Nota Sistem Perpaipan

SISTEM BEKALAN AIR DARI LOGI PEMBERSIHAN
KE RUMAH
SISTEM AGIHAN AIR
1. Paip Induk Utama

- paling penting
- membawa air dari stesen pam air kepada paip induk yang
lain.
- pengguna tidak dapat air terus kecuali dari:
. paip sekunder
. paip perkhidmatan
2. Paip Induk Sekunder

- paip yang menyambungkan paip induk kepada paip
perkhidmatan.
- paip perkhidmatan bekal air terus kepada pengguna
abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -1-

3. Paip Induk Perkhidmatan
- paip yang membekalkan air ke sesuatu kawasan
- hanya memadai bawa air ke kawasan itu sahaja
Hujung paip dipasang kunci air

(stopcock)
Paip
Kemudian, pemasangan paip bekal
Induk
disambung dari kunci paip hingga
ke bangunan
Pemasangan paip hubung dilakukan
semasa kerja- kerja pembinaan
Paip Hubung di tapak
Kunci air
Paip Perkhidmatan
Penyukatan Air (Metering)
Kegunaan : Sukatan kuantiti air yang melalui paip

Pemasangan : Diletakkan di sempadan bangunan,
selepas kunci air
Tekanan Air :1-1.4 kg/cm²
Spesifikasi Pemasangan : Membuat ‘chamber’ Meter (Malaysia)
- batu berukuran 13.5cm
- 1.5cm tebal (precast concrete)
- bahagian luar di render dengan simen

PENYIMPANAN AIR
- Air dari paip hubung di bawa terus ke tangki simpanan air melalui paip
bekal
- Hanya pili yang bekalkan air untuk minuman & masak sahaja mendapat
bekalan air terus dari paip induk (paip bekal)
- Kunci paip perlu dipasang pada paip- paip bekal supaya bekalan air boleh
dikawal
SISTEM AGIHAN AIR
Jenis – jenis paip serta pemasangannya:

Kelas A – digunakan untuk gas /sebagai sesalur kabel-kabel
Kelas B
Kelas C digunakan untuk saluran paip air dan
Kelas D saluran najis
Bahan Perpaipan
a. Plastik
b. Tembaga (copper)
c. Besi bergalvani
a. Besi Galvani:
Kuat (dapat tahan Murah Senang didapati

tekanan tinggi)
Banyak guna di Saiz (6-150 mm)

Malaysia BESI BERGALVANI

b
PLASTIK
Polythene UPVC
boleh lentur (flexible)

UPVC (Unplasticised Poly
digunakan untuk paip air Vinyl Chloride)
bawah tanah Digunakan untuk paip air
bawah tanah
Ringan
Murah
Kuat
Tidak karat
Saiz yang kerap digunakan 21.226.6, 33.4, 42.1, 48.1,
& 60.2
26.6, 33.4, 42.1, 48.1, & 60.2

Senang disambung
Kegunaan untuk bekalan
air sejuk sahaja
Saiz : 1 - 609 mm
CARA SAMBUNGAN
- Polythene : menggunakan Compression Fitting
- UPVC : menggunakan Solvent Welded Joint
- Kedua- dua paip disokong 225 – 500 mm apabila dipasang
mendatar dan 350 – 900 mm dipasang menegak

c.
Digunakan untuk
air sejuk &
Kuat
Tidak panas
Boleh dibengkok karat
semasa sejuk
TEMBAGA (COPPER)
Diguna di atas Saiz : 15, 18, 22, 28

& di bawah Cara Sambungan 35, 42 & 54
tanah i) Capillary & mm
compression
joint
ii) Welding
Sistem bekalan air di rumah
a. Sistem bekalan terus - Air dibekalkan terus ke

rumah melalui paip
perkhidmatan
b. Sistem bekalan tidak terus - Air dibekalkan ke rumah

melalui tangki simpanan air

JENIS-JENIS PAIP YANG TERDAPAT DALAM SISTEM PERPAIPAN DI
RUMAH
 Paip Perhubungan
- menghubungkan paip utama dengan meter air
- membenarkan air masuk ke tangki simpanan air dan
ke bahagian –bahagian dalam rumah
- batang paip diperbuat daripada besi bergalvani (BG)
 Paip Perkhidmatan
- menghubungkan air dari tangki simpanan air untuk
disalurkan keluar dari tangki semasa kerja pembersihan
- membenarkan air masuk ke dalam rumah
 Paip Agihan
- membekalkan air dari tangki simpanan kepada kelengkapan
perpaipan di dalam rumah
- membenarkan air keluar dari tangki
- batang paip diperbuat daripada besi bergalvani (BG) atau PVC
 Paip Cuci
- dipasang pada bahagian dasar tangki untuk
menyalurkan air keluar dari tangki semasa kerja
pembersihan
- batang paip diperbuat daripada besi polivinalklorida (PVC)
 Paip Limpah
- dipasang tinggi sedikit daripada aras penuh air tangki
untuk menyalurkan air limpahan jika berlaku kerosakan pada injap
bebola, batang paip (PVC)
JENIS DAN SAIZ TANGKI
1.Tangki besi bergalvani

- muatan : 18 – 3364 l
- panjang : 457 – 2438 mm
- lebar : 305 – 1524 mm
- tinggi : 305 – 1219 mm
2. Tangki asbestos
- muatan : 17 – 701 l
- panjang : 305 – 1194 mm
- lebar : 305 – 991 mm
- tinggi : 305 – 724 mm
3. Tangki plastik/ fibre glass
- muatan : 18 – 727 l

- panjang : 430 – 1055 mm
- lebar : 305 – 635 mm
- tinggi : 305 – 585 mm
4. Tangki Glass
- muatan : 18 – 727 l
- panjang : 254 – 610 mm
- lebar : 419 – 750 mm
- tinggi : 464 – 845 mm
TANGKI SIMPANAN AIR
Tujuan mengadakan tangki air :

digunakan untuk menyimpan air
menjamin bekalan sekurang –sekurangnya satu hari jika
paip itu rosak.
memenuhi permintaan segera seperti berlaku kebakaran,
gunakan air dari tangki itu dan kemudian dipenuhkan
semula.
Air dibekalkan ke tangki simpanan air melalui paip
perkhidmatan.
Tangki Simpanan Air
Bangunan Besar Bangunan Kecil

- Ditempatkan mengikut zon Tangki selalunya
dengan mengadakan tangki ditempatkan di ruang
asing (break- tank) dan juga bawah bumbung & di
mengambilkira kehendak ruang atas bilik air untuk
bomba & pihak penguasa air. mendapat tekanan yang
baik

BAHAN TANGKI AIR
1. Besi Galvani
- paling banyak digunakan
- murah
- lebih tahan lama jika dicat bahagian dalamnya dengan ‘bituminious
composition
2. Tembaga
- agak mahal
- saiz paling besar hanya untuk menampung air sebanyak
60 gelen sahaja.
- tahan lama tapi tidak berapa kuat
3. Simen Asbestos
- lebih mahal dari besi galvani
- agak berat
- tidak karat
- kadang-kadang menyerap air yang ditakunginya
- mudah pecah jika tidak berhati - hati memasangnya
4. Fibreglass
- banyak digunakan
- ringan dan senang dipasang
- tidak berkarat
- sudut dipermukaan senang dicuci
- tetapi memerlukan tapak yang rata, tidak memadai hanya di
alas dengan alang kayu sahaja
Tangki perlu ditutup untuk mengelakkan pencemaran

Muatan air di dalam tangki bagi rumah kediaman & bangunan
awam adalah 140 – 450 liter.
KELEMAHAN:
i. Memerlukan ruang dan bahan menyokong yang memadai

ii. Mudah kotor

SISTEM BEKALAN AIR DI RUMAH
1. Sistem bekalan terus

 Air dibekalkan terus ke rumah melalui paip perkhidmatan
2. Sistem bekalan tidak terus

 Air dibekalkan ke rumah melalui tangki simpanan air
JENIS-JENIS PAIP DALAM SISTEM BEKALAN AIR DI RUMAH
 Paip Perhubungan
- menghubungkan paip utama dengan meter air
- membenarkan air masuk ke tangki simpanan air dan ke bahagian –
bahagian dalam rumah
 Paip Perkhidmatan
- menghubungkan air dari tangki simpanan air untuk disalurkan keluar
dari tangki semasa kerja pembersihan
- membenarkan air masuk ke dalam rumah
 Paip Agihan
- membekalkan air dari tangki simpanan kepada kelengkapan
perpaipan di dalam rumah
- membenarkan air keluar dari tangki
- batang paip diperbuat daripada besi bergalvani (BG) atau PVC
 Paip Cuci
- dipasang pada bahagian dasar tangki untuk menyalurkan air keluar
dari tangki semasa kerja pembersihan
- batang paip diperbuat daripada besi polivinalklorida (PVC)
 Paip Limpah
- dipasang tinggi sedikit daripada aras penuh air tangki untuk
menyalurkan air limpahan jika berlaku kerosakan pada injap bebola,
batang paip (PVC)

JENIS DAN SAIZ TANGKI
1.Tangki besi bergalvani

- muatan : 18 – 3364 l
- panjang : 457 – 2438 mm
- lebar : 305 – 1524 mm
- tinggi : 305 – 1219 mm
2. Tangki asbestos
- muatan : 17 – 701 l
- panjang : 305 – 1194 mm
- lebar : 305 – 991 mm
- tinggi : 305 – 724 mm
3. Tangki plastik/ fibre glass

- muatan : 18 – 727 l
- panjang : 430 – 1055 mm
- lebar : 305 – 635 mm
- tinggi : 305 – 585 mm
4. Tangki Glass
- muatan : 18 – 727 l
- panjang : 254 – 610 mm
- lebar : 419 – 750 mm
- tinggi : 464 – 845 mm
TANGKI SIMPANAN AIR
Tujuan mengadakan tangki air :

- digunakan untuk menyimpan air
- menjamin bekalan sekurang – sekurangnya satu hari jika paip itu rosak.
- memenuhi permintaan segera seperti berlaku kebakaran, gunakan air
dari tangki itu dan kemudian dipenuhkan semula.
Air dibekalkan ke tangki simpanan air melalui paip

perkhidmatan.
1. Tangki simpanan air untuk bangunan besar:

- Ditempatkan mengikut zon dengan mengadakan tangki asing
(break- tank) dan juga mengambilkira kehendak bomba & pihak
penguasa air.
abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 10 -

2. Tangki simpanan air untuk bangunan Kecil
- Tangki selalunya ditempatkan di ruang bawah bumbung & di ruang
atas bilik air untuk mendapat tekanan yang baik
BAHAN UNTUK MEMBINA TANGKI AIR
1. Besi Galvani
- paling banyak digunakan
- murah
- lebih tahan lama jika dicat bahagian dalamnya dengan
‘bituminious composition’
2. Tembaga
- agak mahal
- saiz paling besar hanya untuK menampung air sebanyak
60 gelen sahaja.
- tahan lama tapi tidak berapa kuat
3. Simen Asbestos
- lebih mahal dari besi galvani
- agak berat
- tidak karat
- kadang-kadang menyerap air yang ditakunginya
- mudah pecah jika tidak berhati - hati memasangnya
4. Fibreglass
- banyak digunakan
- ringan dan senang dipasang
- tidak berkarat
- sudut dipermukaan senang dicuci
- tetapi memerlukan tapak yang rata, tidak memadai hanya di
alas dengan alang kayu sahaja
Tangki ditutup untuk mengelakkan pencemaran

Muatan air di dalam tangki bagi rumah kediaman & bangunan
awam adalah 140 – 450 liter.
KELEMAHAN TANGKI SIMPANAN AIR

i. Memerlukan ruang dan bahan menyokong yang memadai
ii. Mudah kotor

PAIP UTAMA
PAIP PERHUBUNGAN
PAIP PERKHIDMATAN
SISTEM TERUS SISTEM TIDAK TERUS
TANGKI SIMPANAN AIR
JENIS-JENIS PAIP
BAHAN PENYAMBUNGAN
BAHAN PEMASANGAN
PILI DI DAPUR PAIP CUCI PAIP LIMPAH PAIP AGIHAN
SISTEM BEKALAN AIR
A. SISTEM TERUS
i. Membekalkan air terus dari paip perkhidmatan ke tangki simpanan air,

pili dapur, dan pili di luar rumah.
ii. Air yang mengalir melalui sistem ini mempunyai ciri-ciri seperti
berikut:-
• Airnya dan masih baru ( sesuai untuk minuman dan memasak).
• Tinggi tekanan airnya.
• Keburukkan sistem ini ialah sekiranya berlaku ganguan atau
kerosakan pada paip utama sistem terus tidak dapat membekalkan
air.

B. SISTEM TIDAK TERUS
1. Membekalkan air dari tangki simpanan air ke pili-pili tandas atau bilik
air.
2. Air yang mengalir melalui sistem tidak terus mempunyai ciri-ciri seperti
berikut:-
• Airnya telah tersimpan agak lama didalam tangki simpanan air dan
sesuai untuk kegunaan mandi dan membasuh
• Tekanan airnya rendah.
• Keburukkannya sistem ini ialah sekiranya berlaku gangguan atau
kerosakan pada paip utama, tangki simpanan air masih dapat
membekalkan air.
JENIS-JENIS PAIP DAN FUNGSINYA
1. Paip utama
- membawa air dari tangki simpanan air bersih ke rumah.
2. Paip perhubungan
- paip yang menyambungkan paip utama dengan meter air di rumah
3. Paip perkhidmatan
- paip yang menghubungkan meter air dengan tangki simpanan air dan
pili paip di dapur.
4. Tangki simpanan air

- berfungsi menyimpan air untuk kegunaan tandas atau bilik air.
5. Paip agihan
- paip yang membekalkan air dari tangki simpanan air ke kelengkapan
paip seperti singki, alat mandian hujan, tandas dan lain-lain.
6. Paip limpah
- paip yang menyalurkan air limpah keluar jika injap bebola tidak
berfungsi dengan baik.
7. Paip cuci
- paip yang mengalirkan air keluar dari tangki sewaktu kerja
pembersihan dilakukan.

ALATAN TANGAN YANG DIGUNAKAN
DALAM SISTEM PERPAIPAN
1. PERENGKUH PAIP
Alat ini digunakan untuk memegang dan memutar paip yang telah
dibuat benang semasa kerja-kerja penyambungan dan pemasangan.
Sekurang-kurangnya dua perengkuh paip diperlukan. Alat ini kurang
sesuai digunakan pada nat pili dan nat-nat di injap kerana rahangnya
yang bergigi akan merosakkan segi-segi nat berkenaan.
a) Nama-nama bahagian
a) Rahang bergigi
b) Skru pelaras
c) Pemegang
b) Cara menggunakannya

2. PLAYAR GABUNG
 Saiznya ditentukan oleh panjang keseluruhannya.

 Kegunaannya:
(a) Memegang dan mencengkam benda kerja yang leper, bulat, dan
kecil.
(b) Memotong dawai halus.
(c) Digunakan apabila mengikat dengan dawai.
 Cara menggunakannya dengan betul:

(a) Playar tidak harus digunakan untuk mengetatkan bolt dan nat.
(b) Jangan menggunakan playar sebagai tukul untuk mengetuk.
3. PLAYAR MUNCUNG TIRUS
 Saiznya ditentukan mengikut panjangnya.

 Kegunaannya:
(a) Memegang, memasukkan, ataU mengeluarkan benda kerja
pada ruang yang sempit seperti pili.
(b) Mata pemotong boleh digunakan memotong dawai.
(c) Memegang dan membentuk.
 Bahagian hujung alat ini yang berbentuk tirus digunakan untuk
mencapai bahagian kecil pada ruang pili.

4. PEMUTAR SKRU
 Ada 2 jenis pemutar skru iaitu:

(a) Pemutar skru rata
(b) Pemutar skru Philips
 Pemutar skru rata digunakan untuk mengetatkan melonggarkan skru
kepala rata atau berlurah.
 Pemutar skru Philips digunakan untuk mengetatkan melonggarkan skru
Philips.
 Gunakan pemutar skru yang hujung matanya sama saiz dengan alur
kepala skru.
5. SEPANA HUJUNG TERBUKA
 Saiz sepana hujung terbuka ditentukan oleh bukaan hujung dan dikira
dalam ukuran milimeter.
 Kegunaannya:
(a) Menanggal dan mengetatkan nat penyedal.
(b) Membuka dan mengikat kelengkapan di tempat yang lapang.
 Cara menggunakannya:
(a) Pastikan sepana itu betul saiznya.
(b) Sepana hendaklah ditarik ke arah pengguna, bukan
menolaknya.
(c) Jangan mengunakan sepana seperti tukul untuk mengetuk.

6. SEPANA BOLEH LARAS
 Saiz alat ini ditentukan oleh panjang keseluruhan dan bukaan

maksimum antara rahang.
 Kelebihannya ialah bahagian rahangnya dapat diubah bukaannya untuk
disesuaikan.
 Kegunaannya:
(a) Mengetatkan dan membuka kepala pili.
(b) Mengetatkan dan membuka bolt dan nat yang pelbagai saiz.
 Cara menggunakannya ialah:

(a) Memegang hulu dengan tangan kanan.
(b) Melaraskan saiz bukaan sepana mengikut benda kerja.
(c) Meletakkan sepana pada benda kerja dan memutarkannya.
(d) Memutarkan sepana mengikut arah jam untuk membuka nat
dan mengikut arah lawan jam untuk mengetatkan nat.
7. PELOCOK
 Digunakan untuk mengepam keluar kotoran pada perangkap sinki yang

tersumbat.
 Dapat menguraikan endapan-endapan di dalam perangkap sinki.
 Cara menggunakannya :
(a) meletakkan pelocok pada lubang keluar besen atau sinki.
(b) menekan & mengepam sinki beberapa kali sehingga kotoran
keluar.

8. PITA PENGUKUR
 Saiz yang biasa digunakan ialah yang berukuran antara 1 meter hingga
6 meter.
 Mempunyai senggatan metrik.
 Digunakan untuk mengukur paip-paip ketika memotong, membenang,
dan memasang.
9. GERGAJI BESI
 Kegunaannya :
(a) memotong plat keluli.
(b) memotong paip besi bergalvani.
(c) memotong paip plastik.
 Saiz yang selalu digunakan di bengkel ialah 250mm dan 300mm.

 Saiz mata gergaji ditentukan oleh panjang mata & bilangan gigi bagi
setiap inci.
 Dalam setiap 1cm terdapat 5,7,9 @ 12 gigi mata gergaji.
 Ada 2 jenis
a) gergaji besi bingkai tetap
- tidak boleh dipanjangkan @ dipendekkan.
b) gergaji besi bingkai boleh laras
- boleh dipanjangkan @ dipendekkan.

 Cara menggunakannya:
(a) Memasang mata gergaji pada bingkai dengan mata menghala
ke luar pemegang.
(b) Memegang gergaji besi dengan kedua belah tangan.
(c) Benda kerja dipasang serendah-rendahnya pada ragum untuk
mengelakkan benda kerja daripada bergetar & berbunyi bising.
(d) Letakkan gergaji bersudut tepat pada benda kerja.
(e) Menolak dan menarik dengan tekanan yang sama.
10. PEMOTONG PAIP BERODA
Berfungsi untuk memotong paip besi galvani bergalvani, paip plastik dan
objek-objek yang bulat dengan cepat dan tepat.
a) Nama bahagian
i. Roda pandu
ii. Mata pemotong
iii. Bingkai
iv. Skru pelaras
v. Pemegang/Tangkai pemulas
1) Kenakan mata pemotong pada tanda atau tempat yang hendak

dipotong.
2) Pegang bingkai dan pusing tangkai pemulas hingga mata pemotong
mencengkam paip.
3) Pusing pemotong paip beroda satu pusingan dan pusing pemegang
setengah ikatan bagi membolehkan mata pemotong membuat
potongan lebih dalam.
4) Ulang langkah (c) sehingga batang paip terpotong.
5) Pada masa batang paip hampir putus pegang tangkai pemulas
dengan tangan kanan dan bingkai dengan tangan kiri. Ini bertujuan
untuk mengelakkan pemotong paip beroda daripada jatuh terhayun ke
badan murid-murid.

11. RAGUM PAIP YOKE
Berfungsi untuk memegang dan mengapit batang paip supaya tidak

berpusing semasa membenang luar besi galvani. Ia juga digunakan
semasa menyambung dan memasang paip dengan bahan-bahan
penyambung.
Nama bahagian
a) Rahang tetap
b) Rahang bergerak
c) Pemegang tangkai pemulas
d) Skru pelaras
e) Pengunci
f) Bingkai
Cara memasang
a) Muka depan ragum paip yoke hendaklah diletakkan separas dengan
mata kerja sebelum lubang penetap ditebuk dan dibolkan.
Cara menggunakannya
a) Jika hendak memegang batang paip yang panjang buka pengunci
dan masukkan batang paip ke rahang melalui tepi pengunci.
b) Jika hendak memegang batang paip yang pendek, buka rahang
dan masukkan batang paip melalui rahang.
c) Jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke bagi membuat kerja
memotong ialah 12.5 cm
d) Jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke bagi membuat kerja
membenang ialah 10 cm.
e) Jika jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke tidak sesuai, kerja
memotong atau membenang menjadi sukar.

Cara menetapkan batang paip pada ragum paip Yoke
a) Pastikan pengunci mencengkam pada kedudukan yang betul

supaya putaran tangkai pemulas tidak sia-sia.
b) Pusing tangkai pemulas ikut pusingan jam sehingga batang paip
dipegang oleh ragum paip Yoke sekukuhnya.
c) Tolak tangkai pemulas ke belakang ketika hendak memotong paip
atau membenang hujung paip, supaya kerja-kerja memutar alat
pembenang dan memotong paip tidak terhalang
12. KIKIR RATA
 Saiz panjang kikir rata yang biasa digunakan ialah daripada 100mm –
350mm.
 Mempunyai keratan berbentuk segiempat tepat.
 Kegunaannya:
- untuk kerja-kerja menggegas am.
- untuk membuang gerigis luar pada hujung paip yang telah dipotong.
13. KIKIR BULAT
 Saiz ditentukan oleh jarak di antara hujung & bahu.

 Saiz yang lazim digunakan ialah daripada 100mm – 350mm.
 Kegunaannya:
- mengikir & membesarkan lubang di kawasan bulat & bahagian
melengkung.
- membuang gerigis & tepi tajam pada lubang paip selepas batang

paip dipotong dengan gergaji besi @ pemotong paip beroda.
14. PLAYAR CENGKAM RAGUM
 Digunakan untuk mencengkam batang paip bergalvani dengan kuat.

 Mempunyai alat pengunci di belakang yang boleh mengunci benda
kerja.
 Cara menggunakannya:
(a) buka rahang bagi mencengkam benda kerja pelbagai saiz dengan
melaraskan nat pengunci.
(b) cengkaman bleh dilepaskan dengan memicit tuil pelepas.
15. PENGULIR LUAR
 Digunakan untuk membuat ulir luar pada batang paip besi bergalvani.

16. PEMOTONG PAIP PVC
Pemegang
Mata pemotong
Pengunci
Gear pelaras
Rahang
- Berfungsi memotong paip PVC dan paip poli dengan mudah, cepat,
tepat dan kemas.
a) Nama-nama bahagian
1) Pemegang
2) Pengunci
3) Mata pemotong
4) Rahang
5) Gear pelaras
2) Maksimumkan pembukaan rahang yang mengandungi mata

pemotong
dengan menarik kedua-dua pemegang ke arah luar.
3) Letakkan paip PVC yang telah ditanda pada mata pemotong .

4) Rapatkan kedua-dua pemegang supaya mata pemotong menyentuh
permukaan paip.
5) Gerakkan pemegang dengan menggenggamnya dan lepaskan
semula pemegang. Mata pemotong bertindak memotong paip.
Lakukan beberapa kali.
6) Putarkan badan pemotong PVC tanpa mengusik kedudukan mata
pemotong pada badan paip.

7) Pada masa yang sama tuil akan menolak gigi shaft gear pelaras ke
satu gigi yang lain. Mata pemotong akan lebih mencengkam dan
memotong paip dengan mudah.
JENIS- JENIS PAIP DAN CARA PEMOTONGANNYA
1. PAIP BESI BERGALVANI
Ciri - ciri:
 Tahan lebih lama.
 Dibuat daripada keluli lembut yang bersadur dengan bersadur
zinkum.
 Terdapat tiga gred paip BG:

GRED KETEBALAN KOD WARNA KEGUNAAN
A Nipis Coklat Paip limpah
B Sederhana Biru Paip agihan
Paip perhubungan dan
C Tebal Merah
paip perkhidmatan
 Saiz batang paip ditentukan mengikut diameter lubang.

 Diameter paip yang biasa digunakan bagi kegunaan rumah berukuran
13mm
dan 20mm serta panjang 6mm.
 Paip yang digunakan dalam perpaipan industri berukuran
25mm,32mm,38mm dan 50mm.
 Kedua-dua hujung paip ini diulir untuk kerja penyambungan dan
pemasangan.
2. PAIP PVC

 Diperbuat dari plastik polivinil klorida.
 Saiz batang paip ditentukan mengikut diameter lubang.
 Saiz yang biasa didapati ialah :
Bagi kegunaan rumah
o 13 mm
o 20mm
o 25mm
Bagi kegunaan industri
o 32mm
o 38mm
o 50mm
 Panjang piawai sebatang paip adalah 6 meter.
 Paip PVC digunakan bagi paip perkhidmatan, paip agihan, paip
cuci, dan paip limpah.
 Paip ini tidak sesuai digunakan untuk menyalurkan air panas.
 Saiz dan panjang paip jenis ini sama seperti paip jenis bergalvani.
 Ringan , mudah dikendalikan,permukaan bahagian dalam licin, dan
lebih murah.
 Terdapat 2 gred paip PVC iaitu :

1. Tolok biasa – tebal biasa, ukuran diameter ialah
13mm-50mm.
2. Tolok tebal – lebih tebal, ukuran diameter adalah
6mm-25mm.
 Hujung paip tidak boleh di ulir atau dibenang.
3. PAIP POLI.

 Diperbuat daripada plastik poli.
 Penggunaan paip poli semakin meluas dalam kerja perpaipan
kerana harga lebih murah dan lebih mudah untuk melakukan
kerja- kerja penyambungan.
 Paip poli tidak memerlukan bahan pembuangan dan hal ini
menjimatkan kos pemasangan.
 Terdapat pelbagai saiz paip poli yang biasanya digunakan dari
13mm hingga 250mm.
 Paip poli diperolehi dalam dua gred iaitu :

1. Gred piawai yang digunakan untuk pemasangan
paip di rumah.
2. Gred biasa sesuai dugunakan ditapak semaian.
 Paip poli boleh dipotong menggunakan
gergaji besi.
PEMOTONGAN PAIP PVC/ POLI .

Peralatan yang digunakan:
Pensil, meter pengukur, pemotong paip PVC/poli.
Ukuran dibuat dan ditanda menggunakan pensil dan meter pengukur
Alat pemotong dibuka keseluruhannya
Paip PVC dimasukkan ke dalam bilah pemotong
Pemotong digenggam beberapa kali hingga mencengkam paip PVC
Pemotong digenggam sambil dipusing kebawah sedikit demi sedikit
Ulang cengkaman pada pemotong sehingga pemotongan selesai
PEMOTONGAN PAIP BERGALVANI.

Peralatan yang digunakan :
Pensil, meter pengukur, pemotong paip beroda
Ukuran dibuat dan ditanda menggunakan pensil dan meter pengukur
Masukkan paip kedalam rahang ragum paip yoke
Laraskan rahang bergerak supaya ragum paip yoke dapat memegang paip
dengan kukuh
Masukkan batang paip kedalam roda pemotong pada bahagian yang telah
ditandakan
Pemulas dipusing sehingga mencengkam lilitan paip
Letakkan minyak pelincir pada bahagian yang telah dipotong
Bahagian yang telah dipotong
Bahagian yang telah dipotong dikikir dengan kikir rata dibahagian luar dan
kikir bulat dibahagian dalam untuk menghilangkan gerigi pada paip besi
bergalvani
JENIS-JENIS PERALATAN PENYAMBUNGAN PAIP

PENGENALAN:
 Terdapat pelbagai jenis peralatan penyambungan paip yang digunakan
mengikut jenis paip iaitu paip jenis besi bergalvani, paip PVC dan yang
terbaru iaitu paip poli.
 Peralatan penyambungan paip ini digunakan untuk mencantumkan

batang paip dan alat kelengkapan perpaipan seperti pili,alat mandian
hujan serta kepala pemercik air.
JENIS-JENIS FUNGSI
PENYAMBUNG PAIP PENYAMBUNG PAIP
BG PVC Poli Menyambung batang paip dan

alat kelengkapan
perpaipan yang sama
Soket sama diameternya.
Bersaiz 13 mm hingga
50 mm.
CONTOH PENYAMBUNGAN SOKET SAMA
BG PVC POLI
JENIS-JENIS FUNGSI

1. Menyambung batang paip
BG PVC Poli dan alat perpaipan yang
tidak sama diameternya.
2. Saiz 13 mm x 20 mm, 13
Soket pengecil mm x 25 mm dan 20 mm
x 25 mm.
Contoh penyambungan soket pengecil :
BG PVC POLI

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Membuat sambungan
BG PVC Poli bercabang yang sama
diameternya pada sudut
90°.
Tee sama 2. Saiz 15 mm hingga 50
mm.
Contoh penyambungan tee sama :
BG PVC POLI

JENIS-JENIS FUNGSI PENYAMBUNG
PENYAMBUNG PAIP PAIP
1. Menyambungkan paip
BG PVC Poli yang sama
diameternya tanpa
memusingkan paip
Soket penjodoh yang sedia ada.
Tiada
jenis ini
Contoh penyambungan soket penjodoh :

Soket penjodoh

JENIS-JENIS FUNGSI PENYAMBUNG PAIP
PENYAMBUNG PAIP
1. Membuat sambungan
BG PVC Poli bercabang yang berlainan
diameternya.
2. Saiz 13 mm x 20 mm, 13
Tee pengecil mm x 25 mm dan 20 mm
x 25 mm.
Contoh penyambungan tee pengecil :
BG PVC POLI

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Digunakan untuk
BG PVC Poli mengubah arah
sambungan batang paip
yang sama diameternya
Soket 90° sama pada sudut 90°.
2. Saiz 13 mm – 50 mm.
Contoh penyambungan soket 90° sama :
BG PVC POLI

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Mengubah arah
BG PVC Poli sambungan batang paip
yang tidak sama
diameternya pada sudut
Soket 90° pengecil 90°.
2. Bersaiz 13 mm x 20 mm,
13 mm x 25 mm, dan 20
mm x 25 mm.
Contoh penyambungan soket 90° pengecil :
BG PVC POLI

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Menyambung paip PVC

BG PVC Poli kepada alat kelengkapan
paip dan menyambung
Penyuai soket PT paip yang berlainan jenis
seperti PVC kepada BG.
2. Bersaiz 13 mm – 50 mm.
Tiada Tiada
jenis ini jenis ini
Contoh penyambungan penyuai soket PT :
PVC
Penyuai soket PT

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Menyambung paip
BG PVC Poli yang berlainan
jenis seperti paip
BG kepada paip
Penyuai soket injap PVC.
2. Saiz 13 mm – 50
mm.
Contoh penyambungan penyuai soket injap :

Poli
BG/PVC
Poli
Paip BG
Penyuai soket injap
Soket sama BG

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Mengetatkan sambungan
BG PVC Poli paip seperti pada
sambungan tangki dan
tangki simbah.
Nat pengunci 2. Saiz 13 mm – 25 mm.
Tiada
jenis ini
Contoh penyambungan nat pengunci :
Tangki
Nat pengunci

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Menyambung dua jenis

BG PVC Poli penyambung atau alat
kelengkapan yang
berdekatan yang sama
Puting heksagon diameternya.
2. Saiz 13 mm x 50 mm.
Tiada
jenis ini
Contoh penyambungan puting heksagon :
Puting heksagon BG / Poli

JENIS-JENIS FUNGSI
1. Menutup hujung paip atau

BG PVC Poli hujung tee yang tidak
digunakan.
2. Saiz 13 mm – 50 mm.
Palam
Tiada
jenis ini
Contoh penyambungan palam
Palam

BAHAN-BAHAN PENYAMBUNGAN PAIP
1. Bahan penyambungan paip digunakan sebagai bahan tambahan pada

penyambung supaya pemasangan menjadi kukuh dan tidak bocor.
2. Jenis bahan penyambungan yang digunakan ialah pita PTFE ( Poly
Tetra Fluoro Ethylene) dan glu paip PVC (PVC cement solvent)
3. Pita PTFE digunakan untuk penyambungan paip BG. Pita ini lembut dan
berwarna putih. Pita PTFE dililit pada ulir mengikut arah pusingan jam
sebelum bahan penyambung dipasang.
4. Glu paip PVC disapu pada bahagian sambungan supaya sambungan
menjadi lebih kukuh dan tidak mudah bocor.
Contoh simen pelarut:
Contoh Pita PTFE:

Nota Sistem Perpaipan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nota Sistem Perpaipan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SISTEM BEKALAN AIR DARI LOGI PEMBERSIHAN

SISTEM AGIHAN AIR

1. Paip Induk Utama

2. Paip Induk Sekunder

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -1-

Hujung paip dipasang kunci air

Penyukatan Air (Metering)

Kegunaan : Sukatan kuantiti air yang melalui paip

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -2-

SISTEM AGIHAN AIR

Jenis – jenis paip serta pemasangannya:

Kuat (dapat tahan Murah Senang didapati

Banyak guna di Saiz (6-150 mm)

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -3-

boleh lentur (flexible)

26.6, 33.4, 42.1, 48.1, & 60.2

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -4-

Diguna di atas Saiz : 15, 18, 22, 28

Sistem bekalan air di rumah

a. Sistem bekalan terus - Air dibekalkan terus ke

b. Sistem bekalan tidak terus - Air dibekalkan ke rumah

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -5-

JENIS DAN SAIZ TANGKI

1.Tangki besi bergalvani

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -6-

TANGKI SIMPANAN AIR

Tujuan mengadakan tangki air :

Tangki Simpanan Air

Bangunan Besar Bangunan Kecil

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -7-

Tangki perlu ditutup untuk mengelakkan pencemaran

i. Memerlukan ruang dan bahan menyokong yang memadai

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -8-

1. Sistem bekalan terus

2. Sistem bekalan tidak terus

JENIS-JENIS PAIP DALAM SISTEM BEKALAN AIR DI RUMAH

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN -9-

1.Tangki besi bergalvani

3. Tangki plastik/ fibre glass

TANGKI SIMPANAN AIR

Tujuan mengadakan tangki air :

Air dibekalkan ke tangki simpanan air melalui paip

1. Tangki simpanan air untuk bangunan besar:

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 10 -

BAHAN UNTUK MEMBINA TANGKI AIR

Tangki ditutup untuk mengelakkan pencemaran

KELEMAHAN TANGKI SIMPANAN AIR

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 11 -

SISTEM BEKALAN AIR DI RUMAH

SISTEM TERUS SISTEM TIDAK TERUS

TANGKI SIMPANAN AIR

PILI DI DAPUR PAIP CUCI PAIP LIMPAH PAIP AGIHAN

SISTEM BEKALAN AIR

i. Membekalkan air terus dari paip perkhidmatan ke tangki simpanan air,

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 12 -

JENIS-JENIS PAIP DAN FUNGSINYA

4. Tangki simpanan air

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 13 -

abm/ upm SISTEM PERPAIPAN - 14 -

 Saiznya ditentukan oleh panjang keseluruhannya.

 Cara menggunakannya dengan betul:

3. PLAYAR MUNCUNG TIRUS

 Saiznya ditentukan mengikut panjangnya.