1

ADAT MELAYUADAT TEMENGGUNG & ADAT PERPATIH

Nama Ahli Kumpulan: Que Jin Ming(K) Lee Peng Hooi Sheh Min Yee Lee Shu Wen Tan Shueai

Kandungan
Adat Perpatih i. Asal-usul

Ciri-ciri iii. Sistem Pemerintahan iv. Pembahagian Harta

ii.

Adat Temenggung

Asal-usul ii. Ciri-ciri iii. Sistem Pemerintahan iv. Pembahagian Harta

i.

Asal Usul
Dibawa masuk ke Negeri Sembilan oleh orang

Minangkabau dari Palembang,Sumatera pada abad ke16. Diasaskan oleh Datuk Perpatih Nan Sebatang dengan nyanyian Asal Usul Adat Perpatih. Diwariskan secara lisan melalui peribahasa dan puisi tradisional.

Ciri-ciri
Bersifat Matriarchal 1. Dalam Adat Perpatih kaum wanita mempunyai

kedudukan dalam masyarakat. 2. Kaum wanita mempunyai hak dan keutamaan dalam mewarisi harta. 3. Nisab keturunan juga dikira melalui suku ibu. Anak perempuan menjadi asas dalam wujudnya suku

Perkahwinan 1. Dalam Adat Perpatih, suami dikenali sebagai orang

Semenda. 2. Bertanggungjawab menyediakan kediaman untuk isteri dan anak-anaknya. 3. Tempat kediaman atau rumah kemudiannya menjadi hak isteri. 4. Perkahwinan melibatkan berlainan suku dan tidak mengalakkan perkahwinan antara sesama suku kerana suku yang sama adalah dianggap bersaudara.

Pentadbiran 1. Bersifat demokrasi. 2. Kuasa dibahagi antara Undang, Lembaga, Buapak, dan

anak buah. 3. Pemilihan ketua dilakukan dengan persetujuan ketua yang berada di setiap peringkat. 4. Anak buah akan memilih Buapak, tiga Buapak pula dipilih oleh Lembaga, Lembaga memilih Undang dan Undang memilih dan melantik Yang Dipertuan Besar.

Sistem Pemerintahan Lapisan Masyarakat

Ketua Negeri

Yang di-Pertuan Besar/Yamtuan Besar

Undang Johol / Undang Rembau / Undang Jelebu / Undang Sungai Ujong

Undang (ketua Daerah)

Lembag a

Ketua Suku Kaum Ketua Perut Ketua Keluarga

Buapak

Mamak

Yang Dipertuan Besar/Yamtuan Besar

Lembaga

Undang

Buapak

Anak Buah

10

Perundangan 1. 2. 3. 4.

5. 6.

Lebih bersifat menyedarkan manusia, bertimbang rasa dan berunsur pemulihan. Kesalahan yang dilakukan boleh ditebus dengan membayar ganti rugi. Ganti rugi mengikut tahap. Orang yang pertama kali melakukan kesalahan akan diadili oleh kaum kerabatnya dan jika tidak bertaubat,dia akan dibuang negeri atau dijadikan hanba abdi. Yang Dipertuan Besar atau Undang sahaja yang boleh menjatuhkan hukuman pembunuhan. Buapak dan Lembaga boleh menjatuhkan hukuman lain.

11

Semangat Kesukuan 1. Ikatan persaudaraan adalah melalui suku .

Setiap ahli keluarga berasaskan kepada suku.

12

Pembahagian Harta
Hartan Pusaka 1. Harta Pusaka Perempuan yang diwariskan kepada

keturunan Perempuan

13

Harta Dapatan 1. Harta Orang perempuan yang diperolehnya sebelum

berkahwin

14

Harta Pembawa 1. Harta Suami yang dibawa ke dalam keluarga baru

setelah berkahwin. 2. Harta ini kekal menjadi hak pihak lelaki sekiranya berlaku penceraian. 3. Harta ini akan diwariskan kepada anak perempuannya sekiranya lelaki tersebut meninggal dunia.

15

Harta Sepencarian 1. Harta suami isteri sesudah berumah tangga. 2. Harta ini akan dibahagikan sama rata apabila

berlakunya penceraian. 3. Akan menjadi harta pusaka apabila sepasang suami isteri meninggal dunia. 4. Jika seorang wanita meninggal dunia,hartanya akan diwarisi oleh saudara perempuannya.

16

17

Asal Usul
Dibawa masuk ke Melaka dari Palembang pada awal

abad ke-15. Disebar ke negeri-negeri Melayu yang lain dengan perkembangan Empayar Melaka. Adat ini dipengaruh oleh unsur-unsur Hindu dan Islam. Banyak Menyentuh hal-hal tentang kesalahan jenayah dan hukumannya,peraturan hamba abdi,warisan tanah,hutang piutang dan perana raja serta pembesar. Menggalakkan perkahwinan sepupu.

18

Sambungan
Diamalkan di semua negeri Melayu kecuali Negeri

Sembilan dan Naning. Disusun oleh Datuk Ketemenggungan, iaitu abang tiri Datuk Perpatih Nan Sebatang di Palembang.

19

Ciri-ciri
Bersifat Patriarchal(bernasab bapa) 1. Kaum lelaki mempunyai kedudukan dalam Adat

Temenggung. 2. Anak lelaki mempunyai hak dalam mewarisi harta. 3. Susur keturunan diperkira dari sebelah lelaki. 4. Lelaki juga berperanan sebagai ketua keluarga.

20

Perkahwinan 1. Dalam Adat Temenggung,perkahwinan dibenarkan

dengan sesiapa sahaja asal tidak mempunyai talian persaudaraan. 2. Sekiranya bercerai dengan talak tiga boleh kembali bersama. 3. Dilarang sams sekali berkahwin dengan pasangan yang berbeza agama.

21

Pentadbiran 1.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Pentadbiran diketuai oleh Raja atau Sultan dan dibantu oleh pembesar dengan jawatan tertentu dan pembesar di peringkat wilayah. Sultan melantik pembesar. Ketua peringkat paling bawah ialah Ketua Kampung. Sultan berperanan sebagai lambang pepaduan antara rakyat dan ketua negara. Anak lelaki sultan merupakan pewaris takhta. Sekiranya tiada anak lelaki, adik lelaki sultan akan mewarisi takhta. Jika kedua-dua di atas tiada, maka Bendanara akan menjadi sultan. Keputusan pentadbiran dilakukan secara mesyuarat antara sultan dengan pembesar.

22

Carta Organisasi Pemerintahan Adat temenggung (Sistem Pemerintahan Perak)

Sultan

Raja Muda

Raja Di Hilir

Raja Kecil Besar

Raja Kecil Muda

Raja Kecil Tengah

Raja Kecil Bongsu ((Putera Sultan yang memerintah)

23

Carta Organisasi Pemerintahan Adat temenggung (Sistem Pemerintahan Melaka)

Ketua Negeri (Sultan)

Bendahara

Temenggung

Orang-orang Besar

24

Perundangan 1. Dalam Adat Temenggung undang-undang jenayahnya

lebih tegas. 2. Bersifat pembalasan. 3. Saksi amat dititikberatkan dalam kes jenayah. 4. Hukuman terhadap pembunuhan ialah balasan bunuh. Raja akan menjatuhkan hukuman.

25

Jenis Undang-undang Yang Diperkenalkan

Hukum Kanun Melaka 1. Menjelaskan Kuasa Raja,pembesar dan rakyat. 2. Menjelaskan hukuman terhadap pelbagai kesalahan. 3. Menjelaskan sistem sosial yang perlu dipatuhi.

26

Undang-undang Laut Melaka 1. Menjelaskan undang-undang atas kapal. 2. Menjelaskan undang-undang pelabuhan Melaka. 3. Menjelaskan pelantikan Sultan dan pembesar negeri.

27

Undang-undang Pahang 1. Menjelaskan kuasa Raja,pembesar dan rakyat. 2. Menjelaskan pelantikan Sultan dan pembesar negeri.

28

Undang-undang Johor 1. Menjelaskan kuasa Raja,pembesar dan rakyat. 2. Menjelaskan pelantikan Sultan dan pembesar negeri.

29

Undang-undang 99 Perak 1. Menjelaskan kuasa Raja,pembesar dan rakyat. 2. Menjelaskan pelantikan Sultan dan pembesar negeri.

30

Semangat

Kesukuan 1. Adat Temenggung tidak ada pengkhususan seperti Adat Perpatih.

31

Pembahagian harta Dalam Adat Temenggung harta milik individu. Pindah milik harta dan penjualan ditentunkan pemilik harta berkenaan.

32

Sekian, Terima Kasih