SKEMA JAWAPAN HBQE PENGAJIAN ILMU TARANNUM SEM.MEI 2010.

BAHAGIAN A

Bahagian A mengandungi LIMA soalan. Jawab SEMUA soalan. SOALAN. Kurikulum Tahsin Al Quran Kurikulum Al Tarannum Kurikulum Al Tajwid Kurikulum Al Tartil 1. Berikut adalah pendekatan kurikulum bacaan Al Quran .Nyatakan pengkaedahan ilmu tajwid serta ilmu ilmu yang berkaitan dengan bacaan Al Quran. ( 4 markah ) (Modul m/s 5) Pengkaedahan ilmu tajwid ini adalah bertujuan bagi memelihara lidah daripada kesalahan membaca ayat-ayat suci al-Quran ketika membacanya. Ilmu-ilmu yang berkaitan dengan bacaan al-Quran iaitu ilmu Rasm, ilmu Dabt dan Fawasil. Ini kerana ilmu-ilmu tersebut ditulis dan diamalkan mengikut tajwid atau teknik bacaan al-Quran.

Maksudnya: Dan kami membacanya (al-Quran) itu secara tartil. 2. Berpandukan ayat serta terjemahan di atas, nyatakan DUA intipati yang dapat diambil dari ayat serta terjemahan berkenaan. ( 4 markah ) (modul m/s 10) 1.Ayat ini menunjukan Al-Quran dengan bacaan yang tartil. 2.Bacaan tartil adalah tahap bacaan yang paling tinggi kedudukannya kerana amalan Rasulullah. Terdapat tiga ciri ciri tarannum yang muktabar .Nyatakan DUA ciri ciri beserta huraiannya. ( 4 markah ) ( modul m/s 13)

3.

*pilih 2 jawapan sahaja. 1.Nada- tingkatan/tekanan bunyi suara. 2.Rentak pengerakan menghidupkan bunyi suara. 3.Irama- alunan/bentuk bunyi. 4. Nyatakan EMPAT sifat sifat alunan Tarannum Bayati. ( 4 markah ) 4 sifat alunan tarannum bayati ( modul m/s 58) 1.Kelembutan di samping ketegasan. 2.Kesesuaian dengan tabaqah sederhana. 3.Unsur keharmonian dan ketenangan. 4.Kesesuian dengan tarannum. 5. Terdapat banyak jenis Tarannum yang telah dipelajari antarnya bayyati,Rast dan Soba dan majoritinya berasal dari Negara Timur Tengah.Senaraikan EMPAT nama Qari ( Tarannum ) yang anda ketahui berasal dari Negara Mesir. ( 4 markah ) *pilih 4 qari sahaja. Empat qari tarannum berasal dari Mesir :1.Syeikh Mohd. Refat .Syeikh Abdul Basit 3.Syeikh al-Bahtimi 4.Syeikh Shahhat Mohammad Anwar 5.Syeikh Mustafa Ismail. 6.Dr.Nuana. 7.Lain-lain tokoh yang berasal dari Mesir.

BAHAGIAN B. Soalan 1. a)Hujah dua kumpulam mazhab:- 14 markah (modul m/s 15-18) -Setiap satu hujah dan huraian- 7 markah. 1.Hujah oleh mazhab Imam maliki dan hambali (tidak menyokong)berpandukan kepada dalili berikut:-

i.

Hadis yang diriwayatkan oleh Imam al-Tabrani:

Maksudnya: Rasulullah s.a.w bersabda: Mereka menjadikan al-Quran itu sebagai seruling nyanyian, di mana mereka mengutamakan seseorang yang mampu melagukan al-Quran sekalipun ianya seorang yang kurang dalam pengetahuan agama.

ii.

Hadis yang diriwayatkan oleh Imam al-Tabrani dan al-Bayhaqi:

Maksudnya: Rasulullah s.a.w bersabda: Bacalah al-Quran itu dengan luhun (lahjah/lagu/makhraj) Arab dan suaranya. Dan janganlah sekali-kali membacanya dengan lagu dan suara yang berlahjah keyahudian atau kenasranian dan ahli fasik. Ini kerana, sepeninggalanku nanti akan muncul satu golongan yang sengaja membaca al-Quran dengan lagu-lagu yang dipopularkan sebagai nyanyian penghibur, pendeta dan perintih. Tiada melampaui halkum mereka, hati mereka sudah terfitnah, apa lagi hati mereka yang mengkaguminya.

Pendapat ini dikuatkan lagi berdasarkan pendapat sebilangan daripada para Sahabat dan Tabi`in seperti Anas bin Malik, Sa`id bin al-Musayyib, Sa`id bin Jubayr, al-Hassan alBasri, Ibnu Sirin. Di antara dalil aqli yang menyokong pendapat ini ialah: Tarannum boleh mencacatkan keaslian lafaz al- Quran seperti menambah huruf, memanjang dan sebagainya. Tarannum boleh melekakan daripada memahami dan menghayati isi kandungan al-Quran. 2. Hujah Pendapat Mazhab Imam Shafi'ie dan Hanafi(menyokong) berpandukan kepada kepada dalil berikut:Hadis yang diriwayatkan oleh Imam al-Nasa'i:

i. ii.

Maksudnya: Daripada Abu Hurayrah r.a bahawa Rasulullah s.a.w bersabda: Adapun yang diizinkan oleh Allah akan sesuatu perkara dan diakui perintah itu oleh Nabi s.a.w ialah melunakkan suara dengan melagukan bacaan al-Quran dan menjaharkannya (jelas).

a.

Hadis yang diriwayatkan oleh Imam Abu Daud:

Maksudnya: Daripada Abdullah bin Mughaffal, beliau berkata: Aku melihat Rasulullah s.a.w pada hari pembukaan kota Makkah, sedang menunggang unta, beliau membaca surah al-Fath di mana bacaan itu baginda melakukan tarji' (bacaan dengan suara yang lunak dan tartil).

Pendapat ini dikuatkan lagi berdasarkan pendapat sebilangan daripada para Sahabat dan Tabi`in seperti Umar bin al-Khattab, Ibnu Abbas, Ibnu Mas`ud, Abu Ja`far al-Tabari, Abu Bakr al-`Arabi Di antara dalil aqli yang menyokong pendapat ini ialah: Tarannum boleh menarik minat masyarakat untuk mendekati al-Quran. Tarannum boleh menjadi medium pengajaran dan pembelajaran. Tarannum mempunyai budaya seni yang mengajak ke arah khusyuk dan menginsafi mukjizat al-Quran. (14 markah) b)Penerangan hukum makruh,haram dan fardu kifayah:- 6 markah (modul m/s 21) -Setiap satu hukum dan huraian-2 markah.

i. ii.
iii.

MAKRUH

Sekiranya mengganggu ketenteraman awam. Mengganggu ketenangan dalam beribadah. Menimbulkan fitnah. Mengganggu khusyuk dalam mentadabbur al-Quran. Sekiranya merosakkan keaslian al-Quran. Menjatuhkan dan menghina kemukjizatan al-Quran. Menghalang kemajuan dan perkembangan proses meninggikan kedudukan al-Quran.

HARAM

Menyeleweng ke arah perkara-perkara yang dilarang Islam. Sekiranya boleh mengurangkan kesalahan bacaan al-Quran. Boleh menambahkan keelokkan bacaan al-Quran. Boleh menghilangkan keraguan terhadap mukjizat al-Quran. Boleh memantapkan pemahaman kefahaman

FARDU KIFAYAH

Soalan 2. a)Peranan suara dan huraiannya:- 10 markah ( modul m/s 33) -Setiap satu isi dan huraian 2 markah. Bil 1 Peranan Suara Catatan

Menentukan bunyi sesuatu huruf Iaitu menerusi alat-alat pertuturan

atau kalimah al-Quran dengan tetap. 2 Menentukan bunyi sifat-sifat huruf mengikut lahjah yang dikehendaki.

yang tertentu seperti Halqi, Lisani dan Shafawi. Iaitu menerusi alat-alat pembesaran dan penyuburan suara seperti Halqum, Khayshum dan Jawf.

Menentukan tekanan bunyi yang Iaitu menerusi saluran udara dan menarik seperti lembut, keras, pernafasan yang tertentu. halus, kasar dan licin. Menentukan peningkatan (Tabaqah) rendah, sederhana, tinggi dan tertinggi. Menentukan nada dan irama (lagu) yang tertentu. Iaitu menerusi alat proses suara seperti dada, tekak, rongga hidung dan rongga otak. Iaitu menerusi proses penyusunan perkara-perkara di atas dengan teknikteknik yang tertentu.

b)Kaedah melatih suara:- 10 markah ( modul m/s 36) -Setiap satu dan huraian- 2 markah. Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Kualiti Suara Latihan suara dalam Harakah supaya dapat memantapkan Maqam. Lataihan suara dengan cara membentuk Tabaqah. Latihan suara dengan cara sebutan Lahjah Arab. Latihan suara dengan cara Sulalam Nuzul dan Sulalam Su`ud. Latihan suara untuk menghidupkan Ikhtilal al-Lahn. Latihan suara dengan membawa Burdah. Latihan suara untuk mendapatkan Jawab al-Jawab. Latihan suara dengan menggunakan Qit`ah dan Mahattah. Latihan suara secara menyumbang Tabaqah. Latihan suara dalam Fasohah dengan Lahjah Arab. Latihan suara secara memainkan lagu di dalam persembahan. Latihan suara untuk melembutkan nada suara di dalam bacaan. Latihan suara untuk menyampaikan kepada tahap yang dikehendaki.

Soalan 3.

a) Definisi Nahawand dan sejarah perkembangan:- 8 markah (modul m/s 72) Definisi:- (3 markah) Bahasa-nama bagi tempat yang terletak di daerah Hamadan Parsi. Istilah-nama khusus bagi suatu jenis alunan tarannum atau maqamat yang dipopularkan oleh para Qari dari daerah tersebut mengikut citarasa dan sosiobudayanya yang tersendiri. Sejarah perkembangannya:- ( 5 markah) -Nahawand ini adalah merupakan suatu nama tempat di daerah Hamadan yang terletak di negara Parsi atau sekarang dikenali sebagai Iran. -Hamadan adalah sebuah kota yang sangat popular suatu ketika dahulu di mana di sana lahirnya sebuah karya yang terkenal dalam bidang perubatan iaitu al-Qanun Fi al-Tibb yang ditulis oleh Bapa Perubatan, iaitu Ibnu Sina atau nama sebenarnya ialah Abu Ali al-Husayn bin Abdullah bin Hasan bin Ali bin Sina. Terdapat perubahan dalam tarannum Nahawand kerana para Qurra dari Mesir yang mengubahnya mengikut selera budaya mereka. Walau bagaimanapun identiti asalnya iaitu alunan rentak irama Nahawand masih lagi dikekalkan. b)Sifat-sifat aluanan Nahawand:- 12 markah ( modul m/s 73) *Setiap satu isi dan huraian- 2 markah. -mempunyai gerak ringan dan berkesan. -mempunyai kelembutan yang penuh sopan. -mempunyai unsur kesederhanaan yang mampu memikat jiwa. -mempunyai kesesuaian dengan tabaqah yang sederhana -mempunyai kehalusan seni yang mempesona. -mempunai kesesuian dengan ayat yang mengambarkan permohonan adan penceritaan. Soalan 4. a)Sifat-sifat tarannum Rast:- 10 markah (modul m/s 84 ). *setiap satu isi dan huraian- 2 markah. -Mempunyai gerak yang lembut dalam ketegasan -Mempunyai kelembutan alunan yang mempersonakan dan memberangsangkan bacaan. -Gerakannya bersifat lincah yang halus cergas -Mempunyai kesesuaian dengan mana-mana tobaqat suara -Mempunyai kesesuaian dengan kesemua bentuk ayat di dalam al-Quran samada yang Berbentuk sedih,marah,gembira,larangan dan sebagainya. (10 markah) b)Peranan tarannum Rast:- 10 markah (modul m/s 85). *setiap satu isi dan huraian 2 markah. -Memberikan tenaga dan semangat pada bacaan dan persembahan -Memberi tenaga pada gerakan tarannum yang seterusnya -Menarik serta member kepuasan kepada pendengar

-Membantu untuk menyampaikan mesej al-Quran dan makna ayat -Membantu qari dan qariah menyebut huruf-huruf al-Quran dengan fasih (10 markah) Soalan 5. a) Tiga intipati penting yang terdapat di dalam hadis berikut:- 15 markah (modul m/s 4) Setiap satu isi dan huraian- 5 markah. -Hadis ini menunjukkan bahawa Rasulullah s.a.w menggalakkan umatnya memperelokkan bacaan al-Quran dengan kelunakan suara iaitu merupakan bonus dalam membaca al-Quran secara tartil. -Kaedah tahsin al-saut adalah sejajar dengan galakan membaca al- Quran dengan memperelokkan suara dengan mengikuti tahap-tahap (tabaqah) yang tertentu. -Hadis ini juga menggesa agar para Qari menjaga kualiti dan mutu suara dalam membaca al-Quran serta mempertingkatkannya ke arah yang lebih baik. (15 markah) b) Dua tujuan ayat ini diturunkan:- 5 markah (modul m/s 7) -Kepentingan menyempurnakan bacaan al-Quran dengan tepat supaya dapat mengelak daripada berubah makna ayat dan merosakkan hukum tajwid. -Orang yang beriman akan sentiasa memelihara bacaan al-Quran dan hak-hak bacaannya iaitu dengan bertajwid. (5 markah) menyempurnakan

BAHAGIAN C.

Soalan 1. 20 markah (modul m/s 114-116) 1.Pendahuluan- 2 markah. 2.Setiap satu isi dan huraian 2 markah. -Tarannum Sikah adalah sebuah lagu yang berasal dari negara Parsi. -Setelah diubahsuai, ia diterima pakai oleh pakar-pakar tarannum al-Quran dari negara Hijazi dan dipopularkan kepada seluruh Qari di segenap pelusuk dunia ini mengikut lahjah Arab Hijazi bermula dari kurun ketujuh sehingga kurun kesembilan belas Masihi. -Sekarang telah dipopularkan semula oleh para Qari Mesir yang dikenali dengan nama Sikah Misri, di mana bentuk dan alunannya lebih lembut dan lebih bersopan. -Tarannum Sikah adalah sebuah tarannum yang unik. -Gerakannya yang tampak ringan dan bersahaja membuatkan ia berbeza daripada tarannum-tarannum lain dari sudut bentuk lagunya. -Ia amat sesuai digunakan pada ayat-ayat yang menceritakan tentang kerohanian, kisahkisah nabi atau sesuatu kaum di dalam al-Quran, hari kiamat dan sebagainya. -Di antara Qari-qari Mesir kontemporari yang masyhur dan sering menggunakan tarannum ini dalam bacaan berlagu mereka ialah Syeikh Shahhat Mohammad Anwar, Dr. Nuana dan lain-lain. -Manakala Syeikh Saad al-Ghamidi yang sering dikumandangkan bacaannya oleh rakyat Malaysia pula sering juga menggunakan tarannum ini dalam bacaan murattalnya. Sifat-sifat tarannum sikah:-Mempunyai gerak lembut dan ringan yang menyakinkan. -Mempunyai kelembutan yang menusuk kalbu -Memepunyai kesesuaian dengan mana-mana tabaqat -Mempunyai kesesuaian dengan ayat cerita,merayu,memohon,merintih dan sebagainya. 3.Penutup/kesimpulan-2 markah. Soalan 2. 20 markah. yang menunjukkan tentang

1.Pendahuluan- 2 markah. 2.Setiap satu isi serta huraian/contoh-2 markah -Tidak berminat-suara tidak elok. -Ilmunya yang pelbagai/jenis-contoh bayyati,soba,sikah dan sebagai. -Ilmu tarannum tidak diajar/didedahkan secara khusus dalam sukatan pelajaran sekolah rendah. -Tidak mahir kemahiran dalam pembacaan al-Quran. -Kurang mendapat dorongan/sokongan daripada bapa,masyarakat,ahli politik dan lain-lain lagi semua pihak seperti ibu

-Tempat pengajian/pengajaran ilmu tarannum masih lagi kurang samada dari pihak kerajaan seperti JAKIM atau KPM sendiri. -Tenaga pengajar yang mahir dalam ilmu tarannum kurang. -Pembelajaran ilmu tarranum adalah suatu tuntutan sahaja bukannya kewajipan seperti ilmu tajwid. -Mana-mana faktor yang munasabah. 3.Penutup/kesimpulan-2 makah.