1

KERAJAAN KHULAFA AL-RASYIDIN

KERAJAAN BANI UMAYYAH

MUAWIYYAH B ABI SUFIAN

PENUBUHAN KJAAN BANI UMAYYAH PENGASAS KERAJAAN BANI
UMAYYAH berpusat di SYAM

-Nama Umayyah diambil dari nama moyang Muawiyah b Abi Suffian b Bani Umayyah.
-Umayyah dari pembesar dan hartawan Quraisy yg dihormati di zaman Jahiliyyah

-Muawiyah memeluk Islam bersama keluarga

semasa pembukaan Kota Mekah 8H. 1. Zaman PERINGKAT PEMERINTAHAN
kelahiran [40 3. Zaman
-Setelah berpindah ke Madinah, beliau dilantik Kejatuhan[137 –
– 64 H/660 –
oleh Rasulullah sebagai juru tulis baginda 684] 399 H] zaman
-Muawiyah dilantik sebagai Gabenor Pemerintahan Pemerintahan
Sham[Syria] sejak zaman Khalifah Umar al- Muawiyah – Abdul Rahman
Khattab sehingga zaman pemerintahan Muawiyah b Ad-Dakhil –
Khalifah Ali b Abi Talib. Yazid Hisyam
- Penduduk Madinah melantik Saidina Ali Pusat: Damsyik Pusat: Cordova
sebagai khalifah apabila Khalifah Uthman di Andalus
bunuh.
-Tindakan Ali memecat Muawiyah sebagai
gabenor Sham, menyebabkan Muawiyah marah 2. Zaman Kemajuan
pemerintahan Marwan al-Hakam [65
sehingga berlakunya perang Siffin dan Majlis
– 132 H/ 684– 749] bermula
Tahkim. Pemerintahan Abdul Malik b Marwan
-Kemunculan Khawarij yg tidak bersetuju dgn hingga zaman Kejatuhan Marwan b
Majlis Tahkim menyebabakan Khalifah Ali Mohammad
dibunuh. Pusat: Damsyik
Tahun 14 hijrah, Umat Islam berpecah;
Penduduk Kufah dan golongan Syiah melantik
h
Hassan sebagai khalifah. Hassan telah
menyerahkan jawatan khalifah kepada Khalifah-Khalifah Bani Umayyah
Muawiyah dgn 3 syarat;

Muawiyah b Abi Sufian[40-60H/660-680M]

Yazid b Muawiyah[60-64H/680-684M]
Muawiyah b Yazid[64/684H]
Marwan al-Hakam[64-65H/684-685]
Muawiyah Abd Malik Marwan65-86H/685-705H]
mesti Al-Walid b Abd Malik[86-96H-705-715M]
Pemilihan Sulaiman Abd Malik[96-99H/715-717M]
memerintah
Khalifah selepas
berdasarkan al- Umar Abd Aziz99-101H/717-720M]
beliau mestilah
Quran Yazid b Abd Malik101-105H/720-724M]
mengikut system
syura. Hisyam b Abd Malik105-125H/724-743M]
Al-Walid b Yazid[125-126H/743-744M]
Sentiasa Yazid Al-Walid [126/744M]
menghormati
Ibrahim Al-Walid[26H744M]
keluarga Nabi
Muhammad saw Marwan B Muhd[127-132H/744-749M]
 2
SUMBANGAN KERJAAN UMAYYAH KEPADA TAMADDUN ISLAM

A.PERKEMBANGAN KETENTERAAN

KELENGKAPAN DAN PERSIAPAN

1. Mengemaskinikan angkatan tentera dengan meniru corak gerakan tentera Parsi.

Beliau membahagikan tentera kepada lima pasukan/ketumbukan

PASUKAN HADAPAN/
hadapan
‫المقدمه‬
SAYAP KIRI/
Sebelah kiri
‫الميسره‬

TERAS TENTERA/
ditengah-tengah
‫قلب الجيش‬ SAYAP KANAN/
Sebelah kanan
‫الميمنه‬
PASUKAN BELAKANG/
Pasukan penyokong
‫ساقة الجيش‬

2. Menubuhkan angkatan perang yg teratur dgn kelengkapan senjata yang canggih.

Mereka dilatih perang pada musim panas dan sejuk sebagai persediaan menghadapi
tentera Rom di Eropah.

Berkuda Berkenderaan
Berjalan kaki
 3
3.Pasukan tentera laut mengandungi 1700 buah kapal perang pd zaman
Muawiyah.Pengkalan tentera laut dibina berpusat di Tunisia, Pelabuhan Syria dan
Iskandariah di Mesir.

4.Di zamana Khalifah Abd Malek Marwan, mereka mewajibkan rakyatnya menjadi
tentera dan menubuhkan jabatan khas Diwan al-Jund bertanggungjawab mentadbir dan
menguruskan hal ehwal ketenteraan.
- Kekuatan tentera memberi kesan kpd perluasan negara dan dakwah Islam. Pemimpin
tentera [pentadbir dan ahli agama menjadi imam ketika solat dan dalam peperangan].
Antara tokoh tentera cemerlang ialah;

Muhammad al-Qasim membuka Tariq b Ziad membuka Andalus,

wilayah Sind di India di Sepanyol

Musa b Nusair membuka

Afrika Utara
Qutaibah b Muslim al-Buhaili
membuka negeri Ma Wa Ra an-Nahri Musallamah b Abdul Malik berjaya
memusnahkan Kubu-kubu Rom

PERKARA/BEZA KHULAFA’ AL-RASYIDIN KERAJAAN UMAYYAH

1. Cara pemilihan Peringkat awal secara
sukarela, kemudian menjadi
Sukarela
kerahan tenaga bagi rakyat
bangsa Arab yang cukup
syarat
2.Jenis Tentera Tentera Darat dan Laut
3. Perlantikan Tiada keutamaan pada sesutau bangsa Mengutamakan bangsa Arab
Panglima Tentera
4.Latihan Latihan ketenteraan umum Dilatih berperang khas di
musim sejuk dan panas
5.Tujuan 1. Menyebarkan dakwah
2. Mempertahankan negara daripada kuasa asing
3. Perluasan wilayah menjadi kuasa terkuat di dunia

B.PERKEMBANGAN PENDIDIKAN
BASRAH
Pusat Penyebaran iIlmu pengetahuan

Khalifah Bani Umayyah sangat mengambil berat terhadap ilmu pengetahun dan bertindak sebagai
penggalak buktinya;
Khalifah Abd Malek b Marwan dan Umar Abd Aziz Ulamak yang alim dalam bidang Al-Quran,
tafsir, hadis dan nahu. Suasana pendidikan pada ketika itu………
 4

Lahir ulamak dalam bidang al- Bahasa Arab dijadikan

Quran, al-Hadis dan
perundangan seperti Imam Abu
Hanifah di Kufah dan Imam
Malek di Madinah
Kegiatan penulisan,
pembukuan dan pembinaan
perpustakaan telah berjaya
mewujudkan beberapa disiplin
ilmu yang dikenali sebagai al-
Tadwin.
Perkembangan ilmu sains ketara
di Sepanyol dan Sicily
berbanding di Damsyik
bahasa pengantar dan
bahasa resmi kerajaan.
Penyebaraan ilmu Naqli seperti
Tafsir, Qiraat, Tauhid dan ilmu
‘Akli seperti Mantik, Hisab dan
Geografi
Bidang bukan agama seperti
Sejarah dan Geografi diberi
perhatian
KESAN PERKEMBANGAN
PENDIDIKAN KEPADA
BANGSA EROPAH
Kota Basrah terkenal pusat penyebaraan
ilmu. Antara tokoh yang lahir:
i. Khalil b. Ahmad
ii. Sibawih : Bahasa Arab
iii. Abu Aswad al-Dawali:
Memperkenalkan tanda bunyi baris Atas[
َ ] , baris bawah [ ِ ] dan baris hadapan [ ُ
] bagi membantu pembacaan al-
Quran dengan betul.
Sasterawan mendapat tempat di
istana, antaranya;
Al-Farazdak
Jarir Amru b Abi Rabi’ah
iii.Jamil al-Azari

Pemerintahan Umayyah yg diasaskan oleh AbdulRahman al-

Dakhili di Cordova dan Andalus memberi sumbangan besar Al_Hakim bina
kpd tamadun Islam. Kurun ke10 Cordova jadi pusat ilmu pepustakaan yg jadi
pengetahuan di Eropah rujukan sarjana

Ramai pelajar dari Eropah Pusat ilmu utama ialah

datang menuntut ilmu di Beberapa buah kolej dan di Sirvil, Toledo dan
Andalus dan membawa balik Universiti serta 700 buah Granada
ke Eropah. perpustakaan di Andalus.

Lahir ramai sarjana dlm pelbagai ilmu seperti; Hasil karyanya

-Hazim dan Ibn Zaid : Bahasa dan sastera Arab diterjemahakan ke dalam
-Zuraib dan Ibn Farnas: Bidang muzik bahasa Perancis dan
-IbnB.PERKEMBANGAN EKONOMI Perubatan
sina,al-Razi dan Ibn Az-Zahiri :ilmu Inggeris.
Ibn Rushd, Ibn Bajah dan al-Farabi :Bidang Falsafah
1. Kekuatan ekonomi bergantung kepada pertanian dan perdagangan
Keadaan ekonomi kukuh membolehkan kerajaan;
membina kemudahan awam seperti ; masjid yg cantik dan empangan
mengemaskinikan pentadbiran Baitul Mal bagi memantapkan kewanagan negara
Zaman al-Walid:Kewangan negara mantap sehingga mampu membiayai negara selama
15 tahun
 5

Membina saliran air di kawasan pertanian

Usaha kerajaan utk meningkatkan ekonomi negara ialah;

Mengadakan penyelidikan pertanian supaya hasil lebih banyak

dan bermutu

Membina jalan raya

Membina pelabuhan bagi kemudahan persinggahan kapal

Membina kapal perang khas utk mengawal lautan dan

membenteras lanun.

Menggalakkan perusahaaan kraftangan seperti membuat kiswah

kaabah, permaidani, sutera dan tenunan bulu dan memberi
bantuan modal

KAFIR HARBI:
Orang kafir yg
menetap di negara
NEGA

Islam tetapi tidak

SIL

RA

mengikut perjanjian
dengan kerajaan Islam

Musahah/Wazifah: cukai tanah yg

Urusan kerajaan

dibayar mengikut keluasan tanah

KHARAJ: Cukai tanah

MB

GA
RA
NE
ER
SU

yang dikenakan pd Muqasamah: cukai tanah yg diambil

pemilik Islam dan bukan berdasarkan jumlah hasil tanaman
Islam

KHARAJ: Cukai tanah yg dikenakan pd pemilik Islam dan bukan Islam

 6

Ihtizam/Iqta’: cukai melalui sewaan atau pajakan tanah

yang diuruskan oleh tuan-tuan tanah

JIZYAH: Perlindungan iaitu cukai yang dikenakan pd orang kafir zimmi iaitu org bukan Islam
yg tinggal di negara Islam atau negara bukan Islam yg meminta perlindungan dgn negara Islam

ZAKAT: Kadar harta tertentu yg dikeluarkan oleh org Islam dgn syarat-syarat tertentu

USYUR : Cukai 10% kadar bayaran tetap yang dikenakan ke atas kapal-kapal perdangangan
bukan Islam yg singgah di pelabuhan negara Islam utk tujuan perniagaan

ALFAIE : Harta rampasan daripada org kafir Harbi tanpa peperangan seperti harta orang-orang
nurtad dan kafir harbi yg ditinggalkan/melalui jalan perdagamian

ALGHANIMAH: Harta yg diperolehi daripada org kafir melalui peperangan

PETA MENUNJUKKAN KAWASAN TAKLUK KERAJAAN BANI UMAYYAH

KEGEMILANGAN PEMERINTAHAN UMAR ABDUL AZIZ

- Khalifah ke8 dari 14 khalifah Bani Umayyah

Latar belakang & anggapan - Keturunan Kh. Umar al-Khattab sebelah ibu
- Dianggap khalifah ke5 Khulafa’ al-Rasyidin
- Mempunyai persamaan dari segi sifat, sikap
dan pemerintahan dgn Khulafa’ al- Rasyidin
 7

- Berhati luhur, tawdduk & menyayangi

rakyat
- Membina masjid dan memberi tumpuan
Sikap, peranan, tindakan kepada kebajikan rakyat
- Memecat pegawai yang kurang cekap utk
memastikan pentadbiran berjalan lancar
- Menghapus cukai jizyah dr golongan Muwali
- Melaksanakan hukuman dgn adil
- Memberhentikan penguasaan wilayah dan
menggantikan dgn Kerajaan Islam
- Kewangan negara melebihi keperluan, ekonomi
kukuh, tiada rakyat yg mahu menerima zakat
- Negara aman, penumpuan dlm bidang pendidikan
- Khalifah pertama meminta supaya menulis dan
membukukan hadis

- Lahir tokoh-tokoh seperti;

a. Urwah b Al-Zubair & Zihad al-Zahru: Bidang
ilmu Hadis
b. Ibnu Jurid: Bidang Tafsir dan al-Quran
Kesan pemerintahan c. Hassan al- Basri & Wasal b Ata’k:Bidang
Usuluddin
- Dasar beliau menyamakan orang Arab dengan
orang bukan Arab telah menyebabkan penyebaran
Islam yang luas

Berusaha mencontohi kegemilangan

umat Islam terdahulu
Menjadikan umat Islam dipandang
tinggi dan dicontohi
PERANAN
Berwaspada menangkis serangan GENERASI
musuh yg sentiasa ingin SEKARANG
menghapuskan umat Islam dgn
pelbagai taktik seperti kerosakan
aqidah, pelanggaran syariat dan
FAKTOR KEGEMILANGAN TAMADUN
keruntuhan akhlak dan budaya
Kecekapan dan kebijaksanaan khalifah:
Khalifah ada wawasan yg jelas dan cekap
memerintah. Negara aman dan
pemberontak dpt dihapuskan
Berusaha menanam semangat juang dlm
usaha membangunkan agama, bangsa
dan negara
Bersatupadu mewujudkan
keamana negara
Menghidupkan semangat jihad dlm
penguasaan pebagai ilmu & kemahiran
sesuai ISLAM
dgn tuntutan kehidupan hari ini
dan akan datang
Penguasaan Ilmu Pengetahuan:
Khalifah dan rakyat sangat mencintai ilmu.
Tempat pengajian ilmu banyak dibina,
rakyat dididik supaya membudayakan ilmu
dan kehidupan

Ekonomi yang stabil:
Kerajaan mempunyai sumber ekonomi yg
mantap. Baitul Mal mempunyai simpanan
melebihi keperluan negara. Kerajaan
mampu membangunkan negara dan
berpeluang menyediakan kemudahan utk
rakyat
Perhubungan baik antara kerajaan dan
rakyat:
Kerajaan menyediakn keperluan asas yg
baik kepada rakyat seperti jalan raya dan
hospital secara percuma. Ini menyebabkan
rakyat sokong penuh
Sikap khalifah yang
mengabaikan ajaran Islam
Kehidupan khalifah yang sangat
mewah
KEJATUAHAN
KJAAN BANI
Kepincangan pemerinahan
menyebabkan rakyat tidak puas
hati. Mereka berpaling tadah dan
sokong gerakan Abbasiyah
8
Kekuatan tentera:
Kerajaan mempunyai tentera yang kuat dan
bersemangat memepertahankan negara dan
menyebarkan dakwah. Kekuatan ini
mendorong mereka meluaskan pengaruh ke
Afrika Utara, India dan lain-lain.
Semangat jihad yg tinggi:
Rakyat bersungguh-sungguh membuktikan
Islam sebagai penyelamat umat. Ini
mendorong mereka berjihad di medan
perang bagi mempertahankan agama,
negara serta mempelopori bidang ilmu
pengetahuan dan kemahiran
Wujud semangat kabilah seperti yang
diamalkan pd zaman jahiliyah
Wujudnya pilih kasih
FAKTUR dalam pentadbiran
UMAYYAH
Khalifah lalai terhadap tanggungjawab
kepada rakyat