You are on page 1of 3

Naskah Darmawacana SMAN 2 Semarapura

Pinih ajeng titiang ngaturang suksmaning manah antuk galah sane katiba ring sikian titiang
nyarengin pacentokanne puniki.

Panureksa sane wangiang titiang, bapak ibu guru taler para sisya pamilet pacentokan
Darmawacana sareng sami sane dahat suksamayang titiang. Sadurunge titiang ngelanturang
atur, pinih riin lugrayang titiang ngaturang pangastungkara panganjali

“Om Swastiastu”

Kaping ajeng ngiring sareng ngaturang puja pangastuti ring Ida Hyang Parama Kawi ,
santukan mawit saking keledangan lan wara nugrahan Ida, titiang ping kalih ida dane sareng
sami prasida rauh ring galah lan genah sane becik puniki.Lugrayang taler titiang matur atur
samatra indik “Nenem sane Tunggal”

Iriki ring jagat Bali wenten pamargi matetenung, sinalih tunggil ipun wantah metetenung
masa. Yaning ring sasih Karo (sawatare bulan masehi Juli-Agustus) ceciren ipun dingine tan
kadi-kadi sakewanten nenten wenten sabeh sane tedun. I taru poh taler sampun ngawitin
tumbuh ron ipun. Sakewanten mangkin sampun matiosan caciren sasih karone punika.
Yadian sampun wengi sakewanten kantun banget pisan dingine, bilih-bilih sabehe taler tedun
bales pisan tan nganutin kadi masaning sasih karo. Sakeng bales sabehe, wetu raris blabur
ageng nganyudang sekancan sane kalintangin. Punika sane ngawinang sungkawa para janane
iriki ring jagat Bali taler ring dura Bali.

Sane ngawinang sungkawa para janane ring sajebag jagate wantah kalintang banget obah
masane. Blabar sane kasarengin oleh angin ngarendehin katah genahe, ring padesaan, ring
kota, ring pegunungan taler ring pasisir. Puniki wantah pangrandan Pemanasan Global sane
nibenin jagate puniki. Sane kabaos pemanasan global inggih punika suhu ring jagate puniki
sayan nincap duaning pamedalan gas rumah kaca ring atmosfer sane sayan nincap.
Pemanasan Global puniki janten pacang karuntutin oleh obahnyane kerta masa minakadi
sayan nicap sabehe ring sinalih tunggil wewidangan jagat sane ngawinang blabar yadian
tanah abing sane embid. Sakewanten ring genahe siosan kekirangan toya, kekirangan sabeh
ngantos tuh seling kawentenan tanahe.
Naskah Darmawacana SMAN 2 Semarapura

Pemanasan Global puniki sayan nincap duaning gas karbon dioksida sane bangen nincap. Gas
karbondioksida puniki wantah gas sane marupa andus sane medal sakeng pabrik, wana sane
puun, lan asep lanjaran. Wana-wana sane ngisep kawentenan ipun gas karbondioksida
sampun sayan ngidikang duaning taru-tarune akeh sane kapademang.

Kawentenan aab jagat kadi mangkin puniki sampun kasurat ring lontar-lontar ring Bali
minakadi Lontar Purwa Somi Tattwa lan lontar Catur Yuga. Makakalih lontar puniki nyurat
kawentenan jagat sane sampun nenten malih anut ring kerta masa. Sasuratan sane mungguh
ring lontare punika minakadi sasih labuh salah masa, ujan tan manut gati, surya mimba
mapanes (surya lan wulan ngawetuang caya panes).

Duaning kadi punika banget pangrabdan pemanasan global punika, patut sane mangkin
madabdab sapunapi antuk mangda nenten sayan-sayan mangetang kasinangkaon sane
panggih pungkuran. Pemargin lingsir-lingsire ring Bali sane sakeng riin patut tulad inggih
punika “Bhuwana Sawitra”. Pamargi Bhuwana Sawitra puniki melarapan antuk nenem
pamargi sane kabaos Sad Kertih munggah ring lontar Purana Bali.

Kaping siki Atma Kertih.


Atma Kertih puniki wantah pamargi nyuciang Ida Sang Hyang Atma sakeng Tri Guna.
Pamargi nyuciang Ida Sang Hyang Atma puniki melarapan antuk ngamargiang “sawa
wadana” lan “atma wadana” kalanturang antuk ngalinggihang Dewa Hyang.
Kaping kalih Samudra Kertih, puniki pamargi miara kasukertan lan kasucian segara
melarapan antuk upacara melasti, nganyut, mapakelem, miwah sane lianan. Pemargi melasti
puniki sinalih tunggil sane kamargiang nyabran a warsa ritatkala nyangra panyepian. Wenten
sane ngemargiang melasti sadurung panyepian minkadi ring Klungkung wenten taler sane
ngemargian melasti sesampun panyepian minakadi ring wewidangan Gianyar.
Kaping tiga Wana Kertih, puniki pamargi miara kasukertan wana melarapan antuk
ngaturang aci ring wewidangan wana mangda taru lan sekancan baburon sane wenten sida
maurip sakewentenan ipun. Manut lontar Pancawati wenten kebaos kawiguna wana sane
mawasta Wana Asri, inggih punika: Maha wana, Tapa wana, Sri wana.
Maha wana wantah wana sane ageng sane dados stitining lan panyangra kahuripan sami.
Tapa wana wantah wana pinaka genah ida sang sane ngemargiang wanaprasta makarya
Naskah Darmawacana SMAN 2 Semarapura

patapan utawi pasraman. kaping tiga kabaos Sri wana inggih punika wana sane anggen
ngwangun kasukertan ekonomi.
Kaping pat Danu Kertih, pamargi miara kasukertan toya sajaba toya segara minakadi toya
klebutan, danu, tukad, miwah sane lianan. Pemargi melarapan antuk ngaturang aci pakelem
ring wewidangan danu pinaka sinalih tunggil miara kasukertan toyane.
Kaping lima Jagat Kertih, puniki pamargi miara kasukertan pakraman melarapan antuk
ngelaksanayang Satya ngwangun kabecikan keraketan pasewitran para jana Hindune
melarapan antuk Desa Pakraman lan Tri Hita Karana. Tri Hita Karana punika wantah
pemargi sane tatiga sane anggen ngulati “hita” kasubagian. Pinih ajeng subaktine ring Ida
Sang Hyang Widhi, kaping kalih raket saguluk sagilik pasewitrane ring wargi, lan kaping
untat miara kasukertan jagat palemahan.
Kaping untat Jana Kertih, puniki pamargi yasa kerti suang-suang jana iriki ring jagate
mangda prasida dados sujana.

Kadi punika wiakti kawigunan lan kaluwihan Sad Kertih punika. Janten nenten pacang
pangguh sukertane yening kemargiang niri-niri dwaning maka nemnem puniki raket paiketan
ipun lan sami maduwe untung tatujon sane utama. Duaning kadi asapunika, mangda pangguh
sane kabaos jagat kerta nenten malih keni baya, maka nemnem yasa kertine puniki patut
margiang duaning nemnem puniki tunggal ika nenten dados kapasahang.

Inggih para panureksa taler ida dane sane rauh ring pacentokan puniki, wantah asapunika
prasida antuk titiang ngaturang samatra sane maurda nemnem sane tunggal. Janten sampun
dwaning kawimudan titiang, akeh sane tan manut ring kayun, katah sane latah, dumogi ida
dane sareng sami sueca ngampurayang.
Pinih untat sineb titiang antuk Paramasanti
“Om Shanti, Shanti Shanti, Om,

You might also like