PKB 3108

KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

TAJUK 8 HURAIAN SUKATAN PELAJARAN MATEMATIK

8.0 SINOPSIS

Topik ini memberi pendedahan kepada pelajar tantang Sukatan Pelajaran

Matematik Pendidikan Khas, rancangan mengajar harian dan format
penulisan rancangan harian

8.1 HASIL PEMBELAJARAN

Di akhir topik ini, anda seharusnya dapat:

1. mengenalpasti komponen-komponen dalam Huraian Sukatan Pelajaran
Matematik
2. Meneliti komponen matematik dalam Huraian Sukatan Pelajaran
Matematik
3. Menyediakan rancangan mengajar harian
4. Membincangkan format rancangan pengajaran harian

8.2 KERANGKA TAJUK

Huraian Sukatan
Pelajaran

Pelaksanaan Pengajaran
Huraian Sukatan Pelajaran Rancangan Mengajar Harian
dan Pembelajaran

69
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

8.3 Pengenalan

Pusat Perkembangan Kurikulum (PPK) talah merangka satu Sukatan Pelajaran

Matematik yang disesuaikan untuk pelajar-pelajar berkeperluan khas bagi
melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan dan berakhlak mulia,
selaras dengan kehendak Falsafah Pendidikan Negara iaitu untuk memberi
pendidikan kepada semua.

8.4 Huraian Sukatan Pelajaran Matematik

Huraian Sukatan Pelajaran merupakan dokumen yang mengandungi perkara-

perkara yang wajib diajar kepada pelajar sepanjang tahun persekolahan.
Sukatan pelajaran disediakan oleh bahagian Pusat Perkembangan Kurikulum ,
Kementerian Pelajaran Malaysia. Ia perlu dikemukakan serta merta apabila
diminta oleh orang-orang yang diberi kuasa seperti Ketua Pendaftar, Jemaah
Nazir dan Pengetua. Jika gagal dan disabit kesalahan boleh didenda.

Rajah 8.1 Huraian Sukatan Pelajaran Matematik

OBJEKTIF KANDUNGAN
1. Pra Nombor Membolehkan murid:
1.1 menamakan objek Klasifikasi objek melalui:
1.1.1 bentuk
1.2 menentukan kumpulan 1.1.2 saiz
objek 1.1.3 warna

Perbandingan objek
1.2.1 panjang/ pendek
1.2.2 besar/kecil
1.2.3 tinggi/ rendah
1.2.4 tebal/ nipis
1.2.5 berat/ ringan
1.2.6 banyak/ sedikit
1.2.7 sama banyak/ tidak sama
banyak
1.2.8 kumpulan lebih/ kurang

2. Nombor Bulat Membolehkan murid:

2.1 menamakan nombor 2.1.1 nombor
2.2 membilang nombor 2.2.1 bilang tertib menaik/menurun
2.3 menentukan nilai nombor 2.2.2 rangkaian nombor
2.4 menulis nombor 2.3.1 nombor mempunyai kuantiti

70

KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK
2.5 menggunakan nombor
3. Operasi tambah Membolehkan murid:
3.1 menyatakan situasi
tambah dalam bahasa
harian
3.2 menambah sebarang dua
nombor
3.3 menulis ayat matematik
bagi operasi tambah
3.4 melengkapkan ayat
matematik bagi operasi
tambah
3.5 menyatakan secara
spontan fakta asas tambah
3.6 menambah sebarang tiga
nombor
3.7 membina cerita
3.8 menyelesaikan masalah
harian yang melibatkan
operasi tambah
4. Operasi tolak Membolehkan murid:
4.1 menyatakan situasi tolak
dalam bahasa
4.2 menolak sebarang dua
nombor
4.3 menulis ayat matematik
bagi operasi tolak
4.4 melengkapkan ayat
matematik bagi operasi
tolak
4.5 menolak sebarang tiga
nombor
4.6 membina cerita
4.7 menyelesaikan masalah
yang melibatkan operasi
tolak
71
PKB 3108
2.3.2 Perbandingan nilai nombor
2.4.1 Simbol nombor
2.4.2 Penulisan nombor dalam
perkataan
2.5.1 Nombor dalam kehidupan
harian
3.1.1 Penyatuan dua kumpulan
3.1.2 Penambahan dengan
membilang semua
3.2.1 Dalam lingkungan fakta asas
3.2.2 Sebarang dua nombor
a. tanpa mengumpul semula
b. dengan mengumpul
semula
3.3.1 Pengenalan simbol (+) dan (=)
3.3.2 Ayat matematik bagi operasi
tambah
a. Bentuk ayat matematik
b. Bentuk lazim
3.4.1 Penekanan kepada operasi
tambah melengkapkan ayat
matematik
3.5.1 Penambahan secara spontan
fakta asas
3.6.1 Sebarang tiga nombor
a. tanpa mengumpul semula
b. dengan mengumpul semula
3.7.1 Cerita daripada ayat matematik
3.7.2 Ayat matematik daripada cerita
3.8.1 Masalah harian yang melibatkan
literasi mudah, cerita, rajah dan jadual
4.1.1 Penolakan melalui proses
pengasingan dua kumpulan
4.1.2 Penolakan dengan mencari
perbezaan
4.2.1 Dalam lingkungan fakta asas
4.2.2 Sebarang dua nombor
a. tanpa mengumpul semula
b. dengan mengumpul semula
4.3.1 Pengenalan simbol (-) dan (=)
4.3.2 Ayat matematik bagi operasi
tolak
a. bentuk ayat matematik
b. bentuk lazim
4.4.1 Penekanan kepada
melengkapkan ayat matematik
operasi tolak
4.4.2 Songsangan fakta
4.5.1 Sebarang tiga nombor
a. tanpa mengumpul semula
b. dengan mengumpul semula

KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK
5. Gabungan dua Membolehkan murid:
operasi 5.1 Membina cerita
5.2 Menyelesaikan masalah
6. Operasi darab Membolehkan murid:
6.1 Menyatakan operasi darab
dalam bahasa harian
6.2 Mendarab sebarang dua
nombor dalam lingkungan
fakta asas
6.3 Menulis ayat matematik
bagi operasi darab
6.4 Melengkapkan ayat
matematik bagi operasi
darab
6.5 Menyatakan secara
spontan fakta asas darab
6.6 Membina cerita
6.7 Menyelesaikan masalah
yang melibatkan operasi
darab
7. Operasi bahagi Membolehkan murid:
7.1 Mrenyatakan operasi
bahagi dalam bahasa
harian
7.2 Membahagi sebarang dua
nombor dalam lingkungan
fakta asas
7.3 Menulis ayat matematik
bagi operasi bahagi
7.4 Melengkapkan ayat
matematik bagi operasi
bahagi
7.5 Membahagi secara
spontan
7.6 Membina cerita
7.7 Menyelesaikan masalah
yang melibatkan operasi
bahagi
8. Wang Membolehkan murid:
8.1 Mengenal mata wng
72
PKB 3108
4.6.1 Cerita daripada ayat matematik
4.6.2 Ayat matematik daripada cerita
4.7.1 Masalah harian melibatkan
literasi mudah, cerita rajah atau
jadual
5.1.1 Pembinaan cerita daripada ayat
matematik
5.1.2 Pembinaan ayat matematik
daripada cerita
5.2.1 Operasi tambah dan tolak dalam
lingkungan fakta asas
5.2.2 Masalah harian yang melibatkan
literasi mudah, cerita, rajah, graf
atau jadual
6.1.1 Pengertian darab dalam proses
tambah berulang
6.1.2 Kenal pasti kumpulan dan ahli
6.2.1 Sifir 1 hingga 9
6.2.2 Darab sebarang nombor dengan
sifir
6.3.1 Pengenalan simbol (x) dan (=)
6.3.2 Ayat matematik bagi operasi
darab
a. bentuk ayat matematik
b. bentuk lazim
6.4.1 Lingkungan fakta asas
6.5.1 Fakta asas darab
6.6.1 Cerita daripada ayat matematik
6.6.2 Ayat matematik daripda cerita
6.7.1 Masalah harian yang melibatkan
literasi mudah, cerita, rajah dan
jadual
7.1.1 Konsep bahagi
a. pengumpulan
b. pengongsian
7.2.1 Dalam lingkungan fakta asas
7.3.1 Pengenalan simbol (+) dan (=)
7.3.2 Ayat matematik bagi operasi
bahagi
7.4.1 Dalam lingkungan fakta asas
7.5.1 Fakt asas bahagi
7.6.1 Cerita daripada ayat matematik
7.6.2 Ayat matematik daripada cerita
7.7.1 Masalah harian yang melibatkan
literasi mudah, cerita, rajah,
jadual atau graf (graf palang)
8.1.1 Wang syiling
8.1.2 Wang kertas
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

Malaysia 8.2.1 Nilai wang syiling

8.2 Menentukan nilai wng 8.2.2 Nilai wang kertas
8.3 Menyelesaikan operasi 8.2.3 Persamaan nilai wang
tambah melibatkan wang 8.2.4 Persamaan nilai wang dengan
8.4 Menyelesaikan operasi harga barang
tolak yang melibatkan 8.3.1 Operasi tambah yang
wang melibatkan wang
8.5 Menyelesaikan operasi a. tanpa mengumpul semula
darab yang melibatkan b. dengan mengumpul semula
wang 8.4.1 Operasi tolak yang melibatkan
8.6 Menyelesaikan operasi wang
bahagi yang melibatkan a. tanpa mengumpul semula
wang b. dengan mengumpul semula
8.7 Membina cerita 8.5.1 Nombor 1 digit dengan sen
8.8 Menyelesaikan masalah 8.5.2 Nombor 1 digit dengan ringgit
yang melibatkan wang hingga RM100
8.6.1 Pembahagian sen dengan
nombor 1 digit
8.6.2 Pembahagian ringgit dengan
nombor 1 digit hingga RM100
8.7.1 Cerita daripada ayat matematik
8.7.2 Ayat matematik daripada cerita
8.8.1 Masalah harian yang melibatkan
nilai wang

9. Masa dan waktu Membolehkan murid:
9.1 Menamakan waktu dalam
satu hari
9.2 Menamakan hari dalam
seminggu
9.3 Menamakan bulan dalam
setahun
9.4 Merekodkan aktiviti dalam
setahun
9.5 Menyatakan waktu dalam
unit jam
9.6 Menyelesaikan masalah
yang melibatkan tempoh
masa
9.1.1 Konsep waktu dalam satu hari
9.1.2 Aktiviti harian mengikut waktu
9.2.1 Hari dalam seminggu
9.2.2 Aktiviti-aktiviti dalam seminggu
9.3.1 Bulan-bulan dalam setahun
9.3.2 Bilangn hari dalam setahun
9.3.3 Bilangan minggu dalam setahun
9.3.4 Bilangan bulan dalam setahun
9.4.1 Tarikh
9.4.2 Jenis peristiwa
a. peristiwa khas
b. peristiwa individu
9.5.1 Muka jam
9.5.2 Unit jam dan waktu
9.5.3 Waktu dalam jam dan minit
9.5.4 Tempoh masa dalam jam dan
minit
9.6.1 Masalah harian

8.5 Komponen-komponen dalam HSP Matematik

Guru perlu memastikan pengajaran matematik difokuskan sepenuhnya kepada

penguasaan kemahiran asas matematik sebelum kemahiran penyelesaian
masalah. Pengajaran kemahiran asas matematik dan penyelesaian masalah
perlu diselaraskan dari awal pengajaran. Komponen kemahiran asas matematik

73
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

berdasarkan HSP ialah asas nombor, nombor bulat dan operasi tambah, tolak,
darab dan bahagi. Komponen HSP matematik masalah pembelajaran boleh
dilihat dengan lebih jelas dari segi objektif dan kandungannya seperti dalam
jadual 8.1.

Berdasarkan Huraian Sukatan Pelajaran Matematik Masalah

Pembelajaran, bincangkan dua contoh kemahiran penyelesaian
masalah dan kepentingan kemahiran tersebut kepada murid
pendidikan
khas bermasalah pembelajaran.

8.6 Perancangan dan Persediaan Mengajar

8.6.1 Pengertian konsep pengajaran

Pengajaran ialah cara-cara yang digunakan untuk menyampaikan bahan yang
hendak diajar. Hasil daripada pengajaran berlakulah peubahan yang relatif kekal
dalam tingkah laku atau pengetahuan hasil daripada pengalaman. Perubahan
merupakan suatu penambahan yang baru, pengukuhan dan pengubahansuaian
yang berlaku terhadap anak dididik.

8.6.2 Keperluan perancangan pengajaran dan pembelajaran

Perancangan perlu dilakukan untuk

 memenuhi masa yang diperuntukan
 menepati kehendak objektif/matlamat
 berkesan sepanjang waktu pengajaran
 menarik perhatian dan tidak membosankan

8.6.3 Objektif pengajaran

Objektif pengajaran matematik mestilah merujuk kepada Huraian Sukatan

Pelajaran Matematik. Guru terlebih dahulu perlu memastikan pelajar telah
menguasai pelajaran lepas. Sekiranya terdapat pelajar yang belum menguasai

74
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

pelajaran lepas, objektif pembelajaran perlu diulang semula. Objektif pengajaran

boleh di tulis dalam bentuk:
 Objektif implisit
o melibatkan perubahan tingkah laku yang ketara seperti :
 memahami
 atau mengetahui
 atau menghargai
sesuatu yang telah diajar
 Objektif eksplisit
o melibatkan perubahan tingkah laku yang boleh dilihat seperti :
 menyenaraikan
 menjelaskan
 memberikan contoh
 menunjukkan cara yang betul terhadap apa yang telah
diajarkan

8.6.4 Buku rekod mengajar

Buku himpunan pelan tindakan guru sebelum mengajar. Berdasarkan SPI Bil
3/1999. Buku rekod mengajar wajib mengandungi dua perkara penting :
 Rancangan Pelajaran Tahunan
o Rancangan berdasarkan taqwim minggu persekolahan.
Mengandungi isi ringkas rancangan penjararan berdasarkan
sukatan pelajaran kebangsaan.
o Butiran yang perlu ada ialah :
 Mata pelajaran
 Tingkatan
 Minggu
 Tajuk/isi
 Objektif
 Kemahiran

75
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

 Nilai dan
 bahan bantuan mengajar
 Rancangan Pelajaran Harian
o Rancangan berdasarkan rancangan Tahunan
o Butiran yang perlu ada ialah :
 Hari dan tarikh
 Mata pelajaran dan tingkatan
 Masa
 Tajuk dan Objektif/kemahiran yang ingin dicapai
 Aktiviti yang dijalankan dan Impak/Refleksi

Buku rekod pengajaran menjadi rujukan dan dokumen penting bagi pihak

 sekolah
 PPD
 JPN
 dan jemaah nazir sekolah

Ia adalah milik sekolah dan mesti dikembalikan dan disimpan oleh pihak sekolah
sebelum cuti sekolah akhir tahun bermula. Ia juga digunakan sebagai sasaran
kerja tahunan untuk menilai prestasi kerja tahunan guru.

Rekod P&P boleh juga disediakan dalam apa jua bentuk yang munasabah dan
sesuaii dengan teknologi semasa. Rekod P&P dan bahan-bahan lain berkaitan
dengan penyediaan rancangan pelajaran tahunan perlu dikemukakan dengan
serta merta apabila dikehendaki oleh pihak yang diberi kuasa.

Kegagalan menyediakan buku rekod pengajaran merupakan satu kesalahan dan

jika disabitkan kesalahan, sesorang itu boleh didenda tidak kurang daripada
RM500 - berdasarkan Peraturan 11(b), Peraturan-peraturan Pendidikan
(Kurikulum kebangsaan)1997 (P.U.A.531)

8.6.5 Jadual Waktu

76
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

Berdasarkan Akta Pendidikan 1996, Jadual waktu mestilah ada

 Senarai mata pelajaran yang diajar kepada murid
 Setiap hari persekolahan
 Nama guru yang mengajar mata pelajaran dan bilangan waktu mengajar
 diluluskan oleh Menteri Pelajaran dan Ketua Jabatan

8.7 Aspek-aspek penting dalam perancangan P&P

Sebelum merancang dan melaksanakan P&P seseorang guru perlulah

1. Mengkaji dan mentafsir sukatan pelajaran secara mendalam
2. Memilih kemahiran-kemahiran dan dan isi pelajaran yang sesuai
3. Merancang pengajarannya
o Set iduksi
o Perkembangan P&P
o Penutup
4. Menentukan strategi P&P
5. Menyediakan bahan bantu pengajaran
6. Menyediakan penilaian

8.7.1 Komponen Pengajaran dan Pembelajaran Matematik

Elemen-elemen yang perlu diambil kira dalam merekabentuk pengajaran ialah

 Objektif pengajaran

77
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

 Strategi pengajaran yang sesuai

 Bahan bantu pengajaran
 Maklum balas pelajar
 Penilaian

8.8 Peringkat Pelaksanaan Pengajaran dan Pembelajaran

Seseorang guru perlu membuat perancangan sebelum dia memasuki kelas

untuk menyampaikan isi kandungan matematik kepada muridnya. Beberapa
perkara perlu dipertimbangkan sebelum melaksanakan pengajaran dan
pembelajaran. Terdapat empat peringkat yang perlu dipertimbangkan iaitu pra
perancangan, perancangan aktif, perancangan semasa dan pasca perancangan.
Perancangan juga perlu mengikut Huraian Sukatan Pelajaran yang telah
ditetapkan oleh Pusat Perkembangan Kurikulum. Manakala aktiviti yang
dilaksanakan pula perlu mengambilkira faktor masa, keupayaan murid,
pengetahuan sedia ada murid, bahan bantu mengajar dan situasi dalam bilik
darjah.

I. Pra perancangan
o Guru mempunyai gambaran mental mengenai
 keseluruhan pengajaran
 pelajar - potensi, pengetahuan sedia ada dan lain-lain
 isikandungan pelajaran
 strategi
 bahan yang diperlukan dan boleh digunakan
II. Perancangan aktif
o Guru perlulah
 menulis rancangan mengajar
 menyediakan nota,
 membina transperansi/power point/model
 memastikan peralatannya masih berfungsi baik dan sesuai
digunakan

78
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

 menyediakan senarai semak

III. Perancangan semasa
o Guru perlu
 mendapat maklum balas tentang kefahaman pelajar
 mengubahsuai mengikut keperluan dan keadaan semasa
 mengaitkan dan mengulangi pelajaran yang lepas
IV. Pasca perancangan
o Guru perlu
 menyedari kelemahan pengajaran
 mengesan kekuatan pengajarannya
 membuat catatan tentang perubahan yang diperlukan

8.8.1 Sumber-sumber pengajaran dan pembelajaran

Sumber ialah bahan yang digunakan semasa proses P&P seperti

 buku teks
 buku rujukan
 buku latihan
 lampiran nota
 Alat audio visual
o LCD
o komputer
o peta
o gambarajah dan
o TV

8.9 Perlaksanaan Pengajaran dan Pembelajaran

Terdapat tiga langkah utama dalam penulisan rancangan pengajaran matematik

iaitu set induksi, perkembangan (penyampaian isi) dan penutup

I. Set Induksi

79
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

o Langkah permulaan dalam proses P&P

o Tujuan - untuk menghasilkan aliran pemikiran dan meransang
minat pelajar agar dapat memberi perhatian kepada pengajaran
yang akan berlaku
o Masa - 5 minit / 10% daripada masa pengajaran
o Teknik - soalan, kejutan, kaitan dengan pelajaran lalu, isu semasa
yang berkaitan, gambar atau bunyi
II. Perkembangan P&P
o Bahagian kedua
o Penyampaian isi pelajaran
1. Teknik penyampaian guru
 disampaikan berperingkat - dari mudah kepada yang
sukar, dari yang konkrit kepada yang abstrak
 suara yang jelas dan terang
 menggunakan pelbagai kaedah dengan mengambil
kira pengalaman dan potensi murid
 berfokus kepada apa yang diajar
 mengamalkan penekanan-penekanan dalam konsep
KBSM/KBSR
 Membuat penilian berterusan
2. Teknik Menyoal
 Soalan yang dikemukakan
3. Penggabungjalinan
4. Penyerapan
5. Pengukuhan
 memberikan latih tubi
 memberikan tugasan / kerja rumah
 mengaplikasikan ilmu, nilai dan kemahiran dalam
aktiviti pembelajaran
6. Pengayaan
 membimbing murid mencari maklumat tambahan

80
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

 menyediakan bahan maklumat tambahan

 menggalakkan murid belajar daripada maklum balas
 membimbing murid membuat jangkaan masa depan
7. Pemulihan
 membimbing murid secara individu
 menggunakan pelbagai bahan
 memberi latihan ulangan
 menggunakan pelbagai teknik pengajaran
8. Penilaian
 pemerhatian
 soal jawab
 perbincangan
 kerja bertulis
 kerja rumah
9. Hasil pembelajaran murid
 memastikan murid dalam keadaan bersedia mengikuti
pelajaran
 melaksanakan pembelajaran arah kendiri (self-
directed)
 mengaplikasikan kemahiran mengambil nota
 mempersembahkan hasil aktiviti pembelajaran
 mendapatkan maklumat daripada pelbagai sumber
 mengemukakan pendapat semasa perbincangan
 berdisplin
III. Penutup
o Bahagian terakhir
o Aktiviti yang dijalankan seperti :

 susulan

i. folio

81
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

i. pengayaan

i. membuat projek
 penilaian objektif pengajaran

i. pemerhatian

i. teknik menyoal

i. memeriksa kerja pelajar

 membuat kesimpulan
 rumusan

i. menegaskan isi-isi penting

ii. memberi cadangan dan panduan untuk murid
meningkatkan kefahaman

i. mencadangkan bahan-bahan yang boleh dirujuk

untuk meluaskan ilmu

i. mengaitkan pelajaran dengan keperluan hidup

seharian

i. mengaitkan pelajaran dengan keperluan peperiksaan

ii. pengubahsuaian pelajaran

82
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

Rajah Proses P&P

Latihan 1

Azlan merupakan pelajar ADHD berumur 10 tahun, telah diajar membaca dan
menulis nombor. Beliau boleh menambah nombor asas tetapi apabila
menolak nombor asas beliau menunjukkan kesalah seperti berikut.

43 56 61
- 26 - 28 - 49
23 32 28

Berdasarkan situasi di atas, terangkan masalah yang dihadapi oleh

Azlan dan sediakan satu rancangan pengajaran harian untuk
mengajar
asas kemahiran menolak dengan menggunakan format RPH yang
betul

Layari laman web untuk mendapatkan maklumat tambahan

Latihan 2

Apakah yang dimaksudkan dengan prinsip pengajaran matematik

83
 PKB 3108
KAEDAH KHAS PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK

”mengajar daripada diketahui kepada yang tidak diketahui”?.

Itu saja yang perlu anda lakukan ...... SELAMAT BERJAYA.

84