NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU PENGENALAN 1. Subjek kemahiran hidup terbahagi kepada 2 bahagian I. Teras II.

Elektif 2. Bahagian teras diwajibjan semua pelajar mengikuti dan mempelajarinya meliputi kemahiran bahagian a. Reka bentuk b. Elektrik c. Tanaman d. Jahitan e. Kerja paip asas f. Asas perniagaan 3. Bahagian elektif pula terbahagi kepada 4 pilihan iaitu . Pilihan KT - Kemahiran Teknikal I. Pilihan ERT - Ekonomi Rumah Tangga II. Pilihan PD - Perdagangan III. Pilihan SPN - Sains Pertanian 4. Subjek kemahiran dipelajari secara lebih khusus di dalam bengkel atau makmal kemahiran hidup 5. Bengkel atau makmal kemahiran hidup perlulah . Dilengkapi dengan peralatan dan kemudahan untuk proses pembelajaran a. Terdapat ruang yang sesuai untuk pelajar belajar dan membuat latihan b. Peraturan yang diamalkan untuk mengekalkan keselamatan , kebersihan , dan keselesaan untuk belajar dan membuat latihan Peraturan am penggunaan dan keselamatan bengkel kemahiran hidup 1. 2. 3. 4. Masuk setelah mendapat kebenaran dan arahan daripada guru Pakai pakaian yang sesuai dan memakai kasut getah Jangan berlari dan bermain di dalam bengkel Jangan menyentuh alatan dan mesin tanpa mendapat kebenaran dan penyeliaan daripada guru 5. Duduk dan bekerja ditempat yang telah ditetapkan 6. Jika berlaku kemalangan atau kecederaan , segera beritahu guru yang berkenaan 7. Pastikan bengkel dalam keadaan selamat dan selesa ketika penggunaannya dan bersih serta kemas sebelum meninggalkannya.

Pakai pakaian yang sesuai dan kasut getah Keselamatan di bengkel kemahiran hidup 1. Bengkel haruslah memberikan keutamaan kepada keselamatan. 2. Pengguna bengkel mestilah selamat sebelum menggunakan , semasa menggunakan dan selepas menggunakan bengkel dan segala peralatan di bengkel 3. Guru dan pelajar mestilah tahu bagai mana bertindak apabila berlaku I. Kecederaan dan kemalangan II. Kejutan elektrik III. Kebakaran 4. Bengkel perlu ada peti kecemasan yang mengandundi ubat luka dan sapuan untuk lecur serta kain balutan untuk kecederaan ringan. 5. Jika berlaku kecederaan yang serius dan teruk hendakan dilaporkan kepada guru bertugas dan terus dirujuk kepada hospital yang terdekat 6. Bengkel juga mesti mempunyai alat pencecah kebakaran yang berfungsi disetiap bengkel. Alat pencegah kebakaran mestilah digantung ditempat mudah dilihat dan mudah dicapai. 7. Jika berlaku kebakaran besar hendaklah keluar dengan segera mengikut pelan kecemasan kebakaran dan memanggil bomba melalui talian kecemasan 999 8. Jika berlaku sebarang kejutan elektrik, hendaklah dimatikan suis utama terlebih dahulu atau menekan suis keselamatan bengkel 9. Jangan sentuh mangsa kejutan dengan tangan, gunakan kayu kering untuk mengalih mangsa daripada benda atau wayar yang menjadi punca kejutan elektrik NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Reka Bentuk dan Teknologi ASAS MEREKA BENTUK

1. Proses Mereka Bentuk

A. Mengenal pasti Masalah Tiada produk di pasaran Produk sedia ada terdapat kegagalan dan kelemahan Produk sedia ada susah dikendalikan Produk di pasaran besar dan berat Produk sedia ada tidak praktikal dalam cuaca negara ini Produk sedia ada mahal Produk sedia ada tidak menjimatkan masa atau terhad penggunaannya B. Mendapatkan maklumat dan mengumpul idea Data dan maklumat yang diperolehi dengan a. menyiasat b. membaca c. membuat lawatan d. melayari internet e. temuramah Semua maklumat dan data hendaklah direkodkan dalam buku idea. Buku idea ialah buku yang merekodkan tarikh, lakaran, senarai bahan, butir penemuan dan lain-lain perkara yang berkaitan C. Menilai dan memilih idea yang terbaik Kumpulkan semua idea dan lakarkan idea tersebut Analisa dan pilih satu idea yang terbaik D. Pembinaan (perlaksanaan idea) Rancang carta aliran kerja Pilih idea dan lakaran , sediakan bahan yang diperlukan Tentukan bahan dan pengikat yang akan digunakan Pasang setiap bahagian dan bahan dengan tepat dan kukuh Pilih kemasan yang sesuai Gunakan kemasan sewajarnya dan pastikan ia menarik E. Pengubahsuaian Pengubahsuian perlu dilakukan sekiranya a. Terdapat beberapa bahagian produk tidak berfungsi b. Keseluruhan produk tidak berfungsi c. Terdapat bahagian produk tidak selamat dan berbahaya kepada pengguna Ingin membuat penambahan kepada produk sedia ada Ingin membuat tukaran bahan atau jenis pengikat F. Pendokumentasian Satu laporan lengkap secara bertulis Butiran Laporan mestilah mengandungi i. Tajuk

ii. Latar belakang iii. Objektif iv. Deskripsi projek v. Rujukan vi. Lampiran 2. Faktor Reka bentuk A. Fungsi Berfungsi B. Rupa bentuk Menarik C. Kesesuaian bahan Mudah didapati D. Kaedah Pembinaan Tidak merumitkan Tidak membazirkan masa E. Ketahanan Tahan ketika digunakan Tahan ketika disimpan Tidak mudah rosak, patah atau pecah F. Kos produk berpatutan G. Kemasan bersesuaian dengan penggunaan H. Faktor Keselamatan mesra pengguna dan mesra alam Tidak boleh mencederakan dan membahayakan pengguna I. Faktor Kormersial Boleh dipasarkan Mampu manarik pembeli 3. Pencetusan Idea A. Mengenal pasti Masalah B. Mendapatkan maklumat dan mengumpul idea i. melalui pembacaan ii. melayari internet iii. membuat lawatan dan kajian C. Menilai dan memilih idea yang terbaik

4. Melakar A. Tujuan Melakar membantu memperjelaskan rupa dan bentuk cadangan rekaan secara 3D atau 2D B. Ciri-ciri Lukisan Lararan Lukisan lakaran dibuat dengan menggunakan pensil Lukisan Lakaran yang baik haruslah mengandungi

. I. II.

maklumat bahan ukuran panjang dan lebar ukuran tinggi dan tebal

III. jenis penyambung yang digunakan IV. tarikh lakaran V. Skala VI. Dimensi VII. Nama individu/kumpulan VIII. Nama projek C. Jenis lukisan lakaran . Lukisan Oblik Lukisan 3 dimensi yang menggunakan 1 garisan mendatar dan 1 garisan serong bersudut 45 darjah sebagai paksi a. Lukisan Isometrik Lukisan 3 dimensi yang menggunakan 2 garisan tapak 30 darjah sebagai paksi b. Lukisan perspektif Lukisan yang didasarkan kepada suatu titik lenyap atau garis ufuk JENIS BAHAN
1. Kayu

A. Jenis Kayu
I. Kayu Keras i. Cengal ii. Sepetir iii. Kapur II. Kayu Lembut i. Kayu Getah ii. Jelutung iii. Meranti

D. Saiz Kayu
I. Papan Tebal Tebal 38 mm - 100 mm Lebar 150 mm ke atas II. Papan Nipis Tebal 10 mm - 38 mm Lebar 76 mm ke atas

 Panjang 3 m - 6 m III. Kayu Beroti Tebal 38 mm - 100 mm Lebar 75 mm - 150 mm Panjang 3 m - 4 m IV.

Panjang 3 m - 6 m Kayu Jerjak Tebal 20 mm - 38 mm Lebar 25 mm - 76 mm Panjang 3 m - 6 m

E. B. Kecacatan Kayu
IV. Meleding II. Berspring

III.

Berpiuh

IV.

Berpintal

V.

Berpusar

VI.

Merekah

C. Ciri-ciri kayu VI. Boleh di dapati dalam pelbagai saiz VII. Mempunyai ira dan urat kayu yang menarik VIII. Boleh dibina dengan pelbagai jenis tanggam IX. Boleh mengecut jika tidak dikeringkan dengan betul X. Mudah diserang serangga perosak 2. Papan Lapis

Papan Lapis terdiri beberapa lapisan kayu yang dipotong nipis disusun secara berselang-seli dan diglu dan dimampatkan bersama-sama melalui proses kilang Papan lapis dijual dalam saiz yang besar seperti 4' x 8' dan digredkan berdasarkan ketebalan A. Saiz : panjang dan lebar = 2 440 mm x 1220 mm Tebal = dari 3 mm hingga 32 mm B. Jenis : Kalis air Tidak kalis air C. Kegunaan : Untuk membuat dinding bilik, perabot, pintu, rak dan kotak D. Kelebihan : Mudah dipotong Tidak retak dan meleding Kukuh dan tahan

E. Keburukan : Mudah lekang apabila terkena air Hanya boleh digunakan di dalam rumah 3. MDF

Medium Density Fibreboard (MDF) ialah bahan komposit yang berasaskan serat kayu lembut dan kayu terbuang. Ia terhasil daripada proses pemampatan dan glu A. Kegunaan : digunakan dengan meluas dalam industri perabot dan perumahan moden B. Saiz : 2 440 mm x 1 220 mm C. Kelebihan : . Tahan haba i. Tidak retak ii. Tidak mudah bengkok dan meleding iii. Permukaannya lebar dan rata 2. Mounting Board

Ia adalah sejenis kertas keras A. Kegunaan B. Saiz : Ketebalan 2 mm. Dijual dalam saiz 610 mm x 1 220 mm atau 610 mm x 910 mm C. Kelebihannya : Diwarnakan dengan warna-warna yang menarik Mudah dilengkungkan Mudah dipotong dan dibentuk ALATAN TANGAN

1. Pembaris Keluli

A. Kegunaan : Mengukur dan memindahkan jarak B. Saiz : 30 cm dan 15 cm C. Binaan : Dibuat daripada keluli 2. Pita Pengukur

A. Kegunaan : Mengukur jarak B. Saiz : 3 M dan 6 M 3. Sesiku L

A. Kegunaan : i. Untuk membuat garisan lurus bersudut tepat ii. Untuk menguji kerataan iii. Untuk menguji ketepatan iv. Untuk menguji kepersegian B. Saiz : Ditentukan mengikut panjang bilahnya C. Binaan : Bilahnya dibuat daripada kelulu. Badan dibuat daripada kayu atau logam. 4. NT Cutter

A. Kegunaan : Untuk memotong papan lapis yang dinipis atau mounting board B. Saiz :

5. Gergaji Tangan

A. Kegunaan : Untuk memotong kayu, papan, papan lapis dan MDF B. Saiz: Ditentukan oleh panjang bilahnya dan bilangan gigi dalam setiap 25mm 6. Gergaji Puting

A. Kegunaan : Untuk memotong lurus kayu dan papan bersaiz kecil B. Saiz: Ditentukan oleh panjang bilahnya 7. Gergaji Lengkung Halus

A. Kegunaan : Untuk memotong lengkung pada kepingan papan nipis dan papan lapis B. Saiz : Ditentukan jarak antara mata gergaji dengan bingkai 8. Gergaji Besi

A. Kegunaan : Untuk memotong rod besi dan PVC B. Saiz : Ditentukan oleh panjang 9. Gerudi Tangan A. Kegunaan : Untuk membuat lubang di atas kepingan logam nipis dan papan yang nipis B. Mata gerudi pintal digunakan bersama gerudi tangan 10. Mata Gerudi Pintal

A. Kegunaan : Untuk membuat lubang B. Saiz : ditentukan oleh diameter 11. Gerudi Engkol

A. Kegunaan : Untuk membuat lubang di atas kayu ,kepingan papan dan papan lapis B. Digunakan bersama dengan mata gerudi gerimit 12. Gerimit

A. Kegunaan : Untuk membuat lubang pandu sebelum memasukkan skru pada kayu (kayu nipis dan lembut) B. Saiz : ditentukan oleh diameter 13. Penebuk Pusat

A. Kegunaan : Untuk membuat lubang pandu di atas permukaan logam sebelum kerja menggerudi B. Saiz : 14. Pembenam Paku

A. Kegunaan : Untuk membenam kepala paku panel di bawah permukaan kayu B. Saiz : 15. Tukul Kuku Kambing

A. Kegunaan : Untuk mengetuk paku dan mencabut paku B. Saiz : Ditentukan oleh berat kepalanya

16. Tukul Warington

A. Kegunaan : Untuk mengetuk paku kecil di tempat yang sukar 17. Ragum Kakak Tua

A. Kegunaan : Untuk mencabut paku 18. Gandin Kayu A. Kegunaan : Untuk mengetuk hulu pahat atau menanggalkan cantuman papan projek 19. Pahat rata / Pahat tepi serong

A. Kegunaan : Untuk membuat parit dan lurah serta meratakan dasarnya. B. Saiz : Ditentukan oleh lebar matanya 20. Kikir Parut

. Kegunaan : Untuk mengikir dan membentuk hujung kayu 21. Apit G

. Kegunaan : Mengapit papan projek pada meja ketika kerja memotong dan menggerudi A. Saiz : terdapat dalam saiz seperti 1' dan 6" MESIN GERUDI
A. MESIN GERUDI LANTAI

i.

Kegunaan Mesin gerudi digunakan untuk menggerudi lubang pada kepingan kayu dan logam

Bahagian dan fungsinya 1. Penutup = Melindungi tali sawat dan takal 2. Suis = Menghidup dan mematikan motor 3. Bindu = Memutar mata gerudi 4. Mata gerudi = Membuat lubang pada kayu atau logam 5. Meja gerudi = Menempatkan ragum gerudi 6. Pelaras Meja = Melaraskan aras meja gerudi 7. Tuas Pemasuk = Menurunkan dan menaikkan bindu 8. Motor = Memutar bindu 9. Pengunci Bindu = Mengetatkan dan melonggarkan bindu 10. Ragum Gerudi = Memegang objek ketika kerja menggerudi iii. Peraturan Keselamatan ketika menggerudi 1. Penggunaan mesin hendaklah dilakukan oleh pelajar dengan pengawasan guru 2. Hanya seorang sahaja mengendalikan mesin 3. Pakai pakaian yang sesuai 4. Pakai gogal untuk melindungi mata B. MESIN GERUDI TANGAN ELEKTRIK 1. Kegunaan: a. Mengerudi lubang kayu atau kepingan logam

ii.

2. Bahagian dan fungsinya . Bindu = memegang dan memusingkan mata gerudi I. Suis = menghidup dan mematikan motor II. Pemegang = memegang dan mengendalikan mesin III. Kabel = menghantar arus elektrik 3. Cara Menggunakannya . Mengerudi secara menegak I. Menggerudi secara mendatar

Menggerudi mendatar

Menggerudi menegak

BAHAN PEMASANGAN

Keterangan Gambar I II III IV Mata Gerudi Benam Pemutar Skru Biasa/Rata Pemutar Skru Philips Gunakan saiz mata pemutar yang tepat dan sesuai V VI

keterangan Gambar Menggerudi Engsel Skru Alur Rata, Kepala Benam dan Kepala Bulat

VII Skru Philips

i. Paku Panel ii. Paku Kepala rata 1. Paku A. Kegunaan : mencantum dua keping papan/kayu atau bahan lain kepada kayu B. Saiz : ditentukan panjang batangnya C. Jenis I. Paku Kepala Rata i. Kegunaan : untuk mencantumkan dua keping papan atau kayu ii. Saiz ditentukan oleh : Panjang iii. Apabila membeli paku nyatakan : jenis dan panjangnya II. Paku Panel i. Digunakan : untuk pembinaan perabot ii. Mempunyai kepala benam III. Paku Payung i. digunakan untuk memaku papan lapis dan kepingan zink D. Kelebihan : Senang digunakan. Murah E. Keburukan Sukar ditanggalkan. Papan mudah pecah dan retak 2. Skru A. Digunakan : untuk memegang dan merapatkan kepingan kayu dan engsel B. Jenis: Skru dibahagikan kepada beberapa jenis mengikut alur dan jenis kepala I. Skru Alur Rata/Biasa II. Skru Alur Philips III. Skru Kepala Bulat IV. Skru Kepala Benam C. Kebaikan skru : I. Boleh ditanggalkan semula dan boleh digunakan ke atas kayu yang keras

II. Memberi cengkaman lebih kuat 3. Glu PVA i. Digunakan : untuk melekatkan dua keping bahan secara kekal ii. kebaikan skru : Boleh digunakan ke atas dua bahan yang berbeza. Contoh MDF dengan Papan Lapis PEMBINAAN PROJEK
1. Proses Mengukur

Ukur panjang bahan

Ukur lebar bahan

2. Mengukur berdasarkan maklumat kertas projek 3. Proses Menanda

Menanda panjang

Menanda lebar

4. Menanda ukuran panjang, lebar dan tebal

5. Proses Memotong

Mengerat

6. Memotong kayu dan bahan kepada ukuran yang dikehendaki. Memotong kayu dan bahan kepada beberapa bahagian 7. Proses Membina dan Mencantum

Membina tanggam dan mencantuk menggunakan bahan cantuman

i. Tanggam Lekap Palang

ii. Tanggam Lekap T

iii.Tanggam Temu

iv. Tanggam Temu

A. Membuat tanggam Pilih tanggam yang sesuai Ikuti langkah-langkah yang betul Setelah siap pasang dan uji ketepatan dan kekuatan tanggam B. Mengglu Pilih glu yang sesuai dengan bahan yang digunaan Pastikan bahagian-bahagian yang perlu telah dipasang Biarkan bahagian yang diglu kering sekurang-kuarangnya satu hari semalam C. Memaku

Gunakan paku yang sesuai , jika papan nipis paku yang kecil dan pendek

D. Menskru

Jika papan atau kayu tebal hendaklah ditebuk lubang dengan gerudi terlebih dahulu Jika papan nipis hendaklah dibuat lubang pandu dengan menggunakan senggerek , gerimit atau alat lain yang sesuai

KEMASAN PROJEK

I = Cat Licau II. Tepung Penyumbat III. Syelek IV. Cat Semburan V. Spirit 1. Bahan kemasan A. Tepung Penyumbat I. Kegunaan : untuk menyumbat liang-liang kayu II. Kelebihan : cepat kering dan mudah digunakan III. Cara menggunakannya : boleh dicairkan dengan menggunakan air dan turpentine B. Cat Alas I. Kegunaan : untuk menjadikan permukaan kayu lebih licin dan menjadi alas sebelum menggunakan cat licau II. Kelebihan : Menjadikan cat licau lebih menarik warnanya dan lebih rata sapuannya III. Cara menggunakannya : disapu atas permukaan kayu sebelum menyapukan dengan cat licau C. Cat Licau I. Kegunaan : untuk menutup liang-liang kayu dan kecacatan kayu disamping mencantikkan kayu dengan warna terpilih II. Kelebihan :

Permukaan berkilau, licin dan mempunyai warna yang menarik Memberi ketahanan dan perlindungan kepada kayu III. Cara menggunakannya : Dilarutkan dengan turpentine dan di sapu dengan berus D. Cat semburan I. Kegunaan : untuk mengecat permukaan logam II. Kelebihan : cepat kering dan mudah digunakan III. Cara menggunakannya : goncangkan bekas cat. Semburkan dengan cara menggerakkan semburan secara berulang-ulang E. Syelek I. Kegunaan : untuk mecantikkan kayu dan melindungi permukaan kayu II. Kelebihan : kos murah dan cepat kering III. Cara menggunakannya : larutkan syelek dengan pelarutnya (spirit methil) dan sapukan ke atas permukaan kayu mengikut arah urat kayu F. Tona kayu I. Kegunaan : untuk mencantikkan kayu dan menyamakan warna ke atas produk yang dibuat daripada pelbagai jenis kayu II. Kelebihan : Mudah digunakan Cepat kering Masih kelihatan urat kayu Setiap bahagian mempunyai warna yang sama G. Lekar I. Kegunaan : mencantikan permukaan kayu dan melindungi permukaan kayu II. Kelebihan : tahan haba dan tahan calar III. Cara menggunakannya : dilarutkan dengan 'thinner' . Disapu terus atas permukaan kayu atau atau lapisan syelek H. Pelekat (Fomika dan stiker) I. Kegunaan : Untuk menutup permukaan kayu dengan corak yang cantik dan menarik II. Kelebihan : memudahkan kerja pengemasan dan menutup kecacatan permukaan kayu III. Cara menggunakannya : Disapukan glu dan diseterika di atasnya 2. Bahan Pelarut

A. Spirit Methil I. Kegunaan : untuk melarutkan syelek dan membersihkan berus syelek B. Turpentine Kegunaan : untuk mencairkan cat licau dan membersihkan berus cat C. Thinner

Kegunaan : untuk mencairkan lekar dan membersihkan berus lekar 3. Alatan kemasan

A. Kerta Las Kegunaan : untuk melicinkan permukaan kayu I. Cara menggunakannya : digunakan dengan bungkah kayu lalu digosokkan mengikut urat kayu. Mulakan dengan gred kekasaran kasar (3,2,1) dan disudahi dengan gred kekasaran yang halus (0, 00) B. Pengikis Kegunaan : untuk mengikis kotoran atau lebihan tepung penyumbat. I. Cara menggunakannya : Gerakkan hujung mata pengikir mengikut arah urat kayu C. Berus Syelek Kegunaan : untuk menyapu syelek dan lekar I. Cara menggunakannya : bersihkan berus dengan pelarut yang sesuai dan sapu syelek ikut arah urat kayu. Setelah selesai bersihkan semula dengan pelarutnya (contoh spirit methil) dan diikuti dengan air sabun dan keringkan. D. Berus Cat Kegunaan : untuk menyapu cat licau dan cat alas I. Cara menggunakannya : cuci berus dengan pelarut dan sapukan berus ke satu arah mengikut arah urat kayu Penjagaan berus

Berus yang selesai digunakan hendaklah di cuci dengan pelarus yang sesuai berus syelek dicuci dengan spirit methil, berus cat dicuci dengan turpentine dan berus lekar dicuci dengan thinner. Berus yang telah dicuci hendaklah digantung dalam tin atau peti untuk menggantung berus Jangan mencampur-adukkan penggunaan berus.

Nota Kemahiran Hidup Keselamatan Elektrik

Jangan gunakan plag atau soket yang pecah dan rosak

Jangan membuat sambungan yang banyak daripada satu punca

Jangan cuba menyentuh wayar hidup yang tidak bertebat

Jangan cuba menmengantikan dawai fius dengan sebarang dawai atau logam

Jangan menggunakan kabel yang pecah atau terlalu lama

Hendaklah utamakan KESELAMATAN DIRI, KESELAMATAN MAKMAL/BENGKEL dan KESELAMATAN PERALATAN. Pamirkan slogan UTAMAKAN KESELAMATAN agar selalu dapat mengingatkan guru-guru dan pelajar-pelajar sepanjang berada dan melakukan aktiviti di makmal/bengkel.

NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Elektrik

MAKSUD ELEKTRIK Elektrik ialah tenaga Elektrik ialah pergerakan elektron dalam pengalir Elektrik boleh didapati dalam dua bentuk arus iaitu arus terus dan arus ulang alik Elektrik yang dibekalkan kerumah-rumah adalah sebanyak 220-240V dalam bentuk arus ulang alik (AC/AU). Di Malaysia elektrik dibekalkan oleh TNB (Tenaga Nasional Berhad). SUMBER ELEKTRIK

i. Sel Kering ii. Sel Basah iii. Dinamo Basikal Kaedah menghasilkan elektrik: 1. Melalui proses tindak balas kimia - contoh sel kering dan sel basah 2. Melalui tindak balas aruhan kemagnetan - contoh dinamo basikal dan janakuasa 3. Lain-lain seperti: i. kuasa solar ii. tindakan haba Sel Kering 1. Sel kering menghasilkan voltan 1.5 volt 2. Dua sel kering yang disambungkan secara siri akan menghasilkan 3.0 volt

Dua sel kering disambung siri 3. Arus elektrik yang dihasilkan oleh sel kering ialah arus terus (AT/DC) 4. Tenaga elektrik yang dihasilkan oleh sel kering adalah daripada hasil tindak balas kimia 5. Sel kering digunakan pada alatan elektrik mudah alih berkuasa rendah - seperti lampu picit, jam loceng, alatan permainan Bahagian Sel kering

A = Punca positif , B = Bekas zink , C = elektrolit , D = Batang karbon , E = Punca negatif Sel Basah 1. 2. 3. 4. Sel basah biasanya menghasilkan voltan 6.0 volt, 12 Volt dan 24 volt Sel basah boleh dicas semula dengan alat pengecas bateri Sel basah lebih dikenali sebagai bateri Sel basah digunakan di dalam kenderaan seperti motor, kereta, lori dan bas

Bahagian sel basah

A = Plat positif (plumbum peroksida) , B= Terminal positif , C = Penyelang , D = Plat negatif (plumbum) , E = Elektrolit (Asid Sulfurik Cair) Dinamo Basikal 1. Dinamo basikal menghasilkan voltan 6 volt - 12 volt 2. Arus elektrik yang dihasilkan oleh dinamo ialah arus ulang alik (AU/AC) 3. Tenaga elektrik yang dihasilkan oleh dinamo ialah hasil daripada aruhan kemagnetan Bahagian Dinamo Basikal

A = Pemutar , B = Magnet kekal , C = Teras besi, D = gegelung dawai , E = punca elektrik Jenis-jenis sel 1. 2. 3. 4. Sel Alkali Sel merkuri Sel lithium Sel nikel kadmium

KEGUNAAN ELEKTRIK

i. Pengisar ii. Lampu Pendafluor iii. TV iv. Sterika v. Radio 1. Untuk menghasilkan : i. cahaya Contoh - lampu pendafluor, lampu pijar, LED ii. bunyi Contoh - Radio, siren, buzzer, loceng iii. haba Contoh - Pengering rambut, pembakar roti, seterika, cerek, ketuhar iv. gerakan Contoh - Kipas angin, pengisar, motor elektrik v. isyarat elektronik Contoh - kalkulator, pad permainan, komputer

WAYAR ELEKTRIK 1. Wayar kuprum beranemal i. Digunakan untuk membuat gegelung elektrik 2. Teras tunggal i. Digunakan dalam bidang elektronik ii. Mampu mengalirkan elektrik kuasa sangat rendah 3. Teras kembar i. Digunakan untuk alat elektrik kuasa rendah seperti lampu dan peti suara ii. Untuk membuat sambungan ke punca negatif dan positif atau wayar hidup dan wayar neutral sahaja 4. Kabel teras tiga

i. ii.

Digunakan untuk menyambung alatan elektrik berkuasa tinggi Untuk membuat sambungan ke punca hidup, neutral dan bumi

I = Wayar kuprum beranemal , II = Wayar teras tunggal , III = Wayar teras kembar , IV = Kabel teras tiga

JENIS PLAG 1. Plag 2 pin i. Digunakan untuk menyambung bekalan elektrik kepada alatan elektrik berkuasa rendah ii. Radio , TV, Pencukur 2. Plag 3 pin i. Terdapat 2 jenis, plag 3 pin 13 ampere dan plag 3 pin 15 ampere ii. Digunakan untuk menyambung bekalan elektrik kepada alatan elektrik berkuasa tinggi iii. Periuk nasi, ketuhar, peti sejuk, seterika mengunakan plag 3 pin 13 ampere iv. Pendingin hawa menggunakan plag 3 pin 15 ampere

I = plag 2 pin , II = plag 3 pin

i. Kedudukan tamatan L, N, dan E ii. Pemasangan kod warna yang betul iii. Kabel teras tiga biru, hijau dan coklat PENDAWAIAN PLAG 3 PIN 13 AMPERE 1. Alatan

I = Pena Ujian , II = Penjalur wayar , III = Pisau lipat 2. Bahan i. Kabel teras 3 3. Langkah-langkah

i. ii. iii. iv. v.

vi.

Buangkan penebat kabel kira-kira 4 cm Jalurkan hujung ketiga-tiga wayar Pintalkan ketiga-tiga hujung wayar Buka penutup plag Pasangkan teras pada tamatan mengikut kod wayar yang betul iaitu Wayar coklat/hitam ---> tamatan hidup(L) Wayar biru/merah -----> tamatan neutral (N) Wayar hijau/hijau-kuning ------>Tamatan bumi (E) Tutup semula plag dan pasangkan skru

FIUS

i. Simbol fius ii. Fius katrij iii. Fius dawai

1. Digunakan untuk memutuskan litar sekiranya berlaku litar pintas atau lebihan tenaga elektrik 2. Memberi perlindungan kepada alatan elektrik daripada rosak dan terbakar 3. Unit ukuran fius ialah ampere 4. Terdapat dua jenis fius a. Fius katrij - digunakan dalam plag 3 pin dan fius perkhidmatan rumah 1. Fius 13A Digunakan dalam plag 3 pin 13 ampere 2. Fius 30A Digunakan dalam fius perkhidmatan dalam sistem bekalan elektrik domestik b. Fius Dawai - digunakan dalam kotak agihan berfius dalam rumah 5. Kadar fius yang biasa digunakan ialah 5A, 10A, 13A dan 30A 6. Fius dibuat daripada aloi timah atau plumbum

LAMPU PIJAR DAN LAMPU PENDAFLUOR

i. Lampu pijar A. B. C. D. Kelalang Filamen Pin Sumber elektrik

ii. Lampu Pendaflour A. B. C. D. Pemegang Tiub Perumah Suis penghidup

Lampu pijar 1. Ciri-ciri lampu pijar

i. Menghasilkan cahaya kuning yang menyilaukan mata ii. Cahayanya panas iii. Meninggalkan bayang hitam iv. Menggunakan kuasa elektrik yang banyak 2. Bahagian lampu pijar i. Filamen = menyala dan mengeluarkan cahaya ii. Gas argon = mencegah filamen daripada terbakar dan putus iii. Sesuntuh = menyambung filamen ke punca elektrik iv. Mentol kaca = melindungi gas argon dan filamen Lampu pendarfluor 1. Kelebihan Lampu pendaflour i. Warnanya putih terang dan tidak menyilaukan mata ii. Cahayanya sejuk iii. Menjimatkan elektrik iv. Tidak meninggalkan bayang hitam 2. Bahagian Lampu pendarflour i. Tiub pendarfluor = berisi gas argon dan merkuri, menghasilkan cahaya ultra ungu ii. Pemegang tiub = memegang pin elektrod iii. Cok = membekalkan voltan tinggi iv. Suis Penghidup = menghidupkan lampu v. Perumah = tapak memegang bahagian-bahagian lampu yang lain Nota Kemahiran Hidup Tingkatan Satu Elektrik : Elektif KT A. Litar Elektrik 1. Maksud Litar Satu sambungan lengkap sumber elektrik (sel) dan beban elektrik (mentol) dengan menggunakan pengalir (wayar)

i. Sumber (sel kering) ii. Beban (mentol) iii. Pengawal (suis) iv. Punca positif (wayar mereh) v. Punca negatif (wayar hitam)

Lukisan skimatik litar mudah 2. Jenis-jenis Litar 1. Litar mudah Litar yang mengandungi satu sumber satu beban dan satu pengalir 2. Litar pintas Litar tanpa beban Litar yang mengandungi wayar pintasan 3. Litar siri Litar yang mengandungi beban elektrik yang disambung secara siri 4. Litar selari Litar yang mengandungi beban elektrik yang disambung secara selari 5. Litar siri selari Litar yang mengandungi beban elektrik yang disambung secara siri dan juga selari

Litar asas A = Beban , B = Pengalir , C = Sumber elektrik

Litar siri

Litar selari

Litar siri selari

3. Perbezaan litar siri dan litar selari

Litar Siri Voltan Voltannya adalah semakin kurang apabila beban bertambah Vj=V1+V2+V3..... Arus Arusnya sama disemua tempat Rintangan Semakin ditambah beban semakin banyak jumlah rintangan Apabila satu mentol terbakar, mentol yang lain tidak akan menyala Litar Selari Voltan Voltannya sama disemua tempat Vj=V1=V2=V3..... Arus Arusnya semakin kurang apabila semakin banyak beban Rintangan Jumlah rintangan adalah lebih kecil daripada nilai perintang yang paling kecil Apabila satu mentol terbakar , mentol yang lain akan terus menyala

Jika ditambah satu mentol, mentol yang Jika ditambah satu mentol, nyalaan lain akan menjadi malap kerana bebanan mentol yang lain tidak akan berubah bertambah

B. C. D. Voltan, Arus dan Rintangan I. Definisi . Voltan ialah daya yang menggerakkan elektron di dalam pengalir elektrik a. Unit sukatan bagi daya tersebut ialah Volt (V) b. Arus ialah sejunlah elektron yang bergerak di dalam pengalir elektrik c. Unit sukatan bagai arus ialah Ampere (A/I) d. Rintangan ialah halangan terhadap pergerakan arus e. Unit sukatan bagi rintangan ialah Ohm II. Hukum Ohm 0. Hukum ohm ialah hukum yang menyatakan hubungan di antara Voltan, Arus dan Rintangan

1. Hukum ohm diperjelaskan oleh lencana hukum Ohm

III.

Contoh pengiraan

Diberi voltan=12 volt, rintangan = 4 ohm, cari arus = (?) dalam litar di bawah. E. Meter elektrik . Meter Volt Meter yang digunakan untuk menyukat voltan atau daya gerak elektrik(DGE) Terdapat dua jenis meter volt a. Meter volt arus terus b. Meter volt arus ulang alik Meter disediakan dalam beberapa julat tertentu Meter volt dipasang selari dengan sumber (sel) dan beban (mentol) didalam litar

i. Meter volt arus terus ii. Meter volt arus ulang-alik I. Meter Ampere

Meter yang digunakan untuk menyukat kadar pergerakan arus di dalam litar Meter ampere dipasang secara siri dengan sumber (sel) dan beban (mentol) di dalam litar

F. Meter Pelbagai o Kegunaan Untuk mengukur voltan, arus dan rintangan Untuk menguji keterusan litar o Bahagian meter pelbagai

A = Skala B = Skru pelaras sifar C = Julat bacaan D = Tombol pemilih julat E = Punca positif F = Punca Negatif G = Pelaras sifar Ohm H = Jarum penunjuk . Skala Mengandungi skala bagi bacaan rintangan, voltan arus terus, voltan arus ulang-alik Jarum Penunjuk berfungsi menunjukkan bacaan pada skala Skru Pelaras Sifar berfungsi melaraskan jarum penunjuk pada bacaan sifar (0) Pelaras Sifar Ohm

i. ii. iii.

berfungsi melaraskan jarum penunjuk semasa menguji rintangan Prob Negatif dan prob Positif berfungsi menyentuh alatan elektrik dan komponen elektronik prob hitam untuk negatif dan prob merah untuk positif v. Tombol Pemilih Julat berfungsi untuk memilih julat bacaan yang dikehendaki vi. Julat berfungsi menunjukkan kadar sukatan yang akan diukur Membaca meter Ohm pada meter pelbagai Langkah-langkah membaca meter Ohm 0. Laraskan tombol ke julat bacaan ohm 1. Temukan kedua-dua prob negatif dan positif 2. Laraskan pelaras sifar ohm hingga jarum menunjukkan bacaan sifar (0)

iv.

G. Unit Kawalan Utama Bekalan Elektrik Domestik

i. Suis Utama ii. Pemutus Litar Bocor ke Bumi iii. Peti Agihan Berfius iv. Soket dan suis

a. b.

Fius Perkhidmatan Fungsi - untuk mengawal bekalan jika berlaku arus berlebihan dan untuk memutuskan bekalan kepada pelanggan yang gagal membayar bil penggunaan Penyambung Neutral Fungsi - menyambung litar rumah dengan wayar bekalan neutral Meter KWJ

Fungsi - untuk menyukat dan merekodkan kadar penggunaan tenaga elektrik jenis - terdapat dua jenis meter . Meter analog a. Meter digital

Meter kWJ jenis diigital c. Suis Utama Funsi untuk menyambung dan memutuskan bekalan elektrik di dalam rumah Suis ini adalah suis jenis dua kutub satu arah Di dalamnya terpasang fius katrij Pemutus Litar bocor ke bumi berfungsi memutuskan bekalan elektrik dalam litar dirumah jika berlaku kebocoran arus atau litar pintas Kotak agihan berfius berfungsi mengagihkan bekalan elektrik di dalam litar Suis dan Soket Suis berfungsi memutuskan dan menyambung litar kepada alatan elektrik Soket berfungsi menghubungkan alatan elektrik kepada sumber bekalan elektrik rumah

d.

e. f.

i. Fius Perkhidmatan ii. Penyambung Neutral iii. Meter Kwj iv. Suis utama v. PLCB vi. Kotak Agihan Berfius

H. Kuasa Elektrik 0. Maksud Kuasa Elektrik Kadar kerja yang dihasilkan oleh arus elektrik Unit ukuran kuasa elektrik ialah watt (W) 1. Formula Mencari Kuasa Elektrik Kuasa = voltan x arus ( P = V x I ) 2. Kuasa elektrik alatan elektrik Kuasa elektrik yang digunakan oleh kebanyakan alat elektrik dinyatakan dalam plat perincian Perkakasan yang mengeluarkan haba lebih menggunakan kuasa elektrik berbanding yang mengeluarkan cahaya Contoh periuk nasi elektrik berkuasa 900W sementara lampu pendafluor berkuasa 40W

Contoh plat perincian sebuah kipas elektrik NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Jahitan Asas

A. ALATAN JAHITAN

1. Gunting Kegunaan untuk memotong kain dan benang 2. Jarum peniti Kegunaan untuk menyemat kain dan kertas ketika memotong dan menjahit artikel 3. Penetas Kegunaan untuk membuka semula jahitan yang silap 4. Kapur penanda Kegunaan untuk menanda garisan potongan dan jahitan 5. Pita Pengukur

Kegunaan untuk mengukur di atas kain dan kertas

B. MESIN JAHIT

Sebuah mesin jahit model lama 1. Jenis dan fungsi mesin jahit i. Mesin jahit tangan Mesin jahit lama. menggunakan tangan untuk memusingkan roda imbang ii. Mesin jahit kaki Mesin jahit yang murah dan popular, menggunakan kaki untuk memusingkan roda imbang iii. Mesin jahit elektrik Mesin jahit yang menggunakan motor elektrik untuk memusingkan roda imbang iv. Mesin jahit elektronik Mesin jahit dikawal sebahagian fungsi dan pergerakannya oleh papan elektronik dengan menggunakan kuasa elektrik

Mesin elektrik Mesin jahit kaki

Mesin elektronik Mesin tangan

2. Bahagian mesin jahit

1. Roda Imbang 2. Tiang Benang 3. Tuas penekan 4. Spring Pemegang

5. Jarum Benang 6. Gigi Penolak 7. Tiang penggulung benang 8. Pelaras mata jahitan . i. ii. iii. iv. v. vi. Roda Imbang Kegunaan : Mengawal pergerakan mesin Tiang Benang Kegunaan : Memegang benang Tuas benang Kegunaan : Menarik dan mengawal pergerakan benang Spring pemegang benang Kegunaan : Megawal benang Gigi penolak Kegunaan : Menolak fabrik semasa menjahit Tuas pelaras Kegunaan : Melaraskan jarak mata jahitan jarum Kegunaan : Memasiukkan benang jahitan ke dalam kain

3. Persediaan sebelum menjahit mesin . Menyediakan benang atas i. Letakkan buku benang pada tiang benang ii. Sediakan jarum mesin iii. Masukkan benang ke bahagian ceper penegang benang iv. Masukkan benang ke dalam lubang tuas penegang benang v. Masukkan hujung benang ke dalam lubang jarum

Langkah-langkah memasang benang ats a. Menyediakan benang bawah

Menggulug benang dalam gelendung . Gulung benang dalam gelendung

i.

Masukkan gelendung dalam sekoci

b.

Memasukkan sekoci ii. Keluarkan benang bawah Melaraskan jahitan . Laraskan tuas pelaras mengikut jenis kain yang digunakan

Melaras jenis fabrik Melaras jarak jahitan

c.

4. Semasa menjahit . Letakkan fabrik di bawah penekan jahitan a. Pusingkan roda imbang ke hadapan untuk memasukkan jarum ke dalam fabrik b. Pastikan jarum tepat berada di tempat yang dijahit c. Turunkan tuas angkat d. Tolak roda imbang ke hadapan dan mula menjahit 5. Selepas menjahit . Hentikan putaran roda imbang a. Naikkan jarum mesin b. Naikkan tuas angkat c. Tarik fabrik ke belakang d. Gunting lebihan benang 4 atau 5 cm untuk mematikan jahitan

C. PENYELEGARAAN MESIN JAHIT 1. Meminyakkan mesin

Antara bahagian yang perlu diminyakkan Tujuan meminyakkan mesin jahit ialah: i. Mencegah bahagian-bahagian mesin daripada berkarat ii. Melicinkan bahagian-bahagian yang bergerak dan mengurangkan geseraan 2. Menggantikan jarum

i.

Jarum perlu digantikan sekiranya a. tumpul b. patah Longgarkan skru memengan jarum

Mengeluarkan jarum yang patah 2. keluarkan jarum yang tidak diperlukan lagi 3. Gantikan dan masukkan jarum yang baru 4. Ketatkan semula pemegang jarum 3. Jahitan bermasalah . Mata jahitan longgar Jarum tidak dipasang dengan betul - Betulkan pemasangan jarum Gelengdung tidak dipasangkan dengan betul dalam sekoci Betulkan pemasangan gelendung Benang atas longgar - tegangkan benang diceper penegang benang i. Kelim berkedut

ii. iii.

Benang bawah berkedut/berserabut

Mata jahitan melangkau

ARTIKAL JAHITAN Artikal jahitan mudah yang boleh dihasilkan adalah seperti berikut:
1. Sarung tangan

2. Alas dulang/meja 3. Tuala tangan 4. Penutup TV

Contoh Artikel jahitan : Sarung tangan JENIS JAHITAN HIASAN Jenis jahitan hiasan yang boleh digunakan adalah jahitan tangan seperti berikut:

1. Jahitan Kia

2. Jahit Silang Pangkah

3. Insang Pari

PEGIRAAN KOS
1. Kos bahan

Kos bahan ialah kos yang dikenakan ke atas bahan-bahan yang digunakan semasa mengeluarkan produk 2. Kos upah o Kos Upah ialah kos yang dikenakan untuk membayar upah tenaga kerja x dengan masa kerja 3. Kos sampingan o Kos sampingan ialah lain-lain kos yang dikenakan semasa proses pengeluaran seperti air, elektrik dan sebagainya
o

Contoh Kos pengiraan

Kos Bahan
Bil 1 2 3 Bahan Fabrik benang kapas Benang jahit Span 0.5 meter RM1.00 Kuantiti 0.5 meter Kos Seunit Kos (RM) RM1.00 RM0.10 RM1.00

Kos Upah
1 1 jam x seorang pekerja RM2.00 RM2.00

Kos sampingan
1 Elektrik RM0.50 RM0.50

NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Tanaman Hiasan

ALATAN KERJA

I. Sudip tangan II. Serampang tangan 1. Serampang

- digunakan untuk menggembur tanah 2. Sudip tangan - digunakan untuk menyodok dan mengaul medium/tanah 3. Penapis - untuk menapis bahan-bahan yang tidak diperlukan dan menghaluskan medium 4. Penyiram - digunakan untuk menyiram tanaman 5. Sketuar - digunakan untuk mecantan ranting dan dahan kecil

Sketuar Penapis

Penyiram

BAHAN-BAHAN

I. Pasu II. Beg poli hitam 1. 2. 3. 4. 5. 6. Tapak semaian Beg poli hitam Pasu Hormor pengakaran Baja Racun

Jenis baja yang digunakan I. Baja kimia II. Baja organik ( najis haiwan )

PEMBIAKAN TANAMAN 1. Tanaman dibiakkan dengan tujuan seperti : a. membanyakkan anak benih dan baka tanaman b. memelihara spesis tanaman c. memelihara alam sekitar d. mendapat keuntungan hasil jualan 2. Jenis-jenis pembiakan tanaman adalah a. Pembiakan seks Membiakkan tanaman dengan menggunakan biji benih b. Pembiakan aseks

Membiakan tanaman tanpa menggunakan biji benih

membiakkan dengan menggunakan keratan daun membiakkan dengan menggunakan keratan batang membiakkan dengan menggunakan akar membiakkan dengan menggunakan rumpun

PROSES PEMBIAKAN

anak benih daripada beg poli perlu dipindahkan ke dalam pasu apabila besar

PENYEDIAN MEDIUM 1. Nisbah Campuran o Medium semaian menggunakan nisbah campuran yang diperkenalkan oleh John Innes o bahan yang digunakan ialah tanah loam, bahan organik dan pasir sungai o Bahan organik adalah najis haiwan seperti lembu, ayam dan kambing o Bahan organik atau kompos amat baik digunakan kerana ia dapat mengekalkan kelembapan medium membaiki struktur tanah dan saliran mengurangkan kepadatan tanah lebih mesra alam dan bebas kesan bahan kimia o Nisbah medium semaian ialah 2:1:1 iaitu 2 tanah loam, 1 bahan organik atau kompos dan 1 pasir sungai

Nisbah medium tanaman ialah 3:2:1 (atau 7:3:2) iaitu 3 tanah loam, 2 bahan organik atau kompos dan 1 pasir sungai o Semua bahan hendaklan ditapis dan digaul sehingga rata 2. Kompos
o

Kompos ialah bahan organik yang telah cukup reput

Bahan campuran medium adalah terdiri daripada I. Tanah loam II. Bahan organik III. Pasir sungai

KERATAN BATANG

Keratan batang boleh dibahagikan kepada 3 bahagian I. Bahagian batang keras II. Bahagian batang sederhana keras III. Bahagian batang lembut 1. Jenis keratan o Bahagian keras Hendaklan dibuang semua daun o Bahagian sederhana keras Hendaklah dibuang semua daun kecuali daun paling atas sekali o Bahagian lembut Hendaklah dibuang daun bahagian bawah sahaja 2. Langkah-langkah penyediaan keratan batang

Pilih batang yang sesuai dan berkeadaan baik Kerat dengan menggunakan sketuar o Buang daun-daun yang tidak diperlukan o Kerat batang kepada beberapa bahagian o Celupkan hujung keratan ke dalam hormon pengakaran o Cucuk ke dalam medium di tapak semaian atau beg poli hitam o Siram dan letakkan ditempat yang teduh 3. Jenis tanaman keratan batang o Batang keras - Alamanda kuning, Bunga raya, bunga ros dan bunga kertas
o o

I. Bunga ra II. Bunga Alamanda kuning III. Bunga kertas IV. Bunga ros

Semaian keratan batang boleh dibuat di dalam i. tapak semaian dan ii. Beg poli hitam

PENJAGAAN TANAMAN 1. Merumput o Merumput dilakukan dengan tujuan membuang pesaing tanaman o Rumput dan rumpai sekeliling batang pokok tanaman hendaklan dibuang dengan tangan atau dengan menggunakan alatan yang sesuai seperti serampang tangan

Rumput hendaklan dibuang untuk mengelakkan ia bersaing dengan tanaman

2. Menyiram

Tanaman berbatang lembut memelukan air yang lebih

Penyiraman dilakukan 2 kali sehari. Pagi dan petang 3. Menggembur o Mengembur dilakukan dengan tujuan untuk membaiki saliran
o

Mengembur akan membolehkan air dan udara memasuki rongga medium dengan segera

4. Membaja o Membaja dilakukan dengan tujuan untuk mengekal kesuburan tanaman dan membekalkan nutrien secara berterusan kepada tanaman o Membaja boleh dilakukan sekali dalam 2 minggu o Baja tiruan NPK (Nitrogen, Posforus, kalium) atau baja organik boleh digunakan

Membaja hendahkah dijauhkan sedikit daripada pangkal pokok

5. Pengawalan o Tanaman perlu dilindungi daripada musuh seperti serangga, siput dan kulat o Kawalan boleh dilakukan secara terus dengan membuang serangga atau menggunakan racun yang dibenarkan dan mengikut prosedur yang betul
Musuh tanaman

I. Belalang II. Siput III. Kumbang NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Kerja Paip Asas ALATAN TANGAN KERJA PAIP 1. Perengkuh paip

Kengunaan - untuk memegang batang paip BG ketika memasang atau membuka penyambung paip 2. Sepana boleh laras

Kegunaan - untuk membuka kepala pili 3. Sepana hujung terbuka

o Kegunaan - untuk membuka kepala pili 4. Playar gabung

kegunaan - untuk memegang objek silinder, memotong wayar dan memutar nat kecil 5. Playar muncung tirus (halus)

o Kegunaan - untuk memegang benda-benda kecil ditempat yang sempit 6. Kikir bulat (kikir ekor tikus)

kegunaan - untuk membuang gerigis bahagian dalam paip BG 7. Kikir rata

o kegunaan - untuk membuang gerigis bahagian hujung paip BG 8. Pelocok

kegunaan - untuk membuang kekotoran daripada perangkap sinki 9. Pita pengukur

o Untuk mengukur jarak dan panjang batang paip 10. Gergaji besi

o Untuk mememotong batang paip BG dan PVC 11. Pemotong paip beroda

Kegunaan - untuk memotong batang paip BG 12. Pengulir luar

Kegunaan - untuk membuat bebenang luar (ulir luar) pada hujung batang paip BG 13. Ragum paip yoke

Kegunaan - untuk memegang batang paip BG ketika kerja membuat bebenang dan memotong batang paip 14. Pemotong paip PVC

o Kegunaan - untuk memotong batang paip pvc dan paip poli 15. Pelayar cengkam ragum

Kegunaan - untuk mencengkam batang paip dengan kukuh

JENIS PAIP

1. Paip Besi Galvani o Dibuat daripada besi galvani o Ciri-cirinya i. Tahan lasak ii. Tidak mudah patah iii. Berat iv. Tahan haba tinggi v. Boleh berkarat vi. Dibahagikan kepada 2 jenis gred ketebalan

2. Paip PVC o Diperbuat daripada PVC (Polyvinyl Chloride) o Ciri-ciri i. Murah ii. Ringan iii. Tidak tahan panas iv. Mudah patah dan pecah v. Dijual dalam dua gred ketebalan

3. Paip Poli o Paip getah tiruan hitam (HDPE) o Ciri-ciri i. Tahan karat ii. Tidak mudah patah iii. Mudah disambung dan mudah ditanggalkan iv. Liat dan elastik v. boleh dilentur

Pip BG

Pipi Poli

Paip PVC

JENIS PENYAMBUNG PAIP Jenis penyambung Paip BG Paip PVC 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Soket sana Soket pengecil Siku 90 T sama T pengecil Penyuai soket injap Penyuai soket PT Puting heksagon Palam Soket Penjodoh ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada ada tiada ada tiada

Paip Poli ada ada ada ada ada ada ada ada tiada ada

1. Soket Soket sama Soket pengecil

Digunakan untuk menyambung paip yang sama saiz diameter

Digunakan untuk menyambung paip yang berbeza saiz diameternya

2. Siku 90 Siku 90 sama Siku 90 pengecil

Digunakan untuk mengubah arah sambungan paip yang bersudut 90

Digunakan untuk mengubah arah sambungan dua paip berlainan saiz yang bersudut 90

3. T T sama T pengecil

o o

Digunakan untuk menambah sambungan paip

Digunakan untuk menambah sambungan paip yang berbeza diameternya

4. Puting Heksagon

o o

Digunakan untuk menyambung dua soket sama atau dengan soket penyuai PT Digunakan untuk menyambung dua jenis paip yang berlainan seperti paip BG dengan paip PVC

5. Soket Penyuai Soket PT Penyuai soket injap

Digunakan untuk menyambung batang paip dengan pili

Digunakan untuk menghubungkan dua jenis paip yang berlainan seperti paipPVC dengan paip BG

6. Palam

o Digunakan untuk menutup hunjung paip yang tidak digunakan 7. Soket penjodoh

Digunakan untuk menyambung dua batang paip BG tanpa mengubah kedudukan penyambung yang lain Contoh penyambungan paip

A = Pili, B = soket sama, C = puting heksagon, D = siku 90, E = paip BG 20, F = T pengecil, G = paip BG 13 , H = paip BG 20 , I = soket penjodoh, dan J = palam BAHAN PENYAMBUNG 1. Pita PTFE - Poly textra fluoro ethylene adalah sejenis pita putih lembut dan nipis. - digunakan untuk mengelakkan kebocoran pada sambungan paip dan mengukukuhkan sambungan paip BG

2. Glu PVC - adalah sejenis gam/pelekat cair jenis yang cepat kering - glu PVC disapu pada kedua-dua bahagian paip PVC dan terus buat sambungan

Digunakan untuk melekatkan sambungan paip PVC

PILI

I. Pili berbibir II. Pili bertiang 1. Kegunaan - mengawal pengaliran keluar air daripada hujung paip 2. Jenis a. Pili bertiang - mempunyai alur masuk menegak b. Pili berbibir - mempunyai alur masuk melintang 3. Bahagian

A = Pemulas B = gandar C = Nat Penyendal D = Nat Pili E = Pelompat F = Alur keluar G = Sesendal H = alur masuk

4. Penyelenggaraan i. Menggantikan pelompat Pelompat perlu digantikan baru apabila air di dapati menitik berterusan walaupun pili telah ditutup

ii.

Menukar kepala pili Kepala pili perlu digantikan apabila pili tidak dapat dikunci dengan ketat air terus keluar daripada bahagian nat pili dan hujung bibir

SINKI DAN PERANGKAP SAMPAH 1. Kegunaan o Singki digunakan untuk menadah air semasa tangan dan peralatan o Perangkap sampah digunakan untuk menghalang bau busuk masuk ke dalam rumah 2. Jenis Sinki dan Perangkap i. Perangkap 'P' ii. Perangkap 'S' iii. Perangkap botol 3. Membersihkan perangkap . Menggunakan pelocok - Pelocok boleh digunakan sekiranya sinki tidak tersumbat dengan teruk i. Membuka dan mencuci bahagian kedap - Bahagian kedap perlu dibuka dan kekotoran yang terperangkap di dalamnya hendaklah ditarik keluar dengan dawai keras

Sinki

Mengeluarkan kotoran daripada kedap perangkap sinki

4. I. Perangkap 'S' II. Perangkap 'P' III. Perangkap botol

SISTEM BEKALAN AIR 1. Sistem bekalan di rumah terbahagi kepada dua a. Sitem bekalan terus b. Sistem bekalan tidak terus 2. Sistem bekalan tidak terus menggunakan tangki simpanan air untuk membekalkan air untuk kegunaan bilik air dan tandas

Sistem bekalan air tidak terus A = paip bekalan , B = meter air , C = paip perkhidmatan, D = paip perkhidmatan, E = kunci paip , F = tangki simpanan air , G = tab mandian dan tandas, H = tab sinki cuci tangan , I = sinki dapur , J = paip agihan TANGKI SIMPANAN AIR 1. Kegunaan - untuk menyimpan air dan membekalkan bagi penggunaan tandas dan bilik mandi serta di waktu kecemasan 2. Bahagian dan fungsi

Bahagian A Kunci paip B Paip perkhidmatan

Fungsi mengawal kemasukan air ke dalam tangki melalui paip perkhidmatan Membekalkan air ke dalam tangki simpanan Mengawal kemasukan air ke dalam tangki Mengawal paras air dalam tangki Mengeluarkan air semasa kerja mencuci Membuka dan menutup paip cuci Membawa air ke bahagian-bahagian dalam rumah Mengeluarkan air sekiranya injap rosak Melindungi air dalam tangki daripada pencemaran TANGKI SIMBAH

C Injap masuk D Pelambong E Paip cuci F Kunci paip G Paip Agihan H Paip limpah I Penutup tangki

1. Kegunaan Membekalkan air ke dalam mangkuk tandas pada masa yang betul 2. Bahagian dan fungsi

Bahagian

Fungsi

A Paip Limpah B Pelampung C Lengan Pelampung

Mengeluarkan air yang berlebihan Mengawal paras air dalam tangki memegang pelempung dan menghubungkannya dengan injap bebeola Menolak air dengan kuat ke dalam mangkuk tandas Membawa air ke dalam mangkuk tandas Memulakan gerakan menolak air ke dalam mangkuk tandas Mengawal kemasukan air ke dalam tangki simbah memasukkan air ke dalam tangki simbah

D Tuib sifon E F Paip alur keluar Injap gegendang

G Injap bebeola H Paip alur masuk

3. Jenis tangki simbah a. Tangki simbah aras rendah Dipasang satu meter dari lantai b. Tangki simbah aras tinggi Dipasang dua meter dari lantai

i. Tangki simbah aras rendah ii. Tangki simbah aras tinggi Masih dalam pembinaan

NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU ASAS PERNIAGAAN

A. Maksud Perniagaan

Perniagaan ialah aktiviti menjual dan membeli barangan dengan tujuan untuk mendapatkan keuntungan o Peniaga ialah orang yang menjalankan aktiviti membeli dan menjual barangan atau perkhidmatan o Peniaga bukan usahawan o Usahawan mestilah juga seorang peniaga Usahawan ialah seseorang yang mencipta sesuatu produk baru barangan atau perkhidmatan dan dijual untuk mendapatkan keuntungan Usahawan mestilah seorang yang kreatif, inovatif,bijak mengambil peluang dan sanggup menanggung risiko B. Konsep dan kepentingan perniagaan o Perniagaan muncul kerana kehendak manusia tidak terbatas dan berbeza sedangkan kemampuan setiap individu atau komuniti terhad o Manusia memerlukan keperluan asas untuk hidup o Kerperluan asas manusia ialah a. makanan b. pakaian c. tempat tinggal o Keperluan lain ialah perubatan, pendidikan dan kewangan o Kehendak ialah keinginan manusia untuk hidup lebih selesa dan bermegahmegah o Perniagaan menjadi penting kepada manusia kerana . manusia dapat memenuhi keperluan dan kehendak a. manusia dapat membaiki taraf hidup dan memeliki hidup yang lebih selesa b. terdapat banyak peluang perkerjaan sewaktu berlaku urusniaga c. mengeratkan hubingan antara kaum, bangsa dan negara C. Jenis Perniagaan 1. Perniagaan Tempatan . Perniagaan Runcit Perniagaan runcit ialah perniagaan yang menjalankan urusniaga menjual kepada pengguna dalam kuantiti yang sedikit Runcit kecil-kecilan i. Penjaja Peniaga yang bergerak dari rumah ke satu rumah atau dari satu tempat ke suatu tempat contoh : Penjual aiskrim, penjual ikan dan sayur ii. Pegerai Contoh : Penjual buah-buahan, Penjual kuih-muih iii. Pekedai runcit Contoh : Mini Market Kamunting,
o

Runcit besar-besaran i. Pasar raya Contoh : The Store, Fajar, ii. Pasar raya besar Contoh : Carrefour, Giant, Tasco iii. Kedai sejaras Contoh : KFC,Mc Donald iv. Gedung serbanika Contoh : D-Lima, 7-Eleven a. Perniagaan Borong Perniagaan borong ialah perniagaan yang menjalankan urusniaga menjual kepada peruncit dan pengguna dalam kuantiti yang banyak Borong Am -Membeli secara borong pelbagai jenis barang runcit Borong Pertanian -Membeli secara borong hasil-hasil pertanian Borong Agen -Membeli secara borong keluaran syarikat tertentu seperti Nestle Borong Kilang -Membeli secara borong barang keluaran kilang seperti perabot, alatan elektrik dan pakaian 2. Perniagaan Antarabangsa . Import Urusniaga yang membeli barangan luar negara dan dijual pula dalam negara Contoh : Malaysia mengimport buah-buahan, bijirin dan daging lembu a. Eksport Urusniaga yang membeli barangan dalam negara dan dijual pula ke luar negara Contoh : Malaysia mengeksport barangan elektronik, minyak kelapa dan kayu balak b. Entreport Urusniaga yang menjalankan perniagaan import dan eksport Contoh : Malaysia mengeksport minyak mentah dan mengimport minyak yang telah diproses (ditapis) D. Perkembangan Perniagaan 0. Perniagaan Dahulu Kehdupan berasaskan sara diri dan perniagaan tukar barang Perniagaan tukar barang dikenali sebagai sistem barter Kelemahan sistem barter

i. Sukar menentukan nilai ii. Sukar membahagikan barang iii. Sukar membawa barangan pada satu-satu masa iv. Sukar menemui kemahauan yang seretak Sistem wang mula diperkenalkan dengan menggunakan barang-barang berikut sebagai wang . Contoh : Anak panah ,Kulit siput, Kulit binatang ,Gading gajah dan garam Fungsi wang adalah . menyimpan nilai a. alat pertukaran nilai Sifat-sifat wang mestilah . Diterima umum a. tahan lama b. Mudah dikenal c. Mudah dibawa d. Mudah disimpan e. Nilai tetap dan stabil f. jumlah penawarannya terhad

Wang Malaysia dikenali sebagai Ringgit Malaysia (RM) 1. Perniagaan Masa Kini . Jenis urusniaga masa kini ialah Jual beli tunai Jual beli kredit Sewa beli Prabayar Sistem barter moden Jual beli melalui mesin runcitan Jual beli melalui internet - e dagang I. Ciri-ciri perniagaan masa kini ialah Penggunaan sistem wang yang lebih sistematik Perbandingan nilai mata wang dengan mata wang utama dunia Penggunaan cek Penggunaan kad kredit

Penggunaan kad prabayar Penggunaan mesin runcitan Penggunaan kod bar

Penggunaan kod bar yang semakin meluas 2. Perniagaan Akan Datang Penggunaan kad pintar secara meluas Penggunaan e-dagang dipelbagai sektor dan jenis urusniaga Ciri-ciri perniagaan akan datang . lebih memudahkan pengguna a. penggunaan internet lebih meluas b. urusniaga tanpa menggunakan wang E. Jenis Milikan o Jenis perniagaan bermaksud perniagaan yang dibahagikan kepada beberapa jenis mengikut siapa dan cara perniagaan tersebut dimiliki 1. Milikan Tunggal - Seorang Pemilik . Pemilik - tunggal a. Pendaftaran - Didaftarkan dengan pendaftar perniagaan Suruhanjaya Syarikat Malaysia b. Pengurusan - diurus sendiri atau diupah orang lain mengurus c. Kuntungan - diperolehi sepenuhnya d. liabiliti - tidak terhad e. Contoh : Perniagaan Kamunting Enterprise, Kedai Kopi Abd. Rashid 2. Perkongsian - Dua atau lebih dariada seorang pemilik . Pemilik - dua hingga 20 orang pemilik a. Pendaftaran - Didaftarkan dengan pendaftar perniagaan Suruhanjaya Syarikat Malaysia b. Pengurusan - diurus oleh orang yang dilantik c. Keuntungan - dibahagikan mengikut perjanjian perkongsian d. Liabiti - tidak terhad e. Contoh : Poliklinik Dr. Azhar dan rakan-rakan 3. Sendirian Berhad - Sdn. Bhd. - Dimiliki oleh sekumpulan orang . Pemilik - dimiliki oleh sekumpulan orang yang memegang saham

Pendaftaran - Didaftarkan dengan pendaftar Syarikat Kementerian Perdagangan Dalam Negeri b. Pengurusan - diurus oleh Lembaga pengarah c. Keuntungan - dibahagikan dalam bentuk dividen d. Liabiti - terhad e. Contoh : Syarikat Master Piano snd. bhd. 4. Syarikat Berhad - Bhd. - dimiliki oleh orang awam atau kerajaan melalui pembelian terbitan saham . Pemilik - dimiliki oleh orang awam yang memiliki saham a. Pendaftaran - Didaftarkan dengan pendaftar Syarikat Kementerian Perdagangan Dalam Negeri b. Pengurusan - diurus oleh lembaga pengarah c. Keuntungan - dibahagikan dalam bentuk dividen d. Liabiliti - terhad e. Contoh : Syarikat Telekom Berhad, Syarikat Tenaga Nasional Berhad, Syarikat Taiping Sekuriti berhad, Syarikat Genting Berhad 5. Koperasi - Dimiliki secara bersama oleh ahli-ahli yang membayar yuran . Pemilik - dimiliki bersama oleh ahli-ahli yang membayar yuran dan membeli saham a. Pendaftaran - Didaftarkan dengan pendaftar Koperasi, Jabatan Pembangunan Koperasi b. Pengurusan - diurus oleh lembaga pengarah yang dilantik c. Keuntungan - dibahagikan dalam bentuk dividen d. Liabiliti - terhad e. contoh : Koperasi SMK Bukit Jana Berhad, Koperasi Kakitangan Kerajaan Taiping Berhad Milikan Perniagaan secara Islam 6. Mudharabah - perniagaan tunggal 7. Murabahah - perniagaan perkongsian 8. Musyarakah - perniagaan syarikat

a.

Bank Islam adalah satu contoh perniagaan secara Islam. Antaranya Bank Islam menawarkan perkhidmatan Murabahan kepada pelanggannya. F. Faktor mempengaruhi perniagaan 0. Keadaan ekonomi Pertumbuhan ekonomi berkembang dengan baik dan pesat akan akan memeberikan kemampuan kepada kerajan dan swasta membina prasarana yang baik sesuai dengan iklim pelaburan dan perniagaan. Disokong pula oleh pengguna yang mempunyai kuasa beli akan mendorongkan lagi pelbagai jenis perniagaan akan muncul dan perkembang 1. Peraturan dan undang-undang Terdapat beberapa negara mengadakan undang-undang yang menyekat perniagaan tertentu. Malaysia contohnya melarang perniagaan menjual mercun dan perkhidmatan pelacuran. 2. Pesaing Pesaing mungkin akan timbul dalam bentuk barangan dan perkhidmatan yang hampir serupa atau barangan tiruan.

3.

4.

5.

6.

Pengeluar kereta akan bersaing dipasaran Pembekal Terdapat beberapa jenis perniagaan yang diimport dikuasai (dimonopoli) oleh hanya satu syarikat sahaja seperti perniagaan menjual kereta import dan perniagaan jualan langsung Pengusaha Perniagaan akan menjadi semakin berkembang dan maju jika pengusa memiliki modal yang besar dan memiliki ilmu pengetahuan serta kemahiran yang berkiatan. Pelanggan Semakin ramai pengguna barangan dan perkhidmatan yang ditawarkan semakin lebar kawasan perniagaan dan semakin besar nilai keuntungan. Permintaan yang tinggi juga akan menggalakan pengusaha-pengusaha lain untuk melibatkan diri dalam perniagaan yang serupa Pekerja

Pekerja yang mahir dan berpengalaman akan memberikan faedah yang pengusaha Kadar upah yang rendah akan memberikan faedah dan galakan untuk pengusaha dan pelabur untuk menceburi sesuatu jenis perniagaan

Pekerja juga dianggap aset bagi perniagaan 7. Teknologi Teknologi komputer dan robot telah banyak menggurangkan bilangan dalam pelbagai sektor pembuatan dan perniagaan Komputer dan internet telah banyak mengendalikan pelbagai urusan bank.
NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU Elektromekanikal A. Definisi Pergerakan

Pergerakan ialah jarak yang dihasilkan oleh suatu titik pada kedudukan yang baru

B. Jenis Pergerakan I. Pergerakan mekanikal o Pergerakan mekanikal ialah pergerakan yang dikawal secara terus oleh manusia o Pergerakan ini dilakukan secara i. Manual ii. menggunakan enjin iii. menggunakan elektrik

Pergerakan manual II. Pergerakan elektromekanikal

C. Pergerakan Mekanikal

1. Pergerakan terbahagi kepada dua o Gerakan lurus - gerakan ke atas dan ke bawah atau gerakan ke hadapan dan ke belakang o Gerakan Putaran - gerakan arak ikut jam atau gerakan arah lawan jam

Jam - contoh gerakan putaran 2. Pergerakan dapat dikawal dengan o mengawal tenaga atau daya yang dikenakan ke atas objek o menambahkan gear atau takal untuk menjadikan gerakan lebih teratur dan sempurna

Pengangkat kereta - contoh pergerakan lurus (atas bawah) A. Takal dan tali sawat

I. II.

III.

Definisi Ciri-ciri Digerakkan oleh motor gerakan dihasilkan adalah gerakan putaran kelajuan sukar diubah Contoh pergerakan menggunakan takal dan tali sawat Mesin gerudi lantai mesin jahit Mesin penguli doh Mesin pengisar tebu

Sistem takal mesin gerudi meja/lantai B. Gear

I.

II.

Definisi Gear adalah piring silinder yang dikelilingi oleh gigi-gigi gear Gear diperbuat daripada logam dan PVC atau plastik Fungsi Gear Fungsi gear bergantung kepada jenis gear Umumnya gear digunakan untuk i. Menghantar kuasa dan pergerakan ii. memperlahankan pergerakan dan melajukan pergerakan iii. menukar gerakan getaran putaran kepada gerakan lurus atau gerakan turun naik Contoh Fungsi gear

Gear dalam kotak gear kereta berfungsi memperlahankan dan melakukan pergerakan kereta

Gear dalam pemain CD/VCD/DVD berfungsi memutarkan CD dan membuka dan mengeluarkan/memasukan CD

III.

Jenis Gear a. Gear taji b. Gear serong c. Gear belitan d. Gear rak dan pinan e. Gear heliks

Gear taji

Gear belitan

Gear rak dan pinan

Gear serong D. Pergerakan Elektromekanikal I. Definisi o Pergerakan elektromekanikal ialah pergerakan yang dimulakan dan dikawal oleh litar elektronik Ciri-ciri o Terdapat litar elektronik o Menggunakan elektrik untuk mengawal sistem o Diprogramkan Psoses o Suis bekalan kuasa dihidupkan (on) o Litar elektronik menggerakkankan motor dan mengawal tindak balas lain-lain bahagian atau suis Contoh-contoh pergerakan elektromekanikal o Kamera digital o Kereta mainan kawalan jauh o Pemain CD,VCD dan DVD

II.

III.

IV.

Kamera digital V.

Robot

NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN SATU DOKUMEN PERNIAGAAN

DOKUMEN PERNIAGAAN 1. Perniagaan ialah aktiviti menjual dan membeli barangan atau perkhidmatan 2. Dokumen perniagaan ialah keterangan atau cacatan bertulis yang sah tentang urus perniagaan yang telah dijalankan 3. Kepentingan Dokumen Perniagaan i. Mengandungi maklumat tentang jual beli seperti tarikh, butiran barangan atau

perkhidmatan, kuantiti dan harga Menjadi bukti bahawa perniagaan itu telah dijalankan Mengandungi pengesahan penerimaan dan pengeluaran barangan dan perkhidmatan iv. Menjadi rujukan semasa membuat akaun perniagaan 4. Kepentingan Menyimpan Dokumen i. Memudahkan mencari dan membuat rujukan ii. Lebih terjamin keselamatan dokumen 5. Cara Menyimpan Dokumen i. Dokumen boleh disimpan secara manual dan elektronik ii. Penyimpanan secara manual disimpan dalam fail dan buku rekod iii. Penyimpanan secara elektronik disimpan dalam disket atau cakera keras 6. Jenis-Jenis Dokumen i. Jenis-jenis dokumen yang digunakan terbahagi dalam 3 proses ii. iii. Sebelum Jual beli 1. 2. 3. 4. 5. ii. Surat tanya Katalog Sebut harga Senarai harga Borang Pesanan Semasa Jual beli 6. 7. 8. 9. Nota serahan Invois Nota debit Nota Kredit Selepas Jual beli 10. Penyata akaun 11. Resit 12. Bil Tunai

iii.

iv.

Surat Tanya Surat yang dikirimkan oleh pembeli kepada pembekal/peniaga Surat yang bertanyakan maklumat yang lebih lanjut mengenai barangan yang ingin dibeli Perkara-perkara dalam surat tanya a. Jenis barang dan kuantiti barang yang ingin dibeli b. Harga barangan dan syarat pembayaran c. Syarat serahan dan pembayaran d. Tarikh serahan Katalog Bahan bercetak dalam bentuk buku atau helaian pamplet/browser Perkara-perkara dalam katalog a. Gambar barangan dalam warna b. Nombor rujukan atau kod barangan Sebut Harga Surat yang dikirimkan kepada membeli yang menyatakan butiran barangan atau perkhidmatan yang ditawarkan Perkara-perkara penting dalam sebut harga a. Jenis barangan b. Jenama barangan c. Harga barang d. Kadar diskaun niaga dan diskaun tunai

v.

vi.

vii.

viii.

ix.

x.

xi.

xii.

xiii.

e. Syarat serahan dan syarat pembayaran Senarai harga Surat yang dikirimkan kepada pembeli yang menyatakan butiran baranga dan harga yang ditawarkan Borang pesanan Dokumen yang mengandungi maklumat baarang dan harga barangan yang akan dibeli Nota serahan Dokumen yang mengandungi senarai barangan dan kuantiti barang yang diserahkan Invois Dokumen yang menyatakan senaran barang kuantiti dan harga serta jumlah bayaran bagi barangan yang telah diserahkan Nota Debit Dokumen yang dihantar oleh penjual kepada pembeli untuk membetulkan kesilapan yang terdapat dalam invois Nota kredit Dokumen yang dihantar oleh penjual kepada pembeli untuk memberitahu pembeli telah dikenakan bayaran lebih daripada yang sepatutnya Penyata akaun Dokumen yang dikeluarkan setiap hujung bulan atau suatu tempoh tertentu yang mennyatakan senarai urusniaga dan pembayaran yang telah dibuat. Resit Dokumen yang mengandungi maklumat pembayaran dan menjadi bukti penting bahawa pembayaran telah dibuat Bil Tunai Senarai barangan ,kuantiti , harga dan jumlah pembayaran yang dibuat secara tunai

7. Maklumat Penting Dalam Dokumen i. Mengenal pasti maklumat penting ii. Kegunaan dokumen bagi menyediakan akaun KERJA KURSUS KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU PILIHAN PERDAGANGAN DAN KEUSAHAWANAN 1.1 Perkembangan perniagaan dan masa depannya Cara peniagaan masa kini dijalankan

Jualan tunai o membeli dan terus membayar dengan wang tunai Urusniaga kredit o nembeli daripada pengeluar dan pemborong melalui pembayaran

bertangguh 'invois'. Sistem barter moden o membayar minyak sawit dengan pembelian senjata Pra bayar o kad pra bayar telefon Kad kredit o kad kredit Visa o kad kredit Master Card Mesin runcitan o Mesin menjual air minuman dalam tin dan kotak urusniaga internet o memindahkan pembayaran melalui perkhidmatan 'Bank Online' o membeli dengan melihat katalog internet (website) dan membuat pembayaran secara talian terus 'Pay Pal'

1.2 Milikan perniagaan Jenis milikan perniagaan

Milikan tunggal Perkongsian Syarikat sendirian berhad Syarikat awam berhad Koperasi

Contoh perniagaan Milikan Tunggal Restoran Cempaka Perkongsian Poliklinik Azhar dan rakan-rakan Syk. Sdn. Bhd Syk. Inter Start Sdn. Bhd Syk Awam Bhd Koperasi

Syk. SuperMotor Koperasi SMK Berhad Bukit Jana Berhad

Ciri-ciri Miilikan perniagaan 1. Milikan Tunggal o modal sendiri atau pinjaman o urus sendiri atau dibantu keluarga o untung dan rugi ditanggung sendiri 2. Perkongsian o dua orang atau lebih pemilik o modal dikumpulkan mengikut perjanjian o pengurusan ditentukan mengukut perjanjian o keuntungan dan kerugian dibahagikan mengukut perjanjian 3. Sendirian berhad

dimiliki oeh sekumpulan orang yang memiliki saham diurus oleh lembaga pengarah yang dilantik keuntungan dibahagikan mengikut nilai saham dividen 4. Awam berhad o dimilikan oleh orang awam atau syarikat atau syarikat kerajaan yang memiliki saham o sahamnya diurusniaga di bursa saham o urusannya diberikan kepada lembaga pengarah yang dilantik o keuntungan dibahagikan kepada ahli dalam bentukdividen 5. Koperasi o dimiliki oleh ahli yang membayar yuran dan saham sebagai ahli o diurus oleh lembaga pengarah yang dilantik melalui mesyuarat agong o keuntungan dibahagikan kepada ahli mengikut nilai saham dalam bentuk dividen

o o o

Perbezaan perniagaan milikan tunggal dan syarikat sendirian berhad Milikan Tunggal

Sendirian Berhad

modal sendiri atau pinjaman urus sendiri atau dibantu keluarga untung dan rugi ditanggung sendiri modal kecil menggunakan nama peribadi, enterprise atau trading

dimiliki oeh sekumpulan orang yang memiliki saham diurus oleh lembaga pengarah yang dilantik keuntungan dibahagikan mengikut nilai saham modal terkumpul besar menggunakan nama sendirian berhad dihujung nama perniagaan

1.3 Langkah untuk menubuhkan perniagaan kecil A. Merancang perniagaan 1. 2. 3. 4. 5. Mengkaji peluang perniagaan Pemilihan lokasi Mengkaji sumber bekalan Mengatur Strategi pemasaran Menyediakan modal

B. Mendaftar perniagaan 1. Mendapatkan borang 2. Mengisi maklumat dengan lengkap dan tepat

3. Mendapat pengesahan pihak berkenaan 4. Menghantar borang dan membuat pembayaran dikaunter atau agen C. Memohon lesen perniagaan 1. Memohon borang dari pihak berkuasa tempatan seperti Majlis perbandaran atau Dewan Bandaraya 2. Mengisi borang dengan lengkap dan tepat 3. Menghantar borang dan membuat pembayaran 4. Menyediakan pelan lokasi dan gambar premis Dokumen-dokumen yang diperlukan Lampiran borang-borang yang telah diisi Mengisi borang pendaftaran perniagaan 1. Borang PNA 42 2. Borang lesen perniagaan dan papan iklan

Sumber modal perniagaan 1. Simpanan wang sendiri 2. Pinjaman daripada agensi kerajaan MARA, TEKUN

1.4 DOKUMEN PERNIAGAAN Definisi :

Dokumen perniagaan ialah dokumen yang digunakan berkaitan urusniaga kredit sebelum , semasa dan selepas jual beli Sebelum Urusniaga Semasa Urusniaga Selepas urusniaga Resit Nota kredit Nota debit Penyata akaun

Surat tanya Katalog Nota serahan Sebut harga Invois Surat/borang pesanan

1.5 PENGELUARAN Definisi pengeluran

Pengeluaran ialah proses mengeluarkan barang-barang atau perkhidmatan untuk memenuhi keperluan dan kehendak manusia

Bidang pengeluaran a. ekstraktif o Bidang pengeluaran ekstraktif melibatkan semua pekerjaan untuk mengeluarkan bahan mentah dari alam semula jadi di permukaan bumi b. perkilangan o Bidang pengeluaran pembuatan atau perkilangan meliputi semua aktiviti yang terlibat dalam menukar bahan mentah kepada barang separuh siap atau barang siap. proses pengilangan bahan mentah ini dilakukan dengan bantuan alat jentera dalam satu bangunan khas c. pembinaan o Bidang pengeluaran pembinaan melibatkan semua jenis aktiviti membina dengan cara mencantum dan memasang berbagai-bagai barang siap dan barang separuh siap buatan kilang lanin supaya dijadikan satu bentuk yang berterusan d. perkhidmatan o Bidang pengeluaran perkhidmatan terdiri daripada semua aktiviti yang memberikan khidmat kepada pengguna. Pengeluaran perkhidmatan tidak mengeluarkan barang tetapi menggunakan tenaga mentad dan fixikal untuk memenuhi keperluan dan kehendak manusia. Contoh gambar/grafik pengeluaran

Ekstratif

Perkilangan

Pembinaan

Perkhidmatan

Peikanan

Penternakan

NOTA KEMAHIRAN HIDUP TINGKATAN TIGA Enjin

ALATAN TANGAN

1. Sepana hujung terbuka

Digunakan untuk membuka nat Setiap satu dipasangkan dengan dua saiz hujung yang berbeza 2. sepana gelang

o o

3. Sepana boleh laras

o Digunakan untuk melonggar dan mengetatkan dat dalam pelbagai saiz 4. Pelayar gabung

5. Pelayar muncung tirus

6. Soket

7. Soket dalam 8. tangkai L 9. Tangkai hayun 10. Tangkai pelaju

11. Tangkai gear sala 12. Pemutar skru 13. Tolok perasa

14. Perengkuh daya kilas

JENIS PENGIKAT 1. Nat segiempat

2. Nat segienam

3. nat Telinga

4. Bol

5. Stad

BAHAGIAN LUAR ENJIN

A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L.

Kepala silinder Koil Roda tenaga magnet kekal Takung minyak Palam buang minyak kabel voltan tinggi Aci pengantar kuasa Oleng Piston Sirip penyejuk Ruang pembakaran

Bahagian luar dan keratan dalam enjin BAHAGIAN DALAM ENJIN

A. B. C. D. E. F. G.

Kepala piston Gelang piston Badan piston Lengan piston Hujung besar Cemat oleng Cemat piston

Bahagian Piston

A. B. C. D.

Aci pengantar kuasa Gear Pengimbang Bering

Bahagian aci oleng

A. Kebuk enjin B. Aci oleng C. Roda tenaga

A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L. M.

Injap masuk Salur masuk Dinding kebuk Kotak oleng Takung minyak Minyak pelincir Oleng Lengan piston Piston Ruang pembakaran Salur ekzos Injap ekzos Palam pencucuh

Bahagian palam pencucuh.

A. B. C. D. E.

Nat punca Penebat Capaian Elektrod bumi Celahan

Injap dan Tapet

A. Injap B. Spring C. Tapet

PRINSIP ENJIN EMPAT LEJANG Lejang Masuk Piston turun Bergerak dari TTA ke TTB Aci oleng berpusing 180 Injap masuk Lejang Mampatan piston naik Aci oleng berpusing 360 Injap masuk tutup Lejang Kuasa piston turun Aci oleng berpusing 540 Injap masuk tutup Injap ekzoz Lejang ekzos piston naik Aci oleng berpusing 720 Injap masuk tutup Injap ekzos

buka Injap ekzos tutup Campuran udara bahan api disedut masuk

Injap ekzos tutup Campuran udara bahan api dimampatkan

tutup Campuran udara bahan api dibakar oleh percikan bunga api palam pencucuh

buka Sisa pembakaran campuran udara bahan api di tolak keluar

SISTEM-SISTEM ENJIN Sistem bahan api A. Fungsi Membekalkan bahan api dengan nisbah campuran yang betul pada masa yang betul B. Bahagian
o

A. B. C. D. E. F.

Tangki bahanapi Injap bahan api Salur bahan api Pembersih udara Kaburetar Salur masuk

kaburetor

A. B. C. D. E. F.

Injap cok Venturi Skru pepura mangkuk pelampung injap pendikit pelaras kelajuan

Kerantan rentas kaburetor

A. B. C. D. E. F. G. H. I.

Injap cok Venturi Campuran udara bahanapi injap pendikit Skru pepura mangkuk pelampung Pelampung Injap jarum muncung utama

Sistem nyalaan 1. Fungsi Mengeluarkan percikan bunga api di dalam ruang pembakaran pada masa yang betul 2. Jenis sistem nyalaan i. Sistem nyalaan magneto Digunakan dalam enjin kecil ii. Sistem nyalaan bateri Digunakan dalam enjin kereta dan yang lebih besar 3. Bahagian sistem nyalaan magneto
o

A. B. C. D. E.

Magnet kekal (dalam roda tenaga) sesondol kondensor titik sesentuh kebel tegangan tinggi Palam pencucuh

Sistem ekzoz Sisten pelinciran Sistem penyejukan

A. Sirip penyejuk B. Roda tenaga C. perumah penghembus

SERVIS ENJIN 1. Menggantikan palam pencucuh

Elektrod berkeadaan baik.

Elektrod telah haus

Elektrod ditutupi oleh karbon

Elektron diselaputi minyak

2. Menggantikan minyak pelincir

A = Aras Minima , B = Aras Maksima

Memeriksa aras minyak pelincir