BAB

PERKEMBANGAN DI
9 EROPAH
TEMA 8.4
( HURAIAN SUKATAN Sejarah Dunia Tingkatan
PELAJARAN SEJARAH
SMA BARU

Perkembangan Di Eropah

Perubahan Penjelajahan Dan Revolusi Pertanian Imperialisme Barat

Masyarakat dan Penerokaan dan Perindustrian di Asia
Budaya Eropah

Zaman Gelap dan ciri- Penemuan Jalan Perkembangan Faktor Pendorong

cirinya Laut dan Dunia Bidang Pertanian Kuasa barat ke Asia
baru
Zaman Renaissance Perkembangan
Bidang Kesan Imperialisme
Sebab-Sebab Ke Atas Asia
Penjelajahan Perindustrian
Zaman Reformation Tenggara
Kesan-kesan
Penjelajahan Kesan Revolusi
Pertanian dan
Perindustrian

Pertanian sebagai
Kemajuan Bidang Punca Ekonomi Kemunculan
Pengangkutan Peningkatan Golongan Buruh dan
Perdagangan majikan
antarabangsa

1
 6283230
Bab Perkembangan Di Eropah
9 Tema 9.1 dalam Huraian sukatan pelajaran sejarah SMA Baru
2003

Perubahan Masyarakat Dan

A Budaya Eropah

Menyatakan keadaan masyarakat

Eropah pada zaman gelap.
Menerangkan maksud Renaissance dan
Reformation.
Mengetahui kesan-kesan Renaissance
dan Reformation.

Pengenalan

1. Kejatuhan Rom telah pada tahun 476 Masihi telah membawa kepada
berakhirnya zaman kegemilangan tamadun Barat.
2. Kejatuhan ini menandakan bermulanya zaman Pertengahan.
3. Zaman ini penting kerana telah menyediakan asas bagi suatu
perubahan yang besar kepada masyarakat dan budaya Eropah. 1.Bagaimanakah
bermulanya zaman
pertengahan bagi
masyarakat Eropah?
Perubahan Masyarakat Dan
Budaya Eropah

1. Selepas kejatuhan tamadun Rom , Eropah telah mengalami zaman

mundurny yang dikenali sebagai Zaman Gelap.
2. Zaman Gelap merupakan peringkat awal Zaman Pertengahan,
Zaman Pertengahan boleh dibahagikan kepada tiga peringkat:

a. peringkat awal kira-kira(tahun 476-1050M)

b. peringkat kemuncak kira-kira(tahun 1050-1300M)
c. peringkat akhir kira-kira(tahun1300-1450M)

3. Zaman Renaissance ( 1350 – 1600 M) telah muncul Pada peringkat

akhir zaman pertengahan.
4. Pada zaman inilah orang Eropah telah menyebarkan pengaruh
Mereka kepada dunia luar Eropah.Pengaruh barat ini diteruskan
semasa zaman Revolosi Perindustrian dan Imperialisme.

2
 Zaman Gelap dan Ciri-
Cirinya

Zaman gelap ialah suatu zaman

kemerosotan atau zaman kemunduran
yang berlaku ke atas masyarakat
1. Zaman gelap ialah satu zaman keadaan masyarakat Eropah yang Eropah, ia dikenali dengan nama Dark
kurang maju jika dibandingkan dengan pencapaiannya dalam Ages atau zaman pertengahan selepas
tamadun Rom dan Yunani. kejatuhan empayar Rom pada abad ke
2. Keruntuhan empyar Rom disekitar kurun ke Lima Masihi lima Masihi
memulakan zaman pertengahan Eropah yang berlangsung selama
lebih kurang seribu tahun.
3. Pada zaman ini, Eropah mengalami kemerosotan dalam bidang ilmu
pengetahuan, perdagangan dan kehidupan perbandaran, tiada
institusi politik yang berkesan.
4. Pada masa tersebut dunia Islam telah tegak dengan
kemilangannya.Ini terbukti pada zaman Khulafa al-rasyidin ,Bani
Umaiyah,dan Bani Abbasiah, Orang Eropah telah mencedok banyak
ilmu daripada dunia islam demi meningkatkan pencapaian
masyarakat mereka.
5. Keruntuhan empayar Rom menyebabkan munculnya golongan
Baron (tuan tanah).Para petani terpaksa membayar cukai
perlindungan kepada tuan tanah bagi memberi perlindungan kerana
keadaan yang tidak selamat, bagi yang tidak berkemampuan ,mereka
memberi tanah mereka kepada tuan tanah dan terpaksalah mereka
menjadi hamba.
Soalan : Zaman gelap adalah satu
6. Tuan tanah pula mendapatkan perlindungan daripada raja,maka tuan
zaman masyarakat Eropah berada
tanah terpaksalah membayar cukai kepada raja.dengan adanya dalam keadaan yang tidak maju.
jalinan ikatan ini maka timbullah sistem feudal di Eropah.Golongan Manakah antara berikut boleh
raja merupakan penaung utama dalam sesebuah negara. dikaitkan dengan zaman gelap?
7. Negara kita juga mengamalkan sistem feudal pada masa dahulu.
8. Golongan raja adalah merupakan penaung utama kepada sistem I Berlakunya perpecahan
feudal yang mempunyai hak ke atas tanah secara mutlak dinegeri- politik.
negeri masing-masing. II Keadaan ekonomi yang
9. Golongan pembesar merupakan pembantu kepada raja dan mereka merosot.
berada dibawah naungan seorang raja, dan harus memberikan III Wujudnya golongan
bangsa.
khidmat kepada raja.
IV Kongkongan agama
10. Rakyat biasa juga memberikan khidmat kepada tuan tanah dan Kristian.
terdapat juga golongan hamba.
A. I, II dan III
B. I, II dan IV
C. I, III dan IV
D. II, III dan IV

Hieraki sosial masyarakat feudal Eropah dan Zaman
Kesultanan Melayu Melaka
Jawapan :. B : I, II dan IV
Fakta : Pada zaman ini, Eropah
mengalami perpecahan politik,
kemorosotan ekonomi dan
kongkongan agama Kristian
terhadap masyarakatnya.
Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
Gelap dan Ciri-Cirinya di
halaman 216 Buku Teks Sejarah
3 Ting 4.
11. Pada zaman pertengahan pula kegiatan perdagangan tidak meluas,
mereka selalu diganggu oleh orang gasar seperti Viking dan
Magyar.Mereka juga tidak dapat berdagang ke timur jauh kerana
kawasan Mediterranean di kuasai oleh orang islam.Oleh itu mereka
lebih menumpukan kepada sektor pertanian.
12. Magyar ialah suku kaum yang terbesar di Hungry yang merupakan 2. Mengapakah Ekonomi
campuran antara suku kaum Urgila dengan Turki.Kaum ini telah Masyarakat Feudal tidak
menduduki Hungry mulai abad ke kesembilan Masihi dan menjadi berkembang semasa
zaman Gelap?
ancaman kepada Eropah Barat.Mereka akhirnya dikalahkan oleh
Raja Otto 1 dalam pertempuran Lechfeil, pada tahun 955 Masihi.
13. Viking pula adalah suku kaum Norway, Sweden dan
Denmark.Mereka mulai bergerak pada abad kesembilan Masihi ke
Russia dan Eropah Utara.Pada peringkat awal mereka merompak dan
mengancam pusat-pusat pemerintahan yang ada pada waktu
itu.Kemudian mereka mula melakukan penaklukan dan penjajahan.
14. Urusan perdagangan tidak menggunakan matawang kerana jumlah Cara Hidup masyarakat
matawang di pasaran adalah terhad. Feudal di Eropah
15. Zaman tersebut dianggap sebagai zaman gelap kerana pada masa mempunyai persamaan
tersebut masyarakatnya adalah mempunyai cirri-ciri berikut: dengan cara hidup
masyarakat Melayu
a. Pusat pemerintahan yang lemah tradisional yang juga
b. Kegiatan ekonomi yang terhad mengamalkan sistem
c. Kelembapan perkembangan ilmu pengetahuan feudal.
d. Gereja mengongkong masyarakatnya.

16. Zaman kemuncak Zaman Pertengahan berlaku ketika zaman

peralihan dari zaman gelap ke Zaman Renaissance.
17. Pada zaman ini Gereja mula memainkan peranan sebagai institusi
yang universal serta menjadi ejen penyatuan.
18. Dari segi Ekonomi telah berlaku perubahan yang amat ketara akibat
daripada pertambahan penduduk, peningkatan aktiviti pertanian dan Soalan : Ekonomi masyarakat
kemunculan kegiatan perdagangan. Eropah mula mengalami perubahan.
19. Aktiviti perdagangan telah semakin maju dan menyebabkan banyak Manakah antara berikut yang
bandar baru telah dibuka, seperti Venice, Milan dan Florence. menyebabkan berlakunya perubahan
20. Ini telah menyebabkan lahirnya masyarakat kelas pertengahan yang ekonomi secara pesat dan berkesan?
terdiri daripada artisan, pedagang, dan ahli perbankkan.
21. Oleh itu status sosial adalah tidak lagi berasaskan kepada pemilikan A. Kemunculan kegiatan
tanah sebaliknya berasaskan kekayaan. perdagangan
B. Kewujudan Bandar-bandar
22. Rakyat pula mula terlibat dalam politik menerusi institusi parlimen perdagangan
yang diwujudkan untuk memenuhi tuntutan rakyat.Ini memberikan C. Kemerosotan sistem feudal
rakyat hak politik dan rakyat dapat menjalankan hubungan dengan D. Pembukaan kawasan baru
pemerintah. oleh orang gasar.

Gereja mengongkong masyarakatnya Jawapan : A : Kemunculan

Ciri-Ciri Zaman kegiatan perdagangan
Gelap Fakta : Dari segi Ekonomi telah
Pusat pemerintahan yang lemah berlaku perubahan yang amat ketara
akibat daripada pertambahan penduduk,
peningkatan aktiviti pertanian dan
Kegiatan ekonomi yang terhad kemunculan kegiatan perdagangan
Bukti : Rujuk Tajuk Zaman Gelap
Kelembapan perkembangan ilmu Dan Ciri-Cirinya di halaman 216
pengetahuan Buku Teks Sejarah Tingkatan
Empat.
4
 Zaman Renaissance ( 1350 – 1600 )

Soalan : Renaissance adalah satu

1. Renaissance ialah satu perkataan dari bahas Itali iaitu renisciment kelahiran semula kepada
yang bermaksud “Kelahiran Semula” . Ia merujuk kepada satu masyarakat Eropah. Pilih kenyataan
zaman pemulihan budaya yang berlaku di Eropah antara yang tepat berkaitan dengan
pertengahan kurun ke 14 hingga pertengahan kurun ke 16. lelahiran semula?
2. Ia merujuk kepada penghargaan semula ilmu pengetahuan yang
telah dihasilkan oleh cendekiawan dan pejuang seni dalam tamadun A. Zaman pemulihan
Rom dan Yunani yang telah tenggelam semasa zaman gelap. B. Zaman pemulihan
kebudayaan
3. Kegemilangan ilmu pengetahuan pada zaman Rom dan Yunani telah
C. Zaman duniawi
dikembangkan semua pada zaman Renaissance. D. Zaman kemanusiaan.
4. Pencapaian Renaissance ini didorong oleh kegiatan menguji
kebolehan semulajadi manusia dan menikmati seluruh keindahan
alam. Jawapan B : Zaman pemulihan
5. Pada zaman ini, ia menonjolkan keupayaan manusia berfikir dan kebudayaan
menyelesaikan masalahnya. Fakta : Ia merujuk kepada satu
6. Aliran pemikiran ini menitikberatkan aspek sekular dan hal ehwal zaman pemulihan budaya yang
manusia yang dikenali sebagai Humanisme. berlaku di Eropah antara
7. Bapa Aliran Humanisme ini ialah seperti Francesco Petrarch, dan pertengahan kurun ke 14 hingga
pertengahan kurun ke 16.
tokoh renaissance lain ialah Niccolo Machiavelli dan Giovani
Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
Bocaccio.
Renaissance di halaman 217 Buku
Teks Sejarah Tingkatan Empat.

Faktor Mempengaruhi Zaman

Renaissance

1. Semangat ingin tahu atau semangat inkuiri yang kuat dikalangan

masyarakat Eropah pada ketika itu untuk mencari penyelesaian Perubahan-perubahan
kepada masalah kehidupan dan kesediaam untuk meneroka bidang yang dibawa oleh gerakan
baru. Renaissance telah
2. Zaman ini mula berkembang di itali pada abad ke 14 dan menyumbangkan pelbagai
kemudiannya berkembang di Eropah barat sehingga abad 17. kemajuan dalam bidang
3. Di itali munculnya Bandar terkenal seperti Venice, Genoa ekonomi, politik dan sosial
Florence,Rom,dan Milan yang menjadi pusat perdagangan masyarakat Eropah.
antarabangsa.
4. Kedudukan Itali yang strategic kerana dikelilingi Lautan
Mediterranean menjadikan italic sebagai persimpangan utama dan
juga pusat perdagangan antarabangsa.
5. Bandar Venice dan Genoa adalah Bandar pelabuhan yang terkenal
kerana di sini berlakunya pertembungan budaya, bahasa, dan agama.
6. Ini membolehkan Itali terus manjadi pusat perkembangan idea baru.
7. Aktiviti perdagangan ini telah membawa kepada kemunculan
Hasil-hasil seni bina pada zaman
golongan kaya.yang telah mengunakan kekayaannya untuk
renaissance adalah berbentuk
mengindahkan Bandar dan menjadikannya tumpuan para seniman
bebas mengikut kreativiti dan
dan cendekiawan.
pemikir arkitek-arkitek dan
8. Golongan ini telah menjadi penaung ( patron )kepada golongan para
pelukis-pelukisnya.
pelukis, ahli muzik, saintis dan penulis. Antara Patron yang terkenal
Bandar Florence Itali adalah
ialah Keluarga Medici di Florence.
merupakan pusat kesenian dan
seni bina yang pertama di
Eropah.
5
 9. Golongan Patron telah berusaha menarik seniman dan
cendekiawan yang terbaik dalam pelbagai bidang ke Bandar
masing-masing. Soalan : Huraikan Bagaimanakah
10. Ini menyebabkan berlakunya persaingan antara Bandar-bandar Renaissance di katakan bermula di
di Itali untuk mendapatkan tokoh-tokoh cendekiawan. Itali? (12M)
11. Para cendekiawan ini seringa bergerak dari satu Bandar ke
Isi berdasarkan Tema-tema Penting.
Bandar yang lain bagi tujuan menyiapkan tugas mereka, dengan
sendirinya telah membantu menyebarkan idea Renaissance ke 1. Semangat inkuiri
merata tempat di Itali. 2. Percaya dan yakin
12. Paus di Rom juga turut menjadi penaung kepada para seniman 3. Kemunculan bandar
dan cendekiawan, mereka merasa cemburu melihat pencapaian 4. Hubungan perdagangan
Bandar Florence yang dipegang oleh Keluarga Medici. 5. Kedudukan Itali Strategik
13. Mereka juga berhasrat untuk menjadikan Rom cantik dan 6. Kemunculan Pedagang
menarik seperti Bandar Florence. kaya
7. Patron
8. Paus Rom
9. Tumpuan Seni Lukis
10. Bekerja sendirian
11. Kemampuan Individu
Esei : Pelajar perlu menghuraikan
tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
man Renaissance di halaman 217 –
218 Buku Teks Sejarah Tingkatan
Empat.

Gambar: Seni bina bangunan yang terdapat

diFlorence, Itali.
Soalan : Zaman Renaissance telah
melahirkan ramai tokoh ahli sains yang
14. Golongan gereja tidak bersedia untuk menaungi ahli sains dan terkenal.
ahli matematik kerana bimbang golongan tersebut akan Mengapakan golongan ini tidak
mendapat tempat dikalangan Pihak
mencabar pemikiran lama yang dibawa oleh Gereja Katolik. geraja
15. Golongan saintis lebih menekankan kaedah pemerhatian dan
emprikal dan penggunaan akal yang logik dalam menerankan A. Menentang pemerintahan
sesuatu pekara, berbeza dengan pihak gereja yang memberikan kolot golongan gereja
penekanan kepada penjelasan tradisional. B. Pertentangan tentang pedapat
yang berkaitan fenomena alam
16. Perselisihan pendapat ini telah berlaku dalam kes Galileo C. Takut golongan saintis
Galilei.( 1564 – 1642 ) merampas kekuasaan.
17. Galileo telah memanjangkan idea yang dibawa oleh Nicholas D. Meramaikan golongan saintis
Copernicus ( 1473 – 1543 ) bahawa matahari merupakan pusat yang berkuasa
alam. Jawapan B -. Pertentangan tentang
18. Ini amat bertentangan dengan pendapat gereja yang menyatakan pedapat yang berkaitan fenomena alam
bumi ialah sebagai pusat alam. Fakta : Pertentangan ini telah
19. Pertentangan ini telah menyebabkan Galileo telah jatuhkan menyebabkan Galileo telah
hukuman tahanan dalam rumah pada tahun 1633. jatuhkan hukuman tahanan
20. Keadaan ini telah menyebabkan pihak gereja tidak sehaluan dan dalam rumah pada tahun 1633
mencurigai para saintis. Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
Renaissance di halaman 218.

6
 21. Oleh itu, pihak gereja telah memberikan tumpuankepada
kegiatansni lukis dan seni ukir sahaja.
22. Paus Julius II telah mengupah pelukis dan pengukir terkenal
seperti Leonardo dan Vinci, Raphael dan Michelanglo untuk
mencantik dan menghiasi gereja dan Katedral di Rom dengan
ukiran dan lukisan. 3. Bagaimanakah pelukis-
23. Pada masa inilah Katedral St.Peter yang terkenal telah dibina. pelukis pada zaman
24. Katedral adalah merupakan gereja besar yang berada di bawah renaissance berjaya dal
bidang kuasa seorang Biskop. menghasilkan karya yang
mengagumkan?
25. Usaha-usaha yang telah dijalankan oleh Paus Rom ini telah
menyebabkan pusat seni Renaissance telah berpindah dari
Florence ke Rom.
26. Pada zaman ini berlaku perubahan kepada individu daripada
golongan pelukis dan pengukir kerana semasa zaman
pertengahan mereka bekerja secara berkumpulan menyebabkan
karya mereka tidak terserlah.
27. Bakat mereka mula dilihat apabila mereka bekerja secara
bersendirian dan bebas menutarakan karya sendiri tanpa terikat Soalan : Siapakah tokoh yang
kepada kumpulan atau individu lain. terkenal sebagai Bapa Humanisme ?
28. Tokoh-tokoh seperti Leornado da Vinci, Michael Anglo, dan
Rapheal mahu mereka dikenali secara individu dan tersendiri A. Thomas More
yang akhirnya melahirkan semangat dan amalan individualisme. B. Nicolo Miciavelli
29. Amalan ini telah membawa perubahan kepada konsep C. Francesco Petrarch
D. Leornado da Vinci
pendidikan daripada tumpuan hanya kepada satu-satu kemahiran
kepada semua aspek ilmu pengetahuan. Jawapan : A : Thomas More
30. Semua pembelajaran tentang ilmu pengetahuan telah digalakkan Fakta : Bapa Aliran Humanisme
dikalangan individu seperti contoh yang dibawa oleh tokoh ini ialah seperti Francesco
Leornado dan Vinci dan Michael Anglo yang bukan sahaja Petrarch
dikenali sebagai pelukis dan pengukir yang agung malah Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
disanjung tinggi kerana kemahiran mereka dalam ilmu Renaissance di halaman 217 Buku
pengetahuan yang lain. Teks Sejarah Tingkatan Empat.
31. Tokoh renaissance juga telah muncul di Negara-negara Eropah
yang lain seperti England contohnya, Thomas More, Francis
Bacon, William Shakespeare.

Sumbangan Tokoh-Tokoh Renaissance

Francesco Petrarch ( 1304 – 1374 )

Penciptaan teknik
1. Beliau amat berminat tentang ilmu pengetahuan yang akhirnya percetakkan pada zaman
membawa kepada penubuhan sebuah perpustakaan. renaissanse telah
2. Perpustakaan ini mengandungi koleksi karya agung zaman Yunani menggalakkan lebih
dan Rom yang telah diperterjemahkan oleh cendekiawan islam dan banyak bahan bacaan di
sesetengahnya oleh paderi-paderi Katolik. terbitkan dan diedarkan ke
3. Hasil pembacaan dan penelitian yang dibuat, beliau mendapati seluruh eropah dan ini
bahawa terdapat pelbagai pandangan dan pendapat yang akan menambahkan lagi
bercanggah. bilangan orang yang
pandai membaca.

7
 4. Beliau membuat keputusan bahawa percanggahan idea ini akan
dapat diselesaikan dengan cara yang terbaik menerusi memerhati
sendiri pekara yang telah dan akan ditulis.
5. Ini menyebabkan wujudnya satu kaedah baru iaitu sistem
pemerhatian dalam penilaian atau penulisan.
Soalan
Machiavelli adalah salah seorang tokoh
renaissance yang terkenal.Apakah kesan
Bapa Humanisme daripada falsafah politik yang
diperkenalkan oleh Beliau.
Francesco Petrarch
A Membuka jalanke arah Sistem
Beraja berkuasa Mutlak
B Membuka jalan kearah
pembentukan Negara bangsa
C Rakyat mula menentang
golongan gereja Katolik
D Wujudnya sebuah Negara yang
rajanya amat ditakuti rakyat.

Jawapan : B - Membuka jalan kea

rah pembentukan Negara bangsa
Nicolo Machiavelli Fakta : Ia seterusnya membuka
jalan kearah pembentukkan
1. Beliau salah seorang ahli falsafah dan tokoh terkemuka zaman Negara bangsa di Eropah.
Renaissance. Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
2. Beliau telah menghasilkan buku “The Prince” ( Penguasa ) yang Renaissance di halaman 218 Buku
menyarankan seseorang raja atau pemerintah harus mempunyai Teks Sejarah Tingkatan Empat.
kuasa mutlak.
3. Raja dan pemerintah harus ditakuti dan bukannya disayangi oleh
rakyatnya.
4. Rakyat harus memberika kesetiaan sepenuhnya kepada raja atau
pemerintah kemudian barulah kepada gereja Katolik.
5. Falsafah politik Machiavelli ini telah menimbulkan kontroversi
dan ia telah mengukuhkan lagi konsep nasionalisme.
6. Ia seterusnya membuka jalan kearah pembentukkan Negara
bangsa di Eropah.
Konsep Negara bangsa ialah sebuah
Negara yang dibentuk dan didiami
oleh rakyat yang terdiri dari
golongan yang mempunyai sejarah
dan budaya yang sama, bertutur
bahasa yang sama dan mempunyai
asal-usul keturunan atau rumpun
bangsa yang sama.

Negara bangsa ini lahir dari

kesedaran kebangsaan atau
nasionalisme

Nicolo Machiavelli

8
Leornado Da Vinci

1. Beliau merupakan seorang tokoh yang serba boleh.

2. Ia menjadi contoh terbaik manusia yang idealnya dalam
membangunkan dan membina bakat seseorang.
3. Seorang yang versatile kerana kemampuannya menguasai semua
bidang ilmu termasuk seni bina, seni lukis, seni ukir, kejuruteraan,
botani, falsafah, geografi serta perang dan strategi ketenteraan.
4. Leornado adalah seorang tokoh yang telah mendahului zamannya
serta mempunyai semangat inkuiri dan ingin mencari jawapan bagi
segala kejadian alam.
5. Antara kayranya yang terkenal ialah Potret Monalisa.

Leornado da Vinci
sentiasa membuat catatan
dibukunya
denganpelbagai lakaran
ciptaan teknikal.
Gambar : Leornado da Vinci dan Lukisan Potret Monalisa Antaranya ialah busur
panah gergasi yang
digerakkan dengan
menggunakan roda
Tokoh Sumbangan

Francesco Petrrch Bapa Humanisme

Karya Songbook

Johann Guttenberg Teknik Percetakan Tokoh-Tokoh Renaissance yang lain:

Ahli fikir Humanisme
Muzik
Erasmus The Praise of Folly John Sebastian Bach
Ahli falsafah politik
Nicolo Michiavelli The Prince Lukisan
Ahli Humanisme Micheanglo
Raphael
Thomas More Utophia
Ahli astronomi dan metematik Ukiran
Galileo Galilei Teleskop Ghiberti
Ahli sains terkemuka
Sains
Isaac Newton Teori Hukum Graviti Nicholas Copernicus
Galileo Galilei
Tokoh-tokoh zaman renaissance dan sumbangannya.

9
 Kesan Zaman Renaissance
Soalan :
Zaman Renaissance telah membawa
1. Manusia pada zaman renaissance amat didorong oleh semangat banyak perubahan perkembangan
inkuiri. tamadun dunia. Huraikan apakah
kesan-kesanyang ditinggalkan oleh
2. Ini telah menyebabkan kemunculan pelbagai bidang baru seperti
zaman Renaissance? ( 15 M )
seni lukis, seni ukir, persuratan, politik, ekonomi, dan social.
3. Dari segi politik, kesan yang penting ialah kemunculan Isi berdasarkan Tema-tema Penting.
golongan monarki baru yang diasaskan kepada kewujudan
kerajaan pusat dan kesatuan kebangsaan. 1. Golonganmonarki baru
4. Golongan monarki baru ini telah diperkukuhkan lagi dengan 2. Kuasa Gereja berkurangan
amalan pembayaran cukai kepada kerajaan pusat. 3. Ekonomisara diri pupus
5. Bertambahan kuasa raja telah menyebabkan kuasa gereja dan 4. Kegiatan perdagangan
5. Penjelajahan
golongan bangsawan semakin berkurangan.
6. Ilmu pengetahuan
6. Golongan monarki baru ini terdapat di Portugal, Castile, dan 7. Pemikiran
Aragon ( Sepanyol ), England, Perancis dan Belanda. 8. Tanggungjawab individu
7. Dari segi Ekonomi pula, ekonomi sara diri kian bertambah
pupus. Esei : Pelajar perlu menghuraikan
8. Pada masa ini telah wujudnya sistem perdagangan tempatan dan tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
antarabangsa yang kemudiannya telah menimbulkan kegiatan man Renaissance di halaman 219 –
penjelajahan dan penerokaan yang berkembang seiring dengan 220 Buku Teks Sejarah Tingkatan
kemajuan dalam bidang matematik, geografi,kartografi ( teknik Empat.
melukis peta ), atronomi.
9. Ciri-ciri yang terdapat pada renaissance yang berkaitan dengan
semangat inkuiri, objektif dan eksperimen telah merintis jalan
kepada pembangunan dan perkembangan pelbagai ilmu sains
seperti Biologi, Fizik, kimia dan perubatan.
10. Kesan dari segi sosial ialah kehidupan manusia telah mengalami
perubahan yang ketara. Pengajaran penting
11. Gaya dan cara pemikiran manusia telah memperlihatkan mereka daripada zaman
lebih bersedia menlahirkan emosi mereka. renaissance ialah kita
12. Emosi ini telah diluahkan dalam muzik, lukisan, dan ukiran harus mempunyai sifat
yang dihasilkan menerusi karya-karya mereka. inkuii dan berani untuk
13. Secara Psikologinya, unsur-unsur ini telah berjaya memupuk meneroka pekara dan
dan melahirkan budaya yang menyuburkan keyakinan diri. bidang baru untuk
14. Kesan penting dari segi sosial ialah perubahan sikap masyarakat mencapai kejayaan dalam
terhadap pendidikan yang lebih menekankan pemikiran logik, semua jurusan.
saintifik, falsafah dan metafizik.
15. Ia juga menekankan taggungjawab social seseorang individu
dalam masyarakat yang harus mempergunakan sepenuhnya
keupayaan minda mereka dalam pelbagai bidang ilmu
pengetahuan bagi memajukan kehidupan manusia.

10
 Gerakan Reformation

Soalan : Terangkan mengapakah

berlakunya gerakan pembaharuan
1. Reformation ialah satu gerakan pembaharuan agama yang agama Kristian di Eropah? (12M)
bermula di Eropah Barat pada tahun 1510 dan berakhir pada
Isi berdasarkan Tema-tema Penting.
tahun 1550an.
2. Reformation adalah berasal dari perkataan reform yang 1. Penentangan
bermaksud “melaksanakan perubahan atau pembaharuan sesuatu 2. Sokongan pihak gereja
yang baik atau membentuk sesuatu yang baru” . 3. Mempersoalkan amalan
3. Gerakan ini mempunyai kaitan dengan agama Kristian 4. Pusat kekuasaan
5. Penyelewengan
6. Indulgences
7. Mesin cetak
Faktor penyetus gerakan reformation 8. John Calvin

Esei : Pelajar perlu menghuraikan

1. Kritikan terhadap gereja Katolik sudah wujud sejak abad ke-10 tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
Masihi lagi. Gerakan Reformation di halaman
2. Penentangan ini tidak menimbulkan kesan yang mendalam tanpa 221 Buku Teks Sejarah Tingkatan
sokongan daripada gereja. Empat.
3. Usaha pihak gereja yang ingin menjadikan Rom sebagai pusat
kekuasaan yang terkuat di bahagian Tengah Itali telah
menyebabkan wujudnya banyak kepincangan, rasuah dan
penyelewengan.
4. Ini menyebabkan timbulnya kritikan dan penentangan ramai ahli
masyarakat.
5. Masyarakat mula mempersoalkan kedudukan dan amalan Gereja Soalan : Wujudnya kritikan
Katolik yang sudah tidak selari dengan apa yang dianjurkan di terhadap agama Kristian Katolik
dalam Bible. adalah disebabkan oleh
6. Golongan gereja dikatakan lebih cenderung mengamalkan gaya penyalahgunaan kuasa pentadbir
hidup pemerintah dan bangsawan yang tidak mencerminkan gereja. Apakah kesan kritikan
kehidupan beragama. terhadap ajaran tersebut?
7. Terdapat juga unsur penyelewengan, seperti penjualan Sijil
Indulgences, iaitu surat pengampunan bagi penganut Kristian A. Mewujudkan perang
saudara
yang melakukan dosa.
B. Berlakunya perang salib
8. Kegiatan penjualan Indulgences ini telah merebak ke seluruh C. Memecahkan perpaduan
Eropah. dunia Kristian kepada dua.
9. Penciptaan mesin cetak oleh Johannes Gutenberg telah D. Ramai orang Kristian
membantu kejayaan penyebaran idea penentangan terhadap memeluk agama Islam
gereja Katolik.
10. Kita Bible telah dapat dicetak dalam masa yang singkat dan Jawapan : C : Memecahkan
harganya adalah murah. perpaduan dunia Kristian kepada
11. Pada tahun 1517, Martin Luther seorang professor ilmu teologi dua.
di sebuah universiti berhampiran Wittenburg di Jerman telah Fakta : Gerakan ini memecahkan
perpaduan dunia Kristian kepada
menentang amalan Indulgences.
dua
12. Mengikut Luther manusia seharusnya bergantung pada kekuatan
Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
rohani. Reformation di halaman 222 Buku
13. Pendirian ini telah mencabar kedudukan dan intitusi padri. Teks Sejarah Tingkatan Empat.

11
14. Pendirian dan ajaran Luther ini telah menyebabkan munculnya
mazhab Protestant yang berasal dari perkataan Protesting yang
Soalan : Martin Luther telah
bermaksun membantah. mengemukakan hujah untuk menentang
15. Kewujudan Mazhab Protestant ini telah menandakan amalan Indulgences. Mengapakah
bermulanya zaman Reformation yang berterusan hingga ke Martin Luther menentang amalan
pertengahan abad ke 16. Indulgences?
16. Mahzab Protestant pimpinan Martin Luther telah berkembang A. Amalannya bertentangan
dengan pesat ke Sweden, Denkmark, Norway dan England. dengan prinsip ajaran Kristian
17. Di Switzerland, gerakan ini telah dipimpin oleh Huldreich sebenar.
Zwingli ( 1484 – 1531 ) dan setelah kematiannya ia telah B. Ia adalah satu bentuk
perniagaan yang merugikan
diambil alih oleh John Calvin ( ( 1509 – 1564 )
C. Tidak puas hati hanya
18. Terdapat juga golongan yang masih mempertahankan gereja segelintir sahaja yang terlibat
Katolik. dalam Indulgences
19. Golongan ini telah mengendalikan Counter Reformation iaitu D. Mahu bebas daripada ajaran
“menahan atau bertindak menentang sesuatu yang baru” Kristian
sebagai jawapan kepada persoalan yang ditimbulkan oleh Jawapan : A : Amalannya
gerakan Protestant. bertentangan dengan prinsip ajaran
Kristian sebenar.
Fakta : Terdapat juga unsur
penyelewengan, seperti penjualan Sijil
Indulgences, iaitu surat pengampunan
bagi penganut Kristian yang melakukan
dosa.
.Bukti : Rujuk Tajuk Gerakan
Reformation di halaman 221 Buku
Teks Sejarah Tingkatan Empat.

Pertikaian berlaku antara pengikut

Mazhab Katolik dengan pengikut
Martin Luther yang mengelarkan diri
mereka Lutheranism. Penindasan
Gambar : Martin Luther pengikut Lutheranism oleh golongan
Katoklik di Jerman telah menakibatkan
bantahan oleh beberapa putera Jerman
yang pro- Martin Luther. Bantahan ini
(Protest) telah menyebabkan lahirnya
perkataan Protestant.

John Gutenberg bersama dengan contoh Kitab Bible

12
20. Salah seorang tokoh Counter Reformation yang terkenal ialah
St. Ignatius Loyola.
21. Beliau merupakan seorang bekas askar yang menjadi paderi
setelah menghabiskan banyak masa membaca buku tentang
kehidupan orang agama semasa menjalani rawatan kecederaan
ketika perang.
22. Hidupnya amat mementingkan disiplin diri dan hidup secara
sederhana..
23. Amalannya menjadi ikutan paderi muda yang lain yang dikenali
sebagai Jesuilt dan sering menjadi pemimpin dalam kerja
Soalan
kebajikan dan pendidikan. St Ignatius Loyola adalah salah seorang
24. Salah seorang tokoh Jesult yang terkenal ialah St. Francis tokoh Counter Reformation yang
Xavier ( 1506 – 1552 ) yang telah ditugaskan menyebarkan terkenal. Apakah yang menyebabkan
agama ke Timur. tokoh tersebut menjadi seorang tokoh
Counter Reformation?

A Membaca buku berkaitan

dengan zaman reformation
B Membaca buku tentang orang
keagamaan
C Menjadi insaf selepas tercedera
dalam peperangan
D Inginmembersihkan jiwa
daripada dosa peperangan

Jawapan : B :. Membaca buku tentang

orang keagamaan
Fakta : Beliau merupakan seorang
bekas askar yang menjadi paderi
setelah menghabiskan banyak masa
St. Ignatius Loyola membaca buku tentang kehidupan
orang agama semasa menjalani
rawatan kecederaan ketika perang.
.Bukti : Rujuk Tajuk Gerakan
Kesan Zaman Reformation Reformation di halaman 222 Buku
Teks Sejarah Tingkatan Empat.

1. Dari Segi Agama, zaman reformation telah menyebabkan

Negara Eropah berpecah dan berperang mengikut mazhab
masing-masing.
2. Antara peperangan yang berlaku ialah, Perang keagamaan
yang berlaku di Perancis antara tahun 1562 – 1598 dan
Perang 30 Tahun ( 1618 – 1648 ) yang melibatkan Sepanyol,
Jerman, Bohemia, Denkmark dan Sweden.
3. Ini menyebabkan berlakunya banyak kemusnahan dan
masyarakat Eropah tidak lagi dikuasai oleh satu mazhab
sahaja.
4. Kesan jangka panjangnya ialah wujudnya sikap tolerensi
antara penganut agama Kristian pelbagai mazhab dari segi
mempergiatkan pendidikan dan fahaman mereka.
5. Kesan dari segi Politik ialah Kuasa gereja mulai dicabar
oleh golongan monarki baru yang ingin membebaskan diri
dari penguasaan Paus di Rom.

13
 6. Semasa pemerintahan Raja Henry VIII, rajanya telah
menjadi ketua dengan mengistiharkan dirinya sebagai ketua
baru Gereja Protestant Anglcan.
7. Beliau juga telah memutuskan hubungan England dengan
gereja Roman Katolik kerana ingin berkahwin dengan Anne
Soalan : Raja Henry VIII telah
Boleyn.
melakukan pembaharuan dalam
agama Kristian pada
pemerintahannya. Apakah yang
dilakukan oleh Putera Henry VIII di
dalam pembaharuan tersebut?

I Raja Inggeris memutuskan

hubungan dengan Rom.
II Orang Kristian berpeluang
untuk menjadi peniaga
III Pengaruh gereja Inggeris
semakin merosot
IV Raja Inggeris menjadi
ketua Gereja Anglican.

A. I dan II
B. II dan III
C. III dan IV
D. I dan IV
Raja Henry VIII
Jawapan : D : I dan IV
Fakta : Raja Henry VIII telah
mengisytiharkan Raja England
sebagai ketua gereja England atau
Anglican. Baginda juga telah
Agama memutuskan hubungan dengan
Kristian Rom
Bukti : Rujuk Tajuk Zaman
Reformation di halaman 222 Buku
Teks Sejarah Tingkatan Empat.
Protestant
Katolik

Paus Rom Martin Raja John

Luther Zwingli Henry Calvin 4. Mengapakah Putera
VIII Henry VIII keluar
daripada ajaran Agama
Kristian Katolik?

Carta : Perpecahan agama Kristian Katolik dan Protestant

14
 Penjelajahan Dan Penerokaan Masyarakat Eropah pada zaman
1 penjelajahan begitu berani dan
sanggup menyambut cabaran
untuk mencari jalan ke Timur
setelah berhadapan dengan
Menyenaraikan kuasa-kuasa Barat masalah yang menyekat
yang terlibat dalam penjelajahan. perkembangan aktiviti dan
ekonomi mereka
Menerangkan sebab-sebab
penjelajahan kuasa barat
Mengetahui dan mengkasifikasikan
kesan-kesan penjelajahan kuasa-kuasa
Barat ke atas masyarakat Setempat.

1. Kegiatan penjelajahan dan penerokaan ini telah bermula pada abad

ke 16 lagi dengan menjelajah ke beberapa buah kawasan di luar
Eropah.
Soalan
2. Kegiatan Mereka adalah merupakan kegiatan pelaut Eropah untuk Orang-Orang Eropah mula menjalankan
mencari laluan baru di lautan bagi membolehkan mereka pergi ke kegiatan penerokaan dan penjelajahan
Timur. pada abad ke 16 lagi.
3. Zaman Renaissance yang memperlihatkan banyak sains dan Mengapakah orang-orang Eropah
terpaksa mencari laluan baru bagi tujuan
teknologi dihasilkan telah membantu orang-orang Eropah ke timur?
menjalankan kegiatan penerokaan dan penjelajahan.
4. Penjelajahan ke Timur adalah penting kerana semua barangan dari A Barangan Timur hanya
Timur hanya diperolehi di Istanbul sahaja. dibekalkan oleh orang Islam
5. Penaklukan Istanbul ditangan Turki pada tahun 1453 telah B Kekurangan barangan Timur di
Eropah
menyebabkan orang Eropah menghadapi masalah untuk C Penaklukan Istanbul oleh orang-
mendapatkan barangan melalui laluan tersebut. orang Turki
6. Orang Eropah terpaksa mencari laluan lain untuk ke Timur, ini D Harga barangan Timu yang
telah mendorong mereka menerokai lautan Atlantik dan akhirnya terdapat di Istanbul adalah
Mahal
mereka telah berjaya menjadikan lautan Atlantik sebagai laluan
mereka ke Timur.
Jawapan :C :. Penaklukan Istanbul
Penemuan Jalan Laut dan Dunia Baru oleh orang-orang Turki
dan Penerokaan Fakta :. Penaklukan Istanbul
ditangan Turki pada tahun 1453
telah menyebabkan orang
Sebab-Sebab Penjelajahan
Eropah menghadapi masalah
untuk mendapatkan barangan
1. Desakan ekonomi dan semangat kebangsaan telah mendorong
melalui laluan tersebut
orang Eropah unutk menjalankan aktiviti penerokaan dan .Bukti : Rujuk Tajuk Penjelajahan
penjelajahan. dan Penerokaan di halaman 223
2. Barangan seperti emas, sutera dan rempah ratus dari Timur Buku Teks Sejarah Tingkatan
amat diminati dan diperlukan oleh orang-orang Eropah. Empat.
3. Raja Sepanyol dan Pertugal merupakan pemerintah yang telah
bertanggungjawab memberikan galakan kepada usaha
penjelajahan dan peerokaan.

15
 4. Sepanyol di bawa pemerintahan Ratu Isabela dan Ferdinand
Aragon telah mengalakkan orang-orangnya menumpukan
penerokaan ke Amerika Latin.
5. Sementara itu, Raja Portugal iaitu Putera Henry yang terkenal Soalan : Bincangkan apakah
sebagai Henry Pelaut telah memberikan galakan kepada orang- faktor-faktor yang menyebabkan
orang Portugis untuk menjalankan aktiviti penerokaan dan Penjelajahan kuasa-kuasa Barat ke
penjalajahan. Asia? (12M)

Isi berdasarkan Tema-tema Penting.

1. Desakan Ekonomi
2. Faktor Keagamaan
3. Galakan daripada Raja
4. Persaingan
5. Perdagangan Rempah
Ratus
6. Penawanan kota
Constantinople
7. Peningkatan imu Sains Dan
Teknologi
8. Menyebarkan Kristian
9. Kemunculan Monarki Baru
10. Semangat Kebangaan
Putera Henry ( Raja Portugal )
Esei : Pelajar perlu menghuraikan
6. Pelaut Portugal telah sampai terlebih dahulu ke kawasan Timur tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
daripada pelaut Sepanyol. Sebab-Sebab Penjelajahan di
halaman 223 – 225 Buku Teks
7. Kuasa Portugis juga mempunyai kepentingan di Amerika Latin
Sejarah Tingkatan Empat
yang akhirnya telah menyebabkan wujudnya persaingan untuk
mendapatkan tanah jajahan.
8. Paus di Rom terpaksa campurtangan untuk mengelakkan
persaingan menjadi lebih rumit lagi.
9. Pada tahun 1494 Perjanjian Tordesillas telah ditandatangani di
antara Portugal dan Sepanyol.
10. Di dalam perjanjian tersebut, Beliau telah bertindak dengan
membahagikan dunia kepada dua kawasan pengaruh iaitu timur
untuk Portugal dan Barat untuk Sepanyol.
11. Kawasan ke Timur Verder dan Hindia Barat di Lautan Atlantik
dianggap sebagai kawasan Portugal, manakala kawasan ke
Baratnya dianggap sebagai kawasan Sepanyol.
Orang Portugis telah
menjadi perintis kepada
Perjanjian Tordesillas penjelajahan kerana tidak
perlu bersaing dan
berlumba dengan pihak
Kawasan Sebelah Baratnya Kawasan ke Timur dari lain di Eropah yang masih
Dianggap Sebagai Kepulauan Verder dan Hindia menghadapi masalah
Kawasan Sepanyol Barat dianggap sebagi kawasan seperti peperangan dan
Portugal percakaran sesama sendiri.

Membahagikan Dunia Kepada

Dua Pengaruh

16
12. Christopher Columbus adalah merupakan orang Eropah yang
pertama sampai ke Amerika.
13. Ferdinand Magellan pula telah sampai ke Timur dan beliau telah Soalan : Portugal adalah negara
terbunuh di salah sebuah pulau di Filipina dalam perjalanannya ke yang terawal berjaya menerokai
Kepulauan Maluku. kawasan di seberang laut.Apakah
punca penjelajahan portugis di luar
benua Eropah?

A. Untuk mencari kekayaan

dan kemegahan kuasa
perdagangan
B. Memindahkan penduduk
yang padat
C. Mencari Prestor John
D. Menghapuskan orang-
orang Islam

Jawapan : A : Untuk mencari

kekayaan dan kemegahan kuasa
perdagangan
Fakta :. Bangsa Portugis telah
menguasai jalan perdagangan di
Lautan Hindi dan membina empayar
perdagangan.
Bukti : Rujuk Tajuk Sebab-sebab
Penjelajahan halaman 223.Buku
Peta : Laluan penjelajahan orang-orang Eropah Teks Sejarah Ting. Empat

14. Faktor penting yang menyebabkan Kuasa Portugal dan Sepanyol

untuk menjelajah ke Timu ialah perdagangan rempah ratus dan
sutera.
15. Kegiatan ini telah memberikan keuntungan yang besar kepada para Soalan : Putera Henry amat terkenal
pedagang Eropah dan Rajanya. sebagai seorang putera yang minat
16. Pihak Gereja juga amat menekankan usaha untuk menyebarkan menjelajah. Apakah usaha-usaha yang
Kristian ke Seberang Laut melalui Kuasa Sepanyol dan Portugal dilakukan oleh beliau?
yang merupakan dua buah negera Katolik dan mempunyai pengaruh
A. Mengalahkan orang-orang
gereja yang kuat. Islam
17. Kuasa Sepanyol yang dahulunya pernah dikuasai oleh Orang Islam B. Menggalakkan orang-orang
begitu semangat untuk menyebarkan agama Kristian. Portugis melakukan kegiatan
18. Kemunculan Monarki Baru di negera-negara Eropah yang lain penjelajahan.
C. Mengelilingi dunia
seperti England, Perancis dan Belanda turut menggalakkan kegiatan D. Menakluki Melaka
penjelajahan dan penerokaan ke Seberang Laut.
19. Semangat Kebanggaan banggaan juga telah mendorong orang Jawapan : B : Menggalakkan orang-
Eropah menjelajah. orang Portugis melakukan kegiatan
penjelajahan.
Fakta :. Raja Portugal iaitu Putera
Christopher Columbus Henry yang terkenal sebagai Henry
Pelaut telah memberikan galakan
kepada orang-orang Portugis untuk
menjalankan aktiviti penerokaan dan
penjalajahan.
Bukti : Rujuk Tajuk Sebab-
Sebab Penjelajahan
1. Dalam tahun di halaman
1490-an,
223 – 224 Buku Teks Sejarah
Tingkatan Empat.

17
 Matlamat
Penjelajahan Orang
Eropah

Gold Glory Gospel

Bandar-bandar pelabuhan utama
yang terdapat di sepanjang laluan
perdagangan dari Timur ke Barat
Matlamat penjelajahankuasa-kuasa Eropah telah dikuasai oleh kuasa-kuasa
Barat

Kesan – Kesan Zaman Penjelajahan

BANDAR PENJAJAH
Terhadap Masyarakat Setempat
Goa Portugis
Madras Inggeri
Dari Segi Politik
Culcutta Inggeris
1. Penguasaha tempatan terpaksa membuat perjanjian dengan wakil Pulau Pinang Inggeris
Eropah. Singapura Inggeris
2. Ia secara langsung mengiktiraf kekuasaan dan kekuatan kuasa Melaka Portugis/Belanda/
Eropah. Inggeris
3. Wakil-wakil ini adalah terdiri daripada syarikat Berpiagam seperti Batavia Inngeris
di Belanda, Great Britain, Perancis dan Denkmark.
4. Syarikat Hindia Timur Belanda ( VOC ), Syarikat Hindia Barat Macao Portugis
Belanda ( WIC ) dan Syarikat Hindia Timur Inggeris ( EIC )
merupakan sayarikat berpiagam yang berjaya.
5. Syarikat Berpiagam Perancis dan Denmark tidak begitu berjaya.
6. Syarikat-syarikat Berpiagam Inggeris dan Belanda telah berdagang
dari Eropah hingga ke Carribean,Latin Amerika, Afrika, India, Asia Soalan : Paus di Rom terpaksa
Tenggara dan Asia Timur. campurtangan ntuk mengelakkan
kemungkinan berlakunya pergaduhan
antara dua buah negara penganut Gereja
Dari Segi Ekonomi Katolik yang setia. Apakah kesan
campurtangan tersebut?
1. Daerah di luar Eropah telah menjadi pebekal kepada keperluan
masyarakat Eropah. A. Menghindarkan berlakunya
perang antara Portugal dan
2. Goa dan Melaka yang merupakan Emporium dunia telah dikuasai Sepanyol
oleh Portugal. B. Sepanyol bebas meluaskan
3. Barangan daripada timur telah memperkayakan ekonomi dan gaya kuassa di sebelah barat
Kepuluan Tanjung Verde
hidup masyarakat Eropah. C. Dunia dibahagikan kepada
4. Jalan perdagangan antarabangsa juga telah dikuasai oleh oleh dua kawasan pengaruh iaitu
Portugal termasuklah jalan perdagangan di Asia Tenggara, Lautan Sepanyol di Barat dan
Hindi, Laut China Selatan di China dan Jepun. portugis di Timur
D. Sepanyol berjaya menerokai
dunia baru iaitu Amerika
Latin dan Amerika Tengah

Jawapan : C : Dunia dibahagikan

Vasco Da Gama, tokoh
penting Portugis yang
menemui jalan ke Timur
18
kepada dua kawasan pengaruh iaitu
Sepanyol di Barat dan portugis di Timur
Fakta :. Beliau telah bertindak dengan
membahagikan dunia kepada dua
kawasan pengaruh iaitu timur untuk
Portugal dan Barat untuk Sepanyol.
Bukti : Rujuk Tajuk Sebab-sebab
Penjelajahan di halaman 224 Buku
Teks Sejarah Ting Empat.
 Dari Segi Sosial

1. Masyarakat tempatan telah mula terpengaruh dengan gaya hidup orang

Eropah. Soalan : Kedatangan Kuasa Barat
2. Masyarakat peribumi juga telah menerima ajaran agama Kristian telah meninggalkan kesan ke atas
seperti di Filipina Masyarakat setempat. Huraikan?
3. Penjelajahan Sepanyol juga telah banyak mengubah keadaan ( 14M)
kehidupan di Dunia Baru dan Asia.
Isi berdasarkan Tema-tema Penting.
4. Di Amerika Tengah dan Selatan, Sepanyol telah berperang dan
menakluki Mexico dengan menundukkan tamadun Aztec,dan 1. Perjanjian dengan Barat
menakluki Peru dengan menghapuskan tamadun Inca. 2. Syarikat Berpiagam
5. Penghijrahan beramai-ramai orang Sepanyol ke Amerika Latin telah 3. Pembekal barangan Barat
mewujudkan sebuah masyarakat yang baru di wilayah tersebut. 4. Mengkayakan orang Eropah
6. Kerajaan Sepanyol telah melihat daerah Amerika Latin sebagai Dunia 5. Jalan Perdagangan di kuasai
Baru yang banyak mempunyai emas dan Perak. orang Eropah
7. Manakala bagi golongan Gereja Kristian Katolik pula, Dunia Baru 6. Gaya Hidup
adalah sebagai tempat untuk menyebarkan agama Kristian. 7. Terima Kristian
8. Masyaraka Baru
8. Masyarakat Peribumi di Dunia Baru telah menerima ajaran Kristian
tersebut secara berleluasa.
9. Buruh-Buruh peribumi pula telah dieksploitasi untuk bekerja di Esei : Pelajar perlu menghuraikan
lombong dan di lading mereka. tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
10. Istilah bahasa Sepanyol Conquista dan Conquistadores telah diberikan Kesan-kesan Zaman Penjelajahan
kepada penjelajahan dan penaklukan sepanyol. Terhadap Masyarakat Setempat.di
11. Sementara Brazil pula telah ditakluki oleh Portugal. halaman 225-226 Buku Teks
12. Di sebelah kawasan Timur, tidak wujud petempatan orang Sepanyol Sejarah Tingkatan Empat.
dan Portugal secara besar-besaran.

Kesan-Kesan
Penjelajahan

Perjanjian dengan
Kuasa Barat Jalan Perdagangan
di Kuasai Eropah

Syarikat
Berpiagam Terpengaruh dengan
Gaya Hidup Eropah

Pembekal kepada
Eropah Menerima Kristian

Menkayakan Masyarakat Baru

Eropah

Kesan- kesan Zaman Penjelajahan Eropah

19
 Revoluis Pertanian Dan Revolusi
Perindustrian

Menyenaraikan faktor yang

mencetuskan Revolusi pertanian dan
perindustrian.
Menerangkan kesan-kesan Revoluis
pertanian dan perindustrian.
Membahaskan perkembangan ciptaan
baru membawa kepada revolusi
pertanian dan perindustrian

Revoluis Pertanian Dan Revolusi

Perindustrian

1. Revolusi adalah merupakan perubahan secara besar-besarandan Contoh Revolusi Politik di Dunia
mendadak dan menyeluruh.
2. Ia memberikan kesan dan perubahan kepada bidang lain atau Revolusi Perancis 1789 adalah
kehidupan manusia. perubahan daripada monarki kepada
3. Berlaku juga Revolusi politik apabila terdapat satu kebangkitan demokrasi borjuis.
untuk menukarkan bentuk pemerintahan contohnya daripada system
colonial kepeda bentuk pemerintahan peribumi. Revolusi China 1917 adalah
4. Revolusi juga boleh memakan masa yang lama dan berlaku secara peubahan daripada monarki kepada
berterusan. system Republik.
5. Revolusi perndustrian berlaku secara mendadak dan berterusan.
Revolusi Rusia 1917 adalah
Contoh Negara pertaa di dunia yang megalami Revolusi perubahan daripada monarki kepada
Perindustrian ialah Britain. Komunis.
6. Sebelum itu berlaku Revolusi Pertanian yang merupakan asas bagi
revolusi peridustrian. Revolusi Indonesia 1949 adalah
perubahan daripada kolo9nial
Perkembangan Bidang Pertanian kepada peribumi.
I

1. Pengeluaran makanan sebelum berlakunya Revolusi adalah secara

kecil-kecilan kerana pengeluaran secara besar-besaran tidak dapat
dijalankan.
2. Pengeluaran makanan akan dapat dijalankan secara besar-besaran
dengan wujudnya :
a. Perubahan dalam system penggunaan dan pemilikan
tanah
b. Terdapat penggunaan kaedah atau teknik saintifik seperti
penggunaan baja, peralatan tanaman dan teknik
penenaman yang sesuai

20
 c. Terdapat juga kaedah pemasaran produk pertanian
secara lebih meluas dan berkesan.

Soalan : Mengapakah golongan

Perkembangan Bidang Pertanian tuan-tuan tanah mula berusaha
untuk memagari tanah awam?

1. Revoluis pertanian yang bermula di Britain pada awal kurun ke-18. A. Pertanian secara besar-
2. Sebelum revolusi pertanian, kegiatan pertanian adalah dijalankan besaran.
secara kecil-kecilan oleh petani untuk memenuhi keperluan sendiri. B. Mengelakkan tanahtersebut
3. Pada masa tersebut terdapat sistem pemilikan tanah persendirian digunakan oleh rakyat
dan sistem tanah untuk kegunaan awam. biasa
C. Tanah amat sesuai untuk
4. Para petani yang bergantung hidup pada tanah awam dibenarkan
kawasan perumahan
bercucuk tanam, menternak dan memburu di tanah awam tersebut. D. Tidak dapat membeli dan
5. Kegiatan ini bukanlah suatu masalah bagi masyarakat lama di menjual tanah tersebut.
Britain, malah ia memberi memberi fungsi social kerana amalan ini
membolehkan rakyat biasa untuk menyara kehidupan mereka. Jawapan : A :. Pertanian secara
6. Ekoran daripada Negara Britain yang menghadapi pertambahan besar-besaran.
penduduk, memerlukan kepada peningkatan hasil pertanian untuk
menampung keperluan makanan. Fakta:.. Tuan-tuan tanah mula
7. Kegiatan secara besar-besaran adalah terhad kerana sukar memanfaatkan tanah awam tersebut
mendapat persetujuan ramai. bagi tujuan pengeluaran pertanian
8. Tuan-tuan tanah mula memanfaatkan tanah awam tersebut bagi secara besar-besaran.
tujuan pengeluaran pertanian secara besar-besaran.
9. Keadaan ini ditambah lagi denga peningkatan harga gandum. Bukti : Rujuk Tajuk Pemilikan
Tanah Persendirian di halaman 227
10. Tuan-tuan tanah yang kaya mula berusaha untuk memagari tanah Buku Teksa Sejarah Tingkatan
awam untuk digunakan untuk kegiatan pertanian secara besar- Empat.
besaran.
11. Tuan-tuan tanah ini berpendapat sistem pemilikan tanah ini perlu
diubah dan dipagarkan bagi kegunaan persendirian.
12. Para petani yang menggunakan tanah awam perlu disekat daripada
terus menguasahakannya.
4. Mengapakah
13. Tuan-tuan tanah kaya telah menuntut Parlimen Inggeris supaya sukarnya untuk
meluluskan akta bagi membenarkan mereka memagar tanah awam mendapat persetujuan
untuk kegunaan sendiri. ramai untuk kegiatan
14. Kelulusan Akta pemagaran oleh Parlimen ini telah menyebabkan pertanian secara besar-
tuan tanah yang kaya dapat membeli dan memiliki tanah yang besaran?
lebih luas.
15. Antara tahun 1761 hingga 1792 hampir 500 000 ekar tanah telah
dipagari melalui Akta Pemagaran Tanah Awam. Tahun Jumlah
16. Akibat daripada Akta ini terdapat tanah yang luas untuk digunakan 1700 5.5 Juta
secara besar-besaran. 1750 6.5 Juta
17. Ini membolehkan mereka mengendalikan aktiviti pertanian untuk 1801 9 Juta
pedagangan secara system perladangan.
18. Proses pemagaran tanah awam ini telah merugikan petani kecil, 1831 14 Juta
yang tidak mampu untuk menampung kos pemagaran tanah yang
tinggi. Anggaran penduduk Englad dan
19. Banyak antara mereka telah menjual tanah mereka kepada Wales pada abad ke-18 dan ke-19.
golongan yang kaya.

21
20. Golongan petani ini telah menjadi sebahagia daripada buruh lading
yang kemudiannya telah berhirah ke Bandar semasa Revolusi
Perindustrian untuk menjadi buruh kilang.

Kaedah Dan Ciptaan baru Dalam Pertanian

1. Revolusi pertanian berlaku adalah disebabkan oleh perubahan

dalam kaedah dan ciptaan baru dalam bidang pertanian.
2. Kaedah dan ciptaan baru ini telah membolehkan penanaman dapat
diakukan secara besar-besaran dan mendatangkan keuntungan
yang lumayan.
3. Antara kaedah yang terkenal ialah tanaman secara bergilir iaitu
tanah dugunakan sepanjang tahun dengan menanam jenis tanaman
yang berbezamengikut musim. Sebelum Revolusi Pertanian,
para petani mengamalkan
4. Tanaman yang berbeza menggunakan nutrient tanah yang berbeza,
sistem tanah yang yang
yang menyebabkan semua tanaman dapat hidup dengan subur. membiarkan tanah kosong
5. Pengenalan system ini menyebabkan tanah tidak lagi perlu pada satu musim agar tanah
dibiarkan kosong untuk mengembalikan kesuburan tanah. dapat dipulihkan semula.
6. Antara teknik dan rekaan baru dalam bidang pertanian ialah :

Kegiatan pertanian
Teknik Nama Pencipta Cara Penggunaan haruslah dijalankan secara
Benih disemai dengan cara besar-besaran untuk
Mesin Penyemai yang lebih pantas dan tanah memaksimunkan
Benih ( Alat Jethrol Tul pertanian dibajak dengan keutungan
Jetrul Tul ) kerap.
Setiap Kemajuan yang
Tanah pertanian ditanam dicapai itu pasti
Tanaman Giliran dengan tanaman yang akanmengakibatkan
(Turnip Lord Townshend berlainan dan secara bergilir- perubahan social yang
Townshend ) gilir harus diterima dan
Kesuburan tanah tidak ditangani secara bersama
terjejas kerana tanaman untuk menghadapi setiap
berlainan perlukan bahan masalah yang timbul dan
mineral yang berlainan. akan datang.

Alat Jethrul Tull

22
 7. Salah seorang tokoh yang terkenal dalam memperkenalkan system
tanaman giliran ialah Lord Townshend ( 1674 – 1738 ) yang
merupakan seorang tuan punya lading yang luas. 1.
8. Beliau telah mengubah kaedah perladangannya dengan mencuba
sistem penanaman secara bergilir. Penciptaan kaedah dan
9. Beliau telah medapati Semanggi, Clover dan turnip amat sesuai ciptaan baru dalam bidang
ditanam secara bergilir.Turnip merupakas tanaman terbaik pertanian telah
berbanding Semanggi. membolehkan kegiatan
10. Hasilnya beliau telah memperolehi pendapatan yang lumayan. pertanian dapat dijalankan
11. Beliau telah menggalakkan petani menggunakan system ini dengan secara besar-besaran yang
menanam turnip sebagai salah satu tanaman yang digilirkan. membawa berlakunya
12. Sistem ini telah dibaiki oleh Thomas William Coke ( 1752 – 1842 ) Revolusi pertanian dan
Pertanian Komersial seterusnya membawa
kepada perubahan yang
besar dalam kehidupan
manusia iaitu Revolusi
1. Kegiatan pertanian yang dijalankan secara besar-besaran telah perindustrian
menyebabkan berlakunya revolusi pertanian.
2. Penanaman tanaman jualan telah dijalankan akibat daripada
pemilikan tanah secara besar-besaran dan juga penggunaan kaedah
baru dalam pertanian.
3. Baja asli telah mula digunakan secara meluas yang telah
menyebabkan tanaman menjadi lebih subur dan meningkatkan lagi
hasil pertanian.
4. Ini menyebabkan berlakunya lebihan Produk yang dihasilkan untuk
keperluan harian menyebakan lebihan tersebut elah diperdagangkan.

Perkembangan Bidang
Perindustrian Gambar : Alat memintal benang
Spenning Jenn. Alat ini masih
memerlukan penggunaan tangan
1. Sumbangan terpenting Revolusi pertanian kepada Revolusi untuk menjalankanya tetapi dapat
memintal lapan jurai benang sekali
Peridustrian ialah penyediaan modal. gus.
2. Akibat daripada Revolusi Pertanian wujud ramai peladang-peladang
yang kaya.
3. Mereka telah melabur lebihan modal dalam setor Peridustrian.
4. Kesediaan ini menandakan perubahan sikap dan sanggup mengambil
risiko untuk melaburkan modal mereka dalam bidang yang baru.
5. Revolusi pertanian juga menyediakan bahan makanan untuk
menampung permintaan dan keperluan para pekerja kilang yang
kian meningkat.
6. Britain tidak lagi perlu bergantung kepada makanan yang diimport
kerana sudah mampu menyediakan makanan sendiri.
Alat pemintal Benang,
7. Ini akan dapat membantu lagi pertumbuhan dan perkembangan Water Frame yang telah
industri di dalam negara. dicipta oleh Richard
8. Inilah yang dikatakan Revolusi pertanian menyediakan asas kepada Arkwright pada tahun 1769
Revolusi Perindustrian. telah digerakkan dengan
9. Terdapat juga faktor-faktor lain seperti rekaan dalam bidang sains menggunakan kuasa
wap.Pekerjanya dapat
dan teknologi, serta semangat dan kegiatan keusahawanan. memintal benang dengan
lebih banyak lagi

23
10. Kedua-dua factor ini dapat dilihat pada tokoh James Watt dan
Boulton .
11. Pada tahun 1736 James Watt telah berupaya membaiki enjin
rekaan Thomas Newcomen.
12. Kemudian Watt telah menubuhkan syarikat bersama Matthew
Boulton dan telah berjaya mengeluarkan enjin berkuasa wap yang Daya kreativiti, semangat
lebih baik untuk pasaran domestik dan antarabangsa. inovasi serta kegiatan
keusahawanan ini
mengambarkan usaha untuk
mencipta sesuatu, kegigihan
Rekaan Baru Pencipta Penggunaan menyelidik yang ditunjukkan
patut diteladani oleh generasi
Flaying Shuttle John Kay (1733) -Mempercepatkan kerja menenun masa kini..
-Meningkatkan hasil tenunan
berlipat kali ganda

Spenning Jenny James Hagreaves -Alat pemintal benang

( 1765 )

Water Frame Sir Richard Alat Pemintal benang

Arkwright( 1765 ) Soalan : Enjin berkuasa Wap yang
dicipta oleh Thomas Newcomen
Mule Samuel Crompton Alat Pemintal benang telah digunakan dengan meluas
( 1790 ) tetapi tidak begitu efisien. Siapakah
Tokoh yang telah membaiki enjin
tersebut?

A. James Watt
B. Newcomen
C. Mule
D. John Kay

Jawapan : A : James Watt

Sir Richard Arkwright
Samuel Crompton
Fakta :. Pada tahun 1763, James
Watt telah membaiki ciptaan enjin
berkuasa wap Newcomen.
Bukti : Rujuk Tajuk
Perkembangan Bidang
Perindustrian di halaman 230
Buku Teks Sejarah Ting. Empat

5. Bagaimanakah
pendapatan dalam
sektor pertanian dapat
digunakan dalam sektor
perindustrian?
Gambar : Enjin berkuasarekaan James Watt

24
 Peralihan daripada Industri Desa
Kepada Perkilangan

1. Sebelum berlakunya Revolusi perindustrian barangan yang

dihasilkan adalah secara kecil-kecilan sahaja.
2. Pengeluaran barangan secara kecil-kecilan ini dipanggil sebagai Tenaga kuda yang
industri desa. digunakan untuk
3. Ia menggunakan tenaga manusia untuk menghasilkan sesuatu mengangkut arang batu
barangan. telah ditukar dengan
4. Apabila wujudnya kaedah dan ciptaan baru seperti alat lokomotif berenjin
mesin,pengeluaran barangan dapat dilakukan secara besar-besaran berkuasa wap..
melebihi paras yang diperluka.
5. Lebihan ini telah diperdagangkan untuk mendapatkan pulangan yang
lebih lumayan,
6. Perubahan Revolusi perindustrian ini yang merangkumi teknik
pengeluaran, skala pengeluaran yang bertambah besar dan aktiviti
mengkomersialkan barangan yang dihasilkan

Pegkhususan Pengeluaran Soalan :

Revolusi Perindustrian telah membawa
perubahan yang besar kepada
1. Pengkhususan kerja telah mendatangkan faedah kepada para masyarakat Eropah. Apakah perubahan-
majikan dan pekerja kerana mereka kian mahir dalam bidang perubahan yang terdapat di dalam
Revolusi Perindustrian.
masing-masing.
2. Ini berlaku kerana modal yang besar digunaka untuk membeli I. Teknik-teknik pengeluaran
peralatan mesin untuk digunakan bagi industri mereka. II. Skala pengeluaran yang lebih
3. Oleh itu mereka hanya mengkhususkan hanya dalam datu bidang besar.
III. Pengambilan buruh yang ramai
sahaja untuk mengelakkan kos yang besar. IV. Aktiviti mengkomesialkan
4. Kualiti barang juga akan dapat dipertingkatkan dan ia akan dapat barangan.
diperdagangkan secara meluas ke seluruh kawasan.
A I, II dan III
B I, II dan IV
Penggunaan Teknologi C I, III dan IV
D II, III dan IV

1. Aktiviti pertaian pada masa belum ada teknologi baru telah

dikendalikan dengan menggunakan tenaga manusia, binatang atau Jawapan B : I, II dan IV
Fakta: Perubahan Revolusi
air. perindustrian ini yang merangkumi
2. Manusia dan binatang boleh mengalami kepenatan yang teknik pengeluaran, skala pengeluaran
mengakibatkan kerja atau tugas tidak dapat dilaksanakan secara yang bertambah besar dan aktiviti
berterusan mengkomersialkan barangan yang
3. Mesin berkuasa wap telah digunakan untuk memudahkan segala dihasilkan
urusan manusia, terutamaya digunakan oleh penguasaha kilang begi Bukti : Rujuk Tajuk Peralihan
daripada Industri Desa Kepada
mempertinkatkatan dan memperbanyakkan hasil yang dikeluarkan
Perkilangan di halaman 231 Buku
oleh kilang mereka. Teks Sejarah Ting. Empat
4. Apabila barangan dikeluarkan dengan kuantiti yang banyak, maka
harga barangan menjadi lebih murah dan mudah mendapat tempat di
pasaran. Ia juga boleh dikomersialkan diperingkat antarabangsa.

25
 5. Salah satu sumber tenaga manusia yang terawal ialah tenaga wap
yang telah dipermudahkan dengan proses pembakaran arang batu.
6. Negara Britain pada masa tersebut mempunyai bekalan arang batu
yang banyak sebagai sumber kuasa.
7. Arang batu sebagai satu sumber kuasa yang penting hanya akan Soalan : Walaupun berlaku
dapat dilombong atau digali dengan mudah dan menjimatkan perubahan terhadap penggunaan
apabila terdapat alat rekaan yang moden. bahan api di England tetapi terdapat
8. Alat tersebut telah direka oleh Thomas Newcomen pada tahun masalah yang menghantui pelabur-
1712 yang telah menafaatkan tenaga wap hasil pembakaran arang pelabur di England. Siapakah tokoh
batu. yang telah berjaya mengatasi
9. Enjin berkasa wap tersebut telah digunakan secara meluas dalam masalah tersebut?
bidang perlombongan arang batu.
10. Rekaan tersebut telah dapat mengatasi masalah rembesan dan A. Thomas NewComen
B. James Watt
takungan air, menyebabkan kerja melombong arang batu menjadi
C. Matthew Boulton
lebih mudah dan kuantiti baranganyang dihasilkan telah dapat D. Thomas James
dipertingkatkan.
11. Peningkatan penghasilan arang batu amat membantu proses Jawapan : A : Thomas NewComen
Revolusi Perindustrian di Britain. Fakta :. Pada tahun 1702 Thomas
12. Ia juga telah memberikan faedah kepada pelbagai bidang Newcomen telah mencipta enjin
perusahaan seperti bidang pebuatan, perusahaan besi dan keluli berkuasa wap dan telah digunakan
serta pengangktan. dengan meluas di lombon-lombong
arang batu.
Bukti : Rujuk Tajuk Penggunaan
Teknologi di halaman 232 Buku
Teks Sejarah Tingkatan Empat

Pada hari ini jentera yang

mengendalikan keretapi
Enjin berkuasa wap yang dicipta oleh Newcomen
pada tahun 1712 telah berfungsi mengepam dan api dan kapallaut
mengerinkgana di dalam lombong arang batu. menggunakan tenaga yang
Dengan itu lombong boleh dikorek kebih dalam dan dihasilkan daripada
lebihdalam dan lebih banyak arang batu dapat pembakaran Petrol bukan
dikeluarkan lagi menggunakan arang
batu..

26
11. Kuasa wap juga telah membentu mempertinkatkan perkembangan
sistem pengangkutan seperti keretapi dan kapallaut.
12. Jentera atau enjin yang digunakan untuk mengendalikan keretapi
dan kapal laut semasa zaman perindustrian menggunaka tenaga
wap yang dihasilkan daripada pembakaran arang batu.

Kesan Revolusi Pertanian

Dan Revolusi Perindustian Soalan :
Manakah antara berikut yang
merupakan perubahan yang berlaku
akibat daripada perkembangan pesat
1. Revolusi Pertanian dan Revolusi Perindustrian telah membawa bidang industri?
perubahan yang besar kepada masyarakat Eropah terutamanya di
Britain. A Kemunculan Golongan
2. Perkembangan yang pesat dalam bidang pertanian membolehkan pekerja kanak-kanak
ia menjadi sumber pendapatan ekonomi yang penting untuk B Berlakunya penindasan
pekerjaan
pembangunan Negara.
C Kemunculan golongan
3. Kemajuan dalam bidang perindustrian pula telah meningkatkan buruh dan majikan
kegiatan perdagangan antarabangsa,kemajuan, dan perubahan D Kemunculan golongan
besar dalam bidang pengangkutan. pekerja yang mahir
4. Ia juga memperlihatkan kemunculan buruh dan majikan serta Jawapan : C : Kemunculan
Eropah menjadi kuasa yang kuat dan kaya. golongan buruh dan majikan
Fakta :. Ia juga memperlihatkan
kemunculan buruh dan majikan
Pertanian Sebagai Punca Ekonomi serta Eropah menjadi kuasa yang
kuat dan kaya.
Bukti : Rujuk Tajuk Kesan-kesan
1. Kegiatan pertanian telah dikomersialkan untuk tujuan keuntungan. Revolusi Pertanian dan Revolusi
Kegiatan utama tanaman pada ketika itu ialah tanaman bijirin Perindustrian halaman 234 Buku
seperti gandun, rye, jagung dan sebagainya. Teks Sejarah Tingkatan Empat
2. Hasil pertanian telah dihasilkan secara besar-besaran untuk tujuan
eksport dan ini telah membolehkan para peladang menjadi
pedagang antarabangsa.
3. Kegiatan petanian merupakan punca ekonomi bagi masyarakat
Britain pada ketika itu.
4. Ia telah menyedikan makanan yang mencukupi dan tenaga buruh
.6. Mengapakah
yang ramai untuk perkembangan perindustrian. berlakunya perubahan
5. Perubahan daripada Pertanian kepada Industri menyebabkan social dan ekonomi
berlaku perubahan dalam bidang social dan ekonomi. akibat daripada
6. Kegiatan ekonomi utama telah mula berubah daripada daripada perubahan pertanian
pertanian kepada kegiatan pembuatan dan pengilangan. kepada industri?
7. Ramai rakyat Britain telah mula terlibat sebagai pekerja atau
buruh kilang
8. Sektor industri telah mulamengambil tempat sebagai punca
ekonomi baru yang sangat penting kepada Negara Britain

27
 .

Peningkatan Perdagangan
Antarabagsa

1. Barangan yang dihasilkan telah dapat dipasarkan diperingkat

antarabangsa kerana lebihan hasil pengeluaran.
2. Ia dapat diperdagangkan untuk mendapatka keuntungan yang
berlipat kali ganda. Jurutera-jurutera yang banyak
3. Kegiatan perdagangan antarabangsa dapat dijalankan dengan memberikan sumbangan kepada
lancar sesuai dengan status Bitain sebagai sebuah Negara yang pembinaan sistem jalanraya
menjalankan dasar penjajahan dan kuasa maritim yang terulung ialah Jack Matcalfe, John
pada abad ke-18 dan ke-19. Macadam dan Thomas Telford
4. Kegiatan ekonomi yang dijalankan adalah berkaitarapat dan saling
melengkapi iaitu eksport dan import.
5. Kegiatan perdagangan ini membolehkan Britain berkembang
dengan maju.
6. Untuk mengekalkan kemajuan tersebut, Britain terpaksa
mendapatka bahan mentah yang banyak dan berterusan.
7. Sistem pengangkutan dalam negara dan antarabangsa telah
dipertingkatkan dan diperkembangkan.
8. Negara Britain juga telah mengeksport modalnya ke seberang laut
untuk menambahkan lagi sumber ekonominya.

Kemajuan Bidang Pengangkutan

Gambar : Thomas Telford

jurutera pembinaan
1. Pengangkutan kereta kuda dan baj adalah merupakan jalanraya.
pengangkutan yang lama bagi masyarakat Britain.
2. Kilang-kilang banyak terletak berhampiran degan sungai, kerana
pengangkutan baj hanya sesuai digunakan di kawasan sungai.
3. Untuk menigkatkan lagi tahap kecekapan perjalanan dan
pengangkutan darat, system pembikinan jalanraya telah diperbaiki
dari masa ke semasa.
7..Bagaimanakah
4. Perubahan besar telah berlaku akibat pengenalan keretapi Britain menggunakan
ditambah lagi dengan penggunaan kuasa wap, gerbak keretapi kuasanya sebagai kuasa
boleh dipacu dengan lebih laju dan enjinnya juga boleh menarik Maritim untuk
lebih banyak gerabak bagi memudahan pengangkutan barangan mengekalkan status
dan juga pekerja kilang. Negara perindustrian?
5. Pada peringkat awal rel keretapi diperbuat daripada
kayu,kemudian telah berubah kepada besi dan keluli.
6. Para pemodal yang melabur dalam bidang ini telah mendapat
keuntugan yang besar.

28
7. Kejayaan yang dicapai dalam sektor ini adalah hasil gabungan
ketangkasan rekaan dalam bidang teknologi dengan kecekalan
dalam bidang pelaburan modal.
8. Era tahun-tahun 1840-an pembinaan keretapi dan relnya telah
bermula di Eropah dan Amerika Syarikat.
50 tahun selepas
pengenalan keretapi
pertama dari Manchester
ke Liverpool, keretapi
pertama di Tanah Melayu
telah beroperasi antara
Taiping dengan Port Weld

Soalan :
The Rocket adalah merupakan
keretapi pertama yang dicipta oleh
Gambar : Keretapi pertama The Rocket ciptaan George Stephenson.
George Stephenson 182. Lokomutif ini dipacu Bagaimanakah keretapi tersebut
bergerak di atas landasannya?
menggunakan enjin berkuasa wap. Ia bergerak
selaju 16 batu sejam di atas rel yang baru dibina A Menggunakan kuasa elektrik
diantara Liverpool dan Manchester. B Menggunakan petrol
C Menggunakan enjin
berkuasa wap
9. Bagi pengangkutan laut, pengenalan kapal laut yang dikendalikan D Menngunakan enjin Thomas
dengan jentera bekuasa wap telah membolehkan kapal laut Newcomen
bergerak dengan lebih laju. Jawapan : C : Menggunakan enjin
berkuasa wap
Fakta :. Keretapi pertama The Rocket
Kemunculan Buruh Dan Majikan ciptaan George Stephenson 182.
Lokomutif ini dipacu menggunakan
enjin berkuasa wap. Ia bergerak selaju
16 batu sejam di atas rel yang baru
1. Kemunculan Revolusi Pertanian dan Revolusi Perindustrian telah dibina diantara Liverpool dan
menyebabkan pengeluaran barangan adalah secara besar-besaran. Manchester.
2. Bilangan rakyat yang bekerja sendiri semakin berkurangan kerana Bukti : Rujuk Tajuk Kesan-kesan
ramai yang terpaksa bekerja sebagai buruh lading untuk tuan tanah Revolusi Pertanian dan Revolusi
Perindustrian( Kemajuan bidang
dan bekerja sebagai buruh kilang untuk mengendalikan mesin- Pengangkutan )halaman 235 Buku Teks
mesin. Sejarah Tingkatan Empat
3. Antara kilang yang terdapat pada ketika itu ialah kilang tekstil.
4. Golongan buruh yang terlibat dalam industri perkilangan tidak
mendapat layanan dan pembelaan yang sewajarnya.
5. Golongan pekerja ini tidak dapat menyesuaikan diri dengan
perubahan social dan ekonomi yang berlaku. Pekerja mahir telah merusuh ekoran
6. Golongan pekerja ini telah merusuh dengan memusnah- daripada pengenalan mesin membuat
musnahkan mesin dikilang tempat mereka bekerja. stoking, renda dan bahan pakaian yang
7. Tindakan tersebut telah dilakukan oleh pekerja-pekerja mahir menyebabkan kemahiran mereka tidak
dalam penenun dan tukang jahit tradisional yang khidmat mereka lagi digunakan.
tidak diperlukan lagi ekoran daripada pengenalan mesin.

29
 8. Salah satu kumpulan yang menjalankan kegiatan memprotes ialah
Pergerakan Luddite.
9. Pergerakan ini telah bermula pada tahun 1810 yang membantah Soalan : Pelaksanaan ekonomi
penggunaan kaedah pengeluaran baru dikilang-kilang. bebas telah menyebabkan wujudnya
10. Kumpulan ini mahukan kaedah tradisional dikekalkan bagi eksploitasi terhadap pekerja.
menjamin kedudukan mereka dikilang. Manakah antara berikut boleh
dikaitkan dengan keadaan tersebut?

A. Pekerja wanita dan kanak-

kanak bekerja lebih masa.
B. Pekerja lelaki dibayar gaji
yang lebih rendah
C. Pekerja wanita bekerja
selama 10 jam sehari
D. Kanak-kanak tidak
dibenarkan bekerja.

Jawapan : A : Pekerja wanita dan

kanak-kanak bekerja lebih masa
Fakta :. Pada masa itu terdapat
pekerja kanak-kanak dibawah
umur 10 tahun yang bekerja
dikilang tekstil dan di lombong
Gambar: Pekerja merusuh dengan memecahkan mesin
arang batu melebihi 10 jam
sehari.
11. Pada peringkat awal zaman Revolusi perindustrian terdapat satu Bukti : Rujuk Tajuk
akta Antipenggabungan ( Anti-Combination Act ) yang Kemunculan Golongan
melarang para pekerja daripada bergabung dan bermuafakat atau Buruh dan Majikan di
menjalankan sebarang tindakan bagi mendapatkan gaji atau halaman 236 Buku Teks Sejarah
layanan yang lebih baik daripada majikan mereka. Ting. Empat.
12. Pekerja yang melanggar peraturan tersebut akan dikenakan
hukuman yang berat oleh pihak kerajaan.
13. Larangan ini telah menimbulkan perasaan yang kurang senang dan
tidak puas hati dikalangan pekerja.
14. Pada masa itu terdapat pekerja kanak-kanak dibawah umur 10
tahun yang bekerja dikilang tekstil dan di lombong arang batu
melebihi 10 jam sehari.
15. Mereka telah dieksploitasikan sepenuhnya berasaskan kepada
falsafah ekonomi bebas yang menjadi pegangan majikan-majikan
kilang pada waktu itu.
Para usahawan telah
16. Mereka juga tidak mahu kerajaan campurtangan dalam kegiatan
menyokong saranan yang
ekonomi yang mereka jalankan.Bagi mereka kadar upah harus
dibuat oleh Adam Smith
ditentukan oleh faktor permintaan dan penawaran semata-mata.
berkaitan dengan system
ekonomi bebas kerana ia
telah mempertahankan hak
Adam Smith, Tokoh yang majikan dalam
memperjuangkan system menentukan kadar bayaran
ekonomi bebas atau Laisser upah dan harga barangan
faire
yang mereka keluaran
sesuai dengan prisnsip
ekonomi bebas.

30
 Pembelaan Nasib Golongan Pekerja

Pada tahun 1832 kerajaan telah

1. Kerajaan telah memansuhkan Akta Anti Penggabungan 1800 menubuhkan Suruhanjaya Di raja
untuk meredakan keadaan tersebut. pengambilan Buruh Kanak-Kanak di
2. Pekerja telah dibenarkan untuk menubuhkan kesatuan sekerja, ini Kilang.
satu peluang yang baik untuk membela nasib golongan pekerja. Ia telah mendedahkan keadaan buruk
3. Menjelang tahun 1830, telah muncul satu pergerakan yang yang berlaku di kilang-kilang pada
memperjuangkan had masa bekerja yang lebih berpatutan iaitu masa tersebut.
maksimum 10 jam sehari.
4. Hasilnya wujudlah Akta Kilang 1833 yang menghadkan masa
bekerja kanak-kanak tidak melebihi 9 jam sehari.
5. Kanak-kanak yang berumur sembilan tahun, telah dilarang bekerja
dan mereka dikehendaki pergi ke sekolah.
6. Dalam akta ini juga terdapat syarat yang mesti dipatuhi oleh 8. Mengapakah golongan
majikan iaitu para majikan mestilah menjamin keselamatan pekerja wanita dan kanak-kanak
sering di tindas oleh
di kilang mereka.
majikan
7. Pada tahun 1842 pula wujud Akta Lombong, yang melarang
penglibatan kanak-kanak perempuan dan wanita dalam perusahaan
arang batu.
8. Akta 10 jam pula telah diperkenalkan pada tahun 1847 yang
menghadkan masa bekerja bagi wanita dalam perusahaan tekstil
kepada 10 jam sehari.
9. Akta-akta ini diluluskan oleh parlimen untuk memastikan Soalan : Akta Anti Penggabungan
kesejahteraan pekerja. 1800 telah diperkenalkan di
England. Apakah kesan pelaksanaan
10. Para Majikan juga tidak boleh bertindak sewenang-wenangnya
Akta tersebut kepada golongan
demi memburu keuntungan semata-mata. pekerja?

A. Pekerja kilang telah

merusuk dan memecahkan
mesin.
B. Wujudnya golongan kelas
pekerja yang terpilih
C. Tentangan daripada pihak
kerajaan terhadap majikan
D. Berlakunya mogok secara
besar-besaran.

Jawapan : A : Pekerja kilang telah

merusuk dan memecahkan mesin.
Fakta : Keadaan ini telah
menyebabkan para pekerja merusuh
dengan memecahkan mesin.
Bukti : Rujuk Tajuk
Kemunculan Golongan
Buruh Dan Majikan di
Gambar : Penindasan pekerja wanita dan kanak-kanak. halaman 236 Buku Teks Sejarah
Ting Empat.

31
 Akta-Akta
Perindustrian Soalan : Selepas memansuhkan
Akta Kombinasi 1800 banyak lagi
usaha-usaha telah dibuat untuk
membela nasib golongan pekerja.
Membela Membela Terangkan? ( 15M )
Golongan
MNembela nasib
Majikan golongan Isi berdasarkan Tema-tema Penting.
pekerja 1. Suruhanjaya
2. Keadaan buruk di kilang
3. Akta Kilang 1833
4. Menjamin keselamatan
Suruhanjaya Diraja 5. Akta Lombong
Pengambilan Buruh Kanak- 6. Melarang Kanak-kanak
Akta Kom
Akta
Kanak 7. Akta 10 jam
Kombnasi 8. Had masa wanita.
1800 Mendedahkan keadaan buruk yang
Menghalang berlaku di Kilang-kilang. Esei : Pelajar perlu menghuraikan
tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
golongan Kemunculan Golongan Buruh dan
pekerja Akta Kilang Majikan di halaman 234 Buku
menubuhkan 1833 Teks Sejarah Ting. Empat.
kesatuan
sekerja
Menghadkan masa bekerja kanak-
kanak tidak lebih 9 jam sehari
.
Akta
Lombong
1842

Melarang penglibatan kanak-kanak

perempuan dan wanita dalam
perusahaan arang batu
Akta
Sepuluh
Jam
Menghadkan masa bekerja bagi
wanita dalam perusahaan tekstil
kepada 10 jam sehari.
Carta Minda : Akta-akta semasa revolusi perindustrian.
Terdapat juga majikan yang
bersimpati dengan golongan
pekerja iaitu Robert Owen.
Robert Owen merupakan
seorang majikan yang
mempunyai kilang kapas yang
telah memberi berbagai-bagai
kemudahan kepada para
pekerjanya.
Belaiu juga telah mengasaskan
penubuhan Syarikat
Kerjasama bagi kepentingan
pekerja.

32
 Imperalisme Barat Di Asia

8. Mengapakah
berlakunya perubahan
sikap kuasa-kuasa barat
sebelum dan selepas
Menerangkan maksud imperialisme revolusi.
Menghuraikan faktor-faktor
imperialisme Barat ke Asia
Merasionalkan keistimewaan Asia
yang menjadi tarikan imperialisme
Barat
Mengklasifikasikan kesan-kesan
imperialisme Barat ke atas Asia
Soalan : Negara-negara seperti
Inggeris, Portugis dan Sepanyol terlibat
dalam imperialisme. Apakah yang anda
faham dengan konsep imperialisme?

A. Dasar melawat negara lain

B. Kegiatan meluaskan wilayah
ke kawasan yang lain
C. Kegiatan menjajah sistem
ekonomi negara lain
I Pengertian D. Menjadikan negara lain
sebagai negara kedua.

1. Imperialisme ialah kegiatan sesebuah negara untuk meluaskan Jawapan : B : Kegiatan meluaskan
wilayahnya dengan menguasai dan menjajah negara-negara wilayah ke kawasan yang lain
lain. Fakta : Kegiatan sesebuah negara
2. Ia juga boleh diertikan sebagai penguasaan sesebuah Negara yang meluaskan wilayahnya dengan
menguasai negara-negara lain
lebih kuat terhadap Negara lain yang lemah bertujuan untuk Bukti : Rujuk Tajuk Imperalisme
mendapatkan keuntungan dari segi politik dan juga ekonomi Barat di Asiadi halaman 237 Buku
3. Zaman penjelajahan yang berlaku pada kurun ke-6 dan ke-17, telah Teks Sejarah Ting. Empat.
menyebabkan kuasa-kuasa barat seperti Sepanyol, Portugis,
Belanda dan Inggeris telah menguasai beberapa kawasan tertentu
bagi tujuan membolot barangan dagangan dan untuk kepentingan
ekonomi.
4. Selepas berlakunya revolusi perindustrian, dasar kuasa-kuasa Barat
telah berubah, daripada membolot barang-barang dagangan yang
mahal kepada menguasai banyak kawasan yang boleh
membekalkan bahan-bahan mentah bagi keperluan kilang
perusahaan mereka.
5. Mereka mempunyai matlamat untuk mengubah ekonomi Negara
yang dijajah sepaya secocok dengan peraturan perindustrian
mereka.
6. Struktur ekonomi di Negara yang dijajah telah diubah bagi
menghasilkan bahan mentah secara komersial.
7. Mereka juga dapat memasarkan barangan hasil keluaran mereka di
negara yang mereka kuasai.
8. Imperialisme Barat wujud berdasarkan politik dan juga ekonomi.

33
9. Kegiatan imperialisme sebenarnya pernah dijalankan pada masa
yang lebih awal, seperti perluasan kuasa yang dilakukan oleh
Iskandar Zulkarnain dari Yunani. Dan perluasan kuasa Rom pada
zaman kegemilangan Rom. Soalan :
Kuasa-Kuasa Eropah mula
menjalankan kegiatan imperialisme
Imperialisme selepas berlakunya Revolusi
perindustria. Huraikan apakah
faktor-faktor yang menyebabkan
imperialisme?( 12M )

Penguasaan sesebuah Negara yang Isi berdasarkan Tema-tema Penting.

lebih kuat terhadap Negara lain yang
1. Revolusi Perindustrian
lebih lemah 2. Pasaran barangan
3. Alat Ciptaan Teknologi
4. Persaingan mencari tanah
jajahan
5. Tarif Cukai
Negara 6. Sebarkan pengaruh
7. Simbol kuasa
8. Tanggungjawab sebarkan
tamadun

Portugis Sepanyol Belanda Inggeris Perancis Esei : Pelajar perlu menghuraikan

tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
Kemunculan Faktor-Faktor yang
Mendorong Kedatangan Kuasa-
Kuasa Barat Ke Asia di halaman
237 Buku Teks Sejarah Ting.
II Faktor-Faktor Yang Menyebabkan Empat.
Imperialisme

1. Revolusi perindustrian telah mengubah sama sekali cara

pengeluaran barang-barang yang digunakan.
2. Perubahan ini telah membolehkan barang-barang tersebut
dikeluarkan secara besar-besaran dan memberi kesan yang
mendalam.
3. Kewujudan banyak kilang-kilang perusahaan telah menyebabkan
berlakunya permintaan yang lebih besar terhadap bahan mentah
untuk diproses.
4. Oleh itu, dengan adanya pertambahan yang pesat dalam
pengeluaran barang-barang kilang, pasaran yang lebih luas perlu
dicari untuk memasarkan barang-barang tersebut
5. Britain merupakan Negara perindustrian dan kuasa maritim yang
terkuat pada waktu itu, telah mendahului Negara-negara lain dalam
menjalankan dasar imperialisme.
6. Setelah revolusi perindustrian merebak ke Eropah, Negara-negara
seperti Jerman, Belanda, Perancis dan Itali juga telah menjadi
kuasa imperialis yang kuat.

34
7. Kewujudan alat-alat ciptaan dan teknologi baru telah
menggalakkan lagi kemunculan imperialisme Barat dan seterusnya
mewujudkan permintaan yang tinggi terhadap bahan-bahan
mentah. .
Orang Inggeris memberi alas an
8. Penciptaan sistem jalan keretapi dan ciptaan kapal berkuasa wap menjalankan dasar perluasan kuasa
telah mempercepatkan perjalanan menuji ke Asia Tenggara. sebagai “ The White man’s burden”
9. Kewujudan alat-alat teknologi ini menyebabkan kuasa Eropah
yang teknologi mereka melebihi Negara di Asia dan Afrika Orang Perancis pula menyebut “Mission
Civilisatrice
berlumba dan bersaing sesama mereka untuk mendapatkan tanah
jajahan di Asia dan Afrika. Orang Jerman “ Sebagai tugas
10. Keadaan ini telah mempercepatkan imperialisme barat ke negara- meyebarkan budaya
negara Asia Tenggara pada kurun ke-19 dan awal ke-20.
Orang Amerika sebagai “ The blessings
11. Menjelang tahun 1830 saingan daripada Negara-negara Eropah of the Anglo-Saxon protection
dan Amerika Syarikat semakin betambah sengit.
12. Negara-negara tersebut telah mengenakan peraturan tarif iaitu
cukai yang dikenakan oleh kerajaan terhadap barangan yang
diimport bagi melindungi industri masing-masing.
13. Ini telah menimbulkan keadaan yang tidak menyenangkan bagi
Negara Britain kerana barangan mereka tidak lagi dapat dieksport
ke Amerika dan Eropah secara lebih mudah menyebabkan Britain
terpaksa mencari pasaran di Asia dan juga Afrika. Soalan : Orang Barat sering
14. Masyarakat Barat juga amat berhasrat untuk menyebarkan menyebut “Tanggungjawab
pengaruh tamadun dan agama mereka ke seberang laut. menyebarkan Tamadun ” semasa
15. Dikalangan masyarakat Eropah juga telah wujud semangat ingin mereka menjajah negara di Asia.
bersaing atau berlumba untuk megatasi antara satu sama lain dalam Apakah konsep tersebut mengikut
kegiatan menakluk kawasan atau daerah diluar Eropah. pandangan masyarakat Barat?
16. Mereka telah menganggap pemilikan tanah jajahan sebagai suatu
status atau simbol sebuah kuasa yang kuat. A. Banyak beban yang
17. Mereka juga menggangap tugas untuk menyebarkan tamadun tertanggung oleh orang
Putih
mereka di luar Eropah adalah tanggungjawab mereka.
B. Tugas untuk memberikan
kemajuan di negara
mundur terletak ditangan
mereka.
C. Mereka pergi membawa
kemajuan
D. Terdapat kemajuan
dinegara yang mereka
jajah.

Jawapan : B : Tugas untuk

memberikan kemajuan di negara
mundur terletak ditangan mereka.
Fakta :. Mereka juga
menggangap tugas untuk
menyebarkan tamadun mereka di
luar Eropah adalah
tanggungjawab mereka.
Bukti : Rujuk Tajuk Faktor-
Faktor yang Mendorong
Kedatangan Kuasa-Kuasa Barat ke
Asia di halaman 237. Buku Teks
Peta Jalan Perdagangan pada abad ke-15 Sejarah Ting. Empat

35
 III Kesan-Kesan Imperialisme Barat ke Atas Asia
Tenggara

Soalan : Sistem birokrasi barat

1. Imperialisme Barat ke atas Asia Tenggara telah membawa telah menggantikan pentadbiran
perubahan yang besar ke atas Asia Tenggara. tradisional. Apakah kesan akibat
2. Perubahan-perubahan yang dibawa oleh Barat ke atas Asia daripada pelaksanaan birokrasi
Tenggara dapat dilihat dari pelbagai aspek antaranya ialah kesan Barat tersebut?
politik, ekonomi, sosial dan tamadun.
A. Rakyat tempatan bangun
memberontak
Pengenalan Sistem Pentadbiran Barat ( Politik ) B. Memberikan beberapa
jawatan baru
C. Pemerintah tempatan
terpaksa menerima
1. Kemasukkan penjajah Barat ke Asia Tenggara telah menyebabkan penasihat dan pentadbir
hilangnya kepentingan sistem pentadbiran tradisional. Eropah
2. Banyak kawasan di Asia Tenggara telah diperintah oleh D. Melantik orang tempatan
imperialisme Barat secara langsung, yang telah mengantikan dalam sistem birokrasi
sistem pemerintahan tempatan dengan sistem birokrasi barat barat
yang dikuasai oleh Imperialis.
3. Para pemerintah tempatan telah terpaksa menerima para penasihat Jawapan : C: Pemerintah
dan juga pentedbir dari Barat. tempatan terpaksa menerima
penasihat dan pentadbir Eropah
4. Barat juga telah memperkenalkan undang-undang mereka; dan
Fakta :. Para pemerintah
menjadikan bahasa penjajah sebagai bahasa rasmi di kawasan
tempatan telah terpaksa
tersebut.
menerima para penasihat dan
5. Persaingan kuasa-kuasa Barat telah berlaku di Asia, Kuasa-kuasa
seperti Inggeris telah campurtangan di Tanah Melayu, Burma, juga pentedbir dari Barat
India dan China. Bukti : Rujuk Tajuk Kesan-Kesan
Impererialisme Ke Atas Asia
6. Kepulauan Melayu telah dipecahkan akibat daripada kedatangan Tenggara di halaman 239 Buku
kuasa Barat iaitu Inggeris di Tanah Melayu dan Belanda di Teks Sejarah Ting. Empat.
Indonesia.
7. Kuasa Perancis menjadi saingan kepada Britain telah menjajah di
IndoChina ( Laos, Vietnam dan Kemboja ).
8. Manakala Amerika pula telah menjajah Filipina.

Bidang Ekonomi

1. Imperialisme Barat telah menyebabkan kemajuan ekonomi di Asia

Tenggara tidak berkembang dengan seimbang.
2. Kegiatan ekonomi peribumi telah distrukturkan untuk memberi
faedah dan manfaat kepada ekonomi Negara metropolis.
3. Di Tanah Melayu, kegiatan penanaman getah dan perlombongan
bijih timah telah dikomersialkan bagi memastikan bahan tersebut
dapat dibekalkan untuk memenuhi keperluan industri di Britain.
4. Kuasa Barat juga telah mengimport buruh dari Negara lain untuk
menjadi tenaga kerja bagi kegiatan ekonomi komersial mereka.

36
 Bidang Sosial

1. Sistem pendidikan Inggeris telah diperkenalkan di kawasan

Bandar.
2. Tujuannya adalah untuk memberikan pendidikan asas dan melatih
golongan pentadbir rendah bagi keperluan British sahaja.
3. Keadaan ini telah menyebabkan system pendidikan British ini
terpaksa dibaiki oleh kerajaan Peribumi.
4. Dasar mengimport buruh dari luar juga telah menyebabkan
berlaku perubahan kepada demokgrafi dan komposisi etnik di Soalan : Kedatangan
Negara yang dijajah oleh mereka. Imperialisme Barat telah benyak
5. Tiada usaha-usaha dibuat untuk mewujudkan keharmonian meninggalkan kesan ke atas
hubungan antara kaum semasa penjajahan mereka. negara-negara Asia Tenggara.
6. Tugas tersebut terpaksa dipikul oleh pemerintah peribumi selepas Terangkan kenyataan
merdeka. tersebut?(15M)

Isi berdasarkan Tema-tema Penting.

Kesimpulan 1. Birokasi Barat

2. Di Pecahkan
3. Ekonomi untuk Barat
4. Bahan Untuk keperluan
1. Zaman Renaissance, Zaman Reformation dan Revolusi Pertanian Industri Barat
danPerinustrian telah berjaya membawa perubahan kepada 5. Sistem Pendidikan
masyarakat Eropah yang keluar daripada zaman kegelapan. 6. Tenaga Buruh
2. Rakyat dan pemerintahnya secara bersama terus menerus 7. Perubahan demografi
melanjutkan agenda mereka. 8. Masalah Keharmonian
3. Berlaku perubahan yang besar bukan sahaja di Eropah malah di
Esei : Pelajar perlu menghuraikan
seluruh dunia.
tema-tema satu persatu. Lihat Tajuk
4. Lautan Atlantik yang dahulunya tidak diterokai telah menjadi jalan Kesan-Kesan Imperialisme Barat
laluan utama pelayaran dan penjelajahan mereka ke dunia yang ke Atas Asia Tenggara
lain. di halaman 239.
5. Bangsa Eropah telah menguasai semua bidang ilmu termasuklah
berjaya melakukan penjelajahanke angkasa.

37
 KBKK CARTA MINDA
BAB 9 : Perkembangan Di Eropah Dan Kesannya
Terhadap Ekonomi Negara

Perubahan masyarakat Eropah Dan Budaya Eropah

1
Zaman Gelap

Zaman Pertengahan

Politik Ekonomi Sosial

Tidak terdapat pusat Kegiatan perdagangan tidak Masyarakat dikuasai oleh

pentadbiran yang berkesan meluas. golongan Gereja Katolik
Kemunculan golongan tuan Sering diganggu oleh orang Melibatkan aktiviti amalan
tanah ( Baron ) Gasar agama dan pembelajaran
Golongan raja merupakan Tumpuan kepada sektor ilmu akhirat sahaja.
penaung utama. pertanian sahaja Gereja dianggap sebagai
Raja mempunyai golongan Penjualan hasil pertanian mengongkong kehidupan
pembesar yang mendapat menggunakan sistem barter masyarakat Eropah
naungan daripada istana

Zaman Pertengahan

Gereja mula meminkan peranan sebagai istitusi yang menjadi ejen penyatuan
Berlaku perubahan ekonomi yang akibat daripada peningkatan aktiviti pertanian dan kemunculan
kegiatan perdagangan
Peningkatan penduduk juga telah berlaku dengan pesat sekali
Kemunculan Bandar-bandar seperti Milan dan Florece telah membawa kepada kemunculan
golongan pertengahan yang terdiri daripada artisan, pedagang dan ahli perbankan
Berlakunya perubahan politik.

Zaman Renaissance Zaman Reformation Zaman Penjelajahan

Zaman pemulihan Gerakan Negara-negara Eropah

kebudayaan di pembaharuan agama telah mula
Eropah yang yang memecahkan menjalankan aktiviti
membawa kemajuan Kristian kepada dua pelayaran bagi
kepada bangsanya mazhab iaitu Katolik mencari kawasan-
dan Protestant kawasan baru

38
 KBKK CARTA MINDA
BAB 9 : Perkembangan Di Eropah Dan Kesannya
Terhadap Ekonomi Negara

Revolusi Pertanian Dan Revolusi Perindustrian

2
Revolusi Pertanian

Perubahan yang berlaku secara besar-

besaran dalam bidang pertanian

Pemagaran tanah Pertanian secara besar- Penciptaan kaedah

awam besaran pertanian baru

Kesan-Kesan Revolusi Pertanian

Revolusi Perindustrian

Faktor-Faktor

Revolusi Pertanian Rekaan sains dan Kemajuan sistem Kestabilan politik

Teknologi perhubungan

Sikap rakyat Britain sendiri

Kesan-Kesan

Peningkatan Penubuhan Kemunculan

aktiviti intitusi golongan buruh
perdagangan kewangan dan majikan

39
 KBKK CARTA MINDA
BAB 9 : Perkembangan Di Eropah Dan Kesannya
Terhadap Ekonomi Negara

3 Imperialisme Barat Di Asia

Imperialisme Barat Di Asia

Negara Terlibat
Maksud

Portugis Belanda
Penguasaan sesebuah Negara yang lebih kuat
terhadap Negara lain yang lebih lemah
Sepanyol Inggeris

Faktor-Faktor Perancis

Revolusi perindustrian Pasaran hasil pengeluaran industri Bahan Mentah

Kepakaran Teknologi Revolusi Pengangkutan Kewujudan sistem pengakutan

Persaingan kuasa-kuasa Eropah Sebarkan Tamadun Sebarkan agama

Kesan ke atas Asia Tenggara

Pemerintah tempatan terpaksa menerima penasihat Barat

Pengenalan sistem birokrasi Barat Terpecahnya kepulauan Melayu Pengenalan ekonomi moden

Pengenalan dasar pendidikan Inggeris Mengimport Buruh dari Luar Masyarakat Majmuk

40
Soalan :
Bijih Timah
telah
mengalami
perkembanga
n yang pesat
pada
penghujun
abad ke-19.
Huraikan
faktor-faktor
pekembangan
tersebut? (
10M)

Isi
berdasarkan
Tema-tema
Penting.

1. Lon
g
Jaafa
r
2. Tim
buna
n
Bijih
di
Laru
t
3. Rev
olusi
4. Harg
a
5. Buru
h
Cina
6. Men
getin
mak
anan

Esei : Pelajar
perlu
menghuraika
n tema-tema
satu persatu.
Lihat Tajuk
Faktor-
Faktor
Perlombong
an Bijih
Timah di
halaman 266

41