Pencaran dan Percambahan

Sub Topik
[ klik ] Pengenalan
[ klik ] Pencaran
[ klik ] Agen Pencaran
[ klik ] Struktur Biji Benih
[ klik ] Percambahan Biji Benih
[ klik ] Jenis Percambahan

Pengenalan
Bagi memastikan kemandirian spesies tumbuhan tersebut, anak pokok yang
tumbuh perlulah jauh daripada induknya untuk mengurangkan persaingan
terhadap air, garam mineral, cahaya dan ruang.

Hal ini hanya boleh dilakukan sekiranya biji benih yang dihasilkan dibawa
jauh daripada induknya dan jatuh ke tempat yang sesuai.

Pencaran
Pencaran ialah satu cara untuk membawa biji benih yang dihasilkan jauh
daripada induknya. Beberapa jenih tumbuhan boleh memencarkan sendiri
biji benih tersebut melalui mekanisme letupan manakala tumbuhan-
tumbuhan lain memerlukan agen luar untuk membawa biji benih tersebut
jauh daripada induknya. Agen ini dinamakan agen pencaran.

Agen Pencaran
Agen pencaran ialah:
  a) Angin
  b) Air
  c) Haiwan
 Contoh
Cara Ciri-Ciri Khas Buah/ Biji Benih
Tumbuhan
Kelapa 1. Kulit buah kalis air supaya biji benih tidak rosak
Air
Teratai 2. Buah mempunyai rongga udara supaya boleh terapung
Meranti 1. Ringan - mudah ditiup angin
Angsana 2. Bersayap - boleh diterbangkan
Kapas 3. Berbulu - boleh diterbangkan
Lalang
Angin
Keruing
Kemboja
Climatis
Dandelion
Durian 1. Warna yang cerah - menarik perhatian
Tomato 2. Bau yang wangi - menarik perhatian
Kacang 3. Rasa yang sedap - menarik perhatian
Bendi 4. Biji diselaputi lendir - mudah ditelan
Mangga 5. Testa yang keras - tidak mudah dicernakan
Haiwan
Rambutan 6. Biji yang besar - tidak mudah ditelan
Epal 7. Cangkuk dan duri - melekat pada badan atau kaki haiwan
Kemuncup
Semalu
Pulut-Pulut
Getah Kulit buah kering dan keras bila masak. Buah akan pecah akibat
Keembung tegangan pada kulitnya. Oleh itu, biji benih akan dilontarkan jauh
Mekanisme
Semarak daripada induknya
Letupan
Api
Kacang Pea

Bunga keembung atau balsam jarang ditemui masa kini.. di kediaman saya pun hanya tinggal sepokok
sahaja..padahal pokok ini paling mudah membiak.Buahnya yang matang akan meletup dan menebarkan
biji benih di sekitarnya. Sesetengah tempat memanggil nama pokok ini sebagai Pacar Air. Ia mempunyai
khasiat bagi merawat keretakan tulang dengan menempelkan daun segar pada bahagian yang retak itu.
Bunga nya yang segar dihancurkan dan ditampal pada kulit untuk merawat penyakit bisul. itulah serba
sedikit mengenai bunga Balsam ini.

Bunga keembung/ Pacar Air ( Balsam)

TERATAI Lotus Nymphaea

Weed Identification
Dandelion

Common Name: Dandelion

Scientific Name: Taraxacum officinale
Weed Type: Broadleaf
Life Cycle: Winter perennial

Imperata cylindrica

Written by admin Thursday, 27 August 2009 14:49

Scientific name : Imperata cylindrica

Family: Gramineae
Common name : Cogongrass
Local name : Lalang
Famili: Euphorbiaceae

Nama Melayu: Pokok Getah

Nama Lain: Siphonia brasiliensis, Para Rubber Tree, Caoutchouc.

                    

Penerangan

Tumbuhan sepanjang tahun ini boleh membesar dan mencapai ketinggian sehingga 60-130 kaki.
Batangnya mempunyai susu getah. Daunnya tersusun secara 3 serangkai dan berwarna hijau. Bunganya
berwarna putih tanpa kelopak.

Kelebihan

Tumbuhan ini merupakan tonggak perindustrian getah di Malaysia

POKOK SEMARAK API

(Semarak Api ditanam di tepi jalanraya)
Semarak Api atau kadang-kadang disebut sebagai Flame of The Forest sebenarnya adalah sejenis
pokok hutan yang berasal dari Madagascar dan tersebar ke serata dunia khasnya di kawasan
berhawa panas. Ia disebut sebagai Delonix Regia dalam terma saintifik dan biasanya menjadi
mercu tanda sesebuah taman kerana keunikan warna bunganya.

Di Malaysia pokok ini tumbuh meliar di hutan-hutan dan sekarang telah menjadi pilihan untuk
ditanam di tepi-tepi jalan sebagai tumbuhan hiasan. Pokok semarak api adalah jenis pokok besar
yang boleh mencapai ketinggian berpuluh-puluh kaki dengan batang dari kayu keras dan berdaun
kecil.
(Bunga Semarak Api dari dekat)

Keunikan pokok ini adalah bunganya yang merah bercampur oren dan kelihatan sangat terang
dan jelas di antara pokok-pokok yang lain. Sesetengah pokok ini bunganya terlalu banyak hingga
melindungi daunnya yang kecil. Bunganya yang kemerahan inilah yang mencantikkan
pemandangan setempat.

Ia boleh dibiakkan dengan semaian biji benih yang boleh didapati dari buahnya seperti kekacang
yang panjang dan lebar. Di dalam kekacang inlah terdapat biji-biji yang boleh disemai dan
dibiakkan.
 Pokok pulut-pulut

Nama Botani : Urena lobata

Famili : Malvaceace
Pengenalan
Pulut-pulut merupakan tumbuhan yang tumbuh liar di tepi-tepi jalan, kawasan terbiar dan sekitar
kawasan kampung. Pokok jenis sub-shrub ini hanya berketinggian tidak melebihi 2 meter. Ia
dipanggil pulut-pulut kerana buahnya Buahnya mempunyai bulu yang keras akan melekat pada
bulu haiwan atau pakaian jika tersentuh. Pokok ini membiak melalui biji benih dan penyebaran
dilakukan dengan cara ini. Bunga pulut-pulut berwarna merah jambu dan mempunyai lima
kelopak.ya. Buahnya berwarna hijau ketika muda dan akan menjadi coklat apabila matang.
Kegunaan
Semua bahagian pokok ini iaitu akar, batang, daun, bunga dan buahnya digunakan dalam
perubatan tradisional. Ia boleh digunakan untuk merawat radang sendi, disenteri, sakit perut,
malaria, demam, cirit-birit, batuk, penyakit-penyakit kulit, pengeluaran darah berlebihan,
penyakit dada dan kesukaran ketika bersalin. Tumbuhan ini juga dilaporkan boleh digunakan
sebagai penawar racun jika dimakan bersama bunga raya.

Kulit pada batang tumbuhan pulut-pulut berserat dan boleh menggantikan rami (jut) dalam
industri pembuatan tali dan guni. Pokok ini ditanam secara komersial di Brazil untuk tujuan
tersebut.

Nama Tempatan:Pulut-pulut Nama Saintifik:Urena Lobata L. Nama Lain:Pepulut,caesar

weed,pulutan,aramina,hibiscus burr,jute africain(french),dadangsi apaka,hibiscus burr, aramina,
caesarweed, pink Chinese burr, urena burr, bur mallow Famili:Malvaceae Lokasi
dijumpai:Belukar dan semak samun Asal:

keterangan:

Tumbuhan dikot ini merupakan tumbuhan yang biasa dijumpai tumbuh liar di tepi-tepi jalan atau
kawasan belukar dan semak kecil.Ia dipanggil pulut-pulut kerana ciri buahna yang akan melekat
pada bulu haiwan atau pakaian manusia yang tersentuh padanya. Ini ialah salah satu cara
penyebaran pembiakan tumbuhan ini. Bunga pepulut berwarna merah jambu dan mempunyai
lima kelopak dengan satu stigma ditengahnya.Seimbas lalu bunganya seolah-olah berbentuk
bunga raya.Bunganya kecil dengan garis rentas berukuran lebih kurang 1.5-3 cm.Ia
dikategorikan sebagai tumbuhan renek (sub-shrub) dan bukan tumbuhan semusim.Ia boleh
mencapai ketinggian hingga 1-2 m. Buahnya berwarna hijau ketika muda dan akan menjadi
coklat apabila matang. Buahnya mempunyai bulu yang keras dan boleh melekat pada bulu
haiwan dan pakaian.Ia mudah membiak melalui biji benih.

kegunaan:
Walaupun tumbuhan ini dianggap sebagai semak samun dan belukar di Malaysia dan Negara-
negara asia, di Brazil ia ditanam di ladang untuk mendapatkan fibernya, yang terhasil dari
batangnya. Di Brazil fiber yang terhasil dari batang pepulut dikenali sebagai aramina atau
dikenali sebaga congo jute di afrika.Jut ini banyak digunakan sebagai contohnya dijadikan tali
dan guni.

Dalam perubatan tradisional , daunnya digunakan sebagai penawar untuk sakit perut. Akarnya
pula digunakan untuk merawat rheumatik dan lumbago.

Pokok Semalu (Mimosa pudica L.) adalah tumbuhan merayap semusim (annual) yang sering
menarik minat: daun kupuannya kucup kedalam dan terkulai apabila disentuh, dan kembali
terbuka selepas beberapa minit. Mimosa pudica adalah tumbuhan tempatan yang berasal dari
Brazil, tetapi kini adalah rumpai tropika raya.

Batangnya tegak semasa muda tetapi menjalar apabila matang. Dahannya halus, bercabang, dan
berduri tajam yang jarang sehingga 1.5 m (5 kaki).

Daunnya kupuan (bipinnately), dengan satu atau dua pasang pinnae, dan 10-26 daun kecil setiap
pinna. Petioles juga mempunyai duri.

Pokok Semalu dianggap sebagai rumpai kerana durinya yang tajam amat mengganggu. Selain itu
Semalu juga merupakan rumpai yang tegar. Ini disebabkan walaupun ia dipotong, umbinya
mampu menumbuhkan pucuk baru. Selain itu bahagian batang yang telah di potong mampu
menumbuhkan akar baru dan tumbuh sebagai pokok baru. Pokok Semalu juga mampu membiak
melalui biji benih.

Cara terbaik bagi menghapuskan Semalu adalah menarik pangkal pokok dengan menggunakan
pengepit dan menarik sehingga ke akar umbi. Pokok yang dicabut perlu dimusnahkan agar tidak
tumbuh sebagai pokok baru.
Angsana

By Nureza Ahmad written on 2004-03-11

National Library Board Singapore

Comments on article: InfopediaTalk

Angsana trees (Pterocarpus indicus), introduced into Singapore in the early 19th century, belong
to the family Leguminosae (Papilonaceae). A common wayside tree that can grow well within a
short period of time and with a wide-spreading crown that provides shade, it was only
extensively and systematically planted in Singapore in the late 19th century and the 20th century.

Origin and distribution

Angsana trees are native to the southern part of the east coast of Peninsular Malaysia and was
noted growing in Malacca as early as 1778. It is widely distributed in Southeast Asia and is
popular worldwide, planted in countries such as Africa, India, Sri Lanka, Taiwan and Okinawa,
Hawaii and Central America. In its natural habitat, it grows on flat coastal plains behind
mangrove swamps, or along inland rivers in forests where the dry season is not pronounced. In
Singapore, it is widely distributed along major roads because of the Garden City campaigns of
the lat 1960s and early 1970s. Even before this, its shade inspired the colonial government to
plant the tree along the Peninsular.

Description
The Angsana is a large deciduous tree of up to 30 to 40 m tall and 2 m in diameter. It has a
dense, wide spreading, dome-shaped crown with drooping lower branches. The trunk is
buttressed and the bark is smooth and grey-brown, becoming scaly and fissured with age. When
cut or slashed, dark red resin oozes out. The wood varies in colour from light yellow to golden
brown to reddish brown, and has a camphor or cedar scent.

The leaves are simple pinnate compound, with 7 to 9 leaflets alternately arranged and ending in a
terminal leaflet. They range in size from 20 to 50 cm long with each leaflet approximately 5 to
12 cm long and 4 to 8 cm wide. The leaflet is broadly elliptical, with a pointed tip and is rounded
at the base. Flowers are small (about 1.5 cm), yellow, faintly fragrant reminiscent of orange
blossoms. They grow in large bunches 15 to 30 cm long. Upon blooming following the right
triggers, they last for only one day. Subsequently, the yellow flowers carpet the ground where it
falls. Fruits are disc-like flattened pods, measuring 4 to 5 cm wide with a swollen centre
containing one to several seeds. The fruits do not split open when matured. They turn brownish,
pulpy and very few of them germinate.

Flowering in Angsana is related to temperature variations and rainfall. In habitats where there is
a marked dry season, the Angsana flowers twice a year. Leaf shedding followed by flowering
occur conspicuously after a period of dry weather. However, Angsanas in Singapore do not
flower twice a year as a distinct dry period is uncommon. They do not flower at all, unless there
is an exceptional hot and dry period, for example, in 1982 and 1983.
Kemboja Merah

Scientific name: Plumeria rubra

Family: Apocynaceae
Locality: Kolej Burhanudin helmi UKM Bangi

Flowers of Plumeria rubra, a mass-flowering tropical tree, share many traits with hawkmoth-pollinated
flowers, and Plumeria pollen was recovered from the tongues of 17 hawkmoth species in Costa Rica.
Rates of visitation and fruit set were exceptionally low compared with other hawkmoth flowers
sympatric with Plumeria, apparently because Plumeria flowers produce no nectar reward. Hawkmoths
in a flight cage quickly learned to avoid nectarless Plumeria flowers, but readily fed from these flowers
after artificial nectar was added. Although no specific model for Plumeria was found in Costa Rica, the
presentation of generalized odor and visual cues that mimic typical hawkmoth flowers may facilitate
deceitful pollination of Plumeria.

Bunga kemboja (bahasa Inggeris: frangipani atau plumeria) selalu dikaitkan dengan kawasan
perkuburan di Malaysia. Oleh yang demikian pokok bunga kemboja jarang ditanam di halaman-
halaman rumah. Saiz pokok ini besar. Warna bunga putih kekuning-kuningan dan saiznya kira-
kira 8 cm.

Bhg yg digunakan - Bunga,getah,kulit, batang,daun

Bunga&kulit- bengak badan(Kulit pokok yang telah
ditumbuk halus kemudian direbus tunggu hingga suam dan rendam tempat
yg bengkak)
getah&daun- Bisul(layurkan daun muda tekapkan pada
bisul)(sapukan getah pokok sekeliling bisul)

  PMR > Sains Bahan Arkib 2002

Pembiakan dan Pertumbuhan : Pencaran dan Agen Pencaran Buah / Biji
Benih

NOTA RINGKAS

Pencaran Dan Agen Pencaran 

Pencaran ialah proses penyebaran buah dan biji benih ke tempat pertumbuhan yang
1. baru oleh agen-agen pencaran.

Pencaran mengelakkan kesesakan tumbuhan dan persaingan antara induk dengan

2. anak-anaknya untuk mendapatkan bekalan keperluan hidup seperti air, cahaya dan
garam mineral.
Jawapan & Ulasan
1. Jawapan D

Penerangan
Pencaran ialah proses penyebaran buah atau bijih
benih dari tumbuhan induk ke tempat-tempat lain.
Pencaran adalah berkaitan dengan kemandirian
spesies tumbuhan.

 
2. Jawapan B

Penerangan
Buah nipah dipencarkan oleh air.

 
3. Jawapan B

Penerangan
Buah kelapa mempunyai kulit yang kalis air. Ini
menghalang air daripada masuk ke dalam buah
tersebut.

 
4. Jawapan D

Penerangan
Daripada maklumat yang diberikan, buah yang
dimaksudkan dipencarkan oleh angin.

Antara pilihan jawapan yang diberikan, semua buah

dipencarkan oleh angin kecuali buah getah. Buah getah
dipencarkan oleh mekanisme letupan.

 
5. Jawapan B

Penerangan
Daripada rajah yang diberikan, P ialah haiwan. Salah
satu ciri buah yang dipencarkan oleh haiwan ialah buah
tersebut mempunyai bahagian yang boleh dimakan.

 
NOTA
1 Proses penyebaran buah dan biji benih tumbuhan ke tempat
. pertumbuhan yang baru disebut pencaran.

 
2 Penyebaran biji benih ini dibantu oleh agen-agen
. pencaran.

 
3 Pencaran mengelakkan kesesakan tumbuhan dan
. persaingan antara induk dengan anak-anaknya untuk
mendapatkan bekalan keperluan hidup seperti air,
cahaya dan garam mineral.

TIP

1 Apabila pelajar mempelajari tajuk ini, cara yang mudah untuk

. mengingat fakta-fakta yang berkaitan ialah dengan membuat
carta aliran bagi agen pencaran seperti berikut;
2 Bagi setiap agen pencaran senaraikan ciri-ciri buah/biji
. benih yang dipencarkan oleh agen pencaran itu.

 
3 Adalah penting untuk pelajar mengetahui ciri-ciri
. buah/biji benih juga contoh-contoh buah/biji benih
yang biasa di sekeliling kita.

Pokok kekabu sering terdapat di kampung berdekatan rumah kerana tumbuhan ini amat berguna.
Pokok kekabu memang dikenali oleh penduduk Malaysia, terutamanya bagi penduduk luar
bandar. Pokok kekabu merupakan sejenis pokok yang amat dihargai pada suatu masa dahulu. Ini
kerana buahnya berbentuk kekapas, merupakan satu gentian pelbagai guna yang penting pada
suatu masa.

Nama botani pokok kekabu ialah ‘ceiba pentandra’ dan mempunyai ketinggian ketinggian 30m
di Malaysia tetapi dapat mencapai sehingga 40m di benua Amerika. Pokok kekabu berasal dari
bahagian tropika benua Amerika dan tidak tumbuh liar di Malaysia. Di dalam hutan Malaysia
ada kekabu hutan tetapi dinamakan ‘Bombax’. Keluarga kekabu ialah ‘Bombacaceae’.

Pokok kekabu sesuai dalam cuaca jenis monsun, iaitu bermusim kemarau dan tengkujuh yang
nyata. Di Semenanjung Malaysia, pokok kekabu paling banyak terdapat di negeri Perak dan
tidak banyak terdapat dibahagian selatan Semenanjung. Pokok kekabu banyak ditanam di India,
Myanmar, China, Indochina dan Asia Tenggara. Pada masa penjajahan Belanda, pokok kekabu
ditanam dalam barisan di tepi jalan dan dijadikan sebagai tiang untuk talian telefon.

Banir pokok kekabu adalah besar kerana ia berdekatan dengan tanah manakala bahagian tengah
pula berbentuk tirus dan bulat, dahan pula tumbuh secara mendatar dan tersusun bertingkat-
tingkat. Ada kala diameter banirnya berukuran dari satu hingga dua meter. Manakala kulitnya
merekah-rekah dan sesetengahnya jenis berduri.

Bunganya berukuran 4cm lebar, bewarna putih kekuningan, mempunyai bentuk yang cantik dan
dihasilkan dalam jambak pada hujung ranting. Bunga kekabu kembang lebih kurang 20 minit,
bunga yang berbau susu ini disukai oleh kelawar dan keluang pada waktu malam.

Buah kekabu ialah sejenis buah pepisang. Buahnya dapat mencapai 15cm panjang atau lebih,
tergantung seperti timun pada hujung ranting. Warna buahnya hijau semasa muda dan berubah
menjadi perang hingga hitam apabila masak dan merekah dari pangkal pucuk. Buah ini terbahagi
kepada 5 bahagian. Buahnya akan mencapai saiz maksimum dalam masa 30 hari tetapi
mengambil masa tiga bulan untuk masak.

Daunnya tumbuh rapat pada hujung ranting dan gugur serentak. Daunnya luruh tidak tentu masa.
Ada masanya daunnya luruh serentak. Kadang-kadang satu bahagian panjang.

Setiap kuntum bunganya ada salut bunga yang pecah lima. Rangginnya berwarna putih dan
berbulu di sebelah luar. Bulu-bulu ini adalah lebih kurang satu sentimeter panjang. Ia berbunga
apabila daunnya telah habis gugur. Bunganya kecil berwarna putih merah jambu dan ia
berjambak-jambak lebih kurang 20 sentimeter 20 sentimeter, kulitnya berwarna coklat dan tajam
hujung pangkal. Dalamnya terdapat kekabu putih atau kekuningan dan biji-biji hitam yang
hampir serupa dengan biji kapas.

Kualiti kekabu bergantung kepada cara dan proses mengasingkannya daripada biji dan empulur.
Kekabu sering digunakan untuk membuat tilam dan bantal. Kekabu juga disebut sebagai kapuk.
Hasil daripada pokok kekabu ialah serabut yang juga disebut sebagai kapuk. Kapuk digunakan
untuk membuat bantal, tilam, kusyen, jeket pengapung dan sebagainya. Antara lain, sehingga
kini, kekabu masih digunakan sebagai isian bantal dan tilam cara tradisional. Bantal atau tilam
yang disi dengan kekabu mampu bertahan sehingga 20 tahun, tetapi ia perlu dijauhkan dari air,
dan dijemur dan dipukul dengan pemukul rotan bagi menyingkir debu kekabu yang telah hancur.

Durian (Thurian)

Scientific name: Durio zibethinus L.

Season: May to August

Beginning in May and extending through August, the distinctive, smell of Durian fills the air in
Thai markets To Thais, the stink is a welcome odor. They regard durian as the king of fruits, well
worth the high price it commands.

Some visitors, are offended by the smell and never try the creamy golden flesh hidden within the
spiny exterior missing one of the great pleasures of fruit eating.

Thai durians are noted for their subtle flavor and smooth texture. Three of the most popular
varieties of the several dozen to choose from are: the cha ni, the kan yao, and, most prized of all,
the mon thong.
Pendebungaan

Pengenalan
Tumbuhan juga menjalankan pembiakan. Terdapat dua jenis pembiakan
yang dilakukan oleh tumbuhan iaitu:
  a) Pembiakan Aseks
  b) Pembiakan Seks

Pembiakan aseks pada tumbuhan telah dibincangkan dalam topik pertama. [

klik ]. Terdapat 2 jenis pembiakan aseks sahaja yang dilakukan oleh
tumbuhan iaitu:
  a) Pembentukan spora
  b) Pembiakan vegetatif

Pembiakan aseks ini biasanya dilakukan oleh tumbuhan tidak berbunga

seperti paku pakis, lumut, cendawan, mukor. Sesetengah tumbuhan
berbunga boleh juga membiak secara aseks khususnya melalui pembiakan
vegetatif. Contohnya bunga raya, rumput dan orkid.

SEMUA TUMBUHAN TIDAK BERBUNGA MEMBIAK SECARA ASEKS.

BUKAN SEMUA TUMBUHAN BERBUNGA MEMBIAK SECARA SEKS

PEMBIAKAN SEKS DALAM TUMBUHAN DILAKUKAN OLEH TUMBUHAN

BERBUNGA SAHAJA

Pembiakan seks pada tumbuhan dilakukan oleh tumbuhan yang mempunyai

bunga. Terdapat dua jenis bunga iaitu:
  a) Bunga uniseks
  b) Bunga biseks

Fungsi utama bunga ialah menghasilkan biji benih atau buah yang
megandungi biji benih. Bunga merupakan pucuk yang diubahsuai menjadi
organ pembiakan.
Struktur Bunga

Secara umumnya, sekuntum bunga mengandungi 4 bahagian:

  a) Sepal
  b) Ranggi
  c) Stamen
  d) Pistil

Bunga disokong oleh satu tangkai dinamakan pedisel. Hujung pedisel

membengkak membentuk pudung.

Fungsi Struktur Bunga

Bahagian Penerangan Fungsi

Pedisel Tangkai bunga Menyokong bunga
Menyangga 4 struktur
Bahagian bengkak di
Pudung utama bunga iaitu Sepal,
hujung pedisel
Ranggi, Stamen dan Pistil
Salut bunga berwarna
Melindungi pusaran bunga
Sepal hijau dan terletak di
ketika peringkat kudup
bawah ranggi
Biasanya merupakan
Menarik perhatian haiwan
bahagian paling besar
Ranggi khususnya serangga dan
pada bunga dan berwarna
(Petal) melindungi kudup bunga
cerah atau berwarna-
(bagi sesetengah bunga)
warni
Organ pembiakan jantan
tumbuhan. Terdiri
Stamen daripada  
  a) Anter
  b) Filamen
Anter Pundi yang mengandungi Menghasilkan butir
butir debunga dan terletak debunga (mengandungi
 dihujung filamen gamet jantan tumbuhan)
Tangkai halus dan Menghasilkan butir
Filamen panjang yang memegang debunga (gamet jantan
anter tumbuhan)
Organ pembiakan betina
Terdiri daripada
Pistil   a) Stigma  
  b) Stil
  c) Ovari
Bahagian atas pistil yang Membolehkan butir
Stigma
melekit dan berbulu debunga melekat padanya
Menyokong stigma pada
Salur panjang yang
Stil kedudukan terbaik untuk
memegang stigma
menerima butir debunga
Menghasilkan ovul
Bahagian membengkak (mengandungi gamet
Ovari
pada pangkal stil betina tumbuhan) dan
melindunginya
Nektar Mempunyai madu sebagai
(madu makanan kepada Tidak mempunyai madu
bunga) serangga
Mempunyai bau sama
Bau Tidak mempunyai bau
ada wangi atau busuk

Jenis Bunga
Terdapat dua jenis bunga iaitu:
  a) Bunga Uniseks
  b) Bunga Biseks

Bunga uniseks ialah bunga yang mengandungi hanya satu organ pembiakan
sahaja sama ada organ pembiakan jantan atau organ pembiakan betina.
Contohnya ialah pokok betik, jagung dan kelapa sawit.

Bunga biseks ialah bunga yang mengandungi kedua-dua organ pembiakan

iaitu organ pembiakan jantan dan organ pembiakan betina. Contohnya ialah
bunga padi, semarak api dan durian

Pendebungaan dan Persenyawaan

Pendebungaan ialah proses pemindahan butir-butir debunga yang matang
dari anter ke stigma

Persenyawaan ialah percantuman di antara gamet jantan dan gamet betina

untuk menghasilkan zigot.
Pendebungaan dan Persenyawaan Dalam Bunga [ Klik Untuk Gambar ]
Anter mengandungi gamet jantan. Apabila anter telah matang, ia akan
pecah dan membebaskan butir debunga. Agen pendebungaan akan
membantu memindahkan butir debunga dari anter ke stigma.

Apabila butir debunga jatuh ke atas stigma (di bawa oleh agen
pendebungaan), butir debunga akan menghasilkan tiub debunga. Tiub
debunga memanjang melalui stil menuju ke arah ovul. Gamet jantan akan
menuruni tiub debunga ini untuk bertemu dengan gamet betina di dalam
ovul.

Tiub debunga akan tumbuh memanjang dan menembusi dinding ovari untuk
masuk ke dalam ovul bagi membolehkan persenyawaan berlaku.

Ovul yang disenyawakan akan berkembang membentuk biji benih. Ovari

pula akan berkembang membentuk buah. Sepal, ranggih, stamen, stigma
dan stil akan layu dan gugur.

Agen Pendebungaan
Agen pendebungaan ialah agen yang membantu memindahkan butir-butir
debunga dari anter ke stigma.

Agen pendebungaan ialah:

  a) Air
  b) Angin
  c) Haiwan (Serangga dan bukan serangga)

Air
Bunga yang didebungakan oleh air mempunyai ciri-ciri berikut:
  a) Bunga boleh terapung/terampai dalam air
  b) Bunga yang banyak, kecil, ringan dan mampu menahan tindakan air

Angin
Bunga yang didebungakan oleh angin mempunyai ciri-ciri berikut:
  a) Saiz bunga kecil
  b) Warna bunga putih atau pudar
  c) Butir debunga mudah dibawa angin dan stigma bunga betina bersifat
melekit

Haiwan
  a) Bunganya boleh menarik perhatian haiwan
  b) Mempunyai nektar (madu) sebagai makanan haiwan
  c) Butir debunga mudah melekat pada badan atau kaki haiwan
Perbandingan Ciri Bunga Yang Didebunga Oleh Angin dan Serangga

Ciri Bunga Oleh Serangga Oleh Angin

Berwarna cerah untuk
Berwarna putih atau
Ranggi menarik perhatian
pudar
serangga
Besar untuk menarik
perhatian dan
Saiz bunga Kecil
memudahkan serangga
hinggap di atasnya
Pendek dan keras bagi
Panjang dan lembut bagi
memudahkan butir
Filamen memudahkan butir
debunga melekat pada
debunga ditiup angin
kaki atau badan serangga
Kecil dan melekat dengan
kuat pada filamen supaya
Anter Besar yang bersendi
tidak gugur apabila
disentuh oleh serangga
Kedudukan Menjulur keluar dari
Di dalam bunga
Stamen bunga
Pendek dan melekit bagi
memudahkan butir
Panjang, besar dan
Stigma debunga pada badan
berbulu
serangga melekat pada
stigma
Panjang untuk
Pendek supaya stigma
Stil menjulurkan stigma
berada di dalam bunga
keluar dari bunga
Kedudukan
stil dan Di dalam bunga Di luar bunga
stigma
Bersaiz besar, kasar, Bersaiz kecil, ringan,
melekit dan bilangannya mempunyai pundi-pundi
Butir
sedikit kerana udara dan bilangannya
debunga
pendebungaan oleh banyak supaya mudah
serangga mudah berlaku diterbangkan oleh angin

Jenis Pendebungaan
Terdapat dua jenis pendebungaan iaitu:
  a) Pendebungaan Sendiri
  b) Pendebungaan Kacuk
Pendebungaan sendiri ialah pemindahan butir debunga dari anter ke stigma
dalam bunga yang sama.

Pendebungaan kacuk ialah pemindahan butir debunga dari anter ke stigma

dalam bunga dari jenis yang sama pada induk yang sama atau induk yang
berlainan.

Pendebungaan kacuk lebih baik berbanding pendebungaan sendiri kerana:

a. Menghasilkan buah yang lebih bermutu sama ada dari segi saiz, rasa
atau kelebatannya
b. Menghasilkan biji benih yang bermutu iaitu cepat mencapai tempoh
matang
c. Pokok yang dihasilkan mempunyai daya tahan penyakit yang tinggi

Contoh hasil pendebungaan kacuk ialah:

a. Jagung Masmadu - lebih manis dan lebih besar dari induknya

b. Padi MR103, MR 106 - berbuah lebih lebat
c. Tenera - kacukan kelapa sawit Dura dan Pesifera - hasilkan minyak
yang banyak dan lebih bermutu

NOTA 

Pendebungaan 

1. Pendebungaan ialah satu proses pemindahan debunga daripada anter ke

stigma.
2. Pendebungaan boleh berlaku dibantu oleh agen-agen pendebungaan seperti
angin, haiwan dan air.
3. Pendebungaan boleh berlaku dengan dua cara iaitu pendebungaan sendiri dan
pendebungaan kacuk.

 
 

Agen Pendebungaan 
1. Agen pendebungaan tumbuhan ialah angin, serangga dan air.
2. Perbandingan antara agen pendebungaan angin dengan serangga:

Struktur Agen Angin Agen Serangga

1.   Tangkai Panjang Pendek
2.   Saiz bunga Kecil Besar
3.   Petal  Berwarna putih/pudar Berwarna terang
4.   Nektar Tidak menghasilkan nektar Menghasilkan nektar
5.   Bau Tidak berbau Berbau harum
6.   Stamen Filamen panjang dan anter Filamen pendek dan anter
besar kecil
7.   Debunga Bilangan banyak, kecil dan Bilangan sedikit, besar dan
ringan melekit
8.   Stigma Panjang, berbulu dan Pendek dan melekit
terdedah
9.   Stil Panjang Pendek