILAIAN
1. Tiada komplikasi selepas pemberian ubat

2. Tiada infiltrasi atau flebitis pada tempat tusukan IV
3. Tiada kesan sampingan ubat kelihatan
4. Pesakit faham tujuan pemberian ubat suntikan IV
DOKUMENTASI
1. Prosedur pemberian ubat secara suntikan IV dalam pelan perawatan dengan maklumat
berikut:
• tarikh, masa, nama ubat, dos, cara pemberian ubat
2. Sebarang reaksi / keabnormalan
3. Respons pesakit terhadap pemberian ubat
77
31. MENCAMPUR UBAT KE DALAM LARUTAN INTRAVENA
TUJUAN
Memberi ubat melalui infusi intravena :

• memberi kesan terapeutik yang cepat
• kaedah ini sesuai bagi ubatan yang mendatangkan kesan iritasi terhadap tisu
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Taksir kepatenan IV
3. Taksir tusukan jarum IV dan tempat tusukan IV untuk infiltrasi atau flebitis
4. Fahaman pesakit berkaitan dengan tujuan memberi ubat
Alat-alat
2. Kesterilan alat-alat: tarikh luput, tidak tercemar dan seumpamanya
3. Ubat :
• keserasian dengan larutan
• informasi berkaitan dengan tindakan, dos, kesan sampingan dan seumpamanya
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat
Ubat yang dipreskripsikan

Cecair pelarut yang sesuai
Kapas beralkohol
Siring dan jarum yang sesuai
Beg /Botol cecair infusi IV
Set infusi IV
Label
Carta pengubatan
Plaster (jika perlu)
78
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan pesakit berpandukan 6 Memastikan ketepatan preskripsi
“R” dan pemberian ubat
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
5. Beri salam
6. Kenalpasti pesakit yang betul - tanya nama Mengelak daripada kesilapan
pesakit atau lihat tanda pengenalan di dalam pemberian ubat kepada
pergelangan tangan pesakit
- Tindakan ubat
8. Ulangi langkah 1
10. Letakkan pesakit dalam kedudukan yang sesuai Memberi keselesaan kepada
pesakit
11. Bersihkan tempat tusukan pada beg/botol cecair Meminimumkan mikroorganisma
infusi IV dengan kapas beralkohol
12. Masukkan ubat yang ada di dalam siring ke dalam
beg/botol infusi IV
13. Goncang perlahan-lahan beg/botol cecair infusi IV Pengagihan ubat yang rata dalam
beg/botol cecair infusi IV
14. Letakkan label pada beg/botol cecair infusi IV Memberi maklumat yang terperinci
dengan maklumat berikut: berkaitan dengan pemberian ubat
- tarikh melalui infusi IV
- masa
- nama ubat
- dos ubat
- amaun cecair infusi IV
16. Keluarkan set infusi IV dari sampul
17. Sambungkan set infusi IV ke beg/botol cecair
infusi IV
18. Gantung beg/botol cecair iinfusi IV pada Menyediakan tekanan aliran yang
penyangkut infusi IV baik
19. Buka clamp dan alirkan cecair perlahan-lahan Udara yang tertinggal dalam
tubing merupakan air emboli dan
akan memudaratkan pesakit
20. Sambungkan set infusi IV pada kanula pesakit
21. Kira jumlah titisan/minit cecair infusi IV seperti Memastikan pemberian cecair
yang dipreskripsi yang tepat kepada pesakit
79
22. Tandatangan pemberian ubat pada carta Memberi maklumat pemberian
pengubatan dan carta pengambilan dan ubat dilakukan seperti dipreskripsi
pengeluaran cecair doktor pada masa yang ditetapkan
23. Cuci tangan secara medikal asepsis Meminimumkan mikroorganisma
PENILAIAN
1. Pemberian ubat dalam beg/botol cecair infusi IV :

• tiada pencemaran
• agihan ubat dalam beg/botol infusi IV diberi mengikut preskripi doktor
2. Reaksi pesakit: alahan, kesan sampingann
DOKUMENTASI
1. Prosedur mencampur ubat ke dalam infusi IV dengan maklumat berikut:

• tarikh
• masa
• nama ubat
• dos ubat
• amaun/volum cecair infusi IV
3. Respons pesakit terhadap ubat dan keadaan tusukan IV
80
32. MENITIS UBAT MATA
TUJUAN
1. Pemeriksaan mata
2. Merawat penyakit mata
3. Bius setempat
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis ubat titisan mata
3. Taksir sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap ubat titisan mata berkenaan
4. Taksir kebersihan mata
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas ubat mengandungi ubat titisan mata yang dipreskripsi
Set pencucian mata
Kapas serap steril
Salina normal 0.9%
Tidak steril gloves
Tisu lap
Bekas sampah
81
IMPLEMENTASI

1. Semak carta pengubatan berpandukan 6 “R”: Memastikan ketepatan dalam
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
3. Sediakan keperluan alat-alat Melancarkan prosedur
4. Semak label ubat titisan mata dengan carta Memastikan ubat titisan mata
pengubatan yang betul
6. Beri salam
7. Kenal pasti pesakit : Memastikan pemberian ubat
- tanya nama pesakit atau mellhat tanda kepada pesakit yang betuul
pengenalan di pergelangan tangan
- Tindakan ubat
Minta keizinan
10. Letakkan pesakit dalam kedudukan yang sesuai Mengurangkan aliran ubatan
- Supin dengan kepala pesakit didongakkan melalui duktus lakrimal
sedikit ke belakang
12. Pakai sarung tangan Mengurangkan sentuhan cecair
tubuh badan
Mengamalkan prinsip kawalan
piawai
13. Lakukan pencucian mata
- Rendam kapas dalam salina normal 0.9% Salina normal 0.9% merupakan
- Ambil kapas yang telah direndam dan larutan isotonik. Cecair ini adalah
perah menggunakan tangan sama seperti cecair dalam badan
- Bersihkan mata dari dalam kantus ke luar
kantus menggunakan satu kapas serap Mengekalkan prinsip pencucian
untuk satu cucian sahaja iaitu dari bersih ke kotor
14. Berdiri di sebelah pesakit – di sebelah mata yang Melancarkan instilasi titisan mata
terlibat
15. Buka penutup ubat mata dengan tangan yang tidak
dominan tanpa pencemaran
16. Pegang ubat titisan 1/2 inci di atas mata dengan Mengurangkan risiko sentuhan
tangan yang dominan bekas ubat pada struktur mata
17. Letakkan tangan yang tidak dominan di atas tulangi
pipi
18. Dedahkan sak konjunktiva bawah dengan Melancarkan instilasi titisan mata
menariknya ke pipi perlahan-lahan menggunakan
ibu jari dan jari telunjuk tangan yang tidak dominan
82
19. Beritahu pesakit melihat ke atas Mengurangkan stimulasi reflek
kerdipan
Mencegah kecederaan pada
kornea
20. Letakkan tangan yang dominan di atas dahi pesakit Memudahkan pelaksanaan titisan
ubat
21. Titiskan ubat mata seperti yang dipreskripsi di atas
lapisan konjunktiva
22. Beritahu pesakit supaya menutup mata perlahan- Mengalakkan penyebaran ubat
lahan dan gerakkan matanya mata yang serata
23. Lapkan ubat yang meleleh
24. Tutup ubat mata tanpa pencemaran Mengamalkan kebersihan ubat
mata
26. Tandatangan pemberian ubat titsan mata pada Bukti pemberian ubat
carta pengubatan pesakit berkenaan
28. Buang sarung tangan Meminimumkan mikroorganisma
29. Cuci tangan dan mencegah jangkitan silang
PENILAIAN
1. Mata yang perlu dititis ubat :

• penyembuhan
• kebersihan
• discaj
2. Reaksi pesakit tehadap pemberian ubat mata
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa ubat titisan dilakukan

2. Deskripsi mata yang dirawat:
• bersih, kotor, discaj dan seumpamanya.
3. Tindakan ubat atau respons pesakit dalam pelan perawatan pesakit – alahan
83
33. MENITIS UBAT HIDUNG
TUJUAN
1. Merawat penyakit hidung

2. Bius setempat
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis ubat titisan hidung
3. Taksir untuk sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap ubat titisan hidung berkenaan
4. Taksir untuk kebersihan hidung
5. Taksir untuk kesakitan/ketidakselesaan/keradangan hidung pesakit
6. Taksir untuk sekatan pernafasan pesakit
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas ubat mengandungi ubat titisan hidung yang dipreskripsi
Set pencucian mata
Salina normal 0.9%
Tidak steril gloves
Bekas sampah
Tisu lap
84
IMPLEMENTASI

- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
4. Semak label ubat titisan hidung dengan carta Memastikan ubat titisan yang
pengubatan betul
6. Beri salam
7. Kenal pasti pesakit : Memastikan pemberian ubat
- tanya nama pesakit atau melihat tanda kepada pesakit yang betul
pengenalan di pergelangan tangan
- Tindakan ubat
Minta keizinan
9. Nilai sebarang sekatan hidung: Mengeluarkan mucus dan sekresi
- arahkan pesakit supaya hembus perlahan- yang mungkin menghalang
lahan sebelah hidung yang perlu dirawat penyerapan ubatan
10. Beri privasi Mengekalkan privasi pesakit
sewaktu memberi ubat titisan
semasa porsedur
11. Letakkan pesakit dalam kedudukan yang sesuai Menggalakan aliran ubatan ke
- supin dengan kepala mendongak sedikit dalam hidung hendak dirawat
ke belakang
atau
- duduk dengan kepala mendongak sedikit
ke belakang
tubuh badan
piawai
14. Beritahu pesakit supaya bernafas melalui mulut Mencegah aspirasi ke dalam paru-
semasa prosedur dilakukan paru
15. Bersihkan hidung pesakit (jika perlu): Memudahkan resapan ubat yang
- Rendam putik kapas dalam salina normal berkesan
0.9% Memberi keselesaan kepada
- Perah putik kapas di tepi galipot pesakit
- Bersihkan hidung
- Dari dalam keluar menggunakan satu putik
kapas untuk satu cucian
85
16. Buka penutup ubat titisan hidung dengan tangan Elakkan pencemaran pada ubat
yang tidak dominan tanpa pencemaran titisan
17. Jarakkan penitik ubat dari lubang hidung dengan Mengurangkan risiko sentuhan
memegang ubat titisan bekas ubat pada hidung
18. Pegang 3/8 inci dari hidung dengan tangan yang
dominan dan titiskan ubat telinga seperti yang
dipreskripsi
19. Beritahu pesakit supaya berada dalam kedudukan Menggalakkan pengagihan ubat
supin selama 5 minit selepas titisan ubat yang serata pada kesemua
bahagian hidung
20. Tutup ubat titisan hidung tanpa pencemaran Mengamalkan kebersihan ubat
titisan
22. Tandatangan pemberian ubat titsan pada carta Bukti pemberian ubat
pengubatan pesakit berkenaan
24. Buang sarung tangan
PENILAIAN
1. Hidung yang dititis ubat :

• penyembuhan
• kebersihan
• discaj
2. Reaksi pesakit – alahan, kesan sampingan
DOKUMENTASI

2. Deskripsi hidung yang dirawat:
3. Tindakan ubat atau respons pesakit dalam pelan perawatan pesakit – alahan
86
34. MENITIS UBAT TELINGA
TUJUAN
1. Memeriksa telinga
2. Merawat penyakit telinga
3. Melembutkan cerumen (wax)
4. Membius setempat
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis ubat titisan telinga
3. Taksir sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap ubat titisan telinga berkenaan
4. Taksir kebersihan telinga
5. Taksir kesakitan/ketidakselesaan telinga
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas ubat mengandungi ubat titisan telinga yang dipreskripsi
Set pencucian telinga
Putik kapas
Salina normal 0.9%
Tidak steril gloves
Bekas penerimaan bahan kotor
Tisu lap
87
IMPLEMENTASI

1 Semak carta pengubatan berpandukan 6“R”: Memastikan ketepatan dalam
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
3 Sediakan keperluan alat-alat Melancarkan prosedur
4 Semak label ubat titisan telinga dengan carta Memastikan ubat titisan yang
pengubatan betul
5 Letakkan keperluan alat-alat dalam troli
6 Tolak troli ke unit pesakit
7 Beri salam
8 Kenal pasti pesakit : Mengelak daripada kesilapan
- tanya nama pesakit atau mellhat tanda dalam pemberian ubat kepada
pengenalan di pergelangan tangan pesakit
9 Beritahu kepada pesakit Memberi informasi
- Tindakan ubat
Minta keizinan
11 Beri privasi Menghormati hak individu pesakit
12 Letakkan pesakit dalam kedudukan yang sesuai Menggalakan aliran ubatan ke
- lateral dengan bahagian telinga yang dalam telinga yang hendak
hendak dirawat berada di sebelah atas dirawat
14 Pakai sarung tangan Mengurangkan sentuhan cecair
tubuh badan
piawai
15 Bersihkan telinga pesakit (jika perlu) Memudahkan resapan ubat yang
- Rendam putik kapas dalam salina normal berkesan
0.9% Memberi keberkesanan terapeutik
- Perah putik kapas di tepi galipot dan mempercepatkan
- Bersihkan telingan menggunakan satu penyembuhan
putik kapas untuk satu cucian sahaja
16 Buka penutup ubat telinga dengan tangan yang Elakkan berlakunya pencemaran
tidak dominan tanpa pencemaran pada ubat titisan
17 Tentukan kedudukan kelopak telinga Membuka kanal dan membantu
Dewasa: Tarik kelopak telinga ke atas dan ke luar kemasukkan ubat telinga ke
Kanak-kanak: Tarik kelopak telinga ke bawah dan dalam struktur dalaman telinga
ke belakang
18 Jarakkan penitik ubat dari telinga dengan Mengurangkan risiko sentuhan
memegang ubat titisan bekas ubat pada telinga
19 Pegang 1-2 inci dari atas telinga dengan tangan
yang dominan dan titiskan ubat telinga seperti
yang dipreskripsi
88
20 Beritahu pesakit supaya berada dalam kedudukan Menggalakkan pengagihan ubat
yang sama dalam pemberian titisan selama 2 – 3 yang serata pada kesemua
minit selepas titisan ubat bahagian telinga
21 Tutup ubat titisan telinga tanpa pencemaran Mengamalkan kebersihan ubat
titisan telinga
22 Selesakan pesakit
23 Tandatangan pemberian ubat titisan pada carta Bukti pemberian ubatan
24 Kemaskan alat-alat
25 Buang sarung tangan
PENILAIAN
1. Telinga yang perlu dititis ubat :

• penyembuhan
• kebersihan
• discaj
2. Reaksi pesakit: alahan, kesan sampingan
DOKUMENTASI

2. Deskripsi telinga yang dirawat:
3. Tindakan ubat atau respons pesakit dalam nota perawatan pesakit – alahan
89
PEMBERIAN UBAT SAPU
TUJUAN
Memberi ubat sapu (losyen, oinment atau krim di kulit)
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Semak preskripsi rawatan ubat sapu

2. Kenal pasti jenis ubat sapu
3. Taksir sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap ubat sapu berkenaan
4. Taksir kebersihan kulit yang perlu dirawat
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas ubat mengandungi ubat yang dipreskripsi
Spatula (jika perlu)
Sarung tangan (jika perlu)
Goz steril (jika perlu)
Pengalas (jika perlu)
Tisu lap
90
IMPLEMENTASI

- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
4. Semak label ubat dengan carta pengubatan Memastikan ubat sapu yang betul
5. Letakkan keperluan alat-alat dalam troli
7. Beri salam
8. Kenal pasti pesakit : Mengelak daripada kesilapan
- Tindakan ubat
Minta keizinan
11. Letakkan pesakit dalam kedudukan yang sesuai
12. Dedahkan tubuh badan yang perlu disapukan
ubat
13. Letakkan pengalas jika perlu Melindungi cadar pesakit dari
pencemaran
14. Semak ubat dan carta pengubatan pesakit sekali Memastikan ubat yang betul
lagi
15. Buka penutup ubat sapu
16. Keluarkan ubat sapu secukupnya tanpa
menyentuh kulit pesakit:
- spatula/goz untuk krim
- picit ubat oinment ke atas spatula/kulit
pesakit
- goz untuk ubat losyen
17. Tutup ubat sapu
18. Pakai sarung tangan jika perlu Memberi perlindungan kepada
jururawat semasa melakukan
prosedur untuk penyakit yang
berjangkit
19. Sapu ubat perlahan-lahan dan nipis pada Mengurangkan kesakitan
keseluruhan kulit yang perlu dirawat Mengelakkan dari inflamasi
menggunakan spatula/goz: folikel
- sapu dari dalam ke luar
- sapu mengikut arah pertumbuhan bulu
roma
20. Letakkan pembebat luka yang nipis jika perlu Memberi perlindungan kepada
kawasan yang dirawat
91
21. Keluarkan pengalas
23. Dokumentasi pemberian ubat sapu dalam carta Bukti pemberian ubatan
PENILAIAN
1. Kulit bersih
2. Tiada keradangan, discaj, kemerahan dan seumpamanya kelihatan
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa ubat sapu dilakukan

2. Deskripsi kawasan tubuh badan yang disapu dengan ubat:
• penyembuhan kulit, bersih, kotor, discaj, perdarahan dan seumpamanya.
3. Tindakan ubat atau respons pesakit dalam nota perawatan pesakit – alahan
92
36. MENYISIP SUPOSITORI KE REKTUM
TUJUAN
1. Memberi kelegaan yang sementara bagi pesakit yang tidak toleransi/ kontraindikasi
terhadap pemberian ubat oral
2. Mencegah kesakitan/iritasi setempat
3. Melembutkan feses dan menggalakkan defikasi
4. Mengurangkan demam
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis supositori
3. Taksir sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap supositori bekenaan
4. Taksir kebersihan anal
5. Taksir kesakitan/keradangan pada kawasan rektum
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas kidney mengandungi supositori seperti dipreskripsi
Pelincir ( KY Jelly)
Sarung tangan bersih
Pengalas
Tisu/kertas tandas
93
IMPLEMENTASI

1 Semak carta pengubatan berpandukan 6 “R”: Memastikan ketepatan dalam
- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
4. Semak supositori dengan carta pengubatan Memastikan supositori yang betul
6. Beri salam
7. Kenal pasti pesakit : Mengelak daripada kesilapan
- Tindakan ubat
Minta keizinan
10. Letakkan pesakit dalam kedudukan lateral kiri Dedahkan anus dan relak sfinkter
dengan kaki bahagian atas dibengkokkan rektal
11. Letakkan pengalas getah di bawah punggung
pesakit
12. Dedahkan bahagian anal
Menghormati jangkitan silang
tubuh badan
piawai
15. Keluarkan supositori dan sapu sedikit amaun
pelicin KY Jelly Memudahkan kemasukkan
16. Sisipkan hujung supositori ke dalam rektum: supositori dan mengurangkan
- 1 – 3 tahun: gunakan jari kelinking kesakitan
- > 3 tahun dan dewasa gunakan jari
telunjuk
17. Sisip supositori di dinding rektum: Membantu dalam penyerapan
- kanak-kanak lebih kurang sedalam 5 sm Memberi kesan terapeutik
- dewasa lebih kurang 10 sm Mencegah supositori terkeluar
18. Bersihkan kawasan anal
19. Beritahu pesakit supaya berada dalam kedudukan Memberi penyerapan yang
supin selama 15 minit dan juga menahan desakan menyeluruh
defikasi jika ada Mencegah penyingkiran
supositori
21. Tandatangan pemberian supositori pada carta Bukti pemberian
94
PENILAIAN
Supositori disisip dengan baik:

• ada defikasi selepas sisipan supositori cthnya: supp. supositori Bisacodyl
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa supositori disisip

2. Tindakan supositori atau respons pesakit dalam nota perawatan pesakit: cthnya
defikasi dengan baik, feses lembut
95
37. MENYISIP SUPOSITORI KE VAGINA
TUJUAN
1. Merawat infeksi/keradangan vagina

2. Mempercepatkan proses cervical effacement
PENAKSIRAN
Pesakit

2. Kenal pasti jenis supositori
3. Sejarah alahan/ketidaksesuaian terhadap supositori berkenaan
4. Kebersihan vagina
5. Kesakitan/keradangan pada kawasan vagina
Alat-alat
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat

Carta pengubatan
Bekas kidney mengandungi supositori seperti dipreskripsi
Pelincir larut air
Disposable applicator
Tisu
Pengalas
Kertas tandas
96
IMPLEMENTASI

- Nama ubat
- Dos
- Cara pemberian
- Masa
- Dokumentasi
4. Semak supositori dengan carta pengubatan Memastikan supositori yang betul
5. Letakkan keperluan alat-alat dalam troli
7. Beri salam
8. Kenal pasti pesakit: Mengelak daripada kesilapan
- Tindakan ubat
Minta keizinan
11. Letakkan pesakit dalam kedudukan dorsal Memudahkan pelaksanaan
rekumben dengan kedu-dua kaki dibengkokkan prosedur
12. Letakkan pengalas getah di bawah punggung
pesakit
13. Dedahkan bahagian perineum
tubuh badan
piawai
16. Keluarkan supositori dan sapu sedikit amaun pelicin Memudahkan kemasukkan
water soluble gel supositori dan mengurangkan
kesakitan
17. Pisahkan lipatan labia minira di antara ibu jari dan Mendedahkan orifis vagina dan
jari telunjuk dengan tangan tidak dominan memudahkan kemasukkan
supositori
18. Licinkan jari telunjuk dengan pelincir gel larut air Memudahkan kemasukkan
supositori dan mengurangkan
kesakitan
19. Sisipkan hujung supositori menggunakan tangan
Membantu dalam penyerapan
yang dominan di dinding posterior saluran vagina
Memberi kesan terapeutik
sedalam 5 sm
Mencegah supositori tergelincir
Jika gunakan aplikator, sisip mengikut spesifikasi
keluar
aplikator tersebut
20. Bersihkan kawasan vagina dengan tisu Mengalakkan keselesaan
97
21. Beritahu pesakit supaya berada dalam kedudukan Memberi penyerapan yang
supin selama 15 minit seluruh
23. Tandatangan pemberian supositori pada carta Bukti pemberian
PENILAIAN
Supositori disisip dengan baik:

- Keradangan pada vagina berkurangan
- Tiada iritasi dirasai
DOKUMENTASI
1. Tarikh dan masa supositori disisip

2. Tindakan supositori atau respons pesakit dalam nota perawatan pesakit
98
38. MEMULAKAN TERAPI INFUSI INTRAVENA (IV)
TUJUAN
1. Mengekalkan atau menggantikan cecair badan:

• dehidrasi (kebakaran, kelucuran, diarea dan muntah yang kronik)
• pesakit yang 'Nil Orally' (prosedur khas, sebelum dan selepas pembedahan)
2. Mengembalikan keseimbangan asid–base
3. Menambahkan isipadu darah
4. Menyediakan laluan untuk kemasukkan ubat-ubat atau nutrisi berformula.
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Kenal pasti arahan untuk terapi infusi intravena contohnya pesakit yang:
• akan menjalani pembedahan, prosedur khas dan seumpamanya
• mengalami kelecuran yang teruk, diarea dan muntah yang kronik
• akan menerima transfusi darah
2. Kenal pasti faktor klinikal/keadaan yang akan memberi kepada kesan atau dipengaruhi
oleh administrasi cecair IV
3. Kenal pasti faktor risiko:
• kanak-kanak atau warga tua
• kegagalan jantung atau renal
• lesi kulit
• infeksi
• kiraan platelet yang rendah
• pesakit yang menerima antikoagulan
4. Kenal pasti keutamaan bagi penempatan tempat tusukan IV
5. Kenal pasti tahap kefahaman pesakit berkaitan keperluan terapi IV
6. Kenal pasti pengalaman pesakit yang lepas berkaitan terapi IV
7. Kenalpasti keperluan sokongan psikologi pesakit
8. Kenal pasti kadar titisan yang ditentukan
Langkah I : Kira jumlah ml sejam
ml sejam = Jumlah cecair

Jumlah jam
Langkah II : Kira kadar titisan seminit
Titik/minit = ml/jam x faktor titisan

60 minit
99
Alat-Alat
Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan - sesuai, mencukupi dan selamat digunakan
1. Jenis cecair IV
2. Cecair infusi – tarik luput, tiada kebocoran, tiada bendasing dsu
3. Jenis set pemberian intravena dan faktor titisan
4. Saiz kanula yang sesuai
• dewasa (20 - 22G)
• kanak-kanak (23 - 25 G)
• neonat (26 – 27 G)
(Jika untuk transfusi darah dan cecair yang lebih likat, gunakan 18 - 19 G)
5. Tarikh luput dan keadaan cecair IV (tanpa pencemaran)
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu (jika perlu)
PERANCANGAN
Alat-Alat
Troli Atas:
1 Set Suntikan:
• 1 bekas kidney
• 2 galipot 2 oz
• kapas serap dan goz
Steril forsep cheatle dan jar
Troli bawah (susunan alat-alat dari kanan ke kiri)
Larutan antiseptik
Saiz kanula yang sesuai
Set pemberian intravena
Larutan infusi intravena yang sesuai
Gunting
Plaster
Penasak (Tourniquet)
Pengalas getah
Splin (jika perlu)
Bekas penerima biohazard
100
IMPLEMENTASI

1. Semak pelan perawatan pesakit Menentukan pesakit, amaun cecair
intravena, cara, masa, faktor titisan
dan larutan yang betul
2. Beri salam,terangkan prosedur dan minta Memberi informasi
3. Cuci tangan asepsis medikal Meminimumkan mikroorganisma
pencemaran
9. Cuci tangan asepsis medikal Meminimumkan mikroorganisma
dan jangkitan silang
10. Tanggalkan penutup botol cecair tanpa Mencegah pencemaran tempat
mencemarkan tempat kemasukkan kemasukkan insertion spike
insertion spike
11. Keluarkan set pemberian sambil klam tiub Mengawal atur kadar aliran
intravena lebih kurang 2 hingga 5 sm di faktor titisan/minit yang diperlukan
bawah drip chamber Memudakan kiraan faktor titisan
cecair intravena
12. Keluarkan penutup insertion spike tanpa
mencemarkannya
13. Masuk insertion spike pada botol cecair
intravena tanpa mencemarkannya
14. Sangkut botol cecair pada penyangkut Memudahkan aliran titisan yang baik
infusi intravena lebih kurang 60 - 75 sm
dari badan pesakit
15. Picit drip chamber sehingga mengisi Mencegah udara dari masuk ke
cecair infusi sebanyak 1/2 hingga 3/4 tubing sebelum di sambung
penuh pada kawasan IV
16. Buka penutup adaptor jarum Mengeluarkan cecair tanpa
pencemaran
17. Buka klam dengan perlahan sehingga Mengurangkan pembentukan
cecair infusi mengalir dari drip chamber gelombong udara
keseluruhan tubing
18. Periksa gelembong udara di dalam tubing Mencegah pembentukan emboli
intravena udara yang membawa maut kepada
pesakit
19. Tutup semula adaptor tanpa pencemaran Mencegah pencemaran alat infusi
20. Bantu doktor dalam memasang kanula Melancarkan prosedur pemasangan
pada kawasan tusukan kanula pada kawasan tusukan
21. Sambungkan tubing intravena ke kanula
22. Plaster kanula samada mengikut cara: Mengekalkan kedudukan kanula
- Chevron taping pada vena
- U-style taping
23. Buka klam secara perlahan-lahan
101
24. Berdiri berhadapan dengan drip chamber Memastikan kemasukkan cecair
sambil mengira kadar titisan yang infusi intravena yang mencukupi
ditentukan oleh doktor
27. Cuci tangan secara medikal asepsis Meminimumkan mikroorganisma
PENILAIAN
1. Jenis dan amaun cecair infusi intravena adalah betul

2. Kiraan aliran faktor titisan tiltrate seperti preskripsi doktor.
3. Tiada tanda-tanda inflamasi/flebitis/ekstravasasi kelihatan
4. Cecair infusi mengalir dengan baik
DOKUMENTASI
1. Dokumen dalam carta pengambilan dan pengeluaran cecair:

• jenis, amaun larutan dan kadar titisan/minit yang diberi/ditentukan
• tarikh, masa pemberian dan jangka infusi iintravena
2. Label set pemberian infusi setiap kali penukaran dibuat setiap 24 – 48 jam mengikut
protokol institusi dengan maklumat berikut:
• tarikh dan masa ditukar
• keadaan tempat tusukan infusi intravena
3. Penukaran mengikut protokol institusi contohnya:
• pembebat luka/plaster di tempat tusukan setiap 24 – 48 jam
• kanula infusi intravena di periferi setiap 48 – 72 jam
• piggyback setiap 24 jam
102
39. MENGURUS TEMPAT TUSUKAN INFUSI INTRAVENA (IV)
TUJUAN
Memastikan tiada tanda-tanda inflamasi dan ekstravasasi di tempat tusukan
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Kenalpasti penempatan tempat tusukan intravena

2. Kenal pasti tahap kefahaman berkaitan keperluan pengurusan tempat tusukan infusi
intravena
3. Kenal pasti keselesaan pesakit semasa menjalani terapi intravena
4. Kenalpasti keperluan sokongan psikologikal pesakit
Alat-alat
Kenal pasti alat-alat perlu atau tambahan - sesuai, mencukupi dan selamat digunakan
1. Jenis cecair intravena

2. Jenis set pemberian intravena dan faktor titisan
3. Saiz kanula yang sesuai
• dewasa (20 - 22G)
• kanak-kanak (23 - 25 G)
• neonat (26 – 27 G)
4. Jika untuk transfusi darah dan cecair yang lebih likat, gunakan 18 - 19 G
5. Tarikh luput dan keadaan cecair intravena (tanpa pencemaran)
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
PERANCANGAN
Alat-Alat
Troli Atas:
1 Set Suntikan
• 1 bekas kidney
• 2 galipot 2 oz
• kapas serap
• goz
Steril forsep cheatle dan jar
103
Troli bawah
Larutan antiseptik (Alkohol 70%)

Saiz kanula yang sesuai
Set pemberian intravena
Larutan infusi intravena yang sesuai
Gunting
Plaster
Penasak (Tourniquet)
Pengalas getah
Splin (jika perlu)
IMPLEMENTASI

2. Periksa tempat tusukan setiap syif/lebih Mengenal pasti tanda-tanda
kerap (jika perlu) inflamasi/flebitis/ekstravasasi
7. Beri privasi Mengekalkan privasi pesakit
pencemaran
10. Buka set suntikan
11. Tuang larutan antiseptik ke dalam galipot
12. Pakai sarung tangan steril Mengamal prinsip kawalan piawai
13. Keluarkan plaster luka dan inspek tempat Kesakitan/ketenderan/demam
tusukan jika: adalah tanda-tanda
- pesakit mengadu inflamasi/flebitis/ekstravasasi
kesakitan/ketenderan di tempat
tusukan
- pesakit mengalami demam
14. Tukar plaster di tempat tusukan setiap 24
– 48 jam (jika perlu) sambil memerhatikan Meminimumkan infeksi
untuk tanda-tanda
inflamasi/flebitis/ekstravasasi
15. Cuci kulit dengan cecair antiseptik dan
letakkan plaster yang baru
16. Splin anggota tempat tusukan intravena
jika terdapat di sendi anggota
104
17. Tukar set pemberian infusi intravena Meminimumkan infeksi
setiap 24 – 48 jam atau mengikut protokol
institusi
* Boleh juga dilakukan pada masa yang

sama ketika menukar cecair infusi
intravena yang baru / untuk hipereliminasi
setiap 24 jam
PENILAIAN
1. Jenis dan amaun cecair infusi intravena adalah betul

2. Kiraan aliran faktor titisan tiltrate seperti preskripsi doktor.
3. Tiada tanda-tanda inflamasi/flebitis/ekstravasasi kelihatan
4. Cecair infusi mengalir dengan baik
DOKUMENTASI
1. Dokumen dalam carta pengambilan dan pengeluaran cecair:

• jenis, amaun larutan dan kadar faktor titisan/minit yang diberi/ditentukan
• tarikh, masa pemberian dan jangka terapi infusi intravena
2. Label set pemberian infusi setiap kali penukaran dibuat setiap 24 – 48 jam
mengikut protokol institusi dengan maklumat berikut:
• tarikh dan masa ditukar
• keadaan tempat tusukan infusi intravena
3. Penukaran mengikut protokol institusi contohnya:
• pembebat luka/plaster di tempat tusukan setiap 24 – 48 jam
• kanula infusi intravena di periferi setiap 48 – 72 jam
• piggyback setiap 24 jam
105
40. MENGURUS TERAPI PEMINDAHAN (TRANSFUSI) DARAH
TUJUAN
1. Memulihkan isipadu darah selepas pendarahan yang teruk contohnya:

• semasa intraoperatif
• kecederaan yang teruk seperti kecederaan intra abdominal semasa kemalangan
• pendarahan yang teruk seperti pendarahan pospartum
2. Meningkatkan kadar sel darah merah contohnya:
• kes anemia yang kronik
• penyakit darah seperti thalasemia major dan seumpamanya
3. Membekal faktor plasma seperti faktor antihemofilia
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Mengesahkan bahawa pemindahan darah adalah seperti yang telah dipreskripsi oleh
doktor dan sampel darah pesakit telah dihantar untuk menentukan kumpulan dan
penyerasian silang darah (group dan cross match - GXM)
2. Kumpulan darah ABO dan jenis Rhesus pesakit sebelum pemindahan darah.
3. Kumpulan darah ABO dan jenis Rhesus adalah sama dengan yang tercatat dalam
rekod pesakit.
4. Keserasian antara darah pesakit dengan darah yang akan ditransfusikan.
5. Pengetahuan pesakit berkaitan dengan pemindahan darah.
6. Samada pernah mengalami reaksi sebelumnya.
7. Tempat untuk infusi
8. Tanda vital pesakit sebelum pemindahan darah.
9. Integumen pesakit tidak mempunyai tanda-tanda erupsi atau kemerahan.
Alat-alat
1. Taksir keperluan alat-alat

2. Taksir alat tambahan (cthnya penggunaan blood pump - optional)
3. Taksir penggunan blood warmer
4. Taksir set pemberian infusi berfilter
5. Taksir pek darah dikeluarkan 30 minit dari peti sejuk
6. Taksir sumber elektrik (untuk memasang blood warmer)
7. Penggunaan saiz kanula yang sesuai
Dewasa - Gauge 14 (pembedahan), 16 , 18 atau 19
Persekitaran

• lapang
• bersih
• kunci katil
Jururawat
Keperluan pembantu
106
PERANCANGAN
Alat-Alat
Troli atas:
Pek darah yang sesuai

Set suntikan
Troli bawah:
500 mls 0.9% Salina Normal

Kanula/Branula bersaiz sesuai
Set pemberian infusi (ada filter)
Larutan beralkohol 70%
Pengepam darah
Blood warmer
Plaster
Gunting
Pengalas getah
IV stand
IMPLEMENTASI

Sebelum pemindahan darah
1 Kenalpasti pemindahan darah adalah dari Menentukan pesakit yang betul
preskripsi doktor untuk bilangan dan jenis
transfusi darah yang perlu diberi.
2 Kenalpasti cross match darah telah dilakukan. Mencegah pemberian darah
yang tidak cross match
3 Dapatkan darah daripada tabung darah Memastikan darah tersedia ada
setengah jam sebelum pemindahan darah untuk pemindahan darah
4 Periksa kandungan pek darah Indikasi hemolisis darah
- Tiada perubahan warna dan keladak Indikasi terdapatnya pembiakan
- Tiada buih-buih gas bakteria
5 Semak borang pemindahan darah dengan Elakkan daripada kesilapan
seorang lagi jururawat: dalam pemberian pemindahan
- nama pesakit darah
- nombor pendaftaran Saksi penyemakan
- kumpulan darah ABO dan jenis
Rhesus
- nombor dan tarikh luput.
6 Semak borang permintaan darah telah Mengesahkan darah telah
ditandatangani oleh doktor. diperiksa dengan betul sebelum
pemindahan
7 Periksa darah sebanyak dua kali dengan Memastikan kumpulan darah
jururawat atau doktor ABO dan jenis Rhesus adalah
Memastikan ketepatan dalam
pemindahan darah
107
8 Periksa label (yang terdapat pada darah
penderma) serta kad merah, jenis darah
Rhesus dan kumpulan ABO yang sama dan
betul dengan borang permintaan GXM yang
telah dihantar
9 Semak arahan dalam folder pesakit termasuk Mengelakkan sebarang isu
persetujuan pesakit untuk pemindahan darah legal
Mengurus pemindahan darah
10 Kenal pasti pesakit Memastikan pesakit yang betul
yang menerima pemindahan
darah
11 Terangkan kepada pesakit Memberi informasi
- Tujuan Mengalakkan kerjasama pesakit
- Prosedur Mengurangkan kebimbangan
Minta keizinan
12 Lakukan pemonitoran tanda-tanda vital Sebagai data asas dan untuk
pesakit bandingan semasa pemindahan
darah dijalankan
13 Cuci tangan secara asepsis medikal Meminimakan bilangan
microorganisma dan mengelak
daripada jangkitan silang
14 Sediakan keperluan alat-alat dan tolak troli ke
unit pesakit
15 Cuci tangan secara medikal asepsis Meminimunkan bilangan
mikroorganisma dan elakkan
daripada jangkitan silang
16 Pakai sarung tangan steril Mengamalkan konsep kawalan
Universal
17 Sediakan terapi intravena (Rujuk pengurusan Filter dapat menapis fibrin dan
terapi intravena) menggunakan kanula particles yang ada
bersaiz gauge yang sesuai dan set pemberian Gauge yang sesuai
yang mempunyai filter melancarkan pengaliran
18 Klam tiub intravena
19 Terbalik pek darah perlahan-lahan Membantu dalam campuran
yang serata komponen darah
dalam pek
20 Sediakan pek darah tanpa pencemaran: Mengekalkan teknik asepsis
- keluarkan insertion spike pada botol
cecair tanpa pencemaran
- masuk insertion spike pada pek darah
tanpa pencemaran
21 Sangkut pek darah pada drip stand Graviti membantu melancarkan
aliran darah
22. Buka klam dan mulai pemindahan darah Kebanyakan reaksi darah
perlahan-lahan pada 15 minit pertama @ 20 berlaku dalam masa 15-20 minit
titisan seminit (100 ml/jam)
23. Sediakan blood warmer dan pasang tiub Mengadakan suhu yang sesuai
intravena pada alat tersebut
24 Selesa pesakit
108
27. Lakukan pemerhatian yang berterusan iaitu Mengesan awal sebarang reaksi
15 - 30 minit contoh:
- circulatory overload
- sepsis
- tindakbalas febril
- tindakbalas alergik
- reaksi hemolitik akut
28 Dokumen pemindahan darah pada carta Memberi maklumat pemindahan
pengambilan dan pengeluaran cecair pesakit darah diberi pada pesakit
29 Lakukan pemindahan darah tidak melebihi 4 Mengelakkan daripada risiko
jam (untuk darah utuh) pembiakan bakteria
30 Sambungkan tiub intravena pada 0.9% Salina
Normal kekanula apabila tamat pemindahan
darah
PENILAIAN
Pesakit menerima pemindahan darah dengan baik - tidak mengalami reaksi darah
DOKUMENTASI
1. Pemindahan darah pada carta pengambilan dan pengeluaran cecair menggunakan

dakwat merah:
• tarikh, masa mula dan tamat pemindahan darah
• jenis darah, amaun (ml)
• reaksi darah jika ada.
2. Intervensi perawatan jika berlakunya reaksi daripada pemindahan darah
109
RESUSITASI KARDIOPULMONARI (CARDIOPULMONARY RESUSCITATION)
UNTUK DEWASA
TUJUAN
1. Memberi bantuan pernafasan awal

2. Membantu sirkulasi darah pesakit dari jantung ke sistem sirkulartori
PENAKSIRAN
Pesakit
1. Tahap kesedaran pesakit.

2. Kecederaan pesakit terutamanya pada bahagian kepala, tengkuk atau dada.
3. Status respirasi pesakit
4. Status edaran darah/sirkulasi pesakit
Alat-alat
Persekitaran

• selamat dari bahaya
• lapang
• bersih
• pencahayaan yang mencukupi
Jururawat
Keperluan pembantu
PERANCANGAN
Alat-alat
1. Sarung tangan
2. Oral airway
3. Alat bantuan pernafasan persendirian (pocket mask) atau Ambu bag
4. Bekalan Oksigen
110
IMPLEMENTASI

1. Tafsir tahap kesedaran pesakit Memastikan CPR dilakukan pada
• tepuk bahu pesakit dan panggil pesakit pesakit yang tidak sedarkan diri
dengan nada yang kuat
2. Minta bantuan sistem rawatan kecemasan Memastikan rawatan awal dapat
dengan segera diberikan
3. Pakai sarung tangan Mencegah jangkitan
mikroorganisma
4. Posisikan pesakit supin Memudahkan tatacara CPR
dijalankan
5. Posisikan kedudukan anda:
• duduk secara melutut disisi dan
menghadap ke pesakit
• duduk diantara kepala dan badan
6. Dongakkan kepala pesakit dengan
menggunakan kaedah head tilt-chin lift/jaw
thrust
• head tilt-chin lift Kaedah ini sesuai untuk
− letakan satu tangan di bahagian dahi melapangkan salur pernafasan
− letakkan jari tangan yang sebelah lagi dan menggalakan pernafasan
pada dagu (bahagian bertulang) spontan
− Angkat dagu perlahan-lahan sambil
menolak dahi ke bawah dengan
sebelah tangan lagi
• Teknik jaw thrust Kaedah ini digunakkan jika
− Duduk secara melutut di bahagian atas pesakit disyaki mengalami
kepala pesakit kecederaan pada leher
− Ampu bahagian kepala dengan kedua-
dua tangan
− Letakan kedua-dua tangan pada
bahagian tulang pipi
− Letakan empat jari dan ampu pada
bahagian tulang mandible dan sendi
Temporomandibular
− Tolak bahagian mandible ke atas
sambil menekan kedua-dua ibu jari ke
bawah secara perlahan-lahan ke arah
anda
7. Lihat, dengar dan rasa pernafasan pesakit: Memastikan pesakit bernafas
• rapatkan pipi dan telinga pada hidung dan atau tidak
mulut pesakit dengan muka menghadap
ke dada pasakit.
111
8. Jika pesakit tidak bernafas, berikan 2 bantuan Membantu membekalkan oksigen
pernafasan dengan menggunakan : kepada paru-paru pesakit
• mulut ke mulut
− picit nostril hidung pesakit
− letakkan mulut anda melitupi mulut
pesakit
atau
• pocket mask
− letakkan pocket mask melitupi hidung
dan mulut pesakit
− Tiup melalui tiub pada topeng
atau
• ambu bag (Bag Valve Mask)

− letakkan bahagian topeng menutupi
mulut dan hidung pesakit
− Pam bag sebanyak 2 kali
* untuk bantuan penafasan yang

menggunakan mulut pastikan tarik nafas
dalam sebelum dan setiap kali bantuan
pernafasan diberikan.
9. Periksa nadi karotid Memastikan fungsi jantung
10. Jika tiada, lakukan tekanan dada Membantu sirkulasi darah dari
• Letakkan 2 jari tangan pada pertemuan jantung ke sistem sirkulartori
tulang rusuk dengan sternum
• Letakkan tapak tangan di atas dada Lokasi tangan yang betul
bersebelahan dengan jari tangan tadi mengelakan kecederaan pada
dan angkat jari tangan tulang rusuk, paru-paru dan hati
• Letakkan tangan yang sebelah lagi di
atas tangan yang berada di atas dada
pesakit
• Luruskan kedua-dua tangan dan siku
• Kunci bahagian sendi siku
• Bahagian bahu berada betul-betul di
atas tangan (kedudukan 90°)
• Lakukan tekanan dada:
− 3.8 - 5 cm (1 1/2 –2.0 inci)
− kadar 15 tekanan per set (kadar
nadi 80 - 100 seminit )
− kaedah pengiraan tekanan - kira
satu dan dua dan tiga dan
seterusnya
11. Berikan 2 bantuan pernafasan selepas setiap Bantuan pernafasan dan tekanan
15 kali tekanan dada. Lakukan sebanyak 4 dada memberi rangsangan pada
kitaran lengkap fungsi paru-paru dan jantung
serta membekalkan oksigen dan
* 15 kali tekanan dan 2 hembusan lengkap sirkulasi darah
satu kitaran/set
12. Lakukan penafsiran semula pada pernafasan Memastikan keperluan untuk
dan nadi karotid selepas setiap 4 kitaran melakukan CPR
112
13. Teruskan melakukan CPR sehingga:
• pesakit bernafas dan bernadi
• bantuan kecemasan tiba
• penyelamat terlalu letih untuk
meneruskan CPR
14. Jika pesakit bernafas dan bernadi:
− letakan pesakit dalam kedudukan
pemulihan
 posisi lateral
PENILAIAN
Pesakit pulih selepas pemberian CPR.

Pemantauan rapi dilakukan setiap 5 minit pertama
DOKUMENTASI
1. Intervensi CPR samada menggunakan:

• Mouth to Mouth
• Pocket Mask
• Bag valve mask resuscitator
2. Pemberian ubat kecemasan jika ada
3. Tindakan yang telah diambil, bila tindakan diambil, keputusan selepas tindakan
diambil, arahan yang diterima daripada pakar, tanda-tanda vital mangsa, masa
kejadian dan status mangsa selepas itu.
113

Manual Kejururawatan Intervensi Terapeutik

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Manual Kejururawatan Intervensi Terapeutik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PROSEDUR MANUAL

Soon Lean Keng

Soon Lean Keng

Pusat Pengajian Sains Kesihatan

Che Rabiaah Mohammed

Dariah Mohd Yusoff

Rahimah Mohd. Anshari Siti Aishah Ghazali

Hospital Universiti Sains Malaysia

Chik Hussin Nik Nor Azlina Abd Kadir

Raudzah Hj. Mohd Ariffin, Rosidah Mohd

Zaihan Abd. Rahman Noza Nawi

Shareen a/p Puran Si

Zahniyah Che IshakB. Hth.Sc. (Hons)(Nursing) (USM),

BIL. TAJUK M/S

1. MENCUCI TANGAN ASEPSIS MEDIKAL

30. PEMBERIAN UBAT SUNTIKAN INTRAVENA (IV) 75 - 77

1. Meminimumkan bilangan mikroorganisma

1. Sebelum dan selepas menyentuh pesakit

Bil Langkah-langkah Prosedur Rasional

8. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Mengeluarkan mikroorganisma

10. Bilas hujung jari hingga ke pertengahan Membersih serta mengeluarkan

14. Ambil tuala tangan dan letakkannya di atas

1. Meminimumkan bilangan mikroorganisma

1. Sebelum menjalankan prosedur steril

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

8. Lakukan usapan putaran pada pergelangan Mengeluarkan mikroorganisma

14. Ambil tuala tangan dan letakkannya di atas

1. Meminimumkan bilangan mikroorganisma

1. Sebelum dan selepas menyentuh pesakit

Cecair antiseptik beralkohol contoh: Desmanol

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Mengeluarkan kekotoran dan mikroorganisma secara mekanikal

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Mencegah jangkitan silang:

Sebelum dan selepas melakukan prosedur

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Mencegah jangkitan silang:

Sebelum dan selepas melakukan prosedur

Topeng muka bertali getah

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

5. Letak topeng muka menutupi hidung dan Mengelakkan sebaran mikroorganisma

1. Mencegah jangkitan silang:

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

Mengekalkan kesterilan set dengan mengamalkan prinsip asepsis

1 troli yang telah dibersihkan

4. Tanggalkan penanda pita pelekat autoklaf

1. Memastikan teknik asepsis dikekalkan

1. Melakukan prosedur steril

Kawasan kerja yang selesa dan selamat:

Troli yang telah dibersih

Bil. Langkah-langkah Prosedur Rasional

Menanggalkan Sarung Tangan

1. Prinsip asepsis diamalkan

1. Melakukan prosedur surgeri

Kawasan kerja yang selesa dan selamat:

1 Troli yang telah dibersihkan

Bil Langkah-langkah Prosedur Rasional

1. Prinsip asepsis diamalkan

1. Menggalakkan penyembuhan luka

1. Semak preskripsi rawatan

Kawasan kerja yang selesa dan selamat:

1. Pesakit yang mempunyai luka yang perlu dicuci

Troli yang telah dibersihkan

Set pencucian luka: