PE NGAJI AN AM 1

BAB 4: SI STEM PEN TADBIR AN

MALA YSI A

4. 3 PIH AK BER KUASA

TEMP ATAN/ KERAJAAN
TEMP ATAN

NAMA GURU: ENCIK ARIF

Disediakan oleh:
Saifudin…
Ganesan…
Hafizah…
Low Wan Ling…
PENGENALAN:
 Kerajaan Tempatan (KT)/ penguasa tempatan di luar Wilayah
Persekutuan merupakan perkara di bwh bidang kuasa Kerajaan
Negeri (KN).
 KT di Wilayah-wilayah Persekutuan (WP) Kuala Lumpur, Labuan
dan Putrajaya terletak di bwh kuasa Kerajaan Persekutuan (KP).
 Tujuan asas/ utama penubuhan KT:
a) Membantu KN dlm bidang pentadbiran dan penggubalan
undang -undang kecil (undang-undang subsidiari).
b) Memberi peluang kpd penduduk tempatan mengambil
bahagian dlm pentadbiran kwsn mereka.
 Tujuan lain KT:
a) Menyediakan kemudahan rekreasi dan perkhidmatan utk
penduduk setempat.
b) Memastikan keputusan dibuat dgn cepat dan selaras
dgn keperluan penduduk setempat.
 Menurut Akta KT 1976, hanya terdpt 3 jenis KT:
a) Majlis Bandar Raya (MBR)/ Dewan Bdr Raya(DBR).
b) Majlis Perbandaran (MP). Kwsn bdr
c) Majlis Daerah (MD). Kwsn luar bdr

 Kini, terdpt 145 Pihak Berkuasa Tempatan di Malaysia:

a) 9 buah MBR
b) 32 buah MP
c) 104 buah MD
BIDANG KUASA KERAJAAN NEGERI DAN KERAJAAN
PERSEKUTUAN TERHADAP KERAJAAN TEMPATAN
 Antara kuasa Kerajaan Negeri(KN) terhadap Kerajaan Tempatan:
a) Mengawal sempadan dan status perbandaran.
b) Melantik dan memecat ahli-ahli Majlis-majlis Penguasa
Tempatan termasuk ketua serta timbalan penguasa tempatan.
c) Meluluskan belanjawan dan pinjaman KT.
d) Memberi arahan tentang pelaksanaan dasar agar dpt dipatuhi
oleh KT.
e) Mengesahkan undang-undang kecil yg dibuat atau dipinda
oleh KT.
f) Menggubal sebahagian Akta Kerajaan Tempatan 1976 jika
difikirkan sesuai.
g) Memindakan semua atau sebahagian kuasa KT kpd Menteri
Besar/ Ketua Menteri.
 Kerajaan Persekutuan (KP) melalui Akta Kerajaan Tempatan
memberi kuasa kpd parlimen utk melakukan perkara berikut:
a) Menggubal dasar/ undang- undang KT bagi tujuan
keseragaman.
b) Memberi khidmat nasihat termasuk khidmat nasihat teknikal.
c) Menyalurkan peruntukan kewangan kpd KT.
 Kuasa Autonomi Kerajaan Tempatan.
 KT terletak di bwh bidang kuasa KN.
 Namun, KT diberi kuasa menggubal undang-undang kecil berasaskan:
a) Akta Kerajaan Tempatan 1976
b) Akta Perancangan Bdr dan Desa 1976
c) Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974
 Fungsi utama KT:
a) Memberi perkhidmatan pembersihan longkang dan sampah
dan memotong rumput.
b) Mengawal, menyewa ,dan mengurus gerai mkn, pasar, pasar
mlm/ pekan sehari.
c) Membina dan menyenggara kemudahan rekreasi seperti kolam
renang, gimnasium dan tmn kanak-kanak.
d) Membina lampu trafik, pondok menunggu bas dan tempat letak
kereta.
e) Mengutip cukai harta benda, cukai, dan bayaran perkhidmatan
f) Mengeluarkan lesen kedai mkn, penjaja, lesen pusat hiburan,
permit pertunjukan hiburan dan lain-lain.
 g) Mengubal undang-undang kecil kwsn dan dikuatkuasakan
apabila KN dan KP setuju.
h) Menubuhkan Kumpulan Wang Pihak Berkuasa
Tempatan (KWPBT) dan kawal akaun tersebut tetapi
belanjawan tahunannya mesti mendpt kelulusan KN.
i) Menerima dan melaksanakan arahan-arahan KN.

 Fungsi biasa KT:

a) Memberi perkhidmatan kpd masyarakat.
b) Menjadi wakil kwsnnya dlm membangkitkan isu tertentu.
c) Berperanan sebagai penyelaras kerajaan utk memelihara
undang-undang dan peraturan masyarakat.

 Namun, tugas-tugas KT terbahagi kpd 4 bentuk:

a) Memberi perlindungan kpd penduduk.
b) Menyediakan alam sekitar yg sihat.
c) Menggalakkan perniagaan dan aktiviti setempat.
d) Menyediakan pelbagai perkhidmatan dan kemudahan.
 Bentuk tugas Kerajaan Tempatan

Bentuk Jenis aktiviti

Perlindungan  Mengawal kebersihan dan keselematan dgn
mengawal pencemaran air dan udara, membuat
pemeriksaan makanan dan ubat-ubatan di kedai serta
pemeriksaan timbang dan sukatan di pasar-pasar.
Alam sekitar  Membuat perancangan penggunaan tanah secara
optimum utk mengekalkan keseimbangan sistem
ekologi melalui penyediaan pdg rekreasi, parit dan
saluran najis/ pembentungan, tali air serta kawalan
banjir.
Perniagaan/  Menggalakkan aktiviti ekonomi setempat sebagai
Perdagangan sumber hasil utk KT melalui pembinaan pasar,ruang
perniagaan, tempat berjaja dan sebagainya.

Perkhidmatan  Menyediakan perkhidmatan pembayaran utk

elektrik, air dan sebagainya.
 Jenis-jenis Kerajaan Tempatan.
Jenis KT Majlis Bandar Raya (MBR) Majlis Perbandaran Majlis Daerah
Kriteria (MP) (MD)

Penubuhan  Melalui undang-undang  Melalui (enakmen)  Melalui (enakmen)

khas.
 Diluluskan oleh Majlis
Negara bagi KT
 Mesti pusat pentadbiran
negeri yg telah dinaik taraf.
undang-undang biasa. undang-undang biasa
 Terletak di Pusat  Terletak di luar bdr.
bandar

Diketuai oleh  Datuk Bandar  Yang Dipertua Majlis  Pegawai Daerah

Tempoh  2 tahun  1 tahun  1 tahun

perkhidmatan
Bilangan  lebih 300 000 org  lebih 100 000 org  kurang 100 000 org
penduduk
Sumber  lebih RM 80 juta  lebih RM 10 juta  kurang RM 10 juta
kewangan
setahun
Contoh  Dewan Bdr Raya KL  Majlis Perbandaran  Majlis Daerah
 Majlis Bdr Raya Ipoh Petaling Jaya (MPPJ) Cameron
 Majlis Bdr Raya JB  Majlis Perbandaran Highlands
Nilai  Majlis Daerah Maran
Struktur Organisasi Kerajaan Tempatan
KERAJAAN TEMPATAN

Unit Pentadbiran

Unit Perancangan Pembangunan

Unit Penyelidikan dan Nasihat Unit Teknikal
dan Penyelarasan

Bangunan

Taksiran

Undang-undang

Kesihatan

Jurutera

Saluran Najis dan Perparitan

Bahan Buangan Pepejal

KAKITANGAN KERAJAAN TEMPATAN

Unit-unit Pentadbiran
Pentadbiran  Datuk Bdr/ Yang Dipertua Majlis/ Pegawai
Daerah, Anggota-anggota Majlis, Setiausaha
(Ketua Eksekutif), Ketua dan Timbalan Ketua
Pengarah Tingkat Tertinggi
Perancangan Pembangunan dan  Ketua Penolong Pengarah Satu
Penyelarasan
Penyelidikan dan Nasihat  Ketua Penolong Pengarah Dua

Teknikal  Jurutera Kesihatan Umum

Saluran Najis dan Perparitan  Jurutera Kesihatan Umum (saluran najis)

dan Jurutera Kesihatan Umum (perparitan)

Bahan Buangan Pepejal  Jurutera Kesihatan Umum

 Jawatan penting dlm sesebuah KT

Jawatan Ciri
Datuk Bdr/ Yang Dipertua  Dilantik oleh KN dan boleh disandang oleh
Majlis/ Menteri Besar/ Ketua Menteri.
Pegawai Daerah  Di Wilayah Persekutuan, jawatan dilantik oleh
Menteri Wilayah persekutuan
 Tugas utama: Mempengerusikan mesyuarat dan
memanggil mesyuarat.

Setiausaha  Pegawai utama yg memastikan kelancaran

pentadbiran KT.
 Dilantik oleh KN/ KT.

Pegawai-pegawai  Terbahagi kpd 2 kumpulan:

a) pegawai profesional (teknikal)
b) pegawai pentadbiran
 Terdiri drpd 8-24 org.

Ahli-ahli  Berkhidmat selama 3 tahun

Sumber Kewangan Kerajaan Tempatan
 Tujuan Kerajaan Persekutuan memberi peruntukan kewangan
tahunan kpd KT:
a) Membantu KT menyusun semula pentadbiran
b) Mendptkan alat dan jentera agar dpt memberi perkhidmatan
berkesan kpd penduduk.
 Kriteria yg diambil kira KP dlm memberi kewangan kpd KT:
a) Bilangan penduduk yg menetap di KT.
b) Luas kwsn KT.
c) Jumlah hasil kutipan KT.
 KP boleh memberi peruntukan tambahan utk projek-projek kecil seperti
pembinaan pasar, longkang dan sebagainya melalui permohonan KT.
 Sumber kewangan terpenting KT :
a) Cukai taksiran harta seperti cukai sampah dan cukai pintu
kecuali cukai tanah.
 Sumber lain:
a) bayaran lesen ke atas perdagangan dan perniagaan (seperti
lesen penjaja dan lesen anjing)
b) bayaran pelan
c) bayaran perkhidmatan tertentu kpd org ramai (kemudahan
sukan)
d) faedah simpanan tetap
e) sewaan (seperti gerai kepunyaan KT)
f) bantuan kewangan drpd KN
g) pinjaman
h) denda
LATIHAN
SOALAN 1:

Yang manakah merupakan sumber kewangan Kerajaan Tempatan?

IV. Sewa gerai
V. Cukai tanah
VI. Duit hiburan
VII. Lesen penjaja

I. I dan II
J. I dan IV
K. II dan III
L. III dan IV
JAWAPAN : B
 SOALAN 2:

Pihak manakah yang menyelaraskan dasar-dasar bagi pentadbiran

Kerajaan Tempatan?

A. Majlis Daerah
B. Majlis Perancangan Negara
C. Kerajaan-kerajaan Negeri
D. Majlis Negara bagi Kerajaan Tempatan

JAWAPAN: D
 SOALAN 3 (STPM 2006):

Antara yang berikut, yang manakah pernyataan yang benar tentang

kuasa yang ada pada Pihak Kerajaan Tempatan?
I. Meluluskan pertukaran hak milik tanah
II. Mengeluarkan lesen pemaju perumahan
III. Menamakan jalan dan lorong di taman perumahan
IV. Mengenakan kompaun terhadap kesalahan membuang
sampah.
A. I dan II
B I dan IV
C. II dan III
D. III dan IV

JAWAPAN: D
 SOALAN 4 (STPM 2006):

Antara yang berikut, yang manakah sumber hasil Pihak Kerajaan

Tempatan?
I. Lesen anjing
II. Kutipan zakat
III. Bayaran bil air
IV. Cukai taksiran harta

A. I dan III
B. I dan IV
C. II dan III
D. II dan IV

JAWAPAN: B
 SOALAN 5 (STPM 2006):

Antara yang berikut, yang manakah situasi yang membolehkan

Pihak Berkuasa Tempatan mengeluarkan kompaun?
I. Pengusaha restoran yang tidak menjaga kebersihan premisnya.
II. Pengusaha syarikat makanan ynag menyalahgunakan logo ‘Halal’.
III. Penduduk yang gagal membayar cukai tanah di kawasan bawah
kawalannya.
IV. Penjaja yang mencemarkan anak sungai dengan sampah sarap
perniagaannya.

A. I dan II
B. I dan IV
C. II dan III
D. III dan IV
JAWAPAN: B
SEKIAN
TERIMA
KASIH…