Institut Perguruan Sultan Mizan

Besut Terengganu
PROGRAM PERGURUAN PENDIDIKAN RENDAH
PENGAJIAN EMPAT TAHUN (PPPRPET)
AMBILAN JANUARI 2008

Pembentangan
Murid Dan Alam Belajar
Teori Pembelajaran Behavioris
Teori Pembelajaran Kognitif dan Konstruktivis

Disediakan Oleh :
Muhammad Syazwan Safwan Bin Jaafar
Mohd Rizal Bin Abd Halim

Unit
Pendidikan Jasmani
 Teori
Pe mb elajaran
Be havi oris
Satu teori yang memerihalkan bagaimana manusia
dan haiwan belajar .

Teori ini berfokuskan tingkahlaku yang bersifat objektif

dan boleh diperhatikan sehingga mengenepikan
aktiviti-aktiviti mental seperti berfikir, menaakul dan
sebagainya. Pendek kata, pembelajaran dianggap
semata-mata sebagai perolehan tingkahlaku baru
.

sahaja.
 Tokoh Dan Prinsip
• Broadus Watson (1878- 1958)
Beliau adalah seorang ahli
psikologi yang telah mengasaskan
mazbab behaviorisme berasaskan
hasil kajian ke atas tingkahklaku
haiwan.

Eksperimennya yang terkenal

adalah Little Albert
• Gerakbalas Semulajadi
• Bunyi kuat (Rangsangan Tidak Terlazim) ~
ketakutan (Gerakbalas Tidak Terlazim)

• Proses Berpasangan:
• Tikus (Rangsangan Neutral) + Bunyi kuat
(Rangsangan Tidak Terlazim) ~ ketakutan
(Gerakbalas Tidak Terlazim)

• Berlakunya Pembelajaran:
• Tikus (Rangsangan Terlazim) ~ ketakutan
(Gerakbalas Terlazim)
Ivan Petrovich Pavlov (1849- 1936)
• Ivan Petrovich Pavlov adalah seorang
ahli fisiologi, ahli psikologi dan ahli
perubatan yang berasal daripada negara
Rusia.

• Pada 1904, beliau telah dianugerah

Hadiah Nobel bagi kategori Fisiologi/
Perubatan atas eksperimen terkenal
beliau. Dalam eksperimen ini, beliau
telah berjaya melatih anjing untuk
mengeluarkan air liur apabila
kedengaran bunyi yang dikeluarkan oleh
metronome. Hasil eksperimen ini telah
mengasaskan teori behavioris dalam
bidang psikologi yang merupakan
rujukan asas konsep pelaziman klasik
pada masa kini.
• Teori Pelaziman Klasik Pavlov • Beliau
mendapati bahawa rembesan air liur boleh
dikawal oleh rangsangan yg bukan
semulajadi (ransangan tak terlazim) -
Secara semulajadi (tdk perlu dipelajari),
apbl melihat makanan air liur akan
dirembeskan. - Ahli psikologi menamakan
rembesan air liur ini sebagai gerak balas
tak terlazim
Pavlov dan Pelaziman Klasik
• pelaziman klasik dikenali sebagai pelaziman
Ransangan (R) - Gerakbalas (G) di mana satu
ransangan menimbulkan satu gerakbalas secara
refleksif (bukan secara sukarela).
• Contoh: jikalau anda dapati ada sesuatu objek
dibaling depan mata anda, secara refleks, sudah
tentu anda akan mengedip mata anda.
Sebenarnya anda tidak ada pilihan atau
mempunyai kawalan atas tindakan refleks tadi.
• .1 Konsep-Konsep Pelaziman Klasik Konsep
Keterangan Ransangan Tidak Sesuatu yang
mampu menghasilkan sesuatu Terlazim
gerakbalas.
• Contoh: makanan Gerakbalas Tidak Sesuatu
yang dihasilkan oleh sesuatu ransangan
Terlazim
• Contoh: lelehan air liur Ransangan Terlazim
Ransangan yang bam yang diberi bersama
ransangan lama

• Contoh: loceng Gerakbalas Terlazim Gerakbalas

yang dihasilkan oleh ransangan bam setelah
dipadankan dengan ransangan lama
• Contoh: lelehan air liur
Edward Lee Thorndike (1874-1949)
• Edward Lee Thorndike
adalah seorang ahli psikologi
pendidikan yang banyak
menyumbangkan kepada
bidang pembelajaran,
pengajaran dan pengujian
mental.

born August 31, 1874, Williamsburg, Massachusetts, U.S. died August 9, 1949,
Montrose, New York
• Beliau telah merekabentuk kotak ajaib
(puzzle box) yang digunakan untuk
mengkaji bagaimana haiwan seperti
kucing dan anjing menyelesaikan
masalah.
• Hasil kajian Thorndike berkaitan dengan
tingkahlaku haiwan dan proses
pembelajaran telah terjelma Teori
Connectionism yang menjadi asas
psikologi pendidikan moden.
Burrhus Frederic Skinner (1904 - 1990)

• B.F. Skinner adalah seorang ahli

behavioris yang terkenal kerana kajian
beliau ke atas tikus dengan menggunakan
Kotak Skinner. Walaupun tikus jauh
berbeza dengan manusia, namun Skinner
telah mengandaikan bahawa segala
konsep berkaitan dengan tingkahlaku
tikus boleh diaplikasi ke atas manusia.
Justeru, tidak menghairankan apabila
Skinner bercadang untuk membesarkan
anaknya di dalam Kotak Skinner!
• merujuk kepada satu proses yang beroperasi ke at as
persekitaran. Merujuk kepada proses ini, sesuatu
organisme akan menemui satu ransangan khas yang
dikenali sebagai pengukuh. Pengukuh tadi sebenarnya
berupaya untuk meningkatkan operan, iaitu tingkahlaku
yang berlaku sebelum pengukuh diberi. Dengan kata
lain, satu-satu akibat biasanya akan berikutan dengan
satu-satu tingkahlaku. Dalam hal ini, harus anda ingat
bahawa kecenderungan organisme untuk mengulang
tingkahlaku yang sama pada masa depan
sememangnya bergantung kepada akibat yang terhasil.
• Pengukuhan
• Adakah anda biasa dengan istilah
"pengukuhan"? Pengukuhan boleh diterangkan
dari perspektif jenis-jenis pengukuhan
• Pengukuhan positif. Merujuk kepada
peningkatan berlakunya sesuatu
tingkahlaku disebabkan pemberian
sesuatu ransangan berikutan gerakbalas
yang ditunjukkan.

• Cuba teliti contoh berikut: Seorang ibu

memberi kata-kata pujian kepada anak
yang telah menyiapkan kerja rumah. Kata-
kata pujian tadi dikatakan pengukuh positif
jika ia dapat meningkatkan amalan anak
tadi untuk menyiapkan kerja rumah.
• Pengukuhan negatif. Merujuk kepada
peningkatan berlakunya sesuatu tingkahlaku
disebabkan penghapusan sesuatu ransangan
aversif berikutan gerakbalas yang ditunjukkan.

• Contoh: Katakan apabila kita terlupa untuk

memakai tali pinggang semasa berada dalam
kereta, kedengaran bunyi buzzer. Untuk
berhentikan bunyi tersebut, kita pastikan akan
memakai tali pinggang setiap kali kita duduk
dalam kereta. Dalam hal ini, bunyi buzzer
merupakan pengukuh negatif jika ia dapat
meningkatkan amalan kita untuk memakai tali
pinggang.
• bahawa kesan gerakbalas yang ditunjukkan akibat
pengukuh positif atau pengukuh negatif boleh
diukur melalui dua cara seperti di bawah:

• (i) Kekerapan
• Misalnya: bilangan kali murid anda yang
mengangkat tangan untuk menjawab soalan yang
anda ajukan semasa proses pengajaran dan
pembelajaran;

• (ii) Kadar
• Misalnya: murid-murid anda akan bersaing antara
satu sama lain untuk mendapat peluang menjawab
soalan yang anda kemukakan.
• Sebagai maklumat tambahan, pengukuh boleh di
bahagikan kepada
• dua sub-kategori seperti yang berikut:
• (i) Pengukuh primer (tidak terlazim).
Merupakan sesuatu yang tidak perlu kita
pelajari untuk gemar atau tidak gemar,
misalnya: makanan, udara, tidur, air

• (ii) Pengukuh sekunder (terlazim). Sesuatu

yang perlu kita pelajari untuk suka atau tidak
suka, misalnya: loceng, lampu, dan
sebagainya.
Dua jenis dendaan, iaitu dendaan positif dan dendaan
negatif. Apakah yang dimaksudkan dengan dendaan
positif? Dendaan negatif?

Dendaan positif bertujuan untuk mengurangkan kebarangkalian

-berlakunya tingkahlaku yang tidak diingini melalui pemberian
sesuatu ransangan. Misalnya: merotan anak yang buat jahat atau
mengarah anak membuat kerja rumah berlebihan.

Dendaan negatif pula bertujuan untuk mengurangkan

kebarangkalian tingkahlaku yang tidak diingini melalui penarikan
semula sesuatu ransangan. Misalnya: guru matapelajaran yang tidak
membenarkan murid-murid yang tidak menyiapkan kerja rumah untuk
keluar pada waktu rehat.
 Pengukuhan Berjadual

• Rajah 3.5 Jenis-jenis Pengukuhan

Berjadual
 ImpIikasi Teori Pembelajaran
Behavioris Terhadap Pengajaran
dan Pembelajaran
Implikasi teori :
• G/B positif dapat dipupuk
• Pengulangan akan mengukuhkan ingatan
• Perkaitan membantu membina konsep
• Satu rangsangan yang diganti rangsangan lain
membantu membina konsep (rangsangan terlazim )
• Pengalaman positif dengan tugasan pembelajaran
menghasilkan tindakbalas terlazim
• Membimbing membuat generalisasi dengan tepat
dan perkaitan pelbagai contoh
• Kemahiran membuat diskriminasi
• Latihan perlu diberikan mengukuhkan rangsangan
terlazim dengan g/b terlazim
• Sesuatu kemahiran/teknik yang baru dipelajari hendaklah
diberi peneguhan berterusan ( Dikekalkan /dikukuhkan )
• Penggunaan peneguhan positif membawa kepada
keseronokan
• Prinsip penghapusan ( pelaziman operan) adalah sesuai
utk memodifikasikan tingkahlaku
• Membantu pelajar menguasai konsep diskriminasi
( pelaziman operan ) memperolehi ilmu dan kemahiran
dengan tepat
• Menggunakan prinsip Jadual peneguhan skinner utk
merancang dan melaksanakan peneguhan berterusan
 TEORI
PEMBELAJARAN
KOGNITIF DAN
KONSTRUKTIVIS
 TEORI PEMBELAJARAN
KOGNITIF

• Teori pembelajaran kognitif :

• Ahli kognitif lebih menekankan kepada
proses mental seperti penyelesaian
masalah, ingatan dan bahasa.
Wolfgang kohler.

• Seorang ahli psikologi

yang merupakan salah
seorang pengasas
psikologi gestalt bersama
kurt koffa.

• Terkenal dengan jenis

pembelajaran cerdik akal.
• Pad a tahun 1914 semasa Perang Dunia
Pertama, belia telah menjalankan kajian
ke atas lima ekor cimpanzi. iaitu Chica,
Grande, Konsul, Rana dan Sultan di
Tenerife, Pulau Canary.
• Antara dapatan beliau ialah mengikut
kebiasaan, apabila berdepan dengan
situasi yang bermasalah, haiwan akan
berusaha untuk mencari perhubungan
yang menuju ke arah penyelesaian
Seymo ur Br uner
• merupakan salah seorang tokoh
utama revolusi kognitif.
• Namun, pengaruh beliau lebih
ketara dalam bidang pendidikan.
Malahan hasil karya Bruner
seperti The Process of
Education dan Towards a
Theory of Instruction telah
diiktirafkan sebagai buku-buku
klasik yang dibaca oleh para
pendidik seluruh dunia.
 Bruner dan Pembelajaran
Penemuan
• Jerome Bruner sering dikait dengan pembelajaran penemuan. Jeni
pembelajaran tersebut berasaskan prinsip-prinsip pembelajaran seperti
yang berikut:
• (i) Pembelajaran adalah satu proses sosial yang aktif di mana murid-murid
kita akan membina idea atau konsep baru berasaskan pengetahuan sedia
ada. Mereka akan memilih maklumat yang diperlukan, kemudian
membentuk hipotesis dan seterusnya mengintegrasikan bahan yang barn
ke dalam pengetahuan sedia ada serta konstruk mental masing-masing.
Proses ini adalah satu proses yang berterusan;
• (ii) Pembelajaran berlaku mengikut tiga langkah:
• Enaktif (berasaskan tindakan). Bagi memudahkan pemahaman murid, amat
penting untuk mereka menimba pengalaman yang konkrit, misalnya:
memegang dan memanipulasi objek maujud. menyentuh objek yang hidup,
dan sebagainya;
• lkonik (berasaskan imej). Murid-murid berkebolehan untuk mewakilkan
bahan secara grafik atau mental, misalnya: membuar pengiraan secara
mental; dan
• Simbolik (berasaskan bahasa). Murid-murid berupaya
• menggunakan logik, kemahiran berfikir aras tinggi dan sistem simbol,
misalnya: memahami perumpamaan kata seperti "Bapa borek, anak rintik"
dan sebagainya.
• (iii) Pengetahuan dan kemahiran diperoleh
mengikut satu pola yang disifatkan sebagai
pecutan dan rehat. Pecutan disebabkan oleh
pemahaman satu-satu konsep yang mengambil
masa untuk dikuasai sebelum berlakunya
pergerakan ke langkah seterusnya;
• (iv) Persekitaran di mana kita berada
memainkan peranan yang penting dalam
menentukan kadar proses pemahaman dan
penguasaan satu-satu konsep, iaitu sarna ada
mempercepatkan atau melambatkan;
• (v) Murid-murid kita lebih mudah untuk
memperoleh pengetahuan apabila mereka
menemuinya sendiri.
 David Ausubel.
• seorang ahli psikologi kognitif yang
banyak mengkaji tentang teori
pembelajaran khususnya mengenai
advance organizers.
• advance organizers adalah satu unit
pengajaran yang digunakan sebelum
pengajaran langsung atau sebelum
mengajar satu topik baru
 ADVANCE
ORGANIZER.

COMPARATIVE
NARATIF
MEMBINA PERKAITAN
EKSPOSITORI PERSEMBAHAN
LUARAN DENGAN
MEMERIHALKAN BAHAN BARU
PENGETAHUAN
BEBAN DALAM BENTUK
SEDIA ADA DENGAN
CERITA.
YANG BARU
 Ausubel dan pembelajaran
bermakna.
• Prinsip pembelajaran bermakna :
• Bagi memastikan kita akan menyampaikan
bahan baru dengan berkesan, terlebih dahulu,
kita perlu meningkatkan stabiliti dan kejelasan
struktur kognitif murid – murid kita.
• Kurikulum biasanya disusun mengikut urutan di
mana setiap unit pembelajaran yang berikutan
adalah berhubungkait dengan yang sebelumnya.
• . ‘derivative subsumption. Ini memerihalkan
situasi pembelajaran di maklumat baru yang kita
pelajari adalah satu contoh konsep yang kita
pelajari. Sebagai contoh: Katakan murid-murid
kita telah ;ar konsep "rumah". Mereka tahu
bahawa sebuah rumah biasanya unyai
bumbung, dinding, bilik-bilik seperti bilik tidur,
bilik dapur, ruang tamu, dan sebagainya.
Kemudian, mereka belajar genai pangsapuri
yang mungkin belum pemah mereka lihat. _nn,
pemahaman mereka mengenai pelan lantai
pangsapuri tersebut
• Correlative subsumption. Katakan kita
perkenalkan rumah igloo yan", belum
pernah merekajumpa di negara kita. Bagi
memahami maklumh' barn ini, murid-
murid tadi perlu mengubah atau
mengubahsuaik konsep "rumah" untuk
merangkumi kemungkinan rumah diperbw'
daripada ais, bukannya sahaja kayu atau
simen.
 Teori
Pembelajaran
Konstruktivis
• teori pembelajaran konstruktivis adalah satu
falsafah pembelajaran yang berasaskan premis
bahawa lanjutan daripada refteksi pengalaman
kita, kita boleh membina makna tentang dunia
kita. Dengan kata lain, kita boleh menjana model
mental masing-masing untuk memahami dunia
di mana kita berada. Justeru, pembelajaran
adalah
• Satu proses di mana kita mengubahsuaikan
model mental kita untuk mengakomodasi
pengalaman baru kita.
• teori pembelajaran konstruktivis boleh
dikategorikan kepada dua jenis, iaitu
kognitif dan sosial
• Pelopor dan Prinsip
Jean Piaget (1896 -1980)
Jean Piaget adalah seorang ahli biologi
dan ahli psikologi yang terkenal atas
sumbangan beliau dalam bidang
perkembangan kanak-kanak dan
pembelajaran.

Teori Piaget berasaskan kepada premis

bahawa kanak-kanak yang sedang
membesar sering membina struktur
kognitif, iaitu peta mental, skema atau
jaringan konsep bertujuan untuk
memamahi serta memberi respon
terhadap pengalaman fizikal dalam
persekitaran mereka.
Teori kog niti f- Pi aget
Perkembangan kogni tif kanak-
kanak :
Skema(schema)
• Model tingkah laku asas
• Pengubahsuaian diri dalam alam sekitar
• Merujuk kebolehan dan pengalaman
• Dipelajari dan diperolehi berdasarkan syarat yang
diwarisi
• Ditonjolkan –aksi,bahasa,pemikiran,pandangan
,idea
• Tingkah laku berubah –pembelajaran
• Adaptasi(adaptation)

• Saling berkait
• Saling mempengaruhi
• Pengalaman dan pembelajaran
• Perhubungan dalaman dan luaran
• Mengadaptasi keperluan-proses perubahan
• Mengubahsuai diri-perubahan pemikiran
• Kuasa penggerak dalaman
• Asimilasi(assimilation) dan
akomodasi(accomodation)

• Menyesuaiandiri
• Mencapai kepuasan diri
• Bergantung keputusan struktur cognitif
• Pengalaman yang ada,mana-mana situasi
• Sikap akan membentuk tindakan
• Mengurus dan memberi tafsiran
• Piaget dan Konstruktivis Kognitif
• Tahukah anda bahawa prinsip-prinsip
asas teori pembelajaran konstruktivi
kognitif yang dipelopori oleh Piaget terdiri
daripada dua aspek, iaitu:

• proses yang kita lalui untuk mengetahui

sesuatu;
• peringkat yang kita lalui sambil kita
memperoleh kebolehan tersebut.
Peringkat-Peringkat Perkembangan
Kognitif
• Peringkat Sensorimotor (Sejak lahir -2
tahun) Mengikut kebiasaan, bayi dan
kanak-kanak kecil akan menggunakan
deria dan kebolehan motor untuk
menimba pengalaman daripada
persekitaran mereka. Oleh itu, jikalau
mereka tidak boleh lihat atau sentuh
sesuatu objek, mereka tidak akan mencari
objek tersebut.
• Peringkat Pra operasional (2-7 tahun)
Pada peringkat ini, kanak-kanak yang
berada di prasekolah akan menggunakan
simbol seperti bahasa untuk mewakili
objek sebenar.
• Peringkat Operasional Konkrit (7-11 tahun)
Kanak-kanak yang berada di peringkat sekolah
rendah mula berfikir secara logik. Mereka boleh
menyelesaikan tugas berkaitan dengan
pengabadian. Walaupun objek diubah
kedudukan ataur disusun semula, mereka
faham bahawa tiada perubahan telah berlaku.
Mereka boleh faham konsep pembalikan.
Contoh: kanak-kanak boleh selesaikan operasi
berikut: 4 + 6 = 10 10-6=4
• Peringkat Operasional Formal (11 tahun
ke atas) Kanak-kanak berkebolehan untuk
memikirkan beberapa pertimbangan bagi
satu-satu masalah. Mereka berupaya
untuk berfikir secara abstrak. Justeru,
mereka boleh menyelesaikan masalah
kompleks dan berbentuk hipotetikal yang
melibatkan operasi abstrak.
Lev Vygotsky (1896 - 1934)
Menurut Vygotsky, pemikiran,
bahasa dan proses penaakulan
berkembang melalui interaksi sosial.
Berbanding dengan Piaget yang
percaya bahawa proses kognitif
kanak-kanak adalah mengikut
peringkat, Vygotsky mengesyorkan
bahawa kebolehan intelek adalah
spesifik kepada budaya di mana kita
dipelihara dan dibesarkan. Mengapa?
Kebanyakan daripada apa yang kita
berfikir dan cara berfikir dipengaruhi
oleh budaya.
• Vygotsky dan Konstruktivis Sosial
• Teori pembelajaran konstruktivis yang
diasaskan oleh Vygotsky mengatakan
bahawa murid-murid kita biasanya
membina pengetahuan secara individu
serta sosial
 Zon Perkembangan Proximal
• Menurut Vygotsky, tahap perkembangan murid-murid
kita boleh dibahagikan kepada dua bahagian,
• iaitu: tahap perkembangan sebenar;
• dan tahap perkembangan berpotensi.
• Oleh itu, zon perkembangan proximal merujuk kepada
jarak antara tahap perkembangan sebenar (yang
ditentukan oleh kebolehan menyelesaikan masalah
secara individu) dan tahap perkembangan berpotensi
(yang ditetentukan oleh proses menyelesaikan masalah
dengan bimbingan orang dewasa yang lain ataupun
rakan sebaya yang lebih berkebolehan.
Konsep Perancah (scaffolding)
• Perancah merujuk kepada bimbingan
yang diberi oleh seorang dewasa
(misalnya, guru) dalam proses pengajaran
dan pembelajaran melalui soalan-soalan
yang berfokus dan interaksi yang bersifat
positif.
 Implikasi teori Kognitif
Piaget
•Isi pelajaran hendaklah disusun mengikut
peringkat perkembangan kanak-kanak
•Konkrit kepada abstrak
•Senang kepada susah
•Praktikal •Pengalaman •Visual •Audio
•Kinestetik
•Pembelajaran adalah perubahan bentuk tingkah
laku
•Pembelajaran adalah kompleks