BENTUK MUKA BUMI (1)

A. TANAH TINGGI

Bentuk muka bumi di Malaysia ialah kawasan tanah tinggi, tanah pamah, pinggir laut, lembah dan lembangan sungai.

KEISTIMEWAAN MALAYSIA

 Terletak di tengah-tengah jalan perdagangan laut

dan udara antarabangsa dan timur dan barat.
 Terletak di luar Lingkaran Api Pasifik serta bebas
daripada ancaman gunung berapi dan gempa bumi. PETA MALAYSIA DAN IBU NEGERI
 Terlindung dan ancaman ribut taufan oleh
Kepulauan Filipina dan Pulau Sumatera serta Isikan tempat kosong dengan negeri-negeri di Malaysia dan ibu negerinya.
Sulawesi.
 Selat Melaka ialah selat terpanjang di dunia yang
menjadi laluan utama kapal-kapal dan Asia Barat
dan Asia Timur.
 Cuaca panas dan lembap sepanjang tahun
menggalakkan kehadiran pelancong setiap rmasa.
 Kepelbagaian bentuk muka bumi seperti tanah
tinggi, tanah pamah, lembangan sungai, dan
pinggir laut menggalakkan perkembangan
ekonominya.
 B. BANJARAN GUNUNG

 Tanah tinggi meliputi 60 peratus daripada bentuk muka bumi di Malaysia dengan ketinggian melebihi 180 meter dari aras
laut
 Tanah tinggi terdiri daripada banjaran, gunung-ganang, bukit-bukau dan dataran tinggi.
 Malaysia tiada gunung berapi kerana kedudukannya yang terletak di luar lingkaran api pasifik menyebabkan Malaysia
stabil dan bebas daripada gunung berapi dan gempa bumi
 Banjaran gunung di Malaysia terbentuk daripada proses lipatan yang berlaku berates juta tahun dahulu.
 Proses pembentukan bagi banjaran gunung di Malaysia telah terhenti dan kawasan banjaran gunung mengalami proses
gondola akibat hakisan.
 Kebanyakan gunung di Malaysia panjang dan selari serta terdiri daripada batuan granit dan batuan kapur.
 Banjaran gunung yang terletak di tengah-tengah Semenanjung menganjur dari utara ke selatan.
 Di Sabah dan Sarawak, kebanyakan kawasan tanah tinggi terletak di bahagian pedalaman dan menganjur dari barat ke
timur.
 60 peratus bentuk muka bumi Malaysia adalah tanah tinggi.
 Tanah tinggi adalah kawasan yang melebihi 1r80 meter dar aras laut.
 Terdiri daripada banjaran, gunung-ganang, bukit-bukau, dan dataran tinggi.
 Ciri-ciri utama kawasan tanah tinggi di Malaysia ialah:
o Terbentuk daripada proses lipatan kerak bumi
o Stabil daripada kewujudan gunung berapi
o Panjang dan selari
o Terdiri daripada gunung lipat tua
o Terdiri daripada batuar granit dan batu kapur
Namakan banjaran –banjaran berikut:

1
2
17
3 5
8
16
7
6 14 15
4
13

11
12
9 10

1   10  
2   11  
3   12  
4   13  
5   14  
6   15  
7   16  
8   17  
9  

Namakan gunung – gunung tersebut.

Gunung – gunung di Malaysia

Gunung Bintang – kemuncak tertinggi
banjaran bintang ( 1862 m)
Gunung Korbu – Kemuncak tertinggi di
Banjaran Titiwangsa (2183 m)
Gunung Tahan – Tertinggi di Semenanjung
Malaysia (2187 m)
Gunung Benom – kemuncak tertinggi di
Banjaran Benom ( 2107 m)
Gunung Mulu – Taman Negara,gua batu
kapur yang terbesar di dunia
Gunung Murud – tertinggi di Sarawak
(2425m)
Gunung Kinabalu – tertinggi di Malaysia
 dan Asia Tenggara (4095m), Terletak di
Banjaran Crocker

C. SISTEM GUNUNG LIPAT

 Banjaran gunung di negara kita merupakan sebahagian daripada banjaran gunung Asia yang bermula dari Pusaran Pamir
di utara India.
 Banjaran gunung Asia pula terdiri daripada banjaran gunug lipat muda dan banjaran gunung lipat tua yang terbentuk
akibat dari kuasa mampatan yang menyebabkan kerak bumi berlipat-lipat.
 Lanjutan daripada banjaran ini membentuk sebahagian besar banjaran di negara Malaysia.

Banjaran yang terletak

dalam sistem gunung
Iipat muda ialah :
Banjaran Himalaya,
Banjaran Karakoram,
Banjaran Kunlun Shan,
Banjaran Tien Shan,
Banjaran Barisan,
Banjaran Kapuas Hulu,
Banjaran Iran, dan
Banjaran Crocker.
Banjaran Himalaya :
banjaran terpanjang dan
tertinggi di dunia
dengan kemuncak
tertinggi ialah Gunung
Everest (8488 m).
Banjaran Karakoram
pula merupakan
banjaran kedua tertinggi
di dunia.

Pembentukan system gunung lipat

1. Banjaran di Malaysia terbentuk hasil daripada proses lipatan yang berlaku di permukaan bumi.

2. Kuasa mampatan dan tegangan yang berterusan menyebabkan kerak bumi terlipat dan membentuk gunung lipat.
 3. Bahagian lipatan melengkung – lintap mungkum / antiklin
4. Bahagian melengkung ke bawah – lintap lendut / siklin / lembangan sungai

Gunung Lipat Muda

Ciri-ciri Gunung Lipat Muda

 Terbentuk kira-kira 35 juta tahun dahulu.
 Banjaran tinggi dan kasap.
 Tidak stabil kerana terletak di kawasan Lingkaran Api Pasifik yang mewujudkan gunung berapi.
 Terletak di pertembungan plat-plat yang retak dan tidak stabil.
 sistem gunung lipat muda di Malaysia membentuk banjaran—banjaran gunung di Sabah dan Sarawak tetapi bebas daripada
letusan gunung berapi dan gempa bumi kerana terletak di luar lingkaran api pasifik.

Maklumat Tambahan
• Tiga jenis gunung berapi iaitu gunung berapi aktif, gunung berapi pendam, dan gunung berapi mati.
• Contoh gunung lipat muda:
- Gunung Merapi, Gunung Krakatoa, dan Gunung Mamomera di Indonesia
- Gunung Mayon dan Gunurg Apo di Filipina
• Sistem banjaran yang terdapat di Sabah dan Sarawak adalah sebahagian daripada rangkaian sistem gunung lipat muda
yang bermula dan Pusaran Pamir di India menganjur ke timur membentuk banjaran Himalaya, Pergunungan Andaman,
Banjaran Barisan, pergunungan di Kepulauan Borneo membentuk banjarar Crocker dan Kapuas Hulu sehingga ke negeri
Jepun.
• Banjaran gunung di Sabah dan Sarawak terdiri daripada gunung lipat muda, namun pergunungan tersebut stabil kerana
tidak terletak di kawasan Lingkaran Api Pasifik yang membentuk gunung-gunung berapi di lndoresia, Filipina dan Jepun.

Gunung Lipat Tua

 Kawasan pergunungan Malaysia yang stabil menggalakkan pelbagai pusat pelancongan tanah tinggi dibangunkan untuk
meningkatkan sumber pendapatan penduduk dan memperkembangkan ekonomi negara.
 Ciri-ciri Gunung Lipat Tua
• Terbentuk kira-kira 1O0 juta tahun dahulu.
• Banjaran rendah kerana telah mengalami hakisan.
• Stabil kerana proses lipatan telah terhenti.
• Tiada gunung berapi kerana terletak di luar Lingkaran Api Pasifik.

Maklumat tambahan:
• Banjaran gunung di Semenanjung Malaysia bermula dan Pusaran Pamir di benua Asia menganjur ke lndo China
membentuk dataran Tinggi Yunnan menuju ke Banjaran Bilauk Taung di Thailand hingga membentuk Banjaran
 Titiwangsa di Malaysia.
• Contoh gunung lipat tua: Banjaran Appalachian, Amerika Utara ;Banjaran Pennies, Herz di Jerman ; Dataran Tinggi
Welsh di Britain ; Dataran Siberia dan Banjaran Ural di Benua Asia ; Banjaran Titiwangsa di Malaysia

D. KEPENTINGAN KAWASAN TANAH TINGGI DI MALAYSIA

1. Kestabilan tanah tinggi di Malaysia yang bebas daripada ancaman letusan gunung berapi menggalakkan pelbagai aktiviti
dijalankan.

Pelancongan dan
rekreasi

Pertanian hawa
sederhana

Penerokaan sumber
hutan – kegiatan
ekonomi dan
perubatan

Janakuasa
hidroelektrik –
pembinaan empangan

Sumber bahan mentah

– pembinaan

Legeh sungai dan

kawasan tadahan air
utama

Sumber makanan
kesihatan dan baja asli