Professional Documents
Culture Documents
Pertemuan Ke-14
2
Hirarki Bahasa
n n n ?
a b c ww ?
5
Fungsi Transisi
q1 a b, R q2
( q1 , a) ( q2 , b, R )
6
Fungsi Transisi
q1 c d, L q2
( q1 , c ) (q2 , d , L)
7
Definisi Mesin Turing:
Input Pita
alphabet alphabet
States
M (Q, , , , q0 , , F )
Fungsi State
Transisi akhir
State kosong
awal 8
Konfigurasi
c a b a
q1
9
Time 4 Time 5
x a y b x a y b
q2 q0
10
Time 4 Time 5
x a y b x a y b
q2 q0
Time 6 Time 7
x x y b x x y b
q1 q1
Notasi yg Equivalen : q2 xayb xxy q1 b
12
Initial configurasi: q0 w
string Inputan
a a b b
q0
13
Bahasa yg Diterima
L( M ) {w : q0 w x1 q f x2}
14
Standar Mesin Turing
• Deterministik
15
Mesin Turing
Tape
...... ......
Read-Write head
Control Unit
16
Pita
Read-Write head
17
...... ......
Read-Write head
Time 1
...... a b k c ......
1. Reads a
2. Writes k
3. Bergerak kiri
19
Time 1
...... a b k c ......
Time 2
...... a f k c ......
1. Reads b
2. Writes f
3. Bergerak kanan
20
String inputan
...... a b a c ......
head
...... a b a c ......
head
22
State & Transisi
Bergerak ke kiri
Read Write
(Left)
q1 a b, L q2
Bergerak
Kanan ( Right)
q1 a b, R q2
23
Contoh :
Time 1
...... a b a c ......
q1
State saat ini
q1 a b, R q2
24
Time 1
...... a b a c ......
q1
Time 2
...... a b b c ......
q2
q1 a b, R q2
25
Contoh :
Time 1
...... a b a c ......
q1
Time 2
...... a b b c ......
q2
q1 a b, L q2
26
Contoh :
Time 1
...... a b a c ......
q1
Time 2
...... a b b c g ......
q2
q1 g, R q2
27
Deterministik
Mesin Turing adalah deterministik
q1 q1
q3 a d, L q3
b d, L
...... a b a c ......
q1
a b, R q2 Diterima :
30
Contoh :
...... a b a c ......
q1
a b, R q2
Transisi tdk mungkin
q1
HALT !!!
b d, L q3
31
State Akhir
q1 q2 Diterima
q1 q2 Tdk diterima
32
Penerimaan
a a, R
, L
q0 q1
34
Jawaban
a a, R
, L
q0 q1
35
Time 0 a a a
q0
a a, R
, L
q0 q1
36
Time 1 a a a
q0
a a, R
, L
q0 q1
37
Time 2 a a a
q0
a a, R
, L
q0 q1
38
Time 3 a a a
q0
a a, R
, L
q0 q1
39
Time 4 a a a
q1
, L
q0 q1
40
Contoh yg ditolak
Time 0 a b a
q0
a a, R
, L
q0 q1
41
Time 1 a b a
q0
Transisi tidak mungkin
a a, R Halt & ditolak
, L
q0 q1
42
Tentukan bahasa yg diterima oleh graf
Transisi berikut ini ?
b b, L
a a, R
, L
q0 q1
43
Contoh Loop Tdk Berhenti
Mesin Turing
untuk bahasa aa * b(a b) *
b b, L
a a, R
, L
q0 q1
44
Time 0 a b a
q0
b b, L
a a, R
, L
q0 q1
45
Time 1 a b a
q0
b b, L
a a, R
, L
q0 q1
46
Time 2 a b a
q0
b b, L
a a, R
, L
q0 q1
47
Time 2 a b a
q0
Time 5 a b a
q0
48
kenapa loop tidak berhenti, karena:
49
Contoh Mesin Turing Lainya
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
50
Jawaban :
n n
Mesin Turing untuk bahasa : {a b }
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
51
Time 0 a a b b
q0
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
52
Time 1 x a b b
q1
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
53
Time 2 x a b b
q1
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
54
Time 3 x a y b
q2
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
55
Time 4 x a y b
q2
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
56
Time 5 x a y b
q0
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
57
Time 6 x x y b
q1
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
58
Time 7 x x y b
q1
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
59
Time 8 x x y y
q2
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
60
Time 9 x x y y
q2
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
61
Time 10 x x y y
q0
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
62
Time 11 x x y y
q3
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
63
Time 12 x x y y
q3
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
64
Time 13 x x y y
q4
Halt & diterima
q4 y y, R y y, L
y y, R a a, R a a, L
, L
y y, R a x, R b y, L
q3 q0 q1 q2
x x, R
65
Observasi:
67
Fungsi Komputasi
dengan
Mesin Turing
68
fungsi f (w) mempunyai:
Domain: D Range: S
f (w)
w D f ( w) S
69
Fungsi mungkin mempunyai banyak parameter :
f ( x, y ) x y
70
Domain Integer
Desimal: 0,5
Binary: 101
Unary: 11111
x, y integer
Mesin Turing:
74
x y
Mulai 1 1 1 0 1 1
q0
State awal
75
x y
Start 1 1 1 0 1 1
q0 State awal
x y
Finish 1 1 1 1 0
q f State akhir
76
‘0’ membantu ketika digunakan
Sbg kesimpulan untuk operasi lain
x y
Finish 1 1 1 1 0
q f State akhir
77
Mesin Turing untuk fungsi f ( x, y ) x y
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
78
Contoh eksekusi: Time 0
x y
x 11 (2)
1 1 0 1 1
y 11 (2)
q0
Kesimpulan akhir
x y
1 1 1 1 0
q4
79
Time 0 1 1 0 1 1
q0
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
80
Time 1 1 1 0 1 1
q0
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
81
Time 2 1 1 0 1 1
q0
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
82
Time 3 1 1 1 1 1
q1
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
83
Time 4 1 1 1 1 1
q1
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
84
Time 5 1 1 1 1 1
q1
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
85
Time 6 1 1 1 1 1
q2
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
86
Time 7 1 1 1 1 0
q3
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
87
Time 8 1 1 1 1 0
q3
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
88
Time 9 1 1 1 1 0
q3
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
89
Time 10 1 1 1 1 0
q3
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
90
Time 11 1 1 1 1 0
q3
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
q4
91
Time 12 1 1 1 1 0
q4
1 1, R 1 1, R 1 1, L
q0 0 1, R q1
, L q2 1 0, L q3
, R
HALT & diterima q4
92
Pustaka
1. Tedy Setiadi, Diktat Teori Bahasa dan Otomata, Teknik
Informatika UAD, 2005
2. Hopcroft John E., Rajeev Motwani, Jeffrey D. Ullman,
Introduction to Automata Theory, Languages, and
Computation, 2rd, Addison-Wesley,2000
3. Martin C. John, Introduction to Languages and Theory
of Computation, McGraw-Hill Internatioanal edition,1991
4. Linz Peter,Introduction to Formal Languages &
Automata, DC Heath and Company, 1990
5. Dulimarta Hans, Sudiana, Catatan Kuliah Matematika
Informatika, Magister Teknik Informatika ITB, 1998
6. Hinrich Schütze, IMS, Uni Stuttgart, WS 2006/07,
Slides based on RPI CSCI 2400
93