BAB I PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang

1.2 Rumusan Masalah 1. Apa yang dimaksud shalat berjamaah? 2. Apa saja gerakan-gerakan dalam shalat berjamaah? 3. Apa saja adab untuk menjadi imam? 4. Apa saja hikmah shalat bejamaah? 5. Bagaimana cara masbuk (tertinggal)?

1.3 Tujuan Dalam makalah ini yang membahas tentang shalat berjamaah ini, bertujuan untuk: 1. Mengetahui apa yang dimaksud shalat berjamaah. 2. Mengetahui gerakan-gerakan dalam shalat berjamaah? 3. Mengetahui Apa saja adab untuk menjadi imam? 4. Mengetahui Apa saja hikmah shalat bejamaah? 5. Mengetahui Bagaimana cara masbuk (tertinggal)?

BAB II ISI MAKALAH

2.1 Macam-Macam Shalat di Berbagai Keadaan a. Shalat Safar Safar artinya berpergian. Jadi shalat safar ialah shalat yang dikerjakan ketika dalam berpergian. Jika perjalanan itu sudah menempuh jarak 3 mil, maka menurut Rasulullah SAW, boleh mengerjakan shalat jamak qashar.

b. Shalat Jamak Yang dimaksud dengan menjamak shalat ialah menghimpun (mengumpulkan) dua sholat yang dikerjakan dalam satu waktu. Adapun shalat yang dapat dijamak adalah shalat Zuhur dengan Ashar, dan shalat Maghrib dengan Isya. Dilihat dari segi pelaksanaan shalat jamak ini terbagi dua macam, yaitu: 1. Jamak Taqdim. Yang dimaksud dengan jamak taqdim ialah menghimpun dua shalat yang dikerjakan pada waktu yang pertama, seperti: Shalat Zuhur dan Ashar dikerjakan pada waktu Zuhur Shalat Maghrib dan Isya dikerjakan pada waktu Maghrib

2. Jamak Takhir. Yang dimaksud dengan jamak takhir ialah menghimpun dua shalat yang dikerjakan pada waktu yang kedua (terakhir), seperti: Shalat Zuhur dan Ashar dikerjakan pada waktu Ashar Shalat Maghrib dan Isya dikerjakan pada waktu Isya

Dasar shalat jamak taqdim atau takhir ini, sebagaimana sabda Nabi SAW:

Dari Anas, Ia berkata: Rasulullah SAW, apabila berangkat dalam perjalanan sebelum tergelincir matahari, maka beliau takhirkan shalat Zuhur ke waktu shalat Ashar, kemudian beliau turun untuk menjamak keduanya. Jika matahari telah tergelincir sebelum beliau berangkat, maka beliau shalat Zuhur dahulu, lalu beliau naik kendaraan. (HR. Bukhari-Muslim). Dalam riwayat ;ain, Nabi SAW bersabda:

Dari Muaz; Bahwasannya Nabi SAW dalam perang Tabuk, apabila beliau berangkat sebelum tergelincir matahari, beliau takhirkan Zuhur hingga beliau kumpulkan ke Ashar, beliau shalat untuk keduanya. Dan apabila beliau berangkat sesudah tergelincir matahari, beliau kerjakan shalat Zuhur dan Ashar sekaligus, kemudian beliau berjalan. Apabila beliau berangkat sebelum Maghrib, beliau takhirkan Maghrib hingga beliau lakukan shalat Maghrib beserta isya. Dan apabila beliau berangkat sesudah Maghrib, beliau segerakan Isya, dan beliau shalat Isya beserta Maghrib. (HR. Ahmad, Abu Daud dan Turmuzi). c. Shalat Jamak Qashar Qashar artinya memendekkan (meringkas). Adapun shalat jamak qashar ialah meringkas jumlah rakaat. Sedangkan shalat yang dapat do qashar ialah shalat Zuhur, Ashar dan Isya. Sementara shalat Maghrib dan Subuh tidak diringkas (rakaatnya tetap), seperti: Shalat Zuhur dua rakaat dan Ashar dua Rakaat. Shalat Maghrib tiga rakaat dan Isya tiga rakaat. Shalat Subuh tidak di jamak dan tidak di qashar.

d. Syarat Sah Shalat Jamak Qashar. 1. Mengadakan Perjalanan bukan dalam kemaksiatan Sebagaimana firman Allah: Dan apabila kamu berpergian di muka bumi, maka tidaklah mengapa kamu mengqashar shalat(mu). Jika kamu takut diserang oleh orang-orang kafir itu adalah musuh yang nyata bagimu.(an-Nisa: 101). 2. Jarak Perjalanan Sekurang-Kurangnya 80,640 Km (perjalanan sehari semalam) Sebagaimana sabda Nabi SAW:

Dari Syabah. Ia berkata; Saya bertanya kepada Anas tentang mengqashar shalat. Jawabnya: Rasulullah SAW, apabila menempuh jarak perjalanan tiga farsakh atau tiga mil (80,640 km), beliau shalat dua rakaat,(HR. Ahmad, Muslim dan Abu Daud).

e. Tata Cara Shalat Jamak Qashar. Secara umum tidak ada perbedaan cara mengerjakan shalat jamak qashar ini dengan shalat lain, tetapi yang berbeda itu adalah: 1. Niat Jamak Qashar Taqdim atau Takhir. Sebagaiman sabda Nabi SAW:

sesungguhnya pekerjaan itu tergantung dengan niat. (HR. Bukhari-Muslim).

2. Di antara dua Shalat dikelangi dengan Iqamat. Sebagaiman sabda Nabi SAW:

Bahwa kaum Musyrikin mengganggu Nabi dari melakukan 4 shalat, ketika pertempuran Khandak, hingga berlalu waktu malam yang hanya Allah saja yang tahu berapa lamanya. Cerita selanjutnya; Maka Nabi pun menyuruh bilal menyerukan azan dan qamat, lalu ia shalat Zuhur, kemudian disuruhnya qamat lagi dan ia pun shalat Ashar, kemudian disuruhnya lagi qamat dan ia pun shalat Maghrib, dan setelah itu disuruhnya pula qamat lalu shalat Isya.(HR. Abu Daud).

f. Tata Cara Shalat di Kendaraan. Sebagaiman sabda Nabi SAW:

Nabi SAW ditanya perihal shalat di kapal, maka ujarnya beliau shalatlah di sana dengan berdiri, kecuali bila engkau takut tenggelam. (HR. Daruqathni-Hakim).

g. Tata Cara Shalat Orang Sakit. Sebagaiman hadits diterima dari Imran bin Hushain. Katanya:

Saya menderita penyakit bawazir, lalu saya tanyakan kepada Nabi SAW, bagaimana caranya shalat ?. beliau bersabda: Shalatlah dengan berdiri, kalau tak dapat hendaklah dengan duduk, dan kalau tak dapat juga maka berbaringlah.(HR. Jamaah). Di dalam riwayat lain, Nabi SAW bersabda:

Dari Ali bin Abi Thalib, menceritakan dari Nabi SAW, beliau bersabda Shalat orang yang sakit sambil berdiri jika mampu, kalau tidak mampu shalatlah sambil duduk. Jika ia tidak kuat sujud, isyaratkan saja dengan kepalanya, tetapi hendaklah sujudnya lebih rendah dari pada rukunya. Kalau ia tidak mampu shalat sambil duduk, shalatlah sambil berbaring ke sebelah kanan, shalatlah sambil nelentang, kedua kakinya ke arah kiblat.(HR. Daruquthmi).