Makna denotasi dan konotasi Makna dalam konteks Hubungan makna dengan

kebudayaan Perubahan makna Bentuk-bentuk makna daripada hubungan

semantik denotasi ialah makna tersurat

Denotasi juga dikenali sebagai makna kamus, makna kognitif, makna rujukan, makna
konseptual dan makna ideasional

Contoh:

Ayam tambatan: Ayam yang ditambat atau diikat dengan tali atau lain-lain alat pengikat.

Konotasi pula ialah makna tambahan, atau makna tersirat.

Contoh: 

Ayam tambatan: Orang harapan/penting di dalam satu kumpulan, pasukan.

Istilah lain untuk konotasi ialah emotif atau makna evaluatif

Terdapat kata-kata sinonim (seerti) yang mempunyai makna denotasi yang sama,  tetapi
makna konotasi yang berbeza.

Contoh: 

Kata wafat, mati, meninggal dunia, mampus membawa maksud denotasi yang sama iaitu
jasad dan roh terpisah.

Tetapi dari segi denotasi, wafat untuk tokoh-tokoh ulama terhormat dan disegani,
meninggal dunia untuk sebutan yang sopan, mati untuk sebutan umum dan mampus untuk
sebutan yang lebih kasar.

Makna sesuatu perkataan yang diujarkan boleh diketahui dengan melihat konteks
penggunaannya.

Contoh:

1. Awak betul-betul hati batu ( hati membawa maksud degil, tetap pendirian)

2. Sedap betul makan hati dengan nasi beriyani. (Hati membawa maksud organ haiwan
yang menjadi hidangan yang menyelerakan)

3. Berhati-hati di jalan raya. (Hati bermaksud berwaspada di jalan raya bagi mengelakkan
kemalangan).

Penggunaan dan pemilihan perkataan juga berhubung dengan kebudayaan sesuatu

masyarakat.

Contoh:
Engkau/kau: digunakan dalam hubungan yang rapat yang tidak formal dan untuk
menimbulkan kemesraan.

Awak/anda: Digunakan dalam hubungan biasa (anda lebih rasmi).

Tuanku: Digunakan oleh orang biasa untuk merendah diri apabila berhubung dengan
golongan raja.

Makna sesuatu perkataan itu akan berubah mengikut perubahan masa, teknologi dan
hubunan sosial masyarakat.

Contoh: 

rawat: Makna umum menjaga dan mengubati orang sakit, tetapi makna baru meliputi
merawat sisa kumbahan, pokok (nurseri).

Bentuk-bentuk makna kata yang timbul daripada hubungan semantik ialah sinonim,
antonim, hiponim, meronim, polisim, homonim, homofon dan homograf.

Sinonim - kata yang mempunyai makna yang sama atau hampir sama.

Contoh: 

sang suria = matahari

hangat = panas

Antonim - merujuk kepada perkataan-perkataan yang mempunyai makna yang

berlawanan.

Contoh:

Pandai lawannya bodoh

Putih lawannya hitam.

Hiponim - kata yang mempunyai lingkungan dalam struktur makna.

Contoh:

kenderaan (kereta, motorsikal, basikal, beca, kapal terbang)

Perabot ( katil, meja, almari, meja kopi, meja makan)

Meronim - Meronim ialah perkataan-perkataan yang menunjukkan sebahagian daripada.

Contoh: stereng, engin, karburator, kusyen, cermin, menjadi meronim kepada perkataan
kereta.
Polisim - satu perkataan yang mempunyai makna yang banyak.

Contoh: Kata mentah mempunyai set makna yang berikut:

Belum masak atau masih muda/putik (buah-buahan)

Tidak masak betul (barang yang dimasak)

Tidak atau belum dimasak (barang makanan)

Belum diproses (bahan galian dan sebagainya)

Belum matang pemikiran.

Homonim - Dua kata atau lebih yang memiliki bentuk yang sama, sama ada dari segi
sebutan, ejaan, atau kedua-duanya, dan mempunyai makna yang berbeza.

Contoh:

pasang  I - jodoh atau kelamin

pasang II - naik atau bertambah (air laut)

pasang III - tembak (meriam)

pasang IV - berhias (badan)

Homonim terbahagi kepada tiga jenis iaitu:

i. homofon - kata-kata yang sama sebutannya tetapi berbeza dari segi ejaan dan makna.

contoh: massa denan masa

ii. homograf - kata-kata yang sama ejaannya, tetapi sebutannya berbeza.

Gejala ini timbul kerna huruf e mewakili dua bunyi, iaitu e-taling atau e-pepet.

Contoh:

semak (belukar) dengan semak (meneliti atau memeriksa semula).

bela-memelihara

bela-menuntut bela/balas

pelekat-kain sarung

pelekat-gam
Homonim - mempunyai sebutan dan ejaan yang serupa.

contoh:

daki I - kotoran

daki II - panjat