Demokrasi Berparlimen.

Dalam sisitem berparalimen, badan perundangan yang tertinggi kuasanya

ialah parlimen. Negara-negara yang mengamalkan sistem ini ialah Britain,

Jepun, Malaysia, dan India. Parlimen terdiri daripada ahli-ahli yang dipilih dalam

pilihanraya umum, yang selalunya diadakan sekurang-kurangnya lima tahun

sekali. Parlimen (legislature) ialah badan yang mewakili rakyat untuk membuat

undang-undang negara. Tugasnya ialah menggubal undang-undang dan dasar-

dasar melalui kuasa yang diberi kepadanya oleh undi rakyat.

Sistem demokrasi berparlimen terbahagi kepada dua, iaitu dua dewan.

Pertama, dewan yang yang dipilih oleh orang ramai melalui pilihanraya umum

dan yang kedua, dewan yang ahli-ahlinya dilantik oleh ketua negara: atau

institusi-institusi tertentu yang ditugaskan oleh perlembagaan untuk berbuat

sedemikian. Britain, India dan Malaysia adalah contoh negara yang mempunyai

sistem seperti ini. Singapura, Denmark dan Sweden mempunyai hanya satu

dewan yang ahli-ahlinya dipilih secara langsung oleh pengundi.

 Parti atau gabungan parti-parti yang mempunyai majority kerusi dalam

parlimen akan membentuk kerajaan. Kerajaan ini yang akan mengemukakan

dasar-dasar dan rang undang-undang untuk perbahasan dan dan keputusan.

Ahli-ahli parlimen biasa, termasuk pembangkakng, boleh juga membentangkan

rang undang-undang tetapi lazimnya ini dilakukan oleh parti yang memerintah.

Rang undang-undang ini diteliti oleh parlimen. Setiap rang undang-undang

melalui tiga tahap – bacaan pertama, di mana rang undang-undang tersebut

diedarkan kepada ahli-ahli parlimen; bacan kedua, di mana perbahsan umum

diadakan; dan bacaan ketiga, di mana rang undang-undang itu dikaji fasal demi

fasal. Selepas diluluskan oleh dewan rakyat, rang undang-undang tersebut akan

dikemukakan di dewan kedua pula, (dipanggil senat, dewan negara dan

sebagainya) iaitu bagi parlimen yang mempunyai dua dewan. Di senat

perbincangan juga diadakan di tiga peringkat bacaan. Selepas diluluskan oleh

senat rang undang-undang itu dikemukakan kepada ketua negara-raja atau

presiden untuk ditandatangani. Selepas ditandatangani dan digazetkan ia

dianggap sebagai rang undang-undang.

Oleh kerana kabinet yang mengemukakan rang undang-undang dan

dasar-dasar, sama ada dalam bidang pendidikan, pertahanan atau

pembangunan ekonomi, maka kabinetlah yang sebenarnya merupakan

penggubal undang-undang. Ahli-ahli kabinet memainkan peranan utama dalam

perdebatan dan perbincangan tentang sesuatau dasar itu. Tetapi menteri-menteri

kabinet bukan sahaja berperanan dalam proses perundangan, mereka juga

mengetuai kementerian-kementerian yang melaksanakan dasar-dasar yang

diluluskan oleh parlimen. Sebagai contoh, menteri pengangkutan bukan sahaja

bertanggungjawab menggubal dasar-dasar pengangkutan, beliau juga yang

menyelia dasar-dasar itu dilaksanakan oleh pegawai-pegawai kerajaan (atau

birokrasi). Menteri-menteri dan birokrasi (pentadbiran) kedua-duanya

bertanggungjawab melaksana. Badan perlaksanaan ini dipanggil eksekutif dan

pentadbiran awam.

Legislature (perundangan) dan ekskutif adalah dua cabang terpenting

dalam sistem pemerintahan demokrasi berparlimen. Walaupun dua badan ini

berbeza daripada segi fungsi dan kedudukan undang-undang, daripada segi lain

pula mereka mempunyai hubungan sangat rapat. Menteri-menteri kabinet

memainkan peranan utama dalam kedua-dua badan ini. Itulah sebabnya apa

yang berlaku dalam sistem demokrasi berparlimen ini selalu digelar sebagai satu

“fusion of power” ataupun satu “percantuman kuasa” Justeru itu juga ada ahli

teori yang mengatakan bahawa sistem demokrasi berparlimen adalah

bertentangan dengan semanagat konsep pengasingan kuasa dalam teori

demokrasi liberal.

Demokrasi berparlimen juga mempunyai institusi yang bertanggungjawab

memastikan bahawa undang-undang dijalankan dengan adil. Ini ialah badan

kehakiman (judiciary). Satu perbezaan yang menarik tentang badan ini di antara

demokrasi berparlimen dan demokrasi berpresiden ialah kehakiman dalam

sistem yang pertama itu kurang kuasanya jika dibandingkan sistem berpresiden.

Badan kehakiman di negara-negara demokrasi berpresiden seperti Amerika

Syarikat lebih bebas dan berkuasa jika dibandingkan di negara-negara

demokrasi berpresiden seperti England, Jerman Barat dan Kanada. Mengikut

teori demokrasi, badan kehakiman adalah bebas daripada kawalan politik.

Hakim-hakim dilantik oleh ketua negara dan bukannya oleh kabinet walaupun

perlantikan oleh ketua negara itu adalah di atas nasihat perdana menteri, iaitu

ketua parti memerintah dan seorang ahli politik. Hakim-hakim tidak boleh

disingkirkan oleh kabinet atau parti yang memerintah. Jawatan hakim dibezakan

daripada jawatan-jawatan kerajaan yang lain. Gaji, kenaikan pangkat dan syarat-

syarat perkhidmatan mereka adalah di bawah jagaan satau Suruhanjaya

Kehakiman yang tersendiri.

Kebebasan kehakiman adalah salah satu daripada kekuatan sistem

demokrasi. Kebebasan ini memastikan bahawa keadilan dapat dilaksanakan

dengan berkecuali dan hakim-hakim dapat menjalankan tugas mereka tanpa

menyebelahi mana-mana pihak. Hakim-hakim bebas untuk mentafsirkan

undang-undang yang diluluskan oleh parlimen mengikut fahaman mereka

tentang keadilan pelaksanaanya. Kebebasan kehakiman ini merupakan ukuran

terpenting dalam menentukan sifat demokratik sesuatu sistem politik itu.