PEDAGOGI

PENILAIAN
PENGAJARAN

Oleh:
Prof. Madya Hj Sapon Ibrahim

sapon@uthm.edu.my 1
 PENGENALAN

Penilaian - aktiviti khusus untuk menilai

akauntabiliti pendidik, pembangunan produk dan
pembangunan kurikulum
(Gage & Beliner, 1992 )

Penilaian - suatu proses yang merangkumi aktiviti

pengumpulan maklumat tentang strategi dan aktiviti
pengajaran dan pembelajaran
(Esah Sulaiman, 2004)

Penilaian - suatu proses mentaksir sama ada

kuantiti atau takat sesuatu yang diukur itu boleh
diterima atau tidak
sapon@uthm.edu.my
(Ee Ah Meng, 1992) 2
 PENGENALAN (samb…)
TUJUAN

• Sebagai penggerak
• Sebagai alat mencari punca kelemahan
• Bagi mendapatkan maklum balas
• Sebagai Penilaian
• Pembelajaran lampau

KEPENTINGAN
• Laporan Kemajuan untuk kegunaan pelajar & guru
•Pengumpulan mengikut kebolehan
•Pengesahan paras pencapaian
•Bimbingan konsep dan kemahiran
sapon@uthm.edu.my 3
 PENGENALAN (samb…)

Penilaian melibatkan tiga langkah iaitu:

• mendapatkan maklumat melalui cara

mengukur
• menetapkan suatu kriteria bagi pengukuran
• membuat sesuatu penaksiran dari hasil
pengukuran

sapon@uthm.edu.my 4
 PENILAIAN BERASASKAN
INSTITUSI

Salah satu penilaian yang dilakukan di sekolah ialah

Penilaian Kemajuan Berasaskan Sekolah (PKBS) iaitu satu
sistem penilaian kebolehan dan pencapaian pelajar.

Proses penilaian yang diselaraskan dengan proses

pengajaran di kelas untuk mengesan kemajuan
perkembangan individu secara menyeluruh.

sapon@uthm.edu.my 5
 PENILAIAN BERASASKAN
INSTITUSI (samb….)
Tujuan:
Meningkatkan lagi mutu penilaian.

Mengurangkan penekanan semata-mata untuk lulus

peperiksaan sahaja.

Mewujudkan suasana pembelajaran yang lebih

menyeronokkan dan menggalakkan.

Meningkatkan lagi taraf ikhtisas guru kerana pengalaman

baru dapat diperoleh dalam bidang penggubalan dan
mereka bentuk item-item ujian dan pelbagai jenis ujian
dan alat penilaian yang lain.
sapon@uthm.edu.my 6
 PENCERAPAN & PENTAKSIRAN
PENGAJARAN

Pencerapan - pemerhatian dan mengumpul data atau

maklumat

Pentaksiran - memberi nilai atau membuat penilaian

dalam menentukan kualiti sesuatu

Pencerapan dan pentaksiran pengajaran adalah

bermaksud mengumpul data dan membuat penilaian
tentang pengajaran yang diberikan

sapon@uthm.edu.my 7
 PENCERAPAN & PENTAKSIRAN
PENGAJARAN (samb…)
Dilakukan berdasarkan kriteria-kriteria yang telah
ditetapkan sebelum pengajaran dilaksanakan

Bertujuan untuk melihat sama ada objektif pengajaran

sesuatu subjek itu tercapai atau tidak

Penilaian yang dilakukan adalah mengikut tahap di mana

setiap tahap mempunyai kriteria-kriteria yang tertentu

Seperti contoh, Tahap 1 biasanya diberikan sekiranya

terdapat beberapa kelemahan manakala Tahap 5 diberikan
sekiranya cemerlang dalam banyak aspek

sapon@uthm.edu.my 8
 PENILAIAN FORMATIF

Formatif berasal dari kata 'format' yang bermaksud

susunan unit-unit kecil yang mempunyai kesatuan
dengan suatu matlamat.
- penilaian formatif bermaksud melakukan
penilaian pada setiap unit untuk satu topik
(Ng. See Ngean).

• Penilaian formatif
- Untuk memperoleh maklumat tentang tahap
penguasaan dan kelemahan murid terhadap hasil
pembelajaran masteri yang telah ditentukan
- Dilakukan secara kerap.
- Maklumat pencapaian pelajar diambil dari semasa9
sapon@uthm.edu.my
ke semasa.
 PENILAIAN FORMATIF (samb…)

Ujian disepanjang persekolahan/kursus

- Ujian mingguan dan ujian bulanan

- Ujian diagnostik (mengenal pasti sesuatu kelemahan

murid berdasarkan daripada response mereka),
boleh dilakukan pada setiap minggu, setiap bulan
ataupun selepas beberapa topik atau bab yang telah
diajar.
- Tujuan utamanya adalah untuk mengesan sama ada
pelajar sudah atau belum menguasai hasil-hasil
pembelajaran yang penting (merupakan kriteria
untuk sesuatu ujian).
sapon@uthm.edu.my 10
 PENILAIAN FORMATIF (samb…)

Penilaian mengukur kebolehan kognitif,

afektif dan psikomotor termasuk aspek sikap dan
nilai.

Penilaian mengesan penguasaan.

Penilaian mengesan kemajuan.

Penilaian mengesan pencapaian.

Penilaian mengesan pengajaran

sapon@uthm.edu.my 11
 PENILAIAN SUMATIF

Secara ringkas, sumatif berasal dari kata Inggeris

yang membawa maksud 'sum' iaitu jumlah (merujuk
kepada suatu bilangan yang agak besar atau luas)

Penilaian untuk menentukan prestasi keseluruhan

murid selepas satu tempoh pembelajaran atau
beberapa unit pembelajaran tertentu.

Menurut Ng. See Ngean, sumatif merupakan suatu

aktiviti penilaian yang dilakukan pada akhir tiap-
tiap aktiviti pendidikan.
sapon@uthm.edu.my 12
 PENILAIAN SUMATIF (samb…)

Dilakukan untuk menilai kemajuan murid dan sejauh

mana objektif dan matlamat pendidikan telah dicapai
dan sejauh mana keberkesanannya.

Persediaan untuk peperiksaan awam pada peringkat

sekolah.

Agen menilai atau susulan keberkesanan dasar-

dasar pendidikan sesebuah negara

sapon@uthm.edu.my 13
 PENILAIAN SUMATIF (samb…)

Peperiksaan sumatif boleh berbentuk lisan, bertulis

iaitu objektif atau subjektif, amali dan projek.

Peperiksaan selalunya diadakan pada penghujung setiap

semester. (ujian semester atau SPM)

Penilaian sumatif juga dapat memberi gambaran

tentang keberkesanan kaedah atau aktiviti yang
dilaksanakan dalam proses P&P dalam tempoh tersebut.

Selepas penilaian sumatif, murid yang tidak mencapai

aras penguasan 80% hendaklah diberi perhatian dan
bimbingan oleh guru
sapon@uthm.edu.my 14
 PERANAN UJIAN SUMATIF DALAM
PENGAJARAN

Ujian Sumatif
Ujian Sumatif

Adakah objektif
Adakah objektif pengajaran
pengajaran
tercapai?
tercapai?
Tidak Ya

Ubahkan
Ubahkan Berikan gred
Berikan gred
pengalaman
pengalaman atau sijil
atau sijil
pembelajaran Menilai kesan
Menilai kesan
pembelajaran pengajaran
pengajaran

sapon@uthm.edu.my 15
 PERBEZAAN ANTARA UJIAN FORMATIF
DENGAN UJIAN SUMATIF
(Ee Ah Meng, 2002)
Ciri-ciri Ujian Formatif Ujian Sumatif
Fungsi Menghasilkan maklumat balik kepada pelajar dan Pensijilan atau penggredan pelajar di akhir
guru tentang kemajuan pelajar. Dapat mengesan kursus
punca kelemahan untuk kegunaan dalam
pendidikan pemulihan
Masa diberi Sepanjang pengajaran Di akhir satu-satu unit atau kursus
Tekanan dalam Tingkah laku kognitif, psikomotor dan afektif Tingkah laku kognitif
penilaian
Fokus pengukuran Satu-satu segmen Objektif kursus
Sifat sampelan Terhad kepada tugasan pembelajaran Beraneka jenis
Kesukaran item Berubah-ubah mengikut segmen Semua peringkat; ada yang sangat senang
dan ada pula yang sangat susah
Jenis alat Alat pengukur formatif yang dibentuk khas Peperiksaan akhir tahun
Skor Ujian rujukan kriteria Biasanya ujian rujukan norma, tetapi
boleh merupakan ujian rujukan kriteria
Cara melaporkan Skor gagal atau lulus Jumlah skor
skor
Contoh Ujian bulanan, lembaran kerja UPSR, PMR, SPM, STPM, peperiksaan
sapon@uthm.edu.my 16
Sijil Perguruan, peperiksaan akhir tahun
sapon@uthm.edu.my 17
 PENILAIAN NORMA

Tujuan :

membandingkan prestasi seorang individu

yang lain atau
membandingkan prestasi sesuatu kumpulan
dengan kumpulan yang lain dengan
menggunakan ujian yang sama
sapon@uthm.edu.my 18
 PENILAIAN NORMA

Peringkat sekolah – peperiksaan

pertengahan dan akhir tahun
Markah yang diperolehi oleh pelajar
dijadikan sebagai kriteria asas bagi
membandingkan prestasi dalam atau
antara kelas.

sapon@uthm.edu.my 19
 PENILAIAN NORMA

Soalan ujian rujukan norma digubal

berdasarkan sukatan pelajaran.
Kesukaran soalan ujian dari mudah ke susah
iaitu 25% mudah, 50% sederhana dan 25%
susah.
Perbandingan prestasi merupakan relatif,
oleh itu ujian penilaian norma juga dikenali
sebagai ujian penilaian relatif

sapon@uthm.edu.my 20
 PENILAIAN KRITERIA

Tujuan : menentukan taraf pencapaian

seseorang individu yang
dikehendaki dalam sesuatu
bidang kemahiran
Peringkat sekolah – guru menetapkan
kriteria pada tahap minimum bagi pelajar
yang dikehendaki bagi mencapai objektif
pembelajaran
sapon@uthm.edu.my 21
 PENILAIAN KRITERIA

Contoh :
Pelajar dikehendaki menjawab sekurang-
kurangnya 7 daripada 10 soalan dengan tepat.

Penerangan :
Dalam kriteria ini, sekiranya pelajar hanya
dapat menjawab 6 soalan dengan tepat,
bemakna pelajar tersebut gagal menguasai
kemahiran mengikut objektif yang ditetapkan

sapon@uthm.edu.my 22
 PENILAIAN KRITERIA

Ujian ini hanya sesuai digunakan untuk menguji

sebahagian kecil isi kandungan pelajaran
sahaja, iaitu satu dari beberapa bahagian
kemahiran yang diajarkan.

Ujian ini juga dikenali sebagai ujian rujukan

objektif kerana soalan yang digubal mengikut
objektif pelajaran.
sapon@uthm.edu.my 23
 PENILAIAN KRITERIA
Keputusan ujian rujukan kriteria adalah
sesuai digunakan sebagai penilaian formatif
untuk mengesan kelemahan pelajar dalam
penguasaan tertentu dan bilangan calon
tidak ramai
Kelemahan :
hanya fokuskan pada pembelajaran “bahagian”
dan bukannya “keseluruhan”
kurang efektif untuk pengajaran yang
menekankan pada pengetahuan dan kefahaman
sapon@uthm.edu.my 24
 PERBEZAAN ANTARA UJIAN RUJUKAN
NORMA DENGAN UJIAN RUJUKAN
KRITERIA
JENIS/CIRI/ UJIAN RUJUKAN UJIAN RUJUKAN
PERBEZAAN NORMA KRITERIA
Pengertian Ujian pencapaian Ujian rujukan objektif
relatif yang yang menentukan
menunjukkan pencapaian individu
prestasi kumpulan berdasarkan kriteria
yang normal minimum yang
ditetapkan terlebih
dahulu
Tujuan Membandingkan dan Menentukan penguasaan
membezakan antara pembelajaran
calon/ kumpulan berdasarkan mengikut
sapon@uthm.edu.my kriteria 25
 Sambungan…
JENIS/CIRI/ UJIAN RUJUKAN UJIAN RUJUKAN
PERBEZAAN NORMA KRITERIA
Kegunaan Untuk ujian sumatif Untuk ujian formatif
dengan membezakan dengan membaiki
calon-calon dalam pengajaran dan
peringkat prestasi pembelajaran
cemerlang, berdasarkan
kepujian,lulus dan gagal. keputusan ujian.
Sasaran Perbandingan prestasi Penentuan prestasi
ramai calon secara individu atau
kumpulan kecil
Ciri Soalan Terdiri soalan daripada Terdiri soalan hampir
mudah kpd susah dan sama peringkat
mempunyai diskriminasi kesukaran
antara calon berdasarkan objektif
sapon@uthm.edu.my pelajaran 26
 Sambungan..
JENIS/CIRI/ UJIAN RUJUKAN UJIAN RUJUKAN
PERBEZAAN NORMA KRITERIA
Ciri ujian Markah lulus Markah lulus
ditentukan selepas ditetapkan
keputusan ujian sebelum ujian
dijalankan
Liputan Isi kandungan soalan Isi kandungan
meliputii suatu soalan menumpukan
bidang pelajaran pada bahagian
yang luas tertentu
Contoh ujian Peperiksaan awam : Ujian pendek,
UPSR, PMR, SPM dan kertas kursus dan
SPTM latihan bertulis
sapon@uthm.edu.my
dalam kelas 27
sapon@uthm.edu.my 28
 KUIZ

Set soalan pendek & ringkas yang diberikan

oleh guru ketika habis pengajaran sesebuah
topik.
Tidak mengambil masa yang lama
Kuiz selalunya dijalankan di dalam kelas pada
waktu itu juga atau bila – bila tanpa
memberitahu kepada pelajar untuk persiapan
Untuk menguji kefahaman & penguasaan
pelajar terhadap topik yang dipelajari
tersebut
sapon@uthm.edu.my 29
 Prinsip-prinsip panduan melalui kuiz

Dua kategori:

Pembentukan soalan
aras soalan hendaklah sesuai dengan kebolehan
pelajar dan pengalaman masing-masing
Soalan yang dibentuk dapat mendorong pelajar

Penerimaan jawapan pelajar.

menggalakkan pelajar berusaha memberi jawapan
dengan baik
Menggalakan pelajar mengulangkaji pelajaran
sapon@uthm.edu.my 30
 Objektif penyoalan melalui kuiz.

Menguji pengetahuan dan kefahaman pelajar.

Menarik perhatian pelajar supaya menumpukan perhatian
mereka kepada aktiviti pengajaran pensyarah atau kepada
sesuatu penegasan.
Menilai keberkesanan pengajaran pensyarah dan
pencapaian objektif penegasan.
Membantu pelajar mengulangkaji pelajaran untuk
menyediakan diri dalam ujian yang akan datang.
Membantu pelajar mengukuhkan konsep dan kefahaman
yang baru dipelajari pada peringkat akhir pelajaran.
Mengembangkan daya pemikiran pelajar melalui satu siri
soalan terancang.

sapon@uthm.edu.my 31
 Kesan kuiz ke atas pengajaran dan
pembelajaran

 Kuiz akan dapat membantu pelajar mengukuhkan konsep-

konsep yang baru dipelajari.

 Daya pemikiran pelajar dapat dikembangkan kepada tahap

yang lebih tinggi.

 Pelajar-pelajar akan melibatkan diri secara aktif dalam

altiviti pembelajaran mereka.

 Memupuk minat atau mendorong mereka memberi

perhatian terhadap aktiviti pengjaran pensyarah.
sapon@uthm.edu.my 32
 PENGENALAN UJIAN
Satu kaedah pengukuran, perkakasan atau alat untuk
mengukur kebolehan, pencapaian dan bakat
menggunakan sama ada kertas dan pensel secara lisan

Bierty dan Bertiner(1984)- satu prosedur yang

sistematik untuk mengukur satu sampel tingkah laku
pelajar dan menilai tingkah laku itu berdasarkan sama
ada kepada suatu kriteria atau kepada norma.

Ujian juga ditakrifkan sebagai pemeriksaan untuk

mengetahui kebijakan (kecerdikan dan lain–lain) dan
percubaan untuk memeriksa (mengetahui, memastikan
dan sebagainya) sesuatu hal dan lain–lain (Kamus
Dewan, 1998).
sapon@uthm.edu.my 33
 UJIAN

Set soalan panjang yang merangkumi keseluruhan topik atau bab.

Mengambil masa yang lebih lama daripada kuiz.

Untuk menguji kefahaman & penguasaan pelajar terhadap topik yang

dipelajari.

Ujian boleh digunakan untuk:

sebagai penggerak
untuk kesan punca kelemahan
ujian ramalan utk meramalkan kejayaan dalam aktiviti
pembelajaran
ujian pencapaian : utk pemilihan, penempatan atau pensijilan
sapon@uthm.edu.my 34
 Kebolehtafsiran
Kebolehpercayaa
n

CIRI-CIRI
CIRI-CIRI Kesahan
UTAMA
UTAMA
UJIAN
UJIAN

Keobjektifan
Kebolehtabiran

sapon@uthm.edu.my 35
 Kesahan
o Kesahan - sesuatu ujian itu benar – benar menguji
perkara – perkara yang hendak di uji (Abd. Ghafar
Md. Din. 2002).
o Kesahan terdiri daripada empat jenis iaitu isi atau
kandungan, ramalan, gagasan dan serentak.
Kesahan isi – keupayaan ujian menguji apa yang
sepatutnya diuji
Kesahan ramalan – takat ujian meramal kebolehan
seseorang calon menjalankan sesuatu tugas dalam
situasi yang lain ataupun masa akan datang
Kesahan gagasan – takat sesuatu kemahiran dalam
pencapaian ujian
Kesahan serentak – ciri yang harus terdapat dalam satu-
satu ujian untuk tujuan menentukan taraf pelajar
masa kini
sapon@uthm.edu.my 36
 Kebolehpercayaan

merujuk kepada ketekalan ujian

faktor-faktor kebolehpercayan
faktor ujian
faktor murid atau guru
Pentadbiran
ujian persekitaran
pemarkahan.
sapon@uthm.edu.my 37
 Keobjektifan

merujuk kepada perihal pemeriksa menilai atau

membuat interpretasi kepada sesuatu ujian itu
ia merujuk kepada takat yang mana pemeriksa-
pemeriksa yang mahir memberikan markah
yang sama kepada skrip jawapan yang sama
Keobjektifan adalah paling tinggi bagi ujian
objektif (seperti ujian aneka pilihan) dan
pemarkahan tidak dipengaruhi oleh tafsiran
atau perasaan emosi pemeriksa.
sapon@uthm.edu.my 38
 Kebolehtadbiran

Ujian-ujian biasanya ditadbir dan

diinterpretasikan oleh guru-guru yang mempunyai
latihan terhad dalam bidang pengukuran
Masa yang diperuntukkan untuk ujian-ujian juga
terhad.

Apabila ujian-ujian ditadbir oleh guru-guru yang

terhad latihan mereka,
kebolehtadbiran adalah ciri seharusnya
diutamakan

sapon@uthm.edu.my 39
 Kebolehtafsiran

keputusan ujian sepatutnya mudah ditafsir untuk

memberi maklumat tentang taraf pencapaian
pelajar
kelemahan pelajar
kekuatan pelajar
pencapaian objektif pengajaran-pembelajaran
kesesuaian kaedah mengajar
kesesuaian alat bantu mengajar
kesesuaian isi pelajaran.

sapon@uthm.edu.my 40
 UJIAN DIAGNOSTIK
UJIAN PRESTASI UJIAN KECERDASAN

JENIS-JENIS
UJIAN KECEKAPAN UJIAN UJIAN BAKAT

UJIAN PERSONALITI
UJIAN PENCAPAIAN
sapon@uthm.edu.my 41
 UJIAN PENCAPAIAN
Digubal oleh guru
Untuk mengukur sejauh mana sesuatu kumpulan murid
atau seseorang murid bekenaan telah menguasai
sesuatu topik yang telah dipelajari
Boleh dijalankan dalam bentuk membuat perbandingan
dengan pelajar lain (rujukan norma) atau membuatn
rujukan tertentu bagi sesuatu aras topik (rujukan
kriteria) sesebuah dalam kurikulum
Pembinaan ujian pencapaian serta penskoran biasanya
adalah berteraskan ujian rujukan norma
Boleh digunakan untuk mengukur aspek pencapaian
akademik, minat, sikap dan sebagainya
Ujian pencapaian akademik dapat mengukur kebolehan,
pengetahuan serta kemahiran pelajar dalam
pengajaran dan pembelajaran di bilikj darjah
sapon@uthm.edu.my 42
 UJIAN PRESTASI

 Memerlukan para pelajar membuat beberapa

tugasan lain sebagai tambahan kepada menjawab
soalan
 Penekanan yang diberikan tertumpu kepada
kebolehan murid-murid melakukan sesuatu
tugasan yang diberi berbanding hanya menjawab
soalan sahaja
 Dalam konteks ujian prestasi, tidak ada gerak
balas dianggap sebagai ‘baik’
 Guru bebas gunakan apa sahaja kaedah seperti
pemerhatian atau laporan kendiri untuk
mendapatkan maklumat pelajar.
sapon@uthm.edu.my 43
 UJIAN KECERDASAN

 Ia hanya mengalami perubahan serantak dengan

perkembangan bidang psikologi.
 Dikenlai juga ujian mental
 Mengukur perbezaan di antara individu
 Ianya memberikan bukti secara tidak langsung
tentang potensi yang ditunjukkan murid-murid
berdasarkan prestasinya
 Kerap kali digunakan untuk membuat telahan
pencapaian di sekolah atau institusi pendidikan
tinggi
sapon@uthm.edu.my 44
 UJIAN DIOGNOSTIK

Untuk mengenal pastu sesuatu perkara atau masalah yang

berlaku dalam P&P dan tentukan punca-punca yang
menyebabkan masalah berkenaan berlaku
Pentadbiran ujian, bertujuan untuk menentukan kedudukan
murid dalam pelajarannya dan mengenal pasti sebab-
sebab berlakunya kelemahan dalam pembelajarannya
Ujian ini dilaksanakan dalam masa P&P masih berjalan
bukan pada akhir proses P&P
Maklumat daripada ujian dalam ujian ini diterjemahkan
dalam bentuk profil individu berasaskan skor tentang
aspek pembelajaran.

sapon@uthm.edu.my 45
 UJIAN BAKAT

Dapat dibahagikan kepada 2 kumpulan

Ujian bakat yang berasaskan kajian secara besar-besaran
Ujian bakat yang berasaskan kepada tujuan sesuatu ujian itu
dijalankan bagi keperluan tertentu
Ujian ini memberikan maklumat asas dalam membuat telahan prestasi
masa depan calon.
Ujian ini digunakan untuk pemilihan calon melakukan pekerjaan
tertentu, kemasukan ke program latihan, pemohonan biasiswa dan
sebagainya.

sapon@uthm.edu.my 46
 UJIAN KECEKAPAN

 Digunakan oleh guru untuk menguji

kebolehan atau kecekapan seseorang murid
dalam melaksanakan sesuatu tugas atau
aktiviti yang diberikan.
 Lazimnya ujian ini melibatkan penggunaan
instrument yang konkrit seperti
penggunaan gambar dan radas.

sapon@uthm.edu.my 47
 UJIAN PERSONALITI

 Ujian yang disediakan untuk mengenal pasti

potensi diri, personaliti, tahap kemahiran,
keupayaan, nilai dan sikap seseorang yang
diukur melalui alat-alat (instrumen
psikologi) yang berbentuk ujian, inventori,
indikator dan indeks

sapon@uthm.edu.my 48
 PEPERIKSAAN

Berbentuk penilaian sumatif

Skop yang lebih besar, merangkumi
kesemua bab dalam sesuatu subjek.
Masa yang agak lama diambil
Dilaksanakan pada hujung semester atau
penghujung tahun.

sapon@uthm.edu.my 49
sapon@uthm.edu.my 50
 Ujian boleh ditafsirkan sebagai satu kaedah
pengukuran, perkakasan atau alat untuk
mengukur kebolehan, pencapaian dan bakat
menggunakan sama ada kertas dan pensel atau
secara.
 Kefahaman dinyatakan sebagai seseorang
pelajar mengetahui tentang maklumat yang
sedang dikomunikasikan dan boleh
menggunakannya tanpa melihat implikasi yang
sepenuhnya atau perhubungan terhadap
maklumat lain (Popham W. J., 1999).
 Kefahaman boleh juga diertikan sebagai
kebolehan memberi penjelasan atau makna
kepada sesuatu perkara.
 Oleh itu, ujian kefahaman adalah ujian bagi
menguji pemahaman pelajar terhadap sesuatu.51
sapon@uthm.edu.my
 Mengukur pengetahuan
tentang sesuatu perkara
yang telah dipelajari

Sebagai penggerak bagi

pelajar
TUJUAN
UJIAN
KEFAHAMAN
Sebagai alat mencari
Punca kelemahan pelajar

Mendapat maklumbalas
Keberkesanan pengajaran
sapon@uthm.edu.my guru 52
 Mengenalpasti tahap
keupayaan pelajar
dalam memahami
Isi pelajaran KEPENTINGAN
UJIAN KEFAHAMAN

Mengukur keboleh
capaian objektif
pengajaran

Memberi maklum balas

Menyediakan
keberkesanan kaedah pengajaran
pembelajaran yang
dan guru dapat memahami
lebih berkesan mengikut
kelemahan dalam pengajaran
tahap kebolehan pelajar
sapon@uthm.edu.my 53
 PELAKSANAAN UJIAN
KEFAHAMAN

Ujian kefahaman akan dinilai dari semasa ke

semasa.
Ia juga boleh dinilai pada masa-masa tertentu
dalam seisi pembelajaran bagi menguji
pengetahuan sedia ada pelajar.
Ujian mesti mengenai perkara yang telah
dipelajari oleh pelajar.
Soalan boleh berbentuk objektif

sapon@uthm.edu.my 54
 CIRI-CIRI SOALAN UJIAN
KEFAHAMAN
 Soalan memerlukan penggunaan proses mental kefahaman
melalui langkah-langkah seperti perterjemahan, tafsiran
dan ekstrapolasi
 Maklumat asas telah diberikan kepada pelajar
 Memerlukan benda, material atau alat komunikasi untuk
diterjemahan, ditafsir dan dilanjutkan.
 Calon menyatakan kefahamannya dalam ayat atau
perkataan sendiri.
 Perkataan yang kerap digunakan ialah huraian, bandingkan,
nyatakan, bezakan dengan perkataan anda sendiri.

sapon@uthm.edu.my 55
 CONTOH SOALAN

• Pilih ayat yang paling sesuai sebagai soalan

kepada kenyataan di bawah.
• Faizal pergi ke australia untuk melanjutkan
pelajarannya dalam bidang kejuruteraan
komputer
A. Ke manakah faizal pergi?
B. Apakah tujuan faizal ke Australia?
C. Siapakah yang pergi ke Australia?
D. Bagaimana
sapon@uthm.edu.my
faizal pergi ke Australia? 56
 KESIMPULAN

Guru menggunakan ujian untuk menilai

kefahaman pelajar dan dalam masa yang
sama hasil penilaian ujian ini akan memberi
perkembangan positif terhadap pendekatan
dan kaedah pengajaran yang bersesuaian
untuk mencapai objektif pembelajaran

sapon@uthm.edu.my 57
sapon@uthm.edu.my 58
 Ujian Pencapaian

Mengetahui penguasaan terhadap

sukatan pelajaran tertentu dan
mengukur prestasi secara individu.
Digunakan bagi menilai tahap
• pengetahuan,
• kemahiran,
• kecekapan semasa,
• mengukur kemajuan dan pencapaian pelajar

sapon@uthm.edu.my 59
 Ciri-ciri Ujian Pencapaian

Dibina oleh pihak institusi sahaja.

Contohnya Kementerian Pendidikan
menyediakan semua ujian tara
pencapaian di peringkat pusat seperti
UPSR, PMR, SPM, SPVM, dan STPM.
Ujian pencapaian biasanya diberi
sesudah pelajar menerima pengajaran

sapon@uthm.edu.my 60
 Ujian tara pencapaian akademik
mengukur tahap pembelajaran pelajar
dalam bidang kurikulum yang sama bagi
semua sekolah.
Ujian tara ditadbir oleh sebuah institusi
dan markah diberi dalam keadaan yang
sama. Ini membolehkan perbandingan
dibuat antara tahap pencapaian satu
kumpulan calon dengan satu kumpulan
norma, atau kumpulan rujukan. (Mokhtar
Ismail, 1995)
sapon@uthm.edu.my 61
sapon@uthm.edu.my 62
 JENIS SOALAN

SOALAN OBJEKTIF SOALAN SUBJEKTIF

ESEI
BENTUK MUDAH ANEKA PILIHAN

JAWAPAN JAWAPAN TDK

PENDEK TERHAD
JAWAPAN
BETUL /SALAH PADANAN
PENDEK
sapon@uthm.edu.my PEMARKAHAN 63
 Contoh soalan objektif

Di antara berikut, yang mana satu ialah Aristotle :

a) c)

b) d)

sapon@uthm.edu.my 64
 Ya betul.. Anda
memang bijak….

sapon@uthm.edu.my
Tamat 65
 Maaf.. Jawapan anda
salah… Cuba sekali
lagi..

Kembali kepada soalan

sapon@uthm.edu.my 66
 SOALAN BETUL @ SALAH

ARAHAN:
sila baca kenyataan berikut. Sekiranya
Benar,sila bulatkan B. Jika salah Salah, sila
bulatkan S.

(a) B S Ibu negera Malaysia ialah

Kuala Lumpur.

sapon@uthm.edu.my 67
 Aneka Pilihan
contoh: 1. soalan…………….

I unsur 1
II unsur 2
III unsur 3
IV unsur 4
V unsur 5

(A) I, II dan III sahaja

(B) II, III dan IV sahaja
(C) I, II, IV dan V sahaja
(D) I, III, IV dan V sahaja
sapon@uthm.edu.my 68
 Permarkahan analitik
1. Kurikulum yang dibentuk dengan baik dapat menjamin
perkembangan individu dari aspek kognitif, efektif dan psikomotor.
• Huraikan empat aspek utama dalam suatu model kurikulum.
(6 Markah)
• Skim Pemarkahan
• Empat aspek utama suatu model kurikulum.
• Objektif kurikulum, iaitu tingkah laku murid-murid yang
diharapkan setelah mengalami aktiviti-aktiviti kurikulum itu.
• Isi atau kandungan yang terdiri daripada pengetahuan dan
pengalaman yang dipilih supaya sejajar dengan objektif.
• Kaedah pelaksanaan yang terdiri daripada pendekatan, teknik
dan strategi yang digunakan untuk menyampaikan isi
kurikulum.
• Penilaian kurikulum yang bertujuan untuk mengesan sama
ada objektif kurikulum itu tercapai serta untuk mendapatkan
maklum balas tentang kelemahan-kelemahan dalam proses
perlaksanaan dan seterusnya dibuat pindaan di mana yang
perlu.

• Setiap isi yang dinyatakan = ½ markah

• Setiap huraian mengenai isi = 1 markah

sapon@uthm.edu.my 69
 Skala Diedrich untuk kegunaan pemeriksaan
skrip esei secara holitik.
• Skala kadar : 1 sangat lemah, 2 lemah, 3 sederhana, 4
baik, 5 sangat baik.

• Kualiti dan perkembangan idea 1 2 3 4 5=

• Pengelolaan, relevan, pengaliran 1 2 3 4 5=
• Gaya, individuality, tarikan 1 2 3 4 5=
• Perkataan dan frasa 1 2 3 4 5=
• Nahu, struktur ayat 1 2 3 4 5=
• Tanda baca 1 2 3 4 5=
• Ejaan 1 2 3 4 5=
• Tulisan 1 2 3 4 5=

Jumlah =

sapon@uthm.edu.my 70
sapon@uthm.edu.my 71
 Jadual Penentu Ujian

Pengertian
• Satu senarai objektif pengajaran
Dan aras pemahaman yang akan
diuji. Ia menghuraikan aspek-aspek
pencapaian yang hendak diukur
serta memberi panduan untuk
mendapatkan satu sampel item-item
soalan.

sapon@uthm.edu.my 72
 CIRI-CIRI JPU CONTOH

JPU merupakan satu carta dua hala.

- Paksi tegak mengandungi tajuk-tajuk yang akan
diuji.
-Paksi mendatar di atas carta mengandungi jenis
kemahiran yang akan diuji.
JPU menyenaraikan aras kemahiran yang akan diuji
sama ada pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis,
sintesis atau penilaian.
JPU memberi gambaran tentang bilangan soalan
dalam satu ujian.
JPU menggambarkan bilangan soalan mengikut aras
kesukaan.
sapon@uthm.edu.my 73
 Contoh: Jadual penentu Ujian yang telah dibina
Bil Topik Aras Kemahiran Jumla
h
Pengetahuan Kefahaman aplikasi analisis
1. Poligon 2 2 4
2. Bulatan 1 2 2 5
3. Statistik 1 2 2 5
4. No.Negatif 1 2 2 5
5. Indeks 1 2 2
Ungkapan 2 2 2
Algebra
Rumus 2 2 2 1 7
Algebra
Pepejal &
1 3 1 5
isipadu
Pembinaan
Geometri 4
1 1 1 1 5
Penjelmaan
1 1 1 2
Jumlah 13 16 17 4 40

sapon@uthm.edu.my 74
 FUNGSI JPU
Sebagai panduan kepada penggubal soalan.
Menentukan bidang atau topik-topik dan objektif-
objektif pengajaran yang perlu diuji.
Menentukan aras soalan dan bilangannya.
Menyelaras aras kesukaran dan menstabilkan taraf
dan mutu ujian.
Membolehkan perbandingan dibuat di antara satu
ujian dengan ujian yang lain.
Membolehkan ujian dibina oleh penggubal-penggubal
lain.
Supaya ujian yang dibina memenuhi kesahan dan
keobjektifan
sapon@uthm.edu.my 75
 PENGETAHUAN
Ciri- Ingat semula
Contoh-Apakah, senaraikan.
PENILAIAN dll
KEFAHAMAN
Ciri-perlu membuat
penilaian & pertimbangan Ciri- faham fakta,hurai

Contoh- Contoh-
Bincangkan,Nilaikan terangkan,jelaskan ,dll
Aras soalan
(Taksonami Bloom)

SINTESIS APLIKASI
Ciri- perlu Ciri-menyelesaikan
rancang,mencipta hasil soalan dgn cara sendiri
yg kreatif ANALISIS
Contoh-
Contoh- Ciri- perlu menganalisis tunjukan,demontrasika
rumuskan,cadangkan,dll n
Contoh-Bandingkan
sapon@uthm.edu.my ,bezakan, dll 76
 Pembinaan Soalan

Sebelum ujian dilaksanakan, penggubal

soalan mestilah terlebih dahulu
mempertimbangkan beberapa perkara
iaitu tujuan ujian, objektif-objektif
pengajaran yang akan diuji,membentuk
jadual penentuan ujian, menyunting
item,dan menjalankan pra-ujian

sapon@uthm.edu.my 77
 Teknik Umum Pembinaan Soalan

Pastikan setiap soalan ada tugasan @

task
Menggunakan sistem nombor
Mempunyai struktur ayat yang jelas.
Mempunyai elemen soalan yang seimbang.
Mempunyai unsur KBKK
Mengikut Peraturan Memberi Markah
(PMM)
sapon@uthm.edu.my 78
 KESIMPULAN

Penilaian adalah penting dalam mengetahui

keberkesenana proses pengajaran dan
pembelajaran bagi guru.

Keberkesanan proses pengajaran dan

pembelajaran akan meningkatkan prestasi
pelajar dan guru

Bagi proses penilaian yang bersistematik, perlu

ada JPU iaitu Jadual Penentuan Ujian.
sapon@uthm.edu.my 79
sapon@uthm.edu.my 80